Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA
CUMHURtYET 22MAYIS1992CUMA
8 DIŞ HABERLER
Rotasyon
başkanlık
IATİNA (Cumburiyet) —
Kıbns Rum yönetimi lideri
Yorgo Vasiliu'nun Kıbns'ta
'rotasyon usulü' başkanlık
yönetimine karşı eskisi gibi
karşı çıkmadığı öne
sürüldü. Yunanıstan'ın eski
Kıbns Büyükelçisi Mihalis
Duntasi, Kıbns Rum
TV'sine verdiği özel
demecinde adını açıklamak
istemediği yüksek rütbeli
bir hükümet yetkilisinin,
kendisine "Vasiliu'nun
Kıbns Türklerinin önerdiği
şekilde rotasyon usulü
başkanlık yöntemini kabul
etmeye hazır olduğunu;
ancak bunun işlerlik
kazanabilmesi için ilk önce
Kıbns sorununun bütiın
boyutlarının Kıbns
Rumlannın beklediği
biçimde çözumlenmesi
gerektiğini söylediğini"
bildirdi.
Çin'de
25 idam
• PEKİN(AA)-Çin'in
Hong Kong sııunndaki
Guangdongeyaletinde yerel
yönetimler tarafından
başlatılan suç karşı ü
kampanyada 25 kışi idam
edildi. Yerel basın-yayın
organlan tarafından verilen
haberlere göre Guangdong
eyaletindeki dört kentte
gerçekleştınlen ıdamlar,
önceki gün yapılan kitlesel
tutuklamalardan sonra
gerçekleşürildi. İdam
edilenlerinl5'inin
uyuşturucu kaçakçısı
olduğu, 10'unun ise kadın ve
çocuklan köle olarak satma
suçundan yargılandıklan
kaydedilirken,
tutuklananlann bir çoğunun
da yaşam boyu hapis
cezasına çarpünldığı
bildirildi.
Dağıstan'da
olağanüstû hal
• MOSKOVA (AA) -Rusya
Federasyonu'nun Kuzey
Kafkasya bölgesindeki
Dağıstan Cumhuriyeti'nin
kentinde olağanüstû hal ilan
edüdi. T ASS'ın haberine
göre Dağıstan
Parlamentosu, Başkent
Mohaçkale ile Kmlyurt
kentlerinde, asayişin
sağlanması için olağanüstû
hajilan ederek gösteri ve
topîantı yapılmasını, aynca
siyasi parilerin faaliyetlerini
deyasakladı.
İrarrtla
sel: 42 ölü
• LEFKOŞA (AA) —
lran'da geçen hafta
meydana gelen sellerde, 42
kişinin öldüğü, toplam
zarann milyonlarca doları
aştığı bildirildi. IRNA
Ajansı'nın haberinde,
Iran'ın 24 bölgesinde
meydana gelen şiddetli
yağışların yol açtığı sellerin
7 bin evin yıkılmasına,
yüzbinlerce dönum ekili
arazinin de zarar görmesine
neden olduğu belirtildi.
Tiran'ın Kosova
uyarısı
•TÎRAN (AA) -Amavutluk
Dışişleri Bakanı Yarduncısı
Mahir Marku, Kosova'daki
olası bir silahlı çaüşmanın
"bölgeyı daha da
kanştıracağını" söyledi.
Marku, Kosova'da olası bir
katliarrun şimdiden
önlenmesi için ivedi önlemler
ahnması gerektiğini
belirterek, bölgeye sürekli
Sırp askeri gûçleri ve
yedekleri yığılrnasına dikkat
çekti. "Nüfusunun yûzde
90'ını Arnavutlann
oluşturduğu Kosova, halen
en hassas ve tehlikeli
bölgelerden biridir" diye
konuşan Marku, bu
bölgedekı Amavutlann
kendi geleceklerini belirleme
isteklerinin silah gücü ile
değiştirilme efahminın kabul
edüejneyeceğini belirtti.
Moldavya'da
gergînlîk
•MOSKOVA(AA)
-Moldavya Devlet Başkaru
Mlrcea Snegur, Rusya
Devlet Başkanı Boris
Yeltsin'den, Rusya'ya bağlı
14. ordunun Moldavya'daki
çaüşmalara katılmasını
engellemesini istedi.
