Katalog

12 EKİM 1991 HABERLER CUMHURİYET/3\ SEÇIM '91 TV'DE LBDERLER Enflasyona yanıt gelmedi OSMAN ULAGAY Enflasyon konusunda lider- lcr, vatandaşm kafasvndaki so- rulan cevaplamakta yetersiz kaldıtor. Erbakan ve Perinçek, sonınu bir düzen değişikliği gereğine bağlarken, diğer dört lider, kamu açıklaruun kapa- tılması konusunda göruş bir- liginde olduklarını gösterdiler. Mesut Yılmaz, son 8 yılda önlenemeyen enflasyonu alt- yapı yatınmlanna bağlarken Demirel, enflasyonla altyapı arasında hiçbır ilişki olmadı- ğını söyledi. Bence her ikisi de gerçeği bi- raz saptırdı. Ecevit'in üretken yatınmlann eksiküği konusun- daki görüşu gerçeğe yakındı. Erdal lnönü'nün, "özeüeş- tinnenin kısa sürede enflasyo- na çare olmayacağı yoiundaki" görüşü de doğruy- du. Lidcrlerin enflasyona çö- züm arayışında eksik kalan ta- raf, sorunun, ancak kapsamlı bir toplumsal mutabakat çer- çevesinde çözumlenebılecegını vurgulamamalanydı. Liderlerin kullandıklan de- yimlerin birçoğu enflasyonun sıkıntısını çeken büyük kitle- nin kolay anlayamayacağı de- yimkr olduğu için korkanm ki büyûk kitle, sorunun nasü çö- zümleneceği konusunda aynn- tüı fiklr sahibi olamadı. Diksiyon ve Türkçe Ankara ve tstanbul Devlet konservatuvarlannda ses, ne- fes, diksiyon ve fonetik öğret- menliği yapmış olan Devlet Ti- yatrolan oyuncu ve yönetme- ni Can Gürzap, liderlerin ko- nuşmalannı şöyle değerlendir- di: "Liderterin sesleri miting- lerdcn dolayı kısıktı. Fakat eo fazia kısık olan lnonu'nün ön- lcm alması gerekir. Inönü, çok doğru bir Türkçe kullanıyor, yafauz tonlamalan fazia dalga- lanmalı. Yeterti vurgulan ya- pamıyor. Tiirkçeyi en iyi ko- nuşan, ydlann tecnibesiylt Ecevit. Bilinçli ama gergindi. Demirel ve Yılmaz iyi konuş- tnlar. Demirel, hıztı konuşma- sı gerektiği zamanlarda ünlü MSİeri kısalüyor. Yılmaz çok 'es'li konuşmaktaydı. Fakat bn akşam akıcı bir konuşma- ya sahjp olmuş. Fildrlerini öz, akıcı ve yerine ulaşabilecek bi- çimde soyledi. Perinçek, aynı fddMe ne demek istediğiııi ba- n Türkçe hatalan olmakla bir- likte kısa ve net yoldan anla- tabildi. Erbakan, nazal dedi- ğhniz bıının rezonansını kul- landığı için sesi daha toklaş- mıştı. Erbakan da biraz tedir- gindi. Öteki liderler ise ra- hat". Tiyatro sanatçısı Haluk Knrdoglo da "Bence en usta Ecevil'ti. Yıbnaz da dofru tonlamalar yaptı, gttzel Tiirk- çesi var, ama biraz etkisiz, monoton konuşma yaptı. De- nirel, bikUgimiz Demirel, pek bir farklıhk yok, dogru vurgu- luyor. tnonü'nun şanssızlığı rahatsız oluşuydu" dedı. Prof. Köknel: Coşkusuz ye inançsızdüar Psikolog Prof. Dr. Özcan Köknel, "Alü parti liderini, bcklenenden coşkusuz bul- dwn. Söykdikleri şeylere ken- dileri de pek inanmış defUkrdi" dedı. Prof. Köknel, üderleri ilk turda beklediğinden fazia ra- hat ve huzur içinde bulduğu- nu anlatırken, Cumhuriyet'e şöyle konuştu: "Daha beye- canlı, daha coşkulu ve inandı- na bir konuştna bekHyordum. Dingin, sakin jest ve mimikle konuşur dnromdalar. Coşku verememek, Ider