Katalog

CUMHURİYET/16 3 MAYTS 1991 Otomobilciler zor durumda DETROIT/NEVV YORK (AA) ABD'de geçen yıl ülkenin en büyük sanayi kuruluşu seçilen General Motors da dahil ülmak üzere ülkenin önde gelen otomobilcileri tarihin en zor döneminden geçiyorlar. ABD'nin üç büyıik otomobil ürcticisi olan General Motors, Ford ve Chrysler, yılın ilk 3 aylık döneminde toplam 2.3 milyar dolar rekor düzeyde zarar ettiler. Bu yılın ocakmart döneminde GM 1.1 milyar dolar, Ford 884.4 milyon dolar, Chrysler ise 341 milyon dolar zarar açıkladı. 3. BÜYÜK Gabi Tolkowsky dünyanın üçüncü büyük elması, kamuoyuna sıındu. Tolkowsky bu elması Giiney Afrika'da bulmuş ve kesmiş. Diinyadaki diğer iki büyük elmas ise Londra'daki 'Crown Jewels' firmasının elindc buluııuyor. Araştırmada, ancak ekonomideki daralmanın art arda üç aydır ivme kaybettiğine de dikkat çekildi. ÜNLİJLER Ünlu yıldız Arnold Schwarzenegger'in eşi Marie Shiver. Shiver da Kcnnedyler'in kı/ı. Arnold'un (icarete de atılmasıyla iyice zenginleşen unlü çiftin mutluluklarını 16 aylık kızları perçinliyor. (Fotoğraf: Reuter) (IÜHADış Haberler Servlsi) Çin Halk Cumhuriyeti'nde hava ve su kirliliğinin ciddi boyutlara ulaştığı, bu yüzden kanser ve solunum yolu hastalıklarının arttığı bildirildi. Der Spiegel dergisinde yer alan habere göre, kısa zamanda kesin önlemler alınmadığı takdirde Çin halkırun yaşamının tehlikeye gireceği belirtildi. 7 milyon nüfuslu Chongging kentinde hava kirliliğinin Paris, New York gibi kentlerden 56 kez daha fazla olduğu ileri surüldü. Çin'deki 532 nehirden 436'sının kirli olduğu bildirilirken endüstriyel ve evsel atık suların yüzde dokuzunun kısmen temizlendiği, 10 milyon ton tarım ürününün kirli sulama nedeniyle tahrip edildiğiaçıklandı. Çirfde kirlilik MtLLt ŞİŞKO Ingiltere'de Prenses Anne'in girişimi ile başlalılan 'Afrika'daki Açlara Yardım Kampanyası'na, milli şişko ilan edilen politikacı Sir Cyril Smilh de katıldı. Kampanyanın sloganı 'Bir öglen yemek yenıe, çocukları kurtar' HABERLERİN DEVAJVfl Rafsancani... (Baftarafı I. Sayfada) konusu olduysa, devletler arası ilişkilerin bu boyutu her seferinde vurgulanmıştır. Ama ne yazık ki bugüne dek değişen bir şey de olmamıştır. Tahran'dan gelen resmi ziyaretçiler, Türkiye Cumhuriyeti'nin laik özüne de onun kurucusu Atatürk'e de bunlardan kaynaklanan duyarlıklara da diplomasinin gereği olan saygıyı göstermek gibi bir zahmete hiçbir zaman katlanmamışlardır. Ama buna karşın Ankara'dan herhangi bir diplomatik tepki de görmemişlerdir. Son olarak İran Cumhurbaşkanı Haşemi Rafsancani'nin ülkemize yapmış olduğu resmi ziyaret farklı geçmemiştir. Sergilenen saygısızlık örnekleri Ankara'da ne yazık ki görmezlikten gelinmiştir. Bunun adtna Özal pragmatizmi de denilebilir. İran Cumhurbaşkanı'nın Türkiye gezisinin bir boyutu budur. Napoleon Donaparto'ın sö/üdür: "Bir ülkenin dış polltikası onun coğrafyasıdır." Bu yüzden, aynı coğrafyayı komşu olarak paylaşan İran'ın da Türkiye'nin de birbirlerini görmezlikten gelmeleri olanaksızdır. Ama bu gerçeğe karşın iki ülke arasındaki ilişkiler hiçbir zaman bir ölçünün ötesinde gelişebilmiş değildir. Sürekli olarak bir güven eksikliği, Ankara ve Tahran arasında duvar gibi yükselmiştir. Özellikle iran, Türkiye'ye dönük kuşkulu bakışını değişik dönemlerde farklı nedenlerle değiştirmeye yanaşmamıştır. Ayetullah Humeyni'nin 