Katalog

10 NİSAN 1992 CUMA CUMHURİYET SAYFA KULTUR 13 Duyuru Arkadaşmuz Atilla Dorsay vıllık izninin bir bölümünü kullanmakta olduğu için yazılarına bir süre ara vermiştir. Gürpınar'm şiirleri • Kültür Servisi - Bugune değin çeşitlı şıır. ö\küveti}jtrookumaetkmliklcnnı sürduren İnsdncıIOkumaTiyatrosu bu kez de Melısa Gurpınar'ın şıırlerini gündemegetımor \annsaat 15.00'te Fırat KilapGaİenande(YasaCad. uzcrlık Sok. No. 11 kat 5 Kadıköy İsl. Tel. 3499467)Gürpınar'ın şiirleri okunup tartışıldcak 82 yaşındaki Akira Kurosawa yenifîlmininçekimlerini Japonya'da sürdürüyor Madadayo: Bir dakika bekleya da hazırdeğiliın Ebru resim sergisi • Kültür Servisi-Horhor Sanat Galensı cski Türk sanatlanndan ebruyu gündemegetınyor.Ebru ustası Mustafa Duzgunman'ın koleksıyonunda bulunan ebrulardan oluşan sergi •MustafaDuzgunman'tnÇıcekleri'adı altında bugün açılacak.1990 yılındaölen cbru ustası Duzgunman'ın sergisi 10 ma> ıs gününe dek devam edecek. Sanat yapma hakkı • Kültür Servisi-Plastık Sanatlar Dcrneği'nın düzenlcdiğ) 'Bilgı Olarak Sanal.Olgu Olarak Sanaiçı.Yenı Ontolojı" konulu konfcrans dızisinin ilkı bugün Ona> Özcr tarafından "Sanat Yapma Hakkına Doğru'başlığı altında. Cemal rcşıl rey Konser Salonu küçük toplantı salonunda saat I6.00'da gerçeklcştırılecek. Figaro'nun Düğünü • Kültür Servisi-Mozart'ın ilk kcz 1786 y ılında Vi> ana'da ov nanmış olan dört pcrdehk 'Figaro'nun Düğünii"operası yarından itıbaren İslanbul DevletOpera \e Balesi tarafından sahnclenmeyc başlıyor.Fransız yazar Pierre Augustin Caron dc Beaumarchaıe"nin a>nı komedyasından vola çıkarak metnini Lorcnzo dc Ponte'nın_vazdığı Figaro'nun Düğünü' fslanbul'da son kez 1980-81 sezonunda ızlenmışti. Orkcslrasını Avusturyalı konuk şef Prof. Kurt Rapf ınyöneteceğı 'Fıgaro'nun Düğünü'nü Gürçil Çeliktaş sahneye koydu. Bestecilikte40 yıl • \A(İstanbul)-Dün\anın bırçok ülkesınde vcrdığı rcsıtallcr ıle tanınan ud virtüözü Cınuçen Tannkorur, bestecı olarak 40. sanat yılını kutladı.Önceki dkşam AKM'de düzenlenen konserde sanatçı udu eşlığınde.son ıkı yıl ıçınde bcslcledığı II7eserarasından.aralannda Yah\akemarın"Itn"ve'KarMusikileri" gıbı ünlü şiırlerinı dc içcren I6csen icra edıldı.BestecilığeI952yıhndabaşlayan Tannkorur'un Mevleviayınındcnçocuk yırkılarına kadar 270 bestesı bulunuyor. VefarUnkapanı gezisi • Kültür Senisi-Tanh v e Toplum der gısinm'İslanbulveÇevrcsiyleTanışın' ba^lığı altında gerçeklcştırdıği gezılcr 12 nısan pazargünü Vefa. Unkapanı \e /ındankdpı gczısi ilc sürüyor. Rehbcrliğini Doç Dr. Murat Belgc'nın Li-ıtlcncccği gczı hakkında ayrıntılı bılgı FesiScvahat Acentası'ndanedınılebıîır Tcl- 258 25.7 3 258.25.89 Türk dili kurultayı • -\A(Ankara)-Kultür Bakanlığı.Latın airabesıncgcçışsürccı\aşayanTürk Cıımhunvctlcn ıle Oılbilım \e Yazın Bırliğisağlavacakbırkurultay dıi7enle>ecck.Kültür Bakanlığı Yavmlar Daırcsı başkanı A\la Kutlu vaptığı aı;ıklamada.hcr>ıl\cnilcnccckolan 'Surcklı Türk Dilı Kıırulta\ı'nın ılkıne BdgırriM/ De\ lctlcı I opluluğu'na bağlı Turk Cumhumctlcrı.