olarak eksik taraflan. HaHon duygulanna Utap edemeyip bufletişimiku- ramadüar. Saidd konuşmalar- da paylaşma varmış gibi bir havadaydılar. Hiç yaratKi, seçmene kendiani seçebflecek, sempati, duygu ve mesaj ver- mediler. Söylemeye abşagd- dflrteri baa kalınlar var. O ka- hpların dısında bir şey yok." Prof. Köknel, açıkoturu- mun bilimsel tartışma için ye- terli olabileceğini, ama seçime 8 gün kala böyle bir otunımun oldukça sönük geçtiğini söyle- di. Köknel, "Türk halkının dnygulanna bitap edemedfler. Partflerinin flkderini, kuralla- rnu ve gdecefini coşkıılu şekil- de anlatamadılar" diye konuş- ta. 6 lider, TRFdeki açıkoturum öncesi gazeteeilerle sohbet etti Ydmaz'ı başanlı bulan Özpk Mtinfflerden ekrana 'MuhalefetÖ 7PimP»nGÜNSELİ ÖNAL HAKAN AYGÜN ANKARA — Açıkoturumun yapıldığı A stüdyosundaki ha- zırlıklar son dakikaya kadar sür- dü. Oran'daki TRT Sitesi'nden getirilen garsonlar, çay, kahve ve oraleti hazır etmişti. Ortalıkta dönen teknisyen sayısını da he- saplamak olanaksızdı. Açıkoturumu yöneten Can Okanar, "Açıkotnrum ne kadar sürer?" sorusuna, "Ben maha- birim, onlar siyasetçi, sıire on- lara bağlı" yanıtını veriyordu. Okanar, açıkoturum öncesi li- derlerle telefonla konuşmuş, oturma duzenini ayarlanuştı. "Siyasal randevu"ya ilk gelen SP lideri Doğu Perinçek oldu. Saat 19.45'i gösteriyordu. TRT Genel Müdüru Kerim Aydın Er- dem "erkenci" Perinçek'i karşı- lamaya yetisemezken, liderler için temiz kırmızı halı da, son dakikada bir görevlinin "halı ser!" komutuyla, Perinçek'in ayaklannın altındaydı. Perinçek, liderlerin ilk olarak alındığı ge- nel müdürlük makamına çıkar- ken, ağzından dökülen sözler, "tşçinin, köylünün, Kiirdan hakkını savunacağız. Devrim geliyor, devrim" oldu. Perinçek'ten sonra TRTnin giriş kapısına gelen Erdem'in ilk karşıladığı, DSP lideri Bülent Ecevit oldu. Ecevit, gazeteeiler- le yaptığı sohbette, en son 1979*da gazeteeilerle açıkoturu- ma çıktığını söyledi. Gergin gö- rünen Ecevit, "Hedefiniz ANAP mı, SHP mi?" sorusuna, "Daha çok partinin görüşlerini anlatacagım, onun dışûdaki tarüşma açıkoturumun gidişine bağlı" yanıtını verdı. Ecevit'in bir soru uzerine, Güneydoğu'da Irak sınınnda gerçekleşen ope- rasyondan haberdar olmadığı gözlendi. Ecevit, "Giıneydogu- da eşkıya tehdidi alündaki se- çim, milli seçim olma mteliğin- den çıktı" demekle yetindi. SHP lideri Inönü, saat 20.05'te geldığınde hayli neşeliy- di. TRT gırışındekı elektronık güvenlik kapısından gecen Ino- Siyasi parti liderleri açıkoturuma girmeden once sohbet ettiler. (Fotofraf: AA) nü, "Üzerimizde tehlikeli bir şey olup olmadığı boradan geçme- den slnlaşümaz" dıye espri yap- tı. Gaziantep ve Hatay miting- lerinden açıkoturumdan 2 saat önce döndüğünü anımsatan İnönü, "tlerieyen saatlerde çok önemli mesajlanm var, sakın uyumayın" uyansını yaptı. tnö- nu, açıkoturumda vereceğı "önemli mesaj"ın SHP'nin ikti- danna 8 gun kalması olduğunu söyledi. lnönü ile birlikte TKTye gelen SHP kurmayları arasında