İnterfaks Ajansı'nın
haberine göre Snegur,
Yeltsin'e gönderdiği
mesajda, duruma müdahale
ederek, "Moldavya'ya
yönelik Rus saldırganhğıru
durdurması" çağnsında
bulundu. Snegur, Moldavya
güvenlik güçlerinin, 14.
orduya hiç ateş açmadıklan
halde, 14. orduya bağlı
tanklann Rus azınhğın
mevzilerinden Moldavya'nın
yerleşim merkezlerine ateş
açmakta olduklannı
kaydetü.
Başbakan'ın Moskova ziyareti öncesinde Şapoşnikov'un dolaylı uyansı Ankara'da soğukluk yarattı
Demirel Rusya'ya 'keyifciz' gidiyor• Rusya Federasyonu Başkanı BorisYeltsin'in resmi davetlisi'olarak Mosko-
va'ya gidecek olan Başbakan Sûleyman Demirel'in, Rusya'dan, Ermenistan
üzerindeki etkisini kullanmasını isteyeceği bildiriüyor.
ANKARA (Cumhuriyet Bö-
rosu) - Başbakan Sûleyman
DemireFin önümüzdeki pazar-
tesi günü gerçekleştireceğı Rus-
ya ziyareti, Birleşik Devletler
Topluluğu Silahh Kuvvetler
Komutanı Yevgeni Şapoşnı-
kov'un Azerbaycan konusun-
da Türkiye'ye yaptığı dolaylı
uyanrun yarattığı soğuklukla
başlıyor.
Demirerin iki günlük Mos-
kova ziyareti sırasında, iki ülke
arasında dostluk ve işbirliği an-
laşması imzalanacak, eko-
nomik ve diplomaük ilişkiler
gözden geçirilecek.
Rusya Federasyonu Başkanı
Boris Yeltsin'in davetlisi olarak
Moskova'ya gidecek olan De-
mirel'in geasine Dışişleri Ba-
kanı Hikmet Çetin ve Dışişleri
Bakanhğı Müsteşan Büyükelçi
Özdem Sanberk de kaülacak-
lar. Önceki gün BDT Silahh
Kuvvetler Komutanı Şapoşni-
kov'un Azerbaycan ile Erme-
nistan arasındaki çatışmalara
üçüncü bir ülkenin kaülması
sonucu "üçüncü dünya savaşı"
çıkabileceğini söyleyerek Tür-
kiye'yi uyarmasının yarattığı
soğukluğun, geziyi gölgeleyebi-
leceği bildirüiyor.
Dışişleri Bakanhğı Sözcü Ve-
kili Ferhat Ataman, haftalık
basın toplanüsında, Şapoşni-
kov'un açıkJaması konusunda,
"Rusya ile Türkiye arasında
ikili münasebetler ile bölgesel
ve uluslararası konular üzerin-
de esasen mevcut olan yakın iş-
Dirliğı ve yogun dayanışma iliş-
kilerinin, Sayın Baş-
bakanımızın önümüzdeki gün-
lerde gerçekleşecek olan Mos-
kova ziyareti sırasında daha da
pekişurileceğjne inanarruz
tamdır" ıfadesini kullandı.
Moskova ziyareti sırasında
Başbakan Demirel, Rusya-
Türkiye dostluk ve işbirliği an-
laşmasına imza koyacak. İkili
görüşmelerde gündeme gelecek
olan sorunlar arasında; Kara-
bağ ve Nahcıvan'daki çatışma-
lar, Bosna-Hersek'teki federal
ordu desteğindeki Sırp milisle-
rin başlatüğı saldınlann yer
alacağı bildiriüyor. Dışişleri
kaynaklan, esasen Türkiye ile
Rusya arasında "temel görüş
aynhklan" bulunmadığıru, pü-
rüzlerin, iki ülkenin daha sıkı iş-
birliği yapmasıyla gjderilebile-
ceğine inanıldığını belirtiyorlar.
Demirel, Yeltsin'den, Nahcı-
van ve Karabağ'daki Ertneni
saldınlannın durduruhnası için
etkinligini kullanmasını talep
edecek. Türkiye, Rusya'nın Er-
menistan üzerindeki etkisini
kullandığı takdirde çatışma-
lann büyük ölçüde sona erece-
ğjne inanıyor.
