Katalog

10 NtSAN 1990 PIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Canını kurtaran kaptan • LYSEKIL (AA) — Norveç açıklarında cumartesi günü yanan ve ölü sayısı 170'e yükselen Scandinavia Star feribotu kaptanımn ve diğer yetkililerin, geride kurtanlmayı bekleyenler varken aynca kurtarma çalışmalarmın sürdüğü bir sırada gemiyi terk cttikleri, ancak sonradan geriye döndükJeri belirlendi. Kurtarma ekibinden bir yetkili, kaptan Lugo Larsen'in, kurtarma çalışmalarına katüan bir başka feribota geçtiğini, bu sırada yanan feribottan 4 kişinin kurtanldığmı söyledi. Kaptan Larsen ise yolculan yüzustü bırakmadığını öne sürerek yangın alarmının herkesin duyabiieceği şekilde defalarca yapıldığını söyledi. Bulgar Türkleri açlık grevinde • SOFYA (AP) — Türkiye'den Bulgaristan'a geri dönen Bulgar Türkleri, ev ve iş bulma konusunda kondilerine uygulanan aynmcı politikayı protesto etmek için ülkenin kuzeyinde ve güneyinde açlık grevine başladılar. Türkiye'den Bulgaristan'a geri dönen 100 bin dolayında Turk, köylerine gidince evlerine başkalanmn yerleştirildiğini ve işlerinin Bulgarlara verildigini gördüler. Letonya ve bagımsızlık • CENEVRE (AA) — Letonya Sovyet Cumhuriyeti Yüksek Sovyeti Baskanı Anatolijs Gorbunovs, "Letonya da bağımsızlığını ilan edecektir" dedi. Mübarek'ten IsraiTe uyarı • KAHİRE (AA) — Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek'in Israil'i, Irak'a karşı askeri bir operasyon düzenlememesı konusunda uyardığı bildırildi. AA'nın El Hayat gazetesine dayanarak bildirdiğine göre Mübarek'in bu konudaki raesajı Mısır'ın Tel Aviv Büyükelçisi tarafından Israil Başbakanı tzak Şamir ve lşçi Panisi lideri Şimon Peres'e iletildi. Kaçakçıya idanı • KAHtRE (AA) — Mısır'da aralannda Bedii Ali Gürel adlı bir Türkün de bulunduğu 12 kisi, uyuşturucu kaçakçılığı suçundan ölüm cezasına çarptınldı. Kahire'de dün sona eren yargılamadan sonra açıklanan mahkeme kararında, gıyabında yargılanan Gürel ile diğer sanıkların 10 ton uyuşturucuyu Mısır'a sokmaktan suçlu bulundukları bildirildi. Rüşdi yargılandı • LONDRA (AA) — Londra Yüksek Mahkemesi, Ingiltere Müslümanlan Eylem Cephesi adb kuruluşun "Şeytan Ayetleri" kitabırun yayımlanmasından sonra Ingiliz yazar Salman Rüşdi'nin "Dine hakaret" suçuyla mahkûm edilmesi talebini reddetti. ABD'den Eead'a mesaj • ŞAM (AA) — Surive Devlet Başkanı Hafız Esad ile görüşen Amerikan heyeti, Esad'ın Ortadoğu banşı konusunda öncü rolü oynamasmı istedi. Amerikalı Senatör Howard Metzenbaum, Senatör Robert Dole başkanlığındaki Amerikan heyetinin Esad ile Uç sat görüşmeden sonra Şam'da düzenlediği basın toplantısında, herhangi bir barış görüşmesinin önşartsız yapılması gerektiğini belirtti. Çok partili sisteme geçilmesi, tüm ülkede sevinçle kutlanıyor NepaFde özgürlüğe merhaba Kral Birendra'nın, kitlesel gösteriler karşısında geri adım atarak çok partili sistemi kabul etmesi üzerine başkent Katmandu'da on binlerce Nepalli sevinç