Katalog

22 TEMMUZ 1991 Istaııbul bekledi,Bush geçti Dün saat 09.30'da Atatürk Havalimanı'na inen ABD Başkanı George Bush ve eşi, Özallar'la birlikte önce Sultanahmet Meydanı'na geldiler. Sultanahmet Camisi'ni gezen Bush ve Ozal çiftleri, daha sonra Ayasofya Müzesi'ne geçtıler. Topkapı Sarayı nda Mehteran Bölüğü'nün konserıyle karşılanan konuklar, Saray ın Hazıne Daıresı'nı tstanbul Haber Servisi HABERLER CUMHURÎYET/3 &%£EtS£^£gS£*ABD Başkanı George Bush, 'tarihi' önem taşıyan Türkiye nyaretinin ikinci gününde Cumhurbaşkanı Turgut Özal'la birlikte Istanbul'a gelerek tarihi ve turistik yerleri gezdi, motorla Boğaz gezisi yaptı, muhalefet liderleriyle görüştü, akşam da Dolmabahçe Sarayı'nda özal'ın verdiği davete katıldı. Bush ve eşi Barbara B«sh, özal ve eşi Semra özai'ı Ankara'dan Istanbul'a getiren ABD BaşkanlığTnın 'Airforce 1' uçağı, Atatürk Havalimanı'na 9.30'da indi. Havaalanında tstanbul Valisi Cahit Bayar ve eşi, tstanbul Büyukşehır Belediye Başkanı Nurettin Sözen, 1. Ordu Komutanı Orgeneral tsmail Hakkı Karadayı ve eşi, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Kemal Yamak tarafından karşılandılar. Başkan Bush'un 'Jupiter Lux' marka mavi tişört ve açık renk spor pantolonuna karşılık Barbara Bush'un beyaz üzerine mavi puanlı kısa kollu bir elbise, boynunda üç sıra beyaz inciden kolye ve ayaklannda biri kırmızı biri mavi iki ayn renk papuçla 'aMye' bir kıyafet içinde olduğu gözlendi. Cumhurbaşkanı özal, göğsü TÖ armah krem rengi kısa kollu gömlek, aynı renk pantolon askısı ve bej pantolon, Semra özal'ın ise V biçimi yakasının çevresi ucundan püsküller sarkan parlak kordon ve aplike çiçeklerle süslü lacivert triko bluz ve lacivert pantolon giydikleri dikkat çekti. Bushlar ve özallar, aynı Lımuzin'le sahil yolundan Sultanahmet Meydanı'na gelerek, burada dışarı çıkıp fotoğraf çektirdiler, halkı selamladılar. Barbara Bush ve Semra özal, Sultanahmet Camisi'ne girmeden önce başlarına eşarp taktılar, Bushlar ve Özallar daha sonra pabuçlarını çıkararak camiye girdiler. Camiye giren konuklara lstanbul Müftüsü ScUhattia Kaya ile cami imamı Recai Albayrak bilgi verdiler. Konuklara ayrıca sedef kakmah cami kürsüsü, hunkâr mahfeli ve 21 adet ünlü mavi mozaik hakkında bilgiler de aktarıldı. Gezi sırasında Semra özal'ın bacaklanndaki rahatsızhk nedeniyle zorlukla yürüdüğü ve sık sık eşinin koluna tutunduğu dikkatleri çekti. Cami çıkışında gazetecilere poz vermek için konulan kaidenin üzerine çıkarken ° Zal Ve e§Ierİ> Gemide soğuk balık çeşitleri, karides güveç, salata, şarap, kazandibi, meyveve kahve ikram edilen Bushlar ve Özallar'a, TBMM Başkanı, Başbakan, Başbakan Yardımcısı, Dışişleri Bakanı eşlik etti. İşadamlan ve gazetecilerin bulunduğu bir diğer gemi de geziye katıldı. D a n a sonra Çırağan Oteli'ndeki dairesine gelen Bush Bush, BUSH YEMEKTE KONUŞTU 'Şimdi Kıbns'ta çözüm zamanı' tt^^g*"*""*™*** Haber Merkezi ABD Başkanı George Bush, Kıbnsta kalıcı çözüme tarafların kendi çabalanyla ulaşılabileceğini belirterek "Engelleri kırmanın, eski tabulan yıkmanın ve kalıcı bir banş kunnanın vakti gelmiştir" dedi. Bush, sonına değinirken Uk kez KKTC Cumhurbaşkam Rauf Denktaş'ın adından söz etti. ABD Başkanı, Türkiye'nin ATye ve Batı Avrupa