Katalog

CUMHURİYET/12 EKONOMÎ 25 MAYIS 1990 DÖVİZ KURLARI 25 MAYIS Dövizin Cinsi 1 ABD Doiarı 1 B.AIman Martu 1 Avustralya Ooları 1 Avusturya Şiini 1 Belçıka Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fın Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Ftorini 1 Isveç Kronu 1 Isviçre Frangı 100 Italyan Lireti 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Oinan 1 Stertın 1 S.Arabtstan Rıyalı Döviz Alış 2574.84 1539.51 1964.60 219.42 74.83 403.90 655.51 457.91 1370.17 424.05 1814.54 209.99 16.98 8842.17 4356.63 686.58 Döviz Satış 2580.00 1542.60 1968.54 219.86 74.98 404.71 656.82 458.83 1372.92 424.90 1818.18 210 41 17.01 8859.89 4365.36 687.96 Efektif Alış 2572.27 1537.97 1931.20 219.20 73.56 399.86 644.37 457.45 1368.80 419.81 1812.73 206.42 16.81 8691.85 4352.27 674.91 Efektif Saüş 2587.74 1547.23 1974.45 220.52 75.20 405.92 658 79 460.21 1377.04 426.17 1823 63 21104 17 06 8886.47 4378.46 690.02 ÇAPRAZ KURLAR $ 1.6725 B.AIman Markı S 5.6229 Fransız Frangı $ 1.8792 Hollanda Florini $ 1.4190 Isviçre Frangı $ 1226.17 Italyan Lıreü $ 151.65 Japon Yenı $ 3.7502 S. Arabıstan Riyali £ 1.6920$ ALT1NGÖMÛŞ Cumhunyet Reşat 24 ayar altın 22 ayar bilezik 18ayaraftn 900 ayar gûmûş Vakıftank Altmı Ziraat Altmı M Bmtas 1 Ons $ TL Interbanta Ort. Alış 201 000 235.000 30.600 27.150 22.950 460 174 000 174 500 366 70 Faia(H) = Satış 205 000 245 000 30 700 30 400 23 025 477 175 500 176 000 367 90 56 99 SERBEST PİYASAOA DÖVİZ ABDMan Batı Alman Martc Isviçre Frangı Hollanda Flonnı IngKz Stertını Fransız Frangı A Şilıni 100 Italyan Lireti S.A.Rıyalı Alış 2596 1552 1820 1375 4390 460 218 210 700 Satış 2600 1556 1825 1380 4420 464 220 212 705 Dovız Int. ($) = 2580 00 BORSADA Akpmento Alarto HoMng Anadoiu Cam ç Bagfaî BokıÇunentD Bnsa ÇdikHatat Çtasa Ç.B*trik OevaHnUng Mkttş E Başı Yatırım Ege Bıracılık EfleGubfe Enta Holdıng ErejüDÇ Good-Year GübreFab Gün«y BıracM Hektaş tonır D.Ç tzocam Kartonsan Kav Kep«z ElekJnk KoçHokJng Koç Yıtmm Kordsa KonsnaTar Kflytaş Malona Takım Maret Men Santrai Metaş Nasaş Oknuksa Otosan Pınar Sût Rabak Sartuysan Sıfaş Teleaş T Iş Ban. (B| T.lşBan (C) T. Sieraens T. SçeCam T. SnalKB T. Oemıt Dök Yasaş YapıK. Baı*. Usa ı Cam 0 Ege Endüstri EımkSlpoıta fBOncâk înansbank Sentaş îortnn işıl U.RnansK Mema Mar Martı 0. «IHaMng *anT«ks« eg Pmar EntEf PmarSu Pınar Un PBIBŞ S*sa TamSıgocta Tefcstrfbank T Tuborg Yûnsa taekse- mtopan. 4700 «000 14500 33500 15500 15250 8300 21500 9500 27000 36500 21750 49000 27000 5900 10900 12000 14750 2950 14750 14750 2100 27500 16500 30500 17500 52000 13000 7900 14500 31500 31000 8000 8300 1400 2800 6400 21500 7500 7800 35000 19000 21500 22000 5500 45000 10250 5800 14250 8800 5600 17000 5700 24000 12500 4700 27000 8200 15250 13000 2450 26000 5000 3800 6600 4200 12250 1150 2200 7500 6100 9100 6700 26000 24000 9000 6850 5900 4700 ŞLEMLER 24 MAYIS 1990 Sugünku en ttştk 4650 41000 14250 31500 16500 14500 7700 20000 9600 26500 37000 22000 51000 27000 5800 11000 12000 14750 2850 14500 14500 1900 24000 15250 28000 t7250 