Katalog

15 MAYIS 1991 HABERLER ALİSİRMEN CUMHURÎYET/3 CIA da lıalka açüdı NASIL KURULDU? CIA baskanlarının listesi Mangl ABD Ddneml Başkanı atadı Başkan Truman 1946 Amiral Sidney VV.Souers 194647 Truman General Hoyt S.Vandenberg Amiral Roscoe H.Hillenketter 194750 Truman General VValter Bedell Smith 195053 Truman 195361 Eisenhovver Allen W. Dulles 196165 Kennedy John A. McCone 196566 Johnson Amiral VVilliam F.Roborn Jr. 196673 Johnson Richard Helms Nixon James R. Schlesinger 1973 VVilliam E. Colby 197376 Nixon 197677 Ford George Bush 197781 Carter Amiral Stansfield Turner 198187 Reagan VVilliam J.Casey VVilliam H. VVebster (emekliye ayrıldı) 19871991 Reagan Haberalma Birimi'nin (N1A) yönetimi altmda çahşacak Merkezi Haberalma Işleri Grubu'nu (C1AG) kurdu. 1947 yıhnda yürürltiğe giren Ulusal Güvenlik Yasası ile NIA'nın yerine Ulv^sal Güvenlik Konseyi, CIG'nin yerine ise Merkezi Haberalma örgütü (CIA) kuruldu. Amerikan Merkezi Haberalma Örgütü'nün en gizli bölümleri ve arşivleri basına gösterildi DUN^VDA BIJGIIN Alanlar Demokrasinin Nesi? ADAPAZARI Adapazarı'nın göbeğinde, Semerciler Mahallesi Yuvam Sokağın köşesinde işportaya tezgâhını sermiş terlikçi bağırıyordu: Haydiii... 10 bin lira bunlar... 10 bin lira... Etraftan pek kulak asan olmadığını görünce karşı kaldırımdaki arkadaşına muzip muzip gülümseyerek takıldı: Baban geliyor, baban... Hadi gözün aydın... Beriki hiç yanıt vermedi. Ama terlikçi şakasını sürdürdü: Nasıl bağırıyordun son gelişinde "Kurtar bizi baba" diye. Bir gevrek kahkaha patlattı, sonra yine işine döndü: Haydiii 10 bin lira bunlar... 10 bin lira... Bu enflasyonda yarın bulamazsın vatandaş... Tam bu sırada DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel'i getiren helikopter bir saat gecikmeyle Adapazarı'na iniyordu. Dün Adapazarı'nın pazar günüydü. Vatandaş kentin merkezini ve de Gar Alam'nı doldurmuştu. Yıllann deneyimine sahip ve kalabalıktan hoşnut Süleyman Bey alandakileri coşturmanın yolunu da bulmuştu. "Süvari" otobüsünün üstündeki gazetecilere elinde mikrofon sesleniyordu: Böyle olmuyor, çalışamıyoruz. Ben halkı görmezsem olmaz, çaltşamam. Halkı görmeliyim ben, halkı görineliyim... Biraz sonra yine ekliyordu: Kaç saattir burada bekliyorlar, beni görsünler. Bırakın görsünler. Süleyman Bey, Demokrat Parti'nin. iktidara gelişinin 41. yıldönümünün kutlandığını anımsatırken 14 mayısın aynı zamanda "Dünya Çiftçiler Günü" olduğunu vurguluyordu. Zaten Süleyman Bey'in dinleyicilerinin çoğunluğunu kırsal kesimin oluşturduğu, söylediklerine gösterilen tepkiden belli oluyordu. Demirel ne zaman çiftçiden, köylüden söz etse, alanda daha canlı bir tepki oluşmaktaydı. işçiler ve gençlere yapılan çağrıların yankıları ise cılız kalıyordu. Öbür muhalefet partilerinin liderleri gibi Süleyman Bey de TRT'den umut kesmişti. Hem "Turgut Radyo Televızyonu" (TRT) hem de "Sihirli Kutu" (Magic