Katalog

19KASIM1993CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Rusya'dan yine AKKAtehdidi • Dış Haberler Servisi - Rusya, Kuzey Kafkasya'daki birliklerinin sayısını Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Anlaşmasf nda (AKKA) öngörülen sinırlann üzerine çıkarma isteğini yineledi. AFP Ajansı'nın haberine göre Rusya Gernelkurmay Başkan Yardımcısı Vladimir Jurbenko dün bir açıklama yaparak '•Onaklanmızın ihtiyaçlanmızı anlayışla karşılamalannı istiyoruz. Kuzey Kafkaslar'da 100 farkh ulustan 20 milyon insan yaşıyor, bunlann çoğu da yasadışı olarak silahlanmış durumda" dedi. Jurbenko ay nca bu isteğin "Türkiye'den gelebilecek herhangi bir saldın endişesınden kaynaklanmadığını" bildırdi. Ukrayna'dan STARM'eonay • Dış Haberler Servisi - Ukrayna parlementosu START-1 silahsızlanma anlaşmasıru topraklan üzerindeki eski Sovyet nüklecr sılahlan konusunda çekinceler koyarak onayladı. Ukrayna parlementosunda 254"e karşı 9 oyla dün alınan kararda stratejik silahkırda indinmegidilmesi onaylandı, ancak Ukrayna'nın bütün nükleer silahlannı imha etmeyeceği belirtildi. Rusya, NATO üyeliğini erteledi • BRÜKSEL (AA) - Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin Bruksel'deki NATO merkezine bir mesaj Ueterek, "Rusya'nın NATO'ya üyeliğinin bundan böyle uzun vadelı bir hedef olarak görüldüğünü" bildirdi. Yeltsin. 1991 yılında " Rusya'nın en kısa zamanda NATO üyesi olmak istediğim" Briiksel'e bildırmişti NATO kaynaklan, Moskova'daki bu tutum değışiklığini yorumlarken. "Ruslar, NATO'nun ne tür bir kuruluş olduğunu. nasıl işlediğini >eni anlıyorlar" dediler. İrjanda'da bartş mitingi • LONDRA (AA) - Kuzey İrlanda'da süren şiddet ve teröreylemlerine son verilmesi için dün İrlanda Cumhuriyeti'nde ve Belfast'ta yüzbinlerce insarun kaüldığı banş mitingleri yapıldı. Dublındeki İrlanda Parlamentosu'nda banş için yapılan bir dakikalık saygı duruşundan sonra yüzbinlerce kışı kent meydanında toplanarak, Kuzey İrlandada kan dökülmesine son verilmesini istedi. Aynı saatlerde Kuzey İrlanda başkenti Belfast'taİci Belediye Sarayı önünde toplanan?0.000kışibir dakikalık saygı duruşunda bulundu. Belfast'taki gösterinin şimdiye kadar yapılmışen büyük banş gösterisı olduğu bildirildi. ABD, K. Kore'yi uyardı • D«ş Haberler Servisi- ABDDışişleriBakanı VVarren Christopher. Kuzey Kore'yi sertbirdille uyararak nükleer tesislerini uluslararası denetıme açmayan Kuzey Kore'nin dünya topluluğunun isteklerine uymasını sağlamakta kararlı olduklannı söyledi. ABD Dışışleri Bakanı Chnstopher. Kuzey Kore'nin nükleer tesislerini uluslararası denetime açmaması durumunda VVashington'm BM Güvenlik Konseyi'ne "Görüşmelerdan başka seçeneklerin değerlendirilmesi" önerisinde bulunacağını söyledi. Burundi: 500 bin kişi öldü IPARIS(AA)-Burundi Ulaştırma, Posta ve Haberleşme Bakanı Schadrack Nıyonkum, Burundi'de geçen ay düzenlenen darbeden sonra meydana gelen çatışmalarda " Yaklaşık 500 bin kişinin hayatını kaybettığini" bildirdi. Paris'te bulunan Niy onkuru düzenlediği basın toplantısında, Devlet Başkanı Melchior N'Dadaye'ın ölümü ile sonuçlanan darbeden sonra