Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 1SMAYIS1992CUMA -v
8 DIŞ HABERLER
Türkiye'ye uygulanan ambargonun Alman ekonomisinde 15 milyar mark zarara neden olacağı hesaplandı
Almaıı sanayiciler ambargoyakarşı
Şevardnadze
• MOSKOVA(AA)-
Gürcıstan Geçici Devlet
Konseyi Başkanı Eduard
Şevardnadze"nin, banşın
sağlanması amacıylasürpriz
birşeküdeGürcistan'ın
Güncy Osetya bölgesinc
giıtiği bildirildi.
Güney Osetya
bölgesindefshinvali kentine
giden Şevardnadze, burada
Bölgcsel Parlamento
Başkanı Torez Kulumbekov
tarafından karşılandı.
Yapılan açıklamada,
Şevardnadze'nin amacinın,
bölgede istikrann sağlanması
olduğu kaydedildi.
Şevardnadze. önceki gün
yaptığı açıklamada,
Gürcistan'da çatışmalann
durması vesorunlara politik
bir çözüm bulunmasını umut
ettiğini belirterek şu an için
en önemli şeyin daha fazla
kandökülmcsinın
durdurulması olduğunu
söylcmişti.
Atina'nın umudu
VVashington
• ATİNA(AA)-
Makedonya Cumhuriyeıi
konusunda Avrupa
Topluluğu'nun dcstcğini
gıderek daha fazla yitirdiğini
fark eden Yunan hükümeti.
umudunu ABD'ycbağladı.
Başbakan ve Dışişleri Bakanı
Konsiantın Miçotakis
önceki gün Alina Büyükelçisi
Michael Sotirhos ile yaptığı
görüşmeden sonra
gazetccilere verdiği demeçte.
"Washington'un elinde,
Üsküp yöneümine komünist
dönemle ılgili bağlannı
kopanp kendisine yeni bir
isim seçmesi için baskı
yapmak suretiyle
Balkanlarda banş ve
istikrann gelişmesi
konusunda. tarihi bir fırsat
bulunduğunu" belirtti.
Bulgaristan'da
hükümet krizi
•SOFYA(AA)-
Bulgaristan'da halen devam
edcn hükümet krizi ülkenin
üçüncü büyük siyasi gücü
Hak ve Özgürlükler
Hareketinin(HÖH) politik
dengeler açısından önemini
bir defa daha ortaya koydu.
Bakanlar kurulu ve partılerin
parlamento gruplannda
hükümette değişiklik
konusunun görüşüldüğü bir
sırada Başbakan Filip
Dimıtrov. HÖH lideri
Ahmeı Doğan ile bir araya
geldi. Doğan görüşmeden
sonra yaptığı açıklamada
Savunma Bakanı Dımııar
Lucev"e destekkrrini
sürdürdüklerini. buna
karşılık İçişleri Bakanı
Yordan Sokolov'ın
Başbakan Yadımcısı
olmasına karşı cıktıklannı
belirtti.
• Almanya Dışişleri Bakanlığı. ambargonun önümüzdeki hafta kalka-
cağı yolundaki haberleri yalanladı.Konunun bu ay içinde toplanması
beklenen Ulusal Güvenlik Konseyi'nde ele alınacağı bildirildi. Ekono-
mi çevreleri kriz nedeniyle bü>ük zarara uğradıklarını belirterek. Kohl
hükümetini ambargonun kalkması için sikıştırıyor.
DtLEK ZAPTÇIOĞLU
BERLİN - Alman ekonomısi. Kohl hükü-
metıne "Türkiye'ye silah ambargosunun
kalkması" için baskı yapıyor. Ambargonun
Alman ekonomisine toplarn 15 milyar mar-
ka mal olacağı hesaplandı. Özellikle silah sa-
nayii ve ihracatçılar. ambargonun bir an
önce kaldınlmasını istiyorlar. Türkiye"nin.
Almanya'ya karşı elbirliğiyle aldığı cesur ta-
vir ve kamuoyu ıcpkısi hükümeti karannı
gözden gecirmeye itiyor.
