Katalog

23 ARALJK1992 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Çiftçiden yüpuyüş uyarısı • ANTALVA(AA)- Antalya Zıraat Odası Başkanı Celal Sonmez, ulke nufusunun yansından fazlasını oluşturan çıftçı kesımının dev let •^uvencesınden tamamen \ oksun bulunduğunu one surdu Sonmez I968vılında y ürurluğe konulan "Çıftçı Teşkılat Kanunu'nun gunun şartlannacevap veremedığını kaydederek, 'Lretıcı venıyılabu>uk umıtlerlegınyor Yenı çıftçı teşkılat kanunu. şubat ayı sonuna kadarTBMM'den çıkmazsa uretıcı sokaklara dokulerekvuruvuş başlatacak" dıve konuştu RP'denTaşıt Vergisi'ne muhalefet • ANKARA(AA)-RP TBMM Grup Başkanvekılı ŞevketKazan Meclıs gundemınde bulunan bır yasa tasansı ıle Motorlu Taşıilar Vergısı nın ıkı kat arttınlmak ıstendığını bıldırerek "Bızbutçeaçığını kapatmak ıçın herzaman vatanaşın cebınc muracaat edılmesıne karşıyız dcdı Kazan,tasanıle950 kılograma kadarolan araçlardan alınan \ ergının 2 mılyon 292 bın 500 lıradan 6 mıl>onlıraya, 1200 kılograma kadarolan araçlardan alınan vcrgının dc 5mıl>onlıradan lOmılvon lıraya yukseltıleceğını anlaltı ECO toplanüsı • ANKARA(AA)-Turkıye, Iran ve Pakıstan'ın uyc olduğu Ekonomık Işbırlığı Teşkılatı (ECO) Bayındırlık ve Altvapı Komıtesı ıkıncı toplantısı Ankara'da başladı Komıte toplantısında Turkıvc Iran Pakıstanozel sektorlen arasında ınşaat alanında ışbırlığı kentsel planlama vcgelıştırmc, altvapı projelennde ışbırlığı Iran ın venıden ıman konusunda uçlu ışbırlığı ımkânlan ıle meslekı egıtım olanaklanndan karşılıklı yararlanma gıbı konularele alını>or Uzan'dan çimento şirketi • \NKAR\(ANKA)-Aıle şırketlenne ust usteyenılennı ekleyen Interstar ve Imar Bankası'nın sahıbı Cem Uzan şımdı de çımentoculuğa soyundu ' Rumelı Çimento Sanayıve Tıcaret Anonım Şırketı" adıv la kurulan şırketın. çımento uretımı. ıhracatı. ıthalatı \e satışının vanı sıra sıgortacılıkışıvlede uğraşacağı bıldınldı Akdenız programı Yabancı tutunle vurtıçınde harmanlanarak ımal edılcn sıaaralann fon vuku arttırtldı !Oca'kl991ten ıtıbaren dolar olarak belırlenen fon bedellennın hesaplanmasında günlük kurlarcsasalınmaja başlanılacak Bu uygulamada Turk Lırası"nın dolar karşısında değer kay bı surdukçe bu tur sıgaralar uzenndekı fon v uku oncekı u\ gulamaya gore onemlı olçude artacak TMOvebirlikter bopç batağında lANKARA(ANkA)- Tanm ürunlennın destekleme alımlanyla gorevlı kuruluşvebırlıklcr bu>ılınılkonayında gerçekleştırdıklen voğun alımlar ve vcrılen yuksek taban fıyatlan ncdcnıvlc borç batağınasaplandılar En buv uk bolumu TMO'ya aıl olmak uzcre bu kuruluşlann bankalara olan toplam borcunun kasım başındd 28 trılyonlıravıaşiığını belırlendı Yunanısun ın vetosuna karşınbuyılAvrupa Topluluğu"nun (AT) " venıleştınlmış Akdenız program'" na alınan Türkıye'nın yaklaşık 500 mılyon ECL'luk kaynakelde etmesıbcklenıvor Turkıve venıleştınlmış Akdenız programı"ndan yararlanmak amacıyla AT Komı^vonu