Katalog

SAYFA CUMHURİYET 21NİSAN1992SALI 8 DIŞ HABERLER "Bosna'da çok kan dökûlebülr" • İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu)- Dışişleri Bakanı Hikmet Çetın. Sırbısıan'ın daha büyük bir Yugoslavya için Bosna-Hersek Cumhuriyeti'ni birlikten koparmarnaya çalıştığını söyledi. Hikmet Çetin, "Sırbistan'ın bu tavn oldukça hatalı. Çok kan dökülmesine neden olabilir" dedi. Kordon Toplantılan'na katılmak üzere İzmır'e gelen Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin, kentteçeşitli incclemelerde bulundu. Bosna-Hersekte meydana gelen olaylan "kaygıyla" izledıklerini belırten Hikmet Çetın, sözlerinı şöyle sürdürdü: "Bir yandan Bosna-Hersek'te lemsilcilik açmak ıçın çalışıyor, diğer yandan çatışmalann bitmesi için uğraşıyoruz. Bosna-Hersek bağımsızlığını ilan etmişür. İlk tanıyan ülkede biziz. Dünya ülkeleri buradaki soruna bir an önce eğilmelidir." Suudi elçisine saldırı • Dtş Haberler Servisi - Suudi Arabıstan'ın Yemen'in başkenti Sana'daki büyükelçiliği silahlı bir kişinın saldınsına uğradı. Büyükelçi Ali Kassidi ile birlikte binada bulunanlan rehin alan saldırgan, rehinelere karşıhk l milyon dolar verilmediği takdirde binayı havaya uçurmakla tehdit etti. Elçilik personelini yaklaşık I8saat rehin tutan bombalı ve silahlı saldırgan, Yemen güvenlik güçlerinin dün düzenlediği başanlı biroperasyon sonucunda ele geçti. Büyükelçi Kassidi ve diğer rehinelerin operasyonda yara almadan kurtanldığı bildirildi. Yettsirfden yeni kabine • MOSKOVA (AA) - Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in, hükümette reorganizasyon yapılmasına ' ilişkin bir belgeyi imzaladığı bildirildi. Jnterfaks ajansının verdiği habere göre Yeltsin yakında baa bakanlıklarda ve diğer devlet kuruluşlarının Ust düzey yöneticileri arasında değişiklikler yapacak. Konunun, Yeltsin'in parlamentodaki çeşitli siyasi gruplarm temsilcileriyle yapacağı görüşmede ele aJınacağı belirtildi. Ajans, başbakan yardımcılıklarından birine, parlamento başkan yardımcısı Vladimir Şumeyko'nun getirilebileceğini de kaydetti. Ukrayna-Kınm • MOSKOVA (AA)- Ukrayna Devlet Başkanı Leonid Kravçuk, Kınm'ın Ukrayna'dan bağımsızlığını ilan etmesi konusundaki planlanan referandumun, yanmadanın böiünmesine yol açacağı uyansında bulundu. Kravçuk. dün Kiev'de, Kınm parlamentosuna ve halkına hitaben yaptığı açıklamada, yanmadanın geleceği konusunda referandum yapılmasının " Yanmadanın böiünmesine giden trajik bir yol" olduğunu söyleyerek. kimsenin böyle bir bölünmenin ne gibi felaketlere yol açacağını öngöremeyeceğini kaydetti. Böyle bir referandumun Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne aykın olduğunu söyleyen Kravçuk. eğer siyasi gelişmeler bu yönde ilerlerse, "Hiç kimsenin kan dökülmeyeceğini garanti edemeyeceğini'" savundu. Fujimori'ye rakip çıktı • LtMA (AA) - Peru'da Devlet Başkanı Alberto . Fujimori'nin yardımcısı Maximo San Roman, çok yakında rakip bir hükümet kuracağını açıkladı. Fujimori'nin anayasayı '. askıya alarak meclisi ; dağıtmakla meşruiyetini ; yitirdiğini belirten San Roman, ordu içindeki yüksek rütbeli subaylar arasında kendisini destekleyenler olduğunu iddia etti. Darbe sırasında ülke dışında bulunan ve darbeye karşı çıkan San Roman'ın görevden alındığı, Olkeye dönmesine de izin verilmeyeceği yoJunda söylentüer çıkmıştı. Fujimori ise önceki gün Lima'ya dönen yardımcısuıı görevden ahp alrnadığı konusunda, şimdiye dek hiçbir resmi açıklamada bulunmadı. Bosna-Hersek'teki Müslümanlann dini lideri Selimovski dünyaya seslendi: 'Sırplar,Müslümanlankatlediyor'• Federal ordu, Manastır kentini bombaladı. Federal ordunun komu- tanı, Bosna-Hersek Devlet Başkanı Alia İzzetbegoviç'e ültirnatom verdi. Başkent Saraybosna'nın çeşitli bölgelerinde kurulan barikatlann sa- yısı hızla artıyor. Cumhurbaşkanhğı çevresinde de barikat kuruldu. Dış Haberler Servisi - Bosna-Hersek'te ba- bildirdi. nş umutlan sönüyor. Müslümanlarla Hır- vatlara karşı saldınlannı yoğunlaşüran Sırp- lann egemenliğindeki Federal Ordu, önceki akşam Manastır kentini bombardımana tut- tu. Federal Ordu'nun bölge komutanı Gene- ral Milutin Kukanjak ise Bosna yönetimını Belgrada karşı "savaş ilan etmekle" suçlaya- rak Müslüman ve Hırvatlann Saraybosna'- nın güncyınde Konjir'deki askeri üsse karşı gerçekleştirdikleri kuşatmanın derhal kaldınlmasını istedi. Bosna Hersek'in Müs- lüman Devlet Başkanı Alia fzzetbegovic'e bir mektup yazan General Kukanjak. aksi takdirde "çok ciddi sonuçlann doğacağını" Federal ordu tarafından desteklenen Sırp- lann saldınlan yoğunlaşırken, Bosna-Her- sek'teki Müslüman toplumun dini lideri Re- is-ül Ulema Yakup Efendi Selimovski, ulus- lararası kamuoyuna ve Müslüman dünyaya seslenerek cumhuriyette yaşayan Müslüman topluluğa karşı uygulanan kıyımın sona er- dirilmesini istedi. Bosna-Hersek'teki bir düzine kadar Müs- lüman aydının da ımza koyduğu çağnda, Sırp ve Yugoslav güçler. Müslümanlan top- lu olarak katletmekle, mabetlere saldınlarda bulunmakla ve uyguladıklan terörle Müslü- manlarakorkunç acılar çektirmeklesuçlandı. Belgrad'da yayımlanan bildiriye imza ko- yan aydınlard'an ya/ar Abdullah Sıdran, ay- nca yaptığı açıklamada, Bijeljina, Zvornik ve Foça'da sivillerin katledildiğini belirtti ve Bosna-Hersek'teki Sırp Demokratik Partisi yetkililerini "faşistlikk" suçladı. Bu partinin faşıst kafa ile cumhuriyetin, etnik gruplann yaşadığı kantonlara bolün- mesini istediğini hatırlatan Sıdran, "Bu kişi- ler karma evliliklerde yataklan nasıl böiecek, bu eviiliklerden olan çocuklan ne yapacak acaba?" diye sordu. 200ölüll00kayıp Bosna Hersek'te 6 haftadır devam eden çatışmalarda ölü sayısının 200'ü, kayıp sayısının ise 1100'ü bulduğu bildirildi. Bosna Kamu Sağlığı Enstitüşü Başkanı Prof. Avni Smajkiç'in Saraybosna Televizyonu'na yap- tığı açıklamada, 28 şubat -1 mart tarihlerinde yapılanbağımsızlık oylaması sonrası başla- yançatışmalarda 1 .