Katalog

26 TEMMUZ 1989 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURİYET/5 MUZIK FİLİZALİ HAYVANLAR tSMAİL GÜLGEÇ Şenlik maratonu bitti İstanbul Festivali her geçen yıl daha çok deneyım kazanıyor, seyirci sayısını arttmyor. Festivale katılan hemen bütün muzlsyenler, tstanbul konser dinleyicisinin sanatçıyla bütünleşme yeteneğine hayran' kaldtklarını belirttiler. Bu yıl artan seyirci karşısında Aya trini'de ve Açıkhava Tiyatrosu'nda ciddi çaresizlikler yaşandı. Aya frini'ye daha çok iskemle, daha çok dinleyici sığdırma operasyonu sonucu pekçok muziksever klostrofobi denilen hastalığa tutuldu. Açıkhava Tiyatrosu'nun "açık" olması da, insanlann kapana kısılmışhk duygulanm gidermeye yetmedL 17. Uluslararası İstanbul Festivali 21 temrauz akşamı Aya Inni'de özel çağnhlann hazır bulunduğu kapanış konsennin ardından venlen kokteylsupe ile sona erdi. Böylece beş hafta suren bir koşuşturma bıtti. Bilindiği gıbi ta başından beriistanbul Festivali'ne pembe gozluklerle bakmaya, destek olmaya gayret ettik. Sık sık kusurlan görmezden geldığımiz, başanlan abarttığımız oldu. Çunku festivalın başanlı olmasını, yaşamasını, gelışmesıni hera lstanbullu hem de çağdaş insan kımliğiyle yaşamak isteyen bireyler olarak arzu edıyorduk. Festival, her geçen yıl daha çok deneyim kazanarak, daha çok ılgi çeken programlar hazırlayarak, basına ve tanıtıma eskıye oranla daha çok önem vererek seyirci sayısını arttırmakta. lstanbul'a gelen yabancı sanatçılar, organızasyonun çok 1yi olduğunu vurguluyorlardı bu yıl. Gerçı birkaç soyunma veya giyınme odası diye tarumlanan mekânların elverişsizliğinden ve bakımazlığından şıkâyet olmadı değıl, ama kuşkusuz 17. Uluslararası İstanbul Festivali'nin ardından KİM KİME DUM DUMA BEHİç AK Biret'ten "İmparator" konçertosa Devlet Sanatçısı pıyanıst Idil Bıret, festivalde. Tolga Kashıf'ın yönettığı Lıverpool Kralıyet Fılarmonı Orkestrası eşlığınde çaldı Bıret, konserde Beethoven'ın "İmparator" adlı 5 Nolu Pıyano Konçertosu'nu yorumladı Idil Biret. festivalın en çok ızleyicı çeken sanatçılan arasında (Fotoğraf Yıldız Üçok) karşın bir arayış ıçinde olduğu belliydi. Kuşkusuz olağanustu bir yetenek olan Sgouros'un onumuzdeki on yıl içinde arayışlarına yanıt bulacağına ınanıyoruz. Yılların eskitemediği, nâmı diğer "altın flut" JeanPierre Rantpal, bızleri duş kırıkhğına uğrattı yine. Evvelkı yıl ıki konserınden birini iptal edip giden Rampal bu yıl zamanında sahneye çıktı gerçı, ama ne yazık kı form duşükluğu ıçindeydi. Basılı programdaki yanlışı duzeltmek ıçin uzun uzun açıklama yapan, "Boyle de yanlış yapıhr nu?" tavrını pek de barız kustahlığa donuşturen unlu flutçu Rampal, bu açıklamasının ardından gayct ozensiz, yanlış suslemelerle yalapşap çalınan, bazı notaların yutulduğu kötıi bir Mozart yorumusundu dinleyicıye. Piyanist John Sleele Ritter eşliğinde çaldığı Czern>'nin Duo Konçertam'ında da Rampal aynı ozensızliğı surdurdu. Ûnlu flutçu ya artık yaşlanmış ve yorulmuş ya da istanbul ahaiisine hıç saygısı yok. Eğer ikincısi doğruysa ayıp ettı denm. Zira Rampal, aynen Joan Baez, Leyla Gencer. İdil Biret, Pekinel KAFAYI 0ULOUM Fedoseyev n Alekseyev Moskova RadyoTV Büyük Senfonı Orkestrası'nın konserlerı de İstanbul Festivah'nın kaçırılmaması gereken konserleri arasındaydı llk ıkı konserde orkestrayı şef Vladımır Fedoseyev (solda) yönettı Toptuluğun festıvaldekı ılk konsennin solıstı pıyanıst Dimıtn Alekseyev ıse orkestra eşlığınde Rahmanınov'un bir yapıtını seslendırdı • yeteneğine ha>ran kaldıklarmı özellıkle belirttiler. Bu yıl dinleyıciler bir ikı istısna dışında tam not aldılar sahnedekilerden. Festival yönetıminin artan seyirci sayısı karşısında bu yıl ozelrinın çaktırmadan yayılarak sızın iskemlenizin yarısını işgal ettığıni fark etseniz bile, kımıldayamadığımzdan oturu hıçbir onlem alamaz, konser boyunca ikı dızinizin karnınıza vapışmasını önleyemez ÇİZGİLİK KÂMİL MASARACI önceki yıl da festivale katılmış olan "altın flüt" JeanPierre Rampal, bizleri yine düş kırıkhğına uğrattı. Rampal, Aya Irini'yi dolduran onca hâyranına daha saygılı olmalıydı. ve herhangi bir öksuruk krızi vukuunda zinhar yerinızden kalkıp kendimzi dışanva atamayacağınızı dehşetle anlarsanız, "klostrofobi" hastalığına yakalanmaktan başka carenız kalmaz. Ustelık, kendi adıma bu koşullar altında muzık dinlemenin zevk değıl, ışkence olduğunu da belirtmek durumundayım. Klostrofobi, "kapalı >erlerde mabsur kalma korkosu" dıye tanımlansa da, bu hastalığın Açıkhava Tiyatrosu'nda da insana musallat olabıleceğıne bizzat tanık oldum. Oturulacak yerlerin her turlu milımetresinin satıldığı, ayrıca merdıvenlerın de insanlardan oluşan bir halı biçıminde kullanıldığı bu mekânda havanın açık olması, insanın kapana kısılmışhk duygulanm izale etmeye ne yazık ki pek yaramıyor. Her iki mekşnda da gozlenen bu izdihamın gu\enhk açısından da çok sakıncalı olduğunu bilmem söylemeye gerek var mi? Festival sohbetlerinde hep sizin gıtmedığıniz konserlerin en iyı konserler olduğu gerçeği (!) ortaya çıkar. Kaçırdığım konserler arasında Moskova RadyoTV Buyuk Senfonı Orkestrası'nın konserlerının kaçırılmaması gereken konserler olduğunu öğrendim. Ne yazık ki beş hafta gibı epey uzun bir siireyi içine alan tstanbul Festivali'nı baştan sona sebatla izleyebılmek her babayığıtin harcı değil. Bazen hiç ummadık nedenlerle aksamalar meydana gelebılıyor. Festival maratonunun son haftasında dinleyebildiğim Yunanlı pıyanıst Dimitris Sgouros'un sevımhlıği yamnda piyanisthk ko' laylığı, super tekniğı ve sadece 20 yaşında olmasına rağmen ıpuçlarını verdıği duşunen, arayan muzisyen kişiliği ilgi çekıcıydı. Programının ikincı yarısında yorumladığı Liszt, Sı Minör Sonat'ta tempolar epey ağdalandırmasına ler ve Spivakov'lu Moskova Vırtuozlan g»bı en çok muşterı çeken adlardan biri bu festivalde. Aya trini'yi dolduran onca hâyranına daha saygıh olmalıydı Rampal. A G A Ç Y A Ş K E N EĞİLİR KEMAL GÖKHAN GÜRSES Müziğe ve dinleyıciye saygının en gıizel orneğinı ise Leyla Gencer veriyor. Gencer çok az opera sanatçısına nasip olan uzunluktaki kariyerinin bu aşamasında zaten ınanılmaz zengınlikteki reper GARFIELD JIMDAllS ta:BĞESdd<J CABUH Ranpal'den düşkınkltğt Önceki yıl da festivale katılan Fransız fiütçü JeanPierre Rampal, müzıkseverleri bir kez daha duşkınklığına uğrattı. "Altın ftüt" Rampal, dınleyidlere özensiz, yalapsap çalınan kötü bir Mozart yorumu sundu bu eksikler de zaman içinde gıderilecektir. Piyanistler piyanoların istedikleri ya da ahştıkları gıbi tam formda olmadığından, yaylı çalgı çalanlar Aya Irini'deki nemden, hepsi, Ataturk Kultür Merkezi'nin kotü akustiğinden yakındılar elbet. Ancak tanıma ve konuşma fırsatı bulduğum butun yabancı muzisyenler sankı soz bırliği etmişçesıne İstanbul konser dinleyicisinin dikkatine, coşkusuna ve sanatçı ile butünleşebilme lıkle Aya Irıni ve Açıkhava Tiyatrosu'nda ciddi çaresizlikler yaşadığına da tanık olduk. Aya Irıni'ye daha çok iskemle ile daha çok dinleyici