Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURIYET 27KASIM1992CUMA
12 DIZIYAZI
Karl
VVilligut Nasyonal Sosyalizm'înRasputin'i
Hitler'den
önce
Hitler'den
sonra
AytunçALTINDAL
-3-
E
n k.sa tanımıyla okul-
tızm. gızlı' olduk-lan
varsayılan ve yerleşık
bılımsel dısıplınlerlc
mutlakd ortuşmesı ge-
rekmeyen >ontem ve
aratlarla bılgılenme demekür Okul-
tıstler kımselenn bılmedığı bırtakım
gızlı sırlan bıldıklennı one sürerlcr
>er>uzunu ve evrenı bu sırlann yonet-
tıklerıne ınanırlar Yahudı Kabba-
lası ndan csınlenen çağımızdakı okul-
tızm harflerde bazı sozcuklerde sem-
bollerde ımlerde gızlı guçler bulundu-
ğunu. msdnlığın ve evrenın yonlendı-
nlmcsının bunlara bağlı olduğuna one
sürer, bırtakım sayısal, matematıksel
çıkarsamalar yaparak kehanetlerde
bulunur, ongoruler açıklar Okultızm,
esas ıtıbanyla tek tannlı dıncılık an-
layışına karşı bır akımdır Dın termı-
nolojısinde 'batıl supertıtıo denılenı
temMİ eder Sofu dıncıler ıçın, şeytana
tapK-ilığın bır turudur Cahılıyye do-
nemlenne aıt bır anlayıştır Gerçı kı-
taplı dınlerde cın, buyu ve sıhır varlı-
klan ıtıbanyla kabul edılmektedsr
ama bunlarla uğra>mak kesınlıkle ya-
saklanmıştır
izotenzm ıse. okultızmden farklı
olarak bılımsel nıtelıklı bır uğraştır
Islam da'Batınılık olarak bılınır Her
dının kendıne ozgu. bır ezotenk bırdc
eksötcnk veçhesı \ardır Örneğın Is-
lam'da 'cıhad' kavramının ezotenk
anlamı. "Mumının kendı nefsıne-
bedensel dürtulenne karşı cıhad'savaş
ılan etmesı. nefsının tutsağı olmaması
halı dır Cıhadıneksotenk anlamı ıse
"Munkır ınançsız kabul edılen herke-
se karşı her ne pahasına olursa olsun
Islam ı savunmak"tır Cıhadın ezote-
nk anlamını vaşamak ısteyen mumın
bu uğurda olurse şehıtlık edınemez
ama cksotenk anlamındakı ahadı ya-
şayan mumın. bu uğurda olurse şehıı
olur Yenı Alman dıncılığı açısından
Tann Wotan'a bağlılık duyulması ek-
sotenzm. armenızme yonelış ıseezote-
nzmdır Dığer bırdeyışle. herhangı bır
oğretının ıçsel olan bılgılenyle dışsal
olan bılgılen demektır Dolayısıyladır
kı. ezotenzm, bılımsel çahşmalarda da
anlam taşır Özellıkle dc felsefede,
epıstcrrolojıde ezotenk yaklaşımlar
yapılabılır ve bunlar yadırganmazlar
toplu bılgıler, bu kıtapta yer almakta-
dır Buna göre, Guıdo Karl Anton
Lıst. 5 Ekım 1848'de Vıyana'da doğ-
muştur Tuccar bır aılenın çocuğu
olan Lıst. tıpkı Hıtler gıbı, genç yaşla-
nnda ressam olmak ıstemıştır Kendı-
sınden aılesının geleneksel çızgısı olan
tuccarlığa devam etmesı ıstenınce aıle-
sıyle arası bozulmuştur Ilk fırsatta aı-
lesınden ayrlan Lıst. kendısıru anıık
dınlen araştınnaya ve doğayı ıncele-
meye vermışu 1871'de Vıyana'da
önemlı bır dernek olan kurekçıhk fe-
derasyonuna uye olmuştu Kısa bır
süre sonra da Avusturya Dağcılık Ku-
lubu ne (Alpıne) sekreter seçılmıştı
Lıst. tum yaşantısı boyunca doğaya ve
spora gosterdığı romantık bağlılıkla
tanınmışur.