10 yıllık iktidarı sırasında Tahran'ın komşu ülkelere devrlm ihraç etmeye ilişkin merakı, Türkiye'de haklı olarak tepkiyle karşılanmıştır. Cumhurbaşkanı Haşemi Rafsancani'yle iran'da yeni bir dönemin açıldığı ısrarla belirtiliyor. Rafsancani'nin pragmatik, Batı'yla iyi ilişkilerden yana ve ılımlı bir devlet adamı olduğu vurgulanmakta. Bu gözlemleri doğrulayan gelişmeler de yok değil İran'da. Nitekim, Cumhurbaşkanı Rafsancani'nin Ankara ziyaretinin olumlu geçtiği izlenimi ağır basıyor. İki ülke arasında dış ticaret hacmini yeniden arttıracak petrol alımı dahil. adımlar atıldığı anlaşılıyor. iran doğalgazını önce Türkiye'ye, sonra Avrupa'ya ulaştırabilecek bir boru hattı konusunun, geçmiştekinden farklı olarak bu kez Tahran tarafından gündeme getirilmesi ve ilke anlaşmasına varılması bir başka olumlu çizgiye işaret ediyor. iki ülkenin siyasal baknndan bölyeye bakış açılarında farklılıklar olması doğaldır. Ama örneğin, Irak'ın toprak bütünlüğünün korunması ve Iraklı Kürt sığınmacılann evlerine geri dönmeleri konularında herhalde görüş ayrılığı yoktur. Bu arada Saddam Hüseyin'in geleceğiyle ilgili olarak özal'la Rafsancani'nin temennileri de aynı noktada birleşiyor olabilir. . Kısacası, ülkenin iyi komşuluk ve dostluk ilişkilerini geliştirmelerinde ortak yarar var. Ama bunun için bir önkoşulu Tahranlı yöneticilerin her zaman anımsamaları gerekiyor: içişlerine karışmamak... Köşk'teki araıııa onuruma dokıuıdıı (Baftarafı I. Sayfada) çektiğini belirten Yıısuf Bozkurt Özal, "böliinmüş, parçalanmış bir aile olmadıklarını, temaslarının resmi yürüdugünü" anlattı. Cumhurbaşkanlığı Köşkü'nden yapılan açıklamada da, Yusuf Bozkurt Özal'ın güvenlik talimatı çerçevesinde olağan kontrolden geçirildiği bildirildi. Yusuf Bozkurt Özal, TBMM kulisinde gazetecilere yetki tasarısını TBMM Genel Kurulu'ndan geri çekerek Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile ters düşmesi konusundaki gelişmeleri anlattı. "Parlamentonun yetkisini hukümete devredeccgi bir konııda alelacele verilecek onergelerle yapılacak degişikligin dogru olmayacagını düşünerek tasarıyı geri çeklim" diyen Özal, kendiNİııiıı ABD gezisine çıkma.sından sonra komisyon sözcüsü Kazım Kutay'ın komisyonu yöneteceğini ve çalışmaların süreceğini kaydctti. özal, "Komisyonda ben gittikten sonra ne olur bilemem" dedi. özal, 30 nisan akşamı Plan Bütçe Komisyonu üyelerinin çağrılması üzerine Cumhurbaşkanlığı Köşkü'ne gittiğindc aranması olayını şöyle anlattı: o kadar. Yanlış anlamayın, bö tan söz etligi" yolundaki habelünmüş parçalanmış değiliz. Bi rinde doğru olmadığını kaydezinı temaslarımız zaten resmidir, den özal, "Cumhurbaşkanı ile göruşebflseydiniz tasarı konuyeni bir şey yok. Bu gelişmede Semra Özal sunda farklı bir gelişme olabiın etkili olduğu yorumları dog lir miydi?" sorusuna, "Bilemem ki, ben söyleyeceklerimi söylerru mu? ÖZAL Onlar spekülasyon. dim. Ben kimseden çekinmem" Cumhurbaşkam'yla ço yanıtını verdi. cuklugıınuzda aranız nasıldı Cumhurbaşkanlığı ÖZAI^ Benim Turgut Beyle aramda 13 yaş var. Ben ilko açıklaması kulu bitirdiğimde Turgut Bey Cumhurbaşkanlığı sözcüsü üniversiteyi bitirdi. O Ankara1 ya yerleşti. Biz Malatya'da kal Kaya Toperi, dün Yusuf Bozkurt dık. Babam ölünce annem bak özal'ın aracının aranması konutı bizc. Hüsnü (Doğan) bizim ev sundaki habcrlerle ilgili olarak