na\eA\rupa Yatınm Bankası naçok savıdaprojesundu Bunlann buyük bırbölumuçevreve ılışkın projelerden oluşuvor Turkıye nınsunduğu projelen ıncelemek uzere ocak ayında tcknık bır hevetın Turkıye"yegeleceğı oğrenıldı Yabancıtötûnde fon artıyor Akaryakıtta zamlann sahibi çıkmaz ama, indirimin de sahibi bitmez Teklifbizden, destek htUriîmetfcen' BÜLENT KIZ\NLIK Akaryakıt ındınmıaın gerçek kahra- manı. yaptığı hesaplamayı savunmak ıçın ortaya çıktı Dev let Bakanı Tansu Çıller'ın ındınm hesaplannı yaptığı yo- lunda kamuovuna jansıyan haberlere karşılık Tupraş Genel Muduru Kemal I>ık, bu oranda fıyat duşurmevı huku- mete kendılennın teklıf ettıklennı, Çıl- ler'ın ıse teklıfı Bakanlar Kurulu na ılet- tığını soyledı lşık ındınm hesabını sa- vunarak Bu avarlama kesınlıkle onu- muzdekı donem daha vuksek oranlı zam yapmamızayol açmavacak dedı Dunya petrol fıyatlanndakı düşuşu fırsat bılerek bundan Turk halkını anın- da yararlandırmak ıçın harekete geç- tıklennı belırten Kemal lşık, ındınmın gerekçesını "Yuzmılyarlarca lıralık kânmızdan fedakârlık ederek halkımıza bır jest vaptık' şeklınde açıkladı 'Hükümet fazlasını > aptı' Bugune kadar hukumetlenn dunya fi- yatlannda ve kurlarda meydana gelen değışımlen akaryakıt fiyaüannda hep zam olarak halka vansıttıklannı hatırla- tan Tupraş Genel Muduru lşık koalıs- yon hukumetının ıse onerdıklen jestı ye- nnde bularak destekledığını belırttı lşık, ""Bız sadece halyan fıyal kondoru- nun uzennde kalan benzın ve super ben- zınde ındınm teklıf ettığımız halde. hu- kumet Halkımızın dığer bolumu de bundan yararlansın dıyerek motonn \e fueloılde de bır mıktar ındınme gıdıl- mcsını kaTarlaşürdı" şeklınde konuştu Tüpraş hesapladr "Hukumet Sozcusu Akın Gonen de Bakanlar Kurulu nun akaryakıt ındın- mını Tupraş ın onerısı uzerıne yaptığını açıkladı dıyen Kemal lşık fivatlardakı ayarlamayı kendı başlanna yapmayıp Bakanlar Kurulu'na ıletmelennın nede- nını "Akaryakıt pompa fiyatları uzenn- de çok çeşıtlı lonlar vc vcrgılcr var Fı- vallardakıduşuşbuvergılennmatrahını ve bu kavnaktan sağlanan gelırı duşure- cek Bu açıdan Malıye'vı de ılgılendın- vor O vuzden hukumetın onavı olma- dan vapamayız' dedı 'Vurguncular zarar etti' •'Hukumetın Tansu Çıller'ın hesabıvla, >ıl sonunda enflasyonu duşuk goster- mek ıçın pahalı ıthal edılen dkarvakıiı ucuza satarak vanlış vc sıvası bır ındınm uyguladığj" volundakı ıddıalar Tupraş Genel Mudurıi Kemal lşık ı çok ktzdırdı "Bunlan hukumetın .vaptığı • TÜPRAŞ Genel Müdürü ^ B H i ü M U H İ Kemal lşık, akaryakıt fıyat- lanndakı indinmi, herkesin Tansu Çiller'e mal ettığinı, ancak teklıfm asıl kendilerinden gittığini açıklayarak Türk halkına jest olsun diye, mılyarlarca hralık kârdan fedakârlık etmeyi göze aldım' diyor. ^ i Süper benzinde fiyat koridorunun neresindeyiz 1450i I I J L L _,_ Motorinde fiyat I j koridorunun neresindeyiz 14 16 18 20 22 24 26 28 30 2 KASIM 92 halka lavdalı bır hızmetı bivası olarak lardan ellenndekı stoklar nedenıyle tatlı kuçuk duşurmek ıçın sovluvorlar" dı- kazanç sağlavan d.