.Liıst'ın, Alman ırkının geçmışme
duyduğu ozlem o boyutlardaydı kı,
Hınstıyanlar ıçın kutsal sayılan gunle-
n değıl de Germen Cermen topluluk-
lannın asken zaferlennı kutlamaya
kadar vardırmıştı ışı Orneğın Cer-
menler'ın Romalılar karşısında 1500
yıl once kazandıklan bır asken zafen,
1875'te yanına aldığı arkadaşlanyla
bırlıkte "Pagan Geçıdı' denılen bır yer-
de, toprağa bır Gamalı Haç gomerek
kutlamıştı 1878 de cvlcnen Lıst. artık
kendısını tamamen gazetealığe ve mı-
tölojık araştırmalara vermıştı 1887'ye
kadar Ltst'ın mıllıyetçı ve'şoverust ya-
yın organlannda bırçok yazısı yayım-
lanmıştı Lıst'e gore Alp Dağlan ve ne-
hırlen, tüm Töton (Cermen) geçmışın
"ruhu'nun dolaştığı alanlardı Alpıne
Kulup. Avusturyalı Almanlann dığer
Alman topluluklanyla gorûşmelennı
yasaklayan yasayı delebılen tek kunı-
luş olduğundan. Lıst ıçın Pan-Germe-
nızm'ın kalesı savılmıştı 1888'de Lıst'-
ın ılk romanı. "Carnuntum" yayı-
mlandı Ikı cıltlık bu romanda Lıst.
Germenlenn Romalılan nasıl yendık-
lennı ve410yılmda Roma İmparator-
luğu'nun nasıl sona erdınldığını, coş-
kulu ve romantık bır dılle anlatmıştı
Romanda Lıst'ın Hınstıyanlık oncesı
değerlere donuş çağnsı ve Katolık dı-
nınc duyduğu nefret ve ofke dıle getı-
nlmıştı
JLiıst'ın yarattığı bu düşsel hava ve
"soylu Alman geçmışı" ovgülen, bır
anda tum mıllıyeîçı vc mukaddesatçı
çevreler tarafından benımsenmıştı
Lıst'e ozenen bırçok mıllıyetçı yazar.
benzer kıtaplar yazmaya, araşürmalar
yayımlamaya başlamışlardı Lıst, ro-
manı sayesınde, o gunlerde Pan-Ger-
menıst hareketın ve antı-semıtızmın
unlu kuramalan sayılan Georg von
Schonerer ve Karl Wolf la aynı dûzey-
de benımsenen yazarlardan bın ol-
muştu
lazızmın okultık temellennı
araştıran bılım adamlanna gore, Hıt-
ler ın en çok etkılendığı okultıstlerden
bın Guıdo von Lıst. dığen de Karl
Haushofer'dır
İngılızaraştırmacı Dr NıcholasGo-
odrıch ın bu vıl vayımlanan "Nazızm
ve Gızlı Aryan Örgutlen ' adlı kıtabı.
Pan Germanıst geleneğı ve onun
uzantısı olan orgutlenn Hıtler \e çev-
resıyle olan bağlannı belgelerle orlaya
kovan çalışmalardan bındır Guıdo
von Lıst hakkındakı en venı ve derlı
Bundan sonra Lıst, mılletvekıh
Karl VVoiria çalışmaya başladı 1891-
de Alman mıtolojısıyle ılgıh araşürma-
lan 1895'te antık Alman elsanatlan ve
bunlann 'gızlı' bılgılennı ınceledığı
makalelen yayımlandı Yıne aynı yıl-
larda antı-semıtızmı ışleyen ılk cıddı
çalışması, "Devlet ve Ulus Olarak Ya-
hudıler" adlı kıtabı yayımlandı
Lıst, 1885"te kurulan aşınşovenmıl-
lıvetcı derneklerden Alman Cımnasnk
Bırlığı nın de uyesıydı 1895'tc bu spor
kulubunde verdığı ateşlı bır soylev. da-
