Katalog

8 NİSAN 1990 DIŞ HABERLER CUMHURÎYET/3 Türkiye'ye suçlama • KAHİRE (AA) — Mısırlı bir strateji uzmanı, Türkiye'nin israÜ ve Etiyopya ile birlikte Arap ülkelerini su ablukası altına almaya yönelik bir planın içinde yer aldığıru iddia etti. Mısırlı emekli general Ahmet Abdülhalim, Ashark Al Awsat gazetesinde yayımlanan makalesinde, Türkiye, Israü ve Etiyopya'daki su projelerinin, Arap ülkelerini susuz bırakarak "Büyük lsrail" planını gerçekleştirmeye yönelik olduğunu öne sürdü. Macaristan'da 2. tur oylama • BUDAPEŞTE (AP) — Macaristan'da bugün 1947'den bu yana ilk serbest seçimlerin ikinci turu yapılacak. 25 martta yapılan birincı turda, Merkez Sağ Demokratik Forum ile liberal Hür Demokrat Parti başarı sağlamış. Macaristan Sosyalist Partisi (eski KP) ise ancak °7o 10.6dolayındaoy toplayabilmişti. Poindexter suçlu bulundu • WASHINGTON (AA) — Eski ABD Başkanı Ronald Reagan'ın Ulusal Güvenlik Danışmanı John Poindexter, Irangate skandalında suçlu bulundu. VVashington'da 5 hafta süren duruşma sonunda suçlu bulunan Poindexter'ın 25 yıl hapis cezası ile 1.25 milyori dolar para cezasına çarptırılabileceği bildirildi. Peres, diyalog istiyor • PARİS (AA) — lsrail İşçi Partisi Başkanı Şimon Peres, yeni hükümeti kurar kurmaz, Filistinlilerle diyalog kurmak istediklerini bildirdi. Peres, bir Fransız gazetesine verdiği demeçte, görüşmek istediği Filistin heyetinde, Doğu Kudüs temsilcilerinin de bulunmasını kabul edebileceğini söyledi. "Hükıimetimiz kurulur kurulmaz, Baker planında öngörflldüğü gibi, Filistin toprakları için bir ya da iki, Doğu Kudüs için de bir ya da iki temsilci saptanması için kolları sıvayacağız" diyen Peres, "Filistinlilerle gecikmeden diyalog kurmayı arzu ediyonız" dedi. KP liderinden uyan • MOSKOVA (AA) — Sovyetler Birliği'nin Baltık kıyısındaki cumhuriyetlerinden Rus asıllı azınlığın en güçlü olduğu Letonya'da, Komünist Parti lideri Janis Vargis, bağımsızlık yanlılannı acele etmemeleri için uyardı. Janis Vargis, dün başlayan Letonya Komünist Partisi'nin kongresınde yaptığı konuşmada, cumhuriyetin 'bağımsızlığa henüz hazır olmadığını' belirterek 'bağımsızlık ilanına' karşı olduğunu söyledi. Uyuşturu kaçıranTürkler • BRÜKSEL (AA) — Türkiye'den Hollanda'ya uyuşturucu madde kaçırdıkian öne sürülen 4 Türk, dün Hollanda polisince gözaltma alındı. Türklerle birlikte 2 Hollandalının da tutuklandığı bildirildi. Yalcalananların kimliklerini, "soruşturmanın selameti" bakımından gizli tutan polis kaynakları, 50 kilo eroinin Türkiye'den getirildiğini açıkladılar. Yunan halkı bugün bir yıl içinde 3. genelseçim için sandık başına gidiyor Söz sırası secmendeBugünkü seçimlerin en iddialı partisi, Konstantin Miçotakis'in sağ eğilimli Yeni Demokrasi Partisi. Miçotakis hiçbir parti ile koalisyona gitmeyecek. STELYO BERBERAKİS~ ATİNA — Yunanistan, bugün bir yıl içindeki üçüncu genel se- çım için sandık başına gidiyor. Bu seçımlere hazırlanan partılerin seçim kampanyalan geçen cuma günü sona erdi ve dün seçim ya- sağı başladı. 56 seçim bölgesinde- ki seçim sandıklan bu sabah açı- bp güneşin batışıyla kapanacak. 