Katalog

SAYFA. CUMHURİYET 13 AĞUSTOS1992 PERŞEMBE OLAYLAR VE GORUŞLER Devlet Tîyatrolan... YÜCEL ERTEN Devlet Tiyatrolan Rejisörü Devlet Tiyatrolan, son sezonu olağanüstü çalkanülarla geçirdi. Sekiz ay geçti, bu çal- kantı durulmuyor. Aydınhk yürekJi bir Sayın Bakan çaktı, Türk tiyatro tarihinde belki de ilk kez, "Türk Tiyatro Yasasrnı yapalım" dedi. "Devlet Tiyatrolan'nı çağdaş bir yapıya ve iş- lerliğe kavuşturahm" dedi. "Geleceğinizin nasıl olması gereküğine siz karar verin" dedi. Demeyebilirdi. Ama dedi işte. Ve.. toz duma- na, at izi it izine kanştı. Bir kığıştıdır koptu. Oportünizmin riizganyla yelkenlerini şişiren- ler, korku içinde kenara çekilip izleyenler, leş östüne çöküp postta oturduğunu sananlar, her mahallede bir genel müdür türetenler, parmak kaldırarak sanat yapılacağını sanan- lar, bana dokunmayan yılan bin yaşasın di- yenler, tepeden inmeciler, statükoculâr, pati- najolar, yeniden yapılanmacılar, yeniden kapılanmacılar hepsi birbirine dûştü. Bu ara- da Türk tiyatro sanatını düşünüp uykusu ka- çanlar, yüreği ağana gelerek kurumun gelece- ğinden kaygılananlar yok muydu? Vardı tabii. Ama doğrusu ya, dereceli olarak herkes rolünü kötü oynadı. Kötü birpiyes çıktı orta- ya. Sonuç olarak galiba Devlet Tiyatrolan, toplum önünde ikmale kaldı. Belki de bu durumu anlayışla karşılamak gerekiyor. Çünkü Devlet Tiyatrolan sanatçı- lan derken; hem aşın duygusal hem de yete- rince demokrasi deneyimi ve birikimi olma- mış bir topluluktan söz ediyoruz. Şaşırmayın: Tiyatrocular, kanı kaynayan, kabına sığama- yan, saman alevi gibi parlayan, heyecan ve duygu yûklü varlıklardır. Bir meslek hastabğı. öte yandan Devlet Tiyatrolan'nda, öyle uzun boylu bir demokrasi deneyimi de yoktur. Yi- ne bir meslek hastalığı! Üstelik bilirsiniz; en düzeysız sanat yapıtlan bile, bir iyiniyet dür- tüsüyle biçimlenir. Peki, olaylara ve geleceğe nesnel bakılabilir mi? İşte bu yazı, "Devlet Tiyatrolan" konusun- da nesnel, serinkamı bir yaklaşım yolunda bir girişim. Karnında bomba ile dolaşmak iste- meyen bir sanatçmın, makale boyutuna sığdı- nlrnaya çalışılmış paradoksal nesnellik dene- mesi. Tiyatrolan 1441 sayılı yasa ile kurulmuş, tüzel kişiliği haiz özerk bir kurumdur" diyor. (Dev- let Tiyatrolan APK Dairesi Başkanîığı yayını, ocak 1992, Ankara). Oysa Devlet Tiyatro- lan'nda bütün yetkilerin tek elde toplandığı, kanunun ilk maddesinde açık olarak görul- mektedir. "Ankara'da Milh Eğitim Bakan- hğı'na bağb tûzel kişiliği haiz, Devlet Tiyatro- lan Genel Müdürlüğü kunılmuştur. Devlet Tiyatrolan bir genel müdür tarafından yöne- tilir." Sayın Genel Müdür, Devlet Tiyatro- lan'nın tüzel kişiliği haiz olmasını, özerklikle kanşünyor olrnalı. özerklik dediğimiz za- man; siyasal, mali ve sanatsal özerklikten söz ettiğimizi bilmek zorundayız. Oysa bugün 7 il 22 sahnede faaliyet gösteren Devlet Tiyatrola- n, merkezdeki bir genel müdür ve onun doğ- rudan etki alanındaki iki sözümona kurulla yöneülmektedir. Deyim yerindeyse, dört dörtlük (belki de alaturka dokuz sekizlik) bir tek kişi yönetimidir. özeridük istemezük! Dokuz sekizlik tek kişi yönetimi önce bir saptama: Bu ülkeye önemli hiz- metler vermiş olan Devlet Tiyatrolan'nın, yanm yüzyıl öncesine dayanan yasal çerçevesi artık yetersiz kalmaktadır. Büyüme ve yayıl- ma sonucu giysi daralmış; hareket kabiliyetini sınırlamaya