ha sonra Pan-Germen hareketın aylık
organı "'Balyoz"da (Der Hammer) ya-
yımldnmış ve ünune un katmıştı
.Lrfıst. 1893te Vıyana'da bır ede£>ı-
yatçılar bırlığı kurdu 1894'teıseıkıncı
romanı olan ' Genç Dıether'ın Yurda
Donuşu"nuyayımladı Buromanında
da yıne antık Germen ulusunun soylu
değerlen ışlenmıştı 5 yuzyılda genç
bır Toton zorla Hınstıyanlaştınlıyor,
sonra da buyuk acılar çekıyordu Ro-
man, bu genç Toton'un yenıden eskı
dınıne. paganızme ve onun tanmına
donmekten duyduğu mutluluğu ışle-
yerek sona enyordu Nedır kı Lıst'ın
bu kıtabındakı Aryan Tannsı. ' Gu-
neş"'tı Genç Cermen yenıden "Gu-
neş'e tapıcılık"a donmuştu Gunej ve
ona tapıcılık. böylelıkle yuzyıllar son-
ra yenıden Avrupa'da gundeme gel-
TferbatMCugen tittari*«,3ena IQJ8
fzlanda Tarihi. Thule yavını, 1928, Jena (özgün baskı)
mış oluyordu Lıst, bu yıllannda. dılde
ve duşuncede güneşın oynadığı rolu ve
ona tapıcıhğı ışlemıştı Bu bakış açısı,
Lıst'ın en ozgün yanlanndan bınsıdır
-Liıst. 1897 ye gelındığınde artık
tartışmasız en unlü Pan-Germanıstler-
den bınvdı Schonerer m daha once
sozunu ettığımız "Roma'dan Kurtul"
hareketıyle ıçıçeydı Lıst'ın bu hareke-
te sağladığı destek sonucunda, en az
lü bın Katolık. dmınden çıkmak ıçın
başvunıda bulunmuştu Alman top-
lumlannda "Dın den çık, soyuna
dön ' tezı olarak bılınen bu akım, ılk
kez romanttk-faşıst Lıst ve taraftarla-
nnca oluşturulmuştu Hıtler, ışte bu
faşızan romantızmle buyûmuştu
"von'zade" sozcuğunu aldı Bu yıllar-
da yazılanna Guıdo von Lıst dıve ım-
za atmeya başladı Böylelıkle kendısı-
nı, gerçekte olmadığı halde, geçmış bır
Germen soylu sulalesının son temsılcı-
sı ılan etmıştı Nedır kı bu basıt bır ad
ve unvan değışımı değıldı Lıst'ın ans-
lokraiık b-
r geçmışının olup olamaya-
cağı Mechs'e getınldı
'uvuk tartışmalar çıktı Lıst
kendı aılegeçmışını, 12 yüzyıtdayaşa-
mış olan bır şövalyeye bağlamıştı Bu
soylunun armalannı kullanarak ken-
dısını bu şövalyenın tek varısı olarak
gostermıştı 1904 te Lıst ın soyluluk
ıddıası Kultur ve Eğıtım Bakanı'nın
yennı sarsacak boyutlara geldı So-
Guido von List, 1910 yılında. "Zade'Miği kendinden menkul...
1894te Lısl ıkına evhhğını
yaptı Tıyatro oyuncusu Anne Wıt-
tek le ev lendı Bu nedenle de uç pıyes
yazdı Sahneyı vesanatı, kendıduşun-*
celennı yayinak ıçın propaganda alanı
olarak gorme fıkn de Lıst'e aıttır Lıst,
üyatronun sadece sanat olamayacağı-
nı ve mutlaka duşuncelen yaymas,ı ge-
rektığını 1901'de ve 1903'te oynanan
ıkı esennde orta; a koydu
Lıst 1903 ten ıtıbaren teosofıye ve
okultızme ağırlık vermeye başladı Bu
konularda makaleler yazdı Bunlar.