9 milyon 700 bin nüfuslu Yuna- nistan'da yaklaşık 6 milyon 800 bin seçmen oy kullanacak. Bu se- çimlere irili ufaklı 45 parti katılı- yor. Parlamentonun 300 sandal- yesini ise üç büyük partiden bas- ka iki kuçuk partinin ve bağım- sızların paylaşması bekleniyor. Bu seçimlerin de kuşkusuz en iddialı partisi sağ eğilimli Yeni Demokrasi Partisi (YDP). Parti- nin lideri Konstaotin Miçotakis İKİ BÜYÜK RAKİP — PASOK lideri Andreas Papandreu. seçim kampanyasında kitlelerden bu>uk ilgi toplama>ı ba>ardı. du/el e>i Liani de Papandreu'nun yanından avrılmadı. Yeni Demokrasi Partisi lideri Konstantin Miçotakis (sagda) ise partisinin en fazla o> toplayaıagın- dan emin bir hava içinde seçim kampanyasını yunittu. eğer bu seçimlerden de sonuç alı- namazsa ulkenin yeniden seçim- lere gitmesinden yana bir tutum içinde bulunuyor. Yani Miçota- kis'in seçimlerden sonra ortaya çı- kacak durum ne olursa olsun hiç- bir parti ile koalisyona gitmeme- ye kararlı olduğu görüluyor. YDP geçen yılın haziran seçimlerinde yuzde 44.28; kasım seçimlerinde ise yüzde 46.19 oy almıştı. YDP son seçimlerde 300 sandalyelik parlamentoda 148 milletvekUi çı- karmıştı. Oysa tek başına iktida- ra gelebilmesi için en az 151 mil- leivekiline gereksinimi var. Sosyalist PASOK'un ise bu se- çimlerde de ikinci sıradaki yerini koruması bekleniyor. PASOK, ülkedeki skandallardan öturu so- rumlu gösterildiği için haziran se- çimlerini kaybetmişti. Haziran se- çimlerinde yüzde 39.13; kasım se- çimlerinde ise yüzde 40.6 oy alma- yı başaran PASOK, son seçimler- de 125 milletvekUi çıkardı. Bu se- çimlerde yine birinci parti duru- muna geçeceğine inanan PA- SOK'un lideri Andreas Papand- reu, komünistlerin SINASPIS- MOS partisiyle ortak bir hükümet kurmayı hedefliyor. SEÇİM KAMPANYASI İZLENÎMLERİ Bîr 'şenlik' daha geride kaldıSeçim kampanyası boyunca müzik ve dans coşkusu, geceleri Yunanlılan dev spotlarla aydınlatılmış caddelere çekmeye yetti. ZAFER ARAPKİRLt ATİNA — Ne zaman bir Yu- nanlı iie bir Türk bir araya gelse- ler, "Biz birbirimize beozeriz" muhabbeti mutlaka yapılır. Ko- nu, seçim kampanyalan ve mi- tingleri olunca bazı farklılıklar ol- sa da özünde yine bir "Akdenizli kampanya" burada da yaşanıyor. Meydanlar, bir yıl içinde üçün- cü kez seçim yapılıyor olmasına karşın yine yüz binlerce insanla doldu, geriye yine liderlerin avaz avaz nutuklarından bir "boş seda" ve milyonlarca sayfa el ila- nı, broşür, ba>xak, konfeti, rozet ve çöp kaldı. Sucuk ekmek ve so- sisli sandviççüer, bayrakçüar, leb- lebi çekirdekçüer ve gazozcular yi- ne en çok sevinenler oldu. 8 nisan seçiminde oy ara>an partiler ve adaylar meydanlara topladıkları kalabalıklara zaman zaman belki boş vaatlerde bulun- dular, ama onları yine de boş yol- lamadılar. Muzik ve dans coşku- su Yunanlıları geceleri dev spot- larla aydınlatılmış caddelere çek- meye yetti. Ateşli futbol taraftarlarını an- dıran kalabalıklar ki bir bölumu statlardan zaten yabancı değil, maytaplanyla, kornalanyla yeri goğü inlettiler. Yunanistan'ın ikinci büyük kenti Selaruk'te yapılan