Katalog

CUMHURİYET/4 HABERLER 17 EKİM 1991 ILIL SEÇIM VI ISTANBII Dar vebol gelirlilerbir aradaGÜNDÜZ İMŞtR Ünlü gezgin Evliya Çelebi, Seyahatna- me'sinde Sanyer'den söz ederken şöyle di- yor: "yttksek tepenin doğu yönünde, al- tan madenleri vardır. Sarılık bu maden- lerden gelir. Sultan Ahmet Han devrine kadar bu madenler işletilirdi. Sonradan cevheri ufak, faydası azdır diye maden ocaklan kapatıidı. Ama sultan ferman ederse bir âlâ madendir." Sarıyer'in de içinde bulunduğu 5 böl- geyi incelerken, herhangi bir altın made- nine rastlayamadık. Gezginin sözlerine uyarak yaptığımız doğu yönüne seyaha- timizde de bütün sırt ve tepenin gecekon- dularla kuşatıldığını gözlemledik. Ancak bölgeye giren Kâğıthane, Sanyer-Şişli ve Zeytinburnu ilçelerinde Türkiye'nin tam bir kesiti yaşanıyor. Şişli'nin Harbiye, Ni- şantaşı, Topağacı gibi semtlerinde gelir düzeyi ytiksek insanlar oturuyor. Ne te- zat ki aynı ilçede Mahmut Şevket Paşa, Halide Edip, Yayla mahallelerinde ise köy yaşamından kasaba yaşamına adım atan insanlar da var. Marmara'dan Karade- niz'e uzanan şerit içinde yer alan bölgede en önemli sorun ise gecekondu sorunu. Bölge milletvekili adayları da seçmenlere ilk vaat olarak tapu tahsis belgelerinin ta- puya çevrilmesini getiriyor. 110 bin seç- menli Sanyer'in bu sorunları hakkında DSP'nin bir numaralı iddiaiı adayı Orhan Birgit, bize bölgeyi tanımlarken bu dört ilçenin birbiriyle nasıl bağdaştırıldığı ko- nusunda hayli şaşkın olduğunu söylüyor. ANAP'ın 5. bölgedeki adaylan ise parti tabanı dışından gelen isimler. Birinci sı- rada eski THY Genel Müdüdürü Cem Kozlu bulunuyor. 5. bölgenin en iddiaiı partilerinden olan SHP'nin en büyük dezavantajı ise yerel yönetimlerden seçmenlerin istedikleri hiz- meti alamaması. Partinin listedeki ilk sı- rasında Mustafa Sangül geliyor. 5. bölgenin ikinci önemli ilçesi olan Kâ- ğıthane'de yaptığımız gözlemlere göre Or- ta Anadolu kasabası görünümü ağırlık kazanıyor. tlçenin en büyük sonınlan ara- sında kontrolsüz sanayileşme ve çevre kir- liliği geliyor. DYP'nin bölgedeki en iddi- aiı ismi ise DMP'den bu partiye geçen dip- lomat ve çeşitli unvan sahibi Rahmi Güm- rükçüoğlu. Gümrükçüoğlu, aday olduğu bölgede yasanan adaletsiz, haksız sistemin mutlaka değiştirîleceğinin altmı çiziyor. DYP'nin diğer adaylan arasında bölgenin tanınmış ismi avukat Sermet Hobikoğlu ile kontenjan adayı Prof. Necati Erşen ge- liyor. RP'nin bölgedeki adaylan arasın- da birinci sırada Bahri Zengın var. Diğer sıralar ise Ekrem Erdem ve Halit Demi- rel'den oluşuyor. SP'nin adayı Şule Pe- rinçek ise 15 gündür tstanbul dışında ol- duğu için kendisiyle görüşemedik. Bize göre seçün ANAP 3, SHP 1, DYP 1 ve DSP 1 olarak sonuçlanabilir. Ancak böl- gede 3-4 partinin barajı aşması zor gö- züktüğü için tahminimiz, ANAP ile SHP'nin birinciliği zorlayacağı. ISTANBUL Beşinci Seçim Çevresi Bayrampaşa • • K Cekmece 0y kullanmayan seçmenler Geçersiz oy taılla- nan seçmen Kâğıthane, Sarıyer, Şişlî ve Zeytinburnu ilçelerinden oluşan bu seçim çevresinde baraj yüzde 20 olup, 6 milletvekili seçilecektir. 