Katalog

10 EKİM 1991 KULTÜR-SANAT CUMHURİYET/9 SERGİ 'Osmanlı Suhanlarının Dıtişamı' • Kiiltiir Scrvisi — "Osmanlı Sultanlannın İhtişamı - Türk Saray Hayatı" adlı sergi 15 nisanda Memphis'te açüacak. Memphis Belediyesi ve Kultur Bakanlığı'nın işbirliğinde gerçekleştirilecek serginin toplam maliyeti 6 milyon dolar (yaklaşık 30 milyar lira) olarak belirlendi. Amenkalı isadamı Edvin Cook'un yarım milyon dolarlık destek verdiği sergiye Delta Airlines, Federal Express Corp., Kroger gibi kuruluşlar sponsorluk yapıyor. Amerika'da Osmanlı kültürunü tanıtmayı amaçlayan sergiye gönderilecek eserlerin % 9O'ı Topkapı Sarayı'ndan derlenecek. Söz konusu eserler arasında 17. yuzyıldan kalma, siyah abanozdan bir taht, "hazine dairesinden" örnekler, sarayın gundelik yaşamında kullanılan eşyalar, kaftanlar ve İznik tabaklar yer alıyor. 300 parça eserin yer alacağı Memphis sergisinde eserlerin muzayede fıyatlarının iki üç katı üzerinde sigortalandığı, uçakla gönderilecek eserlere ozel ambalajlama yöntemleri uygulanacağı belirtildi. MÜZİK Saltuk'tan iki yapıt f Kültür Servisi — I Saltuk Plak Şirketi, Rahmi Saltuk'un 1976 yılında piyasaya çıkanlan iki uzunçalar | ve bir kırk beşlik plağını j iki ayn kasette toplayıp piyasaya çıkardı. Rahmi Saltuk'un söylediği bu I türküler OzeUikle gençlik j kesiminin dillerinden duşürmediği hit eserleri ' içeriyordu. "Açüan Kapılar" adlı kaset: Pir Sultan Abdal'ın deyişlerinden oluşuyor. , A yüzünde: Hudey Hudey, Yüksek Olur I Arap Atın Kaltağı, Şu Milletin Hak Sancagı, Uyur lken Uyardılar, Gelin Canlar Bir Olalım, B yüzünde: Şu Kanlı Zaümın Ettiği Işler, Gözleyi Gözleyi Gözüm Dört Oldu, Hızır Paşa Bizi Berdar Etmeden, Şu Karşı Yayla, Katip Ahvalimi Şaha Böyle Yaz, adlı eserler bulunuyor. "lçerde" adlı kasette ise: Rahmi Saltuk'un ilk besteleri bulunuyor. Kasetin A yüzünde: Içerde (Dağlanna Bahar Gelmiş Memleketimin), Altın Hızma, Ağıt, Venceremos, Terketmedi Sevdan Beni, Ay Işığı. B yüzünde: Acıyı Bal Eyledik, Şerife Ağıt, Dersim, Kazak Abdal, Sevda Türküsü ve Cendennenin Alaylan Koğuştur adb parçalar bulunuyor. Mehveş Emeç konseri • Kiiltiir Servisi — Mehveş Emeç yann Istanbul Devlet Senfoni Orkestrası eşliğinde Atatürk Kültür Merkezi'nde Mozart'm 20 no'lu piyano konçertosunu seslendirecek. Tadusz Stnıgala'nm yöneteceği orkestranm eşliğinde verilecek konser saat 19.00'da başlayacak. Piyanist Mehveş Emeç'in katılacağı konser 12 ekim cumartesi günü saat 11.00'de tekrarlanacak. Konserde orkestra RAVagner'in Tristan ve Isolde operasında prelüd ve aşk bölümü ile Polonyalı besteci Wojcieh Kilar'ın Krresany'sini seslendirecek. 1985 yılında başladığı "emprovize" müzik çalışmalan ile Avusturyah bestecilerin beğenisini kazanan Mehveş Emeç, repertuar çalışmalannı Londra'da ünlü pedagog Maria Curcio ile surdürüyor. Halen lzmir Devlet Senfoni Orkestrası solisti olan Emeç, 1990'da Bilkent Üniversitesi'nde doçent oldu. TİYATRO 'Cats' onuncu yılında • NEW YORK (AA) — Ünlü "Cats" (kediler) müzikali Broadway'deki onuncu yılına girdi. "WinteT Garden" Tiyatrosu'nda, "Cats" 3758. kez özel bir gösterimle izleyicilere