rakıp kabileler arasında çıkan çatışmalarda "'500 bin korunmasız, masum insarun" öldüğünü söyledi. Güney Afrika'da siyah ve beyazlara seçimlerde eş statü tanıyan anayasa metni kabul edildi Irk ayrıımtarihegömülüyorDış Haberler Servisi - Güney Afrika'da 350 yıldan bu yana yürürlükte olan ırk aynmı reji- mine son veren geçici anayasa metni, ülkedeki 21 partinin yö- neticileri tarafından kabul edil- di. Böylece ülkede çoğunlukta olan siyahlann da katılabileceğı ilk "çok ırkir seçimlerin yolu açılmış oldu. Güney Afrika Cumhunyeti Devlet Başkanı Frederik De Klerk ile Afrika Ulusal Kongresi (ANC) lideri Nelson Mandela tarafından hazırlanan geçici anayasa metni, ülkedeki diğer partilerin onayından geçti. Yöneticiler. başkent Johan- nesburg'da dün yapılan görüş- meler sonucunda nihai anaya- sanın 27 nisan seçimleri sonra- sında hazırlanmasına kadar ge- çerli olacak geçici bir anayasa metnını, anayasal ilkeler pake- tini ve ırk aynmının sona erdi- rilmesini amaçlayan bir Temel İnsan Haklan Bildırisini onay- ladılar. Yeni anayasada 27 nisanda Güney Afrika tanhindeki ilk "çok ırklı" seçimlerin yapılması ve seçimlerden sonra da bir Ulusal Birlik Hükümeti kurul- ması öngörülüyor. De Klerk yeni anayasanın, Güney Afrika'da "Almanya benzeri bir federal sistemin" oluşması için hazırlandığjnı açı- kladı. Federal sistemin. siyah çoğunluğun denetimindeki güçlü bir merkezi hükümetin haklannı kısıtlamasından çeki- nen azınlıktaki beyazlan rahat- latmak için getirildiği belirtili- yor. De Klerk ve Mandela, hazırladıklan tarihi anayasanın^^ ^ülkedeki partilerceonaylanmasından sonra birbuierini kutladılar. Geçici anayasa Federal sistemeilk adım • Güney Afrika her biri kendi meclisıni oluşturacak 9 ayn bölgeyeaynlacak. Bu uygulama, federal sisteme geçişin ilk adımı olarak değerlendiriliyor • Yerelmeclislerve400 sandalyeli ulusal meclis için seçımler nispi temsil sistemi üzerinden yapılacak. • 27 nisanda yapılacak olan seçimlerde ulusal meclis ve 5 yıl süre ilegöre\ yapacak Ulusal Birlik Hükümeti belirlenecek. • Ulusal meclis, nihaı anayasayı hazırlamakla yükümlü olacak. • Seçimlerde yüzde 5 barajını aşan bütün partiler Ulusal Birlik Hükümeti'ndeyer almaya hak kazanacaklar. • Devlet başkanı meclisin salt çoğunluğuyla seçilecek • Oylann en az yüzde 20'sini alan her azınlık partisi ya da ulusal meclisteki ıkinci büyük parti, bir başkan yardımcısı seçme hakkını elde edecek. • Bölgelereğitim. tanm, konut, toplu taşıma ve sosyal güvenlik konulan da dahil olmak üzere 20 konuda ulusal hükümetle karşılıklı karar verme yetkisi taşıyacaklar. • Devlet başkanı, hakim ve savcılardan kurulu bir anayasa mahkemesi atayacak. Ülkenin en üst mahkemesi olacak olan anayasa mahkemesi, diğer görevlerinın yanı sıra bölgeler ile merkezi hükümet arasında çıkacak olan anlaşmazlıklarda arabuluculuk yapacak. • Olağanüstü halde yargısız tutuklamaya izin verilecek. İki yıl süren görüşmeler so- nunda hazırlanan yeni anaya- sa, parlamento tarafından onaylandıktan sonra yürürlüğe gırecek. Anayasanın parlamen- to tarafından onaylanmasının ardından seçimlere dek hükü- meti denetleyecek olan "Geçici Yfirütme Konseyi" (TEC) kuru- lacak. Konsey, siyah çoğunluğa seçim kampanyası sırasında be- yaz azınlığın deneümindeki De Klerk hükümetinin kararlan üzerinde görüş bildirme olana- ğı sağlayacak. Partilerce kabul edilen bu anayasa metni, parlamento ta- rafından da onaylandıktan sonra seçimle oluşacak ve 5 yıl görevde kalacak Ulusal Birlik Hükümeti'nin görev süresı bo- yunca yürürlükte kalacak. Geçiş döneminde hükümet siyahlardan oluşacak. ancak kararlar beyaz azınlıkla "uzlaş- ma içinde" alınacak. 27 nisan seçimleri ile oluşacak "Kunıcu Meclis"de nihai anayasayı ha- zırlayacak. Bu dönem boyunca 9 eyalet kendi meclisleri, hükü- metlen ve anayasalan ile geniş haklara sahip olacak. De Klerk'ten ödün Hükütnel ile ANC arasında anayasa metni konusunda son anda vanlan uzlaşmaya. hükü- metin verdiği ödünle ulaşıldığı hıldinliyor. Hükümet. azınlık partileri- nin geçiş döneminde Ulusal Birlik Hükümeti'nin alacağı kararlarda veto hakkına sahip olması isteğinden vazgeçti ve metinde yalnızca alınacak ka- rarlarda uzlaşma aranacağı kaydı konuldu. Bu ifadeden de bir anlaşmazlık olduğu takdir- de son söz hakkının çoğunluk partisine yani ANC'ye aıt ola- cağı anlamı çıkıyor. Yeni bir çağ Yeni anayasa konusunda va- nlan anlaşmanın parti liderleri tarafından imzalanması üzeri- ne ANC lideri Nelson Mandela, "Güney Afrika'da yeni bir çağın açüdığını" bildirdi. Mandela, Johannesburg ya- kınlanndaki Kempton Park Konferans Salonu'nda yaptığı konuşmada. "Apartheid ülke- mizi bölmek istivordu. bizse bir- liği kurmuş bulunuyonız" dcdi ve sözlerini şöyle sürdürdü: "Irk ve cinsiyet ayrımına da- yanmayan bir demokrasi yolu üzerinde kararlı bir şekilde ilerli- yonız. Ülketniz tarihinde ilk kez tüm Güney Afrikalılar, derileri- nin rengi, ait oldukiarı sınıf, sa- hip oldukları dil. din, kültür ne olursa olsun eşit yurftaşlar ola- rak oy kullanabilecekler." Görüşmelen boykot eden aşın görüşlü beyazlara ve si- yahlara da seslenen Mandela, ANC'nin demokratik sürece tüm taraflan katmakta kararh olduğunu vurguladı ve bütün azınbklann dillerini ve mezhep- lerini koruyabileceklerini sözle- rine ekledi. Rum lider, Kıbns'ın Yunanistan'ın savunma bölgesine dahil olduğu görüşünü tekrarladı Klerides: AmaçTürkiye'yebaskıATtNA (AA) - Kıbns Rum Yö- netimi lideri Glafkos Klerides, Yunanistan ile oluşturduklan "ortak savunma bötgesT doktri- ninin. Türkiye'ye Adadaki asker- lerini çekmesi için uluslararası alanda kuvvetli bir baskı yapılmasını amaçladığını söy- ledi. Klerides dün Atina'da düzenlediği basın toplantısında, Türkiye'ye Kıbns'- taki askerlerin çekmesi için özlü hiçbir baskı yapılmadığını beürterek "Bu bas- Casus diplomatlar Atina'da esrar perdesi ATtNA (AA) - ABD hükü- metinin Atina'da geçen salı ge- cesi Yunan polisi tarafından bir süre için tutuklanan iki diplo- maünı geri çektiği bildirildi. Dışişleri Bakanı Karalos Pa- pulyas dün ABD'nın Atina Büyükelçisi Thomas Niles ile görüştü. Görüşme sırasında Yunan bakanın bazı Balkan başkentlerine yaptığı ziyaretler ve iki Amerikalı diplomatın tu- tuklanması olayının ele alındığı öğrenildi. Papulyas. görüşmeden