ığıtım kuruluşlannın ven Kemal lşık daha oncevapılan zam- da şımdı fivallar duşunce zarar edıp kuçuk hesaplar ıçıne gırdıklennı ılen surdu Petrolde ılk kez serbey pıyasa koşul- lannı ışleterek. frvat düşuşunu halka yansıttıklannı ıfade eden Tupraş Genel Muduru ındınmı eleştırenlenn dunya pıyasalanndan haberdar olmadıklannı one surdu Akaryakıtta son fiyat avarlamasi vapılan 19 kasımla ındınmın vapıldığı 18 aralık arasında dunya pıyasalannda Turk Lırası cınsınden yuzde 4 luk bır duşuş olduğunu anlatan Kemal lşık "Eğer bız dunvada ucuzlarken pahalı satmaya devam etseydık, Turkıye'dekı herhangı bır dağıtım kuruluşu benım rafmenlenmden almaz. kım^eye sor- madan gjder dışardan ucuza getınp yurt ıçındekı fivatlardan satar ve onem- lı kârlar sağlardı' dedı Vadelı ıthalat nedenıyle dunya borsa- lanndakı 1.5 ay oncekı fivatlar sevıye- sınde satış yapmalan gerektığı yolun- dakı uyanlara da karşı çıkan lşık. ash- nda 30 gun olan vadenın odeme ıle ılgılı olduğunu ve satış fıyatını etkılemedığı- nı belırterek şöyle konuştu "Fıyatlar petrolun teslım alındığı, yanı yuklemenın yapıldığı günku pıya- sa fiyatlan esas alınarak belırlenmekte- dır Bugun benım Suudı Arabıstan'dan mal yukleyen gemım 10 gun sonra bu- rada olur " 'Yine de kârdayız' Fıyatlann onümuzdekı gunlerde ye- nıden yukseleceğı şeklındckı beklentıle- re dayanarak. bugunku ucuzluğu Tur- kıye'ye yansıtmamanın tuketıcıye haksızhk olduğunu kaydeden lşık. "İtalyan spot pıyasasında duşüşeğılımı surüyor Bız bu fiv atlarla da zarar değıl, kâr edıyoruz" şeklınde konuştu Tüp- raş Genel Muduru, petrolde lıberasyo- nu korumak ıçın akaryakıt fıyatlannı uluslararası fob satış fiyaünın yuzde 3 altı ve ustu arasında kalan İtalyan fıyat kondoru ıcınde belırlemeye çahştıklannı kaydeıtı 'Devam edeceğiz' Kemal lşık, dünya borsalanndakı ham petrol fiyatları duşmeye devam ettığı surece Turkıye dekı fivatlan aşağıda tutmava devam edeceklennı vurgu- layarak Dışpıyasalardakıyukkelmeler vedovız kurlanndakı artışlaryüzunden önumuzdekı ocak. şubat ya da daha sonrakı aylarda Turkıye dekı akaryakıt fiyatlannı arttırmak mecbunyetınde kahrsak bu. o günku dunya pıyasalann- dakı artış oranında olacak Kesınlıkle bugunku ındınm yuzunden ek bır artış meydana gelmeyecek" şeklınde konuş- tu CUMHURÎYET KÎTAP KULÜBÜNDEN | Tr4=S T ARMAĞANLI KlTAP KAMPANYASI. ÜYE OLAN VE OLMAYAN HERKESE, TÜM OKURLARA... 7-31 ARALIK 1992 3 -o35'e varan indirimler... 150.000.- T.L.'ya kadar armağan kitap Cumhuriyet Kitap Kulübü Taksim Mağazamızda (tstiklal Cad. Zambak Sokak 4/1 Fransız Konsolosluğu yanı) dilediğiniz kitabı seçin, armağan paketinizi ve sürpriz hediyenizi alın. Sipariş Tutarı 250.000-500.000 arası 500.001-1.000.000 arası 1.000.000'un ustu İNDİRİM Ekjen %25 %30 %35 P T T % 20 % 25 % 30 Armağan Paketi Tutarı D 50.000.