Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
7AĞUSTOS 1991 DIŞ HABERLER CUMHURÎYET/9
Kaddaffden
Ozal'a davet
• tSTANBUL (AA) —
Libya lideri Muammer
Kaddafı, Cumhurbaşkanı
özal'ı Libya'ya davet etti
Dışişleri Bakanı Safa Giray,
Libya Dışişleri Bakanı
Ibrahim Buşari'yle dün
lstanbul'da yaptığı
görüşmeden sonra AA
muhabirine, Kaddafi'nin
mesajının
değerlendirilmekte
olduğunu söyledı. Giray,
"Libya ile ilişküerimizin
iyileştirilmesi, her iki
tarafın da çaba gösterdiği
bir konudur" dedi.
Kaddafi'nin,
Cumhurbaşkanı özal'ı,
Libya'da bir kanalın
açıbşına katılmak üzere
davet ettiği belirtildi.
Kabil'e roket
saldınsı; 5 ölti
• tSLAMABAO (AA) —
Afganistan'ın başkenti
Kabil'e önceki gun
mücahitler tarafından
düzenlenen roket
saldmsmda en az S kişinin
öldüğü, 8 kişinin de
yaralandığı bildirildi. Kabil
radyosunun haberine göre
düzenlenen saldırıda Kabil'e
9 roket isabet etti.
Roketlerin önemli ölçüde
maddi hasar da meydana
getirdiği kaydedildi.
Lübnan'da
§eçim
• BEYRUT (AA) —
Lübnan Başbakanı ömer
Karami, genel seçimlerin en
geç 1992 yıh ilkbaharında
yapılacağını açıkladı.
Karami dün yaptığı
açıklamada, "Parlamento
seçimleri çok yakın, benim
görüşüme göre en geç
gelecek ilkbahara değin
yapılmalı" dedi. Seçimler,
ulkede 1972 yılından bu
yana yapılacak ilk
parlamento seçimleri
olacak.
Kohl'ün
raportörü casus
• BONN (AA) —
Başbakan Helmut Kohl için
birleşme öncesinde "çok
gizli" dereceli raporlar
hazırlayan Gabrielle Gast
adlı bir bayan görevh, eski
Demokratik Almanya
hesabına casusluk
yapmakla suçlandı. Federal
Savcılık Bürosu'ndan
yapılan açıklamaya göre
Gast, komünist yönetimin
gizli polisi STASI'nin bir
ajanı tarafından 1968
yıbnda örgüte abndı. Bu
polis daha sonra Gast'ın
âşığı oldu.
Doğum için
özel saat
• FLORIDA
(UBA) — Teknolojide
yaşanan büytık gelişmeler
bir taraftan insan yaşamını
tolaylaştınrken, bir
araftan da aletlere bağımlı
hale getirmeye başladı.
ABD'nin Florida eyaletinde
faaliyet gösteren Fidelity
Electronics adiı bir şirketin
ürettiği yeni kol saati doğru
zamanlamayı yapamama
nedeniyle çocuk sahibi
olmayan kadınlara buyük
ölçüde yardımcı olacak.
AJman kökenli olan şirketin
üreterek 59 dolardan
piyasaya surdüğü saat
sayesinde kadınlar, ayın
hangi döneminde hamile
kalıp çocuk sahibi
olabileceklerini kolayca
öğrenebilecekler.
Seks turizmi
krizde
• BANGKOK (UBA) —
Seks turizminin merkezi
olan Tayland, turist
sayısındaki azalma
yuzunden krize girdi. A1DS
hastalığının yaygınlaşması
ve son zamanlarda ülkedeki
yabancılara yönelik
saldınlann artması Tayland
tıırizmine büyük darbe
* ırdu. Tayland'ı ziyaret
eJen turist sayısmda geçen
yıla göre yuzde 10'luk bir
azalma olmasına rağmen
Ulkede en çok para
harcayan Japon ve
Amerikah turistlerin
sayısında görülen yuzde
30-35'lik azalma ulkenin
turizm gelirlerinde
azalmaya neden oldu.