başlamıştır. Çağın ve toplumun isterlerine yanıt vermekten uzak, üknefes bir kurumla karşı karşıyayız. Gerçi bugün artık Sayın Genel Müdür Boz- kurt Kuruç dışında kimse bunun tersini söyle- miyor. Yalnızca Sayın Bozkurt Kuruç, "Yasamız mükemmel bir yasadır", "muhteşemdir" di- yor (Nokta Dergisi, 03.02.91). Gelgelelim Sayın Kuruç bu konuda uzman olduğu izleni- mini vermiyor. Çünkü genel müdür olarak bütçe görüşmeleri için hazırlattığı kitapçıkta Devlet Tiyatrolan *nın özerk olduğunu yaza- cak kadar ölçüsüzlük içine düşüyor. "Devlet Sayın Genel Müdürün özerk sandığı Devlet Tiyatrolan, bugün Kültür Bakanbğı'na bağb, tüzel kişiliği haiz bir genel müdürlüktür. Geç- mişte, siyasal iktidarlann genel müdür aracıli- ğıyla kuruma doğrudan müdahalede buluna- bildikleri sık sık görülmüştür. Siyasal iktidar- lann dümen suyunda seyretmek durumunda kalabilen bir kurumda özerklikten kolay söz edilemeyeceği açıktır. Genel müdürü üçlü karamameyle, genel müdür yardımcılan, başrejisörü, edebi kurul üyelerinin üçü bakanlık onayıyla atanan bir kurumda özerklikten kolay söz edilemeyeceği açıktır. Genel müdür yardımcılan, başrejisör, yö- netim kurulu sanatçı temsilcisi, edebi kurul sanatçı temsilcisi, tiyatro müdürleri, başdra- maturg, sanat tekruk müdürü vb. birçok önemli pozisyonu taşıyan insanlann, genel müdürün iki dudağı arasmdan çıkacak bir söz ve iki satırlık bir yazıyla idari görevlerine son verilebildiği bir yapıda özerklikten kolay sö- zedilemeyeceği açıktır. Yönetim kurulundaki ve edebi kuruldaki "sanatçı temsilcileri"nin, genel müdür tara- fından seçilip atandıklan (o nasıl temsilcilik oluyorsa?) bir kurumda özerklikten kolay söz edilemeyeceği açıktır. Yasal görev süresi diye bir kavram da olma- dığı için, bu denli geniş yetkilerle donatılmış genel müdürün bile, (üçlü kararnamede bir sorun çıkmadığı zaman) "pat" diye görevden abnabüdiği bir kurumda özerklikten kolay söz edilemeyeceği açıktır. işte böyle bir ortamda, ilk kez Sayın Fikri Sağlar, Devlet Tiyatrolan'nın özerk yapılan- ması düşüncesini benimseyen bir bakan ola- rak tavnnı ortaya koyuyor, hatta bir yasa haarlanmasına ilişkin ön çalışmalann, ku- rum mensuplannca yürütülmesi esnekliğini gösteriyor. Ama tuhaftır, gerek Sayın Genel Müdür, gerekse birçok ünlü sanatçı, bu tarih- sel fırsata karşı dayatma yolunu seciyorlar. Ozerklik için savaşım vermeyi bir yana bıra- kın; statükocu bir tutumun şaha kalkmış bi- çimde arutını dikiyorlar: "Eski köye yeni adet mi çıkanyorsunuz? Devlet Tiyatrolan bu ha- byle iyidir." Korkanm, Devlet Tiyatrolan bu yüzden büsbütün, toplumun isterlerine ve çağdaş sa- natın gereklerine yanıt verebildiği tarüşmalı bir anlayışa sürükleniyor. Tiyatro yapmanın ya da bir tiyatronun var- hğının iki temel nedeni vardır: Sanat siyaseti (yani o tiyatroyu öbürlerinden ayıran kimliği, kişiliği, profili, söylemi) ve sanat siyasetini or- taya koyarken seçtiği özgün estetik kategon- ler (yani o tiyatroyu öbürlerinden ayıran sanatsal yöntemler, arayışlar, yönelişler). Kendi ülkesinde ve uluslararası düzeyde etkili olabilmiş tiyatrolara bakm; bu böyledir. Bu iki temel nedene karşılık vermeden yapı- lan işler tiyatroyu sanat olmaktan çıkanp; torna tezgahına çevirebilir. İşte Devlet Tiyatrolan bugün vardığı nok- tada, artık varlık nedenlerini aşındırma eğih- mine girmiştir. Çünkü 7 il 22 sahnedeki Dev- let