gösterileri yaptı. Dış Haberier Servisı — Nepal'- de, Kral Birendra'nın, çok partili sisteme geçilmesi karannı alması- nın ardından, halk ve şimdiye dek yasadışı sayılan siyasal partiler, zaferlerini kutluyorlar. Başkent Katmandu ve diğer büyük kentler- de sokağa çıkma yasağının kaldı- nldığı ve halkın sokaklarda sevinç gösterileri yapüğı büdiriliyor. Ancak Katmandu'nun baa böl- gelerinde askerlerin, gosteri yapan halka ateş actığı haber verildi. Po- lis kaynaklan, çatışmalar olduğu yolundaki bilgileri yalanlarken, gorgü tanıklan ve hastane kaynak- lan, askerlerin açtığı ateş sonu- cunda 5 kisinin öldüğünü bildiri- yorlar. önceki gece Katmandu'da yapılan sevinç gösterileri sırasın- da kalabalığa ateş açan askerler bir kişinin ölümüne neden olur- ken, dün sabahki gosterilerde dört kişinin öldürüldüğü kaydedildi. Kaynaklan,askerier tarafından öl- durulmüş olan 4 kişinin cesetleri- nin dün sabah hastaneye getirildi- ğini söylediler. Nepal'de, şubat ayından beri yapılan yoğun protesto gösterile- ri karşısında Kral Birendra'nın önceki gece geri adım atarak, si- yasal paıtilerin yeniden etkinlik göstermesine izin verileceğini açıklaması, ülkede bayram bavası yarattı. 1961 yılından beri yasak- İı olan siyasal paıtilerin, şubat ayında başlattıkları kampanya çerçevesinde, başkent Katmandu ve diğer büyük kentlerde, büyük demokrasi gösterileri düzenlen- mişti. Gösteriler, polisin mudaha- lesiyle sık sık çatışmaya dönüş- müş, olaylar sırasında 50 gösterici ölmuştü. Kral Birendra'mn, büyüyen tep- kiler karşısında boyun eğerek 29 yıldır yürurlukte olan siyasal ya- sakiann kaldınlacağını açıklama- sımn ardından, halk sokaklara do- küierek zafen kutlamaya başladı. Başkent Katmandu ve güneyinde- ki Lalitpur ile Baktapur yerleşim merkezlerinde hafta sonunda ilan edılen sokağa çıkma yasağımn kaldırümasıyla birlikte, sokakla- nn yeniden canlandığı büdiriliyor. Katmandu'da sokaklarda gösteri yapan onbinlerce Nepalli, ellerin- de kırmızı-beyazlı muhalefet bay- raklanm sallayarak zafer slogan- lan attıiar. Gösteriler sırasında konuşma yapan muhalefet lider- leri, "Bogiin Nepai'in özgürlüğii- nü kntlnyoniz" şeklinde konuştu- lar. Şubat ayında demokrasi ha- reketlerini başlatan ana muhale- fet Nepal Kongre Partisi'nin lide- ri Ganesh Man Singh, dün Kat- mandu'daki hastane odasından ilk kez çıkarak, sevinç gösterisi yapan halkı selamladı. Singh, halka hi- taben yaptığı konuşmada, bundan sonra yasal olarak etkinlik göste- recek olan muhalefetin savaşımı- nın, çok daha zor olacağını söy- ledi. Singh, konuşraasında şöyle dedi: "Nepai'in yasal muhaİefeti olarak artık daha ciddi sonımlu- luklanmız var. Demokrasi için ventigimiz savaşım zordu; ancak, demokrasiyi ülkede yeriestinnek için verecefimiz savaşım çok da- ha güç olacaktır." Singh, etkinli- ğe geçecek olan partilerinın prog- ramımn da en kısa zamanda oluş- turulacağım söyledi. KİMLİK KARTI NEPAL NİfUK 18.760.000 (1989) Yüzötçümü: 147.181 km 1 Yönetim şekli: Anayasal kralhk Devlel Başkanı: Kral Birendra Bin Bikram Befli baslı A >(EPAL^ J rCy \ /Bmgu\ \ J Mrtuı ^ } ^ünınleri: Süt, pirinç, tahıl Sanayi: Şeker, süt, turizm Para birimi: Rupel Kisi basına diişen gelir 160 $ (1986) Dışsatuı: 151 milyon S (1987) Dısalım: 570 milyon S (1987) Etnik yapısı: Tibet, Hint ve Orta Asyalı kabileler. Nepal'de Gurkalar 1769 yıhnda diğer aşiretler üzerinde egemenliklerini kurdular. 