Box) hanedanındı. Ne gam! Meydanlar muhalefetindi artık. İnönü'sü, Ecevit'i, Demirel'iyle muhalefet meydanlara dökülmüştü. Türkiye âdeta bir seçim havası yaşıyordu. Acaba yakında bir erken seçim mi vardı? Aklın yolu, demokrasinin gereği, çoktan gecikmiş olan erken seçimi kaçınılmaz kılıyordu. Üstelik ekonomik konjonktür, artık can çekişme sürecini bile çoktan geride bırakmış olan, bitkin, tabansız, sorumsuz ANAP'ı her gün biraz daha bitirecekti. Ama ANAP erken seçime gidemezdi. Ne de olsa "korku dağları bekliyordu". Ûyleyse tüm muhalefetin birden böylesine meydanlan doldurması ne anlama getiyordu? Alanlar ne anlam taşıyor, demokrasi içinde ne işlev görüyorlardı? Süleyman Bey, kendisini dinleyen binlerce kişilik kalabalığa "Meydanlar demokrasinin ciğerleridir" diyordu. Muhalefette ciğer, yürek ganiydi maşallah. Ya ıktıdarda? Gerçekte muhalefet, bir yandan zayıf bir olasılık olan baskınerken seçime karşı hazıriıklı olmaya çahşırken, öte yandan asıl toplulukları sesini yükseltmeye çağırıyordu. Demirel, "Sesinizi yükseltin, yoksa bu durum devam eder" derken Turgut Bey'in düşürmeye çalıştığı oyunun temposunu yükseltmek çabası içindeydi. Yüksek enflasyon ile atbaşı giden işsizlik, esnafı da aşıp büyük iş sahiplerine kadar dayanan durgunluk ortamı muhalefet İçin elverişliydi. Hele hele 1980'den bu yana süren "ölü toprağı serpilmişlik" durumu bir bitsin, o zaman görürdü ANAP. Son günlerde muhatefet yüklenmekte, ANAP sürekli savunmada. öyle görünüyor ki önümüzdeki aylarda Turgut Bey de, ANAP da, yeni başkanı kim olursa olsun çok terleyecek, çok sıkışacaklardı. Ah bir de şu gündemi sürekli Özal'ın saptaması olgusu önlenebilse... Dün Süleyman Bey'in alanlarda eteklerinin zil çaldığını görünce aklımıza bir halk türküsü geldi. Takıverdi zıllerın birinı Dönüver de meydan senindir aman. 45yüda 15 başkan Dış Haberler Servisi CIA'ıun temeli, 13 Haziran 1942 tarihinde Başkan Roosewelt'in Stratejik Hizmetler Ofısi'ni (OSS) kurmasıyla atıldı. Başkanlığım VViHiam J . Donovan'ın yaptığı örgüt, 1 Kasım 1945 yıhnda feshedildi ve işlevleri, Dışişleri ve Savaş Bakanhkları'na devredildi. 22 Ocak 1946 tarihinde Başkan Truman, Ulusal glasnost tran'da petrolü millileştiren Başbakan Musaddık'ın devrilmesinden, Şili'de Marksist Başkan Allende'nin trajik sonuna dek birçok karanhk olayın başrol oyuncusu, gücünden Ötürü "Dünya Hükümeti" adı takılan CIA da sonunda glasnost kararı verdi. Dış Haberler Servisi CIA, (Amerikan Merkezi Haberalma örgütü) yıllardır dünyada adından en sık söz edilen kuruluşlardan biri. CIA'nın gizli faaliyetleri hakkında kitaplar yazıldı, filmler yapıldı. Iran'da petrolleri millileştiren Başbakan Musaddık'ın devrilmesinden Şili'de Marksist Başkan Salvador Allende'nin trajik sonuna kadar birçok katanhk olayda CIA parmağı var. CIA, darbeler düzenlemiş, rejimleri değiştirmiş. kitlelerin yazgısım etkılemiş. Gücünden ötürü