son PA- SOK mıtinginde "ihtiyar ddi- kanlı", 71'lik Papandreu kitleyi coşturan üslubuyla oy istedi. Pa- pandreu inanılmaz kondisyonu ile kendisinde "hâlâ iş olduğunu" kanıtladı. Papandreu ve PA- SOK'tan söz edilirken gittiği her yerde herkesin dikkatlerini topla- yan genç eşi Liaai'yi anmamak olanaksız. Yunanistan'ın "first lady •dayı" da basın toplantüanna bi- le gelerek eşinin "arkasıada oidugu" görüntüsünü titizlıkle ve "ölçiiyü hiç de kaçınnadan" ver- mesini biliyor. "Ölçii" derken Yunanlı meslektaşlanmızı da an- madan geçmemek gerek. Liani'- nin etrafı hiç de fotomuhabirleriy- le kaynamıyor. Hatta bir basın toplantısım kenardan izleyen lide- rın sarışın eşinin fotoğrafmı çek- meye hevesli bir tek muhabir de görememek bizi hayli şaşırttı haklı olarak. Kampanyamn son gecesi Ati- na'da görkemlı bir Miçotakis ge- cesi yaşandı. Yüzbinleri toplayan Yeni Demokrasi Partisi lideri Baş- bakan olma sözü veriyor ve taraf- tarlannı üJkeyi "PASOK zibniye- tine teslim elmeme>e" çağı- rıyordu. Sağın en büyük partisinin lide- ri Miçotakis, âdeta biz Türk ga- zetecilenne "vatamnuzı" hatırlat- mak istercesine konuşmasım şu sözlerle noktalıyordu: "Allah'ın izni, sizlerin oytan ile pazartesi günü iktidanz." Bir Danimarka feribotu yandı, Burma'da bir feribot baîtı Denizde iki faciada 144 ölüDış Haberier Servisi — Nor- veç'in başkenti Oslo açıklarında seyreden Scandinavian Star adlı Danimarka feribotunda çıkan yangında en az 130 kişinin öldü- ğü, 16 yolcunun da kaybolduğu bildiriliyor. 340 yolcunun kurta- nldığı deniz faciasında kaybolan yolcu ve mürettebattan büyük öl- çude umut kesildiği bdirtiliyor. "Sabotaj" kokan faciayı Norveç ve tsveç ortaklaşa soruşturuyor. Burma'da ise batan bir feribotta en az 14 kişi boğuldu. Vognmannsmten adlı Dani- marka şirketine ait olan feribot- ta büyük can kaybına yol açan yangının önceki gece saat 02.30'da başladığı ve yangında "saboUj" ihtimali üzerinde du- rulduğu bildirildi. Feribotun Nor- veçli kaptanı, gece yarısını biraz geçe, gemide küçük bir yangın çıktığını, alevlerin hemen söndü- rülmesinden sonra, bu kez daha büyük bir yangının etrafı kapla- dığmı belirtti. Kaptan, "İkinci yangın sabotajı akla getiriyor" dedi. Kazazedeler alarmın çalışma- ması yüzunden çok sayıda kişinin uyurken yandığım, birçoğunun da koridorlarda yollanm kaybederek kurtulamadığını belirttiler. ölünı- lerin bu nedenle yanma ve boğul- madan ileri geldiği belirtildi. Lysekil polisi hâlâ duman çıkan feribotta ilk saptamalara göre 130 ceset bulunduğunu, 16 kişinin de kayıp olduğunu bildirdi. Yangın- dan kurtulan yolcu sayısının 340 olduğu, yaralılann Norveç ve ts- veç'teki hastanelerde tedavi altı- na alındığı belirtildi. 