sunuldu. Dün geceki sahnelemede, ünlu oyunun 10 yıl önceki kadrosunda yer alan bazı sanatçılar da bulundu. "Cats", New York'un "Tiyatrolar Caddesi" Broadway'de en uzun süre oynayan oyunlar arasında 3. sırada. En uzun süre oynayan "A Chorus Line" 6137 kez, ikinci sıradaki "Oh Kalküta" ise 5959 kez sanatseverlerin beğenisine sunulmuştu. Edgar Allen Poe'nun şiirlerinden yola çıkılarak sahneleştirilen "Cats"ı bugune dek 39 milyon kişi izledi. "Cats"ın Barbra Streisand ve Barry Manilow gibi yıldızlar tarafından söylenen "Memory" adlı şarkısı ise 80'li yılların "hit" parçalanndan biri idi. Yıldız Üniversitesi oyuncııları • Kültür Servisi — Yıldız Üniversitesi oyuncuları, sezonu bugün Fransız yazar Marcel Ayme'nin 'Başkasının Kellesi' adh oyunla açıyor. Bu yıl 10. sanat yılını kutlayacak olan topluluk, oyunu Fransız Kultür Merkezi'de bugün ve yarın saat 18.30'da ücretsiz olarak sergileyecek. Yönetmenliğini Hamdi Alkan'ın yaptığı oyun, adalet sistemi ve onun koruyuculan üzerine bir yergiyi içeriyor. AÇOK Karaca lîyatro'da • Kültür Servisi — Anadolu Çocuk Oyunları Kolu/AÇOK, yeni tiyatro mevsimini, 6 ekim pazar günü Karaca Tiyatro'da açıyor. 8 yaşın üzerindeki çocuklar için hazırlanan 'Uçan Şemsiye" adh oyun lstanbul Büyük Şehir Belediyesi'nin temizlik kampanyası çerçevesinde ücretsiz olarak ilkokul öğrencilerine gösterilecek. Ümit Denizer'in aym adlı oyunundan kaynaklanarak, temizlik kampanyasına destek olmak amacıyla Turgut Denizer tarafından yeniden yazılan oyunu Ferhat Karaçak yönetiyor. Dekor ve kostümlerini Bülent Düzgünoğlu, müziklerini Hakan Şahin yapıyor. SİNEMA 'Selanik Film Festivali' • SELANtK (Cumhnriyet) — Yunanistan'uı Selanik kentinde bu yıl yapılan 32. Yunan Film Festivali sona erdi. Yalnız Yunan fUmlerinin yer aldığı bu sonuncu festivalde, 'en iyi senaryo', 'en iyi reji' ve 'en iyi film' ödüllerinin verilmemesi Yunan sinemacüan çevresinde hayal kırıklığı yarattı. Ünlü Yunanlı yönetmen Theo Angelopulos'un başkanhğındaki sinema eleştirmenleri heyeti söz konusu ödüllerin bu yılki festivale katılan filmlere nicin verilemeyeceğini açıklarken "yarışmaya katılan 7 Yunan filminin de TV dizi filmlerini anımsattıklan görüşünde birleştiklerini" belirttiler. Oldukça tartışmalı geçen bu yılki Selanik Sinema Festivali, perdelerini ulusal filmciliğe kapatıyor. Abnan karar, söz konusu festivalin önümüzdeki yıldan itibaren uluslararası film festivaline dönüştürübnesiyle ilgili. 32. Yunan Füm Festivali'ne katılan 7 uzun metrajh Yunan filmlerinden en çok 'Drapetis' (Kaçak), 'Korakia' (Kargalar) ve 'Klisti Strofi' (U Dönüşu) filmleri beğeni kazandı. Minas Hacisavvas 'U Dönüşu' filmi için 'en iyi erkek oyuncu'; Dimitra Hatupi ise 'en iyi kadın oyuncu' ödülerini aldılar. lstanbulDevlet Tiyatrosu'nun yeni oyunları arasında'AfıfeJale' de var Sahnede yalnız bir kadınAHU ANTMEN Muntazam bir yiv ile ortadan aynbnış siyah saçlar, kararb bir bakış, küçük, boyalı dudaklar, huzurlu gorunen bir ifade. Siyah-beyaz bir fotoğraf bu. Çok eski, 1940'lardan kalma. Arkasında bir isim: Afife Jale. Afife Jale, bir kahraman, bir öncu, bir sanatçı, bir kadın. Afife Jale, sahneye çıkan ilk Müsluman kızı. 1918'de 800 ku- ruş maaşla Darulbedayi'ye ye- dek artist olarak girmiş, "Ra- kibe" adh oyunda Jale takma adıyla oynamış, 1921'de Muslu- man kadının sahneye çıkanlma- ması emri uzerine Darülbedayi'- den uzaklaştırılmış... Yaşamı, tiyatro sahnesi üzerinde bir mu- cadele. Ama bu "tiyatro sahne- si"nin boyutu sorgulanmaya deger. 