Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 9EKİM1992CUMA;
HABERLER
Meclisdün de
IANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-TBMM"de dün
çoğunluk sağlamaması
nedeniyk, gündemdeki
yasalar yineçıkanlamadı.
Başbakan Süleyman
Demirel, dün DYP Genel
İdare Kurulu toplantısında.
miHetvekiUerini. meclis
çahşmalanna katılmalan
konusunda uyardı. Bunu
sağlamak için detnokraük
önkmler alacaklarını
bildiren
Demirel,"Çoğunluğu
bulmakıa sıkıntı devam
ediyor. Bu devam ederse.
meclisi tartışrnah hale
geüririz" dedi. TBMM'de
dün görüşülmesi beklenen
ınsan haklan bakanhğı
kunıluş yasası ileçocuk
mahkemeleri konusundaki
yasa tasanlan, muhakfeün
engellemesı nedeniyle
gündeme gelmedi. Saat
10.00'da başlaması gereken
genel kurul. çoğunluğun
sağlanamaması nedeniyle
10.45'tebaşladı. Daha sonra
gündem dışı konuşmalar
sırasında, oiurumu yöneten
Başkan Vekilı Yılmaz
Hocaoğlu ile milletvekilleri
arasında çıkan tartışmalar
nedeniyk, başkanın genel
kurulu yönetme biçımiyk
ilgili görüşme açıldı.
SHP'den
istitalar
• içPolitikaServisi-
İstanbul'da 5 beledıye
başkanı ile 29 Büyükşehır
Belediye Meclis üyesi ve 93
ılçe belediyeleri meclis üyesi
CHP'ye gecmek üzere
SHP'den islifaeuiklerini
açıkladılar.
Zeytinbumu Beledıye
Başkanı Hasan Yılmaz. daha
önce İl Yönetim Kurulunca
kesin ihraç lalebiyle disiplin
kuruluna verilen Beyoğlu
Belediye Başkanı Hüseyin
Aslan. Gaziosmanpaşa
Belediye Başkanı ismail
Rüstemoğlu. partiden ihraç
edilen Eminönü Belediye
Başkanı A.Naci Akgün ve
Ümranjye Belediye Başkanı
Şinasi Öktem dün
düzenledikkri basın
toplantısında SHP'den istifa
etliklerini açıkladılar.
Özel radyolara
sopuşturma
• tSTANBLL(AA)-
İstanbul Basın Savcısı Aytaç
Tolay, Sulh ve Asliye Ceza
hâkimliklerinin özel
radyolann vericilerineel
konulması talebini
reddetmesi üzerine. konunun
Adalet Bakanhğı tarafindan
Yargıtay'a intikalettirilmesı
için başvuruda bulunacağjnı
söyledi. Basın Savcısı Aytaç
Tolay, yaptığı açıklamada.
Adalet Bakanlığı'nın
CMUK'nun343.
maddesinde yer alan ve
*yazılıemir' diye adlandınlan
yola başvurması için
girişimterde bulunacağim
belirtti.
Hanesayısına
göre mahalle
• ANKARA(AA)-
Türkiye'de mahalkkr, hane
sayısına göre yeniden
düzenlenecek. Bakanlar
Kurulunca TBMMNe
sunulan ve İçişleri
Komisyonu'na göndenlen
"Mahalle muhtarlığı kanun
tasansı" Türkiye'deki bütün
mahallelenn yeniden
düzenknmesini öngörüyor.
Buna göre hane sayısı 400 ile
2 bin arasındaki semtlerde
coğrafı durum ve kamu
hizmetkri göz önüne
ahnarak mahalle kurulacak.
hane sayısı 400"ün altında
olan ilçe ve kasabalarda da
bir merkez mahallesi
oluşturulacak. Ancak hane
sayısı 300"ün altına düşen
mahalk. u>gun olan diğer bır
mahalleye bağlanacak.
Tasan. hane sayısı 2 bin . .
300"ün üstüne çıkan
mahallede yeni bir mahalle
kurulmasını öngörüyor.
Çağlar-Bilgin
davası
• İSTANBLL(AA) - Sabah
Gazetesi sahibi Dinç
Bilgin'in Devlet Bakanı
Cavit Çağlar aleyhine
"kişilik haklanna saldında
bulunulduğu" gerekçesiyle
açtığı 50 milyar liralık
manevi tazminat davasına
başlandı. Mahkeme,
Çağlar'ın. Bursa 3. Asliye
Hukuk Mahkemesi'nde
Dinç Bilgin hakkında
imtiyaz sahibi olduğu
gazetelerde aleyhineçıkan
haberkrdendolayı açtığı 30
milyarlık manevi tazminat
davasının. bu davayla
birkştırilmesi talebinin
görüşülmesi için dosyanın
Bursa'dan istenmesine karar
verdi. Duruşma. dosyanm
Bursa'dan gelmesinin
bekknmesi amacıyla ıleri bir
tarihe bırakıldı.
