Katalog

14 EKIM1992 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA • ANKARA (ANKA) ISO'nun eylüldc yayımladığı "500 büyük sanayi kuruluşu araştırması"nı değerlendiren TİSK'egörel991yıunda şirketlerin sermayclcrindc rcel olarak yüzdc 16.4 oranında a/alma oldu. Türkiye Işveren Sendikaları Konfederasyonu tarafından yapılan araştırmayla ilgili açıklamada şirkctlerin kâr oranlannın önceki yıllara göre hızla azaldığı vc 1991 yılmın da bu açıdan en kötü yıl «lduğu bclirtildi. Işverenler endişeli EKONOMI 'Istediğinıiz bütçeyi yapamadık' ANKARA (Cunıhuriyet Bürosu) Bakanlar Kurulu, 1993 • 1993 Bütçesi'nin çerçevesi konusunda bütçe taslağında memur maaşbirbirinden dertli olan koalisyon ortaklarından ları için öngörülcn yüzde 58'lık Demirel "faiz yükünden"; İnönü ise "enflasyonun artışın yükseltilebilmesi için hangi kalemlerde değişiklik baskısından" yakındı. Bakanlar Kurulu, bütçe yapılabileeeğini belirlcmek üzetaslağında memur maaşları için öngörülen yüzde rc alt komisyon oluşturdu. Baş58'lik artışı yükseltmek için alt komisyon bakan Süleyman Demirel, 1993 oluşturdu. yılı bütçesi üzerindeki personcl giderleri ile faiz yükünden yakınarak, •'İstediğimiz gıbı iyi bir oluşturulacak bir alt komisyo daha çok bütçe kalemleri üzebütçc hazırlayamıyoruz" dedi. elc aldı. Edinilcn bilgiye göre, nun çalışma yapması için tali nndc bir çalışma yaparak, meiçdış borç faiz yükünün bütçe Dcvlct Bakanı ve Başbakan üzerinde yarattığı baskıdan mat verdi. Dcvlet Bakanı Tan mur maaş artış oranının nc kaYardımeısı Erdal İnönüde, bü yakınan Demirel, toplantıda, su Çiller, Maliye ve Gümrük dur yükseltilebileccği konusu Sümer Oral, üzerinde duracak. yüme hızı, ihracat ve döviz re "İstediğimiz gibi iyi bir bütçe Bakanı zervlerindeki artışlarda hedef hazırlayamıyoruz. Gönül ister Bayındırlık ve Iskan Bakanı lcre ulaşıldığını, ancak cnflas di ki, çok daha iyi bir bütçe Onur Kumbaracıbaşı ve Tu Toplantıda, dünyada ve Türyonla mücadclc, bütçe açığı ve hazırlayalım" diye konuştu. rizm Bakanı Abdülkadir Ateş' kiye'deki ekonomik gclişmeler içdış borçlarkonusunda hükü Demirel, Basbakan Yardımeısı tcn oluşan alt komisyon, me konusunda bılgı veren Dcvlet metin başansız olduğunu söyle İnönü'nün enflasyonun allında mur maaşları konusunda yapa Bakanı Tansu Çiller, ekonomidiBakanlar Kurulu, Basbakan kalacağı endişesiyle itiraz cttiği cakları ve seçenekli olması bek nin bozuk konıpozisyonunun Demirel başkanlığında önceki 1993 yılı için yüzde 58 olarak lcnen çalışmayı yann yapılacak değiştirilmesi için kapsamlı bir gece yaptığı görüşmede, 1993 öngörülen ücret artışlan konu Bakanlar Kurulu toplantısına vergi rcformuna vakit gcçirilyılı bütçc vc program taslağını sunda Bakanlar Kurulu'nda sunacaklar. Alt komisyon. mcksizin gidılmesi yolundaki YPK'da dile getirdiği öncriyi, Bakanlar Kurulu'nda