ö/erk' bölgelenn lomsılcılerı ılcTurkı\e\c KKTC'den bılım \cya/ınadamljtı:ıın katılacağını Mivlcdı Kurullayda. Turk C'umhumetlcn arasındadıibılım ve \ d/ın bırlığının ;>ağlanmasına yönelik ılk adımkıraıılırkcn.Latınalfabesıncuvum sorıınları \cTurkı\c'nın sağlayahılcccğı dıMckler clc alınacak Kültür Servisi- ' Japon sme- masının yaşlı imparatoru Kuro- sawa 'Düşler'den sonra ikinci gençliğini yaşamaya koyuldu ve yapımcılann verdiği destekle 30. fılmi 'Madadayo' için kollan sı- vadı.Madadayo,'Bir dakika bek- le' ya da 'Haar değilim' anlamma geliyor. Kurosawa yeni fîlminin çekimlerini baş- kent Tokyo yakınındaki Gotemba'da ger- çekleştiriyor. Kurosavva, Madadayo ile köklenne döniiyor Geçen 23 martta 82 yaşına _giren ünlü yönetmen için Madadayo, 82 yaşında ölen yazar Hyakken Uchida'ya bir saygı filmi. Fransız Le Monde gazetesinden Max Tes- sier, Kurosawa'nın ekibi ile buluştuğu gün çekimler Fuji- Yama yanardağının etekle- rinde sürüyordu: Gotemba'da puslu, gri ve soğuk bir hava.1945 bahan. Amenkan B29 uçaklan Tokyo'yu bombabyor. Prof. Uchıda (Tatsuo Matsumura/ Dodeska- den'i oynuyor) ve kansı Kyoko Kagavva, harap durumdakı evlerinde konuşuyorlar. Kurosawa, fılmde kullarulan minyatür evin benzennin Uchida ve eşinin oturduğu evin aymsı olduğunu söylüyor. (Her tür konfordan yoksun bu ev Uchi- da ve onu zıyarete gelen öğrenalerini ko- nuk etmiş.) İzleyiciyi II. Dünya Savaşı'nın sonlanna götüren Madadayo için yönetmen şunlan söylüyor: 'Usta ile öğrencileri arasında ge- çcn birilişkıyi anlatıyorum Madadayo'da. Esin kaynağım Uchida'nın yapıtlan. Uchida'nın kendisı de yüzyıbn başında ünlü hümanist yazar Soseki'nin öğrenci- siydi.' Japon yönetmen Akira Kurosavva yenifilmiMadadayo'yu Tokyo'nun yakınında Gotemba'da çekiyor. Ünlü yönetmenın birlikte çalıştığı arka- daşlan arasında Kurosawa'nın birkaç yıldır teknik sorunlar konusuda danış- manlığını yapan Ishiro Honda, kızı Kazu- ko Kurosavva ve oğlu Hisao Kurosawa var. Le Monde'da yapılan değerlendirmede Japon sinemasında son dönemde çekılen fılmler arasında 'gerçek sinemayı' yakala- yan filmlerin çok az sayıda olduğu belirtili- yor. Buna karşıhk Tokyo Festivali dünyarun sayılı büyük festivalleri arasında gösterili- yor. Bu arada küçük festivaller de sayıca artıyor. Kurosavva yetiştirdiği sinemacılara yö- nelik olarak,"Asistanlanmdan hiçbiri ger- çek anlamda sinemacı olmayı başaramadı diyorsa da fılm çekimlerini sürdürüyor. Mizah « haftası etkinlikleri Kültür Servisi-Karikatürcüler Derneği Mizah Haflası etkinlik- leri 13 nisan pazartesi günü başlıyor.Etkinliklerin ilk gü- nünde Fatih'teki Karikatür ve Mizah Müzesi'nde Mim Uyku- suz'u anma sergisi açılacak. Ateş Benice, Mısük (Mustafa Ere- mektar),Orhan Büyükdoğan ve Tonguç Yaşar'ın katılacaklan"Karikatür veÇiz- gi Film" konulu söyleşi 14 nısan salı günü saat 16.00'da Kariİcatür ve Mizah Müze- si'nde yeralacak. 'Türk Karikatürünün Yannı' konulu söyleşi 15 nisan çarşamba günü saat 16. 