Katalog

12 TEMMUZ 1991 FESTİVAL V KÜLTÜRSANAT SENEMA/ATİLLÂ DORSAY CUMHURİYET/7 Aydınlatma araçları • Kultür Servisi Aydınlatma ve Isıtma Araçları Teknoloji Muzesi Büyuk Çamhca Sefa Tepesi'nde açıldı. Açılışı tstanbul Buyukşehir Belediye Başkanı Prof. Dr. Nurettin Sözen tarafından yapılan muzenin kurucusu Mehmet Yaldız. Açıhştan önce bir konuşma yapan Sözen, belediyelerin görevinin sadece yol, su, elektrik ve ulaşım gibi hizmetler getirmek olmadığım, kultürel hizmetler de vermesı gerektiğini vurguladı. Sosyal ve kultürel hizmetler vermeyi surdureceklerini anlatan Sözen, kısa bir sure sonra Koç Vakfı'yla ortak çalışarak bir teknoloji muzesi açacaklarım belirtti. Müzenın kurucusu Mehmet Yaldız ise sergilenen ısıtmaaydınlatma araçlarını bir araya getırmenin uzun yıllar aldığım anlatarak, bunu başarmanın sevıncini paylaşmaktan duyduğu sevinci dile getirdi. Roman Polanski'nin 'Çılgın* adlıfilmi dörtyıl sonra gösterimde 'İyi çamaşır yıkarız' • Kiiltttr Servisi Rock müziğinin 23 yılhk efsane topluluğu Jethro TUll'un lideri Ian Anderson dün The Marmara Oteli'nde gerçekleştirilen basın toplantısına ne kadar iyi çamaşır yıkadığını anlatarak başladı... 19. Uluslararası Istanbul Festivali çercevesinde bugun, yann ve 17 temmuzda, 5. Uluslararası Izmir Festivali kapsamında da Efes Antik Tiyatro'da konserler verecek olan topluluk basın mensuplannı güldürdü. Ian Anderson'un sürekli espri yapması nedeniyle bır turlü "ciddi" sorulara geçilemedi. Iyi zaman geçirmek istediği için müzik yaptığını söyleyen Anderson, "Sahnedeyiz, çünkü önce kendimiz istiyoruz bunu. Dinleyici sonra geliyor" dedi. Rock müziğin 35 yüdır hâlâ yaşıyor olmasına şaştığını söyleyen Anderson, "Teknoloji değişti yalnızca. Rock muzik teknolojik açıdan ne kadar gelişirse gelişsin müzik olarak aynı kaJacaktır. Belki Ueride ona başka bir isim bulacaklar. Ama Türk halk 1 müziği demeyecekleri kesin..; Bir gazetecinin "Flüt ile hard rock'ı bu kadar guzel bağdaştırabilmenizin nedeni nedir ve nasıl aklınıza geldi" sorusuna ise Anderson, "Ben rock dunyasında flüt çalan tek kişiyim, çunku başka kimse böyle bir aptallığa kalkışmaz" yanıtını verdi. Istanbul Festivali'nde bugün Jethro Tull'in yanı sıra saat 21.30'da AKM Büyük Salon'da Paul Taylor Dans Topluluğu, saat 18.30'da Aya Irini'de Avrupa Topluluğu Oda Orkestrası, saat 21.00'de ise Korukent'te Bolşoy Buz Balesı izlenebilecek. Festivalde yann yine aynı yer ve saatlerde Paul Taylor Dans Topluluğu, Jethro Tull ve Bolşoy Buz Balesi'nin gösterileri yer alacak. Stradivari Oda Orkestrası ise yarın saat 18.30'da Aya Irini'de dinlenilebilecek. (Fotoğraf: Ibrahim Gunel) Çılgın (Frantic) / Yönetmen: Roman Polanski / Senaryo: Polanski, Gfard Brach / Görüntü: Daniel Szuster / Müzik: Ennio Morricone / Oyuncular: Harrison Ford, Emmanuelle Seigner, Betty Buckley, Gerard Klein, Dominique Pinon / Warner Bros filmi / 118 dakika (Fitaş) Hîtchcock Vari bir Polanski Ömur boyu duşunduğu bir proje olan 'Korsanlar'ın gorkemlı fıyaskosundan sonra, Roman Polanski, çok daha az kişisel ve çok daha ticari bir film tasarlamış. Ama gerçek ustalar için önemsiz veya ticari film kavramının bır anlamı var mı? Polanski, 'kadim dostu' Gerard Brach'la bırhkte oluşturduğu senaryoda, durup dururken kendisini karışık bir entrikanın içinde bulan bir adamın