Ambargonun önümüzdeki hafta değıl. ay
sonunda kalkması beklenıyor. Silah ambar-
gosunun önümüzdeki hafta kaldınlacağı yo-
lundaki söylentıler dün Dışişleri Bakanlığı
tarafından yalanlandı. Dışişleri Bakanı
Hans-Dıetrich Gcnscher'ın sözcüsü Hans
Schumacher. "Bunun Ulusal Gü\enlik
Konseyı tarafından alınacak karara bağh ol-
duğunu" söy ledi. Konseyin bu ay içinde top-
lanması bekleniyor. Bakanlıktan gazctemızc
yapılan açıklamada. "Türkiye'ye ambargo-
nun haftaya kalkacağı şeklinde bir karar
yoktur" denildi ve konunun Alman hükü-
metinın gündeminde olmadığı belirtıldi.
Bonn'daki büyükelçiliğimize de ambargo-
nun önümüzdeki hafta kalkacağı yolunda
bir haber veya işaret gelmcdi.
Hükümet çevrelerinden aldığımız bilgıye
göre Alman hükümeti bu ay içinde toplana-
rak ambargoyu göîşflen geçirecek. Türk-
Alman ilışkilenndcki kriz. Bonn'u çok ra-
hatsız etti. Silah ambargosu \e ekonomık
ilişkilerdekı genel kriz. Aİmanya'da giderek
artan bir sıkıntı yarattı.
Alman sanayii. özellikle silahlanma sektö-
rü. hükümete baskısını arttırdı. Savunma
Bakanlığı. ambargonun Almanya'ya getir-
diğı mali zarar bilançosunu "gizh rapor" ha-
lindc bir sürc önce "hiikümetin masasına
koyulmak üzere" dışişleri bakanlıâına sun-
du'
Rapordan alıntılar dün hükümete yakınlı-
ğıyla tanınan"DieWelt"gazetesindeyayım-
landı. Alman Savunma Bakaniığfndan ga-
zeteye Mzdınldığı anlaşılan habere görc Al-
manya ambargodan en az 5 milyar mark za-
rar edecek.
Buna göre Türkiye'yle Almanya arasında
başgösteren gencl ekonomik kriz. birçok
alanı kapsadığından zarar sonuda 15 miFyar
marka kjdar çıkabilecek.
Zarann. lahminlenn çok üstünde ol-
masının baş nedenlennden biri. Türkiye'nin
Alman politıkasına gösterdiği cesur tepki
oldu. Gcrek Ankara'nm. gereksc Türk iş
adamlarının, kauoyunun vc Almanya'daki
vatandaşlanmızın tepkılerı bırleşerek Al-
man ıhracaıçılarını ve Bonn'u zor durumda
bıraktı.
Alman sanayii. özellikle silahlanma sektö-
rü bu yüzden hükümeı üzerideki baskısını
yoğunlaştırdı. Ambargonun kalkmasının
başlıca nedeni ekonomik çıkar. ıkincı nedcnı
ıse Türkıye'de Almanya'ya karşı oluşan bü-
yük kamuoyu olarak berraklaşıyor.
Alman sanaytinin temsilcilen hükümete
başvurarak "Ikilı ılışkılerdeki kriz nedenivle
Türkiycnın ihalelerını Amcrikan. Fransız
vc Japon rakiplere vermeye başladığına"
dikkat çekliler Sanayınin hükümeıı suçla-
ması. "Kürtler yüzünden koyduğunuz am-
bargo sivit ticari ilişileri de etkileyerek bizi
büyük zarara soktu" yolunda.
Almanya'nın sadccc "Stinger" fûze prog-
ramındaki aksamadan ötürü bütçesinde 1.7
milyar marklık bir zarar meydana geldi.
Ambargo konulan silahlar hurdalık
Dolaylı bir zarar da Doğu Alman ordusu-
na ait silahlann hurdaya çıkanlmasından
kaynaklanıyor. Almanya bu silahlan Tür-
kiye'ye verip bir bakıma "başından atıyor-
du". Ambargo yüzünden bu silahlann şimdi
ülke içinde hurdaya çıkartılması; kısacası
ımhası söz konusu. Bunun maliyeti birkaç
yüz milyon olarak bclirlendi. Bundan da an-
laşıldığı gibi Almanya ambargodan önce
clindeki en köhne, ihtiyacı olmayan silahlan
Türkiye'ye yolluyor. Böylecc bu milyonlar-
ca marklık "hurdaya çıkartma" masrafın-
dan kurtuluvordu.