deydi. Korkut Bcy Malatya'da şu açıklamayı yaptı: "Cumhurbaşkanı'nın ve mühendislik yapıp bize baktı, babalık yaptı. Turgut Bey ile ge Cuınhurbaşkanlıgı'nın koruma ne arada bir göruşüyorduk. O ve korunması amacıyla Cumzaman lisede okurken bir kere hurbaşkanlıgı kapılanndan giren prorokoU dahil zcvut da Isevinde kaldıın. Şimdi aranızda bir çatışma tisnasız kimlik ve patlayıcı kontrolüne tabi tululmakta ve dışaolduğu söylenebilir mi? ÖZAL Turgut Bey'le hiçbir rıdan bomba konulabileceği düçatışmamız yok. Yetki kanunun şüncesi ile araçların allı ve etradaki lavrını tamaınen prensip fı özel cilıa/la aranmaktadır. Bu meselesi, hukuk nizamıdır, ana uygulama güvenlik talimatları çerçevesinde belirtilen olagan yasa nizamıdır. kontrol niteliğinde tilizlikle yü Siz geziye çıkınca tasarı da rülülmektedir. Nilckim Sayın bekleyecek mi? Yusuf Bozkurt Özal'a da aynı ÖZAL Ben seyahate çıkıyo uygulama yapılmıştır. Ayrıca harunı. Bundan sonra arkadaşlar berde ileri sürüldüğü gibi Sayın bakacak. Sorumluluk onlarda Y. Bozkurt Özal'ın üzeri arandır. Herkes yaptığı işten sorum •namış, olagan uygulama gereludur. Ben sorumluluğumu at gi sadece kimlik kontrolü yapımıyorum. Ama burada olmaya larak araba dıştan kontrol edilcağım." Bir gazete mişlir." de yakınlarına "parti kurmak "Koşke girerken üzerim araıımadı 'silah var mı' diye sordular.. 'var' dedim. 'Veı' dediler, 'arabada bırakırım' dedim. SonBAŞKENTTEN AHMET TAN ra arabanın kaputlarını aradılar. Aynalı bir degnek getirip altına (Baftarafı 1. Sayfada) eklemiş. "hükümsüz" durumda. Türkiye'nin Güneydogu bölIskenderıın Gümrügü'nde baktılar. tşi uzattılar. Ben de nelkurmay Başkanlığı'nda çok gesi "yolgeçen ham"na dön ABI) malzemesinin muayene Cumhurbaşkanı'nın kardeşi olaüst düzey iki ayrı yetkili. lirlendiği öğrenildi. Bu isimler müş, ulusal egemenlik kavramı edilme.si üzerine geçen hafta bir rak, Cumhurbaşkam'nı vurma (Baftarafı I. Sayfada) Yanıtları birbirinin aynı: tartışma çıkıtuş. Hükümetin ya yeltenmiş insan durumuna netimine heııü/ bir çağrı ulaş arasında genel başkan adayı Ha"Evet maalesef, vaziyet bunu ise askıya alınmış durumda. Üstclik bu askıya alma isinin "Karışmayın" talimatı sonucu, düştüm. Bu nasıl olur diye onu nıadı. Ancak ANAP grup yöne san Celal Güzel'in de adı yer alıgösteriyor." özal'ın büciddi bir hukuki dayanağı, bir Amerikalılar "ne olduğu bilin ruma dokundu. Birdenbire 'ben timinin belirlediği milletvekilleri yor. "Vaziyet", "zavallı Kürtlere meyen çok hacinıli" malzeme girmiyorum, alın kartlarımzı' Amerika gezisinin hazırlıklarına yük kongre öncesinde ilk kez bu yardım" işinin bir büyük planın belgesi yok. dedim, geri dondum. başladılar. kadar fazla sayıda ANAP milYalnızca, Amerikalılarla yi Türkiye'ye sokmuşlar. bahanesi oldugudur. Özal, ramazanda ANAP mil letvekilini götürmesi, "CumhurBu bilgiyi bölgedeki bir Ko Kendimi, suikast düzenleye Acaba Butı, Kızılhaç gibi Türk Dışişleri'nin Ankara'da 11 cek bir insanmışım gibi gördüm, letvekillerine verdiği bir iftar ye başkanı, ANAP milletvekillerisivil yardım örgütlcri yerine ni nisan tarihinde yaptıgı bir pro mulan'dan tclefonla aldık. tokol var. Bu protokol BM kaye asker yıgıyor? Komutan'ın bize söyledigi fevkalade rahatsız oldum. Dö meğinde, Başbakan Akbulut'un ni kongre öncesinde ödüllendinünce Hüseyin Aksoy'u aradım, milletvekillerine saat