öykusunu anlatıyor. Alfred Hitchcock'un pek sevdiği bir tema.. Amerikah doktor Richard Walker, karısıyla balayını geçirdiğı Paris'e neredeyse 20 yıl sonra dönuyor, Paris'in gobeğinde bır buyuk otele ıniyor, duşa giriyor... Ve çıktığında kansım kaçırılmış buluyor. BU KEZ KAHRAMAN DEĞtlr Harrison Ford, Polanski'nin "Çügın"ında Amerikalı doktor Richard VValker rolünde. Ford, daha önce canlandırdığı kahramanlardan farklı olarak olagan çizgiler tasıyan bir kişiligj oynuyor. Kadırun yok oluşu uzerine bir dızi varsayımdan sonra, havaalanında yanlışhkla aldığı bir valızdekı gızlı ve onemli bir şeyi ele geçirmek ısteyen örgutlerce kaçırıldığı ortaya çıkıyor. Ancak gerek Fransız, gerek Amerikan rnakamlarından gerekli ilgiyı görmeyen doktor, bu arada kendi işini kendisi görmeye çabahyor. Polanski, bu tipik Hitchcock temasını yine ona yakışır bir gerilim duygusu sağlayarak anlatıyor. Çok sıradan biçimde başlayan filmde seyırci surekli bir şeyler olacağı duygusunu besliyor. Bu beklentiler de gerçekleşiyor. Polanski, her zaman olduğu gibi sıradan, bilinen mekânlan olağanustu biçimde kul lamyor. Böylece, 'Rosemary'nin Bebegi'nin eski New York binasını ammsatan Michelle'in oturduğu yapı, Paris'in meydanlan, sokaklan veya 'cafl'leri, arduazh dik Paris çatılan ve bu catüardan kentin göninumü, öykunun gerilimli sahnelerine ideal birer mekân oluşturuyorlar. Harrison Ford, Spielberg ve benzerlerinin filmlerindeki olağanüstü kahramanlardan kısa bir süre için izin alarak oldukça olağan çızgiler taşıyan bir kişiliği başarıyla canlandınyor. Filmin 'karanlık' işlerini gören kişilerin hep Ortadoğulular olması (Araplar, Kıbnsh Rumlar, vs) bu yörenin insanlanna hep kuşkuyla bakan bir tur ırkçı bakışı yansıtmıyor değil. Ama her gun gazetelerde okunan veya polis kayıtlarına geçen olaylar da ırkçı veya değil, bu tür bir bakışı ne yazık ki doğrulayacak biçimde yansımıyor mu? 'Çügın' çok önemli, çok kişiseÛik içeren bir Polanski değil. Ama usta sinemacımn dehasını yer yer duyuran düzeyli bir seyirlik (örneğin trajik fınalin 'Çin Mahallesi'ninkine benzerliğine dikat edin). Ve 4 yıl sonra da olsa gösterilmesi, sinemaseverler için iyi bir fırsat. Hat sanatçısı San öldü SİNEMA Bir tutku çemberi • Kiiltttr Servisi Genç ve yakışıkh bir işadamı kendısinden büyük bir garson kıza tutulursa ne olur? Neler olabileceğini bugun Istanbul'da Beyoğlu Atlas, Kadıköy Sureyya, Şişli Kent ve Ankara'da Metropol sinemalarında gösterime giren 'Tutku ÇemberiAVhıte Palace' filminde görebilirsiniz. 'Tutku Çemben', 'Seks YalanlarıSex Lies and Videotape' filminin yakışıkh oyuncusu James Spader ile Susan Sarandon'u bir araya getiren ve aşkın hem cinsel hem de toplumsal yanlanna eğilmeyı deneyen bır fılm. Filmin yönetmeni, 1987 yılında çektiği ancak bizim sinemalarımızda gösterilmeyen 'GabyGerçek Bir öyku' ile dikkatleri üzerine çeken Luis Mandokı. Mandokı'ye göre 'Tutku Çemberi' aslında 'umudun öyküsü'... "Aşk hiçbir engel tanımaz ve her yerde bulunabilir. Yaşamaya devam etmeliyiz ve onu çok fazla düşünmemeliyiz. Birını sevip ona değer verdiğinizde yaşamınız değişebilır. Aynı zamanda aşkı bulmuşsanız ve ona kendinizi vermiyorsanız bu da yaşamınızı değiştirebilir. Ama değişik bir biçimde. Bu umudun öykusudur..!' (Fotoğraf: Filmde garson kız rolunu canlandıran Susan