sonra gazetecilerin ABD Büyükel- çisi'nin söz konusu olayla ilgili bir izahat verip vermediğine da- ir sorulannı cevaplarken "Sa- yın Büyükelçi muhtemelen pa- zartesi günü kamu düzeni baka- nı Papatemelis ile görüşeeek. Bu görüşmede bazı açıklamalar olacak'''dedi. Yunan Dışişlen Bakanı, iki diplomatın geri çekilmesinin ta- mamen Wasington'un karan olduğunu da belirtti. Bu arada. olayla ilgili olarak gerek Atina gerekse Washing- ton'da "tam bir sessizlik" dik- kat çekiyor. Gözlemciler, söz konusu sessizliğin muhtemelen her iki tarafın da olayı kapatma eğiliminde olmasından kaynak- landığını belirtiyorlar. kıların oluşması için hem Yunan hem sorununu ciddi bir şekilde çözmek için Kıbns'taki askeri güç dengesindeki bu Rum tarafının Adadaki Türk askerleri- nin tek başiarına kalmayacağını ve Ada- da Yunan kuvvetlerinin de bulunacağını açık bir şekilde göstermeleri gerek" dedi "Uluslararası alanda bu gerçeği göste- rirken ay nı /amanda kıbrıs'ta ne şu ne de bu ülkenin askerlerinin bulunması gerek- tiği ve tüm yabancı askerlerin çekiunesi önerisi ortay a atümalıdır" ifadesini kul- lanan Klerides, Türkiye'nin Kıbns so- rununun çözülmesine nıyetli olmadığını öne sürdü. Kıbns'ta tüm yabancı askerlerin çe- kilmesiyle gerek Kıbnslı Rumlann ge- rekse Kıbnslı Türklerin silahlannı BM"- ye teslim etmeleri, Adaya harcamalannı Rumlann üstleneceği güçlü bir BM Banş Gücü'nün yerleşmesini \e Kıbns masa başına oturulmasını istediğini be- lirten Klerides "Kıbrıs'ta Yunan askeri bulunmadan, Türklerin askerlerini ceke- ceğine inanmak hayaldir" diyc konuştu. Klendes. bir soru üzerine "Biz ve Ati- na çifte Enosis ya da Kıbrıs'ta iki ayn devlet oluştumlmasını hiçbir şekilde ka- bul etmiyoruz" dedi. "Kıbns'a Yunan askeri gönderilecek mi" şeklindeki bir soruya "Bunun nasıl ve ne zaman yapılacağını da sövlememi ister misiniz? Böyle şeyler resmi söylen- mez" yanıtını veren Klerides "Kıbns Yunanistan'ın savunma bölgesine dahil- dir. Atina ile Kıbns kuvvetlerinin ve Yu- nan kuvvetlerinin rolleri yanı sıra böl- gedeki askeri güç dengesinin ne olacağı konularında mütabakata vardık. Ben. dengesüliğin devamına izin vermeyece- ğim" dıye konuştu. Askeri işbirliği Klerides. "İki ayrı devlet söz konusu. Niye askeri işbirliği anlaşması imzalan- madı" sorusunu ıse şöyle cevapladı: "Gerekli göriiunedi. Kıbns ve Yuna- nistan'ın ortak bir sorunu vardır. Karşn mızda bir tebdit, aynı ülkeden. Türkiye'- den gelen bir tehlike var. Birlikte bu tehli- keye karşı koymalıy ız. Lefkoşa karar ve- rir Atina destekler şeklindeki eski doktri- nin bir anlamı bulunmadığı kanı- sındayım. Çünkü eğer biz Kuzey Kıbns'a saldırmayı kararlaştırsaydık. Yunanis- tan otomatikman bir şey sormadan sava- şa mı girecekti?" DIŞİŞLERİ BAKANI ÇETİN •• Rum-Yunan ittifakı çözünıügüçleştirirANKARA (AA) - Yunanis- tan Başbakanı Andreas Pa- pandreu ile Rum yönetimi lideri Glafkos Klerides'ın Atina'da yaptıklan son toplantıda "Kıb- ns'ın Yunanistan'ın savunma ve hava sahası içine alınması" yö- nünde aldıklan karar Tür- kiye'de tepkiyle karşılandı. Dışişleri Bakanı Hikmet Çe- tin, konu hakkinda yaptığı