1989'da sandık başma gitmeyen fakat 1991 seçimlerinde yeniden sandık başma gideceği varsayılabilecek seçmen kitlesinin büyüklüğü yaklaşık kayıtlı seçmenlerin 5'te l'i büyüklüğündedir. Bu 20 puan büyüklüğündeki seçmen kitlesinin 2 puanı SHP, 0.5 puanı DYP, geri kalanı ise ANAP'a daha önceki seçimlerde oy vermiş kitle olarak değerlendirilebilir. Bu seçim çevresinde SHP 1989 seçimlerindeki kaybından daha az bir kayıpla seçimi kaparsa, seçim çevresi barajını da geçmiş olacak. Eğer SHP bu seçim çevresinde oy kazanım sürecine girerse kazanacağı milletvekili sayısını önemli oranda artırabilir. ANAP'ın bu seçim çevresinde barajı aşabilmek için kayıtlı seçmenlerin yüzde 4'ünün daha oyuna gereksinimi var. DSP ile DYP'nin barajı aşabilmek için 1989'da aldıkları oy oranını yaklaşık 2 katma çıkarmalan gerekmektedir. Bu olasılık oldukça düşük göründüğü için, beşinci seçim çevresinde SHP ile ANAP'ın seçim yarışım götüreceklerini söylemek pek yanıltıcı olmayacaktır. Bu bölgede RP, şansı en az olan parti konumundadır. 1989'da ANAP'a oy vermemek için sandık başma gitmeyen seçmenler 1991 seçimlerinde sandık başma gittiklerinde çok partiye dağılırlarsa ANAP'ın seçim çevresi barajını aşması önemli oranda güçleşir. Bu da seçim sistemi nedeniyle SHP'nin 6 milletvekilliğini birden kazanmasını gündeme getirebilir. Çünkii sözü edilen seçmen kitlesinin 10'da 9'u sağ partilere yönelebilecek bir kitle niteliğini taşımakta ve sağ partiler arasındaki ANAP aleyhine bölüşüm beşinci seçim çevresinde SHP'yi avantajlı konuma getirmektedir. SHP ve DSP'ninBayrampaşa rövanşı ISTANBUL Altıncı Seçim Çevresi 1983 1987 1989 ktMM t StçİB Çtırtsl ANAP HP MOP DYP SHP DSP RP MÇP DİGER 39.7 34.0 36.0 - 19.0 - - 11.6 - 25.3 - 11.7 - 7.1 - 0.9 05 0.4 14.8 12.4 23.7 113 95 0.8 00 203 17.0 325 155 136 1.1 0.0 Oy kullanmayan seçmenler Geçersiz oy kullanan seçmen 9.3 40 6.9 2.1 25.0 2.1 100.0 TDPLAM 100.0 100.0 100.0 Bayrampaşa, Eyüp, Caziosmanpaşa ilçelerinden oluşan altıncı seçim çevresinde yüzde 20 oy barajıyla 6 milletvekili seçilecektir. 1987'den 1989'a ANAP ve SHP'nin oy yitirdiği, RP ve DYP'nin oy kazandığı bir seçim çevresi olan 6. bölge, son Bayrampaşa belediye başkanhğı seçimi nedeniyle DSP'nin umutla baktığı bir bölge olma niteliğini taşımaktadır. Ancak bu görünüm yukarıdaki tabloya yansımamaktadır. Yukarıdaki tablo oy yitirme sürecini durdurabilmesi konumunda en avantajlı partinin SHP olacağmı gösteriyor. Ancak SHP'nin oy yitirme sürecini durduramaması halinde seçim çevresi barajı için yarışacak 4 partinin varlığı nedeniyle oldukça karmaşık bir dağılım ortaya çıkabilir. Bu seçim çevresinde mılletvekilliklerin 4 parti arasında dağılması güçlü olasılıklardan birisi gibi görünmektedir. Yine bu seçim çevresinde kayıtlı seçmenlerin 5'te l'i 1989'da gitmedikleri sandık başma yeniden dönüş yapacak kesimden oluşuyor. Sonuç olarak bu bölgede milletvekili dağılımını belirleyecek kitle bu seçmenlerden oluştuğu için, SHP-DSP çekişmesi bu iki parti dışında kalan partilere avantaj sağlayabilir. ŞENAY KALKAN SERDAR AKİNAN Bayrampaşa, Gaziosmanpaşa ve Eyüp ilçelerinden oluşan 6. bölgede bütün par- tilerin sloganı 6-0... ANAP iktidar parti- si olmanın, SHP Gaziosmanpaşa ve Eyüp belediye başkanlığını, DSP Bayrampaşa belediye başkanlığını, elinde bulundurma- nın, DYP