örgüte 'Dünya Hükümeti' adı takılmış. Işte bu örgüt de sonunda glasnost (açıklık politikası) izlemeye karar verdi. On gün önce CIA'nın en gizli bölümleri, arşivleri fotoğrafçılara açıldı. Haber, tüm dünya basınında yer aldı. CIA'ya ilişkin haberlerin dünya basınında bu denli ilgi görmesi boşuna değil. örgütün 'marifetleri' saymakla bitmıyor. • 1953'te İran'da Başbakan Dünya hükütnetinde Musaddık prtrolleri millileştirince CIA çalışmalara başladı. Şah ülke dışına kaçmıştı. lran halkının geniş desteğine sahip Musaddık, ülkenin tek hâkimi durumundaydı. Ancak bu tablo uzun sürmedi. CIA'nın îran ordusu içindeki generallerle işbirliği yaparak düzenlediği darbe sonunda Musaddık devrildi ve Şah Rıza Pehlevi ülkesine geri döndü. Petrollerin millüeştirilmesinden de vazgeçildi. • 1960 yılında Laos'ta askeri danışman maskesi altında çalışan CIA ajanları General Phoumi Nosavan'ın seçilmesini sağlamak için seçim sandıklarına sahte oy pusulalan attırdüar ve Başkan Dwight Eisenhovver ile Dışişleri Bakanı John Foster Dulles'in istekleri doğrultusunda Amerikan yanlısı bir tıükümet kurulmasını sağladılar. • 1964 yıhnda Brezilya'nın sol eğilimü Başkanı Jeao Goulart'ın devrümesinde CIA'nın parmağı olduğu artık kabul edilen bir gerçek. • 1954 yılında Guatemala'da Arbenz hükümeti de Amerikan Meyve Kunıpanyası'nın ülkedeki plantasyonlarını (büyük araziler) millileştirmeye kalkışınca CIA'nın hısmından kurtulamadı. Arbenz, düzenlenen bir darbe sonucunda iktidardan ayrılmak zorunda kalıyordu. • 1961 yılında Küba'ya karşı 'Domuzlar Koyu' baskını da CIA tarafından planlanmıştı. Ancak CIA bu kez Guatemala ve Brezilya'da olduğu gibi başarı kazanamadı ve baskın fiyasko ile sonuclandı. • CIA'nm gazabmı üzerine çeken bir lider de Şili'nin Marksist Devlet Başkanı Salvador Allende idi. Allende'nin de 'suçu' büyuktü. Ülkenin bakır madenlerinî millileşürmişti. Dönemin ABD Başkanı Richard Nixon ile Dışişleri Bakanı Henry Kissinger buna izin veremezlerdi. Vermediler de. CIA'nın planı gereğince halk kışkırtıldı, Şili'nin bakırı boykot edildi ve kargaşa ortamında General Augusto Pinochet'nin düzenlediği kanlı darbe ile Allende öldürüldü. Darbeden sonra İran örneğinde olduğu gibi bakır madenleri üzerindeki haklar Amerikan şirketlerine geri verildi. ClA'ya yöneltilen suçlamalar arasmda şunlar da vardır. Hindistan Başbakanı NehruS nun öidürülmesi için suikast düzenlemek. Hindıstan'la Pakistan arasındaki 1965 savaşım kışkırtmak. Bush'un adayı Gates ÇALIŞMA, BİLGİ TOPLAMA VE DEPOLAMA Yukandaki sahne, James Bond hayranlannın gizli çalışmaları degi». Sadece CIA merkezinde çalışanlar, boş zamanlannı değerlendlriyorlar. Cimnastik salonu gibi kullanılan bodrum katında tekvando yaparak yorgunluk atıyorlar (sol üstte). CIA görevlileri, dünya daki siyasal, ekonomik ve askeri gelişmeleri çok 1yi bilmek zorundalar. Örgütün "Analitik Destek" bölümu sürekli olarak