Katalog

21 TEMMUZ 1991 • • * * Davulla Tokmak... iktidar sahiplerinin belirli tutum ve davranışlannı bu kavramlar açısından yerli yerine oturtmak, gerektiğinde eleştirmek bir bakıma görevdir. Şimdi sormak isteriz: Dün öğleden sonra Çankaya Köşkü'nün bahçesinde yapılan basın toplantısında Başbakan Yılmaz'ın yeri izleyiciler arasında mı olmalıydı? Yoksa Başkan Bush'un yanındaki kürsüde kendisi konuşurken, Cumhurbaşkanı Özal mı onun yerine izleyici koltuğunda oturmalıydı? Hangisi? Bu sorunun karşılığı biliniyor. Ama yanıtlamadan önce Başkan Bush'un Atina ziyaretinde bu işin nasıl olduğuna kısaca deginelim. ABD Başkanı Atina'ya perşembe günü ayak bastı. llk görüşmesini yarım saat süreyle Cumhurbaşkanı Karamanlis'le yaptı. Arkasından başbakanlığa gitti ve Başbakan Mitsotakis'le 1.5 saat görüştü. Daha sonra Başkan Bush'la Başbakan Mitsotakis başbakanlıkta ortak bır basın toplantısı düzenledıler. Cumhurbaşkanı Karamanlis izleyiciler arasında da yoktu. Evet öyle. Yunanistan'la Türkiye'de geçerlı olan anayasal sistem aynıdır. ABO'deki gibi baş(Baştarafı 1. Sayfada) kanlık ya da Fransa'daki gibi yarıbaşkanlık sistemleri değil, parlamenter düzen geçerlidir her iki ülkede de. Bu düzende, yürütmeden sorumlu olan kişi, o konuda parlamentoya karşı hesap vermek durumunda olan başbçıkandır; anayasal açıdan sorumsuz olan cumhurbaşkanı değil. Onun için, Atina'da Başkan Bush'la ortak basın toplantısını Cumhurbaşkanı Karamanlis değil, parlamenter sistemin özüne uygun olarak Başbakan Mitsotakis yapmıştır. Ters olan, Çankaya Köşkü'nün bahçesinde yaşanandır. Şimdi Başbakan Yılmaz'dan öğrenmek istiyoruz: Türkiye'nin dış politikasında yetkili olan kim? Anayasaya göre bu yetki kendisinindir. Yetki ondadır, zira gerektiğinde parlamento önünde hesap verecek olan kendisidir. Sorumsuz olan cumhurbaşkanına parlamentoda hesap sorulamayacağına göre yetki ve sorumluluk başbakandadır. O yüzden, dün Çankaya Köşkü'nün bahçesinde Başbakan Yılmaz'ın yeri, izleyicilerin arasında değil, Başkan Bush'un yanında, Sayın Özal'ın yeriydi, tersi değil. Anayasanın lafzı da ruhu da bunu öngörüyor, Sayın Yılmaz. SIEMENS Raylı sistem için özel çözümler Bush'tan altı mesaj (Baftarafı 1. Sayfada) yana ABD yönetimine sağlanan dostluktan ötürü teşekkür etti. Türkiye'nin Kuveyt'in kurtarılmasında kritik bir rol oynadığını belirten Bush, Cumhurbaşkanı Özal'dan "cesur lider", Başbakan Yılmaz'dan da "genç ve etkileyici hükümet adamı" diye söz etti. Bush, Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilerin canlandınlmasını ve geliştirilmesini istediğini belirterek "daha çok sivasi dantşma, daha canlı ekonomik diyalog, artan askeri işbiriigi" terimleriyle tamımladığı bir çerçeve çizdi. Stratejik işbiriigi: Cumhurbaşkanı özal'ın Körfez krizinin son günlerinde ortaya attığı stratejik işbirliği önerisinin, artık "stratejik ilişki" ya da "ilişkilerin stratejik boyutu" diye tanımlanan "daha esnek" bir kapsama indirgendiği, dunkü göruşmeler sonrasında iyice netleşti. «Cunıhurbaşkaaı özal, göruşmelerde bu konuda vanlan kararı açıklarken "Turki>e ve Amerika Dışişleri müsteşarlannın başkanlığında yılda iki kez toplanacak