1951 yılında ise Kral Tribhubana Bin Bikram iktidara geldi. Kral, Nepai'in aileler tarafından yönetilmesine son vererek ilk kez bir hükümet kurdu. LtTVANYA Sovyetler'den yeni uyarı MOSKOVA (AA) — Sovyetler Birliği Baş- kanlık Konseyi, Litvanya parlamentosunun, geçen hafta Sovyetler Birliği Başkanı Mihail Gorbaçov'a gönderdiği mesajı "yapKilıktan uzak" bularak, Litvanya'da Sovyet Anaya- sasının geçerlihğini koruması için yeni önlem- ler alınmasını kararlaştırdı. Sovyet Televizyonunun haberine göre, Baş- kanlık Konseyi, dünkü toplantısında, Litvan- ya'da durumun giderek kötüleştiğine ve bu durumdan Litvanya parlamentosunun sorum- lu olduğuna karar verdi. Başkanlık Konseyi'nin benirnsediği karar uyannca, Litvanya'daki "yurttaşlık baklan- nın ve SSCB anayasasıaın güvence alüna abnmas" için, bazı "ekonomik ve politik onlemler" ahnacagını beürten haberde, bu ön- lemlerin ayrıntılarına gırilmedi. Devlet Baş- GÜRCtSTAN'DA ANMA TÖRENİ — Gürcistaa'ın başkenti Tiflis'te geçen yıl düzenle- kam Vitautas Landsbergis, Batı'nın, Litvan- nen göslerilerde olen 20 kisiyi anma töreni yapıldı. Si>ah savaş elbiselerini giyen bir gnıp ya'mn bağımsızlık ilanına verdıği desteğin gi- Giırcii yumrnklannı kaldırarak bağımsızlık andı içtiler. (Folograf: AP) derek azaldığını bildirdi. AnaBritannica'nın 18.cildi tamamlandı. Cilt kapaklan bayilerde! ,9 « Türkiye'nin gerçek anlamda tek evrensel ansiklopedisi AnaBritannica'nın 18. cildi bu Pazartesi çıkan 180. fasikülle tamamlandı. AnaBritannica, Türkiye'de bilgi ve genel kültüre önem veren herkesin kütüphanesinde yerini ciltli olarak alıyor. Başvuru konusundaki büyük boşluğu en mükemmel biçimde dolduruyor. AnaBritannica'nın 180. fasikülüyle birlikte, 18. cilt kapağını almayı unutmayın. 22 ciltlik dev başvuru kaynağının 18. cildini de kütüphanenize yerleştirin.' Özel cilt bezli, varak yaldızlı ve serigraf baskılı. özenle hazırlanmış 'AnaBritannka 18. cfltkapağı", şeffaf koruyucu ambalajının içinde, KDVdahH, 7.500 TL. Not: 1. AnaBritannica'nın 18. cildi, abonelerimizin adreslenne 15 Mayts 1990tarihine kadar taahhütlü posta ile göndenlecektır. 