48000 12000 7600 13500 31000 28500 6300 8300 1400 2800 -6200 21000 7600 7900 35000 20000 21000 20500 5100 41000 10000 5700 15500 8800 5400 16000 5700 22500 11500 4500 26000 8000 14250 12000 2250 24500 5100 3800 6200 4300 12250 1050 2100 7600 5900 10000 6200 23500 21500 9000 6800 5900 4800 Bugünkü aıyütert 4800 41000 15000 33000 17000 15000 8200 22000 10100 27000 39000 23500 53000 28000 6100 11250 12250 15750 2900 15000 14750 2000 27500 16000 30000 17500 51000 12750 7800 14250 34000 31000 6300 9000 1550 2950 6500 22500 7700 8300 38000 20500 22500 21000 5500 45000 10500 6200 15500 9600 5500 16000 5700 24500 13750 4600 26000 8600 15000 12000 2300 28500 5400 4000 6600 4600 12750 1150 2200 3200 6000 10000 7000 23500 23000 9300 6900 5900 4900 Bugûnkû kapanış 4700 41000 14500 32500 17000 14500 7700 20000 10100 26500 38000 23500 52000 28000 5900 11250 12250 15000 2900 15000 14500 2000 24000 15250 28000 17250 49000 12000 7700 14000 34000 28500 6300 8500 1550 2950 6400 21000 7700 8300 38000 20500 21500 20500 5100 45000 10250 5800 15500 9300 5500 16000 5700 23500 11500 4500 26000 8200 14250 12000 2300 28500 5300 3800 6200 4600 12500 1050 2100 8200 5900 10000 7000 23500 21500 9200 6900 5900 4900 Işletn mıktarı 218640 1200 18890 80300 637560 14200 49300 54700 46679 95950 41266 22300 13235 26300 177700 15402 573060 33490 271400 17800 12000 85600 4600 208700 5900 23220 17681 35900 92750 44872 69130 29100 20070 198700 228300 34530 33500 31500 10350 144562 203249 Z7193 69110 10700 27760 6300 19858 132400 93134 226500 1017500 200 2000 74200 49700 81300 700 19000 55200 400 26500 23900 5OO0 12400 159600 94100 51800 22400 6900 15200 2000 14900 4600 12060 131300 73350 1100 205500 En çok söz yapılan fiy 4700 41000 15000 325O0 17000 14750 8000 20000 9800 27000 38500 23500 52000 27500 5900 11250 12000 15000 2900 14500 14750 1900 24000 15250 28000 17250 49000 12250 7700 14000 34000 31000 6300 9000 1550 2800 6300 22000 7700 8200 38000 20500 21500 21000 5400 42000 10000 5800 15500 9600 5500 16000 5700 23000 12750 4500 26000 8600 14750 12000 2300 25000 5300 3800 6300 4500 12500 1030 2200 8100 5900 10000 6200 23500 21500 9000 6800 5900 4900 ortfty 4703 41000 14822 32255 16955 14738 8035 20441 9864 26866 38322 23183 52233 27515 5957 11230 12061 15173 2881 14576 14699 1914 24217 15430 28736 17264 49209 12270 7737 13927 33851 30273 6300 8801 1535 2879 6309 21539 7656 8149 37672 20477 21786 20636 5291 41906 10105 5906 15500 9425 5475 16000 5700 ?3272 12796 4503 26000 8404 14558 12000 2278 26537 5290 3816 6333 4537 12521 1059 2157 8026 5933 10000 6348 23500 21887 9092 6815 5900 4873 IW riktı IşİNi U 7I.17I.02J.700 -- 4143 YATIRIM İş YaiMint-1 İşYatınm-2 JşYaiınm-3 iş tot>nm-4 Merfon-1 bterfon-2 tntofDn-3 hteibn-4 • kttsat Yat-1 İkfeatYat2 İkttsat Dolar Fon Iktisat Martt Fon Kfisat Aftftnı Fon Garanti tttmm-1 Saranti VStnm-2 Garani Vatnro-3 Estank Fbn-1 Estoank Fon-2 YKBttt. Fonu YKBSeMörFon YKBHisseFbn YKB Kamu Fon YKBükitFbn YKBKarrraFon YKBDovizFon Valaf Fon-1 Vatof Fon-2 VUof Forh3 VkMKsseR» VMDûıyaFon