Birliği'ne girmeyi hak ettiğini de belirterek "destek" vaat etti. Cumhurbaşkam Turgut özal, Başkan Bush onuruna dün akşam Dolmabahçe Sarayı'nda bir yemek verdi. Muadeye Salonu'ndaki yemekte misafuiere zeytinyağlı dolma çeşitleri, taze patates, istim kebabı, levrek tava, mevsim salatası, saray lokma, dondurma, taze meyveler, kahve ve Turk şaraplarından oluşan mönü ikram edildi. Cumhurbaşkam özal iki ülke ilişkilerinin durumunu an ması da potansiyeUn tamamının kuUanılıııası yolundaid kararlılıgınızın bir başka işaretidir" diye konuştu. ABD Başkanı Bush, onuruna verilen yemekte Turkiye"ye övguler yağdırdı. Bush'un konuşmasındaki çarpıcı bölumler şöyle: Türkiye'ye övgü Dunya uluslararasında pek azı sizinki gibi unlü bir geçmişe sahiptir... 1980'lerde Türkiye ekonomik büyüme açısından her OECD ulkesinı geride bırakmıştır. Türkiye yeniden bir ticaret cevheri olarak, Avrupayı, Doğu ve Batı'yı, Asya'yı ve Ortadoğu'yu bırleştiren tarihi yerini alabilır. Türkiye bugün dünyadaki yerinden emin bir ulkedir. Son 10 yıllık hur yö1 netim ve hur gırışim, Türkiye yı Avrupa'nın parlayan yıldızı durumuna getirmiştir. Türkiye, AT'ye ve Batı Avrupa Birliği'ne girmeyi hak etmiştir ve Türkiye bu konuda Amerikanın desteğine guvenebilir. Dolmabahçe Sarayı'nda onuruna verilen yemekte konuşan Başkan Bush, Kıbrıs sorunu konusunda taraflara "çözüm sizlerin elindedir" mesajını verdi. Denktaş'ın adından da ilk kez söz eden Bush, Türkiye'nin AT ve BAB üyeliklerini desteklediklerini söyledi. Cumhurbaşkam Özal da, AT'nin tutumunu eleştirdi. lattı ve "gecmişteki başarılannın stratejik bir iişkiye dönuşmekte olduğunu" söyledi. Türkiye'nin kendisini Batı'nın aynhnaz bir parçası gördüğünü belirten özal, şöyle konuştu: "Bazılan, Avrupa Toplulugu'nun bir Hıristiyan kulubü ofanası lazım gddigİDe kanidir. Böyle yaklaşımlar, hoşgönı ve açık flkirlilikle bagdaşmaz. Sizin Amerika'daki tecriibeııiziıı açıkça gösterdigi gibi, kulturel ve dini farkuuklar demokratik toplumlan zenginJeştirir, kuvvetiendirir. Biz, TurkiyeiHn Avrupa Toplulugu'na uyeiiğinin bnnu saglayacağına inanıyoruz. Türkiye bu inanç içinde, Avrupa butunleşmesinde yer almayı arzulamaktadır." Amerikalı işadamlarımn Türkiye'ye gelerek buradaki çok çeşitli imkânlan değerlendirmelerini isteyen ö z a l , Bush'a Türkiye'ye olan güveni nedeni ile teşekkür etti ve "Disküerimizin kurumsallaşürılTurkiyeABD dostluğu tttifakımız komunizm korkusu üzerine değil, özgurlük ve demokrasiye olan ortak yükumluluğümüze dayanmaktadır. Ortak bağlarımızı ve amaçlanmızı daha da geliştirmek, hukümetlerimiz tarafından oluşturulan bağlan guçlendirmek için ant içelim. Körfez savası Hiçbir ülkede, uluslararası hukukun üstün gelmesi konusunda bu kadar azimkâr ve bu kadar kararlı başka hiç kimse olmadı. Türkiye Yunanistan Türkiye ve yunanistanarasan' da kalıcı bir barışın zamanı gelmıştir. Türkiye ve Yunanistan, NATO muttefıkleridir, koalisyonun ortaklandır. Ortak ideallere sadık bir hur Avrupa ülkeleridir. Yani bu uzücü kötu niyet sayfası kapanmahdır. Demokrasiyi bağnna basan iki ülke birbirlerini duşman olarak görmemelidirler. (...) "Türk halkına, Yunan haikına (Arkast Sa. 17, Su. l'de) Bush, Özal ve eşlerinin İstanbul'daki Uk duragı SuHananmet