1902-1941 yıllan arasında ya- şamış Afife. Gencecik yaşında ölmuş, tımarhanede. Ölduğun- de morfın tutkunuymuş. Yahıız yanı başında bir gazeteci var- mış, o kadar. Bu sezon İstanbul Devlet Ti- yatrosu'nun repertuvarında Türk tiyatrosu için bu denli önemb karakterin yaşamoykü- sünü konu alan "Afıfe Jale" de var. Nezibe Araz'ın senaryosun- dan uyarianan oyunu Kenan Işık sahneye koyuyor. Afife'yı Arsen Gurzap oynuyor. Ashn- da yıllar önce sahneye konması tasarlanmış bir oyun "Afife Ja- le." Ta o zamandan başrol için Arsen Gürzap'ın adı da belliy- miş. Afıfe Jale kim? Kenan Işık da bunu sorguluyor. Işık için yal- nızca bir oyuncu değil,"kimse- nin deneyemediği, denemeye ce- TtYATRO tÇİN MÜCADELE—Afife Jale, sahneye çı- kan ilk Müsluman kızı. 1918'de Darulbedayi'ye yedekar- tistolarakgirmiş, 1921de çıkanlan biryasailebukunım- dan uzaklaştınlmış. Sahneye çıkân ilk Müsluman kızı, Afife Jale. 1902-1941 yılları arasında yaşamış. 1918'de 800 kuruş maaşla girdiği Darülbedayi'den 1921'de Müsluman kadınımn sahneye çıkarılmaması emri üzerine uzaklaştınlmış. Yaşamını konu alan oyun, Taksim Sahnesi'nde ay sonunda sahnelenmeye başlayacak. saret edemedigini butun vasak- lara, karşı kovmalara ragmen denemek isteyen ve gercekten de sonunda tımarhaneye gitmek pahasına da olan denediği şeyin ceremesini çekmek adına bir ön- ciilüğiı üstlenmiş devrimci bir kişiük." Türk olmalan kadınlann sah- neye çıkmaması için geçerli ne- den sayılan bir dönemde, Erme- ni kadın oyuncular "Ayşe, Fat- ma rollerinde" oynuyorlardı. Kendi diyalektleriyle konuşu- yorlar, zorlanıyorlardı. Kenan Işık, Ermeni kadın oyuncuların Turk tiyatrosuna yaptıklan hiz- meti yadsımıyor, ancak sahne- de Türk aktörü varken neden kadın oyuncular olmasın soru- sunu soruyor... Darulbedayi'de açılan sınavı kazanan beş Turk kızından yalmzca Afıfe sahne- ye çıkmayı başardı, ancak o da dahiliye nazınndan şeyhülisla- ma, sadrazama dek birçok en- gel ile karşılaştı... Morfine abş- ması belki bu baskılann sonu- cuydu. Kenan Işık oyunda Afife Ja- le'nin morfinmanbğını "şahsi bir mesele" olarak ele almıyor. Toplumsal baskılar, bir insanın engellenmesi, ket vurubnası - üstetik yalmzca kadın olduğu için- ve bu engellemenin insan üzerinde yaptığı tahribat. "Ya- şamsal coşkusuna ket vunılu- yordu sonuçta" diyor Kenan Işık. Tum bunlann sonucu baş- lamış olmalıydı morfın, zaten o günlerde Galata Koprüsü'nde, eczanelerde bulunabiliyordu. Afife Jale, belki Türk tiyat- ro tarihinde bir kişilik, ama onu dolayısıyla bu oyunu evrensel kılan oyle çok öğe var ki. "80-90 sene önce kadınlar bas- kı altında tutuluyormuş da san- ki bugün tutulmuyor gibi bir durum var ortada. Ama bugun de kadınlar baskı altında, iiste- lik