yıncledı. Devlel Baianı ve Basbakan Yardımeısı Erdal İnönü, dün SHP TBMlvl Grubu'nda yaptığı konuşmada, hükümetin ekonomi alanındaki uygulamalarını dcğcrlendirdi. Büyümc hı/ı, ihracat, döviz rezervleri, turizm gelirleri ve dış ödemeler dcngesindcki gelişmelcr konusunda hükümetin başarılı olduğunu vurgulayan İnönü, hükümetin çiftçi borçlarının büyük bir bölümünü ödcdiğinc dikkat çekti. İnönü, hükümclin başan sağlayamadığı konulan da şöylc sıraladı: Bütçe açığı artmaya devam ettı. Enflasyonda, istediğimiz şekildc azalma olmadı. İç ve dış borçlarımız artmaya devam etti. Demirel ve înöniTden özeleştiri EKONOMÎYE BAKIŞ TANER BERKSOY • ADANA (AA) Harbtş Sendikası Gcnel Başkanı Kenan Durukan, cnflasyonun, işçi ücrctlerinin yüksekliğinde değil, işveren cephesinde aranması gerektiğini ifadc ederek, "Enflasyonun gcrçek nedeni aşırı kâr, hayali ihracal, vcrgikaçakçılığıve ödenmeyen SSK prim!eridir"dedi. Durukan, TİSK Gcnel Sckrctcri Kubilay Atasayar'ın, "Fnflasyonun düşürülememesinin en öncmli nedeni işçi sendikalarının tutumudur" şcklındcki sözlcriyle ilgili olarak yaptığı açıklamada, "Atasayar, önce kendi gelirini ve vergisini açıklasııı" diyckonuştu. Harbİş'ten TİSK'etepki Almanya'daki Türklerin ekonomik profili: Gurbetçinin aylığı 19 mflyon • Essen'dekuruluTürkiyeAraştırmalarMerkezi'ninverilerinegöre, Türkler Almanya'da 45.000 ev ya da daire satın aldılarveTürklerin yüzde 15,2'si evinde bilgisayar kullanıyor. ESSEN (ANKA) Almanya'daki Türk Bu arada Almanya'daki Türk ailelcrinin ortalama aylık gelirinin 3 bin girişimcilerin sayısı artmaya devam ediyor. Almanya'da halen 35 bin Türk ışadamı 650 markı (yaklaşık 18.7 milyon lira) faaliyctgösteriyor. bulduğubelirlendi. Almanya'daki Türklerin bu ülkede 45 bin Türk şirketlerinin toplam yatınm hacmi 7.2 milyar markı, yıllık cirolan ise 28 ev veya daire satın aldıklan, bu sayının milyar markı buluyor. Türkler, 2(XX) yılına kadar iki katına çıkması Almanya'da şimdiyc kadar 125 bin beklendiği bildirildi. dolayında işyeri kurdu. Esscn'de kurulu Türkiye Araştırmalar Mcrkczi'ncc yayımlanan veriler, Federal Tüketim yoğun Almanya'da halen 1.7milyon Türkün yaşadığını, bunların yüzde 55'ininerkek öte yandan, Türklerin tükctim talebi de giderekarlıyor. olduğunu ortaya koydu. Türk ailelcrinin hane halkı sayısının 4.1 Türklerin özellıkle otomobil ve stereo dolayında olarak hcsapland ;ı, Türklerin cihazlarsektörlerindeAlmanlardanfazla toplam ortalama 17 milyar 520 milyon harcamayaptıkları belirlendi. Türk hane halkının yüzde 15.2'si bir (yaklaşık 89.6 trilyon lira) net gclir bilgısayarasahipiken buoran Alman sağladıklan saptandı. ailclcri arasında yüzde IO.9düzeyinde bulunuyor. Cilt bakımı, gıda veçocuk oyuncaklarında Almanlardançok daha fazla para harcayan Türklerin, aynca giderek artan bir bıçimde Türk mağazalannın yerine dığermağazalarda