açıklamada. Rum-Yunan ka- rannın Kıbns'ta başlatılmış olan görüşmelere ve çözüm önerilerine olumsuz etki yapa- cağını bildirerek. "O açıdan karann ne anlama geldiğini kendilerinin açıklaması gere- kir" dedi. Dışişleri Bakanı Hikmet Çe- tin. Rum ve Yunan taraflan- nın aldıklan kararla Kıbns'ta Türk varhğjru inkar etmeye ve Kıbnsı bir "Yunan adası" ola- rak görmeye devam ettiklerini belirtti. Çetin. "Kıbrıs'ta sorunun çö- zümü konusunda başlatılmış bir süreç var. Bu sürecin adil ve ka- bcı bir barışla sonuçlanması beklentisi vardı. Bu tür davra- nış, girişim ve bey anatlar, süreci olumsuz etkiler" dedi. Yunanistan ile son gelişme- ler konusunda bir temasta bu- lunmayı düşünmediklerini be- lırten Çetin. bir soru üzerine, yeni PASOK lideri Andreas Papandreu'nun kurduğu yeni Yunan hükümetinin dış politp- kasının bir anlamda eski hükü- metin politikasınm devarru olduğunu söyledi. Karşı çıkılacak Öte yandan Türkiye, Yuna- nistan'ın, Kıbns'ta varolan durumu kuv^et kullanarak de- ğiştirmek gibi "maceracı teşeb- büslerine" karşı çıkacagını açıkladı. Dışişleri Bakanlığı Sözcü Vekili Ferhat Ataman tarafın- dan yapılan yazıh açıklamada, Papandreu'nun daha önceki iktidan sırasında Kıbns soru- nunun görüşmelerle çözülme- sine yönelik yapıcı bir tutum takınmadığına dikkat çekildi. Ataman, Papandreu'nun bu iktıdar döneminde. Kıbns'ta gerçekçi ve kalıcı bir çözüm için Yunanıstan'a düşen "teş- vik ve destek" rolünü oynama- sının 'iinut edilmiş olduğunu" belirtti. PAPANDREUVE EVERTANLAŞTI Yunanistan'da ulusâluzlaşma Bosna'lılar Miljacka Nehri üzerindeki çelik bir köprüden karşıya geçiyorlar. Yerde 5 santimetre kar var.(Fotoğraf: REUTER^ Bosnalı liderleryardımiçinel sıkıştıDış Haberler Servisi - Cenevre'de dün yapılan Bosna'ya yardım konulu toplantı- ya katılan savaşan taraflann siyasi ve as- keri liderleri kış mevsımi süresince Bosna'- ya BM yardım konvoylannın serbestçe girmeslni kabul ettiğine dair bir anlaşma imzaladı. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) girişiminde Cenevre'de ger- çekleşen toplantıda yardım anlaşmasına Bosna-Hersek Başbakanı Haris Siladzic. Bosnalı Hırvatlann lideri Mate Boban ve Bosnalı Sırplann lideri Radovan Karadziç imza attılar. 6 maddeden oluşan anlaşmaya göre, Bosnalı askeri ve siyasi liderler "ülkeye in- sani yardımların ulaştırdabilmesi amacıyla düşmanlığın kış mevsimi süresince askıya alınması ve yardım konvoylannın koşulsuz ve serbestçe geçmesine izin verilmesi" ko- nusunda anlaşmaya vardılar. Bosna-Hersek'in orta kesimindeki Gornji Vakuf çevresinde Boşnak ile Hır- vat birlikleri arasındaki çatışmalar sürii- yor. İngilizyetkililer. Bosnalı Hırvatlar'ınal- tı aydır düzenlediği en büyük saldın oldu- ğunu belırtirken saldmnın Hırvatistan ordusu tarafından desteklendiğini bildir- diler. BM yetkilileri Gornji Vakuf yolu- nuıı üç gündür süren çatışmalar nedeniyie trafığe kapandığını söylediler. ATİNA (AA) - Yunanistan'- da. Başbakan Andreas Pa- pandreu ve ana muhalefetteki Yeni Demokrasi Partisi'nin li- deri Miltiadis Evert. "ulusal konularda" diyalog yapılması hususunda mütabakata vardı- lar. "Ulusal konu" Türkiye