Katalog

^ ^ Sa Cumhuriyet 1 Sahibi: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecüik Türk Anonim Şirketi adına Bcrin N«di • Genel Yayın Yönetmenr Özgen Acar • Genel Yayın Koordinatörü: Hikmet Çetinkaya • Yazı lşlerı Mudurleri: Fusun Özbilgen (Sonımlu), CtJal Başlangıç • Yazı tşlerı Mudür Yardımcısı: Salim Alpaslan Sayfa Düzenı Yönetmem: AIi Acar • Adana Temsıkısı: Çetin Yigenogtu lç Politıka: Mehmet lezkan, tstanbul Haberleri: Şenay Kalkan, Dış Haberlcr: Ergun Balcı, Kültur: Murşit Balabanblar, Makaleler: Sami Karaoren. Spor: Abdulkadir Yucelman, Duzeltme: Abdullah Yazıcı • Koordınatör: Ahmel Korulsan • Malı Işler: Erol Erkul • Muhasebe: Bulent Yener • Butçe-Planlama: Sevgi Osmaabcşeoğlu • İdare: Hoscyin Gürcr • İşletme: Önder Çelik • Bilgı-tşlem: Nail tnal • Personel: Sevgi Bostancıoğlu Basan ve Ycyan: Cumhunya Malbucılık ve Gazarcılıl T-A-Ş. TUrkocaJı C«d- 39/41 Catılotlu 34334 Isı PK 246 Isunbul Tel 512 05 05 (20 lul). THa- 22246, Faı. (1) 526 60 72 • Bamlıır Aakın: Zıya GOkılp Blv Inkılap S No 19/4, TU- 433 11 4M7, TtlaL. 42344, Fat (4) 133 05 65 • lımlr. H Zıya Blv. 1352 S. 2/3, Td: 13 12 3U. Tdo. 5235». Fax. (51) 19 53 60 • tnOnu Cad 119 S No I b I, U 19 37 52 (4 lm), Teta 62155, FM: (71) 19 25 78 TAKVİM: 3 HAZİRAN 1992 Imsak: 3.30 Gûneş: 5.26 Öğle: 13.07 tkındi: 17.06 Akşam: 20.37 Yatsı: 22.24 Çocuklara çevre kitabı • tSTANBUL (AA) — Amerikan 'The Eaıth Works' kuruluşunca yayımlanan 'Çocuklar 50 Basit önlemle Doğayı Kurtarabiliriz' adlı kitap, Borusan Oto tarafından telif hakları alınarak Türkçeye çevrildi. Borusan Oto'dan yapılan açıklamaya göre, kitap Dünya Çevre GUnü'nü kutlamak amacıyla Türkçeye çevrildi. 157 sayfadan oluşan kitap, asit yağmurlan, hava kirliliği, nesli tükenen hayvanlar gibi konularda bilgi veriyor ve çocuklara doğayı korumak için 50 basit önlem oneriyor. Ayrıca, çocukların yapabileceği turden deneylere de yer veriliyor. Kalbin dostu zeytinyağı • ANKARA (UBA) - Son yıllarda sağlık uzmanlannın araştırmalanna konu olan zeytinyağının kalbin en büyûk dostu olduğu ortaya çıktı. Kandakı kolesterol seviyesinin düşmesine de yardımcı olan zeytinyağı; aynca mide, bağırsaİc ve safra yollan hastalıklan yanında yaşlanmanın ortaya çıkardığı etkilen de ortadan kaldınyor. Amerikan Ulusal Araştırma Konseyi'nin araşürmalanna göre teklı doymamış yağ asitleri içeren zeytinyağı, aşın ölçüde doyrnuş yağ yenilmemesi koşuluyla kalp hastalıklannı önlüyor. Tupistik sağlık önlemlepi • İstanbul Haber Servisi - İl Sağlık Müdürluğü. tunzm mcvsimı nedeniyleartan sağlık hizmetı ihtiyacını karşılamak için bırdızı önlem aldı. Turizmin yoğunluk kazandığı ilçclcrdcki bazı sağlık evleri sağlık ocağına dönüştürülürken, 4 sağlık olobüsü, 6 ambülans ve 3 çadır ck olarak hizmete sokuldu. Aynca sağlık hizmeti verecek baa birimlerde çalışma süreleri haftada 7 güne, günde de 24 saatcyükseltildı. İstanbul İl Sağlık Müdürii Necati Ersoydün düzenledıği basın toplantısında, hizmetin Avrupa yakası Marmara sahili. Avrupa yakası Karadenız sahili, Anadolu yakası Marmara sahili ve Anadolu