Bakanlar Kurulu, bir bildiriyayınlayarak, Kürt federe devleti karannı değerlendirdi:
Kürtdevletindenyana değiliz
B1RBAKIMA
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu>-Bakanlar Kurulu, Kuzey
lrak'ta "Federe Kürt devleti"
ilaıuyla sonuçlanan gelişmekr-
k ilgili olarak bir hükümet bil-
dirisi yayınladı. Federe devlet
karan bildiride, "Tek yanh
ahnmış ve Irak'ı bölünmeye gö-
türebilecek bır adım" olarak
değerkndirildi. Karann Kuzey
Irak halkıyla bölgenin yaranna
olmadığı vurgulanan bildiride,
"Başından beri olduğu gibi, bu-
gün de lrak'm bölünüp parça-
lanmasına yol açabilecek böyle
bir hareketi uygun görmüyo-
ruz" denildi. Dışişkri Bakanı
Hikmet Çeün. Talabani ve Bar-
zani'nin Türkıye'ye çağnldığını
içeren haberkrin doğru olma-
dığını bildirdı. İçişleri Bakanı
İsmet Sezgin. Genelkurmay
Başkanı Orgeneral Doğan Gü-
reş"in,"istemekri halinde. Tür-
kiye'nin peşmergekre yardım-
da bulunacağı" yolundaki söz-
leriyle ilgili olarak, "Bizi ilgikn-
diren ve yapmamız gereken
konu varsa, elbetle ki Sayın Ge-
nelkurmay Başkanımızın da
belirttikkri gibi gereken yapı-
lır" değerkndirmesini yaptı.
Kuzey Irak'taki geüşmeler,
dün sabah. önce Başbakan Sü-
leyman Demirel ve Başbakan
Yardımcısı Erdal Inönü arasın-
da yapılan görüşmede değer-
lendınldi. Demirel ve İnönü bu
görüşmenin ardından. Bakan-
• Bakanlar Kurulu'nun bildirisinde karann kuzey Irak halkıyla
bölgenin yaranna olmadığı vurgulanarak, "Başmdanberi olduğu
gibi, bugün de lrak'm bölünüp parçalanmasmayol açabilecek
böyle bir hareketi uygun görmüyoruz" denildi.
lar Kurulu toplanüsı için baş-
bakanltğa geldikr. Saat 10.00-
da başlayan Bakanlar Kurulu
toplantısında Kuzey Irak'ta
ilan edilen federe Kürt devleti
ile ilgili gelişmeler görüşüldü. 3
saat süren toplantıda, gelişme-
krin "dikkatle izlenmesi" görü-
şünün ortaya çıktığı öğrenildi.
Toplantı sonrasında. Türkiye'-
nin olaya yaklaşımını içeren bir
hükümet bildirisi yayınladı.
"Federe devlet ilan karan,
lrak'ta gelecekte demokraük
bir federal yapı oluşturulması
temennisi ile birlikte ortaya. ko-
nulmuştur" denilen bildiride fe-
dere devlet karan, Kuzey lrak'-
ta ortaya çıkan "Yeni ve önemli
bir aşama" olarak değerkndi-
rildi.
Bildiride şu görüşkr yer aldı:
"Türkiye. başından beri böl-
gedeki tüm unsurlann güvenli-
ğinin ve banş içinde yaşamala-
nnın başlıca güvencesi olmuş-
tur. Bundan sonra da bölgedeki
tüm halklann huzuru, banşı ve
güveni için her türlüçabayı gös-
termeye ve gerekli katkıyı yap-
maya devam edecektir.
Kuzey Irak'taki Kürt, Türk-
men, Arap, Süryani gibi tüm
halklann güvenüği ve başlıca
güvencesi Türkiye'dır. Bu in-
sanlan daha önce zulme terk et-
medik, bundan sonra da et-
memeye kararlıyız.
Ancak, son federe devlet ka-
rannı tek yanb alınmış ve Irak'-
m bölünmesine götürebilecek
bir adım olarak görüyoruz. Ba-
şından beri olduğu gibi bugün
de Irak'ın bölünüp parçalan-
masma yol açabilecek böyle bir
hareketi uygun görmüyoruz.