Mnmtaz Soysal, Onur Kumbaracıbaşı, Fıkret İJnlü ve Ertuğrnl Günay vardı. Son saatlerini evinde uyuya- rak geçiren Başbakan Mesut Yıl- maz, TRTye saat 2O^5'te danış- manı Cavit Kavak'la geldi. Biraz da ilk açıkoturumu olması ne- deniyle hayli heyecanlı görünen ve kendisini gülumsemeye zor- layan Yılmaz, "5 muhalefet lide- ri size ynklenecek, dunımunuz zor degil mi?" sorusuna, "Sizin- le yurttmek daha zor" yanıtını venü "Ümit ederim ki bu fırsat, kısır polemiklere beba edilmez" dıyen Yılmaz, cumhurbaşkanlı- ğ] tartışmasının ise gundeme gel- meyeceğini ümit ettiğiru söyledi. Bu arada, Yılmaz'm yanına ulaş- maya çabşan Erdem, gazeteciler ıle polis arasında ezilme tehlikesi atlattı. DYP lideri Demirel, berabe- rinde Bursa Milletvekili Cavit Çağlar ile TRTye geldiğinde, sa- at 20.30'du. akşam 18.30'da ls- tanbul'dan Ankara'ya gelen De- mirel, son saatlerini Çankaya- daki bürosunda hazırlanarak Liderler tatmin olmadıANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — Televiz- yondan yayımlanan 4.5 saatlik açıkoturum, sı- yası parti liderlerini de tatmin etmedı. Başbakan Mesut Yılmaz, TRT'den aynhrken gazetecilerin sorusu uzerine, "Yeni bir yöntem bulmak lâzım. Tarbşmaya pek açık degil"değer- lendirmesıni yaptı. SHP Genel Başkanı Erdal Inönu, tekrar bir açıkoturum yapılmasını istedi. Inönu, "Tam tat- min edici olduğunu söyleyemem. Vatandaşlann sorduğu çok soru vardı. Hepsine cevap vereme- dik. Önemli konular, daha iyi bir duzen içiade tarOştlmalı" dedi. DYP Genel Başkanı Sükyman İ , ülke sorunlannın uygarca tartısıldıgı- nı belirterek "Tartışrimayan birçok sonınu tar- nşmaya devam etseydik sabaha kalırdık. Ancak ben burada, soylemek istedigim şeylerin çok aa- nı soyleyebildim" dıye konuştu. Açıkoturumun faydalı olduğunu söyleyen RP Genel Başkanı Necmettin Erbakan ise "Yeni ikioci bir açıkoturum yapılmasında fayda göniyorum" dedi. DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit, progranu faydab bulmasma karşın ikin- cı açıkoturum yapılmasını isterken, SP Genel Başkanı Doğu Perinçek de gazetecilerin sorusu uzerine, "Dış politika ve rejim konusu hiç tar- tışılmadı. Hiçbirinin fikri yok, kıvranıp dorayorlar" değerlendirmesini yaptı. geçirmişti. Gazetecilerin sorulan üzenne, "Açıkoturumda hesap sormadan çok, tartışma otacak. Bunun bir seviyesi var" diyen Demirel, cumhurbaşkanlığı ko- nusunu, gündeme gelmedikçe kendisinin açmayacağını söyle- di. Son olarak 2 Nisan 1989'da açıkoturuma çıktığını anımsa- tan Demirel, formunun atmos- fere bağlı olduğunu söyledi. Son gelen lider, 20.40*13 görü- len RP lideri Necmettin Erba- kan oldu. Herkese "Hayırlı akşamlar" diyerek, içeri giren Erbakan, en son ne zaman TRTye çıktığını önce hatırlaya- madı. Sonra da, "Bir on yıl oldu" dedi. Erbakan, "Kadayı- fın aln kızardı mı?" diye soran gazetecilere sinirlenerek "eiddi olmalanm" istedi ve bu sözün kendisine ait olmasına rağmen aradan çok zaman gectiğim söy- ledi. Erbakan, cumhurbaşkanı konusunu gundeme