ile ilişkiler ve Kıbns sorununu da kapsayan konular için kullanı- lıyor. Papandreu bir saat süren görüşmeden sonra yaptığı açı- klamada, "iktidarunızın fel- sefesi diyalog ve iknadır. PA- SOK hükümeti, önemli karar- larda tüm diyalog yollarını kul- lanacaktır" dedi. Evert ile yaptığı görüşmeyi son derece yararlı ve yapıa olarak nitele- yen Papandreu. bu tıp lemas- lann milli bir strateji oluşturul- masına başlangıç oluşturaca- ğmı umduğunu söyledi. Ana muhalefet lideri Miltia- dis Evert de ulusal konularda Papandreu ile birleştikleri noktalann aynldıklan nokta- lardan daha fazla olduğuna dikkat çekti ve ülkenm yaran için bu konulara partizan bir yaklaşım göstenlmemesi ge-' rektiğini ifade ctti Ülkenin üçüncü büyük par- tisi konumundaki siyasi Bahar Partisi'nin Başkanı Andoıus Samaras isc ulusal konulan Yunan, kamouyu önünde tartışmayı tercih ettiğını belirt- ti. Nİjeryadevletbaşkanı yönetimiorduya bıraktı Dış Haberler Servisi - Nijerya Devlet Başkanı Ernest Shonekan önceki gün görevinden istifa etmesinden sonra ülke yönetimi devralan Savunma Bakanı General Sanni Abacha önderliğinde or- du birlikleri dün hükümetin de düştüğü- nü açıkladı. Nijerya polisi, ordunun yönetimi devralmasını protesto eden göstericileri dağıtmak için üzerlerine gözyaşartıcı bomba atlı. Ordu Sözcüsü Tuğgeneral Fred Chı- juka. yeni Devlet Başkanı General Abacha ile ordu mensuplan arasında gerçekleşen toplanudan sonra yaptığı açıklamada. "Shonekan'ın istifasıyla hükümet de düşmüştür" dedi. Chijuka. General Abacha'nm ordudan tam des- tek aldığını da belirterek. "Hükümetin nasıl işteyeceği konusundaki görüşlerimi- zi ve ne şekilde katkıda bulunabileceğimi- zibizesordu"dedı. 82 gündür devlet başkanhğı görevini yürüten Shonekan'dan boşalan ülke yönetimini "tam yetki" ile devralan Ge- neral Abacha. Nıjerya'da 27 ağustosta kurulan geçici hükümetin tek askeri kö- kenli üycsiydi. Nıjerya'daki siyasal isükrarsızlık, es- ki Devlet Başkanı General İbrahim Ba- bangida'nın 12 haziranda yapılan cum- hurbaşkanlığı seçimlerini iptal etmesiy- le tırmandı. Askeri rejim lideri Babangida'nın, Sos- yal Demokrat Pani lideri Moshood Abiola'nın kazanacağı belli olan seçımi ıptal ettikten sonra kendisınin de görev- den aynlması üzenne görevi vekaleten Ernest Shonekan almış. ancak bu dcği- şiklik de ağır bir ekonomik bunalım içinde olan ülkede istıkrann sağlanma- sında yeterli olmamıştı. Avukatbk öğrenimı gördükten sonra iş hayatına atılan ve Afnka kıtasının en büyük özel şirketi olan United African Company'nin başına geçen işadamı Shonekan. ülke yönetimini devralırken demokrasiyi getinne sözü vermiş, ancak devlet yöneticiliği yeteneği işadamlığı kadar başanlı bulunmamışu. Gözlemciler, 90 milyon nüfuslu ülke- nin güney indeki Yoruda kabilesi men- subu sanayici Abiola'nın. ordu ve siya- sette ağırlığı olan "kuzey kabilelerine karşı bir tehdit oluşturabileceği" kaygısı- nın seçimlerin iptalınde belırleyici olabi- leceğini kaydediyorlardı. 1Bu ilan lüks mü? TECRÜBELİ şoförüm, iş arıyorum. İş aramak "lüks" değildir. KDVsi % 23 olmamalıdır. İİANVE REkİAM AJAIMslARI D E R N E 6 İ