Bunu, birçok sorunlarla kar-
şı karşıya bulunan bölgede ba-
nş ve huzuru olumsuz yönde et-
kikyecek bir gelişme olarak gö-
rüyoruz. Böyle bir gelişme ne
Kuzey Irak halkının ne de böl-
genin yarannadır. Kamuoyuna
duyurulur."
Hükümet bildirisi, Dışişleri
Bakanı Hikmet Çeün tarafin-
dan kaleme almdı. Bildiri bası-
na dağıtılmadan önce Çetin'in.
metnin altındaki imzası silindi.
Dışişleri Bakanı Çetin, Ba-
kanlar Kurulu toplantısından
sonra gazeıecikrin sorulannı
yanıtlarken, Celal Talabani ve
Mesut Barzani'nin Türkiye'ye
çağnldığı yolundaki haberkrin
doğru olmadığını söyledi. Çe-
tin, "Bundan sonra çağnlma
olasılıklan var mı?" sonısuna,
"Şu anda hiçbir şey söyleye-
mem. Yok öyle bir şey şu anda"
yanıünı vermekk yetindi. Çe-
tin. "Barzani ile Talabani'nin
Türkiye'ye daha önceki gelişle-
rinde federe devlet kurulmasına
karşı olan hükümetin görüşü
iktildi mi?" sonısuna şu karşılı-
ğı verdi:
" Federe devlet kurulması ko-
nusunda bir şey söyknmedi ki.
federe devlet kuruİmaması gö-
rüşülsün? Onlar biliyorlar, biz
Irak'ın bölünmesine ve parça-
lanmasına yol açabilecek her-
hangi bir girişimi destekkmeye-
ceğimizi açıklıkla söyledik "
İçişleri Bakanı İsmet Sezgin,
Kuzey Irak'taki çatışmalann
Kürt gruplan arasında egemen-
lik mücadelesı şeklinde görü-
nüm verdığini beiirterek, "Bizi
ilgikndiren ve yapmamız gere-
ken konu varsa, elbette ki. Sa-
vın Genelkurmav Başkanımı-
zın da belirttikleri gibi gereken
neyse yapıhr" dedi.
Akın Gönen de Bakanlar
Kurulu toplantısından sonra
gazetecıkrin, Kuzey lrak'ta
peşmergelerle PKK arasında
süren çatışmalann ne zaman
sona ereceği yolundaki sorusu
üzerine. "tllkemiz dışında ctre-
yan eden olay için şu zaman bi-
tecek. bu zaman bitecek demek
zor. gereği de yok" dedi.
DSP Genel Başkanı Büknt
Ecevit. Kuzey lrak'ta bir Kürt
federe devleti kurulmasının ar-
dından. Türkiye'nin bölünmesi
için hazırlanan senaryolann
uygulamaya konulacağını ileri
sürdü.
» Bu arada ABD Dışişleri Ba-
kanhğı, Türk hükümetinin PKK
karşısında aldığı tedbirleri des-
teklediğini açıkladı.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü
Richard Boucher şöyle konuştu:
"Daha önce de açıkladığınuz
gibi PKK terörist bir kuruluştur
ve sürekliolarakkınadık. Irak'ta-
kiKürt liderliği deyaptığı açıkla-
mada, PKK'nın Kuzey Irak'tan
Türkiye'ye karşı saldında bulu-
nulmasına izin venneyeceğini
vurgulamıştı.
Biz daima Türk hükümetinin
terorizmi önlemeçabalannıdes-
tekledik. Kün asıllıvatandaşlar
da dahil olmak üzere tüm Türk
vatandaşlannın kültürel ve siya-
si haklan konusunda sarfettiği
çabalan da destekliyoruz;'
Diyarbakır'ın Kulp ilçesindeki gerginlik sürüyor:
HalkKulp'adöıunekistemiyor
ERGUN AKSOY
KLLP - İlçede yaşanan olay-
lardan sonra Kaymakamlıkça
oluşturulan zarar tesbit komıs-
yonu çalışmalanna başladı.
Olaylar nedeniyle öğretmenk-
rin ilçeyi terk etmeleri sonucu
okullarda henüzeğitim ve öğre-
tıme başlanamadı. HEP milleı-
vekilkri ve Almanya Cumhuri-
yetçi Avukatlar Birliğj'nden bir
heyet. Kulp'ta incekmekrde
bulunarak askeri ve sivil yetkilı-
lerle gönüşt, yurttaşlardanbilgi
aldılar.
Kulp'taki grüntü Şımak'ı an-
dınyor. Yanmış kül olmuş
araçlar. dükkanlar ve araçlar.