alışvcrişyaptıklan da saptandı. Artık Türklerin sadcce yüzde 23'ü Türk mağazalarında alışveriş yapıyor. Tasarrufeğilimi Türklerin yüzde 59.5'inin primli tasarruf mukavelesi varken bu oran Almanlar arasında yüzde 23.1 olarak belirlendi. Türk aılclerının yüzde 34.6'sı bıremlak kredi kontratını yapmış bulunuyor. Almanlar arasında bu oran yüzdc 18.5 düzeyindekalıyor. Yapılan araştırma böyleceTürkiye'degayrimenkııl yatınm yapan gurbetçilerin artık bu yatınmlarını Almanya'ya kaydırdıklarını ortaya koydu. • İSTANBUL(IÜHA)Son dönemde işdünyasının yoğun ilgisini çeken "ISO 9000" ile ilgili uzman eğitimi yapılıyor. British Instituteof Quality Assurance larafından onaylı "ISO9000' kalilc sistemi uzman auditor eğitimı" 1923 Ekiml 992 larihleri arasında Yalova TermalOtcrdcyapılacak. Eğitime katılma ücreti 10 nilyon 500bin I>M ve katılıiıicı '.utyibııiın 20 ki^i> A sınırlı olduğu bildirildi. ISO 9000 uzman egitimi ANKARA (ANKA) TürkiycAT Ortaklık Komıtesı'nin 16 ekimdc yapacağı loplantıda Türk tarafınca sunulması öngörülen ekonomik paketlc ilgili hazırlıklann tamamlandığı, pakctin Basbakan Süleyman Demirel'in onayına kaldığı öğrenildi. Ekonomik pakel Ankara'da ilgili bakanlık ve devlet kuruluşlan arasında çok sayıda loplanlı yapılarak ha/.ırlandı. Yetkililcr, Başbakan'ın çok meşgul olması nedeniyle henüz paketi inceleyemediğini bildirdiler. Paketle ithalat vergilerinın tck vergi halıne getirilmesi, AT ürünlcrine uygulanan gümrük vergilcrinin 1995 yılına kadar sıfırlandınlması, AT kaynaklı tanm ürünlcrine uygulanan gümrük vcrgilerınin diişürülmesi ve patent kanunu gibi unsurlar bulunuyor. AT paketini Demirel açacak • tşEkonomi Servisi Ekonomi Muhabirleri Derneği(EMD)İstanbul Şubesi'nın Mcrkez Bankası ile ortaklaşa düzenlediği. seminer yarın başlıyor. İ)ç gün sürecek seminerde Türk Lirası piyasaları.açık piyasa işlemleri. döviz piyasalan, ödemelerdengcsi, Merkez Bankası bılanço kalemleri konulan ışlenecek Merkez Bankası'nın Karaköy'deki Istanbul Şubesi'nde gcrçckleştırilccek seminere M. Bankası başkaıı yardımeıları Dr.Hasan Ersel ve Dr.Ercan Kumcu'nunda hulundugu pek çok bankacı katılacak EMD'nin semineri • BATMAN(AA) Batman bölgesindeki sahalaıda son aylarda düşüş göslcren petrol üretimi, eski düzeyine yükseltildı. TPAOyetkiliIeri, Yeniköy, Nusaybin ve Şelmo sahalarında mcydana gelen olaylar yüzünden günlük petrol üretiminin 20 bin varilin altına düştüğünü, bu sahalarda gerekli onarım ve dtizenlemelerin tamamlandığını ve günlük ürctimin 24 bin varilin üzerine çıktığını söylediler. • ANKARA(ANKA)19921993 kampanya döncminde çeltik alımıyla görevlcndirilen Toprak Mahsulleri Ofisi, çeltiğe kilo başına uzunluğuna göre 3 bin 1001iraile3bin500lira arasında fiyat vcrecek. Batman'da petrol üretimi arttı da bitmesmdfe». Önümüzdeki yılın bütçe hazırlıkları yapılıyor. Siz de merak ediyor musunuz bilmiyorum. Ben merak ediyorum doğrusu. Bütçeler, siyasal iktidarın ekonomiye ilişkin tercihlerine, niyetlerine ve uygulamak istedikleri politikalara ışık tutan önemli belgeler. 