Rusya Federasyonu'na,
Türkiye'nin, anlaşmazlıklann
görüşmelerle çözülmesi doğrul-
tusunda uluslararası kuruluş-
larda başlatılmış olan guişimle-
rin sonuç verebihnesi için Rus-
ya Federasyonu'nun hem Sırbis-
tan hem de Ermenistan üze-
rindeki etkinligini kullanması
gerekü'ğinin haurlaUİacağı bil-
diriliyor. Demirel, aynca Tür-
kiye'nin Orta Asya cumhuri-
yetleriyle olan ilişkilerinin bü-
tünüyle "işbirliği ve kardeşlik"
üzerine temellendirildiğini an-
latarak Rusya'nın Ankara'nın
Türki cumhuriyetlerle geliştir-
diği ilişkiler karşısında "endişe"
duymaması gerektiğini vurgu-
layacak.
Demirerin ziyareti sırasında,
Rusya-Türkiye arasındaki eko-
nomik ve ticari ilişkiler de ele
alınacak.
iltere, Rus-Ermeni yakııılığmdaıı kaygdı
• BDT OrdusuKomutanı GeneralYevgeniŞapoşnikov'unErmeni-Azeri
çatışmasınabir üçüncü ülkenin kanşmasına karşı çıkarakdolaylıbiçimde
Türkiye'ye gözdağı vermesi, Ingiltere savunma çevrelerinde, "Rusya, Er-
menistan'ı kolluyor" biçimide değerlendirildi. Aynı çevreler, Rus ordu-
sunun Kafkasya'daki birliklerinin dağınıklığından da kaygılı.
tan'm bağımsız olarak silahlanmasında han-
gi aşamaya vardığı da kestirilemiyor. Ancak
Ingiliz savunma uzmanlan, Rusya'da son iki
haftada gözlenen gelişmeler sonucunda "Er-
menilenn Rusya'nın koruması alünda ol-
EDtP EMİL ÖYMEN
LONDRA - "Bağımsız DevletlerToplulu-
ğu" Silahlı Kuvvetler Komutanı Yevgeni
Şapoşnikov'un, Ermenistan-Azerbaycan
anlaşmazlığında, Türkiye'yi ka&tederek
"Üçüncü bir tarafin askeri müdahalede bu-
lunması, durumu Üçüncü Dünya Savaşı'nın
eşiğine getirir" demesi, Londra'da sorunu
yakından izleyen çevrelerde kaygı ile karşı-
landı. İngiltere de soruna banşçı bir çözüm
bulunması amacıyla arabuluculuk faaliyeti-
ne kaülan ülkelerdendi. Şapoşnikov'un teh-
didi, İngiliz savunma ve dışişleri çevrelerinde
"Ruslar, Ermenilere arka çikmaktan yana"
biçiminde değerlendirildi.
Eski Sovyet ordusunun Ermenistan'da
kalan kısmırun Ermeni kuvvetlerine destek
olup olmadığı bilinmiyor. Aynca Ermenis-
dufeunu" belirtiyorlar.
Rusya Cumhurbaşkaru Boris Yeltsin'in,
"yeni Rus ordusu'na "hukukı statü ka-
zandıran kararaameyi imzalayarak Savun-
ma Bakanhğı ve ordu başkomutanlığını üst-
lenmesi, böylece Bağımsız Devletler Toplu-
luğu'nu fıilen anlamsız kılması, tüm eski
Sovyet ordusunun "mirasında hak" anlamı-
na geliyor. Rusya aynı zamanda 5 eski Sov-
yet cumhuriyeti ile bir güvenlik anlaşması da
imzaladı. Rusya böylece Baltık, Kafkasya,
Orta Asya ve Doğu Almanya'daki tüm eski
Sovyet ordusu ile Karadeniz filosu üzerinde
iddia etüği hakkı meşnılaştırdı. Bu gelişme-
ler nedeniyle Rusya'nın Ermenistan ile gele-
neksel bağlannı korumayı sürdüreceği ve
buradaki eski Sovyet birliklerinin durum-
lannın, Ermenistan yönetimi ile ele ahnacağı
bildiriüyor.
Dışişleri Bakanı Gennady Burbuüs ile Sa-
vunma Bakan Yardımcısı General Pavel
Grachev'in Ermeni yönetimi ile bugünlerde
bir araya gelmeleri bekleniyor.