Dçba* Mavi Fon Dçbank Beyaz Fon TOtûn Fon Mtsui Fon-1 Mnsu. Fon-2 Finans Fon-1 Rnans Fon-2 Finans Fon-3 Rnans Fon-4 Ziraat Fbn-1 Ziraat Fön-2 Ziraat Fon-3 Hafc Fon-1 Hak Fon-2 PamukFon EmtakFbn lmpex Fon-1 impac Fon-2 TöbankFon SOmer Fon Oenizbank Fon Ege Fon Kafcmma Fon-1 Defmr Fon FONLARI 110737 MİB89 0atO89 1701.90 taO9J7 14.12J7 27O2B9 16L0O87 100239 08XCB9 28.02B8 11.1259 221087 100339 120230 iai1B7 31.1089 02.11 S 07B338 (7jO3B8 oraan070338 onon 02D139 000538 24J0439 18.1089 22.oaao 26L0190 28JKB8 1OM39 04.0788 15JF38 201089 2003*9 200789 1&1239 2003.90 (B.1O89 14J3290 14X1290 01.1139 08.0190 02.0190 22Xn90 02Ü290 04X690 28X1390 12J0290 16.0490 M.0&90 08X690 07X690 *terl 10300 2O000 10000 10000 10661 9960 91959 11.200 9.764 9306 9596 9390 10.000 9S76 1731 10437 10319 10000 10477 a785 9.713 9.795 91693 9328 9.294 10000 48.279 10444 9994 9874 1O057 20558 11.021 40.000 1O000 9946 9956 10428 9558 10100 10000 1O0O0 11397 10357 10724 10000 10.086 9962 10000 10405 10808 10.000 1O000 1O006 5O504 35161 13366 11564 38.750 33,156 17285 15327 33347 28.075 13X68 12382 12.293 36749 18544 12.061 39.178 12373 37024 29.231 57S98 28732 24354 29.208 13353 28373 75.417 13327 11319 10651 26.432 34.497 27943 105.028 12399 17351 14.762 12572 10469 14957 11.180 11346 15X171 12X199 15.121 11.725 11.491 10399 10603 11911 11557 10224 10236 10214 24 MAYIS »mua ı «4*1 50582 35421 13380 11577 38300 33.196 17306 15346 33324 28X167 13090 12341 12300 38301 18572 12.060 39.213 13.010 37.067 29.265 58.734 28766 24383 29.244 13387 28309 75.499 13343 11.467 10695 26.462 34522 27977 105.145 12914 17372 14.780 12587 10.479 14978 11.206 11358 15107 12141 15.136 11742 11504 10498 10613 11925 11.574 10236 10249 10231 1990 015 074 010 011 013 012 012 012 -007 -003 025 -032 0.06 013 015 016 0.09 029 0.12 0.12 -045 0.12 012 012 025 012 0.11 0.12 131 041 011 007 012 011 012 012 0.12 012 010 014 023 011 024 035 010 014 011 095 009 012 0.15 012 0.13 017 \ergidebaııkalarıııadı yokRekortmenler listesinde yabancı şirketlerle kamu kuruluşları dikkati çekerken, 100 milyarlarca lira kâr eden bankalarm adlanna rastlanmadı. Türkiye'de en çok vergiyi 227 milyar lira ile Erdemir ödeyecek. En çok vergi ödeyen 150 kuruluş arasında 27 yabancı sermayeli şirket var. Ekonomi Servisi — Kurumlar Vergisi listelerinde bankalarm adı yok. Son ola- rak tstanbul listesinin de açıklanmasıyla büyük kentlerin kurumlar vergisi rekort- menleri belli oldu. Rekortmenler listesinde kamu kuruluşları ile yabancı şirketlerin varhğı dikkat çekerken 100 milyarlar kâr eden bankalarm adlanna rastlanmadı. Türkiye'de en çok vergiyi 227 milyar lira ile Erdemir ödeyecek. Kurumlar Vergisi listelerinde kamu ku- ruluşları Ankara'da ilk beş sırayı, tzmir'- de ilk sırayı. Adana'da 3. sıraya aldılar. Yabancı sermayeli şirketler ise lstanbul'- un 3, 4 ve 5. sıralarını paylaştılar. Istanbul Defterdan Zekeriya Temizel'in açıkladığı en fazla vergi ödeyen 150 ku- Dört kentin rekortmenleri tSTANBUL Tofaş Türk Otomobıl Fab. Aksa Akrilik Kimya San Türk