dağıttığı riyor. Özal, böylece kongreye Amaç, Kuzey Irak halkını rarlarına genel bir atıfta bulu şöyle: olayı aıılattım, 'yanhşlık olmuş, nın haiırlaıılması ve milletvekil ABD'ye götürecegi 80 milletvenuyor. Söz konusu BM kararkorumaksa onlar kendi köyle"tnsan evini kiraya verirken rinde, kasabalarında daha iyi larının kapsamı ve geçerliligi ise bile, oturur, açıkça hir konlrat araba gönderip sizi aldıralım' lerinin yurtdışı gezi talepleri üze kilinin ek destegi ile girmeyi bilindigi gibi tartışmalı. korunamaz mı? yapar. Kiracının sorumlulukla dedi. Ben de 'bu noktadan son rine kalabalık bir grup milletve hedefliyor" yorumlarına yol açProtokol, ABD'nin orada rını tek (ek sayar. Burada söz ra bunu bir protesto olarak ka kiline Amerika'ya götürme sö tı. Plan ve Bütçe Komisyonu Neden bölge halkının evnun, Başkan Yusuf Bozkurt lerine dönmelerine yardımcı ol bulunmasının amacını, "BM konusu olan vatan toprakları. bul edin. Ancak Cumhurbaşka 7ü vermişti. Cumhurbaşkanının, bu yıl Özal tarafından belirlenen "çamak yerine, çok daha pahalı ve yardım organizasyonlarının Kontrat diye hukukiligi tartış nı'na hadiseleri aynen iletin' dezahmetli olan yeni yerleşim bi yaptığı yardımın dagıtımına malı olan bir belge imzalanmış, dim. Ondan sonra ABD buyü onuncusu kutlanacak olan lışkan milletvekilleri" yarın yardımcı olmak" diye avıklıyor. karşı taraf buna bile uymııyor. kelçiliğine gitlim, döndüklen "Türk Günü Yürüyüşü ve Türk ABD'ye gidiyor. 1991 mali yılı rimleri oluşturuyorlar? sonra gece uyuyamadım. Belki Haftası"na mUletvekillerini de bütçesi üzerindeki görüşmeler Yeni yerleşim yerleri, ne Ama, Amerika'nın orada yap Üstclik yanına başka kiracılar leletbn edilir diye, ne o gecc ne gölürme kararı alırken Ulaştır sırasında komisyona en fazla deda katmış." tıgı bu protokole fazla uygun den Irak ordusunun daha önce de o sabah urayan olınadı." ma Bakaııı Cengiz I'uncer'e vam eden 12 milletvekilinin konuşlandırıldıgı araziler iize düşmüyor. Komutan ekliyor: "Cengiz, bir uçak ayarla, arka ABD gezisi, 15 gün sürecek. önceki gun de öncrgclcr korinden seçiliyor? Protokolde bir başka madde "Eğitim için Amerika'ya gidaşları da New York'taki Türk nusundaki gelişmclerin kendisiGeziye katıtacak ınilletvekil Batı, Talabani'nin Sad daha var ki, buna da hiç uyul dişte daha burada iken bizlere Günü'ne götürelim" talimatını dam'la sarılıp kucaklaştığı da madıgı, Kaymakam'ın tartak kâgıl imzalalıyorlar, 'Sorumlıı ne aktarılmasından sonra tasa verdiği belirtildi. Cumhurbaşka lerinin isimleri şöyle: Yusuf Bozdikkate alınırsa, Kürtlerle siya lanması ile ortaya çıktı. O mad luklannız şunlar, ABD'de şun rıyı geri çektiğini kaydeden nının, geziye katılacakların kurt Özal (ANAP), Hazım Kusl çozüm olasılığı yiıksekken ne deye göre, "Yardım operasyo ları şunları yapmak zorunda, Özal, tasarıyı geri çekmesi ile TBMM'den bir harcırah alnıa tay (ANAP), Cnal Akkaya yapmamak Köşk'ün kapısındaki araıııa ola mış olanlardan seçilmesini iste (ANAP), Şevki Gögüsger den askerl ve fiili önlemlere yö nu, ilgili Türk makamları ile ko bunları (ANAP), Nihat Türker ordineli ve onlarla yakın işbir durumundasınız' diye. Burada yının bağlantısı olmadığını söy diği de öğrenildi. neliyor? ledi. Tasarınııı geri çekilmesin(ANAP), Mehmet Dcliceoglu binlerce Amerikan askerinin baSayıları 1.5 ınilyon olarak ligi içinde gerçekleşecektir." den sonra önceki akşam CumÖzal, Amerika'ya Başbakan (ANAP), Şamil Kazokoglu Oysa Amerikalılar da tngiliz ğımsız ve egemen bir ülkedeki açıklanan aç ve açıktaki Kuzey hurbaşkanı'nın kendisini teleIraklılara yardım operasyonunu ler de değil işbirliği, Türk ma operasyonu ve mevcudiyeti söz fonla aradığını belirten Özal, Yıldırım Akbulut'u da götüre (ANAP), ömer Okan Çaglar cek. Ba/.