"Uluslararası Ştratejik Araştırmalar Ens-
titüsü"nden edinilen bilgiye göre eski Sovyet
ordusunun konuşlandırma planı uyannca
Kuzey Kafkasya, Trans Kafkasya ve Orta
Asya, tümüyle "Güney Ştratejik Bölgesi"
adıyla karargâhı Bakü'de bulunan birkomu-
tanlığa bağlıydı. Rostov, Kuzey Kafkasya'-
daki; Tiflis, Trans Kafkasya'daki ve Taş-
kent de Orta Asya'daki kuvvetlerin bölgesel
karargâhıydı.
Aynca Hazar Denizifilosuda yine Bakü'-
de bulunuyordu. Azerbaycan, Ermenistan
ve Gürcistan'dan oluşan Trans Kafkasya'da
1990 yıb verilerine göre 2.640 Sovyet tankı,
2.100 çok namlulu roketatarh zırhlı araç,
540 savaş uçağı, 200 helikopter ve 90 adet de
kısa menzilli karadan karaya füze atar sis-
tem vardı. Aynca 70 kilometre menzilli frog
ve 300 kilometre menzilli scud füzeleri, nük-
leer başlık atan çok sayıda top bataryası bu-
lunuyordu. Aynı bölgede 160 bin Sovyet as-
keri görevliydi. Bu kuvvet henüz geri çekil-
miş değil.
Savunma uzmanlan, 1990 yılında tüm Sov-
yet ordusunda 37 bin Ermeni, 62 bin de Aze-
ri kökenli asker bulunduğunu beürtiyorlar.
Sovyetler Birhği'nin dağılması ile yeni Rus
ordusunun kurulması arasındaki dönemde
kaç askerin fırar ettiği ya da sıvıl Ermeni ve
Azeri milislerin Sovyet silahlardan ne ka-
danna el koyduklan tahmin edilemiyor.
Eski Sovyet ordusunun halen Ermenflere
destek sağladığı iddialannı da bağımsız kay-
naklara doğrulatmak mümkün değil. "He-
rald Tribune" gazetesi, General Şapoşni-
kov'un yardıması Sergey Stolyarov'un
"Kafkaslar'daki askeri personeümize, si-
lah ve mühimmat temini amacıyla milislerin
saldınlan artmışür. Böyle bir orduyu dün-
yanın başka bir yerinde nasıl bulabilirsiniz"
yolundaki söz<erini aktardı.
Moskova ve Kars anlaşmalan:
Nahcıvan'da 3, ülke
w
koruyucu
w
olaıııaz
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu( - Ermeni milislerin
Nahavan'a guiştikleri saldın-
lar sonrasmda, 1921 tarihli
Moskova Kars Anlaşma-
lanmn Türkiye'ye garantör
ülke olarak askeri müdahale
hakkı tanıyvp tammadığı ikü-
dar ile muhalefet arasında yo-
gun tartışmalar yaraürken,
kamuoyunda da gündemin bi-
rinci maddesi oldu.
İktidar her iki anlaşmanın
Türkiye'ye ga-
rantör ülke ola-
rak askeri mü-
dahale hakkı
tanımadığmı be-
lirtirken, muhale-
fet partileri ise
anlaşmaların
Türkiye'ye askeri
müdahale hakkı
tanıdığını belirti-
yorlar.
TBMM'nin
önceki gün yapı-
lan oturumunda
özelükle Dağlık
Karabağ ve
Nahavan'daki
gelişmelere ilişkin
genel kurula bilgi
veren Dışişleri
Bakanı Hikmet
Çetin, Türkiye'-
nin sorunu aktif diplomasi yo-
luyla çözümlemek istediğini
bildirdi. Çetin'in bu sözleri ise
muhalefetin büyük tepkisine
yol açarken, özeUikle DSP Ge-
nel Başkaru Bülent Ecevit ile
Refah Partisi grubu adına söz
alan Şevket Kazan, Türkiye'-
nin Nahcıvan'a aktif müdaha-
lesini istediler.