Shell (Uretım şırketi) IBM The Shell (Dağıtjcı şirket) ANKARA Erdemir Petrol Ofisı Eximbank DHMİ TPAO Milyon TL 66.332 55.567 53.640 47.287 45.240 227.387 121.540 96.790 76.198 58.952 İZMİR AlpetAŞ ' Ege Bıracılık DYO AS (Yaşar Grubu) Hamle AŞ (Koç Grubu) Çimentaş ADANA Sasa (Sabancı Grubu) Bossa (Sabancı Grubu) Adana Çımento Egemen Dayanıklı Tüketim Güney Biracılık Milyon TL 77.771 14.300 11.744 6.667 5 370 9.642 8.527 6.551 5.737 5.085 rum arasında 27 yabancı sermayeli şirket yer aldı. 150 firmahk listeden en fazla ver- gi ödeyecek banka olarak Uluslararası Bankası gorulüyor. 7.9 milyar lira öde- yecek olan Uluslararası, 44. sırasında yer alıyor. tstanbul Kurumlar Vergisi sırala- masında ikinci banka adına ise 100. sıra- da Al Baraka'ya rastlanıyor. Faisal Fi- nans Kurumu da 107. sırada gorulüyor. Yine yabancı sermayeli bankalardan olan Bank Mellat 121. sırada bulunuyor. Lis- tede başka banka adına rastlanmıyor. lstanbul Defterdan Zekeriya Temizel, Istanbul'da geçen yıl 43 bin 921 beyan- name verildiğini ve 5 trilyon 270 milyar lirahk matraha karşıhk toplam 2 trilyon 398 milyar lirahk vergi tahakkuk ettiril- diğini bildirdi. Bu tahakkuk eden vergi- den 983.9 milyar lirasının mahsup edildi- ğini kaydeden Temizel, şirketlerin geriye kalan bir trilyon 521.5 milyar liralık ver- giyi yıl içinde ödeyeceklerini söyledi. Temizel, listede bankalarm adına rast- lanmamasının "vergi istisnalarından" ile- ri gelebileceğini kaydetti. Ote yandan Maliye Bakanlığı, tevkif yoluyla kesilen vergileri ile geçici verginin iadesine ilişkin usul ve esaslara açıklık ge- tirdi. Maliye Bakanlığı'nın tebliği uyann- ca bu kesınti ve mahsuplann yapılabilmesi için vergi sorumlusunun vergisini yatırma- sı şartı aranacak. Geçici vergi ise daha ön- ce açıklanan esaslara göre mahsup edile- cek. Bu mahsuba rağmen arta kalan bir tutann bulunması halinde, bu tutar mü- kelleflerin yaalı başvuruları üzerine iade edilecek. Bu arada, Maliye Bakanlığı'nda bono ile gerçekleştirilen ticari işlemleri izleye- bilmek için yeni bir sistem oluşturulması amacıyla çalışmalara başlandı. Ankara Büromuzun haberine göre, yeni sistemde bonolann bakanlıkça basılması, bono dü- zenleyenlerin vergi hesap numaralannın belge uzerine kaydedilmesi öngörüluyor. Senet mafyasının yaygınlaşmasından sonra özel sektörden gelen bazı önerileri değerlendiren bakanlık yetkilileri, bpno- lann bakanlıkça basılması üzerinde dunı- yorlar. Yapılan çalışmaların sonuçlandı- nlmasıyla yeni sistemde bono uygulama- sına en erken 1991 yılında geçilebileceği bildiriliyor. Bu konuda görüşlerine başvurulan Doç.Dr. Nurkut İnan, üzerinde durulan sistemin bonolann "teminat fonksiyonu- nu" ortadan kaldıracağını savundu. Ye- ni sistemde bonolann mutlaka ödenmesi gereken bir senet olarak varsayıldığını kaydeden Inan şunları söyledi: Türkiye'de kullanılan bonolann çok büyük bir bolümü teminat bonosu olarak kullanılır. Bu çok yaygın ve hukuka ay- kırı olmayan bir uygulamadır. Numara- landırma ve bonolann şu fonksiyonu or- tadan kalkınca bu ihtiyacı gidermek