ülke genelinde 1. parti olarak görülüyor olmasının avantajlanna, RP de "din kardeşlerine" güveniyor. ANAP adaylannın ilçe örgütleriyle pek ilişkisi yok. Her biri kendi minibüsüyle il- çeleri, mahalle mahalle, kahvehane kah- vehane dolaşıyor. Bayrampaşa ilçe sekreterinin dediğine göre tercih sis- temi çok işe yaramış. Boylece bütün aday- lar çahşıyormuş. ANAP'lılara göre hedef 6-0 ama "gerçekçi konuşmak gerekirse" 4 milletvekili kesin onların. Öteki iki mil- letvekilini de "DSP çıkanr herhaldc." SHP'liler 6. bölgede de "Bütün iilkede oldngu gibi örgüt-adaylar elele" calıştık- larını söylüyorlar. örgüt, ön seçimle olu- şan sıralamadan ve PM üyesi eski millet- vekili Türkân Ankan'ın kontenjandan gösterilmesinden memnun. Eyüp ve Ga- ziosmanpaşa belediye başkanlannın da so- runlu mahallelere öncelik veren çalışma- lannın avantajlarını arttırdığı inancında- lar. SHP'lüere göre 6. bölgedeki tek rakip- leri ANAP. SHP'lilere göre DSP, Bayrampaşa be- lediye başkanhğı seçimlerini, SHP yüzün- den kazanmış. SHP'nin adayı örgüt tara- fından benimsenmediği için seçime asıl- mamışlar. Ancak şimdi böyle bir sorun yokmuş. Peki ya özellikle Bayrampaşa cK vannda yoğunlaşan göcmenlerin tutumu? DSP'liler göçmenlerde Ecevit sevgisine dikkat çekerken SHP'liler "Evet, göcmen yurttaşlarda Ecevit'e bir sempati var, ama sagduyulu sosyal demokratiar SHP'nin 1. parti olacagını ve oylann bölünmemesi ge- rektiğinin bilincinde" diyorlar. DYP öteki partilerin söylediğinin aksi- ne 6. bölgede kendini şanslı görüyor. Pro- fesör Akın Ükin, "Gercekleri söylemek ge- rekirse 6. bölgede 6-0 sürpriz olur" diyor. DYP'liler, Eyüp'te RP'nin, Bayrampa- şa'da DSP'nin güçlü göründüğünü, ancak bunun barajı aşacak kadar oya dönüşme- yeceğini düşünüyorlar. DSP'liler Bayrampaşa'da seçim kazan- manın moralini taşıyor. Sonuç olarak yaklaşık 480 bin secme- nin sandık başma gideceği ve 6 milletve- kili cıkaracak Bayrampaşa, Gaziosmanpa- şa ve Eyüp ilçelerinden oluşan 6. bölgede SHP'nin DSP'yle, DYP'nin de RP'yle çe- kiştiği söylenebilir. HdneiBölgedeDalan-Sözen hesaplaşması REMZÎ GÖKDAĞ Fatih, Beyoğlu ve Beşiktaş ilçelerinden oluşan 2 numaraü seçim bölgesi tstanbul'- un en fazla seçmeni bulunan bölge unva- nını taşıyor. Kentin eski ilçderinin bulun- duğu bölgede farklı seçmen yapısı seçim sonucunun tahminini güçleştiren en bü- yük etken. Bölgenin en kalabalık ilçesi Fa- tih'te sağ oylar ağırlık kazanırken, Beşik- taş ve Beyoğlu ilçeleri sol partilere eğilim- li. Farklı seçmen yapısı ve kent kültürü ile "bilinraezlik bölgesi" olarak tanımlanan 2. bölgenin bir diğer özelliği de SHP'den Ali Sözen ile DYP'den Bedrettin Dalan - ın karşı karşıya gelmesi: Istanbul Büyük- şehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen'in kardeşi Ali Sözen SHP'den önseçimle 1. sıraya yükselirken, DYP'li aday Bedret- tin Dalan aynı bölgeden TBMM'ye girme- yeçalışacak. 