Sarandon.) Festivalden yayılan yaşama gücü Kentin gürültüsü, başıboşluğu, pisliği maşallah yerli yerinde. Ama Istanbul Festivali'nin bir işlevi de hepimizin içindeki o "yaşama gücü"nü yeniden ayaklandırmasında değil mi? bahnede 6 adam var (Pardon, biri kadın). Yaş ortalamaları siz deyin 70, ben diyeyim 65... Birı altosaksofonunu tam 70 yıldır ufleyen unlu Benny Carter, tam 84. baharını surüyor. Diğerlerı arasında 81'indeki basçı Milt Hinton, 76'sındaki trompetçi Harry 'Sweets' Edison da var. Doğallıkla hanım piyanistin açıklanmayan, ama elbette küçük olan yaşı ortalamayı düşuruyor. Ve bu "yaşlılar ordusu", bir buçuk saati aşkın, aletlennden benzersiz sesler çıkarıyor. Dnke Ellington'dan BUIie Holiday'e geçmişten andıklan unlu cazcıların ruhlarının o akşam muhakkak ki Îstanbul'da Açıkhava Tiyatrosu'nun uzerinde toplanmasına yol açmış bir muziği uyguluyor, cazın engin mirasından bızlere benzersiz yanINTI ILLIMANI İLE ÇALDI Flamenko gitann ünlıi adı Paco Pena, Uluslararası tstanbul Festivali'nde bu kez Şilili topluluk sımalar getirıyorlar. Inti Dlimani'yle birlikte çaldı. (Fotoğraf: Ömer Orhun) Bu kaçıncı unutulmaz gece mutlu oluyorlar. suregiden festivalde? Anılar da aliyete geçiyor" ve bizi tam da da dolduramadığı koltuklara çağrıştırıyor. ğarcığımıza eklenen kaçıncı sa bu konçertonun çalındığı "Rap bakıp uzulmenin anlamı yok. Veya ayağımzı tiyatrodan atar Carmen Mac Rae'yi merakla nat şöleni? Her şeyı izleyememış sodi" filminde Amerikalı John Klasik bale muziğıyle, koregrabeklerken karşımzda Betty Car atmaz sizi bekleyen Istanbul gerolsak da (özellikle 12 gunluk bir Ericson'un genç kemanaya pek fısiyle artık eskırmş, yeni bir şeyter... Aldığı kiloları (bu Ameri çekleri: lUa da Ziverbey'den ve"tatil kaçışı" dolayısıyla) izle benzeyen masum yuzlu, doğuş ler, yeni keşifler, yeni heyecanya sahüden Bostancı'ya gitmediklerimizi şimdiden daha festi tan kırgın ve ürkek kişiliğine gö lar uretemiyor bize sorarsanız. kah zencüerin kilo sorunları ger nizde kararlı ve de ısrarlı çığırtçek bir problem ohnah) geniş bir val bitmeden anımsamak bile turuyor. Işte Inti Dlimani. 1960'larda pantolonla saklayayım derken kanlar, her turden işportacılar, heyecan verici. Açılış gecesi AdHerbie Hancock / Wayne kendi adımıza sınırlı bir ilgiyle nerdeyse "dört köşe olmuş" se arabalarım ikinci, uçuncü sıranan Saygun'un Yunus Emre Shorter / Stanley Clarke / dinlediğimiz bu unlü Şilili topda, nerdeyse koca yolun ortasıOratoryosu'nu, uzun yıllar son Omar Hakim'lı geceye ne buyu luluk, bunca yıl sonra bize bir vimli bir kara buyukanne... Ama na park ettikleri halde tiyatropopmuziğe ve cazın pop'a kayra yeniden keşfetmenin zevki rulur? Açıkhava Tiyatrosu'nun şeyler verebilecek, seyirciyi ayamasına ömur boyu karşı çıkmış, dan en son çıkmayı marifet saunutulabilir mi? boylesıne dolduğunu hiç anım ğa kaldırabilecek mi? Yanıt: sesini ızlenebılir bir melodik çiz yanlar!.. Velhasıl kentin gurulSovyet Filarmoni Orkestrası samıyoruz. Bu 4 dev cazcı, biz Evet, çunku yanlanna her biri gide tutmaktansa alabildığme tusu, pisliği, düzensizliği, başıdenen mucize topluluk ve ben lere enstrumanlanndan çıkara kendi alanında bir dev isim olan özgur bir enstruman gibi kullan boşluğu, kanunsuzluğu ve kontzersiz şefleri Gennadi Rozdest bildikleri seslerle, modern caz John VVilliams ve Paco Pena'yı mayı seçmiş bu kadına ve onun rolsuzluğu ve de sakinlerinin bir venski... Sahnede yönettiği ka yorumculuğunun ne olduğunu, da alan topluluk, artık bu dev bölumunun saygısızhğı, maşalkişiliğine yine de şapka... dar oynayan, yaşlanmış bir Er nerelere dek gidebileceğini, bu kadroyla kendinden emin, allah yerli yerinde. Ama işte feskan Ozerman suratıyla gulücük bildik aletlerden ne mucizeler çı çakgönuilu, ama birinci suııf bir Ve evet, festival suruyor. 