üze- re herkes çek kullanmaya başlayacak. Çeklerin amaeı dışında teminat aracı ola- rak kullanılması ise çek tedavülünü bo- ABD'de vergi reformu tartışması Cumhuriyetçiler de, Demokratlar da vergi arttırma "suçunu" yüklenmek istemiyor. ŞEBNEM ATİYAS NEW YORK - 1988'de 'Du- daklarımı okuyun: Yeni vergi yok' gibi sloganiarla seçim ka- mpanyasından başanvia çıkan ABD Başkanı George Bush, şu anda vergi arttınmı konusunun gündeme gelmesiyle zor günler yaşıyor. Son açıklanan rakamlara göre ABD'nin yıllardır süren bütçe açı- ğ« daha da büyudü. 1989-1990 mali yılının ilk yedi ayında 108.3 milyar dolara ulaşan bütçe açığı geçen mali yılın aynı döneminde 87.8 milyar dolar duzeyindeydi. Bütçe açığına artık bir çözüm bu- lunması için vergi reformu konu- su ABD'nin gündemine girdi. Başkan Bush da, bu nedenle ver- gi konusunu "koşulsuz olarak" Demokratlarla görüşeceğini açık- ladıktan sonra, "Vergi arttırma- da ilk adımı atacak kahraman" araruyor. Çünku ne Cumhuriyet- çiler ne de Demokratlar "vergi arttıran canavar" olmayı göze alamıyor. Bush'un Demokratlan vergileri "koşulsuz" görünmeye çağırma- sından sonra Beyaz Saray sorum- lusu, zeka düzeyi testlerindeki ba- şarılarıyla tarunan John Sununu basına bunun "Demokratlan ver- gi arttıran taraf durumuna sok- mak için bir oyun olduğunu" ima eden sözler söyleyince, ortalık iyi- ce karıştı. Demokratlar, şimdiye kadar hep vergileri arttıran taraf olmakla suçlandıkları için zaten ağızlan yanık olduğundan böyle bir oyundan kuşkulanıyorlar. Bu açıklama üzerine Beyaz Saray'ı vergi görüşmelerini 'zehirlemekle' suçladılar. Sununu'nun açıklamasının ar- dından zor durumda kalan Bush, basın sözcıisü aracıhğıyla bu soz- lerle kendisinin bir ilgisi olmadı- ğını bildirdi ve koşulsuz görüşme- lerden "illa vergi arttınmı anlaşılmaması" gerektiğini belirt- ti. Tam o sırada genç Başkan Yar- dımcısı Quayle'in Sununu'yu des- teklemeye karar vermesiyle du- rum daha da kotüleşti. Quayle, CNN'e yaptığı açıklamada, "Su- nunu yalnızca Başkan'ın ne tür iç gudüleri olduğunu anlatmaya çalışıyordu" dedi. Bu arada Cumhuriyetçiler de vergi konusunda bölündüler. Bir kesim, Başkan'ın seçim kampan- yası sırasında verdiği sözu tutarak vergi arttırımına kesinlikle gitme- mesi gerektiğini belirtti. Bu ne- denle Sununu-Quayle olayının da tümuyle bir senaryo olduğu tez- leri ortaya atıldı. Banka kârlarıANKARA (ANKA) — Türkiye'de faalîyette buîunan 62 banka arasında yapılan kâr büyüklüğü değerlendirmesinde ilk 10 bankanın toplam kân 1 trilyon 512 railyar 347 milyon ii- ra oldu. Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da Akbank ilk sırayı al- dı. 1989 yıtı bilanço verilerine göre 345 milyar 313 milyon lira kâr sağlayan Akbank'ı Etibaok ve Ziraat Bankası izlerdi. Türkıye Bankalar Birliği'oin verilerine göre Akbank bir öa- ceki yıl 306 milyar 96 milyon li- ra olan kânnı yiızde 12.8 ora- mnda arttırdı. Kâr büyüklüğü sıralamasında 1988 yılında 159 milyar 992 milyon lira olan kâ- nnı yuzde 76.5 oranında arttı- rarak 282 milyar 519 milyon li- raya çıkaran Eübank