Tiyatrolan'nın sanat siyaseti de estetik yapılanması da bir genel müdürün kişisel ter- cihleri doğrultusunda işlemektedir. Oysa sah- nelerimizde ayn sanatsal çizgjlere ve savlara yönelmenin zamanı gelmiştir. Tiyatrolanmı- zın daha verimli, daha düzeyli, daha iddialı ve daha farklı çizgiler araması bir dirim kaynağı olacaktır. Sahnelerimizin üç aşağı beş yukan aynı sa- natsal tercihlerin damgası alünda tutulması, sanatçılanmızı zaman zaman bir kısır döngü- ye, yılgınlık, bıkkınlık ve memuriyet psikoloji- sine sürükleyebilmektedir. Mevcut yapıda ısrar etmek; çalışanlanmızın -zaten örselen- miş olan- sevgisini, enerjisini, heyecanını, düş- gücünü ve yaratma coşkusunu büsbütün yok edebilecektir. Oysa bugünkü edilgenliğin kat- kıya, umursamazlığın da yaratma coşkusuna dönüşmesi gerekir. Vesayet ve velayet altında tiyatro yapma çağını aşmamız gerekir. Evet, şu temel düşünceyi, tiyatro dünyamı- zın çok geniş bir kesimi paylaşıyor: Türkiye'nin 7 ildeki 22 sahnesinde, 500'e yakın sanatçı ve binlerce çakşanıyla faaüyet gösteren, yılda 70-80 ayn oyun sahneleyen bir kurumun, her türlü aynnüda tam yetkiyle tek bir genel müdür tarafından yönetiknesi, tiyat- ro sanatıran doğasına aykındır. Üstelik bu- nun yeryüzünde bir başka örneği de yoktur. Yeryüzü bir yana kurumda yaşadığımız de- neyler, bu yolda yönetici olarak kimsenin uzun süre başanlı olamadığını gösteriyor. Sonuç olarak "özerk ve demokratik" bir çatı altında, tiyatrolann kendi özgün çizgileri- ni oluşturacağı "yerinden yönetim" anlayışını gerçekleştirmek için bir "yeniden yapüanma" zorunludur. Yani artık "iyi genel müdür, kötü genel müdür" tartışmasını bırakmanm zama- nı gelmiştir. Devlet Tiyatrolan'na dahaiyi bir "padişah" aramak yerine "padişahbk" düze- nine son vermek gerekiyor. Üstebk inanıyo- rum ki, bu yalnızca Devlet Tiyatrolan çalışan- lannın sorunu değil; bütün Türkiye'nin kültür ve sanat hayatının, tüm aydınlanmızın, sanat- çılanmızın, halkımızın sorunudur. Bir iç so- run olarak görülemez. En geniş platformda tartışıhnahdır. Ola ki Devlet Tiyatrolan'nı da kapsayan bir Türk Tiyatro Yasası'nın gerekb olduğu sonucuna vannz. tkmale kalan yalnızca Devlet Tiyatrolan mı? Devlet Tiyatrolan'nda akşamdan sabaha yeni bir düzene geçilemeyeceği açık. "Yeniden yapılanıyoruz" diyerek normal sanatsal faali- yetimizi askıya alamayız. Ama "mutlu maaş- b" memurlar olarak "bana ne" deyip, sanat yaparak; yeniden yapılanmayı bir başka ba- hara da bırakamayız. Hem yasal düzenleme bir kez yapıldı mı, sonra bir daha kolay değiş- miyor. Yeni bir yasaya doğru yol abrken, en geniş biçimde tartışmak, özümsenmesini sağ- lamak gerekiyor. Kağıt üstündeki görüşleri olabildiğince pratikte sınamak, bazı pilot uy- gulamalan gerçekleştirmek gerekiyor. Bütün bunlar da büyük olasıbkla bir geçiş dönemi yaşanacağını gösteriyor. Ve öyle anlaşılıyor ki, Sayın Bakan Fikri Sağlar, bu geçiş döneminde Devlet Tiyatro- lan'nın "yeniden yapılanma" anlayışına yat- kın insanlarca yönetilmesi eğibmindedir. Ve her fırsatta Sayın Genel Müdür Bozkurt Ku- nıç'la çabşmayacağını beUrtmektedir. Ne var ki Sayın Cumhurbaşkanı da, genel müdürün görevden alınma kararnamesini yaklaşık se- kiz aydır imzalamamaktadır. Buradan doğan kih'tlenme ya da tıkanma, Devlet Tiyatrolan çabşanlannı büyük huzursuzluğa sürükle- mektedir. Çünkü mevcut kibtlenme, herhangi