10 bin 513 tonluk feribotta 495 yolcu ve murettebat bulunuyordu. Yolcuların 200'ünun Isveçli, geri kalanının ise Danimarkalı olduğu bildirildi. Feribotta 80 de araç vardı. Diğer bir deniz faciası ise Bur- ma'da yaşandı. AA'nın haberine göre Burma'nın güneyinde Gya- ing nehrinde bir feribotun cuma günü öğle saatlerinde batması so- nucu en az 14 kişi boğuldu. ölen- lerin çoğunluğunun kadın ve ço- |aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaKU|tM«M0ta|^|aaaaMjtt^|aaaa^)aaa& A cuk olduğu, kayıp olan 150 kişi- • • • ^ • • • H B V H B H H ^ B ^ B ^ B M H B M I B H B H B V H H H B V I H B ^ H B K m nin ise hayadarından endişe edil- GEMİDE PANİK — Danimarka bandralı "Scandinavian Star" adlı gemide çıkan yangın sonucu, ınm diği bildiriliyor. bir panik yaşandı. 318 yolcu kurtarma ekiplerince kurtanldılar. (Fotoğraf: Reuter) DU\W)A BUGUN DışişleriBakanlığv "Silahlanmayarışını göz ardı edemeyiz" Ankara'dan Ortadoğu'ya yakın takîp SEMİH İDİZ ANKARA — Avrupa'dakı yumuşama atmosferine rağmen Ortadoğu'da tüm hı- zıyla devam eden ve son günlerde iyice be- lirginleşen silahlanma yarışı Ankara'da dikkatle ızleniyor. Dışişleri Bakanlığı çevreleri, Ortadoğu'- nun karmaşık siyasi yapısı çerçevesinde ge- lişen bu tehlikeli yanşın Türkiye ile doğ- rudan ilgili olmadığını bildiriyorlar. An- cak bölgeye yakınlığı ve ilgili ülkelerin bir kısmı ile sınır paylaşması nedeniyle Turkı- ye'nın savunma planlannda bu gelişme- leri gözardı edemeyeceğini belirtiyorlar. Söz konusu çevreler bölgede son dönem- de meydana gelen ve Türkiye tarafından "kaygı verici" olarak nitelendirilen başlı- ca gelişmeler hakkında görüşlerini şöyle özetlediler: • lrak'ın birkaç hafta once "bilimsel amaçlı" olduğu bildirilen, ancak yine de komansiyonel veya kımyasal başlık taşı- yabileceği belirtilen uzun menzilli bir fu- zeyi denemesi bu ülkenin askeri amaçla da kullanılabilecek olan gelişmiş projelere bu- yük yatırımlar yaptığını gosteriyor. Irak'a sevk ediltnek üzere hazırlanan nükleer silahlarda "ateşleme" görevi de yapabilen "kapasitörlerin" Londra'nın Heathrow Havaalam'nda ele geçirilmesi, Bağdat'ın nukleer alana kayma gayreti içinde olduğu yolunda somut ışaret olarak kabul ediliyor. • Irak Devlet Başkanı Saddam Hüse- yin'in daha once gorulmeyen tehditkâr bir yaklaşımla dile getirdiği "gerekirse kim- yasal siiahlanmızla Israil'in yarısını yok edebiliriz" şeklindeki sözleri, bölgenin Av- rupa'daki yumuşama atmosferinden hiç- bir sekilde nasibini almadıjSını gosteriyor. Israil'ın Saddam'ın açıklamasının he- men ardından uzaya "sivil amaçlı" oldu- ğu bildirilen, ancak aynı zamanda Arap- lara yönelik "gözdağı" niteliğı taşıdığın- dan kuşku duyulmayan bir füze fırlatma- sı bölgedeki gerginliğe yeni bir boyut kat- mış bulunuyor. • tsrail'in elinde sayısı belli olmamakla birlikte bir nükleer başlık stoğu olduğu Ba- tı'da biliniyor. Duşmanlarla çevrili bulu- nan bu ülkenin bir "öliim kaiım" savaşı sırasında bunları kullanıp kullanmayaca- ğı, duşünfilmesi gereken ciddı sorulardan biri olarak gündemde duruyor. AUSIRMEN Ustüne Titrenen Parti — Bir Çekoslovak için parti ne demektır biliyor musunuz? Yukandaki sözcükleri, Çekoslovak Yurttaşlar Förumu'nun akıllı, kültürlü, sevimli sözcüsü söylüyordu. •* Bir Çekoslovak için "P" ile yazılan parti, baskı, zulüm, ger- . çekdışı açıklama, sürgün ve yalan ıstatıstik demekti Bir Çekos- lovak için "Parti" Komünist Partisi demekti ve büyük bir çoğun- luk, bu partiye