Vıyana da' Dıe Gnossıs" adlı dergıde
yayımlandılar 1903-1907 arasında
kendısıne anstokratık bır takı olan
nuçta, donemın en tanınmış mıllıyetçı-
len, şovenıstlen ve okultıstlen bır ara-
ya gelerek, daha sonra çok onemlı ışler
yapacak olan "Lıst Topluluğu' nu
kurdular Bu şahıslann amaa Lıst ı
korumak ve onun yayımlayacağı eser-
len yaygınlaştırmaktı Sonrakı vıllar-
da Berlın'de ve dığer kentlerde açılan
Lıst Topluluğu şubelenne uye olan o
yıllann unlulennden baalan şunlar-
dır Antı-semıt olarak tanınan Vıyana
Beledıye Başkanı Karl Lueger Kamu
Sağlığı Örgutlen Başkanı Ludvvıg von
Bernuth, Alman Dıl Kurumu uyesı
Ferdınand Khull dılbılımcı Hermann
Pfıster. gazetea Adolf Harpf. antı-
semıt Baron von Wıtkenberg, anstok-
rat subay Ammand Freıherr von
Schvveıger. Alman Mıllıyetçı Çalışan-
lar Bırlığı Başkanı Fnednch NVıegers-
haus ıle okultıstlerden Hugo Gönng
Heıdelberg Ünıversıtesı'nden Harald
Arjuna. filozof Max Seılıng ve Paul
Zıllmarn Bu arada, açık ya da gızlı
bırçok cırgal de LısC Topluluğu'nun
uyelen arasına gırmışlerdı
B'unlardanenılgıncı, 1900yılında
Amenka'da kurulan \e Zerduştluğu
yayan Mazdaznan orgutudür Günıı-
muzde eskısınden çok daha guçlu ola-
rak varlığını surduren Mazdaznan ın
halen Avrupa'da 19 şubesı vardır
Mazdaznan ılk yeşıla" orguttür Et
yemeyen. yoga ve çevrecılık yapan
Mazdaznan 20 yuzyılın başlannda
çevrecılık hareketını ılk orgütleyen ta-
nkattır Orgutun kuruculanndan
Franz Hartmann ve Karl Heıse An-
ırkın Mazdakçılık'la olan bağlantısını
benımsemış ve üsîun ırk tezınf bağlan-
mış olduklan ıçın Lıst Töpluluğu'na
uye yapılmışlardı
A-iıst Topluluğu. başta Lıst'ın eser-
len olmak uzere voğun bır yayıncılık
kampanyası yuruttu 1908-11 arasın-
da Guıdo Lıst Kutuphdnesfra kurdu
Okultızm Rune yaaflan ve armalan
arasındakı bağlantılan yenıden tartış-
ma alanına getırdı Hıtler tarafından
deformeedılerekşıfrekavramıyapılan
dunva goruşu kavramı. ışte ılk kez bu
topluluğun vavınlannda gundeme ge-
tınlmıştı
p- Lıst.
Hırıstıyanlar ıçın kutsal
suy ılan gunler değıl de
Gennen topluluklarının
asken zaferlennı dıle
getırerek Alman ırkının
geçmıs.ıne duyduğu ozlemı
agğaçıkarı>ordu.
• Lıst'ın bu harekete
sağladığı destek sonucunda.
enaz 10 bın Katolık,
dmınden çıkmak ıçın
baş.\ uruda bulunmuştu.
Alman toplumlannda
"Dın'dençık.sovunadon*
tezı olarak bılınen bu akım.
ılk kez romantık-faşist Lıst
vetaraftarlarınca
oluşturulmuştu
i 920 de Lıst ın elkısı tum Alman
mıllıyetçı akımlannı sarmıştı Onun
öngurduğu dın, Armanızm, artık on-
bınlerce Hınstıyan'ın düşu olmuştu
Pan-Germenızm e dönuş özlemı, top-
lumdavarolan ınanç boşluğu nedenıy-
le genış kıtlelenn ındınde bır kurtuluş
gıbı gorülmeye başlanmıştı Alman-
ya'nın yetıştırdığı ılk ve tek Armanıst
peygamber Lıst ardında bıne yakın
yazı. makale, konferans. kıtap vb
yayın bırakarak 17 Mayıs 1919'da
oldu Olumu uzenne 1920'de Nazı
Partısı'nın yayın organı yapılan "Mü-
nıh Gozlemcısı" adlı gazetede. Phılıpp
StaufT ımzasıyla bır anma yazısı ya-
yımlandı Bu gazete. 1945'e kadar