bir kurumsal, yönetsel ya da sanatsal gelişme için umut vermiyor. Tersine gerilme ve dolayı- sıyla gerileme işaretleri var. Sanatçılar çareyi, Sayın Kuruç'u istifaya çağıran 140 imzalı bir mektup yayımlamakta anyorlar. önce 44 imzalı mektup, sonra 448 imzalı mektup, şimdi de 140. Haksız da değil- ler. Çünkü tiyatronun geleceğini düşünüyor- lar. Çünkü "konuşan Türkiye"yi istiyorlar. Ama daha ötesine güçleri yetmiyor. Çünkü memurlar. Yeni bir ufka, yeni perspektiflere uzanmak istiyorlar. Ama mevcut yapının ve imzaladık- lan çağdışı sözleşmenin baskısı, Damokles'in kıhcı gibi tepelerinde sallanıyor. Edilgenlikten sıynbp etken obnak istiyorlar. Ama üst düzey yöneticiler arasındaki uzlaşma eksikliği bir duvar gibi karşılannda duruyor. Bu durumda insanın aklma ister istemez bir soru takıbyor. Acaba toplum karşısında ikmale kalan yal- nızca onlar mı? Biröneri Umalım ki, Sayın Cumhurbaşkanı'nın, Sa- yın Başbakan'ın ve Sayın Bakan'ın gözünde, Devlet Tiyatrolan'nda bir geçiş dönemini li- yakatle yürütecek ve kurumu bu fırunah ha- vadan çıkanp sakin bir limanda bakım ve onanmı sağlayacak bir aday vardır. Umalım ki vardır da; bu ükanıkbktan ve son zaman- larda sanatçılann kapıldığı "her mahallede bir genel müdür yaratma" hummasından kurtuluruz. Ama eğer gerçekten yoksa, o za- man benim de bir önerim var: Gelin demokrasiye olan inancımızı hep bir- likte kanıtlayabm. Devlet Tiyatrolan sanatçı- lan ya da çalışanlan, kendi genel müdürlerini seçsinler. Değerii devlet büyüklerimiz de bu seçime saygı duyup üçlü kararnameyi imzala- yacaklannı açıklasınlar. Devlet Tiyatrolan da, umalım ki son kez, hiç değilse kendi seç- tikJeri bir "son padişah" tarafından yönetil- sin. ARADABIR Prof. Dr. CELAL ERTUĞ Eski CHP Parlamenteri, Sağlüc Bakanı CHP Yöneömi için Öneri.. 12 Eylül'de kapatılan partilerin, bu arada CHP'nin yeniden açıl- masını öngören yasa, demokratikleşmede çok önemli bir aşa- rrvadır. Böylece askeri müdahalelerle demokrasinin korunması gibi bir gerekçe rahatlıkla tartışmaya açılmıştr. Svil toplum ola- bilmenin gelişmesinde "zor, şiddet, baskı" kullanmanın sakınca- lan da bütün çıplaklığı ile meydana çıkmıştır. Silahlı kuvvetlerin demokrasiyi onarma, rayına oturtma gibi bir hakkı kullanması- nın, yarardan çok zararlar doğurduğu da açıklığa kavuşmuştur. Şimdi olayın asıl önemli olan yönünü, yani demokratikleşme- de bir yapıtaşı oluşunu saptamış bulunuyoruz. Peki CHP, AP, MHP, Selamet vs. partiler eski haklanna, adlarına kavuştular; CHP'nin iskeletini, gövdesini, beynini nasıl canlandıracağız?.. Bugün eski CHP'lilerin büyük çoğunluğu SHP'de. Bir kısmı DSP ve öteki sol partilerde Burada hemen Sayın Ecevit'in koyduğu tavra değinmek iste- rim. 12 Eylül ardından Sayın Ecevit ivedilikle istifa etmişti. Ertesi sabah, Oran'daki evine koştum. Nedenini öğrenmek istiyordum. Nasıl ve ne hakla bir partiyi bassız bırakırsınız diye üzüntûmü de belirtmiştim. Sayın Ecevitler, 'CHP'nin, AP'nin başına birer gene- ral getirilecekmiş, dolmuşlarda bile konuşuluyor' gibi bir neden- den söz ettiler. Konuşmalarımızın sonunda tatrnin olamadan büyük bir umutsuzlukla aynldık. Sayın Ecevit bence gemisini ilk terk eden kaptan olmuş; CHP'nin haklannı, Türk seçmeninin hak- lann: savunacak kimsesi olmayan bir sessizliğe boğulmuştuk. Ayrıca genel başkanın istifa mercii kurultaydı. O da