karşı olmak bir yana ondan nefret etmekteydi. Macarlar için de durum pek değişik değildı Komünist Partisi öylesine kötü ızler bırakmıştı kı belleklerde ve öylesıne "kayıp 45 yıl"ın simgesi olmuştu ki yanlışları görüp düzeltmek için re- form yolunu tutanlar, onlara öncülük edenler bile nefretın serpin- tilennden kendılerinı kurtaramamışlardı. Bu nefreti, yalnızca CIA'nın propagandalarına ya da o ülke- lerdeki ıç tutucu çevrelerin çabalarına bağlamak gerçeği gör- memek demektir. Halkın tepkisi yıllar boyu bırıkmış yanlışların, ihanetlerin sonucu olarak ortaya çıkmış ve o boyuta varmıştır kı yapılan iyi işler de görulmez olmuş, sankı baştan beri tüm yapı- lanlar yanlıştır sanılmaya başlanmıştır. Sistemın tıkandığı yere kadar yapılan iyi ve doğru işlerin gö- rülmemesının, haklı tepkının tutkuya dönüşmesinin sonuçları- nın ne olacağım zaman gösterecek. Bugün için bilinen tek şey, tüm Avrupa'da komünist partile- rin, hatta komünist sözcüğünün bile itibardan düştüğü, itibar- dan düşmenın de ötesinde, tepki çektiğidır. Komünist partılerin ıtibar kaybı o boyutlara varmıştır kı Batı Av- rupa'nın en etkili, en ilgınç, en özgün ve bağımsız komünist partisi olan Italyan Komünist Partisi bile kendi admdan çekinır olmuştur Bu kuralın tek istisnası ise bütün dünyada tüm özgûrlük sa- vaşımcılarının üstüne titrediklerı, liderlerınm yazgılarıyla ıçleri- titreyerek ve bir insan olarak biraz da utançla ılgılendikleri Türkiye Komünist Partisi ya da yeni adıyla Türkiye Bırleşik Komünist Par- tisi'dir. Evet bütün dünyada komünist partileri itibar kaybeder, küçüm- semeyle bazı çevrelerce tepkıyle karşılanırken dünya bir tek ko- münist partisinin üstüne tıtremektedir kı o da yasa dışı TBKP'dir. Dogrusu TBKP'ye dönüşmüş olan TKP 70 yıllık tarihi süre- since Türkiye'de etkili olmamıştır. TKP'nın edilgenlıği, toplumu etkilemekteki becerıksizliği, yeni ulus olma sürecine girmiş olan kımı Afrıka ülkelerindekı komünist partilerinınkinden bile daha çarpıcıdır. Bu etkisizliğin hangi nedenlerden kaynaklandığını tartışma- sını ülkemızde komünist partılerin yasallaştığı dönemde yapmak daha hakça bir davranış olur Resmen susturulmuş, söz hak- kından yoksun kılınmış kuruluşlar ya da yancjaşlarıyla açık tar- tışmayı adıl olarak sürdürmek olanaksızdır. Biz burada yalnızca bir gözlemle yetıniyoruz Gözlemimiz, ta- rihi boyunca Türkiye'de buyuk etkınlığı ve etkısı olmamasına kar- şın, tüm komünist partılerin itibar kaybettıgı bir dönemde, bü- tün dürtyanın Türkiye Komünist Partısi ya da Türkiye Birleşık Ko- münist Partisi'nin üstüne tıtredığıdir. Bir anlamda, TBKP ve onun iki yönetıcısı Kutlu ve Sargın şu anda komünızmin bayrağını yük- selten kişiler durumundadırlar. Hiç kuşkunuz olmasın kı yeryüzünün birçok bölgesinde ay- dınlar, sendikacılar, sanatçılar sokaktaki alelade adam diye ni- telenen sade yurttaşlar ile tüm bunlann etkısıyle ya da kendi kı- şisel yapılan dolayısıyla politikacılar, devlet adamları, Kutlu ve Sargın'ı düşünmekte, onların yazgılarından utanç duymaktadır- lar Ve o Kutlu ile Sargın önceki gün açlık grevıne