Nazı Partısı nın resmı yayın organı
olarak kaldı Gazetenın kurucusu ve
ılk sorumlusu olan Baron Rudolf von
Sebottendorf. Thule nın de kurucu-
suydu ve gazeteyı Alman İşçı Partısı
ıçın çıkartmaktaydı
1930'"lar Türkıyesı'nde yay-
gınlaşan Almancılık akımının bâşını
çekenveunlu 'Guneş Dıl' teonsınıve
Alman Cımnastığı nıTurkıye yeakta-
ran da bu adamdır Baron von Sebot-
tendorf daha sonra Hıtler le takışın-
ca. Pan-Germanızm'ın. okultızmın ve
An-ırk tezının yaratıcısının kendısı ol-
duğunu kanıtlamak ıçın "Hıtler Gel-
meden Once dıve bır kıtap yazmıştı
\ arın: İstanbul
Bildirgesi
Kanuni: Aclil ve cömert Sııltaıı ü
-13-
S
uleyman. Selım'ın ya-
şayan bu tek oğlu. yır-
mı beş \aşlanndaydı o
sıralar Manısa'da va-
hlık yapmıştı ve kımı
zaman dd. babasi
uzakiara sefere gıttığındc. bır tur
onursal vekıllıkte bulunmuştu Pek az
bılınen bır kışıydı Babıâh'de ve ordu-
da Selım ın serthkle bastırdığı hızıp-
ler denevımsız ve kararsız sandıklan
bu genç şehzadenın tahta çıkışına
bakıp umutlandılar Nevarkı Suley-
man bırkaçyılıçınde. babasınınesen-
nı sağlamlaştıracak, ımparatorlukta ıç
banşi sağlayacak ve smırlannı. ordu-
lannın etkınlık alanının en son smı-
rlanna değın yayacaktı
O s m a n I ı
İmparatorluğu
T a r i h i
• Ji'un LtHiıs Baı que-Gramnumı • Lom\
Bazuı^Irene Beldıceanu^ \ıcoara
Belıhceamı • Paul Dumont • Fraaçots
Georgton^ Rııberl Manlrun • Anâre
Raymond^Jeun PaulRuux^ \KOİOS
Vatm^Gıtles Vemsıem
Çeviren:
ServerTANİLLİ
KLestınp atan tek bır ırade vardı
Selım tn zamanında Sulunın ırade-
sıydı bu Sıradan uygulayıcılar olan
vezınazamlar. bır parça mınldan-
dıklannda kellelen uçurulmuştu Sü-
leyman'ın vezınazamldn ıse tersıne
çoğu kez haylı buyuk bır gınşım ve
maııevrd serbestiığınden vararlandı-
ldr kararlannda, hukumdann payı
nedır ne değıldır belırlemek guç Su-
leyman'm saltanatının ılk uçte bın. her
ne olursa olsun. sultanın yakın (,ev resı
ıle vczınazamın sıkı ışbırİığını scrıyor
gozlcr onunc ve seçeneklerle oncelıkle-
nn belırlenmesınde gozalıcı bır tu-
tarlılık gostenyor
Öuleyman, vezınazam Pıri Meh-
met Paşa'yı goreyınde bırakmak
akıllılığını gosterdı İhtıyatlılığı ve de-
neyımıyle saygı uyandırmış bır kışıydı
bu vc I518"den ben de, korkunç ga-
zabma uğramadan. Selım e hızmet
edebılıp. yardivtlokunmuştu Bu sağ-
duyulu ınsan. yenı sultan uzerınde et-
kıde bulunup. babasının aldığı en se-1
ır.isız önlemlen daha bdştan düzelt-
lırdı ona Selım Bursj ve Halep pa-
zarıannın baglı olduğıı Sdfevı ckono-
mısını boğmaya kalkmış, Doğu sını-
rlanna. uvgulamada yolsuzluklara ne-
den olan sert bır abluka dayatmıştı
Dahası, Doğu'yla buyük tıcaretm ke-
sıntıye uğraması. Osmanlı uretıa ve
tacırlennın kendılen ıçın de. felâket ge-
tırmıştı Suleyman. çeşıllı sınırlamalan
saklı tutarak tıcaret ozgurluğunu yenı-
den tanıdı ve mallan ellennden alınan-
lara haklannı verdı Tahta çıktığında.
yenıçenlere alabıldığıne cömerthkte
bulunduveaf önlemlen aldı Kısacası.
bırkaç haftada. adıl ve gönlu yuce bır
hükumdar şöhretını lyıden ıyıye ka-
zanmıştı
Oelım'ın ölum habennı aldığında.