bir yürutme gnıbu oluşturulacağını ve farklı alanlarda yılda en az bir kez goriışen ikili istişare grupları kunılacagını" söyledi. Askeriekonomik işbirliği: Köşk toplantısına katılan bir yetkili, ABD'nin özellikle Ortadoğu'ya yakın bölgelerde "savunma harcamalannın kısılmasının miimkun oimadığım anladığını ve bu nedenie Turk Silahlı Kuvvetleri'nin modernizasyon çabasını desteklemek yönünde her zamankinden daha umut verici bir yaklaşım sergiledigini" anlattı. Başkan Bush toplantıdan sonra basına açıklama yaparken 160 uçaklık ikinci parti F16 projesini destekleyeceklerini bildirdi. Başbakan Mesut Yılmaz ise basın toplantısı sonrasında "F16 projesine destek diizeyi tatmin edici mi" yönundeki bir soruyu "Evet, beklediğimizi aldık" diye yanıtladı. İşbirliğinin ekonomik kapsamınm zenginleştirilmesi çerçevesinde ise daha fazla ticaret, eğitim, bilim, kültür ve teknoloji alanlarında daha fazla işbirliği ve ABD'den Turkiye'ye knowhow transferi konuları üzerinde duruldu. Türkiye ticaretin serbestleştirilmesi yönündeki isteğini yenilerken ABD Başkanı1 nın başta tıp olmak uzere çeşitli branşlarda eğitim ve uygulamaya dönük işbirliği programları önerdiği öğrenildi. Görüşmelerin ekonomik kapsamınm en dikkat çekici yönünü, yeni kredi olanaklan anlamında buyük bir gelişme kaydedilmemesi oluşturdu. attığı dörtlü toplantı önerisinin ABD Başkanı Bush tarafmdan net biçimde desteklenmesi oluşturdu. Dortlü toplantının gerçekleşmesinin, birtakım ayrıntıların belirlenmesinden sonra mümkun olabileceğini belirten Bush, ulkesinin çözüme giden yolda "katalizör" rolü oynamaya hazır olduğunu bir kez daha vurguladı. Bush, "Bugun Kıbns sorununun çözümü konusunda daha kötümser olmamı gerektirecek hiçbir şey duvmadım" dedi. Başkan Bush bir gazetecinin Kıbns konusunda neden sadece uç tarafın yonetimlerine atıfta bulunduğu ve KKTC lideri Denktaş'tan hiç söz etmediği yolundaki sonısunu, "Bence sonın, kişiler sorunu degil topluluklar sorunudur" diye yanıtladı. Bush, çozumun toplumlararası goruşmelerden geçtiğini vurgulayarak dörtlu zirve önerisini desteklediklerini bir kez daha dile getirdi. Ancak Bush, Kıbns Rum yönetimi lideri Vasiliu'dan "Kıbns Cumhurbaskanı" sıfatıyla söz ettiğini de ifade ederek soruyu soran gazeteciye "Önemli bir noktaya işaret ettiniz. Kişiler değil, toplumlar önemlidir" demekle yetindi ve KKTC yönetimi ile Cumhurbaşkanı Denktaş'ın adını ısrarla kullanmadı. Bush bir diğer gazetecinin Mitsotakis'ten Özal'a "Kıbns konusundan bazı yeni düşünceler getirdiğinizi anlıyorum. Farklı bir şey var mı?" şeklindeki sorusunu şöyle yanıtladı: "Bence Mitsotakis'in benden iletmemi istedigi diişünceler gizli kalmalıdır. Goruşmelerimizin büyük bir bolumu guvenlik ve sorunun cografyası ile gonışmelere nasıl başlanacağıydı." Avrupa treni icin start verildi Çevik Güç "edilgin" Başkan Bush bu konudaki sorular uzerine yaptığı açıklamalarda, Çevik Güç'ün "şimdilik edilgin" kalacağı mesajını verdi. Kuzey Irak'taki durumun kendilerini yakından ilgilendirdiğini vurgulayan Bush, "Çevik Güç'ü ancak Kuzey Irak'ta çok yogun çatışmalar olduğu takdirde kullanmak istiyoruz. Ancak Körfez savaşı