ikinci ol- du. Etibank'ın gösterdiği bu performansm, bankaalık dışı faaliyetlerinden kaynakJandığı öğrenüdi. Kâr sıralamasında üçüncü sı- rayı ise Ziraat Bankası aldı. Zi- raat Bankası'nda, kânnı 1988 yılına göre yüzde 47 oranında arttırarak 253 milyaT 244 mil- yon liraya çıkarmayı basardı. Malıılen emekli, kanunen maassız NECATİ AYGÜN Çeltik üreticisi. ucuz pirinç gönderen ulkelerin Türkiye'de çeltik tarımını yok etmeyi amaçladıkla- rını savunuvor. (Fotoğraf: Mehnıet Yapıcı) Ithalat çeltiği vurdu Çukurova'da ithalat başlamadan önce 120 bin dekar alanda çeltik ekimi yapılırken, geçen yıl bu rakam 75 bin dekara düştü. Bu yıl ise salt 35 bin dekar alanda çeltik ekimi yapılması bekleniyor. MEHMET YAPICI ADANA - Pirinçte devam eden ucuz ithalat, çeltik ekim alanlarının bu yıl daha da daralması- na yol açtı. Çeltik üreticileri "Bazı ülkeler, Türki- ye'deki çeltik tarımını yok etmek için düşük fi- yattan prinç gönderiyorlar" dediler. Özellikle Amerika'dan ithal edilen pirincin 1325 liradan satılması, yerli ürünun fiyatının son iki yılda 1300 lira seviyesinde donmasına neden ol- du. Geçen yıl yerli üreticinin, fiyatların maliyet artışlan oranında bir yükselme göstermemesi ve bir önceki yıl seviyesinde kalmasından dolayı za- rar ettiği belirtiliyor. Çeltik üreticilerinin, ucuz pirinç ithalinin ön- lenmesi yolunda ziraat odaları, ticaret odaları ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ka- nalıyla hükümet düzeyinde sürdürdükleri girişim- lerin bugüne değin hiçbir sonuç vermediği ve bu- nun üzerine ekim alanlarının bu yıl bir önceki yı- la göre azalnıa eğılimi gösterdiği bildirildi. Çukurova'da ithalat başlamadan önce 120 bin dekar alanda çeltik ekimi yapılırken, geçen yıl bu rakam 75 bin dekara düştü, bu yıl ise salt 35 bin dekar alanda çeltik ekimi yapılması bekleniyor. Çukurova'daki çeltik üreticileri ve sanayicileri adı- na, hükumet düzeyinde girişimlerde bulunan Ke- rim Karacaoğlu, yıllık 400 bin tonluk pirinç tü- ketiminde ithal payının giderek arttığını söyledi. Karacaoğlu, geçen yıl 200 bin ton pirinç ithal edil- diğini belirtti ve şunları söyledi: "İthal pirincin kilosu bugün 1325 liradan satı- lıyor. Bu fiyat, yerli pirincin maliyet seviyesinde- dir. Bu fiyatla nasıl satılıyor anlamak mümkün değildir. Duşüncemiz odur ki, ithalatın yapıldığı ülkeler, Turkiye'deki çeltik tanmını yok etmek ve kendilerine devamlı pazar sağlamak için eldeki stoklarını düşük fiyatlarla Türkiye'ye verme yo- luna girmişlerdir." tZMİR - Sakatlığı nedeniyle ka- rayollanndan malülen emekli olan Yusuf Şahin. bir işyerinde 12 gûn sigortalı çalıştığı gerekcesiyle geçen yılın temmuz ayından bu >ana emekli maaşmı aîamıyor. Şahın en son aldığı 149 bin lira emekli aylı- ğıyla geçınemediğı. ailesine baka- madığı için bir başka ışte çalışmak zorunda kaldığım soylüyor, "hak- sızlık bu" dıyor. "Çalmadım. geçi- nemıyordum, sakat sakat çalıştım. Durumumdüzeltilsın..." Yusuf Şahin evli. iki çocuklu. ço- cuklannın ıkisi de askerde. Kırada oturuyor, geçim derdı büyük, üste- lık sakat. Zaten 1981 