Camısi'ydi. Konuklar, ziyaretlerini ayakkabısızolarak gerçekleştirdiler. (hoıograt: Lgur Gunyüz) de Semra özal'ın bacaklarım büytlk zahmetle kaldırabildiği ve ancak yardımla kaideye çıkabildiğı görüldü. Konuklar buradan Ayasofya Müzesi'ne geçtiler. Müzede bir süre yetküilerden yapısı ve mimari özellikleri konusunda bilgi alan Bush ve beraberindekiler dilektaşına parmaklannı sokup dilek tuttular. Ancak ne di» lek tuttuklan öğrenilemedi. Gazeteciler, Ayasofya gezisi sırasında Başkan Bush'a çeşitli sorular yönelttiler, Bush bu sorulara "Ayasofya'da açıklama yapmıyorum" karşılığmı vererek basın mensuplarıyla şakalaştı. Konuklar, Ayasofya'dan sonra Topkapı Sarayı'na geçtiler. Bush ve beraberindekiler, Topkapı Sarayı'nın Babüsade Kapısı'nda Mehteran Bölüğü'nün konseriyle karşılandılar. Bush, özal ve eşleri, Enderun Avlusu'nda da Kültür Bakanlığı tarihi Türk müziği ve sema gösterisini izlediler. Bush'un gösteri sırasında semazenlerin dönüşüyle ilgüi olarak özal'a çeşitli sorular sorduğu görüldü. konuklar, gösteri sonunda beğendiklerini gösterecek biçimde semazenleri alkışladılar. Konuklar, daha sonra sarayın Hazine Dairesi'ni gezdiler. Burada kendilerine Topkapı Sarayı Müduru Ahmet Menteş tarafından bilgi verildi. Bush ve eşinin ünlü Kaşıkçı Elması'yla çok ilgilendiği dikkatleri çekti. Gezi sırasında sık sık eşiyle el ele tutuşarak yürüyen Başkan Bush, bir arahk havada uçuşan martılan görünce "Onlar da güvenlik UÇUŞD yapıyor" diye çevresindekilerle şakalaştı. Daha sonra Bush ve özal çifti, Sarayburnu'na geçerek burada eski şehir hatlarına ait 'Sarayburnu' adh özel bir şirkete ait restore edilmiş gezi gemisine bindiler. Geminin baştan başa çiçeklerle süslenmiş olduğu göruldu. Gemiye, ayrıca Turk ve ABD bayraklanyla Cumhurbaşkanhğı forsu çekilmışti. Gemiyi 10 Sahil Güvenlik hücumbotu, 7 küçük sürat motoru, birinde Amerikalı birinde Türk korumalann yer aldığı dörder kişilik SAS botu ile ABD Konsolosluğu'nun motoru, denizden iki helikopter de havadan korudu. Konuklara geminin üst katındaki lokantada soğuk balık çeşitleri, karides güveç, salata, Türk şaraplan, kazandibi, meyve ve kahve ikram edildi. Konuklar yemek yerken, gezinin bu bölumüne ahnma başarısı gösteren gazeteci grubu, ait katta bekletildi. Gemide ayrıca TBMM Başkanı Kaya Erdem ve eşi Sevil Erdem ile Başbakan ve eşi, Başbakan Yardıması Ekrera Pakdemirii ve eşiyle Dışişleri Bakanı Safa Giray, Mesut Yılmaz ve eşi Berna Yılmaz da bulundu. Bu gemiye eşlik eden ikinci gemide ise işadamlan ve diğer gazeteci grubu yer aldı. Bu gemideki işadamlan arasında Sakıp S a b u a , Güler Sabancı, Şank Tara, Leyla Alaton dikkatleri çeken isimlerdi. Bush ve beraberindekilerin 12.25'te Sarayburnu'nda başlayan Boğaz gezileri Sanyer'e kadar uzadı, 14.4O'ta Çırağan Sarayı'nda sona erdi. Sarayburnu gemisi, iskele bulunmaması nedeniyle Çırağan nhtımına güçlükle yanaşabildı. Bush, daha sonra oteldeki dairesinde SHP Genel Başkanı Erdal tnonıi ve DYP Genel Başkanı Suleyman Demirel'le ayrı ayn görüştu. ABD Başkanı ve beraberindekiler, bu sabah tstanbul'dan aynlarak Washington'a dönüyorlar. Bush'u Amerikan polisi korudu ESAT PALA ABD Başkanı George Bush'un gezisi sırasında tstanbul'da şimdiye kadar görulmemiş güvenlik