Öte yandan Dışişleri Ba-
kanlığj'nın son geüşmeler son-
rasmda GeneUcurmay Baş-
kanhğı ile koordineli olarak
yaptığı çalışmada Moskava ve
Kars Anlaşmalarının Tür-
kiye'ye tanıdığı haklar konu-
sunda değerlendirmede ise,
"Nahavan'ın Türkiye'nin sı-
nırdaşı olması ve Moskova ve
Kars Anlaşmalan ile özerk
statüsünün ve Azerbaycan'ın
ülkesini oluşturmasının Tür-
kiye'yi de ilgılendirdiğinin üst
îktidar her iki
anlaşmanın
Türkiye'ye
garantör ülke
olarak askeri
müdahale hakkı
tanımadığmı
belirtirken,
muhalefet partileri
ise anlaşmaların
Türkiye'ye askeri
müdahale hakkı
tanıdığını
belirtiyorlar.
kapalı olarak kabul edılmesi
nedeniyle bu ülkede meydana
gelecek herhangi bir değışiklık
T.C.'yi de ahdı ilişkiler çer-
çevesinde ilgjlendirmektedir"
denildi.
İktidar ve muhalefet arasın-
da yoğun tartışmalar yaratan,
Tûrkiye ile Sovyet Rusya ara-
smda ımzalanan 16 Mart 1921
tarihli Moskova Anlaşması-
nın konuya açıklık getiren ilgi-
li 3. maddesi ise şöyle:
"Bağıth taraf-
lar anlaşmanın
ekinde belirlenen
sınırlar içindeki
Nahcıvan kesi-
minin ,koruyu-
culuk hakkıru
üçüncü bir devle-
te hiçbir zaman
bırakmamak ko-
şulu ile, Azer-
baycan koruyu-
culuğunda özerk
bir bölge oluştu-
nılması konu-
sunda anlaşmış-
lardır.
Nahavan top-
raklanmn Aras
talveg çizgisinin
doğusu ile Tağna
dağı(3829)- Veü
dağ (4121)-
Bağırsık (6587)- Kömürlü dağ
(6930) çizgisi arasında sıkışmış
üçgen kesiminde, bu toprakla-
nn Kömürlü Dağ(6930)'dan
başlayıp Saray Bulak (8071)-
Ararat istasyonundan geçerek
Kara Su'nun Aras ile birleştiği
yerde sona eren sınır çizgisi,
Türkiye-Azerbaycan ve
Ermenistan yetkili temsilcile-
rinden oluşacak bir komisyon
eliyle belırlenecektir."
Anlaşmanın 1(C) eki ise
Nahavan topraklannın
sınırlanm şöyle belırliyor:
"Ararat istasyonu- Saray
Bulak dağı (8071), Kömürlü
Dağ(Kemourlu) (8839)-
(8930)-(3080)- Sayat dağ (Sa-
yatX7868)- Kurt Kulak köyü-
Gamasur dağı (8060)-(8022)-
Gökdağ (8282) ve eski Naha-
van kazasının yönetim sının
doğusu."
r
Azerbaycan'da iç politika kavgalan, Karabağ'da ise trajedi var. (Fotograf: ALİ TEVFİK BERBER)
Azerbaycan'da birlik sancısı
ALİ TEVFtK BERBER
BAKÜ - Azerbaycan'da si> asi ve askeri birliğe en fazla
gcreksinim duy ulan şu günlerde birbirinden ilginç
gelişmeler yaşanıyor. İktidan ele almasından önce eski
komünıst yöneümin en önemli muhalifi olan Azerbaycan
Halk Cephesi. iktidar olmasınıri hemen ardından kendi
muhalefetini yine kendisi yarattı. Halk Cephesi'nin önde
gelen ısımlennden ve radikal görüşleriyle tanınan İtibar
Memedo\ öncekı gün bir basın toplantısı düzenleyerek.
bundan sonra Halk Cephesi'nedestek vermeyeceğini
açıkladı. Azerbaycan'da olup bitenlerin eski komünist
>öneticilerle Halk Cephesi'nin karşılıklı anlaşarak
hazırladıklan bir komplo olduğunu ileri süren Memedov,
bundan sonra "yapıcı bir muhalefet" içinde olacağını
bclirıerek "Benım vardımım halka olacaktır" dedi. Halk
Cephesi'nin iktidar olmak için Karabağ sorununu
kullandığını savunan Memedov, kendisine başbakanlık
önerildiğini. ancak bunu Azerbaycan'da başbakanın değil
cumhurbaşkanının yetkileri olduğu gerekçesiyle
reddettiğini anlattı. Memedov, 7 hazirandaki
cumhurbaşkanlığı seçiminin, koşullann uygun olmaması
nedeniyle yapılmaması gerektiğini savunarak Halk
Cephesi liderliğjyle anlaşmasının mümkün olmadığmı
\ urguladı ve "Ulkeyi bölmek isteyenlere karşı gerekirse iç
savaş yapanz. Bana bağlı kuvvetler var. Bağımsız
Devletler Topluluğu askerleri Azerbaycan'a saldırsa bile.
