Katalog

SAYFA CUMHURİYET 14 EKİM1992 ÇARŞAMBA 8 DIŞHABERLER Sırplar, yasağa aldırmıyor • Dış Habcrkr Senisi - Bo>.na-Hersck"te \ aşay an Sırplıınn. Miıslümankır\c HırvuıLınn sıldından v a/geçmemelen halinde. kcndilcnnın BM'nin ııçııs. yasağıkararına tıvmavacdkldnnı aeıkladıklan bildirikii. B.ı$kenıSaravbosna'va20 gündür koik olan elekirik vc siı\ ıın vcrilcbilmesi için çaİışnidlannbjşlalıkiığı sirada Sırplann kcnic ha\an topu saldınsi düzenlediklcri beürlüdi. Boşnukkınn. Bosııa-Hersek'in ku/evdoğusundakı Gradacac kcnıini klorguzı dolu bidoniarlu sav unınava çalı>dkk;rı bıldirildı. Bu arada. Sarav bosnu Ha\aaljnı"na ınen bır BM vardım uçağına kimliği bclırM/ kişıler larafındanatcş açıldtğı açıklandı. Ermeni saldınları • MOSKOVA (AA) - Dağlık Karabağ ve Azerbaycan-Ermenistan sınırındaki çatışmalarda ilan edilen, ancak uygulanmayan ateşkesi denetlemekle görevli Rus askeri gözlemciler, Ermenılerin çatışmalarda helikopterler de kullanmaya başladığını bildirdiler. TASS Ajansı'nın haberine göre, Ermeniler, Laçın bölgesinde son bırkaç gündur sürdürdükleri saldırılarda helikopterlerin ateş desteğini de arkalarına alarak hareket ediyorlar. Rus gözlemciler, bu destek sayesinde Ermenilerin Laçin bölgesinde bazı yerleşim merkezlerini ele geçirdiğini bildirdiler. Abhazya'da çatışmalar • MOSKOVA (AA) - Birleşmiş Milletler'in Abhazya'daki durumu yerinde incelemekle görevlendirdi|i genel sekreter yardımcısı Antoine Blanca başkanlığındaki gözlemciler heyeti Gürcistan'ın başkenti Tiflis'e giderek temaslarına başladı. Heyet önce Gürcistan'ın geçen pazar günü seçilen Parlamento Başkanı Eduard Şevardnadze ve daha sonra da Gürcistan Başbakanı Tengiz Sigua ile göruştu. Bu arada, Abhazya'da çatışmaların sürdüğü bildirildi. Makedonya atağa geçti • LO\DRA(AA)-Eski > ugoslav cumhurıveılerinden Makedonva. Batı'dan lanınma \e>ardım isicmek için\cnıdcrı atağa geçn or. Makedonva Cumhurbdşkanı Kiro Gligorov buçerçevedcyann A\ rııpa Topluluğu Döncm Ba>kanı İngillcrc'veiki günliik roMTiı/ıvarcı bd^latacak. Glıgorov un Londra'da İngilizvetkililerle görus,melenndc ana gündcm konulan ülkenin AT larafından tanınması. Makcdonva"> a gclcn 100 bin dolavında Boşnak mülıecıvc vardım ula>tınlmaM \c Makedonv a ckonomisinc vardım olacak. Batı Trakya'ya Rum göçmen • GÜMLLCİNE (AA) - Yunanistan hükumetinin Tıirk azınlığın yoğun olarak yaşadığı Batı Trakya'ya eski SSCB cumhuriyetlerinden gelen Pontuslu Rum göçmenleri yerleştirmeye devam ettiği bildiriliyor. Bu cerçevede, Ermenistan'dan gelen 424 Pontuslu daha Batı Trakya'ya yerleştirildi. Dedeağaç Havaalanı'nda Yunanlı yetkililer tarafruan torenle karşıianan Pontuslu Rum göçmenler, Batı Trakya'da Kumçiftlik, Sofulu, Miri ve Şapçı bölgelerinde barındınlacak. Hindistaıfda terör: 21 ölü • GLAVAHATİ (AA) - Hindistan'ın doğusundaki Assam eyaletinde bır trenc yerleştirilen uzaktan kumandalı bombanın paılaması sonucu en az 21 kişınin olduğu, 40 dolayında kisinin de yaralandığı büdirildi. Polis, Bengal eyaletindeki Alıpurduar kL'nnnden Assam eyaletinin Kanuapara kentıne giden treri bır koşden geçerken p;ttla\üi' bombanın tahrip :ı.