7 tivalin asıl işlevi de aslında akh ler dağıtan, klasik müzikle "hu kanlabüeceğini görkenüi biçim performans çıkanıyor. Ve kimi milyonluk kentin birkaç başında bir insanı kolayca çıldırmour"un atbaşı gidebileceğinı de gösteriyorlar. "Helal oJsun!.." zaman marş temposundaki açık/kapah mekânım, ne yazık tabilecek bu olgulara biraz olsun gösteren ilginç bir kişilik. Ve keFlandern Kraliyet Balesi. turküleriyle, hem Akdeniz mu ki sadece birkaç on bin İcişıye direnme gucu vermesinde, bir gemanda Çaykovski'yle boğuşan Evet, duzenli, estetik, uyum ziğine yaklaşıyor hem de bir za seslenen görkemli bir sanat şö celik estetik ve sanatsal şölenlermasum yüzlü oğlu Aleksander içinde, hoş bir topluluk. Türk manlar var olan, belki hâlâ gök lenine dekor kılarak... Ve bu le, hepimizin içinde bir yerlere Rozdestvenski. Çok iyi bir ke kokenlı İrek Muhamedov'u iz yüzunde bir yerlerde bizlere ba "talihliler", bu yorucu ve belalı buzuluvermiş olan o "yaşama mancı değil mi? Kuşkusuz. Ama lemek de heyecan verici. Ancak kan o "devrimci ruh" denen şe kentte yaşamanın sıkıntısım bir gucii" denen şeyi yeniden ayakyine sinemasever arulanmız "fa festival yonetiminin ne yaptıysa yi, bir gecelik de olsa yeniden gece boyunca unutup gerçekten landırmasında deîil mi? Benny Cartefdan Rozdestvenski'ye, Herbie Hancock'tan Inti Hlimani'ye • KONYA (AA) Hat sanatçısı Mehmet San, Konya'da öldu. Tasavvuf musikisinin de önde gelen isimlerinden olan Mehmet San (46), Üçler Mezarlığı'nda toprağa verildi. San, evli ve 3 çocuk babasıydı. Dedektif romanları • ANKARA (ANKA) Türkiye*de doğan Alman uyruklu yazar Jakol Arjouni'nin yayınladığı detektif romanları. Almanya'da buyuk ilgi görüyor. Berlin'de oturan 26 yaşındaki Arjouni'nin bir sure önce yayınladığı ilk detektif romanı Almanya'da en çok satılan kitaplar arasında yer aldı. "Mutlu Doğum Gunu" başlıklı kitap Alman eleştirmenleruıce "Ikıncı Dünya Savaşı'ndan bu yana Almanya'da yayınlanan en iyi dedektif romanı" olarak nitelendırıldı. Çağdaş Türk Dili • ANKARA (AA) Dıl Derneği'nin aylık dil ve edebıyat dergısı Çağdaş Turk Dili'nin temmuz sayısı yayımlandı. Tarık Dursun K., Tahsin Tokmanoğlu, Filiz Ak, Mahir Ünlü, Samim Kocagöz, Ateş Güray König, Sami özerdim, Ali 1. Beyhan, Semra Harut, Bulent Sankur ve Sevgi özel'in çeşitli türde yazılannın yer aldığı derginin son sayısında, 2 haziranda vefat eden şair Ahmed Arifin 3 yapıtına da yer veriliyor. Şair Cemal Sureya'nın Ahmed Arifle ılgilı bır yazısının da yer aldığı dergide, Şevkı Altuğ, Veysel Gultaş'ın şiirlerı de bulunuyor. 