Sunye ve Fılıstın'ın guçlu beylerbeyı.
kendısıru hükumdar ılan etmek ıçın,
uygun fırsatın doğduğunu sandı Hıç
vakıt yıtırmeden, bır Osmanlı ordusu
gondenldı ayaklanmanın ustune
Onun 1521 yılı başlannda ıfğradığı ye-
nılgı. sultanın, otontesını ımparator-
luğunun butununde saydıracak yete-
nekte ve guçte olduğunu koydu orta-
ya
Belgrad \e Rodos'un fethi
Suleyman ındışpolıtıkası, ılkaylar-
dan başlayarak. babasınınkınden hay-
lı farklı yonlere çevnldı Selım, Şah'a
karşı -amansız- mücadeleye bağ-
Idmıştj herşeyı. ordusu da, bu konuda
kendısını ızlcmckte hoşnutsuz dav-
ranıyordu Suleyman ve vezınazamı.
orduyu kendısıne daha doğal gelebıle-
cek başka hasımlara doğru çcvırmenın
yennde olacağına hukmettıler Avru-
pa'nın kâfırlenydı bunlar1
Bununla be-
raber, Şahı da sulta durdurmak gere-
kıyordu ve gızlıce bır aracı gondenldı
Tebnz'e. o da, ılışkılenn normalleştı-
nlmesı umudunu allayıp pullayaTak,
bır yıldan fazla uğraşıp. Şah'ı. Os-
manlı uikesıne karşı olur-olmaz her
turlu hareketten caydırmayı başardı
Bunlar olurken, sultan, buyukba-
basının babasi Fatıh Sultan Mehmet ı
vazgeçmek zorunda bırakan ıkı konu-
da parlak ıkı başan kazandı
l^elım'ın saltanatı boyunca. Ma-
canstan sınırlannda ufak çapta olay-
lar olmuştu Tahta çıktığını haber ver-
mek uzere Budd'ya yollanmış Os-
manlı elçısını Kral II Lajoş'un kaba-
ca karşıladığını oğrendığınde. tam za-
manında bu olaylan hatırladı Suley-
man Aslında ordusunu, kendıne gu-
venını tazelevebılecek ve yüklü bır ga-
nımet sayesınde de. savaş zevkını ta-
dacak bır gerçek kutsal savaşa soka-
bılmesı ıçın savaş nedenlenne gerek-
sınmesı vardı sultanın Hedef-Macar
sının-. Suleyman, 18 Mayıs 1521 *de
İstanbul'u terketuğınde açıklandı
Bırkaç haftalık bır hdrekâttan sonra
Belgrad ve dolayındakı brçok kale
OsmanJılann elıne geçtı, bu, Tuna'nın
sağ kıvısı ıızennde durumlannı sağ-
lamlaştırdı onlann ve ılerdekı seferler
ıçın. ırmağın orta bolumunu ve Sava
vadısını açtı onlenne
E,ırtesı vıl Rodos'a karşı karadan
vedenızdenortaklaşabırharekâtyuru-
tuldu Sultanlar Frank varlığının bu
kalesme. ımparatorluğun çıkarlan bı-
ıışık denızlenn tek bır sahıbı olmasını
dayatmadığı surece hoşgoruyle
bakmışlardı Ne var kı Mısır'ın feıhı
yenı koşullar yaratmıştı Başkent. Or-
tadoğu ve Iskendenye arasındakı ıletı-
şım. Osmanlıların bır ıç sorunu olu-
yordu Ege'dekı Hınstıyan ve Muslu-
man korsanlar bır yand bırakılırsa o
donemdekı -sadece kıy ısal olan- denız
yolculuğuna son engel hep Saınt-Jean
Şovalyelen'nın elınde bulunan On Ikı
Ada(Dodekanısos)ıdı Başlan ımpa-
ratorluğun duşmanlan, sapkın Şah la
Memlûksultanlanylaanlaşmışbırtan-
kat karşısında sultanın duydbıleceğı
ydkınmalan da eklemelı bu stratejık
nedene Kuşatmanın beşıncı dyında
20Aralık 1522'de Rodos. uygun ko-
şullarla teslım oldu Ubtad-ı azam Vıl-
lıers de ITsle-Adam vc bcrdbenndekı-