Filistin Kurtuluş Örgütü SiyasiBüro Şefı Kaddumi'nin Cumhuriyet^ demeci
Türkiye, FKO'ye yardım etsin
Faruk Kaddumi,
Ortadoğu Barış
Konferansı'na
katılacak Filistin
heyetinin belirlenmesi
ve konferansta temsil
konusunda
Türkiye'nin desteğini
aradıklarını söyledi.
Kaddumi, "Türkiye,
ABD'yi İsrail'e baskı
yapması için ikna
edebilir" dedi.
FATİH M. YILMAZ
Filistin Kurtuluş örgütü
(FKÖ), Ortadoğu Banş Konfe-
ransı'na katılacak Filistin heye-
tinin belirlenmesi konusunda
Türkiye'nin desteğini arıyor.
FKÖ'nun Siyasi Büro Şefı Faruk
Kaddumi, "Türkiye, FUistin he-
yetinin temsili konusunda İsra-
il'e baskı yapmak için ABD'yi
ikna edebilir" dedi. Kaddumi,
Ortadoğu banş surecine ilişkin
olarak son günlerde ortaya çıkan
gelişmelerin olumlu olduğunu
belırtirken toplanacak bır Orta-
doğu banş konferansımn sonuç-
ları konusunda "umutlu
olmadığını" söyledi.
FKÖ Siyasi Büro Şefı olan ve
aynı zamanda Filistin devletinin
dışişleri bakanhğı görevini de
surduren Faruk Kaddumi ile ls-
lam Konferansı Örgutü toplan-
tısı nedeniyle bulunduğu lstan-
bul'da, Sheraton Oteli'ndeki
odasında görüştük. Kaddumi'-
ye sorduğumuz sorular ve yanıt-
lan şöyle:
— Ortadoğu Banş Konferan-
Fanık Kaddumi, arkadaşımız Fatih M. Ydmaz'ın sondannı yaruüadı. (Fotograf: UĞUR GÜNYÜZ)
a'na katılacak Filistin heyeti ko-
nusundaki tutumunuzda bir geri
adunın söz konusu olabilecegi
söyleniyor. Dogru mu?
KADDUMİ: Kesinlikle böyle
bir şey yok. Bu konuda bizim
tutumumuz, Filistinlilerin kon-
feransa katılacak temsilcilerini
kendilerinin belirlemeleri gerek-
tiği yönundedir. Biz kendi tem-
silcilerimizi belirlemeliyiz. tsra-
U'in bu konuya koşul getirmesi,
banş istemediğinın bir gösterge-
sidir. Biz, Israil'in nasıl temsil
edileceğine karışmıyoruz. Onlar
da Filistin'in temsiûne kanşma-
sınlar. Israil, işgal altındaki top-
raklarda yeni yerleşim bölgelen
açarak banş istemediğini göster-
mektedir. Aynca Birleşmiş Mil-
letler kararlanna uymayarak iş-
galini yasallaştırmak ıstemekte-
dir. Ortadoğu'da banş, Filistin-
lilenn tutumuna değil, Israil'in
atacağı adımlara bağlıdır.
— Son gelişmeierin ısığında,
Türkiye'den beklentileriııiz ne-
lerdir?
KADDUMİ: Türkfye, Filistin
halkıyla dost ve modern bir ul-
ke olarak bu konuda çok şey ya-
pabilir. Özellikle ABD'yi, lsra-
il'e baskı yapması için ikna ede-
bilir. Biz, Türkiye'nin, Filistin
heyetinin seçimi ve Ortadoğu
Banş Konferansı'nda temsili ko-
nusunda desteğini arıyoruz. Bu
hafta içinde Ankara'ya giderek
bu konuda destek arayacağız.
Filistinlilerin FKÖ, Dciğu Ku-
dus, Batı Şeria ve Gazze'den
temsUcilerin katılımıyla konfe-
ransta temsil edilmeleri gereki-
yor.