bu sinsice devam ediyor. Ti- yatroda olduğu gibi dunyanın ber yerinde ber kurumda kolay değü kadını hemen erkekle eşit olarak kabul etmek" diyerek açıkhyor bunu Kenan Işık. Üstelik Afıfe Jale, ihmal edil- miş bir kişilik, bir öncü. Bir top- lumsal durum var kadını ikinci plana iten, Kenan Işık da işte bunu anlatmak istiyor. Ve san- ki Afife Jale'nin verdiği müca- deleyi, Mustafa Kemal'in Sam- sun'a çıktığı günlerdeki savaşı- mı ile ozdeşleştiriyor: "Osmanlı tmparatoıiuğu işgal altında. tn- giliı gemileri Bogaz'da dumyor. Güneyde Fransızlar var. Bir yandan Yunanlılar. Mustafa Kemal'in işlevi çok önemli bu durumda. Sanki Afife Jale ve benzerlerinin sahneye çıkabil- mesi için verilen bir savaş var ortada. Tabii ondan dolayı de- ğil. ama sonuçta gorüyoruz ki Türk taribi içinde çok önemli bir donem soz konusu ve Afife Jate de bu donem içinde niteükli bir kahraman." Afife Jale ekim sonunda Taksim Sahnesi'nde izlenebile- cek. Tımarhanede başlıyor oyun. Ancak sahne, Taksim Sahnesi mi tımarhane mi yoksa dış dünya mı belli değil. Siyah bir duvar var, sanki Osmanlı lmparatorluğu'ndan kalma çi- niler görunuyor yıpranmış bö- lümlerinde. Kenan Işık, tiyatro sahnesinin bizzat kendisini kul- lanıyor aslında. "Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşa- maz", "Ahmetlerim", "Ivan Ivanoviç Var Mıydı Yok Mu>- du?" Kenan Işık'ın oyunlann- dan birkaçı. Genelde Türk oyunlan yönetiyor, "bizim me- seleleri" daha iyi bildiğinden. Ve hep bir toplumsal durumun sorgulamasını yapıyor. denemeye, beklemeye vaktiniz yoktur. ÇAĞA AYAK UYDÜRÜN İnşilizce ve Almanca'yı GÖK-DİL'de ÛCRENİN• Cok-Dıl'ın yedı kışılık eğıtım kurulu Amenka ve ingıltere'de bir yılı aşkın suredır sızler ıçın araştırdı, gelıştırdı • Communıcatıve (ıletışımsel) ve Eclectıc yontemın geregı olarak, • Derslıkler oğrencı sayıları azaltılarak yeniden duzenlendı '• Kurslanmızda uygulanan East West kıtap sensı, teyp kasetlerı, slayt pro jektorlen ve vıdeo programlan gunumuz sıstemlenne gore seçıldi, gelıştı- rıld ve \onlend'rıldı Kurslarıtmzın başlatna tanhleri • Haftaiçigündüz: 7, 21 Ekim • Haftaiçiakşam: 7,14, 21 Ekim •Cumartesi - Pazar. 5,12,19, 26 Ekim GUZ DONEMIKAYITLARIBAŞLAMIŞTIR. Tercihiniz Operatör Doktor BEY ZADE ÖZKAHRAMAN İstanbul 9. Bölge Milletvekili Adayı •SHP, parti olarak kadının kadın olduğu için önüne gerilen tüm engellerin kaldınlması zorunluluğuna inanır* SHP Parti Programmdan KADIN - ERKEK BJRLİKTE AYDINLIĞA VE GÜZELLİĞE... sürecek İrtfc«*Tel: 584 53 50 .50217 23. 584 2826 mgrtızce Almanca ÖOK OIL de oğrenılır FOREIGN LANGUAGE CESTRE Taksim Caö ^ Tei 150 47 47 150 54 49 UUHJ KuaıttavSok No ' 'e 5201141-42 527 52 1 4 511 48 85 ŞB.: istanbui Cad Danteacı Sk ho Tei 5?127 33 583 68 40 KAMKÖYŞUBKfc Kuşdılı Cad Olefc HanNo 6"? Tei 358 03 47 5451896 DÜNDEN YARINA TÜRKÜLER SUŞMAZ HALAYLAR SÜRER V İNGİÜZCEYİ 8AYDA KONUŞUN Sizi Amenkalı <Jo«tlanmızla tanıştıralım 3495938 KALBİNİZİ KORUYUNUZ TÜRK KALP VAKFI 175 12 44/45» 148 58 66 Yardım ve Bağışlannız İçin T C Zıraat Bankası Nijanla»! Şubesı Hesap No 7243 Emlak Bankası Osmanbt> Jubcsı Hcsap No 12285 