öOOkişınindeyaralandığı belirtildi. Barikatlar artıyor Öte yandan başkent Saraybosna'nın çeşitli yerlerindekurulan barikatlannsayısıgiderek artıyor. AA muhabirinin izlenimlerine göre Sırp- lann kontrolündeki Ilıca bölgesinin girişinde barikatlann yanı sıra Federal Ordu'ya bağlı zırhh araçlar göze çarpıyor. Bu barikattan Saraybosna'nın eski şehir bölümüne doğnı yaklaşık 1 kilometre sonra Müslümanlann barikatlan başlıyor. Barikatlardaki kontrol- ler gece sıklaştınlırken, Cumhurbaşkanüğı binasınınçevresindedebarikatlarbulunuyor. Törldye'ye çağn Dağılan Yugoslavya'da Müslüman nüfu- sun örgütlendiği Demokratik Eylem Par- tisi'nin (DEP) Sancak Bölgesi Başkanı Sü- leyman Uglanin, Türkiye'nin. Bosna-Hersek ve Sancak'ta Müslüman ve Türk halka karşı sürdürülen katliamın durdurulması için "daha dinamik hareket etaıesini" istedi. Dr. Süleyman Uglanin, DEP'nin Sancak Bölgesi İkinci Başkanı ve Sırbistan Parla- mentosu Milletvekili Aliya Mahmudeviç ve DEP'in Almanya temsilcısi Ziya Kolviç ile birlikte Türkiye'ye geldi. Uglanin, dün düzenlediği basın toplanü- sında. "Burada bulunmaktaki amacıımz, bü- yük bir güç ve demokratik bir ülke olarak türkiye'nin, AT, BM ve AGİK nezdinde giri- şimlerde bulunarak bu kattiamın durdurulma- sını sağlamasıdır" dedi Bagheri gemi olayından yakındı • IranTürkiye'ye güvenemiyor Saraybosna'daki çatışmalar ardında yüzlerce ölü bırakıyor. Hayatlanıu yitirenkr ateş altında düzenknen cenaze törenkriyle toprağa veriliyor. (REUTER) ANKARA(Cumhuriyet) • Türkiye'nin ekim ayında, İrana silah ve mühimmat gö- türen bir gemıyi alıkoymasın- dan sonra kopan ikili diyaloğu yeniden canlandırmak amacıy- la Dışişleri Bakanlığı Müsteşan Büyükdçi Özdem Sanberk bu- gün İran'a gidıyor. İran'm An- kara Büyükelçisi dün yapüğı açıklamada Türkiye'ye "güven- medikkrini" söyleyerek, gemı- nın serbest bırakılmasını istedi. Büyükelçi Sanberk'in 21-23 nisan arasında Tahran'a ya- pacağı ziyaretin temel amacının son dönemde ortaya çıkan "di- yalog kopukluğumın" gideril- mesi olduğunu söyleyen yetkili- ler, komşular arasında anlaş- mazlıklann olabileceğini, an- cak diyalog kanallannın her za- man açık olması gerektiğıni be- lirtiyorlar. İran'ın Kazakistan kökenli nükleer silahlar edindiği yolun- da basına yansıyan duyumlann gündeme gelip. gelmeyeceği ko- nusunda Cumhuriyet'in sorusu- na, bir yetkili "Konuşmalarda bu konu gündeme gelecektir. Konuya ciddiyetle eğüiyoruz" yanıtını verdi. İran Büyükelçisi Muhammed Reza Bagheri, dün AA'ya yaptığı açıklamada İran'a silah ve mühimmat götüren Kıbns Rum bandıralı "Capeas Male- as" gemisinin alıkonulmasını Türk yetkililerin ıstekleri üzeri- ne uluslararası platformlara götürmediklerini söyledi. Türk yetkililerin başından beri hata yapıldığını kabul ettiklerini ileri süren Bagheri, "Yetkililer, 'bu yapılan hatadır ama biz bunun üstesinden gelebiliriz' dediler. Ama uygulamada tam tersi oldu ve mahkeme, geminin ve yükün alıkonulması için karar verdi. Şimdi, yetkililer, geminin ser- best bırakıiması için temyiz mahkemesi nezdinde