başlamışlardır. Bu açlık grevinin yeryüzünün en üstüne titrenen komünist par- tisine olan ilgiyi arttırıp arttırmayacağı konusuna gelince Hiç kuş- ku yok ki ılgide bir artı^ olacaktır. Ama kanımca yine de Kutlu ve Sargın'ın kendi sağlıklarını da tehlikeye atan bu girışımden vazgeçmeleri yerınde bir davranış olur^Çünkü onlar açlık grevine gıtmeseler bile yeryüzünün en üstüne titrenen komünist hareketinın öncüleri durumuna gelmiş- lerdir. Eğer sorun bu durumu korumak ise zahmet etmelerine hiç gerek yoktur. İktidar, savcısı, yargıcı, bakanı, sorgulayıcısı ve müs- teşarıyla ceza yasaları, infaz yasaları ve genelgeleriyle o ışı her- kesten iyi basarmakta, her alanda alt kategorıye dogru kaydığı- mız bir anda, bir tek alanda olsun Türkiye'yi ön sıralara çıkarma başarısını göstermektedir. IVASHINGJON Zirve yolunda STARTpürüzü ABD ile Sovyetler Birliği, stratejik nükleer silahlann indirimi konusunda aralarındaki göruş ayrılıklannı gideremediler. Dış Haberier Servisi — Sov- yetler Birliği Dışişleri Bakanı Eduard Şevardnadze'nin "Super Zirve" için Washington'da yap- tığı temaslar, iki ülke arasında bazı pürüzleri ortaya çıkardı. Se- vardnadze'nin, ABD Başkanı George Busb ve meslekdaşı Ja- mes Baker ile yaptığı goruşmeler- de, Stratejik Nukleer Silahlann Indırimine (START) ilişkin bir üerleme sağlanamadı. Almanya'- nın birleşmesi konusunda da Şe- vardnadze ve Baker "pürüzlerin gideriidiği" yolundaki açıklama- ya karşın, farklı görüşler ileri surdüler. Sovyetler Birliği Başkaıu Mi- hail Sergeyeviç Gorbaçov ile ABD Başkanı Bush arasında 30 Mayıs-3 haziran tarihleri arasın- da yapacağı açıklanan zirve için Washington'da bulunan Şevard- nadze, önceki gün temaslannı ta- mamladı. SSCB Dışişleri Baka- nı, Bush'la göruşmesinden son- ra düzenlediği basın toplantısın- da, START'a ilişkin bir anlaş- manın sağlanması için "uzun bir yol" alınması gerektiğini söyle- di. Litvanya sorumınun, ABD ile ülkesi arasındaki ilişkileri gergin- leştirecek biı konu olmadığını kaydeden Şevardnadze, "Buna karşın görüşmeler, iki ülke ara- sında çeşitli sorunlan ve güçliik- leri ortaya çıkardı" dedi. Ajans- lar, Şevardnadze'nin sözunü et- tiği güçlüklerin başında START anlaşmasının geldiğini belirti- yorlar. Sovyet meslekdaşından ayn olarak bir basın toplantısı duzen- leyen ABD Dışişleri Bakanı Ja- mes Baker da "Şevardnadze ile yapılan gönışmelerde, stratejik nükleer silahlarda indirim yapıl- ması konusunda çnk az ileıieme sağlanmasından hayal kınklıgı- na uğradım" diye konuştu. Ba- ker, START sorununun, Şevard- nadze ile 16-19 mayıs tarihleri arasında Moskova'da yapacağı görüşmelerde giderilmesine çalı- şılacağını söyledi. SAS hergün 17.00'de Istanbul'dan kalkarak 19.25'de Kopenhag'a varır. Avrupa'nın ve dünyanın önemli merkezlerine en uygun bağlantıları sağlar. Bizleri, İstanbul'da 146 60 75'den, Ankara'da 125 51 90'dan arayabilir veya seyahat acentenizle temas kurabilirsiniz. CUMHURIYET CADDESI 26A HARBİYE, İSTANBUL TEL 146 60 75 ATATURK BULVARI 127, KAT 4. NO 417 BAKANLIKLAR, ANKARA TEL 125 5190 S4Sİşadamının Hava Yolu