getirip ge- tirmeveceğını soran gazetecilere, "Şimdi secimk meşgulöz. Biitün bunlar, 21 eldmin konusudur. Şimdi işimiz, milletimize gercek- leri duyunnaktır" dedı. Açıko- turumdaki performanslarmın, vatandaşm oyunu etkileveceğini bildiren Erbakan, TRTnin açı- koturum yapmasımn, vatanda- şm partileri ve liderleri daha iyi tamması bakımından yararlı ol- duğunu, ancak bu girişimde geç kaundığım söyledi Açıkoturum programlannın seçimlerden ön- ce en az 3-4 kez yapılması ve her programda ayn bir konunun taruşılması gerektiğini söyleyen RP lideri, bir soru uzerine, ANAP'a hesap sormayacağını, "ANAP gitmiş, ^idivor. Batan gemiain ne yaptığı sorulmaz. Biz böyle basil şeylerie meşgul değiliz. Milletimize, ona nasıl hizmet yapacağımızı anlatacağız" sözlenyie dile ge- tirdi. Bu tür programlara vatan- daşm büyük ilgi gösterdiğini vurgulayan Erbakan, TBMM'deki bir otunımun ya- yımlanması sırasında trafolann patladığım söyledi. Erbakan, açıkoturumun yayımlanması sı- rasında da aynı tehlikeyle karşı- lasılm? nia Mnı diledL GELECEGINIZIN GÜVENCESİNİ GOODYEAR SAĞLAR. Beklentilerin ilerisindeki teknoloji Geleceğiniz demek olan çocuklarınızın ve sizin yol güvenliğini sağlamak için aracınızın en önemli ve hayati unsurlarının başında lastikleri gelir. Bu nedenle Goodyear, insan hayatına duyduğu büyük sorumluluk bilinci ile yarınlarınızın üstün performanslı lastiklerini size bugünden sunuyor. İşte, Goodyear NCT 2: Hem ıslak ve hem de kuru zeminde, mükemmel direksiyon hakimiyeti ve fren güvenliği sağlayan yüksek performans lastiği. Siz de Goodyear kullanın. Geleceğiniz ve sevdikleriniz için! GOODfYEAR zaman tünelinde*FARUKBtLDtRİCİ MALATYA — Cumhurbaş- kanı Tnrgut Özal, açıkoturumu izlerken, Başbakan Mesut Yü- maz'ı başanlı buldu. özal, di- ğer liderleri "Bunlar zaman ttt- neUnde katauştar" diye eleştirir- ken, Erbakan ve Perinçek'in tartısması uzerine "Bunlan açık tiyatroda oynatmak lazun" di- ye konuştu özal, Malatyaspor Tesis- leri'nde onunjna düzenle- nen akşam yemeginden sonra ANAP'ın Malatya adaylan ve diğer davetliler ile birlikte lider- ler açıkoturumunu izledi. Baş- langıçta gergin olduğu gözlenen özal, konuşmalar başladıktan sonra rahatladı ve yanmdaki Metin Emiroflu ile Yusuf Boz- kurt Özal'a yorumlar yapmaya başladı. Mesut Yılmaz'm enf- lasyon ile ilgili ilk tur konuşma- sını beğenmeyen özal, Yümaz'- \n "Enflasyonu tek rakama indireceğiz" sözlerine güldfl. özal, Yılmaz için "Biraz daha canlı, çabuk konuşması lazım" değerlendirmesini yaptı. Progranu izlerken bir yandan da önundeki tabaktan üzüm ve fısük yiyen Cumhurbaşkanı, Erbakan'ı izlerken sürekli kah- kahalar attı ve "Erbakan hiç de- ğişmemiş, hep aynı" dedi. Do- ğu Perinçek'in konuşması için önce "Çok rahat" diyen özal, SP liderinin ANAP iktidannın politikasmı sert biçimde eleştir- meye başlaması üzerinc, yüzû- nü astı. özal, Süleyman Demirel'in konuşmasını son derece dikkatli biçimde, sessizce dinledi. Sade- ce Demirel'in otoyoUardan ve