1992 yılı bütçesinin, koalisyonun temel eğilimlerini yansıtmakta yetersiz kaldığı söyleniyordu. Hazırlık aşamasında iktidar el değiştirmişti. Gecikerek devreye sokulan bütçe, önceki dönemden süregelen pekçok eğilimi devralmak zorunda kalmıştı. Miras, yeni iktidarın kendi tercihleri yönünde bütçe yapmasını engellemişti. Şimdi bunların hiçbiri yok. İktidarın kendi yarattığı ekonomik eğilimler devrolacak önümüzdeki yıla Miras da kendi mirasları. Yılın ilk aylarında, beş yüz gün lafazanlığının da sonuna geleceğiz. * * * Tercihleri görmek için bütçeyi bekleyeceğiz. Ama, değerlendirmelere ilişkin bazı ipuçları var. örneğin durup dururken bir "beş delik" değerlendirmesi çıktı ortaya. Sayın Başbakan'a göre iktidarın elini kolunu bağlayan ve çözülmesı gereken en ivedi sorun kamu kesimindeki beş delik. Bütçe açığı, KİT açıkları, yerel yönetimlerin açıkları, sosyal sıgorta kurumlarının açıkları ve üretici blrliklerinin açıkları bu beş deliği oluşturuyor. Basbakan Demirel'e göre kamu kesimi kevgire dönmüş Bu kuşkusuz doğru. Ama yeterli değil. Kamu kesimi kevgire dönmüş, deliklerin kapatılması gerekir diyerek, sonrasını düşünmemek olmaz. Zira, kamudaki deliği kapatmak için ekonominin başka yerlerini delmek gerekiyor. Kamu delik deşik olunca, ekonomi de kevgire dönüyor. örneğin, bütçe açık verince ortaya çıkan deliği ya borçlanarak ya da para basarak kapatmak gerekiyor. Bütçe deliğini borçlanarak kapatmaya girişince, kamu kesimi tüm ağırlığıyla finans piyasalarına giriyor. Faizi yükseltiyor. Yükselen faiz fınansman maliyetini arttırıp bir delik, yatırımları caydırıp ikinci bir delik açıyor. Üstelik süreç burada durmuyor. Yükselen taiz, bütçenin faiz ödemelerine yansıyıp kapatıldığı sanılan ilk deliği, yani bütçe açığını daha da büyütüyor. Bütçe açığını para basarak kapatayım derseniz, sonuç farklı olmuyor. Genişleyen para arzı, enflasyonu hızlandırarak bir delik, döviz talebine yansıyarak ikinci bir delik ve döviz kurumu yukarıya iterek üçüncü bir delik açıyor. Yeni delikler harcamaları besleyip vergi bazını eriterek yine bütçeye yansıyor ve kapatılması amaçlanan iki deliği büyütüyor. KİT açıkları da benzer sorunlar yaratıyor. Borçlanmayı yeğleseniz, artan finans yükü kapatmaya çalıştığınız ilk deliği büyütüyor. KlTfiyatlarını arttıraraksorunuçözmeye yönelince, enflasyonu besliyorsunuz. Sonuç farklı olmuyor. Yerel yönetimlerin açığını kapatmak için harcamaları kıssanız kent hızrnetlerinde bir delik, borçlansanız yerel bütçelerde yeni bir delik, vergileri yerel yönetimlere aktarınca merkezi bütçede daha büyük bir delik açıyorsunuz. * Sosyal sigorta kurumlarının deliğini