ılan daha önce yurtdı (ANAP), Erdal Kalkan (SHP), kamlarının seyirci olmasına bi konusu. Ortada ise ciddi bir belAmerikalılar yurütiiyor. "Beııi aramışlar, ama iş işten şına çıkmamış milletvekillerin Hilmi Ziya Postacı (SHP), AlaPcki, tspanya'nın gönderdi le izin vermiyor. Nllekim, Şem ge yok." geçmişti, görüşmedik" dedi. den oluşan 80 kişilik listenin be attin Kurt (DYP). Zeki Çeliker Komutan, emirkomuta zingi 25 (yazı ile yirmi beş) Italya' dinli Kaymakamı'nın, "Şu geÖzal gazctecilerin sorularını len yardımlara bir göz atayım" ciri içinde düşündügu için olnıanın gönderdiği 75, Lüksemlı, kafayı; belgeye, ilkeye, pren şöyle yanıtladı: burg'un gönderdiği 70 asker, demesi bile olay yarattı. Cumhurbaşkanlığı'na en Türkiye'nin söz konusu sınır Protokoldeki "TC Hüküme siplere takmış... bölgesinde ne yapıyor? ti'nin, bölgeye gelecek ABD'li Suudi Arabistan, Amerika' son ne zaman gitmiştiniz? ÖZAL Uzun zaman oldu, ERZURLM (Cumhuriyet) "Şöyle veya böyle seçim er geç personel ve tüm malzemenin dan savaş öncesinde belge mi Yaptıkları açık. tanınıadılur herhalde. SHP Genel Başkanı Erdal tnö olacak. llalkımı/ın zaten beklekontrolünün kendisinde almıştı? tlerisi için "yatırım". Cumhurbaşkanlığı açıkla nü "valandaşın, aile yönetimine digi seçimi sanki bir lütufmuş Dosllar arasında belge olmaz. Bu yalırımdan bekleııen ise olacağı" hükmü ise fiilen masında protokoldeki kişilerin erken seçimde şamarla son gibi pazarlıkla yapmayız. Özal'Ortadoğu'da söz sahibi olnıak, bile arandığı belirtiliyor. verecegini" belirterek "Şöyle ve ın hiçbir şartını, pazarlıgını kaAmerika ve tngilizler günün bi10 GÜNLÜK PASİFİK GEZİSİ BÂŞLADI Ö/AIJ Ben protokoldcn sö/. ya böyle seçim olacak. Özal'ın bul etmek durumunda değiliz. rinde bölgede bir "Kürt etmiyorum. Cumhurbaşkanı'nın hiçbir şartını kabul etmeyiz" Şarl koymaya hakkı yok. Vatanorganizasyonu" gerçekleştirirdaş aile yönetimiyle kişisel yökardeşi olarak çok onuruma do dedi. lerse, "Işin içinde biz de netimle kendisini bu kadar sıkundu. Tahminim, olay C'unıvardık" demek hakkı elde SHP liderı, dün Doğu Ana kıntıya sokan, bu kadar alay hurbaşkanı'na bilUıı ılrncdi. etmek. Herhalde ABD Büyükelçi dolu ve Doğu Karadeniz'i kap eden iktidara, onu iktidardan Öyle değilse, Lüksemburg Si Cumhurbaşkanı'nın 4 ülkeyi kapsayan gezisi, sayan beş günluk gezisine baş götürecek şamarı vuracaktır." liği'ne daha rahat girdiniz? lahlı Kuvvetlcri hangi gerekçeyle ladı. Karayolu ile Erzurum'a giKTHY'nin THY'den hülle yoluyla kiralanan ÖZAL Evet, ismimi/ önceInönu, daha sonra Erzincan'a Türkiye'ye asker çıkartıyor? den verilnıiştı, rahatlıkla aldılar. derken Sıvas yakınlarındaki bir geçerek burada il merkezini ziYa gcnelkurmay başkanları "Meriç" uçağı ilebaşladı. Özal, Karaçi'de ben/in istasyonunda basın top yaret etti. lnönü geceyi Erzu Cumhurbaşkanı ile İstannı göndermelerine ne deıneli? Pakistan Devlet Başkanı Gulam Ishak Han ile lantısı düzenleyen