enflasyondan söz etmesi uzeri- ne, "Şimdi yanlış yaptı" yoru- munda bulundu. özal, Demi- rel'in konuşmasını bitirmesin- den sonra, "Derairel'e kalsa. hiçbir şey yapmamışız. Enflas- yonu indinnek için 5 sene, hat- ta daha fazia zaman lazun" de- di. Bülent Ecevit'in serbest pazar ekonomisinin bütün ülkelerde uygulanmadığı yoiundaki sözle- rinin "yanlış" olduğunu belir- terek Emiroğlu'na döndü ve "Hepsi ayaı şeyleri söylüyor. Zaman tünelinde kalmışlar hepsi" değerlendinnesini yaptı ve masadan bir annut alarak Emiroğlu'na, "Bn, nerenin ar- mudu, soy da yiyeHm" diye uzattı. özal, Ecevit'in istikrar ile ilgili sözlerini dinlerken de "Bunlann istikraria bir alftkası yok" diye konuştu. lnönü'nün, konusmaya baş- larken gırtlağıru temizlemesi, sa- londakileri guldurdü. Cumhur- başkam, Yusuf Bozkurt özal'a "Hani bizim şey vardı, saluz çigner gibi konuşurdu. Bu da öyle" dedi. Özal, salondakile- rin, lnönü'nün konuşmasını dinlemeyerek sohbete başladık- lannı fark edince, gazetecilere dönerek, "Hava nasıl dağıldı, fark ediyor musunuz? Öksir- mekten konuşamıyor. Biraz sonra Erbakan Hoca gebin. Ba- kın herkes nasıl dinler onu. Pe- rinçek de dinletiyor" dedi. özal, lnönü'nün konuşması için yanındakilere, "Bir şey anlaya- madım. Söylediğinden bir şey anlavaa var mı" diye sordu. Mesut Yılmaz'm enflasyon konusundaki ikinci tur konuş- masını ilgiyle dinleyen özal, Başbakan için "Bn sefer çok iyiydi" yorumunu yaptı. Yıl- maz'ın bu konuşmasından son- ra özal'ın rahatladığı gözlendi. özal, Süleyman Demirel'in konuşmasını dikkatle izlerken söylediği bazı rakamlar için "Hoppala.. boppaia...' demek- ten kendini alarnadı. özal, apkoturumun ikinci tu- runa gecildiği sırada televizyonu kapattırdı ve salondakilere hita- ben yaklaşık 1,5 saat süren bir konuşma yaptı. Türkiye'de enf- lasyonun altında ezilen hiçkim- se bulunmadığıru savunan özal, "Enflasyon olması da iyidir. Transformasyon, kalkmma bon- suz olmnyor. Ben yönetiınde de- ğilim, önümuzdeki döuemde. Ama enflasyonn aşağı çekmek için siyasi kanuiıhk lazun" diye konuştu. özal, liderlerin enflas- yon konusundaki konuşmaları- nı eleştirerek "Mesut Bey, besmp- lanuş diğer partüerin vaatierinL Onian yerine getirirlerse enflas- yonu 3 rakamlı hale getirirler. Biz, hiç olmazsa iki rakamda tnttuk. Bu da bizim basanmızdır" dedi. özal, liderlerin tartışma düze- yinin yüksek olmadığmı belirtir- ken "Bizden 15 yıl geridder. Ama Mesut Bey, çok başanlıydı" dedi. özal, gazete- eilerle sohbet ederken de bazı köşe yazarlarının "can düşmanı" olduğunu söyledi. Modaa Candafdan şıklık yüdızları Haber Merkezi — Modaa Serdar Candar, Perinçek hari- cinde bütün liderlerin şık oldu- ğunu söyledi. Candar, liderlerin giyimleri uzerine şu değerlendir- meyi yaptı: "Ben 5 üzerinden yıldız vennek istiyorum. İtahyan yakab gomiegiyle vefizUdavan- tajıyla beraber en şıklan Yü- maz'dı: 5 yıldız. Perinçek'in si- lik bir görüntüsû vardı. Foula bütünkşmişti: 2 yıldız. Demi- rd'in kravat ve gömleği, takım