K.Irak seçimleri
Kürtlerden
Türkiye'ye
tepki
• KDP'nin üst düzey
yetkililerinden Hoşyar
Zebari, Ataman'ın açık-
lamasına yanıt olarak
'Türkiye, seçim yasamızı
yanlış yorumluyor. Seçi-
min hedefi, Kuzey Irak -
ta bağımsız bir devlet
kurmak ya da Türkiye ve
Irak'ın toprak bütünlü-
ğünü tehdit etmek değil-
dir" dedi.
Dış Haberier Servisi - Dışişle-
ri BakanlığYnın, Kuzey Irak se-
çimlerine ilişkin açıklaması
Kürt lidcrlerin tepkisini çekti.
Dışişleri Bakanlığı sözcü vckıli
Ferhat Atamanın önceki gün
yaptığı basın loplaniısında yer
alan, "Türkiye. Irak'ın toprak
bütünlüğünün korunmasından
yanadır" biçiminde bir açıkla-
ma yapması Mesut Barzani li-
derliğindeki Kürdistan Demok-
rat Partisi'nce (KDP), "Endişe
verici ve tehlikeli bir gelişme ola-
rak değerlendırildi.
KDP'nin üst dtizey yetkilile-
rinden Hoşymr Zebari, Ataman-
ın açıklamasına yanıt olarak
"Türkiye, seçim yasamızı yanlış
yorumluyor. Seçimin hedefi,
Kuzey Irak'ta bağımsız bir dev -
let kurmak ya da Türkiye ve
Irak'ın toprak bütünlüğünü
tehdit etmek dcğildir" dedi.
Ataman. önceki gün düzen-
lediği basın toplantısında Ku-
zey Irak secımlerine ilişkin bir
soruyu yanıtlarken "Türkiye.
Irak'ın toprak bütünlüğünün
korunarak hangi etnik kökene
bağı olursa olsun. bu komşu ül-
kenin tüm vatandaşlannın bü-
tün hak ve özgürlüklerc sahip
olmasını içtenlikle istediğini bir-
kaç kez belirtmişür" demiş ve
Kuzey Irak seçimlerinin. bölge-
ded otorite boyşluğunu iyice
derinleştirmesinden ve çatışma-
lara yol açmasından kaygı du-
yulduğunu söylemişti.
Ataman'ın sözlerini. "Türki-
ye Kuzey Irak seçimlerini
Irak'ın loprak bütünlüğünü
tehdit edici nıtelemekte bulu-
yor" biçiminde yorumlayan
Zebari. Barzani'nin Türk yetki-
lilere seçime ilişkin yeterince
bilgi verdiğini ve bu yüzden de
açıklamanın özellikle rahatsız
edici olduğunu vurguladı.
DIŞ BASIN
New York'ta Rodne> King adlı siyahı döven 4 polisc beraat kararı verihnesine yönelik barışcı protesto gösterileri sürüyor.
(Fotoğraf: REUTER)
Dayakçı polise yeniden yargıistemi
DışHaberlerSenisi-ABD'nın Los Angcleskentinde Rodney
King adlı bir siy ahı feci şckildc dövmek suçu> la mahkcmcv c
verilen. ancak beraat eden 4 polısten birinin yeniden
y argılanması istcndı. ABD'de birçok kentte beraat Kararını
proıesto eden göstenler düzenlenirken Los Angeles'ta halkın
silahlandığı bildırilı\or.
AA'nın bildirdiğine göre Los Angeles bölge savcısı İra Reiner,
düzenlediği basın toplantısında. Ro«lne> King adlı laksi
şoförünüöldüresiyedövcn polislerin 2*) nısanda beraat
ettiklerini hatırlatarak polislerden birinin "aşın şiddct'
kullanmasuçuılc yeniden yargılanmasınıistedi.Sa\cı.
yaraların ancak adalet ile sanlabileceğıni. Rodney King
olay ında iseadaletin \erini bulmadığını belirtti. Rodn,ey
King'in dövüldüğü gün amatör bir kameraman tarafından
çekilen görüntülerde Lawrencediğer polisler arasında cn sert
davranan polr; memuru olarak görülüv ordu.