yakası Karadeniz sahili olmak üzere planlandığını belirtti. Star'ın Show TV iddiaları • TV Servisi -Star-l.düngece l9.30ana habcr bültenınde. Show TV"nin haksız rekabette bulunduğunu ileri sürdü. ShowTVnin, Başbakan Dcmirel'in basın toplantısında dahı kablosuz mikrofonla kayıt yaptığmı görüntülcrle sergileyen Slar-1 haberlerinde, "Bir başka âlcm, başkalıklannı scrgilemeye devam ediyor" dcnildi. Shovv TV'nin bir araştırma şirketınce hazırlanan "en çok izlenen kanal" ıddialannın da gerçeğı yansıtmadığı bildirildı. Shovv TV dışında Subah gazctcsi tarafından da kullanılan i/lenılirlik grafığinde. Show TV'nin yayın yapmadığı 02.00 -06.00 saaılcri arasında da yayındaymış gibi gösterildiği iddiaedildi. Foklar BB'yi bekliyor •İZMİR(AA)-Kendini hayvanlan korumaya adayan ve servetini bu yönde kullanan ünlü sinema aktristi Brigitte Bardot'nun 13-16 ağustos tarihleri arasında düzenlenecek olan "Foça Fok Festivali"ne katılması için yapılan çağnyı "sıcak" karşıladığı, "büyûk olasılıkla" bu tarihlerde Foça'ya gelebileceği bildirildi. Yetkililer, kendini hayvanlan korumaya adayan Brigitte Bardot'nun da festivale katılması için girişimlerde bulunduklannı belirterek "Bir zamanlann efsanevı ismi Brigitte Bardot, geçen yıl Foça festivaline katılamamış, ancak başan dileklerini içeren bir mesaj yollamıştı. Bardot'nun bu sene festivalimize katılması için yeniden ginşimlerae bulunduk." dediler. Dünya Zirvesi'nde kara bulutlar ABD'nin zirvenin önderliğiniyapacağı ve çevre sorunlarına sahip çıkacağı beklenîisi boşa çıktı. ABD Başkanı Bush daha önce Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi'ni imzalamayacaklarvnı açıklamıştı. Delegelerden birçoğu Bush 'a hain gözüyle bakıyor. Grafık sanatçısı Ralph Steadman'ın Dünya Zirvesi ile ilgili İn- giliz Guardian Gazetesi'nde yayımlanan deseni. FlamengoParkı avdavdTarihi konferans baslamadan ikı gün önce. Rio 'nun Flamengo Parkı'nda. marangozlar hazırladıklan çadırlara ve standlara son rötuşlannı yapıyorlardı. Rio'daki Şeker Tepesı nm eteklenndekı IU hektarlık bu alanda, dunyanın çeşitli ülkelerinden gelen 30 bın hükümet dışı kuruluş ve çevre eylemcisı toplanıyor çünkü. BM Çevre ve Kalkınma Konferansı ya da dığer adıyla Dünya Zirvesi'ne paralel olarak, bu 30 bin kişı Global Forum'u düzenliyor. 480 ayn kuruluşun oluşturduğu yüzlerce sergi standında yeralan posterler birbirinden farklı temalar işlıyor. Amazon nehrinde bir adayı korumak ısteyen bir grup, Kuveyt'in çevre temizliğini talep eden bir gnıp, eşcinsel haklannı savunan bir başka grup ve tabıı her ülkenın hükümet dışı çevre kuruluşlan ve eylemaleri, hepsi kendi sergılerinı açmışlar. Parktaki 35 adır da katıhmcılann konuşma yapacaklan aJanlar olarak aynlmış. Bir hafta önce, küçük bir kriz yaşandı bu cıvıl avıl parkta. Forumun dûzenleyıcilerinin elindeki para bitince çadırlar boşaldı, çalışmalar durdu. Ama son bir çabayla tüm olanaklar seferber edildi ve sonunda çalışmalar tamamlandı. Parkın herhalde en büyük çadın dünyanm çeşitli ülkelerinden gelen 1200 kadının yapacaklan konuşmalar için