İlçcdc büyük bır sessizhk yaşa-
nıyor. Olağanüstü güvenlik ön-
kmleri göze çarparken Kulp'a
giriş ve çıkış kontrollü hale dö-
nüştürüldü. Fınnlann kapalı
olması nedeniyk baş gösteren
ekmek sıkıntısı çevre il ve ılçe-
lerden giderilme>e calışılıyor.
Yaşanan olaylann ardından
başlayaan göç sürerken ilçede
az savıda vatandaş bulunyor.
İlçeyi terk eden yurttaşlann
çevre kövlerdeki yakınlannın
yanlanna yerkştikkri ve geri
dönmemeye kararlı olduklan
Div arbakır'ın Kulp ilçesi ikinci bir Şırnak \ aşadı. Fırtına sonrası sessizlik manzarasında, sokakta
tedirginçocuklar, evlerde korku içinde bû\ükler varşimdi. (Fotoğraf:ERGUN AKSOY)
öğrenildi. Kaymakamhk tara- çındılar. Adının açıklanması ve krle çatışma çjktı. Ilçe bu hak
fotoğraflannın çekilmesini iste-fından oluşturulan zarar tesbit
komisyonu çalışmalanna baş-
larken, öğretmenlerin ilçeyi
lerk etmeleri sonucu ilk ve orta
dereceli okullann kapalı olduk-
lan büdirildi.
İlçede kalan yurttaşlann bü-
yük bölümü yaşanan olaylar
konusunda bilgi vermekten ka-
meyen baza yurttaşlar ise olay-
lardan güvenlik güçkrini so-
namlu tuttu. İki güvenlik görev-
lisinin öldüriilmesinden sonra
askerlerin saldırganlan yakala-
yacaklanna. evlere ve işyerleri-
ne saldırdıklannı öne süren
yurttaşlar. "Yeıkiler, 'Terörist-
geldı" dedikr. Bu iddialar kesin-
likle doğru değildır. Tanklan
panzerkri çıkanp her tarafa
yaylım ateşine tuttular. Dük-
kanlan yağmalayıp yaktılar.
İki günboyunca terör estirdiler.
Olay sırasında ölen Narin Otel
sahibi Cahiı Narin'i de kurşuna
dizdiler. Çünkü Cahit Narin'in
bir kizının PKK militanı olması
sebebiyle uzun zamandır kin
besliyorlardı. Narin Otel'i de
yakıp yıktılar. Cahit Narin'nin
cesedini otelm içine attılar" de-
dikr.
Askeri yetkililer de çıkan ça-
tışma sonucu iki erin yaralandı-
ğını dükkanlann PKK militan-
lanncayakıldığını söykdiler.
Bu arada, Halkın bmek Par-
tisi milletvekilleri Sedat Yurt-
taş, Mahmut Uyamk, Sırn
Sakık ve Nizamettin Toğuç ile
Almanya Cumhuriyetçi Awı-
katlar Birliği'nden Gabriela
Honicke, Cornelia Ganten
Lange. Ulrich Wıtmann, Code
Rahm ve Christian Marme'den
oluşan heyet Kulp'ta incekme-
krde bulundular.
HhP milletvekilleri ve Al-
man avukatlar dün ayn ayn
basm toplantısı düzenleyerek
Kulp'ta edindikkri ızknimkr
konusunda bilgi \erdiler.
HEP milletvekilleri uygula-
madan siyasal iktidann sorum-
lu olduğunu, devktin halka
yabanalaştığını. izknen politi-
kayla halklar arasında uçurum
yaratıldığını öne sürerek. konu-
yu TBMM'ye götüreceklerini
kaydetükr:
Buca Cezaevi'nde tutukluve hükümlülerin başlattığı eylem 25. gününüdoldurdu:
AçhkgreviölümsımrınadayandıİZMİR (Cumhuriyet Ege Bü-
rosu)- Buca Cezaevinde 78'i sü-
resiz. 102 siyasi tutuklu ve
hükümlünün başlattıklan açlık
grevı 25. gününü doldurdu. Ta-
bib Odası İzmir Şubesi'nden
yapılan açıklama açlık grevinin
eykmcikr için tehlikeli noktaya
geldiğibelirtildi.
" ÇHD İzmir Şube Başkanı
Avukat Mehmet Yatar. kaldı-
nldıklan Yeşılyurt Devlet Has-
tanesi'nde tedavi kabul etme-
dıklen için cezaeûne gönderi-
len Vedat Savaş. Teyfik Demir,
Hüseyin Kurt, Faruk Tarla,
Recep Akın ve Deniz Keskin'in
sağlık durumlannın kötü oldu-
ğunu söyledi. Yatar, cezaevin-
Îİeki sorunun çözümü için Baro
ve İHD vöneücikriyk görüşe-
ceğını. aİınacak kararlar doğ-
ruîtusunda ortak girişimlerde
bulunacaklannı belirtti.