yılında kendı- sine verilen "üçte iki çalışma gücü- nü yitirmıştir" raporu \ ar 1964 yılında işe girmış. geçinme sıkıntısmı, yaşamının her tievresın- de çekmiş Şahın. Hele 1981'de sağ ayağında beliren hastahk, yaşamını değiştirmiş adeta. Doktorlar kendi- sıne "üçte iki çalışma gücünü yitır- miştir" raporu vermişler. Ardından Karayollan 8. Bölge Müdürlü- ğu'nden resen emekli edilmış. Şahın "Çalışmak ıstiyordum as- lında" dıvor "sakatlara verilen özel işlerde." Bunun için 1983 yılında yenıden SSK Tepecık Hastanesı'ne başvunnuş; anlatıyor: "Bu defa 'çalışamaz' raporu \er- dıler. 1989 yılı başında, ayda eüme 149 bin lira geçıyordu. Ev kira. iki çocuk askerde olunca hayat dava- nılmaz oldu Oğullanma harçlık göndermek için bir firmanın Gülül- dür'deki insaauna bekçi olarak gir- dım. Buradaki işim kısa bir süre sonra bitti." lş bitmiş, ama Şahin ummadığı bir süprizle karşılaşmış. Geçen yıl temmuz ayı emekli maaşaını alma- ya gidence bankadan kendisıne "maaşın yok. kesildı" demışler Ge- rekçesinı öğrenmek için SSK Bölge Müdürlüğü'ne başvunnuş Şahin. aldığı yanıt şo>le. "Yasalara göre emekli olduktan sohra herhangi bir işte sıgortalı ola- rak çalışamazsın. İşyerinde 12 gün sıgortan gorulüyor. Kesınti bu yüz- den." Yusuf Şahin "Sonra, bülün kapı- lar yüzüme kapaüldı. Kaç kere baş- vurdum, bir sonuç alamadım. Şım- dı ben ne yapacağım? Hem saka- tım. hem de emekli maaşım yok" dijor. Insan Haklan Derneğı Izmir Şu- besi yöneticilerinden Avukat Mus- tafa Ufacık. Şahin'in sorununa dernek olarak el attı Şahin'm aça- cağı davada. avukallığını üstlene- cek Ufacık şöyledivor "Yusuf ne yapsın? Emekli maaşı yetmedığı için sakat sakat bir ış bul- muş 12 gun sigortalı diye maaşmı kesmışler. Şahin'in 12 gün çalıştı di- ye açlığa. sefalete terkedilmesı bu çağda insanlık adına ibret vencıdır. Kurumun karannı iptal için dava açacağız. ." Sendikalaşan işçilere tehdît tZMÎR (Cumhuriyet Ege Bu- rosu)- lzmir"de kurulu Deltaş ve Antilop işyerlerinde çalışan üçyüze yakın işçi, iki gün içinde sendikadan çıkmazlarsa işten atılacaklar ya da işyerleri kapa- nacak. Sendikaya üyeolan işçilerden Deltaş"taçahşandokuzunuön- ceki gün iştenatan işveren. daha sonra işçilere"yasendika,yaiş" dedi. Işçiler sendikadan çıkma- lan durumunda 99 kişinin çalış- tığı Deltaş"ın kapatılacağı ve Antilop"ta çalışan 99 kişinin de iştenatılacağınısöylediler.Deri- tş Sendikası Genel Başkanı Ye- ner Kaya. bu uygulamayı dur- durmak için heryoludeneyecek- lerinisöyledi. Işçiler: Lastik grevini hükümet uzatıyor Good-Year, Pirelli ve Brisa lastik fabrikalannda grevi sürdüren 3 bin 700 işçi. hükümet baskısı nedeniyle grevin uzadığını öne sürdü. İşçiler. "Bizleri açlıkla terbiye etmek isteyenlere kesinlikle pes etmeyeceğiz" diyor. AHMET KURT İZMİT — Grevdeki lastik işçi- leri hükümet baskısı yüzünden grevlerinin uzadığını öne sürdüler. Grevci işçiler, "Bizleri açlıkla ter- biye etmek isteyenlere kesinlikle pes etmeyeceğiz. Sonuna kadar haklı mücadelemizi sürdürecegiz. Tek amacıraız insanca yaşamaktır" dediler. 