Polislerin beraat etmesinden sonra Los Angeles kenıinin siy ah
mahallelerinde meydana gelen olay larda 58 kışı ölmüş. 2 bin
383 kişi yaralanmıştı.
Halk silahlanıyor
Şıddeı olay lanndan sonra silah satın almaya yönelen Los
•\ngeles sakinlen, bunlann kullanımmı öğrenmek için de bü-
y uk çaba harcıyor.Halkın. polisin kendilerinı koruy amayacağı
endışesı luşıdtğını fark eden silah saııcılan da bu durumdan en
iyi biçimdeyararlanmak için yoğun bir reklam
kampanyasmagiriştiler.Dükkân\annöniinde"Hükümctsizi
koruyamaz". "Bu sizin hayatınız. polissizi koruyamaz". "Sizin
aılcnız. sizin sorumluluğunuz" türünden
reklamlara çok sık rastlanıyor. Silah salıcılan. halkı gekcek se-
ferehazırlıkiıolmayadadavetcdiyorlar.LosAngeles'ıabir/en-
ciyı döven dört bcyaz polisin beraat etmesiyle başlayan şiddct
olaylannda 50'dcn fazla kışi ölmüştü.
GÜNEY MENKUL DEĞERLER TİCARETİ ANONİM ŞİRKETİ
31.12.1991 TARİHLİ ÖZET BtLANÇOSU (1.000 TL)
AKTtF (VARLDCLAR)
I-DÖNEN VARLKLAR
A-Haar Dejerkr
B-Koa Vaddi AlacaUar
C-Dıg. Döoen VuhkUr
n-DVRAN VAMJKLAI
A-MADDİ DUR. VARLKLAR (N)
1. Malune vc Teasto
2. Döştme ve Daniıbajlar
3. Biriknuî Amortisıunlar
B-MAOOLM.Dl'R.VARLrjaAR (N)
1. Mad. Otm.Dur.Varbklaı
2. Bmknuş ıtfa payian
AltTlF (VAKUKLAK) T0PLAM1
NAZDK HESAPLAK
1. Menkul kıymctkrden borçhılv
2. Teraınaı OKkıubuDdan borçlııiıı
GENEL AKTtF T0PLAM1
4J51445
199J71
5.455
334.176
295040
' 95124
<*.1W)
2*JSt
31.197
(5.139)
4J57.471
3MJ34
4.J17.705
991218
550.000
USM23
PASİF
I-KBA VADELİ BORÇLAR
A-Ticari borçiar
B-DİJCT kısa vad. borçiar
IMJZIJN VADELİ BORÇLAR
III-ÖZ SERMAİE
A-Sennaye
B-Dönem Zaran
PASİT (ltAYNAKLAR) TOPLAMI
NAZIM HESAPLAR
l. Mcokul kıymctlcnicn alacakhlar
2. Tomnal nMktubuodan alacakhlar
GENEL PAStF TOPLAMI
(KAYNAKLAR)
261^87
32423
5.000.000
(376.005)
293.710
«
4423.995
4.H7.70S
992.218
550.000
6.459.923
BİLANÇO DtPNOTLARI:
1. DetcrknK dde amt maliyeti De ]rxpılmi|ur.
2. Amorrısman oranı S25 oimk uygulınnujlır
3. Şiıkö varlıklaruun sifona deferi 10 milyır TL'dir.
4. Vatbklaı fisrinde tıerhanji to ipottk yokıuı.
DENETÇt RAPORU:
Güney Menkul Dejerler Ticaret Anonim Şirketi'nin
01.02.1991-31.12.1991 dönemi hesap ve işlemkrinin TTK or-
taklıjın esas sözlcfmea ve di{er roevzual ile genel kabul gör-
müş muhasebe ilke ve staadaıtlanna görc ıncelemış bulun-
maktayu.
Görü^amüze göre ekli 31.12.1991 taribi itibanyla dOzenlen-
tniş bflanço ortaklıgın anılan tanhtekı mali durumunu;
01.02.1991-31.12.1991 dönemine ait kâr-zarar ublosu anılan dö-
neme ah faaliyet sonuçlan gerçcge uygun ve dogru olarak yan-
utmaktadır. Bilanço ve Ur-zarar tablosunun onaylanması-
tu, yöoetım kurulunun aklanmasuu oylannıza arz ederün.