Buca Cezaevi'ndeki açlık
grevi nedeniyle her an ölüm
ola> lannın beklendigıni öne sü-
ren Tabib Odası İzmir Şubesi'-
nce yapılan açıklamada şu
görüşlere >er verildi:
"İnsanın kendi bedenini ve
sağlığını orta\ a koyduğu birey-
lem biçimı olarak açlık grevini.
hekimler olarak onaylama-
makla birlikte Dünya Hekimler
Birliğı. Tokyo Bildirgesi 5.
maddesinde de belirttıği gibi
beslenmeyi reddetmesi duru-
munda sadece bu durumun
sonuçlan hakkında kişiyi bilgi-
lendirmekk yükümlüyüz. So-
runun bir diğer yönü de cezaev-
lerinin sağhklı yaşama hakkı ve
Birkşmiş Milktlenn cezaevkri
için asgari standartlan gözönü-
ne alınarak koşulannın düzel-
tilmesinin zorunlu olduğudur
Tutuklulann kamuoyuna gön-
derdikkri talep listesi bu stan-
dartlan içermektedir.
Odamtz İnsan Haklan Ko-
misvonunu'nun Buca Cezae-
vindeki olaylarla ilgili hazırlar-
dıeı rapor Türkiye Tabibler
Bıfhgi (TTB) Merkez Konseyi-
ne gönderildi. TTB'nin adlen
Adalet Bakanı ile görüşme ya-
parak sorunlann aktanlması
istenmiştir."
CHP Genel Başkanı, SHP'dekalanlara mektup yolladı
BaykaTdaııdönünçağrısı
TtREY KÖSE
ANKARA -CHP Genel Baş-
kanı Deniz Baykal. yasa gereği
çift üyelik hakkını kullanan
SHP'li" CHP delegelerine mek-
tup göndererek, "baba ocağına
dönün" cağnsında bulundu.
CHP, 29 Ekim Cumhuriyet
Bayramı'na dek tüm illerde ör-
gütknmek için çalışmalannı
sürdürürken. bir yandan da ive-
di lüzük değişiklikkriyk ilgili
çalışmalar yapıyor. CHP Genel
Sekreteri Ertuğrul Günay, "Sı-
>asal parti örgütlenmesinde re-
form yaratacağız. Mart ayında-
ki 1993 bahar kurultayında bel-
ki yepyeni bir program da gün-
deme gelecek" dedi.
Bölgekre dağılan GYK üye-
kri ile milletvekilleri örgütlen-
me çalışmalannı sürdürürken.
CHP Genei Başkanı Deniz
Baykal da. SHP'li CHP delege-
lerine mektup gönderdi. Mek-
tuplarda, CHP kurultayı sıra-
sında gösterikn ilgiye teşekkür
edildikten sonra. CHP"nin ge-
lişmesi için yapılacak katkılara
açık olunduğu ifade ediliyor.
Deniz Baykal'ın bizzat imzala-
dığı mektuplarda. SHP'likre
"baba ocağı CHP'ye katılın"
çağınsında bulunuldu. Mek-
• Deniz Baykal'ın
imzaladığımektuplarda.
SHP'dekalanCHFütere
"babaocağı CHP>
kaöhn"çağınsında
bulunuldu.Mektupta
a>nca.CHP'nin"güçlenen
vegdişenbirpartiolduğu"
vurgulandı.
tupta aynca. CHP'nin "güçle-
nen ve gelişen bir parti olduğu"
vurgulandı.
CHP'nin ülke çapında örgüt-
lenme çalışmalan sürdürülür-
ken, tüzük ve program konu-
sunda da çalışmalar yapılıyor.
CHP Genel Sekreteri' Ertuğrul
Günay, öncelikk ivedi ban tü-
zük değişiklikkri yapılacagını.
yeni bir örgütlenme modeli or-
taya konacağını söyledi. Gü-
nay. program konusunda ise.
"Mart ayındaki bahar kurulta-
yma dek. programa yönelik
hazırlık yapacagız. Belki yepye-
ni bir program yazılacak. Ben-
ce, 100 sayfahk, aynntıh bir
program degiU CHP'nin ana
doğrultusunu anlatan özlü bir
temel ilkekr programı yazılabi-
lir" dedi.