sığdırma operasyonu sonucu pek çok muziksever (bunların içinde ben de varım) "klostrofobi" denilen hastalığa tutuldu. Konser esnasında önunuzde oturan hanımın saçları burnunuzu gıdıklar, arkanızda oturan bayın soluğunu ensenızde hisseder, yanınızda oturan azıcık kilolu bı Düşüen, arayan müzisyeı Festivalın son haftasında çalan 20 yaşındakı Yunanlı pıyanıst Dımıtns Sgouros süper teknığının yanı sıra düşünen, arayan muzısyen kışıliğıyle de dıkkatlen çektı. tuarına yeni ve gerçekten şeytanca zorluklar ıçeren barok eserler katıyor. Örneğin 18 ve 21 temmuz tarıhlerınde Aya İrini'de La Scala Yaylı Çalgılar Topluluğu ile verdıği konserlerde yorumladığı TARIHTE BUGUN MİMTAZ AMKA\ KRAL FARUK'UN MIS/R'DA SONGÜNÜA 1952'DE BUSÜN, SAAT fi^De MISlB K.RALI PARUK, YATIVLA, ULKE&INİ TEftKETTİ. 1936 'M TnHTA 8EÇEN FARUK, 1943'PE KURULAN ISBAIL'E kMZp YAPILAM SAVAŞTAKİ YENiUZİDEN SOKUMLU TUTULARAK.,1952 TEMMU2UUDA ÎKTlOARDAN UZAKLAŞp/tlLMtŞTI. PEYKtM V4PANLAR, MlSlÜ ORPU&U İÇIUDE 6/ZLI &e ĞR&ÜrOlAN 'HUR SUYARBAY HASlR'lN DA AKALAglNDA gULUNOUĞU DEVRlUÜ KOMUTA KONSEYÎ YONETIMİ ELE ALMlÇTI. 6ENBL E6İLIM KRALIN İDAMI YOhiÜNOEYKEN, AM£. ftlKAN ELÇISlNIN ABAYA 6İBME£tyLE DURUM DESlŞTİ. TAHTTAH YAZ SEÇTIGINE İUÇKİN BEL&EYİ IMZAİAYAN KJZAL, MŞAMtbli KURJAROIĞl f'Ç/AJ SEVİNCİNİ G/ZLİY£MEMtÇTİ/ SAYLA/Z'Pl. BAŞLAeiNCtf SENBKAL NECIP VARDI. Muziğe ve dinleyicıye saygının en guzel örneğıni Leyla Gencer verdi. Gencer, butun ustalığına rağmen, hâlâ kendini eleştirmeye, performansıylc ilgili hiçbir kusuru bağışlamamaya devam ediyor. eserleri arasında yer alan Vivaldi Moletler sanki insan sesı ıçın değil de ufleme çalgılar ıçin bestelenmışçesine zorluklar içeren eserler. Gencer, kımı zaman flut rengini, kımı zaman kornet rengıni anımsatan saftık ve puruzsuzlukte renkler katabiliyor sesine. Olağanustu gırtlak becerisi isteyen "fioritura, coloralura" suslemelı pasajlarda sesını kıvrak bir ufleme çalgı gibı kullanarak dinleyeni başka dunyalara surukleyip goturuyor. Ustelık Leyla Gencer butun ustalığına rağmen hâlâ kendini eleştirmeye, performansı ile Layla Gencer, barok söyledi Unlü sopranomuz Leyla Gencer Aya Irını'de La Scala Yaylı Çalgılar Topluluğu ilgili hiçbir kusuru affetmemeys eşlığınde ıkı konser verdı Sanatçı ınanılmaz zengınlikteki repertuarına, yenı ve gerçekten şeytanca zorluklar ıçeren devam ediyor. tşte kendine vt barok yapıtlar kattığını İstanbul Festıvalı'nde de kanıtladı Gencer, olağanustu gırtlak becensı isteyen suslemelı pa dinleyicısine sonsuz saygısı olar bir muzisyen. sajlarda, sesını kıvrak bir üfleme çalgı gıbi kullanarak dınleyenlen surukleyıp gotürdü (Fotoğraf Yıldız Üçok) • GALERİ •ATÖLYE PERA 146 97 3 8 1 3 2 64 26 Güzel Sanatlara Hazırlık • Resim • Heykel • Seramik • Grafik r Tekstil» GH.T.EI.s. • Tiy.Dek.Kos. • SinemaTV • End.Um.Tas. • Iç Mknari ^SANAT, MERKEZİ • Gıtar • Pıano • Org • Davul Muzık atelyelen çalışmalan Şş> AMdeı Hüntyot Coa 220 5 ti 1.AŞAMAYI KAZANANLAR Tesvikiye MsçkaCad. 41/11 istasyon sanat evi HEDEF EĞİTİM HtZMETLERİ A.Ş. nnızı KONSERVATUAR SINAVLARINA hazırtıyor 518 Yaş arasındakı çocukla Yetenek sınavlanna haarlık çalışmalan Tel: 14056501306617 GÜZEL flAirATTA1B FAKÜIıTEIJBBİ TÜTENEK SIKAVI AT.A9T "özel Ders Niteligtnde Hazırlık Çalışmalarr SANAT ATOLYBSI Uoda, Hulya Sok. Hulya Apt. So 18 D 1 KadliöyTel 347 22B1 Sergı Duyurularınız Içın (1 Ağustos tan ıtıbaren) Eğıtım Yerlen Fefieryolu, Balmumcu, Kadıkoy, Taksım YaşfltulumİM Sok. Edb Hwi 132 64 26 Bojuuni 513 33 82