— ABD'nin tsrail yanlısı bir
tutum izlediğini düşunuyor mu-
sunuz? Aynca Türkiye ile tsrail
arasında ileriye dönük olumlu
ilişkiler kunılabileceginden kay-
gılı mısınız?
KADDUMİ: ABD, Ortado-
ğu'da güvenilirlik kazanmak ve
varolan güçlü imajını korumak
için yapabileceğinin en iyisini
yapmak istiyor ve bunu yapmak
zorunda. Ortadoğu Banş Kon-
feransı'nın toplanması için
ABD'nin attığı adımlar da bu-
nun bir kanıtı. Şu anda sorunun
BM'ye göreyaptınmlann kalkmasını gerektirecek bir değişiklik yok
Irak'a yaptırım kalkımyorDış Haberler Servisi — Irak'ın nükleer
ve biyolojik silahlara ilişkin çahşmalan ko-
nusunda her gün yeni bir açıklama yaptı-
ğını göz önüne alan BM Güvenlik Konse-
yi, bu ulkeye uygulanan yaptınmlann ha-
fıfletilmesini gerektirecek herhangi bir de-
ğişiklik bulunmadığı görüşünde. AP ve Re-
uter'in New York kaynaklı haberlerine göre
Güvenlik Konseyi üyeleri, Irak'a karşı yap-
tınmlann bu asamada aynı şekilde sürme-
si gerektiğini belirttiler.
Irak sorununu görüşmekte olan Güven-
lik Konseyi'nin beş daimi üyesi ABD,
SSCB, Ingiltere, Çin ve Fransa; Irak'ın te-
mel ihtiyaç maddelerini ithal etmekte bü-
yük kaynak sağlayacak petrol satış izni için
resmi karar tasansını halen tartışma aşama-
sında bulunduruyor.
AA'run haberine göre bunun yanısıra beş
daimi üye, bugünlerde son gelişmelere gö-
re değerlendinneye aiınan yeni bir karar
taslağında nükleer, biyolojik ve kimyasal
silah geliştirme programı üzerine tam ay-
rıntılı bilgi vermediği kaydedilen Irak hu-
kümetinin kınanması, Irak silah sanayii için
tam ayrıntılı yeni listenin hazırlanması ve
BM denetçi heyetinin yetkilerinin genişle-
tilmesini belirleyen konulan tartışıyor.
BM'den resmi izin çıktığı takdirde Irak,
petrol gelirinin gıda, ilaç, tıbbi malzeme alı-
mı dışında kalan bölümünü; savaş tazmi-
natı, nükleer, kimyasal, biyolojik, balistik
silah potansiyelinin, BM denetiminde im-
hasının maliyeti ve Irak-Kuveyt sınınnı
kontrol eden BM komisyonunun giderleri-
nirt yansıru karşılamak için kulianmakla
yükümlü olacak.
Ingiltere'nin 15 üyeli Güvenlik Kon-
seyi'ndeki temsilcisi David Hannay, di-
ğer Konsey üyelerinin de belirttiği üzere
Irak'taki tesislerde incelemelerde bulunan
BM nükleer enerji müfettişlerinin, Irak'ın,
atom bombasını kullanıma hazır duruma
getırebilecek "üç gram plutonyumu" üret-
miş olduğunu kendilerine ilettiklerini
kaydetti.
Irak'taki BM yardım heyeti yetkilileri, bu
ülkeye karşı bir yüdır uygulanan ekonomik
ambargonun koşullan hafıfletilip Irak'ın
gıda satın almasına izin verilse bile ulkede
açlık başgöstereceğini ve salgın hastalıkla-
nn yayılacağını beürttiler.
Katolik yardım servisi yetkilisi Douglas
Broderick, Iraklann sadece ekmek, makar-
na, pilav ve sebze ile beslendiklerini kay-
dederek, hetrgn hemen hiç et gıdası alma-
dıklannı, güneydeki Amara kentinde ise in-
sanlann sadece karpuz bulabüdiklerini be-
lirtti.
Yetkililer, ülkedeki gıda maddesi kıtlığı-
nın yanı sıra gelecek yıl ekim yapılabilme-
si için tohum olmadığını da kaydediyorlar.