Günay'ın verdiği bilgiye gö-
re. CHP tüzüğünde vapılması
düşünülen bazı önemli değişik-
likler ve getirilmesi Öngörülen
modelin ana çizgileri şöyle:
" Yeni üye tanımı gelirilie-
cek. Üye, partıye karşı haklan
ve yükümlülükleri olan kişidir.
.Delege kavramını tüzüğümüz
ve siyasal termmolojiden çıkar-
mak istiyoruz. Bu. içe dönük
bir kavTam. Delege yerine, parti
temsilcisi, parti danışmanı gibi
üyeler arasında özel bir seçil-
mişliğı ifade eden bir kavram
kullanılacak. .Parti ıçiseçimler-
de bazı gruplann nüfus kağıdı
bağlantısıyla kümeknmesıni
önlemek için, ileri derecede ak-
rabalık bagı taşıyanlann aynı
birimlerde birden fazla temsilci
çıkarmalan önknecek. .Yasa-
nın olanaklan ölçüsünde partili
sendika, demokratik kitle örgü-
tü ve belediye başkanlannın; il.
ilçe yönetimkrinde yer alması
sağlanacak. .İl ve ilçe mecliskri
oluşturulacak. Bunlar, bir tür
Parti Meclisi haline gelecek.
Yönetim içinde görevi tarif
edilmiş başkan yardımcılan
olacak. .Kadın ve gençlik ko-
nusunda kota. gençlik kollan
düşünülmüyor. Ancak kadın-
lar ve gençkrin etkin katıhmı
sağlanacak."
Yasa tasansıkomisyondakabuledüdi
Askeriyargıda
demokratMeşnıeANKARA (CumhuriyetBS- cak. Üstüne saygı
tosa)- Asken Ceza Yasası'nın göstermeyen veya uyarmayı
günün koşullanna uygun hak
getirihnesini öngörenyasa
tasansı ik SHP Çorum
Milfetvekiü CemalŞahin'in
askericeza yasasını değiştiren
yasa önerisi, TBMM Milli
Savunma Konrisyonu'nda
kabuledildi. Adalet
Komisyonu" nda da
görüşülecek olan tasanya
göre, yurt dışındaişlenen
askeri suçlar Türkiye"de
işkamiş sayılacak. Tasanyia
ihraç ve tard fer'i cczalan
kaldmhyor. Fer'i cezalar,
TSK'dankarma. rütbenin geri
alraması ve askeri ögrencilik
hukukunu kaybetürme olarak
düzenleniyor. Astsubaylar
hakkında rütbenin geri
almması cezâsıkaldınlıyor.
Subay, astsubay. uzman
jandarmalar hakkmda
yasamnöngördüğüsuçlann
işknmesıdurumunda, asK
ceza ik birükle TSK'dan
çıkarmacezası da verilecek.
Mahkeme hükmünde
belirtilmemiş olsa bik çıkarma
ışkmi ıdarece re'sen uygulana
saygı duruşii ik dinlemeyen
asker kişilere. 3 aydan bir vıla
kadarhapiscezası verilecek.
Amir veya üstünü tehdit
edenkreise6aydan 2yüa
kadarhapiscezası uygulana-
cak. Emre itaatsizlik sonucu
birinsanm hayatını tehhkeye •
atanvey-a bir asken birtiğm
güvenliğini tehlikeye sokanlar
1-10 yılhapis, bu suç
seferberlikte işknmiş ise 2-15
yıl ağır hapiscezasına
çarpünîacaklar. Üstünün,
arkadaşının veya astmm bir
mahnıçalanlar. 6aydan 5yıla
kadar hapısk
cezalandınlacak. Siyasi
partilere girenkr, siyasi
gösterilere kalılanlar, siyasi
amaçlanutuksö>kyen, â
verenveya telkinde b«-
lunanlar, bır aydan 5yıla
kadarhapiscezasına mahkum
edikcek. Erbaşlar hakkmd3
da. rütbenin geri almmasına
hükmolunacak. Gayri tabii
ilişkide bulunanlar hakktnda
da aynıhükümler
uygulanacak.
SERVERTAMLLI
KûrtSoranu
Siyasal Bir Sorandur... iBaşka konular vardı değineceğim bu hafta. '-.
Geçen 2 ekim, büyük Fransız yazan Ernest Renan'ın'
ölümünün yüzüncü yılına rastlıyordu. Onun bizim düşünce
tarihimizi de itgilendiren bir yanı vardır; pek bilinmez ama
önemlidir. 12 ekimse, Kristof Kolomb'un Amerika'yı keşfe-
dişinin beş yüzüncü yılı neresinden baksanız çarpıcı bir
olay.