00'da Atatürk KJtaplığTnda başlayacak. Söyleşiye konuşmaa olarak Ferruh Do- ğan, Halil Ustaoğlu, Mustafa Bayra- moğlu, Semih Poroy ve Yurdagün Gö- ker katılacak. Mizah haftası etkinliklen 16,17 ve 18 nisan günleri Karikatür ve Mizah Müze- si'nde devam edecek. 16 nisan perşembe günü Nehar Tüb- lek,Necmi Rıza Ayça,Semih Poroy ve Sulhi Dölek saat 16.00'dan itibaren Ka- rikatür ve Mizah Müzesı'nın konuklan olacak. 17 nisan cuma günü Ferit Avcıjsmaıl Gülgeç,Mıstık ve Yalvaç Üral'ın katıhrnı ile 'Çocuk Mizahı' konulu bir söyleşi gerçekleştirilecek. Söyleşinin başlama saati I6.00.Etkin- likler 18 nisan cumartesı .günü 'Karika- türün Plastik Sanatlarla Ilişkisi' konulu söyleşi ile sona erecek. Konuşmacılar Gürbüz D.Ekşioğlu, Köksal Çiftçi ve Muhittin Köroğlu. Turne sırasında gerçekleştirilen "Madonna Yatakta'Tılmi gösterimde Madonna kendini sahneliyorKültür Servisi- Günümüzün en popüler ve sansasyonel pop yıldızı Madonna'nın tamamen dökü- manter olan yeni filmi "Madonna Yatakta" bugün İstanbul'da Ka- dıköy Süreyya. Osmanbey Gazi. Beyoğlu Lale, Bakırköy İncirli ve Çemberlitaş Şafak sinemalannda gösterime giriyor. "Madonna Yatakta", her zaman istedi- ği gibi hareket eden ve insanlan kışkırtmayı seven sanatçının, bır turne sı- rasında yaşadığı ve çevresinde gelışen olay- lan, sahne, kulis ve otel odalannda görün- tülenen doğal ve gerçekçi hali ile getiriyor perdeye. Yapımcılığını Ja> Roewe ile Madonna'- nın üstlendiklen, yönetmenliğini Alek Keshishian'm yaptığı filmde Avrupalı sa- natçılar Robert Leacock ve Doug Nichol, Amerikak Christophe Lazenberg ile Marc Reshovsky görüntü yönetmenlen olarak çahşmışlar. Donna Delory ile Niki Harris'- in vokalis dansçı olarak rol aldıklan yapun- da Luis Camacho, Oliver Crumes, Salim Gauvvloos, Jose Guıtierez. Kevın Stea, Gabnel Trupih ve Carlton Wilborn, Ma- donna'ya dansçı olarak eşlik ediyorlar. Proje, önceleri yalnızca Madonna'run birlikte turneye çıktığı insanlar için haarla- nacak bır fotoğraf albümü olarak düşünül- dü. "Blond Ambıtion" adlı dünya turnesi sırasında Madonna'yı sahnede ve kulıstc göriintüJeyecek olan ve bu çalışması ile adın- dan oldukça söz ettiren yeni yetme yönet- men Alek Keshıshian'ın filme ilişkin tek koşulu, Madonna'nın çekımlere, çalışma öncesi ya da sonrasında müdahale etme- mesi idi. Madonna, yönetmenin bu koşu- lunu kabul ederek. sıradışı bır portrenin ortaya çıkmasını. da sağlamış oldu. Madonna. kendı kendini sahneleven bir ^Madonna", "Madonna Yatakta" fılminden önce rol aldığı "Dick Tracy"de. sanatçı. Marilyn Monroe ve Marlene Dıet- rich gibi seks semboUerini taklıt etmekse, adeta vazgeçemediği bir oyun. Madonna, tabulan kesinlikle kabul etmıyor, tersıne onlan yerle bir etmek için ne gerekirse yapıyor. Bu nedenle de sahnedeki müsteh- cen hareketleri her zaman sansasyon ya- ratıyor. Müstehcen hareketlenni video kliplerinde de yineleyen Madonna. başta Vatikan ve Papa olmak üzere, tutucu çe\ - relerden