2. Ciltlerini elden alan tstanbullu ve Ankaralı abonelerimiz, 1 Mayıs 199(1 tarihinden itibaren AnaBritannica Cilt Dağıtım Merkezleri'ne (Mecidiyeköy ve Kavaklıdere) kimlıkleri ya da Abone Taahhütnameleriyle gelerek, 18. cildi edinebilirier. AuBriUmıica okurian, eksik fasikül >e cilt kapağı talepieri içn AaaBnlafiMC* Satas MerkezJeri'ne başvnrabilirier. A N A B R İ T A N N İ C A SATIŞ MERKEZLERİ l.BüyükdereCad Ejder Apt. 63/B Mecidiyeköy-tSTANBULTel: 174 31 25 2. KlodfarerCad. Dr. Şevkibey SokakWA Divanyolu-lSTANBULTel: 516(1826 3. Ktodfarer Cad. lletişım Han 7/1 Cagaloglu-İSTANBUL Tel: 516 22 60 4. Tunalı Hilmi Cad. 121/3 Kavakbdere-ANKARA Tel: 12706 86 AnaBritannka'yt daha yakıadan tammak iça broç&r gö Adııtı. soyadım: Mesleğim: Yaşım: Adresini: Posta kodu: Telefonum: Kuponu doldurun, afağidaki adrtse göndenn. AnjYayıncıhk EsJu OMnanlı S«>k. Dılan SİICM W4 Mecıdıyekııy-İSTANBUL Tel: 172 5.1 24-25 Ana Yayıncılık A.Ş. ve Encyclopaedia Britannica, Inc. işbirliği ile yayımlanmaktadır. BUGtİN AIİStRMEN İki Seçim Önceki gün Macar seçmenleri ile Yunan seçmenleri sandık başına koştular bir kez daha. Macarlar son 45 yılın ilk özgür se- çimlerınin ikinci turu için oy veriyortardı. Yunanlılar ise bir türlü sağlayamadıkları istikrarı elde edebilmek amacıyia bir yıl için- de üçüncü kez sandık başına gidiyorlardı. Macar seçimlerinde bir sürpriz bektenmiyordu ve olmadı da. Macar Demokratik Forumu oylamadan ön sırada çıkan parti ol- du. Oylamanın ikincisi Hür Demokratlar ile koalisyon yapmaya- cağtnı daha önce açıklamış olan Jozsef Antall "Küçük Toprak Sahipleri" ya da öbür adıyla "Çiftçi Partisi" ve küçük Hıristiyan Demokratlaria birlikte, iktkjar çoğunluğunu sağlayacak bir koa- lisyon oluşturmayı öngörmekteydi. Önceki günkü ikinci tur se- çimlerin şu ana kadar elimize gelen sonuçları, Budapeşte'de ge- leceğe yönelik hesapları etkileyecek önemli bir değişikliğin ol- madığını, biraz popülist, biraz çevreci, bıraz sosyal adaletçi, bi- raz realist, oldukça serbest piyasacı, bir ölçüde dikkatli, ama ırk- çılık ve zaman zaman yabanıl anti-tomünist kampanyalar da ya- pabilecek nitelikte göoılen MDF'nin iktidar dizginlerini elinde tu- tacağını gösterıyor. Buna karşılık, içinde Yahudi lobisinin güçlü olduğu, kimi alanda MDF'ye oranla daha liberal, ama kimi alanda da son derecede acelecı ve dikkatsiz görünen öbür sağ, iktidar- daki bu sağın ana muhaİefeti olarak görev yapacak. Sol ise Macaristan'da kazanma şansını zaten çoktan yitirmiş- ti. Yunanistan'da ise PASOK iktidarının ekonomik, politik başa- rısızlıklanna, bir de ülkeyı allak bullak eden yolsuzluk skandal- ları ekleneli beri, bir türlü durulmayan ve sürekli gerginleşen si- yasal tansiyon attında bir yılda yapılan üçüncü genel seçimin, beklenen istikrarı getirip getirmeyeceği şu anda kesinlikle bilin- miyor. Miçotakis'in Yeni Demokrasi Partisi'nin Diana Partisi ile anlaştığı bildiriliyor, ama bu dıştan destekli hükümet biçiminin Yunanistan'da farklı istikrarı ne ölçüde sağlayacağını şimdiden kesinlikle söylemek olanaksızdır. Miçotakis'in istikrara sağla- namazsa yeni bir genel seçime giderek çoğunluk araması bek- leniyor. Son seçimlerden riem birinci parti konumunu koruya- rak hem de oylarını arttırarak çıkmış olan Miçotakis'in, istikrar- sızlıktan iyice yılmış olan Yunan seçmeninin desteğiyie gelecek