Filistin'in temsili konusu üzerin-
de odaklanması, Israil'in bir
oyunu. îsrail, Ortadoğu Banş
Konferansı'na katılacağmı açık-
larken kcsul koyarak bunu ya-
ratmıştır. ABD'nm Israil'i, Filis-
tin'in ve özellikle FKÖ'nun ba-
nş konferansına katılması yö-
nünde zorlaması gerekiyor.
Türkiye ile olan ilişkilere gelin-
ce; Türk yetkililer hemen hemen
her fırsatta Filistin davasının ar-
kasında olduklannı tsrail'in BM
kararlanna uyması gerektiğini,
işgal altında tuttuğu topraklar-
dan çekilmesini istediklerini söy-
lemişlerdir. Turkiye bu konuda
bizim davamızın en büyük des-
tekçilerinden biridir ve bundan
sonra da öyle kalacaktır. Bun-
dan eminiz. Onun için, bizim bu
konuda hiçbir kaygımız yoktur.
— Körfez savaşı sırasında
FKÖ'nun Irak'ı desteklediği şek-
Undeki göriışlerin sizin açınız-
dan bugun olumsuz bir etkisi
var mı?
KADDUMİ: Biz bütün Arap
dünyasıyla dostuz. Körfez savaşı
sırasmda Irak ile Kuveyt arasın-
da sorunun çözümüne yönelik
arabuluculuk yapmak istedik.
Ancak, ABD Irak'a karşı girişe-
ceği saldınyı hakh çıkarmak i-
çin ve Irak'ı yalnız bırakmak için
bir tür karalama kampanyasına
girdi. FKÖ'yu de Irak'ın destek-
çisi olarak iian etti. Bu yanüştır.
Biz, intifada ile İsrail'e karşı sur-
durdüğümüz savaşla terörist de-
ğil, hakh bir davanın bayrağıyız.
Uluslararası alanda birçok ulke
bizim davamızı İsrail'e karşı sa-
vunmakta ve bizi desteklemek-
tedir. Islam Konferansı örgutü
toplantısında da Islam dünyası-
nın bize verdiği destek tamdır.
Eğer Körfez savaşı sırasındaki
tutumumuz ABD'nin duşündü-
ğü biçimde bizi zararlı çıkara-
caksa, bunu düzeltmek de yine
onların elindedir.
—ABD ve Sovyetler Birligi,
ekim ayında bir banş konferansı
toplanması yönunde anlaştılar.
Siz bu konferanstan umutlu
musunuz?
KADDUMİ: Böyle bir konfe-
rans toplanabilir. Ancak FKÖ
1
nün katılmayacağı bir konferans
ne denli başanh olur, bu tartı-
şılır. Bizce, hiçbir başansı ol-
maz. Taraflann göruşleri, iyi-
kötu ortadadır. Aslında lsrail-
in banş istemeyen, olumsuz tu-
tumu nedeniyle konferansa
FKÖ'nun de katılması duru-
munda bile banş konusunda
çok önemli gelişmeler ortaya çı-
kacagı konusunda umutlu deği-
lim. Çünku tsrail şu anki tutu-
munu sürdurdüğü sürece banş
olmaz. Biz katılsak da katılma-
sak da Israil'in barış istemeyen
tutumuna karşı savaşımızı sür-
dureceğiz.
Nükleer
olum
Nükleer serpintiler
nedeniyle 2000 yılına dek
430 bin kişinin öleceği
tahmin ediliyor.
LONDRA (AA) — Nükleer
silah karşıtı, Nükleer Savaşın
önlenmesi Için Uluslararası Fi-
zikçiler Grubu'nun hazırladığı
özel bir rapora göre nükleer de-
nemelerin atmosferde yol açtı-
ğı nükleer serpintiler milyonlar-
ca kişiyi tehdit ediyor.
Raporda, yerüstünde yapılan
denemeler sonucu atmosferin
emdiği radyasyon nedeniyle
2(X)0 yılına kadar yaklasık 430
bin kişinin öleceği ifade edildi.