Halk Cephesi'ne yardım eımeyeceğiz. Yardımımız ancak
halka olacak" diye konuştu. Memedov, askeri bir darbe
yapmak gjbi bir amacı olmadığmı, ancak iktidara gelmek
için bütün hukuki yollan kullanacağını açıkladı.
Memedov, "Bugünden itibaren istiklal savaşı
başlatıyoruz" dedi. Azerbaycan Parlamentosu'nun yeni
başkanı ve vekâleten cumhurbaşkanlığı görevıni yürüten
İsa Gamberov'un önceki akşam Türk ve Amerikan
elçiliklerine telefon ederek Ermenistan'ın sınır bölgelerine
asker yığdığını ve büyük bir olasılıkla saldınya
geçeceklerini bildirdi. Gamberov'un elçilikler araalığıyla
Türkiye ve ABD'ye aktanlan bu görüşmelerinde tüm
demokratık ülkelenn Ermenistan'a karşı tavır almalannı
istedi. Laçin'in kuşatılmasından sonra yollara düşen
halkın büyük bir bölürnü başkent Bakü'ye geliyor.
Kalacak yer bulmak için kentin belirli yerlerinde toplanan
Laçinlıler oldukça zor durumdalar. Kalacak yer
bulama\an kadınlı çocuklu yüzlerce aile. geceyi apartman
aralannda ya da araçlannın içinde geçiriyorlar.
Laçinlilenn oluşturduğu dernek niteliğındeki bir
kurumdan güç durumdaki ailelere ekonomik yardım
yapılıyor. Yardım organizatörlerinden Malih Ferruç'un
verdiği bilgiye göre, kuruma şu ana kadar. köyleriyle
birlikte 60 bin nüfuslu Laçin'den 30 binin üstünde
vatandaş başvurmuş. Bunlann büyük çoğunluğu
akrabalannın ve arkadaşlannm evlerine yerleştirilmiş.
Geri kalanlar ise şimdilik orada burada kalıyor. Devletten
ise en ufak yardım alamıyorlar. Laçinliler. cepheye de
göniillü asker yolluyor. Laçin'den kaçırabildikleri
eşyalannı Bakü'ye bırakanerkekler, hemen asker
giysilerini donanıp Laçin'i kurtarmaya cepheye dönüyor.
Ermenilerin Sederek kasabasma saldınlan sürüyor, ölü sayısı 20'ye yükseldi
Nahcıvan sınırında BDT birlikleri alarmdaNAHC1VAN (Ajanslar)- Nahavan-
Ermenistan sınınndakı BDT sınır birlikleri-
nin kırmızı alarma geçirildiği bildirildi. Er-
meni mıliblerin Nahcıvan'ın Sederek kasa-
basma vönelık saldınlan sürüyor. İngiltere,
Nahavan vc Karabağ sınırlannın silah zo-
ruyla değiştırilmesıne karşı çıkarak Avrupa
Güvenlik vc İşbirliği Konferansf nı, sorunu
görüşmek için en kısa sürede toplanmaya
çağırdı.
Nahcıvan'da çatışmalar önceki gece bo-
yunca Sederek ve çe\resinde sürdü. Naha-
van kuvvetlerinin, daha önce Ermenilerin
dcneümıne geçen Kırmızılar Tepesı ile 2 ki-
lometrelik koridoru geri aldıklan haber ve-
rildi. Mıl Tepesı'nın ise hâlâ Ermeni milisle-
rin elınde olduğu bildiriüyor. Nahcıvan
yetkılıleri, Ermenilenn Mil tepesı cıvannda
yığınak yapmaya başladıklannı belirttiler. 5
gündür süren çatışmalarda 20 Azeri milisin
öldüğü, yaralı sayısının da 100'e yükseldiği
kaydcdildi.