dünya haberlerini dlnler. Bu haberler dataa sonra önem sırasına göre degerlendirilir (altta). Merkezde bulunan 9 depoda, 5.900 bilgisayar teybi muhafaza ediliyor. Milyonlarca bilgiyi içeren arşiv, rbbot kol tarafından düzenleniyor. Dünyanın her ülkesi hakkında bilgi bulunan arşiv, bir anlamda CIA'nın beyni işlevini görüyor (sağda). ABD Başkanı Bush, VVilliam Webster'ın emekliye ayrılmasıyla boşalan Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) Ba$kanlığı'na, Ulusal Güvenlik Danışman Yardımcısı Robert Gates'i aday gösterdi. pışişleri Bakanlan toplantısında Türkiyeye verilecek 800 müyon doların bloke edilmesi görüşüldü CUMHURİYET KİTAP KULÜBÜ BEYOĞLU BELEDİYESİ işbirliği İATVlen Atina'ya vetoyu kaldır haskısı Hollandalı bakan da Yunanistan'ı "kişisel çıkarını bırakmaya" çağırdı. Yunanlı bakan hükümetinin olumsuz tavnnda hiçbir değişme olmadığını söyledi. Bu arada Avrupa Parlamentosu genel kuruluna Ispanyol sosyalist parlamenter tarafından sunulan ve bugün oylanacak bir raporda, Türkiye ile tam üyelik müzakerelerin başlatılması için henüz erken olduğu, ek, konuşmalannda, Türkiye^ ancak ilişkilerin geüştirilmesi ge nin Körfez savaşı sırasmda bürektiği kaydedildi. yük riskler aldığına işaret ettiler AT Dışişleri Bakanlan, dün ve sığınmacılara yaptığı yardımBrüksel'de yaptıklan toplantıda lardan ötürü Ankara hükümetiTürkiyetopluluk ilişkilerini ele ne teşekkür ettiler. Hollanda Dışişleri Bakanı, bu aldılar. arada ilginç bir söz sarf ederek tngiltere Dışişleri Bakanı Do "Yunanlılar hiç olmazsa bu kez uglas Hurd ile Hollanda Dışiş kişisel çıkarlarını bir kenara bıleri Bakanı Hans Van Den Bro rakıp topluluk çıkarlannı göz önüne almalıdırlar" dedi. Daha sonra hükümetinin tutumunu açıklamak üzere söz alan Yunanistan'ın dışişleriyle görevli Devlet Bakam Papastankos, ülkesinin Kıbrıs, Türkiyetopluluk ilişkileri ve 4. mali protokol konulanndaki tutumunda en ufak bir değişiklik olmadığım belirterek 4. mali protokolün serbest bırakılması konusundaki vetolarını kaldırmayacaklarım ifade etti. Buna tepki gösteren Hollanda Dışişleri Bakanı Hans Van Den Broek, yeniden söz alarak Kıbrıs konusunun tartışılma yerinin AT Bakanlar Konseyi olmadığını söyledi, konunun BM'nin yetki alanı içinde bulunduğuna dikkati çekti. Haber Merkezi AT Dışişleri Bakanlan toplantısında tngiliz, Hollandalı ve Italyan bakanlar Yunanistan'dan, Türkiye'ye verilecek 800 milyon dolan bloke eden 4. mali protokole ilişkin vetoyu kaldırmasını istediler. tngiltere Dışişleri Bakanı Hurd, mali protokolün akıbeti konusunda temmuz ayına kadar bir karara vanlmasım isterken, B E Y O Ğ L U Mis Sokak 'ta 1531 MAYIS KİTAP GÜNUERİ • Üyelere indirim • Her türden binlerce yapıt. "IZ BIRAKAN" TATİLLER YAŞAMANIZ İÇİN Demirdöküıtı TÜRK DEMİR DÖKÜM FABRİKALARI A.