-.f.un yuksck olduğunu ; Londra Büyükelçiliği'nce dağıtılan haritada Türkiye'nin geniş bir kesimi w Büyük Ermenistarf içinde gösteriliyor Ermenistan'ınhayalî Sevrharitası ~ ' / \ - Ar5anart \ Aiaverdı ' — y s » ^ AZERBAYCAN ; ÛZGÛRv / # ERMENISTAN^^ » KARS* /Gumrü «\ / " ^ ___ l ^_ ERIVAN j . _ / STEPANAKERT ..; ••-.-•.„••. -.'K •• '• v s '. . Ctoğu&eyazrt Kayserı Ozgur ERMENISTAN(1918-2O) Haritada. 1918 dönemindeki Özgür Ermenistan •Sevr anlaşmasınca Ermenilere bırakılan Erzin- Cumhuriyeti sınırları: Türkiye"den Sankamış ve can'ın batısından Van'ın güneyine uzanan yayın Iğdırı. Azerbaycan'dan Nahcıvan ve Karabağ'ı ve doğusundaki kesim için de "VVilson Bağışı" ifadesi Gürcistan'dan da bir dilimi içine alıyor. kullanılıyor. BugunküTURKIYE Bugunkü GURCISTAN AZERBAYCAN FDİPEMİLOVMEN LOINDRA - Enncniiliin'm B»tiı Asrupa'dakı ılk diploma- tık icmsilciliâı olan Londra Bü- \ükclçıliğı Uırafından basına dağıiılaıı Ermcni*ljn hanuısı. cumluırıvetin bugünkü sınırlannı gösicrmi)or. Hari- taja c^lik edcn ıı/un rcsmi bül- tcndc dc bu konuda agklama \cralmıyor. Türkı\c. Gürcistan \c Azcr- ba\can'ın gcııış bölgclerini kap- sa\an "Biivük Ernıcnıstan"ı göMercn haritada. bu üç ülkc- nin bugünkü sınırlannın ncrcdc ba^la\ıp ncrcdc biııiğını. bölgc lanh \c siyasclıni bilmcycnlcrin anlanıaM olanaksı/. Haniada. I9IS-20 dönemin- deki ""Ö/gür Ermcnihtjn Cum- huriycti"' sınırları. Türki\c"dc Sankamış \c Iğdırın güncyin- dcn gcccrck bugünkü Nahcı- \an. Dağlık Karabağ dahil Azerbaycan'dan bir kcsiıııi alıp Gûrci>tan"dan da birdılim kcsi- >or.Türkı\c'nın gcn kalan bö- İümündc. Erzincan"ın batısı- ndan Bıtlis \c Van'ın güncvin- dcn gcvcn bü\ük >a\ ıçındc ka- lan kısım ıse Sc\r Anlaşmasf- nda Amcrika Başkanı Wood- row VV'ilson'ın Ermcnistan'a vcrdiği btilgc anlamına ""VV'ıl- son"ıın Bağışı" ıfadesi kullanılı- yor. Bugünkü cumhuriyclın bu- lunduğu bölgc isc sadecc "Sov- >ct Ernıcnistanı"diycişarellen- miş. Hdrilayu c>lik cdcn 9sayfalık rcsmi bılgının hiçbir yerinde ise bu larihi bilgilcri açıklayıcı ve bugünkü durumu belırlcycn bir ifado \cr almadığı gibı harıta üzcrmdc dc boyle bır uçıklama yok. Kraliycı Uluslarardsı İlişki- lcr Enslitüsü'nde söz konusu haritanın basına dağıtıldığı lop- lanııda bir konu^ma yapan Er- menistan Dışısjeri Bakan YardımciM Arman Kirakos- yan. ""Ermenistan. Türkivc'yi bırdoM veortak olarak görmck ısliyor. Psikolojik engeller Ermcnisian'da böylc bir iliş- kiyc kurşı hcrkcsi.