oylamada iktidar olacak çoğunluğu sağlaması büyük olasılıktır Yunanistan'da solun başta PASOK olmak üzere artık grafiğinin düşme sürecine girdiği görülmektedir. Her ikisi de ciddi ekonomik sorunlarla karşı karşıya bulunan Macaristan ile Yunanistan'da seçimlerin sonuçları oldukça de- ğışık. Demokrasi deneyimi olmadığı soylenen Macaristan'da yal- nızca seçimler sakin ve olgun bir hava içinde geçmekle kalma- mış, 56 parti içinden 10 siyasal kuruluşun katıldığı seçimlerden sonra, ülkeyi belirli bir görüş doğrultusunda yönetebilmesi, ola- sı bir koalisyonun oluşması da sağlanabılmiştir. Demokrasi deneyimi olan, artık kendisini iyiden iyıye Avrupa- lı olarak görmeye başlayan Yunanistan'da ise seçimler gittıkçe gergınleşerek adeta laçka olma noktasına gelmiş bulunan bir siyasal tansiyon içinde yapılmış, ülkede bir ara elde edilmış gi- bi görünen görece istikrar ile, tomurcuklanma eğıliminde olan siyasal olgunluk yerini yeniden kaos öncesine bırakma tehlike- si içıne girrniştir. Macaristan ile Yunanistan arasındaki farklılık, hiç kuşkusuz sözünü ettiğimız dönemlerin öncesinde bu iki ülkede iktidarda bulunan sol iktidarlann yapılarından kaynaklanmaktadır. Macar Sosyalıst İşçi Partisi ya da öbür adıyla Macar Komünist Partisi içinde iktidarın dizginlerini eline geçıren reformcu kanat, ülke- de kendilerinden sonraki döneme yumuşak geçişı sağlayacak olan yasal düzenlemeleri yapmışlar, gereken özverıyi göstermış- ler, siyasal olgunluk ortamının oluşmasına büyük ölçüde katkı- da bulunmuşlardır. Yunanistan'dajşbaşında bulunan, nasyonal yanı sosyal yanın- dan agır basan Üçüncü Dünya nasyonal sosyalisti Andreas Pa- panflreu ise adının karıştığı skandallarla pislenen havanın ya- rartığı bunalım ctöneminde iktidarı yitireceğıni anlar anlamaz ilk iş olarak "Benden sonra tufan" dûşûncesiyle kımsenin çoğun- luğu sağlamasının pek kofay olmayacağı bir seçım yasası deği- şikhğı yaparak Yufianıstan'ı bir yıl tçinde üç kez sandık başına gitmeye ve sağ-sol gergınhğını bir kez daha bıleyecek bir sertli- ğe itmekte hiç sakınca görmemfştir. Bugün siyasal yaşamına Macar SosyaJist Partisi olarak devam eden eskı Macar komünistlerınin reformcu kanadının ağ.rbaşlı- lıkları ve sorumlu tutumları ile maceracı Papandreu'nun, ken- dinden başka hıçbir şeye aldırmayan politıkası aynı gün yapılan iki seçimin değişik niteiiklerinı oluşturan ana etkenlerdır. Sözde Ermeni soykırımı günü Aııkara, Washington'u 24 nisan için uyardı YASEMİN ÇONGAR ANKARA — ABD'deki Erme- ni lobisinin "soykınmın 75'inci yıldönümB" olduğunu öne sürdü- ğü 24 Nisan 1990 tarihinde bu ül- kede yapılacak etkinlikler Anka- ra'da "gergin" bir bekleyiş yarat- tı. Başkan George Bnsh'un etkin- liklere bizzat ya da bir mesaj ile katüması olasılığı ise ikili Uişkiler- de yeni bir pürüzün habercisi ola- rak değerlendiriliyor. Ermeni lo- bisinin 24 nisan dolayısıyla bir "sempati mesajı" beklediğini çe- şitli kanallardan Beyaz Saray'a ilettiğini