Besim ARIBAŞ
Denetçi
GtNEY MENKUL DEĞERLER
TİCARETt A.Ş.
01.02.1991-31.12.1991 DÖNEMİNE AİT
ÖZET GELİR TABLOSU (1.000 TL.)
A- BRÜT SAT1ŞLAR
B- SATIŞLARDAN İNDİRİM
C- NET SAT1ŞLAR
D- FAALİYET GİDERLERİ
E- ESAS FAALİYET KÂR (ZARAR)
F- DİĞER FAALtYET GELİRLER1
G- DÖNEM KÂR (ZARAR)
200.982
0
200 9«2
(590.351)
(389 369)
13.364
(376.005)
Kilercioğlu, "darbe" söylentilerini yanıtladı:
KKTCnin iç işlerine kanşmayız
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Devlet Bakanı Doğan
Kilercioğlu. Ankara'nın Eroğ-
lu hükümetine karşı darbe ha-
zırladığına ilişkin iddialara
verdiğı yanıtıa. "KKTC'nın iç
vapısının bu ülkenin kendi me-
selcsi olduğunu" söyledı.
Ankara'da temaslarda bulu-
nan Birleşmiş Mılletler Genel
Sekreterinin Kıbns Özel Tem-
Mİcısı Oscar Camılhon. An-
kara'dakı görüşmelerını "çok
ıyı" olarak değerlendırdı. Tür-
kiye. Camillion'un ziyaretinde
"pazarlık" yapılmadığını açık-
ladı.
Kıbns'la koordinasyondan
sorumlu Devlet Bakanı Orhan
Kilercioğlu. "Türk hükümetı-
nin KKTC'dcki Eroğlu hükü-
metine darbe" hazırladığı şek-
lındeki görüşlcre karşılık ola-
rak "KKTCnin ıç yapısı ve
demokratik faaliyetleri gıbi ba-
zı konular onlann ıç meseleleri-
dir ve sadece kendilerinı ilgilen-
dirir"dedi.
Kilercioğlu. Kıbns koordı-
nasyon toplantısına katıldıktan
sonra yaptığı açıklamada. alı-
nan ekonomik önlemlerle Kıb-
ns ekonomısinın ağustos-eylül
ayian arasında rahat nefes ala-
cağını açıkladı. Kilercioğlu.
adada turizme dayalı orta öl-
çekli sanayinin gelişmesını.
KKTCnin ünıversite vc sağlık
merkezı haline getırilmesinı is-
tcdiklennı söylcdi.
Oscar Camillion, B.VI Genel
Sckreteri'nin iyiniyet göre>i
çerçevesinde Türkiyi'ye geldi.
Bu arada, BM Genel Sekrc-
ten'nin Kıbns Özel Temsilcisi
Oscar Camillion \e beraberın-
deki BM yelkilileri Gustav Fe-
issel ıle Joun Paul Kavvanagh.
dün Dışişleri Bakanlığı Müste-
şur ^ ardımcısı Büyukelçi Tu-
ga\ Uluçevık ilcgörüştü.
Görüşmeden önce basma bil-
gı \eren Camillion. heyetin te-
maslarının özel bir tçeriğı olma-
dığını. BM Genel Sekreıeri'nin
iyi nıyet görevı çerçevesinde
Ankara'ya geldiklerinı söy ledi.
Camillion. etnik gruplar ara-
sında var olan sorunların dün-
yanın her yenndc tehlıke yarat-
tığını belirterek BM Güvenlik
Konseyı'nın Kıbns sorununa
çözüm bulunması ile çok yakın-
dan ılgilennıckte olduğuna dik-
kat çckti.
Kıbns'ta iki toplum liderle-
n\ le görüştüklerinı. daha sonra
da Atina'da lemaşlar yaptıkla-
nnı anımsalan Özel Temsılci
Camillion, Ankara'da yapttğı
görüşmelcrin de çok iyi' geçti-
ğıni bclırttı.