ı çok ivı bildi- ği tanhi nedcnlcrdcn ölürü psi- kolojik cngellcr vardır. Ancak hükümelimı/. bu cngclleri aş- maya kararlıdır \e iki ülkcdc dc konuya pratik acıdun bakan- lar. ıkıli iliskinin normallc^mc- sinc yardımcı olacakkırdır" dedi. Toplantıda Ermenistan Dı- şı^lcn Bakanı Ratl Hovanıs- yan"ın konu^ması bcklenivor- du. Ancak Ingjhere-Azerbay- can tıcari vc ekonomik ilişkilc- rini gcli^lirmck amacıylu Sana- vi vc Tıcarcı Bakanı Mıchael Hcsclıinc başkanlığında bır he- >ctin Bakü"yü ziyareti ve Hazar denızındc petrol arama vc çı- kartma işlcmlcrinı kapsayan görüşmclcr yapılmasını protes- lo amacıyla Hovanisyan'ın gcl- mediği tahmini vürülüldü. İngıltcrc-Azcrbavcan ilişkisi çok \cni. Ancak fngiltere'nin, Ermcnistan"a ilgisi daha gcrile- rc gidiyor. Eski Başbakan Thatchcr. 1990'da So\yetlcr Bırliği'ni ziyareti sırasında Er- mcnistan'a da gitmişıi. 1988'dc Ermenistan deprcmi ncdeniyle İngiltcrc'de büyük bır bağış kampanyası açılmış. Gümrii'dc (Leninakan) yıkılan bir okulu İngıltcrc ycniden yapmayı üst- lenmi^ti. Okula. 19. vüzyılda Yunan Bağımsızlık Sa\aşfna katılan ve millıyetçi fıkirleri ile tanınan şair Lord Bvron'm adı vcrilmiş. Başbakan Thatchcr de okulu hizmetc açmıştı. ÇKP'den Halk Orthısu'na sıkı deııetiııı Parçalanmadan korkan parti yönetimi daha merkezi bir askeri yapılanmaya gidiyor Dış Haberler Senisi - Çin Komünisı Partisi (ÇKP). Sovyctler Birliği \e Doğu Avrupa komünist partilcri bcnzcri bir çöküş vaşamamak için Halk Ordıısu üzerindeki denetimini güçlendirccck \c daha merkezi bir askeri vapılanma> a gi- diyor. ÇKP'nin önceki gün başlavan 14"- üncü kongresınin en önemlı gündcm maddelennden birini Halk Ordusu"na ilis,kin olarak vapılacak rcformlar oluş- turuyor. Partınm pcrdc arkasınddki lı- dcri Deng Ziaoping"ın öncülüğiindc hazırlanan reformlar. bir vandan ÇKP'nın Halk Ordusu üzerindeki niifu- zunu artiırnıavı. diğer vandan da ordu- nun partiye bağlılığını pckıştirmeyı amaçlıyor.Bu vöndc vapılaeak değişik- liğin en önenılisi y üksck rütbeli bir gene- ralin ""en yiiksek karar organı" sayılan ÇKP Polıtbüro Daimı Komitesrnc alı- nması olacak. Bunun yanı sıra. >üksck rütbcli ikı general de politbüro daımi üvcliğinc gctirilccck. ÇKP önderliği Sovyellcr Birliği ve Doğu Avrupa'da vaşananlardan sonra ordunun partive buğlılığını eskisınden çok daha fazla önemsiyor. Halk Ordusu vctkililcrindcn birinin iladesıvle ""Doğu Avrupadakı ordıılunn \a^jnan krize anında müdahale cdemcmesımn nedc- ni. partinin ordu ü/crindc dcncıımınin aşınnıı^ olması" ve "'Çın bundan gcrc- kcn dersi aldı'" Ancak ordunun partive bağlılığını giiçlendınnek ÇKP öndcrliğinc yeıcrlı görünmüvor. Pariınm ordu üzenndc daha güclü birdenctimcsuhıpolabılme- si için askeri vapılanmada da değişıkliğc gıdilecek. Bugünkü yapı. yedi asken bolgeden olu^uvor vc her bin vcrel güç odağı konumunda. Vterkcz Askeri Ko- ınis>onu"nıın hazırladığı