Nükleer silahın ilk kullanıldı-
ğı Hiroşima faciasının yıldönü-
mü nedeniyle dün yayımlanan
raporda "Gelecek yüzyıllarda
atmosfer denemelerinin yol aca-
cağı kanser vakalan sonucunda
2.4 milyon kişinin oleceğini tah-
min ediyonız" denildi.
1940'lı yıllarda atom bomba-
sının geliştirilmesinde katkısı
bulunan Joseph Rotbalt ile In-
giliz yardımcısının hazırladığı ve
Ingıltere, ABD, Çin, Fransa ile
SSCB tarafından yeraltı ve yer-
üstünde yapılan nükleer dene-
melerin etkilerinin analiz edildi-
ği raporda tüm nükleer silah de-
nemelerinin yasaklanması isten-
di.
POLİTİKADA
Faciamn 46. yddönümü ^ZZ^'
atom bombası atılmasının 46'ncı yıldonumü torenlerle anılıyor.
Hiroşima Vaüsi Takashi Hiraoka, Hiroşima'ya atom bombası atıl-
masının 46. yıldönumu dolayısıyla, Japonya'nın tkinci Dunya
Sa\^şı'nda Asva kıtasına verdiği zararlardan dolayı özur diledi.
Hiraoka )-aptığı konuşmada, Japonya'nın. İkinci Diinya Sava-
şı'nda. sömürgesi altındaki Asya ve Pasifık halklanna buyuk acı-
lar yaşatüAını belirtti. Japonya'da banş y^nlılan, uzun süreden
beri hükümeti, tkinci Dfinya Sa\d^ı uu»ı su
bul etmemekle suçluyoriardı. Atom ve hklrojen bombalanna kar-
şı Hiroşima Konseyi Başkanı Yukio Yokohara, Kaifu'nun da
tkinci Diinya Savaşı'nda Japonya'nın yaptıklanndan dolayı özür
dilemesi gerektiğini ve denizaşın ulkelere asker göndermeden ön-
ce Asya lilkelerine danışması gerektiğini bildirdi. 6 Ağustos
1945'te Hiroşima'ya atom bombası atılması sonucunda 140.000
kişi, 9 Ağustos 1945'te bombalanan Nagasaki'de de 70.000 kişi
hay^tını kaybetmişti. (Fotograf: AFP)
ABD Dışişleri Bakanı Cezayir'den ülkesine döndü
Baker: Barış için çok ıımutluyum
James Baker'ın son Ortadoğu gezisinde Banş
Konferansı'nda Filistinlileri kimin temsil edeceği konusu
açıklığa kavuşmadı. ABD Dışişleri Bakanı'nın bölgeyi
tekrar ziyaret etmesi bekleniyor.
Dış Haberler Servisi — ABD Dışişle-
ri Bakanı James Baker'ın, bir Ortado-
ğu Banş Konferansı düzenlenmesini sağ-
lamak için bölgeye yaptığı 6. ziyaret Fi-
listinlilerin temsili konusu açıkhğa ka-
vuşamadan sona erdi. Cezayir'de yap-
tığı temaslardan sonra ABD'ye dönen
Baker, Ortadoğu'daki banş süreci ko-
nusunda 'çok umutlu' olduğunu söyle-
di. Baker'ın, Filistinlileri de ikna etmek
üzere gelecek ay bölgeye bir ziyaret da-
ha yapması bekleniyor.
Îsrail ise işgal altındaki topraklara Ya-
hudi yerleşimi konusundaki politikası-
m değiştirmiyor. Îsrail hükümeti, bu
bölgede Yahudi yerleşim merkezlerinin
kurulmasına devam edileceğini resmen
açıklarken Batı Şeria'daki bir yerleşim
merkezi, önceki gun torenlerle Yahudi
ailelerin yerleşimine açıldı.