'Sanateal Seramik' • Kttitiir S«nisi — Isveç Milli Müzesi Müdürü Helena Dahlback Lutteman 18 ekim cuma günü Mimar Sinan Üniversitesi oditoryumunda bir konferans verecek. Lutteman'ın "Sanatsal Seramik" konulu soyleşisi saat 16.00'da başlayacak. Çocuk korosıı • Kaltttr Serriri — Akbank Çocuk Korosu çabsmalanna şef Emel öke yönetiminde başladı. Çahşmalar Şişli Terakki Lisesi-Nisantaş Bölümü Konferans Salonu'nda, piyano eşliğinde yapılıyor. Cumartesi gUnleri saat 13.45-14.15 arasında, kurslar Ücretsiz, Akbank'm bir kültür hizmeti olarak sunuluyor. 04-14 yaş gnıbunda kız-erkek çocuklara açık çalışmalar her ay sonu çeşitli okullarda konserler vererek değerlendiriliyor. Türkay'ın şürleri ÇSnce'de • Kiltir Serrisi — Kıbrıslı Türk şair Osman Tttrkay'iD seçme şiirleri Hong Kong'da iki tngiliz edebiyatı profesörü tarafından ikinci kez Çince'ye çevrilerek Poetry VVorld Yaymevi tarafından kitap halinde yayımlandı. Ka Sang ve Yu Chang Xia tarafından Çinceye cevrüen ve "Osman Türkay'ın Şiirleriv adıyla basılan kitaba şiirler Çince çevirileriyle birlikte İngilizeleri de alındı. Kitapta uzun ve kısa çeşitli boylarda 20 şiir iki dilde yer alıyor. 'Deniz Kızı' Salerno'da • İSTANBUL (AA) — Yavuzer Çetinkaya'mn "Deniz Kızı" adlı fılmi, Italya'da düzenlenen 44. Uluslararası Salerno Film Festivali'nde yanşıyor. Se- Sam'dan yapılan yazm açıklamada 11 ülkeden 18 filmin yanştıgı festivalde, Türkiye'nin yönetmenliğini Yavuzer Çetinkaya'mn yaptığı ve başroÜerini Halil Ergün Ue Emel Demirhan'ın paylaştığı "Deniz Kızı" adh fılmle temsil edildiği belirtildi. Açıklamada sonuçlann U ]? ekim pazar günü açıklanacağı kaydedildi. Grup Yonıııı'ıııı yeni kaseti • Knltür Servisi — Grup Yorum'un gecmiş albümlerinden derlediği parçalardan olusan yeni kaseti çıktı. 'Türküler Susmaz, Halaylar Sürer' adlı kaset grubun 87 ekiminde 'Sıynlıp Gelen', 88 ekiminde 'Haziranda Ölmek Zor', 89 nisanında 'Türkülerle Grup Yorum', 89 eylülünde 'Gün Gelir', 90 eylülünde 'Gel ki Şafaklar Tutuşsun' ve 91 mayısında 'Yürek Çağnsı* adlanyla piyasaya çıkardıkları çahşmalanndan seçtikleri 12 parçadan oluşuyor. oyunu ertelendi • ANKARA (AA) — Ankara Devlet Tiyatrosu'nca hazırlanan ve bugün prömiyer yapması gereken 'Aşk Mektuplan', oyunda rol alan Gülseren Gürtunca'mn rahatsızlığı nedeniyle ertelendi. Ankara Devlet Tiyatrosu sanatçılarından Ege Aydan'ın sahneye koyduğu iki bölümlük oyun, ekim ayı boyunca sahnelenemeyecek. Gurney'den Armağan Ersın'in Türkçeye çevirdiği iki kişilik oyunda rolleri Burak Sergen ve Gülseren Gürtunca üstlenmişti. 'Aşk Mektuplan'na bu ay için bilet alan sanatseverler, biletlerini iade edebilecek ya da oyunun sahneleneceği bir başka gün için değiştirebilecekler. BUGÜN • Antabmct Oantın Taıihçesi Şebnem Aksan'ın soyleşisi saat 18.00'de Teutonia'da. (Galip Dede Cad. 85 Tünel) • Erdur'un saydamlan Sanatçının anısına düzenlenen gösteri ve anma toplantısı saat 17.00'de İFSAK'ta. (152 44 61) • Edebiyatta Açk Atatürk Kitaphgı'ndaki söyleşiye Füsun Erbulak ve Barlas özankca katıhyorlar. Enver Ercan'ın yönettiği söyleşi saat 16.00'da başlayacak. (149 09 45)