lnönü, yapı rum'da geçirdi. bul kongresinden sonra ilk kez Evet, Lüksemburg Paşası lan son zamları eleştirerek görüştü. mi bir araya gelecektiniz? özei bir askeri uçakla Ankara "ANAP, kendi hatalannın cerc N O T L A R ANKARA/KARAÇİ (Cumözal'ın gezisi, Kıbrıs Türk ÖZAL 1 Mart 19Şl'den be mesiııi halka çektiriyor. Bu zamUzerinden bölgeye gitli. (Arhuriyet) Cumhurbaşkanı ri kendisi ile telefonla dahi gö. ... , Hava Yollan'nın THY'den kintand Bruck'ın rülbesi paşa delarla Türkiye'yi yönetemezsiniz. ğil, albaymış. Ama kadrosu ge Turgut Özal'ın Singapur, Yeni ralanan "Meriç" uçağı ile baş rüşmedik. O tarihte basın top Artık yeter diyorum." diye koZelanda, Avustralya ve Malcz ladı. Heyeti götürecek ııçak lantısı yaplığım gün olduğu için nuştu. Gezisinin amacının, yakneralmiş. Ne demekse?) Paşa'nın hangi gerekçe ile ya gezisi, dun grevdeki uzun zamandır sorun olmuştu. hatırlıyorum. laşan seçimleıi düşünerek vatan Bunlar ailenin parçalandı daşın gücuıuı ortaya çıkarmak Türkiye'ye geldigini Ankara'da THY'den "hülle" yolayla kira Havalş Sendikası, Istanbul Bakimse bilmiyor. Diyarbakır'da lanan KTHY uçağı ile başladı. kırköy İş Mahkemesi'ne başvu gını mı gösteriyor? olduğunu kaydeden tnönü, ÖZAL Efendim, hcın zaten Cumhurbaşkanı Turgut özal'ı ALt DOGAN da bilen yok. Söylenen yalnız özal, gidiş yolu üzerindeki Ka rarak seferin THY'ye ait Meriç ca "Yardımla ilgili çalısmaları raçi'de bir süre kalarak Pakis uçağıyla yapılmasını "grev Turgut Bey'le öyle uzun boylu ve ANAP iktidarını şöyle ERZURUM SHP liderinin tan Cumhurbaşkanı Gulam Is kırıcılıgı" olarak nitelemiş ve ik konuşan bir insan değilim. Ağa eleştirdi: gözlemek..." gezi programı öylesine yüklü ki hak Han ile görüştıi. bey kardeş olarak da bir ziyaret tisadi tedbir kararı verilmesini ilk basın toplantısını yol üzerinLüksemburg Paşası, Iraklı özal, Esenboğa'da TBMM istemişti. Sendikanın itirazları yapmayız. Sadece devlet mese"Aile yönetimi, kişisel yöne deki bir benzin istasyonunda yaKttrtlerin, Türkmenlerin dııru Başkanı, Başbakan, Genelkurnı sonuçsuz bırakmak ve her leleri söz konusu olduğunda, tim, son zamanlarda daha da pıyor. Gezinin amacı net: munu TV'den gözleyemez mi may Başkanı, bazı bakanlar ve hangi bir yasal yaptırımla kar Plan Bütçe Komisyonu'nun işi beter oldu. Ailenin her ferdi, idi? "Yaklaşan erken seçimde vamilletvekilleri tarafından şılaşmamak için "hülle" formü varsa görüşürü?, yoksa bizim başla Sayın Özal, her şeyde söz Türkiye'nin sınır bölgesine il uğurlandı. lü bulundu ve kiralama ile grev öyle ailece fazla bir şeyimiz yok. sahibi. Kişisel yönetim Türkiye^ tandaş gücünü ortaya çıkarmak." öyle bir samimiyctinıiz yok. gi gösteren Lüksemburg'un AnCumhurbaşkanı'nın gezisine mevzuatının dışına çıkıtdı. nin her kesiminde vatandaşa zakara'da büyükelçiligi bile yok. eşi Semra Özal, Dışişleri BakaHavalş Genel Başkan Yar Ben lstanbul'da altı sene kal rar veriyor." Bir erken secimden çok tlişkileri ba^ka ülkelerin diplo ııı Alptemoçin, Ulaştıtma Baka dımcısı Nabi Delice, İş Mahkc dım. O da ozel sektördeydi, ben umutlu görünmeycn İnönü'nün malları vekâlclen yürütüyor. nı 'I'uncer, Tarım, Orman ve mesi'nin 9 ınayıs gününe aldığı de. Benim evime iki kez gelmişSHP lideri İnönü, seçimin er üzerinde ısrarla durduğu nokta Ama iş "Kürt konusuna" gelin Köyişleri Bakaııı Kayalar ile duruşmaya