Ortadoğu ve Magrıp ülkelerine yap-
tığı 23 günluk geziyi tamamlayan ABD
Dışişleri Bakanı Baker, Vv'ashington'a
geri döndu. Baker, son durağı olan Ce-
zayir'den ayrılmadan önce Devlet Baş-
kanı Şadli Bincedid ile bir görüşme yap-
tı. Görüşmeden sonra gazetecilere bir
açıklama yapan Dışişleri Bakanı Baker,
Moritanya, Fas, Cezayir, Tunus ve Lib-
ya'dan oluşan Arap Magrip birliği ulke-
lerinin, Ortadoğu banş surecine gözlem-
ci olarak katkıda bulunabileceklerini
söyledi. Baker, banş sürecinde daha ön-
ce etkin rol o>Tiayan Cezayir'in, bundan
sonra da ABD ve Sovyetler Birliği'nin
çabalarına katılacağmı belirtti.
ABD Dışişleri Bakanı Baker, Ceza-
yir'den aynlmadan once yaptığı açıkla-
mada, Ortadoğu Banş Konferansı ko-
nusunda Filistinli yetkililerden kesin bir
yanıt alamamakla bırlikte, scrunun çö-
zumu için 'çok umutlu' olduğunu söy-
ledi. Göruşmelerde varılan noktanın,
barış yolunda 'altın bir fırsat' olduğu-
nu belirten Baker, "Banşa ulaşana ka-
dar çabalanmın sıirdüreceğiz" dedi.
Ekim ayında yapılması planlanan Or-
tadoğu Banş Konferansı'na, Filistinliler
ûışında butun taraflar yeşil ışık yaktı.
Konferansın önündeki tek engeli, tsra-
il'in, konferansa katılmak için koydu-
ğu koşullar oluşturuyor. Îsrail, FKO ile
bağlantısı olan, Doğu Kudüs'te yaşayan
veya yabancı ülkelerde yaşayan Filistin-
lilerin, banş konferansına katılmaları-
m kabul etmiyor. FKÖ lideri Yaser Ara-
fat, İsrail'in koşullanmn kesinlikle ka-
bul edilemeyeceğini her fırsatta yineler-
ken Ebu Şerif'in, "Uzlaşma yolu
bulunabilir" şeklindekı açıklaması,
"FKÖ'nun de ikna olacağı" şeklinde yo-
rumlanmıştı.
Banş konferansına katılmaya şartlı
olarak 'evet' diyen tsrail ise Filistinlilerle
uzlaşmaya varmalannın önündeki bü-
yük engellerden biri olan "işgal altındaki
topraklara Yahadi yerleşimi" konusun-
daki politikasında ısrar ediyor. Bu bol-
gedeki en büyuk yerleşim merkezinin in-
şasına geçen hafta başlayan Israil, ön-
ceki gün de Batı Şeria'daki bir yerleşim
merkezini törenle açtı.
SORUNLAR
ERGUNBALa
Türkiye'nin Politikası
Dışandan Nasıl Görünüyor?
Uzun yıllar Türkiye'de yaşayan, gayet iyi Türkçe konuşan
bir Arap gazeteci ile geçenlerde bir toplantıda sohbet edi-
yorduk.
"Türkiye dışartdan bakınca Amerika'nın kolonisi gibi
gözüküyor" dedi. Şonra devam etti: "Sakın kızmayın. Ben
Türkleri çok sevdiğim ve Türkiye'yi Ortadoğu'da değışik bir
konumda görmeyi düşlediğim için heyecanlanıp böyle konuş-
tum. Bu durum beni üzüyor."
Kendisıne, hükümetin izlediği polrtikanın dışarıda Türkiye
hakkında buna benzer bır izlenim yaratabileceğini bizim de
sık sık yazdığımızı, uyanda bulunduğumuzu, ABD ile bu denli
sıkı fıkı olmanın sakıncalanna işaret ettiğimizi söyiedik.