aynldı. Tartışacaklan konu ise. gelişmekte olan kadının rolü. Aynca Tibet'ın sürgündeki dım lideri Dalai Lama da yine dünyanm çeşitli yerlennden gelecek olan taraftarlan ile buluşacak. Rio önümüzdeki 15 gün içinde dünyanm ilgj noktası olurken, Flamengo Parkı da Rıo'nun en hareketli yeri olacağa benziyor. Dış Haber- ler Servisi - Dünya Zirvesi olarak anılan Birleşmiş Mil- letler Çevre ve Gelişme Kon- feransı Brezilya'run başkenti Rio de Janeiro da bugün başlı- yor. 131 ülkenin devlet ve hü- kümet başkanlannın yanı sıra 170 ülkeden hükümet dışı ku- ruluşlan temsilen yaklaşık 12 bin delegenin kaüldığı zirve 14 haziranda sona erecek. ABD'nin gündemin en önemli iki maddesinden biri olan Biyolojik Çeşitlilik Sözleş- mesi'ni imzalamayacağını açık- laması ve tklim Kontrolü Söz- leşmesi'nin de kuşa çevrilmesi- ne neden olması, projelenn fi- nansmanı konusunda ortaya çıkan anlaşmazlıklar zirvenin gergin ve karamsar bir ortamda başlamasına yol açtı. Konferansın hazırlık çahş- malannı değerlendiren gözlem- ciler, sanayileşmiş zengin ülke- lerle azgelişmiş fakir ülkeler arasında kiht sorunlarda orta- ya çıkan anlaşmazlıklara dik- kat çekerek zirvenin fıyaskoyla sonuçlanma tehlikesiyie karşı Zirvenin gündeminde neler var? • Rio deklarasyonu: Temiz bir kalkınma prensibinin ana hatlanndan oluşuyor. Belge bağla>ıcı özellık taşımıyor. • Ğündem 21: Güvenli çevre gelişimi konusunda, bağlayıcı olmayan 900 sayfalık program, zehirü artıklar, "temiz" tekno- lojilerin transferi, Üçüncü Dünya ülkelerine, kalkınmalan için para aktanmı konulanm kapsryor. 0Iküm kontrolü konvansiyo- nu: Küresel ısınmaya yol açtığı sanılan karbondioksit emis- yonlannın azaltılması yolunda- ki bu anlaşma, ABD Başkanı George Bush'un baskısıyla ha- fıfletilmişti. Anlaşma, herhangi bir hedef ya da süre belirlemi- yor. • Bio-çeşiıülik: Yeryüzün- deki bitkilerin, hayvanlann ve kaynaklann komnmasınj ön- görüyor. ABD Başkanı George Bush, Üçüncü Dünya ülkelen- ne fonlar konusunda fazla söz hakkı tanıdığı gerekçesiyle söz konusu taslağı imzalamayaca- ğını açıkladı. Türkiye de söz ko- nusu taslağı imzalamıyor. • Ormanlar üzerine açıkla- ma: Bağlayıa nitelikte olmayıp, ormanlann komnmasıru ön- görüyor. ABD, biyolojik çeşit- lilik sözleşmesini imzalamaya- cağını açıkladıktan 2 gün sonra ortamı yumuşatmak için or- man korunmasına yılda 150 milyon dolar ayırdığını söyledi. karşıya olduğunu belirtiyor. Gözlemcilerin dikkat çektiğı bir başka noktayı da sanayileş- miş ülkelerin ve özel olarak Av- rupa Topluluğu (AT) üyele- rinin ortak tavır koyamayarak sergiledikleri bölünmüşlük oluşturuyor. Konferansa katılan AT heye- tinin başkanı Laurens Brink- horst'un ABD'nin Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi ve İklim Kontrolü Sözleşmesi'ne ilişkin tutumunu eleştirmesine karşın. Topluluk üyesi Ingiltere ve Fransa ciddi çekinceleri bulun- duğunu savunarak ABD'yı ız- leme eğiliminde. Japonya da benzer bir tutum sergiliyor. ABD'nin tutumu konferansa kaülacak delegelerin bir çoğun- da hayal kınkhgı yaratmış du- rumda. ABD'nin zirvenin ön- derliğini