Camillion ıle bir araya gel-
ııedcn önce bir açıklama y apan
Büvükelçi Tugay Uluçevik dc
"Görüşmclerın içeriğı. bıldığı-
nız gıbi adına bir fıkırler demetı
denen \e sekız başlıktan oluşan
fikirler manzumcsi üzerinde cc-
reyan ctmcktcdtr" dedi
Bihükclçi Lluçevik. Camil-
lion'un Kıbns vc Yunanistan'-
da yaptığı görüşmeler hakkın-
da bilgı \ereceğini. Türkiyc'nin
de bu bilgıler ışığında. süreci
nasıl tcş\ik edipdcstcklcyebılc-
ceüıni dcscrlendircceğini bildir-
di.
L'luçev.k."Buıada bn pa/aı-
lık cercyan cdecek dcğildir"' dı-
yerek BM Genel Sckreten'nın
gelışlırdığı fıkırler dı/ısinın u/e-
rindc görıi>melcrın surdıığunü
anlatlı.
FINANCIALTIMES
Türkiyeidealörnek
Türkiye artık kendisini
Avrupa ile Orta Asya
arasında bir köprü olarak
görmüyor. Ankara.yıllarca
bu fıkri, sırf Âvrupa
Topluluğuüyeliğini
dcstcklemek için
savunagelmiştı. Avrupa'nm
olduğu kadar Asya'nın da
kenannda kalan Türkiye
şimdi kendisini. ortaya
çıkmakıa olan bir bölgcnin
jeopolitik mcrkezi olarak
buldu. ATnin. Türkiyeyı üyc
almayacağının belli olmasını
şimdi Türkler. hiç olmazsa
kısa \ adede o kadar da büy ük
bir felaket olarak
görmüyorlar. Demirel'in Orıa
Asya'da başanlı gezisı,
Yunanistan gibi Balkan
ülkelerindc soğuk duş etkısi
yapmışolsagerek.
Yunanistan'ın "Türkiye'nin
genişleme ve hegemonya
korkusu". ılişkilerin en iy ı
olduğu zamanlarda bile hıç
bitmez vc bu korkunun
yeniden ortaya çıkması içinen
ufak bir fırsat yeter. Öte
yandan ABDvc Batılı bazı
müttefıkleri için Türkiye'nin
p Orta Asya'da oynamay ı
amaçladığı rol. patlamalara
çok yatkın bu bölgede ıstıkrar
sağlanması için iyi birkatkı
olarak görülüyor. Türkiycher
ne kadar M üslümansa da laik
Atatürk. Orta Asyalılar için
ideal bir örnek. Bu özcllıkleri
ılc Türkiye. bölgede Batılı
görüş vc değerlerin temsilcisi
olarak herhangi bir Batılı
ülkedcn daha da avantajlı
konumda. Ay nca İran'a karşı
bir kalkan da oluşturabilir.
İran. İslam'ınaşın tiirünüve
kendi nüfuzunu genışletmek
için büyük çaba harcıyor.
Demirel.heveslerinın kurbanı
değil. İstanbul'da birTürki
doruğu önerdıy se de en
azından yakın gelecekte bir
Pan-Türk ittifakı
düşünmüyor. Türkiye" nin dış
siyasctinde hâlâ geçerli ilke,
yalnız başına değil. NATO ve
AGİK ik birlikte hareket etmek.
Karabağ konusunda Türkiye,
gecen hafta sonuna kadar.
çatışmada Müslüman kardcşini
açıkça desteklemektcn kaçındı.
arabuluculukiçinçabaladı.
Ancak Azerilerin clindeki son
önemli mevziin de düşmcsi ile
Türkiye artık daha taraf tutar
bir tutuma girdi.
Türkiye'ninki kadar İran ve
Pakıstan'ında bölgcsel lidcrlik
beklentileri, Aşkabad
doruğunda bcllı oldu. Dorukta
birçok şey konuşuldu. ancak
somut anlaşmalara vanlmadı.
Kısa ve orta vadedeOrta Asya.
Karadeniz veya Orıa Doğu ile
ılişkileri. Türkiyc'nin. AT
iiyeliğinin yerini tutamaz.
Türkiye. halen ihracatının
y üzde 53"ünü AT'yc yapıyor.