Yalçın Doğan'ın önceki gün Milliyet'teki haberi, Arap ga-
zeteci ile yaptığımız bu sohbetı aklımıza getirdı. Habere gö-
re İran Dışişleri Bakanı Ali Ekber Velayeti, İslam Konferansı
örgütü Dışışlen Bakanları toplantısında Safa Giray'la yaptı-
ğı konuşma sırasında Silopı'dekı Çekiç Güç'ü sert biçimde
eleştirerek Çekiç Güç'e izin vermenin Amerikan yanlısı poli-
tikanın da ötesinde, "bir tür Amerikan uşaklığı" olduğunu soy-
lemiştir.
Velayeti'nin, Türkiye Dışişleri Bakanı'na bu şekilde konuş-
ması kuşkusuz büyük küstahlıktır. Bu olayda, birbirini uzun
süredir tanıyan ve dertleşen ikı gazeteci değıl, resmi temas-
lar yapan iki bakan söz konusudur.
Yalçın Doğan yazısında, "Asıl düşûnmemiz gereken so-
run İranlıların küstahlığından çok, izlenen Amerikan yanlısı
politikaların Türkiye'yi bötgedeki ülkelerin gözünde hangi nok-
taya getirmiş olduğudur" diyor.
Çok doğru.
Yıilardır Türkiye'de yaşayan ve Türkleri seven bir Arap ga-
zeteci üzgün biçimde "Türkiye dışandan Amerikan kolonisi
gibi görünüyor" dıyor.
İran Dışişleri Bakanı Velayeti, olaya Iran'ın çıkarları açısın-
dan bakarak Türkiye'nin polıtikasını "uşaklıkla" eşanlamlı tu-
tuyor. İki değerlendırmenin çıkış noktaları değişık, ama so-
nuç aynıdır: Türkiye'nin izlediği "kraldan fazla kralcı" Ame-
rikan yanlısı politika, bölgemizde saygı uyandırmıyor, olum-
lu karşılanmıyor. Cumhurbaşkanı Sayın Ozal'ın "Köıiez po-
litikamız sayesinde dünyada itıbarımız fevkalade artmıştır"
sözlerine, basınımızda onu desteklemeyi görev edinmiş bir
iki yazarın çabalarına karşın, durum hiç de öyle görünmü-
yor.
Nasıl görünsün ki?
ABD'nin malzeme deposu olmayı kabul etmışsiniz. Gerek-
tiğinde, komşu bir ülkeye müdahale edılmesi için toprakları-
nızı yabancı ülkelerin askerlerine açmışsınız. Sadece Batı
:
nın bölgedeki jandarması olmayı kabul etmekle kalmayıp biz-
zat Batılı "jandarmaları" Silopi'de konuşlandırmışsınız.
Ondan sonra "Dünyada itibarımız fevkalade arttı" şarkı-
ları.
Kım inanır buna?
''Çekiç Güç", Türkiye'nin sınırlannı koruyacakmış.
İsrail, 40 yıldır Araplarla savaşıyor. Ulkede tek Amerikalı
ya da Avrupalı asker yok. İlk kez Körfez savaşı sırasında Pat-
riot füzelerini kullanmak üzere 20-30 Amerikan askeri geldi.
O bile sorun oldu Yahudi devletinde, tartışmalara yol açtı.
Türkiye, Sovyetler Birliği'nin, Suriye'nin hatta el altından
iran'ın ABD ile ilişkilerini düzeltmeye çalıştığı bir dönemde,
kuşkusuz VVashington'la iyi ilişkiler kurmalıdır. Ülkemizin Don-
Kişotluk yapmasını isteyen yok. Dış politika ile meydanlarda
devrimci slogan atmak arasında fark olduğunu aklı başında
herkes bilir.
Ama ABD ile iyi ilişkiler kurmak başka, ABD'nin bir sıçra-
ma tahtası, piyonu olmak başka.
İzlenen politikalar sayesinde itibarımızın "fevkalade
arttığını" ileri süren yetkililerle bu görüşü desteklemeyi ken-
dilerine görev edinen bazı yazariann göremedıkleri ya da gör-
mek ıstemedıkleri nokta budur.
WASHINGTON
Barış suyu projesine
ABD'den yardım
Beyaz Saray Sözcüsü Fitzvvater,
Cumhurbaşkanı Özal'm, barış suyu projesi
için ABD ordu mühendislik birimlerinin
uzmanlığının yararlı olabileceğini söyledi.