2. seçim bölgesinin en fazia seçmeni bu- lunan ilçesi Fatih. Istanbul'un eski ilçe- lerinden olan Fatih, RP'nin Istanbul'da kalesi olarak biliniyor. RP özellikle Fatih ilçesinden alacağı oy- larla bölge barajını aşacağa benziyor. ANAP, listede ilk iki sırayı verdiği Hus- nü Dogan ve Tunca Toskay ile bölgede id- diaiı. SHP Ue baş başa giden ANAP, böl- gede DYP'den kuvvetli. ANAP'ın 5. sı- radan adayı eski Fatih ilçe başkanı Talat Ydmaz, Hüsnü Doğan ve Tunca Toskay'- dan sonra tercihli oy sistemiyle kendisine şans tanınan adaylardan. SHP'nin en büyük şansı DSP'nin bu bölgede diğer seçim bölgelerine oranla et- kisiz olması. Bölgenin tek sol partisrgö- rünümündeki SHP, sağ oylann üç parti- ye bölünmesiyle de 2. bölgenin en güçlü partilerinden. SHP, Beşiktaş ve Beyoğ- lu bölgelerinde önde gidiyor. özellikle Be- şiktaş seçmen yapısı bakımından sol par- tilere eğilimli. Beyoğlu bölgesinin büyük bir bölümünde etkili olan SHP "Pera"- da da birinci parti görünümünde. SHP'nin ilk iki sıradaki adayı Ali Sözen ve Mustafa Timisi seçim çalışmalannı bir- likte yürütüyoriar. SHP, bölgeden birinci parti olarak çıkabilir. DYP'nin bölgedeki en büyük kozu Bedrettin Dalan. Çarşı pazar, ev ve dola- şan Dalan, eüni sıktığı her yurttaşa aynı şeyi söylüyor. "Oyunuzu bana verirseniz tstanbul'da yarun kalmış işJerimize kal- dığı yerden devam ederiz." Dalan faktö- rüne rağmen bölgede pek etkili olamayan DYP'liler bölgeden 4 milletvekili çıkara- bileceklerini söylüyorlar. letvekili çıkarabileceklerini söylüyorlar. Istanbul'da sonucu en zor tahmin edi- len yerlerin başında gelen 2 numarah se- çim bölgesinde DYP ve RP'nin bölge ba- rajını aşması durumunda 4 parti de mil- letvekili çıkarabilir. TBMM'ye 6 millet- vekili gönderecek bölgede SHP ve ANAP diğer partilere oranla şansh görünüyor. ISTANBUL -ANAP HP MOP DYP SHP DSP RP MÇP DİGER Oy kullanmayan seçmenler Geçersiz oy kullanan seçmen , TOPLAM 1983 1987 44.8 38.0 24.5 - 17.1 - - 9.9 - 24.6 - 7.3 - 6.2 - 0.9 05 0.4 7.2 10.6 53 2.1 100.0 100.0 1989 b t » 16.8 — — 9.4 22.1 6.7 7.8 0.6 0.2 34.6 1.8 100.0 • Ik 1989 geçertl oytvı ıbul 2. Seçim Çcmsi 26.4 _ — 14.8 34.8 10.5 12.3 03 02 100.0 — - İkinci Seçim Çevresi Beşiktaş, Beyoğlu ve Fatih ilçelerinden oluşan ikinci seçim çevresinden yüzde 20 seçim çevresi barajıyla 6 milletvekili seçilecek. 1987'den 1989'a bir tek RP'nin oy artışı sağladığı bu seçim çevresinde barajı aşabilmek için en şanslı partiler olarak SHP Ue ANAP öne çıkıyor. 1989'da sandık başına gitmeyen seçmenler içinde, toplam kayıtlı seçmenler baz alındığtnda DYP'nin 0.5 puanlık, SHP'nin 2.5 puanlık ve DSP'nin de 0.6 puanlık seçmeni olduğundan söz edilebilir. ANAP'tan koparak sandık başına gitmeyen seçmen oranı ise yaklaşık 20 puan olarak görülüyor. Bu seçim Bölgesi için 1991 seçimlerinde geçerli oylann toplam seçmenlere oranının yüzde 85 olacağı varsayılırsa, SHP'nin 3 puanlık oy kaybından etkilenmeyecek olmasına karşm ANAP'ın 2.5 puanlık oy kazanımıyla barajı aşabileceğini söylemek yanıltıcı olmayacaktır. SHP ve ANAP dışındaki partiler açısından seçim çevresi barajını aşabilmek için çok önemli bir değişmenin gündeme gelmesi gerekmektedir. TABLOLAR SANDIKTA GÜLLER AÇACAK SEVGili İSTANBUL'LULAR ERD AL İNÖNÜ SİZLERLE 1 8 E K İ M C U M A 13.30 ÜSKÜDAR MEYDANI 15.00 KARTALİSKELE MEYDANI 17.00 BAYRAMB\ŞA 27 MAYIS PARKI YANI 19.00 BAK1RKÖY BAĞCILAR MEYDANI 21.00 AVCILAR HAVUZLU MEYDANI EŞİTLİK VE HALKÇA BÖLÜŞÜM İÇİN SHP İKTİDAR OLACAK S H P ISTANBUL İL ÖRGÜTÜ