yapacağı ve çere so- runlannı "Yeni Dünya Düze- ni" kapsamında sahipleneceğı yönünde yaygın bir beklenti vardı. Ancak ABD Başkanı George Bush'un Biyolojik Çe- şitlilik Sözleşmesi'ni imzalama- yacaklanm açıklaması ve zirve- ye yalnızca son gününde 24 sa- atliğine kaülacak olması bu beklentileri boşa cıkardı. Şimdi delegelerden bir çoğunun Baş- kan Bush'a hain gözüyle baktı- ğı belirtiliyor. Bush ise Rio'- ya "Yalnızca çevre araştırmala- n açısından değil çevreci eylem açısından da dünya lideri ola- rak gitme onurunu taşıdığını" savunuyor. Doğal kaynaklann korunmasıyla küresel ekono- minin sağlıgı arasında denge kuracak "yeni çevrecilik" için çağn yapan Başkan Bush, çev- reyi korumak için uygulanacak kaü kurallann yavaş yavaş dü- zelmekte olan ülke eİconomisi- ne yük getireceğini ve bazı Amerikalılann işsiz kalmasına yol açabileceğini savunuyor. ABD'den umut kesümesi zir- venin liderlığini Japonya ya da Almanya'nın üstlenebileceği yönünde yeni bekkntüere yol açtı. Zengin Kuzey ile fakir Gü- ney arasındaki en önenüı anlaş- mazlığı oluşturan fınansman sorununa çözüm bulunamaya- cak olursa, Dünya Zirvesi ne karar ahrsa alsm, çevreyi koru- maya yönelik uluslararası pro- jeler kağıt üzerinde kahp fıiliya- ta dökülememe tehlikesiyie karşı karşıya. Yeşil savaşın döııüııı noktası14 hazirana kadar sürecek olan zırve, bütün dünya lıdcrlenni bünyesinde toplayarak tarihin en büyük toplantısı ünvanını aldı. Ne var ki. zirveden ne gibi sonuçlar alınacağı ve hatta kimlerin katılacağı bile halen meçhul. BM Basın Bürosu,142 devlet başkanı. başbakan ve prensin katılacağını açıklarken. Brezilya hükümetı de yalnızca 83'ünün gelme sözü verdığini söylüyor. ABD Başkanı Bush, zirveye 11 haziranda katııbp. 48 saatten az kalacak. Yıllar sonra tarihçiler geriye dönüp baktığında bu zırveyı, ya soğuk savaşın bıttığı ve yeşil savaşın başladığı bir dönüm noktası olarak ilan edecekler, ya da bütün beklentılen fosçıkaran sahte bir silaha enzetecekler. Zirveyi oluşturanlann umudu zengin ülkeler- den yoksul ülkelere para ve teknoloji transferini mümkün kılan bir yöntem gelıştırmektı. Ama iıoerıer odeneceK paralar, aynlacak fonlar ve kımın ödemesi gerektiği konusunda bir türlü anlaşamadılar. BM Zirve Koordinatöru Maurice Strong, dünya temizliği için yılda 125 milyar dolar gerektiğini açıkladı. İyimserlerbuparanın toplanabilmesi için bir mucizenin oluşmasını beklıyorlar ama büyük çoğunluk gelişmeleri engelleyen ve sözleşmelenn bır kısmını sulandıran. bir kısmını da imzalamayacağını agklayan George Bush'a dış biliyorlar. YEŞİL BARIŞ ZİRVEYİ PROTESTO EDtYOR- Ünlü çevre örgütü Yeşil Bartş, Rio de Janeiro'da başlay an 'Dünya Zirvesi'ni protesto karan aldı. Yeşil Bartş'ın 'Gökkuşağı Savaşçısı' adlı teknesi protesto gösterfleri için Rio'yagetirfldi. (Fotoğraf: Reuter) Ulusal rapor tartışılmadan zirveye gidildi HAKANKARA İZMİR - "Gezegenimizin ge- leceğinin ele alınmaması açısın- dan tarihin en görkemli dünya zirvesi" olarak değerlendirilen Rio Zirvesi için Türkiye'de çev- reciler ve çeşitli kuruluşlar hare- ketegeçti. Dünyamn