kadar neredeyse ge tir. Cumhurbaşkanı da değildi, ken yapılmasının "bir siyaset "er ya da geç seçimin başbakan da... Ben altı senede ce, "vekâlet", yerini "asaleten" milletvekilleri ANAP'tan Ad zinin biteceğini bclirterek "Sagereği" olduğunu vurgulayarak yapılacagı" oluyor. SHP lideri, askeri teftişe* bırakıyor. nan Yıldız, INurettin Yılmaz, yın Özal, bu tutumu ile tarihte belki 20 kcre gitmişimdir* tki ke "Seçim, şu gördügünüz başı dış politikanın kontrolden çıkKomuta cevrelerinde ciddi bir Ersin Taranoğlu, Ümer GUnbu grev kırıcılıgı yapan ilk cııınlıur re gelmiştim. 1984'ten beri An boşluğun gilmesi, ülkenin ege tığı görUşünde. Halka hitap sıkınlı var. Şemdinli Kaymaka lııt, bağıınsız Cüneyl Canver başkanı olarak yerini alacakır" kara'dayını, iki kere evime gcl menliğine, onuruna kavuşntası ederken ekonomik konulardaki mı Erdogan Ülker'in tartaklan HEP'ten Salih Sümer, ba/ı bu dedi. Özal ve beraberindekiler rniştir. Bir keresinde aııııem gcl için şart" dedi. lnönü şunları karamsarlığını da gizlemiyor: ması, bu sıkıntıya endiseler de rokratlar ve 80 işadamı katlıyor. 12 mayısta Türkiye'ye dönecek. mişti, bir de bu sene başlarında. söyledi: "Yapılan son zamlarla enf Ozal, 8 0 ANAP'hyı (Baftarafı 1. Sayfada) mak için Yeşilova kamp bölgesine gidiyor; gıda dağıtımının yapıldığı yerde ingiliz askerlerince tartaklanıyor; bir ingiliz askeri de kaymakama silah çekiyor. Kaymakam, "Burası benim toprağım ve benim hükümmnlık haklarım var. Sizler misafirsiniz" dediyse de tartaklanmaktan kurtulamıyor. Olay bu. "Burası Türkiye, burası Türk toprakları, burada Türk yasalan egemen" diye düşünmeyin. Buralarda artık "çokuluslu güçler" egemendirl Ulusal onur mu? Egemenlik mi? Bütün bunları, yabancı silahlı kuvvetleri Türkiye'ye çağırırken düşünmek gerekirdil Evet, o zaman... Sıca* savaş bitti. Bittiyse, çokuluslu güçlerin Irak silahlı kuvvetlerinin Türkiye'ye karşı olası saldırısına karşı yaptıkları sayılan "caydırıcılık" da sona erdi. öyleyse? Evet öylsyse ne arıyor Amerikan askerlerl, ne arıyor ingiliz askerleri ülkemizde? Sınır güvenliğini, silahlı kuvvetlerimiz koruyamıyor mu? Şu koskoca Türkiye Cumhuriyeti, Kuzey Irak'tan kaçan Kürtlere, Türkmenlere, Zazalara gönderilen yardımları dağıtamayacak mıydı kı Türk topraklarına, yardımın nasıl dağıtıldığını gözetlemek üzere ingiliz ve Amerikan askerleri çağırıldı? Bu bir büyük ayıp değil miydi? Bu çağrı, ulusal onurumuzu zedelemiyor muydu? Elbette büyük ayıptı ve elbette bu çağrı, ulusal onurumuzu zedeliyordu. "Ulusal savunma" bir kez başka ülkelere "ihale" edildi mi, bu gibi olayların yaşanmasına hiç şaşırılmamalıdır. Bu memlekette ordu komutanı orgeneraller, Amerikan üslerinin kapısından sokulmamışlardır! Bugün neden yakınıyoruz? Neye şaşırıyoruz? Klme kızı/oruz?.. Bu bir sistemdir; bu bir savunma anlayışıdır; tankları ve toplarıyla gelenler, Türkiye'de her türlü küstahlığı yapmayı da kendilerinde hak görürler. Ordu komutanları üslere sokulmaz... Bayrağı da yırtarlar... Daha önce olduğu gibi sarhoş subayların kullandıklan arabalarla erlerimizı çiğnerler ve ellerini kollarını sallaya sallaya da ülkelerine dönerler. Ne yasa yapışır bunların yakalarına ne iddianame yetlşir peşlerine... Tankları ve toplarıyla gelenler, kendi kurallarını da uygularlar. Buna benzer bir olay, daha birkaç yıl önce yaşandı. İncirlik Hava