-TX. D 100.000.- TA. Dl50.000T.L.'Uk Kitap DBeyoğlu 1930 Albümü Önemli Not: KampanyayaPTTilckatılmakisteyenleriçin mevcut kitaplar listesi Cumhuriyet Kitap Eki'nde yer almaktadır. Sipariş tutannı Posta Çeki No.: 666322 (Çağ Pazarlama A.Ş.) ye yatırdığınıza ilişkin fotokopiyi ulaştınn. Kitaplannızve hediyepaketinizadrcsinize gönderilecektir. Cumhuriyet Kitap Kulübü, Çağ Pazarlama A.Ş. Istıklal Cad Zambak Sokak No 4/1 Taksim- İSTANBUL Tel 252 38 81-82 'Hazırkksız yakalandık' • Son kontrollerde 40 ornek super benzınden 10'u kanşık bulunurken yetkılıler, 'yeterlı laboratuvar olmaması buna >ol açtı dıyor ÜMİT OTAN İZMİR - Sanavı ve Tıcaret Mudurluğu'nun Izmır ve vore- sınde 126 değışık yerden aldıgı akaryakıt numunelennın ana- lızı zorlukla surdurulurken su- per benzıne aıt 40 numunemn sonucu açıklandı Yapılan tes- pıte gore 40 numuneden )0"u kanşık çıktı Mudurlukuzman- lan gazvağı ıle ılgılı sonuçlann henuz gelmedığını. ancak super benzmde 4 ışvennden bınnın kanşık benzın sattığının sap- tandığını bunun da kanşık akar vakıt satımının surduğu ız- lenımını verdığını soyledıler İzmır Sanayı ve Tıcaret Mu- duru Erdınç Gonenç son za- manlarda araçlarda motor an- zalan ve yangınlannda artış ol- duğunu belırterek "Bırçok zor- luklanmız var, ancak bız ışın peşındeyız' dedı Tupraş ın gunde bır \a da ıkı analız yapa- bıldıgını vurgulayan Gonenç Fen Fakultcsı Kımya Bolumu ıle yazışmalar vaptıklannı. TSE laboratuvannın da bır ıkı av ıçınde çalışmaya başlavacağını sov ledı Gonenç son gelışmeler- le ılgılı şunlan soyledı Kanşık akaryakıt ola>ına Turkrjc hazırlıksız yakalandı Kanşık akarsakıt satan ba>ı- len teşhır edemıvoruz Yasal engeller \ar Ancak açtığımız davalarda TCK'nın 402 mad- deMne gore cezalandırma ve teşhır edılmesı talebınde bulu- nu>oruz Bızım akarvakıl ana- lızı vaptımıamız ıçın bır butçe- mız de vok Ancak butçemız yok dıye ışın peşını de bırakmı- yoruz Benzın dışındakı akar- yakıtları Petrol Ofisı ndc jnalız eltınjoru/ Tcmel ço/um katkı maddclcnnın fiyallannın vu- kanvj tekılmesı' Ga7d kcinştıııkın Whıtc Spı- nt ıle ılgılı ıcknık bılgı vcren Sa- nayı veTıcarel Mudurlugu nun konuvla ılgılı vetkılısı kımva muhcndısı Ertuğrııl Barka. WS gd/dan daha nılclıksı/. ddha a/ kalonlı vc çok dalu ucu/ Ga/ın parlama nokldsı I00 deretevken Whıte Spıııi ın parlama dtrcLCsı 4(l Cj.ı/a kanştııılan VVSerkcn parkıma- lara ve pıtlamakıuı nedeıı olu- yor \ d/ın ga/l.«rnı .ıl ı 'Kır analı/ yaplınnalıdır dcdı EKONOMIYEBAKIŞ TANER BERKSOY Hazine Kamu kesımı fınansmanı tam bır âlem Devletın gelırı ıle gıderı arasındakı fark her gun bıraz daha acılıyor Harcamalarını kısamayan kamu, gereklı parayı bulabıl- mek ıçın calmadık kapı bırakmıyor Devlet adına kapıları yumruklayan da Hazine Hazine devletın kasası Kamu kesımının nakıt akımını duzenlıyor ve dengelemeye çalışıyor Ötekı ıktısadı bı- rımlerde olduğu gıbı, devletın