sert tepkiler alarak. gerçek amaa olan gündemde kalmayı sağhyor. Bu, hay- ranlanrun bir sonrakı klipte nelerle karşı- laşacaklannı merak eunelerine de yol açı- yor. Geçmişte, "Susan'ı Ararken", "Şangay Sürprizi". "Kim Bu Kız" ve "Dick Tracy" gibi yapımlarla, sinemada da kendini gös- teren Madonna, hayranlannın karşısına ilk kez bu denli doğal çıkıyor. Amerika'da vizyona girdiği ilk hafta büyük ilgi ile karşılanan, Almanya'da ise 12 yaş sının ile göstenme çıkan filmm ülkemizde nasıl karşılanacağı da merakla bekleniyor. Ken Russell'ın yönettiği Tahişe' üç sinemada gösteriliyor Erotik ve yer yer acımasız bir cinsellikFahişe (Whore), Yönetmen: Ken Russell, YapımcııRonaldo Vas- concellos, Oyuncular:Theresa Russell, Antonio Fargas, Benja- min Mouton, Elisabeth More- head, Sanjay, Gösterildiği si- nemalarHarbiye As, Beyoğlu Lale, Kadıköy Kadıköy. Kültür Servisi- "Tutku Suçlan"nda KathJeen Turner'ı gündüz normal bir işte çaiışan. gecelen ise fahişe olarak gösteren Ken Russell'ın. bir sokak kadınının ya- şamını, erotik ve yer yer acımasız bir cinsel- tikle birlikte işlediği "Fahişe" filmi İstan- bul'da üç sinemada birden gösterimde. Başrolde Amerikan smemasının pek öne çıkarmadığı gizemli güzel Theresa Rus- sell'ın yer aldığı "Fahişe", Liz adındaki bir sokak kadınının yaşamından bir günü an- laüyor. Zaman zaman geriye dönen ve geç- mişiyle hesaplaşan Liz'in erkekler ve seks hakkındaki düşünceleri de filmde konu ediliyor. Yalnız yaşayan, tek dostu sokak- ta tanıdığı Rasta olan Liz'in başı muhab- bet tellalı Blake ile derttedir. Tüm za- manını Rasta ile geçiren ve sorunlannı onunla paylaşan genç kadın, gittikçe değiş- tığinin farkındadır. Bir zamanlar seksi se- verken, şimdi yatağa yattığında tek düşün- düğü, uyumaktır. Onu mutlu eden tek şey ise, başka bir ailenın yanına evlathk verdığı ve arada bir görebildiği beş yaşındaki oğlu- dur. Liz'in yalnızbk, mutsuzluk, düş bnkbklan içinde geçen yaşamı, Rasta'nın Blake'i öldürmesi ile daha da kanşır. Tüm bu kargaşa içinde oğlunu yanına alması ve ikısinın birlikte yeni bir yaşama başlama- lan, Liz'in yeniden eski mutlu günlenne dönmesi için bir fırsat olabılecek midir?.. Sinema tanhinin en cesur ve yırtıa yö- netmenlennden sayılan Ken Russell, "Fahişe", dostu ile belalısı arasında kalan bir sokak kadınının yaşamından bir günü anlatıyor. İspanyol dahisi Luis Bunuel'den sonra, seksi tüm çıplaklığıyla sinemaya yansıt- mayı basaran sanatçı olarak da kabul edi- liyor."VV'omen in Love" fılmı ıle en iyi yö- netmen dalında Oscar adaylığı bulunan Russell, "Şeytanlar", "Yalnız Kalpler", "Vahşi Mesih", "Tommy", "Tutku Suç- lan" ve "Gotik" filmlerindeki görsel ve içe- riksel çılşnhklar. özgür ve coşkulu üslup özellikİeriyle ban eleştirmenler tarafından hayranlıkla izlenirken, bazı eleştirmenler ve azımsanamayacak bır izleyici kitlesince de alabildığine eleştirildi. Ken Russell, "Fahişe"de, kısa yoldan amacına ulaşmak yerine, başkalannın ne söyleyeceğine aldır- madan mücadele etmeyi ve riskleri göze almayı öğütlüyor. 