ler. Av rupa'yd doğru denız y olculuğu-
nagkabıldılcr Venedık ın kendısı ıçın
vergı odedığı Kıbns bır yana bırakılı-
rsa, Doğu Akdenız bır Osmanlı golu
olmuştu Sultanın bırlıklen, daha
uzakta bır yen. Y emen'ı ele geçınnış-
lerdı bır yıldan bcrt
SÜRECEK
ANKARA...ANKA
MUSERREF HEKIMOGLU
Dazlakların Soluğu
Lubeck ı guzel anılarla duşunurum yıllardır Gençlı-
gımde gordugum bır Alman kentı, kulağımda bır koro
konserı cınlar ınsan sesınden renklı dalgalar gozumde
kırmızı tuğla kuleler Molln de yaşanan olaylardan son-
ra o Lubeck belleğımde sılındı bırden? Ölum şarkıları
duyuyorum urpererek dazlaklar korosu soyluyor Alev-
ler sarıyor evlerı kuçuk bebekler oluyor1
Utançla tıtrıyor
ınsan dazlaklar bukısrhğe nasıl varıyordıyeduşunuyor,
kısılıklerı nasıl olusuyor, sevgıden yana çok aç ve susuz
Tcalmıslar besbellı1
Almanya da ya da kuzey Fransa'da
gordugum savas anıtlarını hatırlıyorum genç olulerle
dolu mezarlıkları Taslarmda savaşın kımlerle, hangı
ulusla yapıldığı yazmıyor Imzalı bc sozleşme yok, barış
ozlemıyle varılan bır anlasma uygulanıyor Genç kuşak-
lar savas cağnşımıyla kın ve ofke duymasın barış umu-
duyla yasasınlar dıye Oysa şımdı vaktıyle savaştıkları-
nı değıl bırlıkte yasadıkları. çalıştıkları yabancıları,
Turklerı olduruyor dazlaklar' Nazızm boyverıyor yenı-
den
Şasılasıolay amasıksıkyaşanıyordunyamızda Kımi
ulkede neo-Nazı dazlaklar kımı ulkede başka dazlaklar
Haçlı savasları canlandırır gıbı1
Dazlakiığın sımgesı çıp-
lak kafalar ama takkelı, sakal11 dazlaklar da yok mu9
Dın
kokenlılenn laıklığe bakısı Ataturk e yonelen saldırılar,
devrımlerın cumhurıyetımızın duşmanlan da haylı daz-
lakdegıl mP
•••
Kımı dostlanm uyarıyor benı Refah Partısı Genel
Başkanı Erbakan ın sozlerıne neden tepkı gosterme-
dım7
Anıtkabır ın yıkılmasını ısteyen Mezarcı yı neden
kınamadım^ lctenlıkle soyluyorum Sayın Erbakan ın
sozlerını de Sayın Mezarcı nın onerısını de onemseme-
dım Erbakan Ataturk sağ olsaydı Refah Partısfne oy
verırdı dıyor değıl mı'' Sayın Erbakan ın cumhurıyetımı-
zın 69 yıldonumunde Anıtkabır e saygı duruşuna gıtme-
sı olumlu bır gelışme kuşkusuz Daha oncekı cumhurı-
yet bayramlarında, 10 Kasımlarda bu gorevı yerıne
getırmedı hıç Rahmetlı Koruturk un bırtepkısını saygıy-
la anımsarım her zaman MSP Başkanı m Anıtkabır de
goremıyor bır torende ılk karşılaşmada soruyor sızı
Ataturk e saygı durusunda gormedım nıcın? Erbakan,
annesının elını opmeye gıttığı ıçın Ankara da olmadığını
soyluyor Koruturk'un yuzu gerılıyor el opmeyı erteleyebı-
lırdınız ben annemın cenazesıne gıtmedım gorevım-
den gerı kalmamak ıçın dıyor
Dıyelım şımdı protokol gorevlerını yerıne getirıyor,
Anıtkabır'e gıtmekten gerı kalmıyor ama Sayın Erba-
kan ın Ataturk ıle ılgılı sozlerı ınandırıcı mı"> Refah Par-
tısı nın programı yonetıcılerının polıtıkaları sozlerı,
davranışları ortada değıl mı"?