yoktu... Oysa ben Ecevit'ten çok şey bekliyordum. Kendisi CHP'yi yeni- leyen, 'Umudumuz Ecevit' diye daglara taşlara adını yazdıran, 216 milletvekili ile 1977'de Meclis'e gelen birtaze kandı. Ama 12 Eylül'de, CHP Ecevit'i, Ecevit CHP'yi yitirmişti. Ecevit'in CHP üze rindeki hak iddialarına ben bu açıdan bakıyorum. Kendisini çok seven, sayan, takdireden kişi olmamakarşın... Ben bir CHP delegesiyim. Kurultayda soz ve oy hakkımı kulla- nacağım. Onun için bu yazımda siz okurlarımla diyalog kurma çabasındayım. Gerçi şu anda CHP'li ya da sosyal demokrat da değil, sadece bir Yeşilim. Ama kurultayda delegeyim. Bir CHP'li olarak delegeliğimin hakkını vermeye kararlıyım. Bu yazımda da aynı kişilikle düşüncelerimi sözcüklere dökmek istiyorum. Ben, siyasal bilimcilerin bir kanılarına katıldığımı belirtmekte yarar görüyorum, çünkü maksadım daha iyi anlasılacaktr. Siyasal bilimciler, "parlamenter demokrasinin, geleneksel partilerin arbk giderek işlerliğini yitirmeye başladığını" söylü- yoriar. Böylece 'temsili demokrasi mi, doğrudan demokrasi mi' tartşması gündeme geliyor. İşte Türkiye'nin siyasal geleceği üzerinde konuşma için bu savları gözden geçırmek zorundayız. Yani partiler, bu arada, CHP yeniden yaşama gelirse neler, han- gi kavramlar ya da sistem olarak toplumsal değerlerden neler değişir ve de nasıl?.. CHP'nin yeniden açılması; kurultaylar, iç iktidar kavgalarıyla çalkalanıp duran SHP'ye yeni bir post çekişmesi nedeni olma- malıdır. Eğer hayplcilik yaptığımı düşünmezseniz, ben derim ki, SHP'deki başkanlıksevdası, DSP'deki inatyoksayılabilse vetüm sosyal demokratlar, kardeş kardeş bir araya gelip güçlü bir yapı- lanma kursalar, ondan sonra da anlaşmazlık nedenleri, örneğin hizipçilik, kariyerizm, sen-ben çekişmelerini yok etmek için yeni- den bir yapılanmaya gidilse. Örneğin başkanlık sistemi rotas- yonla ve hizipleşmesiz tam bir demokratik zemin üstünde yeni esaslara bağlansa... Baykalcılık, Inönücülük, Aydın Güvencilik, Ecevitçilik gibi yö- netimin tekelleşmesi sistemi yerine taban demokrasisine geçil- se. Böylece iktidar, iç iktidar anlayışı tepe yerine tabana yönele- cektir. Yani bireysel inisiyatif, bireylerin söz, karar, seçme-seçil- me, katılım, denetim hakları tanınacak gerçek demokratikleşme, özdenetim mekanizmaları oluşacaktır. CHP'nin içinde, iktidarı, SHP'si, DSPsi, başka partilere kaymış yandaşları ile yepyeni, çağımızın siye^al değerlerine uygun bir yeniden yapılanmaya gitmek büyük bir fırsatı kullanmak olacak- tır. SHP çoğunluğu toplamıştır. Sonra DSP ve DSP'lilerin pekala CHP adı altında, ama yepyeni bir tüzük, siyasal kişilikle biraraya gelmeleri mümkündür. Onümüzde yeni bir kubbenin giriş kapısı vardır Bu kapının geçidinde, bireyler olarak giysilerimizi çıkanp güzelce bir yıkanarak içeriye yepyeni zihniyetlerle girmek ge- rekmektedir. Eski alışkanhklar, eski particilik kavramlarını, komi- tecilikten gelen ihtirasları, bölücülüğü önlemenin çareleri, 'yeni- den yaptlanma'nın özünde şekillenecektir. TART1SMA GazetecHik, Yazarlık ve Gerçekler Toplumun önünde giden ve ona yön veren konumda bulunan kimse- lerin, özveri içerisinde olmadıklan bir ortamda, onlardan ülke adma yararlı hizmetler beklemek boşunadır! Sürekli olarak savunduğu ilkelerin ey- lem olarak tersi, karşıt içerisinde olan insanlann sözüne güven duymak olanaklı değildir. Basında kimi