65 yaşındaki Russell, Sean Connery ve Michelle Pfeiffer'ın baş- rollerinipaylaştığı "Rus Evi"nde oynncu- luğu da denemişti. 15 yıllık sinema kariyeri bulunan There- sa Russell ise, oyunculuğa aynı zamanda başladığı Kathleen Turner, Debra VVinger, Michelle Pfeiffer ya da Kim Basinger denlı popüler ve aranan bir ad olamadı. Geç- mişinde Robert de Niro, Robert Mitchum. Jack Nicholson, Dustin HofTman. Gene Hackman, Mickey Rourke ve Bill Murray gibi oyuncularla gerçekleştirdiği çabşma- lar bulunmasına karşın henüz istediği yere gelemeyen sanatçı için, "Fahişe" belkı de bır dönüm noktası. Russell'ın Elia Kazan, Ulu Grosbard. Nicholas Roeg ve Bob Ra- felson gibi sanatçılann yönetiminde oy- nadığı filmlen arasında ise "Arya/Bir Maskeli Balo", "Şeytanın Kurbanlan/ Bıçak Sırtı", "Track 29", "Black Widow", "Eureka" ve "The Last Tycoon" bulu- nuyor. Filmde Rasta'yı canlandıran Antonio Fargas, tiyatro ile başladığı sanat yaşarru- nda "Pretty Baby", "Next Stop", "Fires- tarter", "Greenwich Village" gibi fılmler- degöründü. Blake'i yorumlayan Benjamin Mou- ton'u ise sinemaseverler "Sister", "And God Creaet VVoman", "Flatliners" fılm- lennden anımsayacaklardır. Kitaplara adanan yaşam Kültür Servisi - Günümüzde ortaçağda elyaasıyla kaleme alınmış eskı ciltleri gö- renler, bunlann ardında yatan, iğneyle kuyu kazarcasına gerçekleştirilen çoğu kez aylar ve yıllar alan bir emeği tam an- lamıyla gözlerinde canlandıramayabibr- ler. Oysa manastırlann tecrit edilmişliği içerisinde ortaya konan bu eserlere çoğu kez bütün bir ömür adanmıştır. Amaç ise hep aynıdır: Kolayca uçup gidebilen sözü, yazıyla ölümsüz kılmak, kuşaktan kuşağa bilgi aktanmını sağlamak. Zaman içerisinde yaraülan bu eserlerin günümüzdeki en büyük düşmanı, yine zaman. Yüzyıllann eskitme, aşındırma etkilerini bu eşsiz kitaplardan temizle- mekse başlı başına bir uzmanbk işi. İşte Avusturya'da, ünlü St. Florian Ma- msUrınm kitaplığındaki atölyesindehe- men bütün yaşamını eski elyazması ki- taplan zamanın elinden kurtarmaya adamış olan Prof. Eleonore Klee de bu konuda dünyamızda sayısı çok azalmış uzmanlardan biri olarak tanınıyor. 90 yaşını doldurmuş olmasına karşın "daha kurtanlacak çok kitap var" ge- rekçesiyle kitap restorasyonu çalışma- lanru yorgunluk bilmeksizin sürduren Prof. Klee, atölyesinde yalnız çabşıyor. Sekızıncı yüzyıldan on üçüncü yüzyıla kadar uzanan bir zaman dilimi boyunca gerek yazılan. gerekse süslemeleri açısı- ndan her biri birer sanat eseri nitebğinde olan kitaplar, Prof. Klee'nin atölyesine çeşrdi yöntemlerle kimi zaman tanınmaz hale geliyor ve bu atölyede "yeniden ha- yata kavuşuyor." Bugüne dek yüzlerce cildi elden geçi- ren Prof. Klee, 1968 yıbnda îtalya'da Arno Nehri'nin taşması ve Floransa'- daki paha biçilmez ilk baskılann sular altında kalması sonucu belki de yaşa- mının en güç işini üstlenmiş. Roransa'- dan gelen 133 cildi kurtarmak üzere tes- bm alan