10 Mart 1990 tarihinde Good- Year'ın tzmit ve Adapazan tesis- lerinde bin 700 işçi, 2 nisanda Iz- mit'te kurulu Pirelli'de 735 işçi ve 24 nisanda da yine Izmit'te kurulu Brisa lastik fabrikasında bin 300 işçinin baslattığı grevler surerken taraflar arasında görüşme yapıl- maması grevlerin uzamasına ne- den oluyor. Bağımsız Laspetkim- lş Sendikası tzmit şube binasım her gün dolduran lastik işçileri grevi değerlendiriyorlar. Lastik üretiminin ağır bir iş ol- duğunu, sağlık koşullannın her geçen gün bozulduğunu ileri sü- ren işçiler, işverenlerin, sağlıgı bo- zularak verimi düşen arkadaşla- nnın is akitlerini feshedip insaf- sızca davrandığını vurgulayarak "Işte bu gibi haksız uygulamalar lastik işçilerini bütünleştirmiştir" dediler. Izmit'te çeşitli kesimlerden grevdeki lastik işçilerine yardım yağıyor. Birçok doktor işçüerin eş ve çocuklanm ücretsiz muayene ederken esnaflar, süpermarketler grev sonunda ödenmesi koşuluy- la işçilere alışveriş olanağı sağlı- yorlar. Good-Year'ın tzmit fabrikasın- daki işçi temsilcisi Hasan Höse- >in Çakar (33) 8 ynldır bu fabri- kada çalıştığını, grev öncesi eline ayda net 430 bin lira geçtiğini be- lirterek "300 bin lirasını kiraya veriyorum. Kalanla eşim ve 2 ço- cuğumu nasıl geçindirebilirim" diye soruyor. 11 yıldan beri Pirelli lastik fab- rikasında çalıştığını söyleyen 3 ço- cuk babası Nuri Serim (37), gre- ve ekonomik zorluklan bilerek çıktıklannı, isteklerinin gerçekleş- mesine kadar sürdüreceklerini vurgulayarak "Yaz mevsiminde yogunlasan evlilik veya siinnet dü- ğünlerine gidemiyorum. Çünku hediye alacak gücüro >ok. Elimi- ze geçen ücretlerin azhğından do- layı aile icerisinde de huzursazluk- lar yaşıyoruz" diyor. Brisa çalışanlanndan 2 çocuk babası Cengiz Tunç (40) 12 yıldan beri bu fabrikada çalıştığını, ay- lık net 430 bin lira aldığını vurgu- layarak şunlan soylüyor: "Grevin süresi ne olursa olsun, zorluklar- la yaşamaktansa bu zorluklann atlatıiması için daha da zorlana- rak hakkımızı almalıyız. İşveren- ler bizi açlıkla pes ettirmek isti- yorlarsa, aldanıyorlar." 22 yıldan beri Good-Year las- tik fabrikasımn tzmit tesislerinde çalışan 3 çocuk babası Erkan Su- an (48) her işyerinin çalışma ko- şullanmn değişik olması nedeniyle eşit tutulmaması gerektiğini ilerr sürerek anlatıyor: "Bu işyerleri zoriuluguna ve kazancuıa göre de- ğerlendirilmelidir. Lastik iş ko- lunda işçilik mali>eti yüzde 5 iken kamu işyerlerinde bu oran yüzde 20 dolayındadır." Pirelli lastik fabrikasında 10 yıldır çalışan Sait Turgut (30), eli- ne ayda geçen 425 bin lirayla eşi ve 2 çocuğunu geçindirmeye çalış- tığını soylüyor: "Grevimiz gide- rek uzuyor. Ancak tzmit'te bizle- re gösterilen ilgi güç katıyor. Bir- lik ve berabertiğimiz adeta kemik- leşiyor. Şu anda hanımın bir al- tın bileziğini bozdurdum. Bir ay bu büezigin parasıyla idare ede- cegiz." 3 Evin paketinden 6 kulakçığı hemen kesın. U EVİN, PK 34 81132 ÜSKÜDAR/İSTANBUL" adresıne hemen gönderın. Çok zarfta şansınızı artırın. TEK ÇEKİLİŞTE TV KAZANIN. KENDİ TV NİZLE. KUMANDAYI ELE ALİN. 51 Ekran, ITT Schaub-Lorenz