AT ise ->on on yılda Türkiye'yi
modernleşmesi vesiyasal
bakımdandaha
demokratikleşmesi için
iteklıyor. Soru şudur: Türkiye
daha ne kadar sürc ıle kenarda
kalacak? Şu sırada Türkiye. AT
komısy onunun aralık
1989'daki karannı hâlâ
hazmetmcyeçalışmakla
meşgul. Komisyon.en azından
A\ rupa Scrbest Tıcarct Bölgesı
EFTA. hatta bazı Doğu
Avrupa ülkeleri AT üyesi otana
kadarTürkiye'nin beklemesi
gerektiğinı bildirmişti. Gerçekçi
bırbakışla, Türkiye'nin AT
üyeliğj. yeni yüzyıl başından
öncesağlanamaz. Ancak bu
aradaki sürede Türkiye'yi
AT'yc yaklaştırmak için
adımlaratılmah. Bunlann bir
kısmı. Kıbns sorunu
çözülmediği için Yunanistan
tarafından engclleniyor. AT
üyeliği için asgari birgüvence
almazsa Türkiye'nin Avrupa'ya
yönelik hevesleri söner. yerini
İDoğu'ya yönelik. şu sıradaki
kofbcklcntileralır.
(13\la>ıs)
LeMonde
^ranffurtcrAllgctncine
Kültürel Pantürkizm
Bağımsızlığını kazanan
Müslüman cumhuriyctlcr
yeni bir kimlik arayışı ile
siyasi ve ekonomik destek
arayışı içinde. Eski
"Türkistan""ın. yeni Kafkasya
\ c Orta Asy a'nın güneyindeki
bütün dcv lctlcr. bu boşluğu
doldunnak için yanşıyor.
Bu rolü yerinc getirmekıe
Türkiye başı çckmektcdir.
' Çünkü eski SSCB
topraklannda yaklaşık elli
veya altmış milyon
Müslüman yaşıyorve
bunlann çoğu etnik köken ve
dılitibarıileTürk'tür. En
azından kültürel planda bir
Pantürkizm'in ilk işaretleri
görülmeye başlanmışlır.
Siyasi planda PantürkiTm'ı
sa\ unanlann nc ölçüde ctkili
olacağını ileridc birlikte
izlcycccğiz. Altı yeni
cumhuriyctten sııdece
Tacikislan. İran'a
yönclmeklcdir Diğcrlcri.yani
Azerbaycan. Türkmenistan.
Özbckistan. Kazakistan \c
Kırgızistan'daTürk halklan
çoğunluktadır. Bundan başka
Rusya'da yaşayan. ama Tiirk
veya Müslüman olan ba/ı
a/ınlıklarda Türkiye'den
kendi lehlerine birdüzenlcmc
bckliyor. Bunlar Kınm
Tatarlan.VolgaTalarlar.
Başkırlar. Karakalpaklarve
diğerleridir. Kafkasya'daki
Türkler ısc Dağıstan'daki
Kumükler. Karaçay ve
Balkarlar.Çerkczlcr.
Mcskctlcr. Çeçcnlcr.
İnguşlar'dır.
Ama Ankara için en
önemlileri beş y eni Türk
cumhuriyetidir. Bülün
tanhsel aynhklara karşın
Türkıye'ylc bu cumhuriyetler
arasındaki etnik vc dilsel
birlik büy üktür. Türkiye bu
birliği şimdi tclcv izyon
yoluylapekiştirmeye
çalışıyor. Kültürveeğitim
olanakları sürüyor.
BuçabalanTürkiye'yi:Suudi
Arabıstan. İran. Pakistan vc
Afganistan'la karşı karşıya
gctırmcktcdir.
Özellikle pctrol zengini İran.
daha yoksul olan Türkiyc'nin
cn büyük rakibidir.
Tahran'ın bütün çabalanna
karşınTürkiye'nin bu
mücadclcden galip çıkacağı
kcsindir. KafkasTürkleıi.
A/crbaycan. Tatarlar.
Türkiye'ycyanaşacaktır.
Türkmenistan da öyle. (14
Mavı»)
2
I
•n
--3
•T
îi)
£3
. İ
$
tl
•6
>d
H
1»
a
-T
4
a
a
iT
•3
'o
f
•z
•A
8
.ö
d
ıfi
.A
A
'Ü