geleceği açısından böylesine önem taşıyan bir zir- vede Türkıye'nın sunacağı "Ulusal Rapor"un kamuoyun- da geniş bır platformda urtış- maya açılmadan Rio'\a gönde- rilmesi önemli bır eksikhk olarak gösterildi. Çevreciler, "Çevremn konın- ması için de demokrasi gerekir. Raporun hazırlanmasında çok- seslilik ve katılımcıhk gözardı edilmişür" dıyorlar. Rapor, so- mut mesajlar içermemesi, aslının İngilizce özetinin Türk- çe olarak basılması ve 1980 son- rası yıllara ilişkin içerdiği övgü nedeniyle de eleştirilere neden oldu. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği Başkanı Hasan Az- maz, tüm dünyada hükümet dışı kuruluşlann çevre koruma- dakı önemi üzerinde durulur- ken, Türkiye'de bu kuruluşla- nn geri plana itildiğini öne sür- dü. Birçok ülkenin Rio için ha- zırladığı raporu kamuoyunda tartışmaya açtığını ve rapor- lann hükümet dışı kuruluşlann da katılımıyla hazırlandığını belirten Hasan Azmaz, "De- mokratikleşme konusunda önemli adımlann atıldığı Tür- kiye'de de zaman yitirilmeden Rio'ya sunulacak rapor ka- muoyunda tartışmaya açılmalı- lıydı" görüşünü savundu. Az- maz. Rio Zirvesi öncesi New York'ta bir süre önce gerçekleş- tirilen hazırlık toplantısında alı- nan sonuçlara ilişkin olarak da kamuoyunun bilgjlendirilmedi- ğine dikkat çekti. Türkiye Çevre Vakfı Genel Sekreteri Engin Ural da konuya ilişkin yaptığı açıklamada şun- lan söyledi: "Türkiye bürokrasisi ulusla- rarası terminolojide Engio de- nilen gönüllü kuruluşlan be- nimsemekte hâlâ zorluk çek- mektedir. Dolayısıyla devleti yöneten tüm kadrolann gerçek demok- rasinin aynlmaz unsuru olan gönüllü kuruluşlan benimse- meleri ve ülkenin çevre politi- kası gibi temel konularda on- lann görüşlerini de paylaşmaya hazır olmalan gerekir." Boğaziçi Üniversitesi öğre- tim üyelerinden Prof. Dr. Kri- ton Curi, "Rio'ya sunulacak ra- porun adı hükümet raporu de- ğil, ulusal rapordur. Bu rapora sadece hükümet tarafından de- ğil, konuyla ilgili tüm hükümet dışı kuruluşlann da kaülımı sağlanmalıydı" dedi. Zirvede diplomasi ve çevre kucaklaşıyor Rio 9 da ekonomik kalkınma-çevre ilişkisi ağırlıkta ALO HAYDAR DUMEN GÜNEŞGÜRSON ANKARA - Brezilya'nın Rio de Janeiro kentinde başlayan 2. Küresel Çevre Konferansı'nda diplomasi ile çevre sorunlan kucaklaşacak. Dünyada ikinci kez düzenle- nen Küresel Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konfe- ransı'na 185 ülkeden 3500 dele- ge, 1500 çevre örgütü temsilcisi katılıyor. 88 liderin katıldığı zirvede ülkeler, liderler dü- zeyinde imzalanacak anlaşma ve deklarasyonlan imzalaya- rak, politik taahhüt altına gire- cekler.Türkiye, doruğa Çevre Bakanı başkanlığındaki 21 ki- şilik bir teknik ekiple katılıyor. Ekipte; Çevre Bakanı Doğan- can Akyürek, Çevre Bakanhğı Müsteşan Özker Akat, Çevre Bakanı Müşaviri Deniz Alper'- in yanısıra, Maliye ve Gümrük, Bayındırlık, Turizm, Tanm ve Köyişleri, Sağlık, Sanayi, Ener- ji ve Tabii Kaynaklar, Orman Bakanlıklan ile Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı, Devlet Su İşleri ve Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nden