kapatmak için primleri arttırabilirsiniz. Bu, birçok aile bütçesini ve firma finansmanını delik deşik etmek demektir. Açığı bütçeden yamamanız halinde, bütçe deliğini büyütmek dışında yeni birşey yapıyor olmazsınız Uretici birliklerinden kaynaklanan delığin kapanmasında da farklı seçenekler yok. • • • Delik sorununu kalıcı biçimde çözmek için sorunu doğru tanımlamak gerekli. Sorunun kevgire dönmüş kamunun deliklerinin nasıl kapanacağı şeklindeki tanımı yanlış. Asıl sorun kamunun delinmesinin önune geçmek. Kısacası, kevgirin deliklerini kapatmaya uğraşmak yerine, kevgire dönmeyi önlemenin çarelerini aramak gerekiyor. Bunun yolu belli Kamunun kaynaklarını arttıracak, bu kaynakları verimli kullanacak radikal düzenlemeler yapmadan, kamunun delinmesini önlemek mümkün değil. ••• 1993 yılı bütçesini bu delik edebiyatının nereye ulaşacağını görmek için merak ediyorum. Kamunun delinmesini önleyecek yeni hedef ve çözümler mi göreceğiz? Yoksa, durum vahım, ama ümitsiz değil fırdöndüsünün peşinde bir yıl daha mı geçireceğiz? Sizi bilmem, ama ben merak ediyorum doğrusu. Kamunun Dönmüş ı Değerli eşim, sevgili babamız, Ubıh kültürünün son hocası Sayın Çeltik flyatları TEVFİK ESENÇin 8.10.1992 tarihindevefatıdolayısıylaacımızı paylaşan Bandırma Kuzey Kafkas Kültür Derneği Yönetim Kurulu üyelerıne, Ankara ve Istanbul Kuzey Kafkas Kültür Derneklerine, Kocaeli Kafkas Kültur Derneği'ne, Düzce Abhaz Kültür Derneği'ne, KafkasAbhaz Dayanışma Komitesi'ne, Marje Dergisıçalışanlarına, hastalığındayakın ilgisini esirgemeyen Prof. Dr. GeorgeChanachidze'e, Dr. Cihat Erdem'e, Bandırma Belediye Başkanı Sn. Sedat Peker'e, Doç. Dr. Sumru özsoy'a, tüm Hacıosmanlılara bizzat gelerek ya da telefon ve telgrafla acımızı paylaşan dostlara teşekkür ederiz. ROOTS Istikld Cad. Mls Sok. No:20 Rock Bar Beyoglu Alo:244 22 70 SIKI Bi 15 Ekim Perşembe 18.00 C A N L I MLJZtK PazarSalı AİLESİ Hangi mecra, beyinlere kısa sürede, derinlemesine nüfuz etme gücüne sahiptir? Hangi mecra, konuları hızla kamuoyunun gündcmine getirme üstünlüğünü taşır? İletişimin her alanında olduğu gibi, reklamda da zihinlere nüfuz etmenin yolu basından geçer. Sevgili Babamız Emekli llköğretım Müfettışi ALİ ÖZÇELİK'İ (19201991) ölümününi. yılında özlemleanıyoruz. KRAMP Perjembe MECBURtYET Pazarteal'Cuma BLOODY MARY Saat21.00 AİLESİ VEFAT BİLSAK ROCK BAR KRAMP Yarın Bugün 21.30 Reklamıntztn etkisini katlamak için basının kırk gücü var. Mcı hunı Şcmscttin Sanıi Bc> ın lorıııuı. Morhum Raşit ve Mcrhunıe S.ımıye Lıcı ınoğııllurı. nıcrhum Alı Samı Ycn'inycfeoı. nıeıhum Melımcl Eıcı'ın kardc^ı vcNesnn Lrcr'ın kıymctlıcşı ((ialalaNaray 1934) E M I N R . E R E R vclalcunı>tır C cna/csı bugun öjle nama/ını mülcakıp. Şişli C'umirndcn kuldınlıp, lcnkoy Aılc Mczarlıgı'ndu toprafa vcnlcccktir. Cihangir 243 28 7999 KESME ŞEKER AİLESt