belırten Dışişleri yetkili- leri, "Böyle bir mesaj, Dole'un tasannyla ayfav boyn sama çeken ikffi İUşkilere Mç de olomla katkı yapnuu" görüşünde. Ermeni lobisi Doğu Anadolu bölgesınde yaşayan Ermenilerin 1915-1923 yılları arasında hedef olduğunu öne sürdüğü "sistemli" soykınmın başlangıç tarihi olarak 24 Nisan 1915'i gösteriyor. Sena- to azınlık lideri Robert Dole'un 1989 yıh sonunda gündeme getir- diği tasan ile bu tarihin 75'inci yıl- dönümünu bir resmı "soykınm anma güaü"ne dönüştürmeyi he- defleyen Ermeni lobisi, bunda ba- şanlı olamamış, ancak 1990*1 "an- ma yüı" ilan etmişti. Dışişleri kay- naklanndan edinilen bilgiye göre bu çerçevedeki etkinlikler önü- müzdeki haftadan başlayarak y » ğunlaştınlacak. ABD'deki Erme- ni gmplarının, Washington D.C., Los Angeles, San Francisco, New York, Chicago gibi büyük kentler- de yoğun bir anma programının hazırlıklarını sürdürdüğünü kay- deden kaynaklar, ABD'deki Türk topluluğu ve lobicilik şirketlerinin de "karşı etkinlikler" planladıgı- nı belirttiler. Dışişleri yetkilileri- ne göre, Ermeni gruplarımn dü- zenleyeceği konferans. konser, yü- ıUyüş türü etkinliklere, Türk- Amerikan derneklerinin girişimiy- le yapılacak bilimsel toplantılar- la karşı çıkıhnası "en aygun" yöu- tem olacak. Yetkililer, 17-24 nisan gtinleri arasında yoğunlaşacağı kaydedilcn Ermeni anma progra- mı çerçevesinde Beyaz Saray'ın alacağı tutumun ise "Tirk- Amerikan iBşkilerinde yeniden bir pnrüz olnşturma tehlikesi taşıdıgmı" ifade ediyorlar. Dışiş- leri kaynaklannın diplomatik ka- nailardan Beyaz Saray'a da iletti- ği bildirilen değeTİendirmesi şöyle: "Enneni topluh^u içinde, siyasi besaptarta hareket eden ve tarihia çarpıDlması esasına dayanan pro- pagandalannı bu hesaplar çerce- veaindc Tmrk-Amerikan fflşkfleri- ni zedetemek için knflanan güç odaklannm variığı söz konusudur. Bu odaklar, 24 nisan gününün sözde bir soykınmın yıldöniunii oMoğn iddiasıyla Türkiye aleyhi- ne birtmkun etkinlikler planla- maktadıriar. Tarihsd bir sorunnn C8 geıçekçi dtğtricudîfuıesiiıin ge- ne taribçiler tarafından, bilinuei arasdrmalaria yapdabflecefnıi da- şiindügümiiz için, ABD Kongre- si'ne getirilen Ermeni karar tasa- nlan kadar bu etkinlikleri de yer- siz baluyonız. Ancak burada Türkiye Cnmhnriyeti devleti açı- sından önemli olan, bazı grnpla- nn siyasi amaeh etkinUkleri degil, ABD hükiiroetiııin bn etkinlikJer karşıstnda alacagı tavırdır. ABD •ikümeti üzerinde olusabüecek otası baskılara karşın, bn naka- mın vcRcefi ve soykınm iddiala- nnı cesaretlendirecek, ileride Türkiye Cumhuriyeti'nin bağım- sızlık ve toprak bâtünlnğüne yö- nelik tehdiüerin gnndeme getirfl- mesini kolaylaşOracak Mr 'sempa- ti mesajı'ıun son derece yeniz ota- cagı göruşündeyiz." Halk Gcrçcği HG gerçekieri yazacak HG haHctan yana olacak 15 Nisan'da tüm bayflerde GAZETECİ EV ARIYOR (Kindık) Kadıköy (iskeleye yakın), Beşiktaş, Ortaköy 2 oda bir salon, kaloriferli Tel: 512 05 05 - 452-453