ünlü yazarlar, böyle bir tablo içerisindedirler... Yaalannda, yokluk edebiyaü en çarpıa cümlelerle işlenir. Sürekli olarak işci, me- mur ve dar gelirliyi savunurlar. Vergi kaçı- ranlann en büyük düşmanı görünümünde- dirler. Devlete ait kaynaklann keyfı ve kişisel amaçlarla kullanılmasının en duyar- lı izleyicisi ve bu olgu içerisinde olanlann acımasız karşıtı havasındadırlar... Ama gelin görün ki bir de yaşam seviye- lerine bakın, zenginlik, refah, gönenç içeri- sindedirler. Yazük, kışlık evleri, villalan, yatlan, otolan o savunduklan dar gelirli kesimin düşlerinde dahi yoktur... Bunlann hemen hepsinin çocuklan, ya yurtdışında ya da ülkenin en pahab eğitim yapan özel okullanndadır. Zaten bakın çevrenize, ülke yönetiminde söz sahibi kişi- lerin TBMM'de görev yapan milletvekilk- rinin, üst bürokratlann birçoğunun yaşam seviyeleri, sürekb edebiyatını yapuklan, "Vatan-Millet-Sakarya" sloganlanyla uyumlu değildi!.. Bilinen köşelerinde, halka her gün ma- sallar anlatan kimi yazariara bir sorun mal varbğınız nedir diye. Bakm görün nasıl davranacaktır size! "Bu ülkede mal varhğı öğrenilecek bizi mi buldunuz kardeşim, bu denli siyasi ortada dururken" diye kükre- yecek ve sizi belki de vatan haini Uan ede- cektir.'.. Halkımızın önemli bir bölümü; o anlı şanb yazarlann gerçek yaşamlannı, gör- kemli dünyalannı bihneden, her gün onla- nn yazdığı "Vatan-Millet-Sakarya" yaa- lannı hayranlıkla ve duygulanarak okur... Bu konuda şüphesi olan, yazdıklanmızı abartıh bulanlar, deneyimli bir gazetecinin Babıah'yi anlatan kitabını okursalar, evle- rinin yanındaki özel garajlannda bulunan buzdolaplannda viskilerini saklayan ya- zarlann kimler olduğunu öğrenebüirler. Evet yanlış okumadınız, otomobil garajın- da buzdolabı ve içinde viskiler!.. Şimdi bunlar, devlet memurlanna yapı- lan zamlann eleştirisini yapmaktalar. Temmuz ayı, memur maaşlanna zam ayı ya! Memurlardan puan almak için yürekle- re dokunan üç beş dokunakb söz söyle- mek, yoksulluk edebiyaü yapmak gerek!.. "Memurlanmız bu denü çaresiz duruma düşmedi!" "Memurlar bir lokma ekmeğe muhtaç hale geldiler!" "Memurlara, insan onur ve şahsiyetine uygun gelir sağlamak gerek!" Bunlara benzer, birçok dokunaklı söz- ler! Ama, bu yazılannın gazetelerinde çıktığı günlerin akşamında, eleştirdikleri hükü- met ve siyasi parti temsilcileri ile en lüks lokantalarda kadeh kaldınrlar, bunu kim- se bilmez!.. Birilerinin sürekli olarak söylediği, "Türkiye'ye çağ atlatük" sözünün, ülkede- ki son on yılbk tablodaki görünümü: "Ülkede özüne ve sözüne güvenilecek hiç kimse kabnadı. çok az kişi dışında" bi- çimindedir. Yazanyla, politikaasıyla, üst bûrokra- tıyla, kişisel çıkarlanndan başka hiçbir şey düşünmeyen, birbirine karşı güven duyma- yan, gözü dönmüş materyaUst bir toplum olduk. Toplumun önünde giden ve ona yön ve- ren konumda bulunan kimselerin, özveri içerisinde olmadıklan bir ortamda, onlar- dan ülke adına yararb hizmetler beklemek- tedir! Saülık bir yazar, satılık bir yargıç, saülık bir savcı, saülık bir müfettiş, saülık bir poli- ükacı, o ülke için en büyük talihsizliktir... Saübnış kimselerin çok olduğu bir ülke- de, gerçekler hiçbir zaman gün ışığına çık- maz... Saübnış kişilerin köşebaşlannı tuttuğu bir ortamda, ezikniş halk tabakalannın re- faha ulaşması ütopyadan ileri gidemez! "(...) gazetecilik yaparak çok müreffeh