Üssü'nde bir yedekteğmen, Amerikan askerlerince coplanıp dipçiklendi. Bu asteğmen, bir emekli amiralin de oğluydu. Babası çalmadık kapı bırakmadı. Olay, bu köşede kamuoyuna duyuruldu. Duyuruldu da ne oldu? Ses çıktı mı kimseden? Hayır çıkmadı. Mustafa Kemal "Almanlarla" diyordu: " ...dost olduk; Almanlar memleketimize, ordumuza ve hukümetimlze kadar girdiler. Bazı Almanlar, bağımsızltk ve onurumuza karşı tavır »Imaya başladıkları dakikada, önce ben, hiçbir kayıt ve koşula bakmaksızın ruhen ve hatta fiilen isyan ettim. Bu isyanım yüzündendir ki savaş sırasında bir yıla yakın zaman bu davranışımı benimsemeyenlere karşı tutum aldım." Cumhuriyet, işte bu inançla kuruldu. "Tam bağımsızlık" ilkesi, işte bu inançla, devletin temel harcı oldu. Bugün bu bilincin, bugün bu inancın ne kadar da uzağındayız. Kurtuluş Savaşı'na, bu savaşın amaçlarına yabancılaştırıldık. Evet, olay üzücü ve düşündürücüdür. Ama bu sisteme boyun eğenlerin bu gibi olaylardan yakınmaya da hakları yoktur. Ne ektiniz ki ne biçmek istiyorsunuz? Bu, bir "tohum ve toprak" olayıdır. Ne ekildiyse o biçiliyor, yalnızca o, o, ol UGUR MUMCU GOZLEM Iııöııii: Aile yönetuni şamarla gidecek SHP Genel Başkanı lnönü, ANKA'ya yaptığı özel açıklamada "Cıımhurbaşkanını TBMM seçmelidir. Bir parti liderinin cumhurbaşkanhgına aday olmasını ben tarafsızlık anlayışıın içinde düşünemiyorum" dedi. lnönü, sözlerini şöylesürdürdü: "Öngörülmemiş bir durıımla karşı karşıyayız. Anayasanın ııygulanmasını gözetmesi gereken en baştaki insan, anayasaya uymadığını ilan ediyor. Bunun bir yaptırımının olmamasının bir eksiklik uldugu ortaya çıktı. Bu, üzülerek söylcdİKİm bir durum. En yüksek devlet görevlileri elbet namuslu olmalıdır. En kü, çük bir devlet görevlisinden bek . lenen erdemler en yüksek dev' let görevlisinde de olmalıdır. Yoksa bunun onlemi nedir diye bunu anayasaya koymak bile insan ı rahalsız ediyor. Çiinkii o zaman en yüksek devlet görev ; lilcri de böyle hatalar yapabilirlerıtıiş diye yaralayıcı bir intiba çıkıyor. Ama işte o önleıni koynıazsanız da işte bııgunkü durum gibi açıkça bir siyasetçi çıkıp anayasanın önemli yükümlülügünü çok sayıyor." Özal, Singapurda Seçim için ısınma turlan lasyon daha da artacak. Hükümetin tutunacak dalı kalmadı." lnönü, karamsarlığına karşın her zamanki gibi espri yapmaktan da geri kalmıyor. Refahiye ilçesinde konuşurken çiftçilere soruyuı: "Ziraat Bankası'na gitüğinizde şak diye kredi alabiliyor musunuz?" Dinleyenlerin arasından 89 yaşlarında bir çocuk "evet, evet öyle" diye yanıtlıyor. SHP lideri çocuğu birkaç saniye süzdükten sonra gülümseyerek yaşına uygun bir yanıt veriyor: "Dur bakayım, sen nereden bileceksin?" Seçim maratonuna giden uzun yolda biriki trafik kazası tehlikesi atlattıktan sonra parti otobüsü 2190 rakımlı Kızıldağ > Geçidi'nde kısa bir mola veriyor. Geçit karla kaplı. Biraz da gazetecilerin zorlamasıyla tnö; nü kar topu oynuyor. Ula ya kınlarına gelindiğinde ise yolu kaplayan işçiler oluyor. Toprak Muhafaza Müdürlüğü'nün ağaçlandırma çalışmasını yUrüten 400'e yakın "mevsimlik" işçi kadınıyla erkeğiyle işten çıkarıldıklarından 40 günlük Uc . retlerini de alamadıklanndan , yakınıyorlar. 12 saat süren yorucu maratonun ilk etabı Erzurum'da noktalanırken SHP lideri ve ' beraberindekiler biraz yorgun, ama "ısınmış" olarak ikinci etaba hazırlanıyorlar...