Bunları ele alacaktım. ı
Güzel de, kan akıyor ülkede! ;
Birisi de kalkıp, hal böyleyken, utanmıyor musun, başka
konulara el atıp dikkatleri dağıtmaya?' dese verecekyanı-:
tım pek olamazdı. ister istemez bahsi değiştirdim. Nere-,
sinden girmeli konuya, diye düşünüyordum. Aslında iyi de;
değilim son günlerde. Neden derseniz, kirvem Musa An-
ter'i vurdu karanlık güçler. Yurdu yuvası yerle bir edilmiş
binlerce Şırnaklının acısı ile kıvranırken, Anter'inki de ge-
lip eklendi onlara.
Sonra, Fethiye'deki olaylar' Eski ülkücülerden bir kay-'
makamın seyirci kaldığı, yığınla sorumsuz rezilin de tır-
mandırdığı bir ortamda -aktörlere dikkat ediyorsunuz
değil mi?- Kürtlerin ilçeyi terk edişi. demek, Fethiye yalnız
Türklerin olacak. Sinsi sinsi tezgâhlanan bir Kürt-Türk.
duşmanlığının yeni bir örneği. Hepsine ek olarak, geçen'.
hafta ordu-PKK çatışmasında ölen yığınla insan ve arka-
sından, resmi çevrelerde dile gelen demecler...
Ben aranıp dururken, 2 ekim tarihli Le Monde gazetesirv'
de Bir Askeri Mantık' adıyla bir başyazı yayımlandı. Bak-
tım, ilginç bir yazı; bizim gazetelere de yansımadı galiba.
İster misiniz olduğu gibi çevireyim size? •
İşte söyledikleri! '
"1984'te, silahlı iki yüz militan. Bugün on bin en azından.
Bu iki rakamı karşılaştırmak. Türkiye'de Kürt sorununun
yılların akışı içinde büründüğü ağırlığı iyi özetler, Bir on iki
mılyon kadar olan bu azınlık, şurası bir gerçek, Türk ço-
ğunlukla çetin ilişkiler içinde oldu hep. Ne var ki başlarda,
Kürtler, esas olarak, özellikle dil konusunda, kültürel kim-
liklerinin tanınmasını istiyorlardı sadece.
Ankara'nın bir bakıma küçümseyerek dağ Türkleri' de-
diği bu insanlar, yaşadıkları yörelerin, az-gelişmişliğeterk
edilmesini de istiyorlardı. Köylülere saldırıp kadınları ve
çocukları öldürmeye kadar gitmekte duraksamayan, Kür-
distan İşçi Partisi'nin (PKK- Marksist-Lenmist) dayattığı
terör, partinin bağımsızlık için mücadelesini halkın hoş
karşılamasını sağlayamazdı bu koşullarda.
Türk devleti, özellikle dilin kullanılması konusunda, ge-
cikmiş kimi ödünlerde bulunmakla beraber, halkın özlem-
lerini yeterince dikkate almadı yine de. Mücadele, kökten-
cileşip sertleşti böylece. PKK, önceleri kendi başına bir
terörcü grupken, eskisinden daha az reddedilen bir gerilla
hareketi haline geldi. Bu konudaordu şeflerinin gitgide bir
rehinesi olmuşa benzeyen hükümet, o şeflerin itelemesiy-
le, bir askeri mantıkta ayak diretiyor.
Hükümetin gözünde Kürt sorunu, bir terorizm olayıdır;
PKK'nın kökü kazındığında da çözülecektir sorun ona gö-
re. Öyle de olsa, bu çözümlemeyi aralarında paylaşan si-
yasal sınıflaTürkhalkının bir tür anlaşmasınadabel bağ-
lar durumda. Bunun gibi, hükümet, şunu düşünmekte de
haklı nedenlere sahip. PKKnınelinde.Türkiye'ninkomşu-
Jannda, geri üsleri, hatta mali olanaklan olmasaydı, gü-
venlik güçlerini bövlesi voöunlukla hırpalayıp sarsmakta
güçlük çekerdi. Ankara'daki makamlar, Batılı bağlaşıkla-
rtnca destekieniyor; bu bağlaşıklar da, onlar gibi, bir Kürt
devletınin ortaya çıkmasmı istemiyorlar.