VVASHINGTON (AA) —
ABD ordusunun mühendislik
birimleri komutanı general J.
Hatch, Başkan George Bush ile
göruşerek banş suyu projesi
konusundaki gözlemlerini
anlattı.
Hatch'ın, banş suyu projesi
ile ilgili olarak Başkan Bush ile
göruştuğu, Beyaz Saıay Sözcü-
sü Marlin Fitzwater tarafından
açıklandı. Fitzwater, General
Hatch'ın Türkiye'de Cumhur-
başkanı Turgut Özal ile yaptı-
ğı görüşme konusunda da,
Bush'a bilgi verdiğini belirtti.
Sözcu, Cumhurbaşkanı Tur-
gut Özal'ın banş suyu projesi
için, ABD ordusu mühendislik
birimlerinin uzmanlığının ya-
rarlı olabileceğini söylediğini
bildirdi.
PENTAGON
ABD ordusunun mühendis-
lik birimleri, Körfez savaşı son-
rasındaki çahşmalan ile dikkati
çekmiş ve savaş sırasında altya-
pısı yok olan Kuveyt'te su ve
elektrik hizmetlerinin çok kısa
sürede yeniden başlaması, bu
birimlenn çabası ile mümkün
olmuştu. Mühendislik birimle-
ri, ust üste bombalanan Kuveyt
Havaalanı'nın da kısa sürede
ulaşıma açılmasını sağlamıştı.
Bu arada, Batı Şeria'daki
Beytüllahım kenti Belediye
Başkanı Elias Freij. Vv'ashing-
ton'daki temaslan sırasmda
banş suyu projesine değinmiş
ve bölgede susuzluğun ciddi
boyutlar kaydettiğine dikkati
çekerek, bölge ulkelerinin sila-
ha milyarlar harcayacak yerde
projeyi desteklemelerini öner-
mişti.
Yem dünya düzenine
'bunalım senaryoları'
Pentagon, soğuk savaşın sona ermesi üzerine
bölgesel sorunlara yöneliyor. Pentagon
uzmanları, "yeni dünya düzeninin"
sorunlarına hazırlıklı olmak için Ortadoğu ve
SSCB kaynaklı 'bunalım senaryosu' hazırladı.
WASHINGTON (AA) —
Soğuk savaşın sona ermesi ile
ABD Savunma Bakardığı, ge-
leneksel NATO-Varşova Pak-
tı savaş oyunlanndan vazgeçti.
Artık "bölgesel sorun
noktalanna" yönelen Penta-
gon, son olarak Ortadoğu ve
SSCB kaynaklı iki "bunalım
senaryosu" üzerinde çalıştı.
"Yeni Dünya Düzenindeki"
bunahmlara hazırlıklı olmak
için Pentagon'un super bilgisa-
yarlannda geliştirilen ve ABD
muttefiki ülkelerin görevlileri-
nin de katıldığı savaş tatbikat-
lanndan ilkinde, 1998 yılında
Irak ve "radikal" çizgiye dö-
nen Iran ittifak kurarak Suudi
Arabistan'a saldınyor.
Manevranın sonunda ABD
onculüğündeki muttefikler sal-
dınyı püskurtüyor. Ancak
muttefikler harekete geçene ka-
dar Suudi Arabistan'ın yandan
çoğu işgal ediliyor.
ikinci senaryoda ise
"radikaller" darbe ile Krem-
lın'de egemenliği ele geçiriyor
ve glasnostu durduruyor. Ra-
dikal Sovyet yönetimi Baltık
cumhuriyetlerine ordu yollayıp
bağımsızhk girişimlerini bastı-
rıyor. Kızıl ordu aynı zaman-
da Polonya'yı işgal ediyor.
İki senaryo da, ABD ve müt-
tefiklerinin her zaman haza ol-
ması ve sorun bölgesine çok ça-
buk birlik kaydırabilmesi ge-
rektiğini ortaya koyuyor.