sırasında Saddam Hüseyin'e böyie uluslararası bir giicün nasıl hareket edebileceği konusunda iyi bir ders verildiginden bu gucü kullanmak zorunda kalacağımızı sanmıyonız" diye konuştu. Aynı soruyu yanıtlayan Cumhurbaşkanı özal ise bu gücun nisan ayında yaşanana benzer bir yoğun sığınmacı göçunün yinelenmesi halinde devreye sokulabileceğini ifade etti. Bunun uzerine Başkan Bush da Çevik Güç'ün Türk sınırının ihlali durumunda kullanılabileceğini teyit etti. Toplantıya katılan üst düzey bir yetkilinin verdiği bilgiye göre Çevik Güç konusunda yapılan görusmelerde, bu gücün bir "çekirdek" niteliğinde bölgede bulundurulmasının yaran konusunda anlaşma sağlandı. îki tarafın heyetleri Irak'taki durumu değerlendirirken bir başka sığınmacı dalgasına izin verilmemesi ve Saddam Hüseyin'in Kürt halkı üzerindeki saldırgan planlarının Çevik Güç'ün varlığıyla caydırılması konularında goruş birliğine vardılar. İspanya, Dünya Fuarı '92 ile birlikte MadridSevilla arasında yeni raylıulaşım sisteminin açılışını yapacaktır. Projeyi Siemens gerçekleştirmektedir. Ayrıca sistemin enerji hattı (Catenary), kumanda sistemleri ve her yerde kullanılabilecek "EUROLOK" adı verilen lokomotifini de Siemens yapmaktadır. Böylece Siemens ile Kraus Maffei güçbirliği, Raylı Ulaşım Sistemi'nin dünyadaki rekabet gücünü de artırmaktadır. Siemens, elektroteknik, mekanik ve sistem mühendisliğinden oluşan raylı sistem teknolojisini tek elden üretmektedir. Uzmanların bilgilerinin değerlendirilmesi, know how aktarımı, sinerji etkisinin kullanılır kılınması gibi karmaşık sorunlar, Siemens'in kendi geliştirdiği özel çözümlerle elektroteknik ve elektroniğin her alanına büyük katkılarda bulunmaktadır. • Kıbns ve TürkYunan ilişkileri Başkan Bush ve beraberindeki heyet ile Çankaya Köşkü'nde yapılan görüşmelerde, Kıbns konusu önemli yer tuttu. Bush'un Yunanistan Başbakanı Konstantin Mitsotakis'le bu konuda yaptığı temasları Türk yetkililerine aktardığı öğrenildi. Bush, basın toplantısında bu konudaki görüşlerini şöyle açıkladı: "Kıbns konusunda ilerieme sağlanabilmesi için bir fırsatın mevcut olabileceğine inanıyorum. ABD, BM Genel Sekreteri'nin çabalannı elinden gelen her tiiriü şekilde desteklemeye karariıdır. Ben aynca BM Genel Sekreteri'ne Tiirkiye'nin bu konudaki çözüme yönelik çabalannı devam ettirme taahhudünde olduğunu soyleyeceğim. Aynca Türk liderlerlennın Yunan Başbakanı Mitsotakis ile yeni ve daha iyi ilişkiier kuraıa konusunda ciddi olduğuna da inanıyorum." Kıbns konusunda görüşmelerin en onemli yönünü ise Cumhurbaşkanı Özal'ın ortaya S I M K O TİCARET ve SANAYİ A.Ş. Siemens AG Türkiye Genel Mümessili Meclisi Mebusan Cad. No:125 80040 Fındıklı/İstanbul Telefon: (1) 151 09 00 Fax: (1) 152 41 34 Saddam'a mesaj Başkan Bush basın toplantısında, "Saddam Hüseyin'in herhangi bir şekilde devrilip devrilmeyecegine" ilişkin bir soruyu yanıtlarken Irak'ın içişlerini ilgilendiren mesajlar verdi. Bush, Saddam Hüseyin'in devrilmesini istediğini açıkça ifade etti. Irak liderinin "kötü" olduğunu ve görevinde kaldığı sürece Bağdat'la ilişkilerinin normalleşmeyeceğini belirtti. Siemens. Atılımlar gücümüzün kanıtıdır.