onlemleri alınırken, Sultanahmet, Dolmabahçe ve sahil yollarının kesilmesi kent halkını hareketsiz bıraktı. Yetkililerin bir gun önceden, "her yer açık" demelerine karşın, Boğaz köprulerinın arahklı trafiğe kapatüması, vapurların 4 saat çalışmaması, bınlerce insanın iskele onlerine yığılmasına yol açtı. Bush ve beraberindeki heyetin gezi yaptığı bölgeler, kara, hava ve denizde çok sıkı şekilde denetlendi. Turk polisinin, heyeti koruma görevinde geri planda kaldığı, gazetecilerin aramasını dahi ABD'li güvenlik gorevlilerinin yaptığı dikkat çekti. Turistler ve lstanbul halkı, heyetin gezi yaptığı bolgelere sokulmadı. Bush'un gezisi sırasında heyet çevresindeki her tnrlu kontroltt, Amerikan güvenlik görevlileri gerçekleştirdi. Bush'a protesto jCezaevinde açlık grevi ka şubesine kimliği beürsiz kişilerce molotof kokteyli atıldı. Kadıköy ve Bakırköy'de asılan bombah süsü verümiş pankartlar polis tarafından indirildi. Gece Bostancı Şenesenevler Ziraat Bankası Şubesi'ne molotof kokteyli atan müitanlar, olay yerinden kaçtı. Kokteyller yan, yy gına yol açmadan söndürüldü. Zeytinburnu'ndaki General Elektrik Firmasına ait fabrikaya 3 kişi tarafından molotof kokteyli atılmak istendi. Polisir müdahalesi sonucu, 3 kişi kaçarken yakalandı. Bu arada, çeşitli bölgelerde bildiri dağıtan kişiler güvenlik görevlilerince gözaltına alındı. lstanbul Hasköy'de Kalaycıbaşı'nda bulunan Profilo Holding'e ait bir binaya dun saat 12.45 sıralarında 2 adet molotof kokteyli atıldı. Binanın girişindeki camların kırılmasına neden olan molotof kokteylleri polisin müdahalesiyle söndürüldü. Polis, kaçmaya çalışan eylemci gruptan iki kişiyi gözlatına aldı. Saldınyı yasadışı DevrimciSol adlı örgüt üstlendi. tstanbul'da sabah saatlerinde de Hasanpaşa'daki Özdemir İlkokulu'nun duvarına, Bush'un Türkiye gezieden sloganlann yer aldığı ssini pprotesto euen sıogamarın yer aıuıgı m l unCsı.o bompah süsu verilmiş bir pankart asıl' dı. Pankart poüsce indirildi. tzmir'de Alsancak Gan'na Bush aleyhine slogan bulunan pankartı asan iki kişi, kaçmak isterken yakalanarak gözaltına alındı. Sosyalist Parti'nin, Bush'un gezisini protesto amacıyla yurt çapında dağıttığı "Bush defol" bildirileri nedeniyle, 57 partilinin gözaltına alındığı, bunlardan 13'ünün halen gözaltında bulunduğu açıklandı. SP Genel Sekreteri Hasan Yalçın, gözaltına alınanlar arasmda Trabzon II Başkanı Turan Kaya, Denizli İl Başkanı Mustafa Gıileç ve Adana Yureğir İlçe Başkanı Vahdet Şimşek, Mamak İlçe Başkanı Ali Remzi Tuncel ve Yenimahalle İlçe Başkanı İsmail Bayraktar'ında da bulunduğunu söyledi. Haber Merkezi ABD Başkanı Geogre Bush'un Türkiye gezisini protesto için dün de çeşitli yerlere molotof kokteyli atıldı, bombalı susu verilmiş pankartlar asıldı. Aralarında SP il başkan lannın da bulunduğu çok sayıda kişi bildiri dağıtırken gözaltına alındı. Ankara Merkez Cezaevi'nde 20 tutuklu ve hükümlü de suresiz açlık grevine başladı. Ankara Kapalı Cezaevi'nde, aralarında gazeteci Deniz Teztel, avukatlar Murat Demir ve Bedii Yarayıcı'nın da bulunduğu DevSol davasından tutuklu 20 kişi "Bush'un gelişini ve yargısız infazlan" protesto amacıyla suresiz açhk grevi başlattı. Ankara'da bildiri dağıtırken gözaltına alınan 7'si