Ancak, şu nokta da açıktır ki, bastırma, sorunu çözmeye,
yetmeyecektir. Çünkü, PKK, ağır silahları toplamada Kör#
fez savaşından yararlandı. Aynca Ankara, yığınla Ameril
kan helikopterini satın almaya karar vermiş de olsa^
Washington, Türk uçaklarının Iraktopraklarınagirip PKK'-v
nin gizli üslerine karşı akınlarda bulunmalarının üstünü
sünger çekeceğe yatkın görünmüyor pek. '•
Bölgede artık gündelik hale gelmiş olan çatışmalar git4
gidekanlı. Halklagüvenlikgüçleri arasındaki uçurumeski-$
sinden daha derin; güvenlik güçleriyse, olağanüstü haf
rejimi sayesinde, Kürt bölgelerinde tam yetkili durumdaA
lar nice yıllardan beri. \
On bir ay önce, Sayın Demirel'in iktidara gelişi sıralanrv
da, onun, kendisinden öncekilerin zıddına, Kürt sorununs
bir siyasal çözüm bulabileceği sanılıyordu. Batılı başkent
lerde hayli umutlara yol açmıştı bu. Bugün ise kaygıdıı
baskın gelen "
işte söyledikleri başyazının!
Onun dediklerinin şurasına ya da burasına katılmayabi-
lirsiniz. Ancak, konuyaçok geniş bir açıdan bakttğı bir ger-r
çek. Güzelliği de orasında. Çok geniş bir açıdan bakılrnasf
gereken bir konuya, çok dar bir açıdan eğilmeye kalkars^!
nız, bütünü göremediğiniz için deniz kaybolur önümüzd^
elinizdeki bir iki çakıl taşıyla oynar durursunuz. Çocuklars
yakışırsa da bu tür bir oyun, büyükleri gülünçleştirme teh
iikesi vardtr.
Kurt sorunu, bir siyasal sorundur; Türkler için de öyle,
Kürtler için de öyle.
Gelin bir de bu yanından düşünelim. ne dersiniz?
AbnakHEP'teki j
görevlerini bıraktıIç Politika Senisi -Halkın
Emek Partisi Şımak Milletve-
kılı Mahmut Alınak, partideki
Genel Başkan Yardımcılıaı ve
Merkez Yürutme Kurulu ü>e-
liği görevkrinden istifa etti.
Meclis ıçı çalışmalar yapmak
gerekçesiyle istifasmı açıkla-
yan Alınak. karannı içeren
mektubu dün Genel Başkan
Ahmet Türk'e verdi.
Bir süre önce yapılan HEP
Kurultayında Genel Başkan
adaylığından parti içinde ken-
disıne yönelik ekştirikr ve bas-
kılar yüzünden çekilen .Alınak.
istifa dilekçesinde şöyle dedi:
"Kurultaydan sonra ba
kadaşlanm Genel Başkaıi
Yardımcılığını üstknmemi is-
tedi. Kurultay sonrası partiye,
ağır eleşürilerin yapıldığı ve
parti yöneticilerinin gözaltına
almdığı bır ortamda görevi ka-
bul etmememin yanlış anlama-,
lara meydan verebileceği dü-:
^üncesiyk bu görevi kabul et-
tim. Ancak aradan geçen süre
içinde böyle bir ihtimalm kal-
madığını bu nedenle bir millet-
vekili olarak Meclis içi çalı-
şmalan yapmak üzere Gene
Başkan Yardımcıhğı'ndan isti
fa ediyorum."
ANAP^takongrecüeriıı
imzalarıeüerindekaldı
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu)-ANAP'ta olağanüstü
kongre isteyen muhalifler, elle-
nndekı noter tasdikli 285 im-
zayı. olağanüstü kongre iste-
ğiyle dün genel merkeze geldi-
ler. Genel merkeze Hüsnü Do-
ğan. İbrahim Özdemir. Aycan
Çakıroğullan. Kemal Akkava,
Tunca Toskay, Esat Canan,
Talat Zengin, Hüseyin Aksoy,
Adnan Kahveci, Tevfık Er-
türk. Yasin Bozkurt, İlhami
Köse. Sezaı Pekuslu. Cengiz
Tuncer. Reşil Clkeler, Seyit
Ahmet Dalkıran biriikte geldi-
kr.Muhalifler. önce ANA
Taşar'ın makamına çücüls
Ancak, kendikrine Taşar"
Ankara dışında olduğu bil<
rildi. Bunun üzerine yardım
lannı soran Hüsnü Doğan
beraberindekikre, Gürt
Yılmaz'ın makammda oldu
söykndi. Yılmaz, bir süre
knlerk konuştu. Ancak, nij
krini öğrenince genel merk
den aynldı. Genel merke
yetkili kişi arayan muhalil
kimsenin olmadığını öğreı
ce. "Bizden korkup kaçtı
yorumunu yaptılar.