bir hayat sürmek, hele hele öyle yatlar kat- lar abrıak hiçbir zaman mümkür olmuyor (...) Şimdi gazeteci olup borsada bibnem ne kadarbk yaünmı olan gazetecilerden söz edilince, düşünüyorum da yabıız gazete maaşı ile bu kadar para nasıl elde edilebili- yor? Diyeceğim gazetecilik her akımdan onurlu meslektir..." (Yaşar Kemal-Pano- rama sayı 26) Bu da ünlü bir yazann görüşü! O halde sorun; sözde değil özde dürüst, özverili ve gerçekci olmayı gereküriyor! BURHAN ÖZBEY/ İzmit VEFAT Baromuzun 2054 sicil sayisında kayıtk AVUKAT MİHRİBANSEYHAN vefatetmiştir. Aziz meslektaşımızın cenazesı, perşembegünü (bugûn) Şişli Carnii"nde kıbnacak öğle namaam müteakip Zinrirlikuyu Mezarhğı'na defnedilecektir. Merhuma Tann'dan rahmet, kederli ailesine ve meslektaşlannuza başsağiığı dileriz. tST ANBUL BAROSU BAŞKANLIĞI İnş.Y.Müh. ALİ EKBER KARAGOZ'ü kaybettik. Dostlarının ve meslektaşlanmızın başı sağolsun. İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI İstanbul Şubesi 49 ÖRNEK ÖDEME EMRİNİN İLANEN TEBLİf^İ İZMİR 5. İCRA MÜDÜRLÜĞÜ Dosya No: 1991/11419 ALACAKLI: Hotel Pullman Etap Konak, Savranoğlu Turistik Te- sisler Işletme AŞ vekili Av. A. Zeren Güven, Atatürk Caddesi, No: 152/606, İZMİR BORÇLU: Tansu Okanlı, Kuyulu Bostan Sokak, Kadirbeyoğlu Apt. No: 11/5, Nişantaşı-tSTANBUL ASIL ALACAK: 1.931.600T TL aylık, %\0 gecikme faizi ve icra mas- rafları. Adresinize çıkartılan 49 örnek ödeme emri bila tebliğ iade edilmiş olup, zabıtaca yaptırılan tahkikatta adresiniz tespit edilememiş oldu- ğundan ilanen tebliğe karar verilmiştir. Yukan da yazjlı borç ve masrafları işbu ödeme emrinin tebliği tari- hinden itibaren borcu ve takip masraflannı 30 gün içinde ödememiz, 'teminatı vermeniz', borcun tamamına veya bir kısmına veya alacak- lının takibat icrası hakkına dair bir itirazjnız varsa, senet altındaki imza size ait değilse yine bu 30 gün içinde ayrıca ve açıkça bıldirme- niz, aksi takdirde icra takibinde bu senedin sizden sadır olmuş sayı- lacağı, imzayı reddettiğiniz takdirde mercı önünde yapılacak duruş- mada hazır bulunmanız, buna uymazsanız vaki itirazınızın muvak- katen kaldırılacağı, senet veya borca itirazımzı yazılı veya sözlü ola- rak icra dairesine 30 gün içinde bildirmediğiniz takdirde aynı müd- det içinde 74. madde gereğince mal beyanında bulunmanız, aksi hal- de hapisle tazyik olunacağınız, hiç mal beyanında bulunmaz veya ha- kikata aykırı beyanda bulunursanız hapisle cezalandırılacağımz, borç ödenmez veya itiraz edilmezse cebri icraya devam edilecegi, takibe itiraz ettiğiniz takdirde itirazla birbkte tebliğ giderlerini ödemeniz, aksi halde itiraz etmemiş sayılacağınız ihtar ve ilan olunur. Nüfuscüzdanımı kaybettim. Hükümsüzdür. EÜFMEGER Nüfuscüzdanımı kaybettim. Hükümsüzdür. KERİMMEGER PENCERE Koku! Versailles Şatosu'nu 13'üncü Louis yaptırmış; bahçele- rini ünlü Le Nötre düzenlemiş. Bu bahçe mimarının özelli- ği, ağaçları köpek gibi kırkması. Ortaya estetik açıdan seyrine doyum olmayan bir görüntü çıkıyor; ama, bahçede dolaştıktan sonra saraya girince iş değişiyor. Çünkü bu görkemli yapıda, ilaç için olsun, birtekayakyolu yok. Soylu efendimiz sabah oturağa yastehlermiş, uşak oturağı pen- cereden aşağıya dökermiş. Koku endüstrisinin Fransa'da bunca gelişmiş olmasının nedeni bu pisliğe bağlanır. Takma saçlar, yapay benler, allıklar, pudralar, ipekler, danteller, yemekler, salçalar, kalçalar, popolar, reverans- lar, danslar, şıırler Fransası'nda, defi hacetini oturağa yapan soyluların göz kamaştırıcı zenginliğindeki pis koku- ları dağıtmak için güzel "parfüm"ler gerekmez mi!.. "Parfüm" denen Frenkçe sözcüğün kökeninde, eytişi- min gereği, pis koku yatıyor. Fransa'da soylular, zenginler, kontesler, baronesler, krallar, prensler kokuşmasalardı, pis kokuları gidermek için güzel kokular türetmek sanatı nasıl bu kadar gelişebi- lirdi? 