de yıl ıçınde gelır akımıyla harcama frekansı çoğu kez bırbırını tutmuyor Bu doğal Kasaya ve ayn bır fınansman bırımıne bunun ıçın ge,rek duyuluyor Gelır fazlası olduğu zaman bunu saklayacak, harcama lazlası olduğu zaman da gereklı nakdı temın edecek olan bu bırım Hazıne'nın devlet orgutu ıçınde temel ıslevı bu Malıye Bakanlığı tam anlamıyla bır gelırler orgutune donuştu- rulmuşdurumda Sadece devletın tanımlanmışgelırlerı- nı ızlıyor ve tahsıl edıyor Hazine ye akan ana gelır kay- nağı da bu Olağan koşullarda bu tur ge^rlerın tahsıl edı- lıp Hazıne'ye aktarılmasındakı zamanlamayla devletın gereklı harcamalarının takvımı bırbırını tutmuyor Öyle ya, devlet her gun vergı toplamıyor Bunun bellı bır takvı- mı var Ama her gun harcama yapıyor Hazıne'nın kasa gorevı bu zamanlamafarklılaşmasını dengelemede dev- reye gırıyor Coğu kez gelır ve harcama arasında faz farkı salt devletın nakıt temınıyle dengelenemıyor Kamu duzenı bunu ongormus Bır onlem getırmıs Hazine yıl ıçınde nakde sıkışınca, aynı bır fırma gıbı, bankaya gıdıyor Na- kıt ıstıyor Bu ılışkıde soz konusu olan banka Merkez Bankası Hazine nakıt sıkıntısına duşunce Merkez Ban- kası ndan kısa vadelı avans alıyor Mantığına uygun bıçımde kullanıldığında kısa vadelı avans devletın ıslerının duzgun ve kesıntısız yurutulme- sını sağlayan doğru ve gereklı bır duzenleme Nasıl kul- lanılması gerektığı ıse tanımında var Kısa vadelı ve avans nıtelığınde olacak bu banka olanağı Yanı uzun donemlı bır kredı nıtelığı yok Avans olarak alınıp Hazı- ne'nın nakıt olanağı artınca gerı odenecek Son yıllarda Hazıne-Merkez Bankası ılışkılerı bır pro tokole bağlanmış Buna gore yıl ıçınde Hazine nın kısa vadelı avans kullanımı konsolıde butçe odeneklerının yuzde on beşını aşamıyor Yıl sonunda tumuyle gerı odenmesı gerekıyor Ödenemeyen kısmına Merkez Bankası faız uyguluyor Enflasyonun dızgınlenebılmesı ıçın parasal dısıplın gerekıyor Bunun bır koşulu da Hazine nın para kaynak- larına bu tur kurallara uygun bıçımde başvurması Yok- sa ışler çığrından çıkıyor Bızım uygulamamızda ışler çığrından çıkmıs bıle Merkez Bankası nın ongorduğu dısıplın ıkı yonde bozu- luyor Bırıncısı Hazine nın protokol koşullarına uyacak durumda olmaması Örneğın bu yılın daha yarısında soz konusu yuzde on beş lımıtıne gelıverdı kısa vadelı avans kullanımı Gerısını sız duşunun Ikıncı kaytarma noktası ıse kamu borçlanması Nakıt ıhtıyacını butunuyle Merkez Bankası'ndan sağlayama- yan Hazine para aramak ıçın ortalığa dokuluyor Karşılıgında bono verıp kısa vadelı borçlanarak nakıt acığını gıdermeye çalışıyor Aynı banka kredısı tuken- mış tuccar gıbı Pıyasadan borçlanıyor Bu belkı Merkez Bankası kaynaklarını zorlayıp harca- maları emısyonla gerçekleştırmek kadar enflasyonıst değıl Ama butunuyle masum bır uygulama da sayıl- maz Bır kez kısa vadelı borçlanma basıt bır nakıt den- geleme operasyonunu aşan boyutlara ulaşıp