ve adım adım gerveklestirilmcsi öngörülen plana göre. ülke be> asken bolaeve avnlacak; bölsc komutanlığı düzcnlı atamalarla değişc- cek. merkezi dcnctım güçlendirilccck. ÇK P'nın sistemin çökeccğinc vc ülke- nin parçalanacağına ilişkın kabusunun ıcmclinde "pazar ekonomisi" yatıyor. Pazar ekonomisi kongrcyc sunulan si- vasi raporla rcsmiyct kazanmı^ olsa da uvgulamasına dahu önceden ba^lanmış. Pekin. pazar güçlenninycrclyönelımler üi'ennde giderek artan bir ctkivc sahıp olduğunu. kcndı nüfuziınun da aşındığını gözlcmlıyor. Olası bir çatı- şma durumunda ekonomik vc ycrcl çı- karlann mcrke7dcn bağımsızla^mayı uündcmc szetırmcsindcn korkuvor. Hangi mecrada, hedef kitlenizin "Zap" diye kanal değiştirip rekla- mınızdan kaçma imkânı yoktur? Reklamda, hedefinizin mesajınız- dan kaçmasını önlemenin yolu basından geçer. ug» GUCU Reklamınızın etkisini katlamak için basının ktrk gücü var. Çin'in korkusu yeni bir ayaklanma Pekin'de Tienanmen hayaletidolaşıyor • ÇKP'nin 14'üncü kongresinin başlamasından iki gün önce Tienanmen gösterileri sırasında öğ- rencileri desteklemiş olan eski parti lideri Zao Zi- yang hakkındaki soruşturmanın kapatılması, ÇKP içindeki mücadelenin kızıştığını gösteriyor. RAGIP DLRAN Pekin'de merhum Mao Zc- dungun ebedı istırahdtgahının sol cenahına düşcn Meclis bi- nasında Çin Komünist Par- lisi'nin 1991 delcgcsi pazartesi günü bir araya geldi. Beş yılda bir yapılan bu scremonide gcç- miş değerlendırıliyor ve geic- cek tasarlanıyor. Faaliyct ra- poru ve öneri metınlerı yak- İd^ık 2 yıldır parti içındc do- laşlı. Demokraıik merkeziyct- çilikte bu sürece "parti içi tartı- şma" adı verilse de Merkez Komites! ve onun da üzerinde- ki siyası büro bu meıinler üze- rindeilk vesonsözhakkına sa- hıp. Önumüzdcki cuma günü sona ermcsi beklenen kongrc boyunca. önemli ideolojik ve siyasi konuşmalar olacak. ama tartışma ya da ov lama söz ko- nusu dcğil. Katı-yumuşak-orta Siidcccvcni merkez komıtesi üyelen sandalve savısının vak- la>ık bir buçuk misli aday arasından tercih yapacak. Çin ve Batı basınına vansı- dığı kadanvlu ÇKP'nin kong- rc temsılcifcri içinde. yanı 1 mılyar 140 milvon nüfusun 1991 dclegcsi arasında 3 grup var: Aynşmalann ölçütü. Marksizm vc ckonomi. Parti okulunun ıdeolojı-propagan- da bölümünden mezunlarla. ordu içindeki üst kadcmenin çoğunluğu. saf vc serı Mark- siznıden yana: dolayısıyla da ekonomik reform adı altında sanayıcı. tüccar ve mal ile hiz- mcllcrlc bcraberdışarıdan (ka- pilalisl dünyadan) liberal idco- lojilcrin Çin'e gimıesinc kcsin- likle karşı. İkincı grup. bclki dc abar- tılmış bir yakla^ımla komp- rador kesım. Marksist idco- lojivı neredevsc unutmu^ du- rumdalar. Tek hedeCkalkmma v e büv iimc; bu nedcnle de cko- nomisllcr. Batılı dcv şırkeılerle ı>bırliğı vapanlann. orta vc bü- yük çaplı i^letme