yetkililer var. Zirvede, katılımalann, kendı alanlannda sorun ve çözüm önerilerini içeren raporlan su- nulacak. Türkiye. doruğa OECD üye- si olarak katılmasına karşın. "mali. teknoloji ve bilgT'açısın- dan yardım isteyecek ülkeler arasında yer alacak. Gelişmiş ülkelerin dış borçlannın çev- reye yatınm yapmalan ko- şuluyla silinmesi gibi önerilerin de dile getinleceğı zirvede, Tür- kiye Çevre Bakanlığı'nca geliş- tirilen (İzmit Körfezi ve büyük kentlerde çöp imha tesisleri ku- rulması gıbı) 15 kadar proje için Almanya'dan para yardımı is- teyecek. Türkiye'de İcalkınmayı engellemeyecek şekilde çevre- nin korunduğu mesajını vere- rek, bazı konularda muafiyetler elde etmeye çalışacak.14 hazi- randa sona erecek olan doruğa Başbakan Süleyman Demirel, 11 haziran tarihindekatılacak. Türkiye'nin dorukta suna- cağı önen paketı, istemlen ve imzalayacağı anlaşmalar ko- nusunda geçen hafta yapılan Bakanlar Kurulu toplantısın- da, Başbakan Demirel'e bilgı verildı. İlk kez 1972 yılında düzenle- nen çevre konferansından son- ra küresel anlamda düzenlenen ikinci konferansın hazırlıklan 1989 yılından beri yürütülüyor. Ağırlıklı olarak ekonomik kalkınma-çevre ilişkisinin işle- neceğı konferansta öncelikle ele alınacak konular şu başlıklar altında sıralanıyor: "Toksik ürün ve atıklarda yasadışı trafığin önlenmesi, bi- yolojik çeşıtliliğin korunması ve biyoteknoloji, yaşam koşul- lannm iyileştirilmesi ve ınsan sağlığı. yoksullukla mücadele, tehlikeli atıklann yönetimi. okyanuslann. denizlerın ve kıyı alanlannın korunması (or- mansızlaşma ile mücadele-top- rak kaybı-çölleşme vc ku- raklık), atmosfenn korunması (iklim değjşikliği-ozon taba- kasının ıncelmesi-sınırlar ötesi hava kirliliği), tatlı su kaynak- lannın korunması". Konferansın sonucunda "Gündem 21 "olarak adlandın- lan eylem planı hazırlanacak "Gündem 21 "adlı eylem planında 21. yüzyıla kadar uza- nan bir zaman diliminde sürekli ve dengeli kalkınma ve çevre korunması konulannda global ortakhk anlayışı temel alına- cak. Bu anlayış, dış yardım an- layışından çok, zengin ve fakir ülkelerin ıhtiyaçlanna yanıt verme ve ortak sorumluluk almalan şeklinde olacak. Gün- dem 21 eylem planında. "Sos- yal ve ekonomik boyutlar kalkınma için kaynaklann ko- runması \e >önetimı, kadınlar. gcnçlcr. hükümet dışı örgütlc- rin rolünün güçlendirilmesi, fı- nansman kaynaklan, teknoloji transferi eğitim gibi uygulama mekanizmalan" konulan kara- ra bağlanacak. Global çevre so- runlanndan. büyük ölçüde sa- nayıleşme ve kalkınma süreçle- rinı tamamlamış olan gelişmiş ülkelerin »orumlu olduklan ifa- deedilecek. •t 900 900 250 Kadında eşansellik 900 900 251 Çocuğunuz daha akıllı olabilir 900 900 252 Utangaçlık ve gençlik 900 900 253 Çocuklanncinsel egttimi 900 900 254 Alkol bağımlılıgı 900 900 255 Mutsuz kadınlar ve erkekler 900 900 256 Perus egrilikleri 900 900 258 Erkekte ergenlik 900 900 259 Kızlarda ergenlik 900 900 260 Sporcu ve seks Tüıkiye'nın her yennden servislerimizm 1 dakıkası 5833 TL.dır Onalama servıs sıiresı 3/4 dakıkadır PK-l6Tarabya/lst