sureklılık kazanınca, ancak parasal genışlemeyle surdurulebılır bır çare halıne gelıyor Geçen hafta yenıden 3 trılyon lıra borçlanması ve ıç borç stokunun 148 trılyon lıraya ulaş- ması Hazine nın bu yolda olduğunu gosterıyor Bu enf- lasyon baskısını buyutuyor kuşkusuz Merkez Bankası kaynakları yerıne kısa vadelı borç- lanmayla ışlerı yurutmenın ıkıncı sakıncası faız uzennde yarattığı baskı Neredeyse her hafta pıyasaya çıkıp borç arayan Hazine bunu ancak faız oranını yukselterek ger- çekleştırebılıyor Yuksek faız vermese, para bulamaya- cak Bu kadar basıt Son haftanın para ıhalesındeoluşan faız yuzde 77 8 e çıktı bıle Gerısı de gelecek gıbı Bu uy- gulama da makro dengesızhğı beslıyor Hazine nın nakıt yonetımı boylesıne çığrından çıkınca sorun basıtleşıyor Enflasyonun para basarak mı, yoksa borçlanarak mı besleneceğı noktasına gelmıs tercıh Seçımı sız yapın ıstersenız Hayır demeyın Zaten za- manı gelınce sandık başına gıdıp sız yapıyorsunuz bu tercıhı 1993'te Türkiye'den 700 milyar liralık kaynak aktanlacak KKTCye 6 hibebütçesi' • Devlet Bakanı Orhan Kılercıoğlu, gelecek yıl KKTC ıçın 700 milyar lıralık bır destek bütçesi hazırlandığını. bunun 130 milyar lırasının güvenlık hızmetlenne aynlacağını belırttı. \\K\RA (Cumhuriyet Bû- rosu) - Turkıve'nın Kuzev Kıbns Turk Cumhunyetı'ne (KKTC) sağladıgı -hıbe' nıte- lığındekı kredıler 199"? yılı ıçın 700 milyar lıra olarak belırlen- dı KKTC'de uvgulanmava başlanacak KDV ıçın 7 uzman Turkıve de eğıtılıyor Devlet Bakanı Orhan Kıler- cıoğlu. Turkıye'nın gelecek yıl KKTC ıçın 700 mılyar lıralık bır destek butçesı hazırladığını. burakammyaklaşık H0 milyar lırasının guvcnlık hızmetlenne aynldt-dgını açıkladı 500konut Kılercıoğlu başkanlığında öncckı gun loplanan "Bakdn- lıklaurası Kıbns Koordınas- von Kurulu" loplantısında. ge- lecek >ıl KKTCvc yapılauık vatınnıl.ır vc bazı projcler ele ahndı Kılercıoğlu 199^vılında KKTCvc MK) konut >apıla- cagıııı bın kışılık bır oğrcncı yurdunıın hı/mctc açılacağını açıkladı KKTC'dekı unıversı- telenn YOK tarafından tanın- ması doğrultusundakı çalışma- lann sürduğünu bıldıren Kılercıoğlu, gelecek >ıl Mago- sa-Karpas arasındakı vaklaşık 70 kılometrelık karayolunun yapımına başlanacağını soyle- dı Kıleraoğlu, adada bır ter- mık santralın devreye gıreceğı- nı, 2 balıkçı korunağı yapıla- cağını, aynca tatlı su üretımı uzennde de durulduğunu sözle- nne ekledı Turizm ve eğitim KKTC'de tunzm ıle unıver- sıieve yönelık yatınmlann teş- vık edıleceğını. hayvancılığın gelıştınlmcsı vc sut uretımı ıçın yenı projeler uzennde duruldu- ğunu belırten Kılercıoğlu. ada- da KDV veemlak vergısı u>gu- lamasına geçıleceğını belırttı Kılercıoğlu KDV uvgulaması ıçın KKTC"lı 7 uzmanın Turkı- ye'dekı eğıtımlcnnın surduğu- nu sozlenne ekledı rı /»I SOYLEV (Cılt 1-2) Hıfzı V. Velidedeoğlu ba> 10 000 hra (kDV ıçınde) ' ,rt,iKüğı Caa 39-41 Ca£alo$lu htanbul Otk-ıııHt gondenlmez.