Ş.NDEN SAYIN ORTAKLARINA KÂR PAYIDAĞITIM DUYURUSU Şırketımızın 27 3 1991 tarihinde yapılan Genel Kurul toplantısında 50 Mılyar TL sermayeyı temsıl eden 20,21 'ncı tertıp hısse senetlerının tamamına %50 oranında kâr payv odenmesıne karar venlmıştır Kâr paylarının dağıtılmasına gerçek kışı ortaklarımız ıçın 20 Mayıs 1991 larlhinden itibaren Cumhurıyet Caddesı, No 233 Harbıye Istanbul adresındekı KOÇ AMERİKAN BANK A.Ş., Menkul Değerler Merkezinde' (Orduevı Karşısı) başlanacaktır * Kâr payı odemesı 20 Ağustos 1991 tarıhıne kadar adı geçen banka aracılığıyla her ış gunu 9 30 12 30, 13 30 16 00 saatlerı arasında yapılacaktır 26 Ağustos 1991 tanhınden itibaren ıse kâr paylarının odenmesıne Murbasan Sokâk, Koza Iş Merkezi C Blok, Kat 1112, Balmumcu Istanbul adresındekı Şırket merkezınden devarh edılecektır Tuzel kışı ortaklarımız kar paylarım 22 Temmuz 1991 tanhınden itibaren şırket merkezınden alabıleceklerdır Zaman kaybını onlemek ıçın kuponların çok düzgOn bir şekllde onceden kesılmelerını ve serı numaralarına' gore gruplandırılmalarını onemle rıca ederız Nof Nomınal kupon değen 250 Milyon TL'nın uzerındekı muracaatlar ıçın 174 77 77 nolu telefondan Alı Oınçler den randevu alınması rıca olunur Kemer merkezinde, yat Umanı ile kucak kucaga, beş yıldızlı bir keyif, TÜRKİZ HOTEL TÜRKİZ sadece yaşattığı keyıfle dcğil, konforu, konukseverliği, sunduğu otanaklar ve verdığı huzurla da beş yıldızlı Barları ve restoranlarında ulusal ve uluslararası lezzetler bir arada... Discosu aradığınız yaşam ritmini yakalamanız için tasarlandı... Yüzme havuzu, özel plajı, fıtness centeri ve her türlü spor olanağıyla Ayışığı Tesıslerı sporla dolu bir tatvl yaşamak isteyenler için Her şey "tstediğınizın de ötesınde", "ız bırakan" tatıller yaşamanız ıçın... Dağ manzaralı standart oda Ikı kışı 290.000 .TL. tek kışı 190.000. TL. oda kahvaltı Denız manzaralı standeirt oda İRi kişi 3 4 0 . 0 0 0 . TL. tek kişi 2 4 0 . 0 0 0 TL. oda kahvaltı Tüm odalarda ilave yatak 80.000 . TL. Luks oda 390.000. TL. Suit oda 4 4 0 . 0 0 0 TL. Kral daireleri 1 . 8 0 0 . 0 0 0 TL. TÜRKİZ Hotel, Kemer Tel: (32 14) 41 00 Fax: (32 14) 28 3334 Genel rezervasyon: Ultra A.Ş. (Aııtalya) Tel: (31) 29 06 10 12 Fax: (31) 29 06 11 r IMZA GÜNLERİ 1. HAFTA 150019,00 • 17 mayıs cuma FAZ1L HÜSNÜ DAĞLARCA DEMİRTAŞ CEYHUN NEVZAT ÇELİK ERBİL TUŞALP • İLAN Istanbul Kadıköy Bostancı Bağdat Caddesi No: 542/1 adresınde bulunan Bostancı inegöl Köfte Salonu unvanlı işyennin mutfak duzen ve levazımatı, salon ve servis takımları ve dekorasyonuyla birlikte olduğu gıbı yapılacak devrı ıtıbariyle keyiıyet İIK'nın 280 ve diğer ilgili hükümlerı müvacehesınde, varsa alacak mueddılerıne duyurulur. TUĞRUL ÜNLÜYURT AYGÜN KAHRAMAN BAŞSAGUGI Çok özel bir insanı yitirdik Başınız sağolsun MUSTAFA TOSUN SHP Beşiktaş tlçe Başkanı HİKMET YILMAZ ERDAL ATABEK ATIF YILMAZ NURTEN AY AHMED ARİF RAHMİ SALTUK REFİK DURBAŞ 18 mayıs cumartesi • 19 mayıs pazar HER GÜN 9.3021.30 İSTİKLAL CADDESİ MİS SOKAK (BEYMEN YANI)