sahıplerinın temsilcısı bu grup. Partinin ö/cllikle orıa kadcmelerinde ilk grııb;! oranla giderek güç kazanıyor. Nıhaycl son kcsim. scssizço- ğunluk va da orta volcular. Nc Marksi/mdcn lam olarak vaz- gcçcbiliyoriar nc de dünyava açılmaktan. Aslında pratikleri kapitalı/me. söslemlcn Mark- si/me yakın. Parti içinde esas güv Tienanmen Mcydanfnda 89 yılında öğrcnci gcnçlık. halkın da belirli birdesıccivlc pariı vc hükümcl yöncticılerivlc büyük ekonomik kuruluşlann idare- cılennin siyasi ve parasal yoz- luğuna karşı ayaklanıp özgür- lük talep cttiklerinde. ÇKP bu ev lcme tanklarla cevap verdi. Dönemin parti liden ^oZi- >ang. şimdi 74 yaşında. Tie- nanmen Meydanfna tanklar- dan önce gelip gençleri öven bir konuşma yaptnca. ÇKP. 2!ao"yu "Emperyalistlerin kışkırttığı bir kanşıklığı des- ıcklemek ve partıyi bölmekle" suçlayarak görevden aldı. O günden bugüne. Pekin'deki evinde göz hapsinde tutulan Zao. birdenbıre cuma günü gündeme geldi. Genişletilmiş Merkez Komıte toplantısı- ndan sonra yapılan resmi açı- klamada "yoldaş" Zao'nun. geçmişte yaptığı hatalar nede- nivle süren soruşturmasının kapatıldığını bildırdi. Yani ara çöziim. yani 3. grubun zaferi. Zao ne aklandı ne de suçu sabit görüldü. Çin'in yaşlı veemekli liden Dcng Siaoping'e yakın- lığı ile tanınan Zao'nun sorunu aslında demokrasi sorunu. ÇKP 14. kongrcsiiıin temel sorunu ekonomik reformlar. Köylü ve ziraatçı toplumdan sanayi toplumuna geçişin sancılı sürecini yaşayan Çin. heın içeride üretici güçleri ser- bestlcştirecek hem de dışanya acılarak yabancı scrmaye ve ıcknolojiyi kendi bünyesine alacak. Tüm bunlaryapılırksn de Batı Avrupa hatta zaman zaman Türkiye'de bile varlık cmarelerine rastlanan çok par- tılilik. özgür basın. azınlık hak- lan gıbi "yabancı ideolojilere" (!) geçit verilmeyecek. Sosyalist paziir ekonomisi. bir başka de- > işle tek parti kapitalizmi. genç' ya da yaşlı yöneticilerce nasıl uygulanabilecek? Merak ko- nusu. Bir iddiaya göre Deng Siaopıng'in kızı Deng Nan'ın Merkez Komitesi'ne seçilmesi olası. Bu arada nc Dcng ne dc Zao'nun kongrc semJine uf- raması söz konusu. 14. kongrc salonu sahnesin- de kadifc kırmızı perdenin sağ kenannda metaiik ve ko- caman bir orak çekiç sallanı- yor. Katılımcılar vc yumuşak- çalann görüş vc tutumla- nndan birer tutam alıp "prag- matik" bir sentcz yapan ortak kararcılar, bu kongredcn galip çıkacak. Ama sadecc kongre salonunda dcğil. Çin'in bütün yönetim birimlcrindc Tienan- men hayaleti dolaşıyor. , Ya bır daha avaklanırlarsa? örtur 29 EKİM CUMHURİYEfT^ZJİJirKAPADOKYA; BAYRAM! ^ ^ ^ PAMUKKALE; GELENEKSEL^fURLARIMIZ (BOLU)« KART.^LOTEL* TERMAl O T t L » KORl (VALOVA,« Tl'RBANOT'a.lBaRSA)» KERVA.NSARAYTERMAlOTEt • KIMIK Tvuutom. 3 « K « - 4 gun r anm panatyon kofiaklnna Barbaros Bulvarı No:33 Besiktas IST Tel: 259 20 32 (PBX) 336 16 60