6 TİYATRO 'Üaşasın Tiyatro' sürecek • ANKARA (AA) Tiyatro Yapımcıları Derneği (TİYAP) geçen sezon îstanbul'da sergılenen ve buyük ilgi toplayan "Yaşasın Tiyatro" adlı gosterıyi sürdürmeye karar verdi. TİYAP 2. Başkanı Gulriz Sururi yaptığı açıklamada, uye tum sanatçıların değişik oyunlardan sahneler ve özel olarak hazırlanan bölümlerden oluşturduklan gösterinin gorduğu ilgı uzerine devam etmesine karar verdiklerinı söyledi. Gösteriyı bıraz kısaltarak belli aralıklarla tekrarlayacaklarım belirten Sururı, bilet fıyatının da düşurüleceğini kaydetti. Ankara'dan buyuk ıstek geldığını söyleyen Sururi, gösterinin önumuzdeki sezon başkentte de tekrarlanacağını ifade etti. Muzik duzenlemesını Esın Engin'in yaptığı çalışmada, tstanbul'dakı ozel tıyatroların tanınmış sanatçılarının tumune yakını, Turk tıyatrosunun ceşitli eserlerinden bölumlen ya da tek kişilik gösterilerini bellı bır sahne kurgusuyla sunuyorlar. Ayın Foto^rafı5 • Kültür Servisi EURO C O I J O R , Turkiye'de KİTAP 19 T E M M U Z Ö Z E L C E K İ L İ S İ N D E fotoğraf bilincinin gelişmesine katkıda bulunmak amacıyla "Ayın Fotoğrafı" adı altında, her ay yenilenecek bir fotoğraf yarışması duzenledi. Amatör fotoğrafçılara açık olan yarışmada, fotoğraf dünyasına yeni ısimler kazandırmak amaçlanıyor. Her ay yarışmaya katılan fotoğraflardan sadece bir tanesi para ile ödüllendirilecek. Yarışmada ödul kazanan fotoğraf, yurt içinde EURO COLOR bayilerinin ozel köşelerinde bir ay sure ile sergilenecek. Yıl sonunda "Ayın Fotoğrafı" olarak değerlendirilen 12 eser, "Yıhn Fotoğraflan" adı altında fotoğraf dünyasına tanıtılacak. Ahraırf Cartland 90 yaşında • LONDRA (AA) Pembe Dızi'lerın rekortmen kralicesi Ingilız yazar Barbara Cartland 90 yaşında. Cartland, yaş gününu, 543'uncu romanının çalışmasında aldığı bir teneffusle Londra'nın gösterışlı restoranı ClaridgeYda kutladı. Geçen şubat ayında Buckıngham Sarayı'nda Ingiltere Kralicesi tkinci Elizabeth tarafından "Sir" unvanının "Şövalye Kadın" karşılığı "Dame" unvanıyla onurlandınlmış olan Cartland, her zamankı geleneksel pembe giysileri ve takma kirpıklerıyle zindeliğin zirvesindeydi. Gençhğini, ABD'nin eskı Dışişleri Bakanı Henry Kissınger'ın canlılık aşılayan kok bitkilerıne borçlu olduğunu söyleyen Cartland, "yarından itibaren başlayacağı çalışma ve yazılarını daktiloya çeken ekibiyle ayda iki romanı tamamlayabilecek bir hıza erişebıleceğini" söyledi. "Başansındaki temel unsurun, romanlannda canlandırdığı, yanına yaklaşılmaz erkek kahramanı ağına duşuren masum kız tıpınde daıma kendını yansıttığını" meslektaşlarına ıtıraf eden Cartland. Ingiltere Kraliçesi'nin yeni yıl şeref listesınde yer almasımn, yaşhlar ve Çingenelere daha iyi hayat şartları sağlanması gibi konulardaki hayır çahşmalan dolavısıyla 1111 • BAĞDAT (AFP) Mısır gazetesi El Ahram'ın 1876'da basılan ilk sayısı Bağdat'taki bir açık arttırmada 850 dolardan işlem gördu. Irak resmi gazetesi El Cumhuriye tarafından bildirilen haberde alıcının adı açıklanmadı. İki Lubnanlı kardeş tarafından Iskenderiye'de kurulan El Ahram bilindiği gibi Arap dunyasının en eski ve saygın gazeteleri arasında yer alıyor. MİLLİ PİYAMGO TAMIILfTlBE <r S Ooa«ı • honooCS». 'ccteCooıaGUıtiBociı' MCTJC 625 riB AC Y M W « M f T U M 4Serojit2l GIS OJMII • < Opel Vedro 8 AA • i Nson Sunn> JK ÇETCEK 8IIİTIHJ 12 hri ' a ™ 6 GT • 12 îenadi. ı GTS |Opat( • 12 Suzut. 1 O a Parkı Etkinlikleri çerçevesinde Hihni Yavuz, Atilla Birkiye ve Asaf Savaş Akat saat 15.00 ile 17.00 arası kitaplarım imzalayacak ve okurlarıyla söylesecekler. • imza günü Gulhane UGUN