elbisesinin rengiyle kontrast uyum gösterdi, gecenin şıkıydı: 5 yridız. Meşhur mavi gömleğiy- le Ecevit: 3.5 yıldız. tnönü, nor- mal bir gun için şık olabiür, ama bu gece için fazia göz yo- rucu bir kıyafetteydi, bordo kravatla gülü biitünkştirebilir- di: 3 yıldız. " İZLENİMLER Sokaklarboştutstanbul Haber Servisi — TRT'nin 1. kanalındaki açıko- turum yayımlandığı saatlerde, Istanbul'da her zaman dolu olan ana cadde ve yollar, dün akşam bomboştu. Halkın bü- yük çoğunluğunun açıkoturu- mu evlerinde izlemeyi yeğlediği gözlenirken, dışandaki vatan- daşlar da kahvehane veya bira- hanelerde programı izlediler. Çiçek Pasajı, Kumkapı ve Boğaz'daki eğlence merkezle- rinde oluşan kalabahğın da te- levizyon izlemenin dışmda "hoş bir gece" geçirmeyi tercih ettik- leri dikkat çekti. Kumkapı'daki bir birahane- de açıkoturumu izleyen Cevdet Turan, "Türkiye'de güzel bir düzen istiyoruz" diye söze baş- layarak şu yonımu yaptı: "Kim gelirse gelsin umurnm- da degil. Önemli olan, iyi isier yapılması. Halkın istegi belli. Tatiı bir geçün istiyoruz. Önem- li olan sonnçtur, konuşmalan degil." AbduIIah Aydoğan ise parti liderlerinin "üniversite hocası" gibi konuştuklannı ve verdikleri bilgilerden hiçbir şey anlamadı- ğını söyledi. Aydoğan, "Lider- lerden birisi, zenginlerin somü- rüsunden bahsetti. Bu çok tao- şoma gitti. Bizler, zenginler gi- bi yaşamak istemiyoruz, onlann dörtte biri kadar olaum yeter" dedi. Başka bir kahvehanede arka- daşlanyla birlikte iskambil kâ- ğıdı oynayan ve "fırsat" bul- dukça, liderlerin konuşmalan- na kulak veren Sedat Taşar ise "Her akşam aynı şey, bıkük be kardeşim. Gece arkadaşlarla kahvede biraz vakh geçiriyoruz. Onu da bu parti liderlerini izle- yerek tüketmek istemiyonun. Hep aym şeyier. tzlesem se ola- cak. tlgimi çekmiyor" diye ya- kındı. Kumkapı'mn gürültü sınırmı fazlasıyla aşmış eğlence orta- mında, televizyondaki açıkotu- rumu ilgiyle izleyen lokanta sa- hibi Arif Fisek de "genç yöne- tkilerden yana" olduğunu be- lirtti. Açıkoturumun ele alınan konular bakımmdan Türkiye'- nin kültür düzeyine uymadığını ve yüksek bulduğunu söyleyen Fişek, şunlan söyledi: "Parti liderleri dumadan va- atierde bulunuyoriar. Ancak, hiçbirisi bu vaatleriae kaynak göstermiyorlar. Ya da vaatieri- ni nasıl gerçekleşÜrecekleriM ilişkin somut çözüm öoerileri göstenniyoriar. Hep genel ko- nuşnyorlar. Çözümlere ilişkin üretkenfikleri çok zayrf gözökü- yor. Heyecanlı bir tartışma or- tamı yok. Tatmin edici b*lma- dım." Mehmet Dker ise televizyonu izlerken duşüncesini ve isteğini çok açık belirtti: "Ben, beden gücüyle çatasan bir işciyim. Emegmin karsıhğı- nı isteyince işten kovuluyorum. Bunlan engeUeyecek bir Bder yarsa o gelsin, oyumn vereyim. Önemli olan alt tabakanın ezil- memesi." SEVİŞMENtN GÜDÜKLÜGÜ VEYÜCELİĞİ MeUh Cevdet Anday 2. bası 10.000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yaymlan Türkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-îstanbul Ödemeti gonderilmez.