çahşacak- larına söz veriyorlar. Devİetimiz ve halkınuz bu konudan üzülerek çok rahatsız obnuşlardır. Karşı tarafa güvenmiy orlar, bir güven- sizlik ortamı yaratılmıştır" dedi. Konsey Başkanlığını Mayıs ayında devralıyoruz Türkiye-AvrupaKonİeyi ilişkileri canlâmyor • Avrupa Konseyi'nin gündeminde, "Türkiye'de İnsan Haklan" ve Kıbns konulannda iki rapor bu- lunuyor. İki raportör 26 Nisan*da Türkiye'ye gele- rek bir dizi temasta bulunacaklar. BRÜKSEL (AA) - Türkiye. 8 mayıs günü Avrupa Konseyı Bakanlar Komitesi'nin başkanı oluyor. Türkiye'nin başkanlık dönemi 6 ay sürecek. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesı 7 mayısta Fransa'nın Strasbourg kentinde toplana- cak. Bu toplantı sonunda. şım- diki başkan İsviçreli Rene Fal- ber, başkanJığı Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin'e devredecek. • Türkiye'nin, diplomatik çev- relerce "hassas döneoT olarak nitelendirilen başkanlık döne- mini iyı değerlendirebilmek için gereken hazırlıklan yapmakta olduğu bildirildi. Bu arada Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Bayan Catfaeri- ne Lalumiere, Türkiye'nin dö- nem başkanlığı öncesinde An- kara'ya 24 saatlik bir ziyarette bulunacak. 24 nisan cuma günü An- kara'ya gelecek olan Bayan Lalumiere. Başbakan Süley- man Demirel ve Dışişleri Baka- nı Hikmet Çetin tarafından kabul edilecek. Gündemdeki raporlar Avrupa Konseyı'nin günde- minde. siyasi işler ve hukuk komisyonlan adına hazırlanan ve Türkiye'yi yakından ilgilen- diren iki rapor bulunuyor. Bunlardan biri. "Türkiye'de insan hakları" konusunda Lük- semburglu bayan Lentz-Cor- nett ve Hollandalı Baarveld Schlaman tarafından hazırla- nan rapor. diğeri ise Ispanyol sosyalist Alfoos Cuco'nun Kıb- nsraporu... İnsan haklanyla ilgili rapo- run görüşülmesi, Türk parla- menterlerden sert eleştiriler gelmesi üzerine ertelenmiştı. AA muhabinnin edindiği bil- giye göre iki raportör 26 nisan günü Türkiye'ye gelerek, ra- porlannı güncel hale getırmek için bir dizi temasta bulunacak. Lentz-Cornett ile Schlaman'- m Ankara'da TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk, Adalet Bakanı Seyii Oktay ve İçişleri Bakanı İsmet Sezgin tarafından kabul edilmeleri bekleniyor. Dışişleri Bakanlığı yetkilileri. insan haklan dernekleri. parla- menterler. gazeteciler ve parti temsilcileri ile görüşecek olan Avrupa Konseyi raportörleri- nın. Ankara ve İstanbul'un yanı sıra Diyarbakır'a da gide- cekleri öğrenildi. Lentz-Cornett ve Schlaman"- ın hazırlayacaklan ortak rapor. Avrupa Konseyi Parlamenter- ler Meclisi'nin (AKPM) yaz dönemi toplantılannda ele alı- nacak. Alfons Cuco tarafından ha- zırlanan Kıbns raporu ise Par- lamenterler Meclisi'nin 4-8 mayıs tarihlerinde Strasbourg"- da yapılacak oturumunda gö- rüşülecek. Rapor. Türkiye'yi, "Kıbns'a göçmenler göndere- rek. adanın demografık yapısını bozraak" ile suçluyor. Bu arada Türk Parlamenter- leri, tamamen Rum görüşlerini içeren bu rapora KKTC'nin görüşlerini yansıtan bir bölüm eklenmesi için girişimlerde bu- lunuyorlar. Karabağ'dan Moldavya'ya, Kınm'dan Tataristan'a kadar yayılan çatışmalar ülkeyi sarsıyor Bağımsız DevletlerTophduğu'ndaiçkanama Ozerklıkoylandı Rusya ile ılışkılergergın. Rus azınlık vatandaşlık yasalarına öfkeli t. Petersburg stonya ıtvanya'.