Prof. Klee, toplam 12.000 say- fayı tek tek yerlerinden çıkarmış. çamur- dan ve sudan temizleyip kuruttuktan sonra yeniden ciltlemiş. Türk-İngiliz Kültür Derneği ANKA (Ankara) - Türk-İngiliz Kültür Derneği'nin nısan ayında düzenlenecek kültür etkinlikleri belli oldu. Nisan ayı programı çerçevesinde çeşitli sergiler, konuşmalar, film ve saydam gösterileri, geziler, konserler, gitar ve flüt çabşma- lan yer alacak. "Fikir ve Sanat Alanında Telif Hak- lan" konulu seminer 14 nisan sab günü tartışılacak. Hacettejpe Üniversıtesı Güzel Sanatlar Fakültesı öğretim görevbsı Av. Ünsal Pi- roğlu bu etkınlikte telif haklan konusun- da on beş yıldır sürdürdüğü çalışmalann ışığında genel bilgiler ve özellıkle uygula- madaki ızlenımlennı sunacak. Bahattin Bozdoğan, Selahattin Kara, Aydemir Öken ve Recep Tezcan'ın eser- lerinin yer alacağı ressam Bahattin Boz- doğan'ın anısma düzenlenen resim ve heykel sergisi, 11-17 nisan tarihleri arasın- da izlenebilecek. "Evler, Evler" adb Gönül ve özdemir Durağanoğlu resim sergisi ise 21 nisan - 2 mayıs tarihleri arasında gezilebilecek. Menisküslü sanatçüar AA (Ankara) - Yapım hatalan ve işlev- sizbği nedeniyle kuÛarulmayan Ankara Atatürk Kültür Merkezi. bu kezde Dev- let Halk Danslan Topluluğu'nun başmı yakü. Topluluk çabşanlanndan 6'sı be- ton zeminli sahne nedeniyle menisküs ameliyatı olurken çok sayıda dansçıda da menisküs rahatsızlığı görülüyor. Kültür Bakanlığı yetkılilerinden ab- nan bilgiye göre çabşmalanru bir süredir AKM'nin alt katındaki salonda sürdü- ren Devlet Halk Danslan Topluluğu çabşanlannda yaklaşık 5-6 aydır yoğun sıkhkta >ç ve dış menisküs görülüyor. İncelemeler sonucu rahatsızlıklann parke zeminin hemen altının beton ol- ması nedeniyle rneydana gehnesi olası- bğının güçlendiğini beürten yetkililer, ze- minin yenilenmesi ve dans standardına uygun hale getirilmesi için çalışmalara başlandığını söylediler. Parke zeminin hemen altında beton başlaması nedeniyle ozelbkle dizlerin kullanıldığı figürlerde sakatlanmalar gö^ rüldüğünü bildiren yetkililer. dünyadaki tüm dans topluluklannın çalışma mekânlannda olduğu gibi yapılacak yeni düzenlemeyle beton zeminin 8-10 cm aralıkh tahia latalarla desteklenmiş par- keden oluşacağın] beb'rttiler. Devlet Halk Danslan Topluluğu mü- dürü Mustafa Turan da yaptığı açıkla- mada olayın büyütülecek kadar önemli olmadığını, sakat dansçılann yerine yeni sanatcılarla çalışmalan sürdürdüklerini söyledî. Tbran, sorunlann başka bir sa- lona geçilmesi ya da salonda yapılacak düzenleme sonrası aşılabilecegıni belirtti. Topluluk çabşanlan ise sürekli soğuk olan soyunma ve dinlenme birimleri bu- lunmayan salonda yaptıklan çalışmalar- da sürekli rahatsızlandıklannı. zeminin , sert olması nedeniyle özellikle düşmeli ve sıçramalı hareketlerde çok zorlandı- klannı söylediler. Müzisyenlerle beraber 60 sanatçıdan oluşan topluluğun yaklaşık yüzde 20'- sinde menisküs rahatsızlığı görülürken 2 sanatçı da ameliyat olmak için sira bekli- yor.