SP'li 9 kişinin de sorgulandıklan bildirildi. Bu arada, dun gun boyunca, çeşitli yerlere molotof kokteyli atıldı, pankartlar asıldı, bildiriler dağıtıldı. Polis, 20'ye yakın kişiyi gözaltına aldı. öğle saatlerinde Beşiktaş'ta bir ban Başkan'ın îstanbul ziyareti nedeniyle deniz ve hava trafiği ulaşıma kapatıldı. Olağanüstü önlemlerin alındığı gezi sırasında, esas denetimi Amerikalı güvenlik yetkilileri sağladı. Türk Emniyeti'ne bağlı 10 bin 900 polis, Bush'un geçeceği güzergâhlarda dış aıivpnlipı ° ° tstanbul ABD Devlet Başkanı Bush'un gelişiyle "olağanüstü" bir gun yaşadı. Bush'un guvenlığinin sağlanması için 10 bin 900 polis gorevlendirildi. Bir gun önceden denetimlerini sıklaştıran lstanbul polisi, dün sabaha karşı, özellikle heyetin gezeceği bölgelerde "kuş uçurtmadı." Bush ve beraberindekilerin sabah Atatürk Ha\a Limanı'ndan Sultanahmet Meydanı'na gelişte kullandıkları sahil yolunda polislerin "etten bir duvar" oluşturduğu göruldu. Konvoyun hareketi sırasında sahilyolu ve çevresindeki ana kavşaklar sivil trafiğe kapatıldı. Sultanahmet, Beyazıt, Sirkeci, Eminonu, Sarayburnu, Dolmabahçe ve Çırağan çevresinde adeta sokağa çıkma ve araçla geçme yasağı uygulandı. Bush'u izleyen yabancı gazetecilere Türk ve ABD'li görevlilerin büyük kolaylık gösterdikleri gozlenirken, Turk gazetecilerin didik didik aranmaları ve birçok yerde fotoğraf çekmelerinin bile yasaklanması, tepkilere yol açtı. Heyet çevresindekı her turlu kontrolu Amerikalı güvenlik görevlileri yaptı, Turk polisi ise sadece bölgenin guvenliğini sağladı. Heyetin Boğaz gezisi de genış güvenlik onlemleri altında gerçekleşti. Boğaz'ın dun 4 saat sure ile Boğaziçi '91 Yuzme Yarışı nedeniyle kapatılacağı açıklanmasına karşın, önlemlerin Boğaz'daki tur nedeniyle genişletildiği göruldu. Özal ve Bush ile beraberindekilerin bulunduğu gemiler her iki köprunun altından geçerken de koprulerde trafık kesildi. Boğaz uzerindeki uçuşların da 3 saat süreyle iptal edildiği oğrenildi. Gezi oncesi, heyetin bineceği "Sarayburnu" adlı gemı Turk ve Amerikalı güvenlik görevlilerince saatlerce arandı. Dalgıçlar da geminin altını kontrol ettiler. ABD Konsolosluğu'na ait "Hiawata" adlı bir yatın çok yakından eşlik ettiği geminin etrafında, Turk ve Amerikalı güvenlik gorevlilerinin bulunduğu çok sayıda motor seyretti. Heyet Boğaz köprulerinin altından geçerken koprulerin taşıt trafiğine kapatıldıklan ve kopru kenarlarında birerikişer metre arayla polislerin dizildikleri gözlendi. Gezi suresince iki helikopter de havadan gözetim yaptı. Gezi nedeniyle saat 10.3014.00 arasmda Kadıİcoy ve Üskudar'dan Eminönu, Karakoy ve Beşiktaş'a yapılan vapur seferlerı iptal edildi. Sirkeci'den Adalar'a giden vapurlar da bu sure içinde çalışmadı. Bu konuda da daha önceden hiçbir duyuru yapılmadığı için binlerce Istanbullu iskele önlerinde saatlerce beklemek zorunda kaldı. İki yakayı birbirine bağlayan koprulerin de trafiğe kapatılmış olması nedeniyle yollarda kalan halk, gazeteleri arayarak şikâyetıe bulundu. Gezinin saat 14.35'te sona ermesinin ardından Boğaz trafiği ulaşıma açıldı, vapurlar normal seferlerine Başkan Bush'un korumalan arasında yer alan bayan güvenlik görevlisi ve kopegi. (Fotoğraf: Erdoğan Köseoğlu) başladılar.