-. Beyaz Rusya :*'Tataristan Rus azınlık doğuda Cumhurıyetkurdu Çatışmalarda çok sayıda ölü var özbek'istanHem Rusya hem de Ukrayna'dan bağımsız olmak ıstiyor. Azerbaycan Türkmenistar> Gamsahurdıya devrıldı Eskı lıderın yanhları gerılla savaşı verıyor Dış Haberler Ser- visi - Dağılan Sovyet- ler Birliği'ni oluşturan cumhuriyetler bugün sınır çatışmalan ve iç savaş bataklığına sap- lanıruş durumda. The Independent gazete- sinde >er alan bir ha- berde, eski Sovyet cumhuriyetlerinde bugün bir yıl öncesine göre iki kat daha fazla çaüşma ve anlaş- mazlık konulan oldu- ğu belirtiliyor. Hafta- hk Moskow News'un yaptığı araştırmaya göre bugünkü etnik çatışma ve şiddet olaylannın sayısı 180'i buluyor. Azerbaycan-Dağlık Karabağ: En eski ve kanlı etnik çatışma- lan n olduğu bu bölge dünya kamuoyunun gündemine 1988 yılında girdi. Çoğun- luğu oluşturan Erme- niler, Azerbaycan'- dan aynlarak Erme- nistan'a bağlanmayı istediler, ancak bu is- tekleri Moskova ve Bakü yönetimleri ta- rafından reddedildi. Sovyetler Birliği'nin dağılması ertesinde çatışmalar Azerbay- can ile Ermenistan arasında ilan edilmemiş bir iç savaşa dönüştü. Şimdiye kadar 1500*den faz- la kişi öldü. MoMavya-Dinyesten Rumence konuşan yö- netimin Romanya ile birleşme düşüncesine karşı çıkan Rus azınlık, ülkenin doğusunda bağımsız- lığını ilan etti. Haftalardır süren çatışmalarda yüzlerce insan öldü. Gürcistan: Dağılan SSCB'nin son Dışişleri Çatışma var. Lıder Dokar Dodayev e karşı darbe girışımlerı yapıldı Çarpışmalarda 1500 den fazla olu var Ermenıler Azerbaycan dan ayrılmak ıstiyor. Tacıkler, tarıhı Semerkand ve Buhara uzerınde hak ıddia edıyor Bakanı Eduard Şcvardnadzenin doğduğu ülke- ye geri gelmesi de Gürcistan'daki iç savaşı dur- durmaya yetmedi. Sürgündeki devrik devlet başkanı Zvıad Gamsahurdia taraftarlan ile Gürcü lidere karşı olanlar arasındaki çatışmalar özellikle Gamsahurdia'nın güçlü olduğu batı bölgelerinde sürüyor. Gamsahurdia, Çeçen- Inguşya'da. Gürcistan'ın kuzeyinde Güney Osetya'da da çatışmalar devam ediyor. Çeçen-İnguşya: Devlet Başkanı Cuhar Duda- yev'e karşı, cumhuriyetin bağımsızlığının ilan' edildiği geçen sonbahardan beri pek çok suikast girişimi oldu. Gamsahurdia da Gürcistan'daki şıddetten kaçarken kendini yeni bir şiddet orta- mında buldu. Tacikistan: Eski Komünist Partisi liderlerin- den Rahman Nabiyev'in devlet başkanlığına se- çilmesinden bu yana, başkent Duşanbe muhalif gösterilere sahne olu- yor. Ülkede gergmlik sürse de, geçen yıl oldu- ğu gjbi komünistlerle komünizm karşıtlan arasındaki kanlı çatı- şmalar artık yok. Kmm: Uİcrayna ve Rusya, eski SBKP li- derlerinden Nikita Kruşçev'in 1954yıünda Ukrayna'ya verdiği