Nahcıvan Halk Cephesi Başkanı Arif Ra-
himoğlu. Nahcıvan'ın, Azerbaycan ile olan
kara ve demiryolu bağlantısının, yol Ermeni
topraklanndan geçtiği için kesildiğini bildir-
di. AA'nın haberine göre, Ermenilerin, hava
sahalannı da kullandırmadıklannı ifade
eden Rahimoğlu. Azeri milislerin elindeki
ccphane ve mühımmatın azalmaya başladı-
ğını ve ulaşım sorunu nedeniyle Azerbay-
can'dan >ardım alamadıklannı belirtti.
Nahcıvan Devlet Başkanı Haydar Aliyev,
Ermenıstan Cumhurbaşkanı Levon Ter Pet-
rosyan ile görüşmelenn sürdürüldüğünü,
ancak Ermenilerin çıkardığı güçlükler nede-
niyle ateşkes konusunda sonuç alamadıkla-
nnı söyledi. AA'nın haberine göre Aliyev,
"Ateşkes konusunda görüşmelere devam
edeceğiz. Bizler ateşkesten. banştan yanayız.
Ama Ermeniler buna uymak istemiyor. On-
lar da dünya kamuoyuna, ateşkesten yana
olduklannı söylüyorlar. Ama bu sözlerinde
durmuyorlar " dedi.
Nahavan-Ermenistan sınınndaki BDT
birliklerinin, bölgede süren çatışmalar üzeri-
ne kırmızı alarma geçirildiği bildirildi.
TASS Ajansı, BDT Sınır Kuvvetlen Ko-
mutanlığı'na dayanarak verdiği haberdc, iki
ülke sınınndakı bırliklerin çatışmalara katıl-
madıklannı, silah ve cephanelerinin çalın-
maması için önlemler aldıklannı duyurdu.
TASS'a göre. BDT yetkilıleri. Türkiye sı-
nınndan durumun gözlendiğıni' de söyledi •
Öte yandan Karabağ'da Ermeni saldınla-
n tüm şiddetiyle sürüyor. Özellıkle Laçin
çevresi ile Kubatlı, Zcngilan, Kazak. Fuzuli
ve Agdam kentleri Ermeni saldınlanna he-
def oluyor. ITAR-TASS Ajansı Zengelan'a
bağlı Kazancı ve Seyidler köylerine düzenle-
nen saldınlarda iki köylünün öldüğünü, çok
sayıda köylünün de yaralandığını duyurdu.
Öte yandan İngiltere Dışişleri BakanhğY-
nın bir sözcüsü AA'ya yaptığı açıklamada
Tahran'da vanlan ateşkes anlaşmasının
ateşkesin ihlalınden hükümetin üzüntü duy-
duğunu belirtti. Sözcü. "Hükümetımiz Ka-
rabağ ve Nahcıvan'da sınırlann silah zoruy-
la değiştirilmesını. AGİK ve BM ılkelerinin
ihlal edilmesini kabul edcmez. AGİK'in cn
kısa süredc sorunu görüs.mek için toplanma-
smı istıvoruz" dedi.
IISS Direktörü Heisburg:
Bat^Erivan'a
sempatiyle
bakıyor
LONDRA (AA) - Uluslararası Ştratejik
Araştırmalar Enstitûsü (IISS) Direktörü
François Heisburg, Türkiye'nin Ermeni-
Azeri çatışmasına askeri bir müdahalede
bulunmasının "çok büyük hata' olacağını
savundu.
Merkezi Londra'da bulunan enstitünün
Fransız asıllı direktörü Heisburg, AA mu-
habirinin konuya ilişkin sorulannı cevap-
landınrken Türkiye'nin Batılı müttefıkleri-
nin, Ermenistan'ı 'tarihin kurbanı' olarak
gördüklerini ve ona sempati ile baküklan-
ru vurguladı.
Karabağ ve Nahavan'daki çauşmalann
durduruhnası için Türkiye'nin AGİK, BM
ve diğer uluslararası forumlarda konuyu
gündeme getirmesi ve soruna banşçı çö-
züm bulunması gerektiğini beürten Heis-
burg, "Bu konuda Türkiye ve tran'dan. ge
len beyanlar pek iyimser değil. Ben bu böl-
geye Türkiye'nin veya İran'ın askeri müda-
halesinın büyük, çok büyük bir hata ola-
cağına inanıyorum. Türkiye'nin, Avrupa
Topluluğu'ndan çok uzaklarda, geleneksel
dostlanndan çok uzakta bir bölgeye askeri
müdahale yapması büyük yanhşhk olur"
dedi.