Onlann davranışı ortada, ama bır de başkalarının dav-
ranışı yok mu
1
? Refah a yonelen oyların tohumunu kım
attı, kım yeserttıi Hangı polıtıkalar, hangı odunler sağla-
dı bu gelışmelerı? Imam-hatıp okulları kızlar manastırı,
Kuran kursları unıversıtede turbanlı genç kızlar başor-
tululer ılkokul oğrencılerım dersı yarıda bırakıp cuma
namazına goturen oğretmenler, kadın oğretmenlerın
elını sıkmayan mufettışler fakır ama calışkan oğrencıle-
re el koyup lıse unıversıte hatta yurtdışında oğrenım
olanağı sağlayan kuruluşlar bu koşede az yer almadı
1
Kusura bakmasınlar tum sıyasal kuruluşlar yan çızıyor
bu konuda Oy kaygısı ağır basıyor konuşacak yerde
susuyorlar, kımı tarıhsel yanılgıdan, kımı eştabandan
soz edıyor kursulerde Imam-hatıp lıselerını bıtırenler
ılahıyat fakultesıne gıder derken, tum fakultelerın kapısı
açıldı dahası o lıselere çok lyı oğretmenler atanarak
unıversıteye gırıs sınavlarında başarılı olmaları sağlan-
dı değıl mı'' Kamu gorevı ıçın açılan sınavları da onlar
kazandı Yakınmaya kımın hakkı var bu durumda? ABD'-
de master yapanlarm bılgısayar ağlarıyla dınsel orgut-
ler oluşturdukları soylenıyor TUBITAK burslarmı da
onlar kazandı geçmıs donemlerde
1
Cağı atlamaktan çok
soz edıldı, ama çağdışı olaylara, eylemlere tepkı goste-
rılmedı hıç
1
Halkın ınancını somurmek en geçerlı polıtıka
oldu kımı çevreler ıçın Hâlâ da oyle değıl mı? Demokra-
tıklesme yolundakı gelışmelerın tedırgınlığı yok mu bellı
çevrelerde
9
Olumlu gelışmelere çelme takılrmyordu
durmadan her dalda her alanda ne ılgınç çabalar ve
oyunlar var'
•••
Tum oyunlar bozulacak bır gun Umutla guvenle bek-
lıyorum ben Toplumdakı beklentıler doğrultusunda
umudumu yıtırmıyorum hıç Demokratık hak ve ozgur-
luklerle genıs bır soluk alacak, alaca karanlığı aşacak,
gerçeklerı açık seçık gorecek halkımız Ataturk de dev-
rımlerde cumhurıyetımızın ılkelerı de daha çok guçle-
necekozaman Cağdaşlık doğrultusunda Hıçbırtoplum
ç*ağın gerısıne gıtmez değıl mr? Dazlakların soluğu yet-
mez buna Ancak onlara soluk vermemek de bır gorev
değıl nı? Ataturk lafla sevılmez kesın davranış, eylem
ıster
BULMACA
SOLDAN SAĞA:
1/ Duşunceler, anı-
lar aras.nda benzer-
hkJen, karşıtlıklan,
zaman ıçınde bır
arada olmalan dcla-
yısıyla kurulan bağ-
lantılar 2/ Sahıp
Sac ustünde pışen
yufkayı çevırmeye
yarayan tahta aygıt
3/ Bır şeyın kendı-
sı.. Boru sesı. A/
Herhangı bır neden
dolayısıyla değennı
kaybetmiş mal. 5/
Pokerde bır oyuncu-
nun önündekı paranın tümü. Do-
gaİ£a7in önemlı bır bıleşeru olan gaz.
6/ Tahıl Urünlennm alımıyla ilgüi
kuruluşumuzun kısa yazılışı.. On-
gün. 7/ tslamlıktan önce Kâbe*de du-
ran uç puttan bın.. Şöhret 8/ Utan-
ma.. Yemışınden turşu yapılan geb-
reotunun bır adı 9/ Aynı ahır adı-
na koşan yarış atlarına verılen ad..
Bır renk
YUKARIDAN AŞAGlYA:
1/ Kartalın kanat kemığınden yapılan üflemeb bır halk çalgısı.
2/ Iskambüde bır kâğıt Istenılen sonuç, venm. 3/ Sinir hüc-
relerınm uzantılanndan en belırb ve uzun olanı 4/ Gök cısını-
lennı gözetleme. Motorlu taşıtların elektrığını sağlayan aygıt.
5/ Güzel koku Zerduşt dınınde ateş tannsı 6/ Elektnk akı-
mını açıp kapamaya yarayan araç. Matematıkte kullanılan sa-
bıt bır sayı. 7/ Şarkı, türku Avrupa'da bır başkent. 8/ Donuk
renklı. Harman yenndekı tahılın taş ve toprakla kanşık kalın-
tısı. 9/ Ağızda çığnenıp çıkanlan yemek.
SAHIBINDEN
7^ model temız FORD-GRANADA
31 000 000-TL
Tel: 3453115