21 'inci yüzyıla 8 kala dünyayı saran parfüm markala- rı saymakla bitmiyor; kötü koku giderici, deodorant moda- sının tarihçesinde, aptesanesiz sarayın oturaklı yaşam biçimi yatıyor. Koku deyip geçmeyin!.. • Hem nasıl geçebilirsiniz ki? Burnunuzu tıkayarak.. Haram gelirlerin akıl durdurucu savurganlığıyla çılgın- laşan ağustos istanbulu'nda, Arap şeyhlerininkine taş çı- kartacak lüks otomobillerin egzoz gazları, meydanları, sokakları dolduran çöp dağlarının kokuşmasından türe- yen buhara karışıyor. Kokuştuk... Kokudan burnunun direği kırılanlar, sonunda isyan etti- ler, bayrakları açtılar: - Ey hükümetneredesin? - Devlet yok mu? Eski adıyla çöpçüler, yeni adıyla temizlik işçilerinin gre- vine siyasal iktidar belki de siz bu satırları okuduğunuzda taş koymuş olacak.. Peki, ne değişecek? Bir işin kokusu bir kez çıktı mı, artık hiçbir 'parfüm' ko- kuşmuşluğu örtemez.. Yves Saint Laurent'in 'Kouros'u, Cacharel'in 'Anais- Anaisî, Lancome'un TropAıe'sini harmanlayıp kokuşmu- luğun üstüne boca etsen de nafile... Tstanbul'daki çöp grevi, toplumun barsaklarmı deşti, or- talığa döktü. Kokuşmuşluğun suçunu ne sendikaya yükle- yebilirsin, ne belediyeye, ne hükümete, ne halka!.. Ortada çarpık çurpuk bir düzen var; çurümüş, tirfillenmiş, dökül- müş; neresinden tutarsan tutelinde kalıyor. Çöp dağlarından yükselen koku pis de, kenti çirkinleşti- ren gökdelenlerin terasında hava temiz mi? • Çöp yığınlarının yanından sürünerek geçen dargelirli, iki parmağıyla tıkadığı burnundan soluyor: - Çöpçüye ayda dört milyon lira verecekmişiz!.. Ben kırk yıllık memurum, rüyamda bu parayı görmedim. Genel müdür ne alıyor?' Profesörün maaşı kaç? öfkebaldantatlıdır. Ama yıllardan beri renkli televizyonlardan topluma aşı- lanan felsefe neydi: - Fırsatı kaçırma!.. - Kimseyi düşünme?.. • Her koyun kendi bacağından asılır.. -Köşeyidön!. ••"".- Sevgili yazarlarımız, yüksek yöneticiler, büyük işadam- ları, neoliberal düşünürler bunları halka aşılayan sizler değil misiniz? Eğer Cumhurbaşkanımız çöpçü sendikası- nın başı ya da üyesi olsa, ne yapacaktı? Serbest rekabet ortamında eline geçirdiği fırsatı değerlendirip daha renkli bir yaşam istemeyecek miydi? • Kokuşmuş bir felsefenin, kokuşmuş ortamında, kokuş- muş bir düzenin kokuşmuş politikasında yaşayan çöpçü- nün sorumluluk duygularına seslenmeye çalışanların el- lerini vicdanlarına koyup biraz olsun düşünmeleri gere- mez mi? Ne diyor atasözü: Balık baştan kokar!.. MIUÖR&HÖZİK YfiPIMCILIK SEIDAUOON 1.65O.OOO+RD\ Yanm pansiyon + yol + çevre gezileri + Nac'abey KARADANIİKYA Prenses Otel'de konaklama, Kayaköy, Ölüdeniz, Xanthos, Letoon, Patara, Dalyan, ICaunos, İztuzu, Tlos, Saklıkent. "PARANIZ PAMUKBANK'TAN, TATİLİNİZ BAYBASOS'TAN" KAMPANYAMI2 SÜRÜYOR BAYBASÛS TURİZM İSTANBUL ANKARA 338 86 öl - 338 16 51 425 90 82-417 54 67 Seyahat Acontası İsletmc Belge no. 2149