Kınm yanmadası için sürtüşüp duruyorlar. Burada bulunan Kara- deniz donanması üssü de, eski Soyyetler Birli- ği ordusu için taruşan taraflann diğer bir an- laşmazlık konusu. Tataristan: Rusya fe- derasyonuna bağlı bu özerk bölgede, geçen ay bağımsızlık referandu- muna gidilmesi gergin- liği daha da arttırdı. Çe- çen-İnguşlann yanı sıra ] Tatarlar da Moskova'- daki merkezi hükümet- le ilişkileri düzenleyen bir anlaşma imzala- mayı reddediyorlar. Diğer çattşmalar: Kırgızistan Tacikis- tan'la olan smın konu- sunda anlaşmazhk çı- kanrken, Tacikler Qz- bekistan sınırlan içeri- sinde bulunan Semer- kant ve Buhara üzerin- de hak iddia edivorlar. Estonya'nın kuzeydoğusunda yaşayan Rus azınlık, bu ülke dilini öğrenmemekte ısrar eden- lerin vatandaşlık haklannın ellerinden ahnması- na tepki duyuyor. Stalin döneminde anavatanlan Gürcıstan'- dan sürülen, 1989'da yaşadıklan Orta Asya'da soykınmamaruzkalanMesketTürklerihâlâana- vatanlanna dönme çabasını sürdürüyor. Devlet Başkanı Rahman Nabıyev aleyhınde protesto gostenlerı ÜçaydırTBMM'de AKKA onay bekfiyorANKARA (Cumhuriyet BUrosu) - Avrupa Konvansi- yonel Kuvvet Anlaşması (AK- KA), Genelkurmay Başkanlı- ğı'nın "bir an önce onaytanması" istemine karşın, halen TBMM'de onaylanma- dı. Meclis genel kurul günde- minde bekleyen anlaşmanın onaylanmasının ardından, Türkiye'ye çeşitli ülkelerden silah yağacak. Bu silahlar ara- sında 922 tank, 997 arhh mu- harebe aracı ve 242 top bulu- nuyor. Genelkurmay BaskanhğY- nın "tavsiye" niteliğindeki onay isteminde bulunduğu 9 Ocak 1992 tarihli yazıda, an- laşmanın Türkiye'ye getirdiği sınırlamalara bakıldığında, bugüne kadar izlenen uygun ROİitikalar sayesinde Türkiye'- nin "fazla sıkıntıya gîrmedigi" ve elde edilen silah ve araç tavanlannın TSK'nın gereksinimlerine yeterli oldu- ğu değerlendirmesi yapıldı. Yazıda, Türkiye'nin, anlaşma- nın onaylanmasından sonra ei- de edeceği avantajlar şöyle an- latıldı: "Örnegin Baü, gendde yüz- de 10-15 oranında indirim ya- parken 17 Şubat 1990 tarihli bügi degişimine göre Türkiye'- nin sembolik mahiyetteki 28 tank dışında indirim yapması gerekmemektedir. Hatta top- larda 81, zırhiı araçlarda bin 618, savaş uçaklannda 301 ve taarruz belikopterlerinde 38 artış yapma elastikiyeti elde bulundurulmaktadır. Bahsedi- len bu sınıriamalar sadece ny- gulama alanı için gecertidir. Bunlara ilaveten, Türkiye, alan dışı bir bölgeye sahip ol- ması nedeniyle AKKA ile sag- lanan silah dengesini kendi le- hlne degiştirebilme elastikiye- tine de sahip ohnuştur.'' Türkiye'ye anlaşma çerçeve- sinde Batı ülkelerinden gelecek silah dökümlerinin ülkelere gö- re sayısal dökümü ise şöyle: Tank: Almanya (Leopard tankı 100 adet), ABD (M 60 A3 658 adet - M 60 Al 164 adet). - Zırhiı muharebe aracı: Al- manya (BTR-60 300 adet - 250 adedi teslim alındı), ABD (M-113 600 adet - 35O'si tesüm alındı), Italya (M-113 Al 97 adet). Top: Almanya (LARS 50 adet), ABD (M-110 72 adet), Hollanda / Almanya (M-110 120 adet).