IISS Direktörü, böyle bir müdahalenin
pek kazanç geürmeyeceğıni, tersineçok şey
kaybettireceğini de belirtti.
Ermenistan'dan tehdit
Türkiye'ye karşı
BDT ordusu
Dış Haberlcr Senisi - Ermenistan Dışış-
len Bakanı Raffi Hovanisyan, Türkiye'nin
Nahcıvan'a askeri müdahalede bulunması
durumunda Ermenislan'ın, beş BDT ülke-
si>le birlikte geçen hafta parafe etüği "ko-
lektıf güvenlik anlaşmasf'na başvuracağı
tehdidindc bulundu.
AA'nın haberine göre dün akşam bir ba-
5in toplantısı düzenleyen Hovanisyan bir
soru üzenne, Türkiye müdahalede bulu-
nursa Ermenistan'ın. "bir üyeye düzenle-
nen saldınnm bütün diğer ülkelere düzen-
lenmiş sayılmasını öngören" Taşkent'te
altı ülke arasında vanlan anlaşmadan do-
ğan haklanna başvurmaktan çekinmeye-
ceğini kaydettı. Türkiye'nin Azerbaycan'a
"siyasi, ekonomik ve hatta askeri yardım
yapüğını" öne süren Hovanisyan, ABD
Başkanı George Bush ve Dışişlen Bakanı
James Baker'ın, "NATO üyesi olan Tür-
kiye'nin müdahalesinin kabul edilemez ni-
telik taşıdığı" görüşünde olduklannı sa-
vundu. Hovanisyan, çaüşmalann Türkiye
ve Azerbaycan larafından, "potansiyel bir
Türk müdahalesine zemin hazırlamak için
etkili şekilde kullanıldığını" iddia etti.
Hikmet Çetin Tiflis'te
Gürcistanla
yeni dönem
TİFLİS (AA) - Türkiye ile Gürcistan
arasında diplomatik ilişki kuruldu. Dışiş-
len Bakanı Hikmet Çetin, resmi bir âyaret
için dün Gürcistan'ın başkenti Tiflis'e git-
ti.
Çeün'i havaalanmda iktidardaki Devlet
Konseyi'nin Başkan Yardıması Caba Yo-
setiaoi ve Dışişleri Bakanı Akksandr Çik-
vaidze karşıladılar. Daha sonra ikâmetine
aynlan konuta geçen Çetin, burada Tif-
lis'teki çeşitli öğretim kurumlannda oku-
yan Türk öğrencilerle kısa bir sohbet top-
lantısı yaptı.
Dün Şevardnadze ile bir buçuk saata
yakın süren görüşmede, Tûrk tarafından
Moskova Büyükelçisi V'olkan Vural ve
Dışişlen Bakanhğı MÜsteşan'mn siyasi
işlerden sorumlu yardıması Büyükelçi
Bilgin Unan, Gürcistan tarafından ise
Devlet Konseyi üyelerinin çoğu hazır bu-
lundu.
Görüşmelere yakın kaynaklardan eldc
edilen bilgilere göre görüşmede önce, ikili
ekonomik ve siyasi ilişkiler. daha sonra da
bölgesel ve uluslararası sorunlar ele alındı.
Bir kaynak, Şevardnadze'nin Türkiye'nin
dağlık Karabağ konusundaki tutumunu
bütünüyle paylaştığını söyledigini belirtti.'
Bu kaynağın verdiği bilgiye göre Çetin,
görüşme sırasında Ermenistan'ın izlediği
politikanın açık bir saldırganhk ve işgal
olduğunu, bu politikanın zor yoluyla sı-
nırlan değiştinneyı amaçladığını söyleyin-
ce Şevardnadze, "Eğer yazıh olsaydı, bu
görüşlerin altına imzamı koyardım" dedi.
Bu görüşmeden sonra Çeün ile Gürcü
meslektaşı Aleksandr Çikvaidze, iki ülke
arasında diplomatik ilişkilerin kurulması-
nı öngören protokolü imzaladılar.