Katalog

73 TEMMUZ 1989 KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR tSMAIL GULGEÇ CUMHURİYET/5 77. ULUSLARARASIÎSTANBUL FESTİVALİ Primadonna Aya IrinTde La Scala'dakı başarıları sonucu 1958'de primadonnalığa yukselen Devlet Sanatçısı soprano Leyla Gencer, bugun Aya îrinı'de La Scala Yaylıçalgılar Topluluğu eşlığmde söykyecek. Tam 25 yıl La Scala sahnesme çıkan Gencer, 1985'te Pans resitahnden sonra "iiahe" olarak nitelenmışti. Kullur Servisi Archı della Scala ya da La Scala Yayhçalgılar Topluluğu, festıvaldekı ıkıncı konsennı bugun Devlet Sanatçısı soprano Levla Gencer'le bırhkte verecek Topluluğun bugun Aya Îrinı'de vereceğı konserın ötekı solıstlen ıse kemancı Piero Toso ve Arienzo Pisani. Bugunku konser programında Corelli'run Re Majör Konçeno Grosso'su, Vi>aldi'nın "Giustino" ve "Beyazıt" operalanndan aryalar, ayrıca soprano, yaylılar ve klavsen ıçın motetlerı, Localelli'nın Sol Majör ve Re Majör Gınş'lerı yer alıyor ttalya'mn en tanınmış tıyatro orkestrası La Scala Yaylıçalgılar Topluluğu'nun on üç uyesı, eleşOtnz altı ödülü var Geçen yıl Türkıye'de Devlet Sanatçısı unvanı venlen tırmenlerce yorumda ender ulaşılabılen güzellığın süreklılığını el soprano Leyla Gencer m bugune kadar aldığı 36 odül var Eskı operalan yede edebılen müzısyenler olarak ta nıden gün ışığına çıkarma çabalarıyla da tanınan Gencer hakkında bır de kınımlanıyor Çok az tanınan yapıt tap yazıMı lan da kapsayan yuksek duzeyde ralan arasında. Avustralya, Kore ve Guney Afrıkı sanatsal değerlenn arayışı ıçıııAvrupa turnelennın yanı sıra ka'da konserler vermek ıçın çağde olan topluluk, barok ve 19 son olarak bır Çın turnesı de ger rılar da aldı yüzyıl opera bestealerının yapıt çekleştıren La Scala Yaylıçalgılar Kuruluşundan başlayarak Palannın yorumundakı ustün duze Topluluğu, önümuzdekı yıllarda, dova ve Venedık oda orkestralayıyle îestıvallerın aranılan orkest ABD, Guney Amerıka, Japonya, nnın solıst kemancısı olan Piero FESTIVALDE BUGÜNJI La Seala Yaylıçalgılar T l I L l Maatreal Caz Balesi YARIN Dimitris Sgonros pi> a n * resitali (Ataturk 1830) (Açıkhava Tıyatrosu, 2130) PÎKNİK PİYALE MADRA Kultur Merkea Buyuk Salon, 1830) Afentreal Caz Balesi (Açıkhava Tıyatrosu, 2130) Toso, ttalyan keman okulunun en ünlulennden sayılan ve Vıvaldı yorumlarıyla tanınan Luigi Ferro'yla eğıtım gordu 196282 yılları arasında Venedık Sohstlen Topluluğu'nun bınncı kemancısı ve solıstı olan Toso, Italya'nın en lyı topluluklanndan bın olarak HIZLI GAZETECt NECDET ŞEN kabul edılen "II Qa»rtetto" Yaylıçalgılar Orkestrası'nın da kurucusu Vivaldi, Tartini ve AlbinoDİ'mn yapıtlannı ıçeren bırçok plak dolduran ve halen Padova Konservatuvan'nda öğretmenlık yapan Piero Toso, 1660 yılı Nıcola Amatı yapımı kemanla çalıyor Ilk başarısını Ankara Operası'nda "Cavelleria Rusticana"dakı Santuzza roluyle kazanan Leyla Gencer, 1954 vıhnda Italya'ya gıderek Napolı'dekı San Carlo Operası'nda aynı rolde sahneye çıktı Bu başarısı sonucuııda aynı yerde " M a d a m e Butterfl)" ve "Yevgeni Onyegin" operalarında başrollere çıkan ÇİZGİLİK KÂMİL MASARACl Gencer, bu arada unlü şef Tuiio Serafin'ın dıkkatını çektı. Daha önce Maria Callas gıbı pek çok yıldız yetıştıren bu buyük ustanın yanında teknığını gelıştırdı 1955 yıiında Palermo'da, "La Traviata" operasında Vıoletta rolüyle ununü pekıştıren Leyla Gencer, 1956'dakı Polonya ve San Francısco başarıları sonucunda Mılano'dakı unlu La Scala Operası'yla bır sözleşme ımzaladı 25 yıl çalışacağı La Scala'da 1957 ocak ayında Poulenc'm "Karmelitlenn Dıyalogu"nun ılk temsılınde başrolu ustlenen sanalçı, 1958 yıiında "Anna Boiena"dakı ustun AĞAÇ YAŞKEN EĞtLİR KEMAL GOKHA^ GURSES başarısıyla pnmadonnahğa yukseldı 1960'tan sonra da yukselışını hızla sürdüren Leyia Gencer, bırçok tanınmış yapıtta başrolde sahĞ u R ^ S y ^ citâ^rN ^öndö R&stflî $ORI*{QJ\ /\l}c(lO neye çıktı Ayrıca Pıccola, Scala ve Scala konser salonlanndan verdığı 1976'dakı Chopin ve iil^mrv asrfscz olfiüğunu bıldiR/R^iç m; hıç 1978'dekı Uszt, Bartok resıtallerı büyuk ılgı gördu Dunyanın en tanınmış eleştırrnmlK menlen, LeylaGencer'ın eskı ope* olaftâk: a ralan yenıden gün ışığına çıkarma çabalannı övguyle karşıladılar Nıtekım Donizetti, Pacinıni, Cherubini, Spontini ve Rossini'nin baa yapıtlan Gencer'le bırlıkte yenıden canlılık kazandı An GARFIELD jm DAVIS cak Gencer'ın bu başanlan bır bakıma korsan plak endüstnsıne yaradı ve radyo yayırüanndan yapılan yasadışı kayıtlan kapsayan ve sayısı 70'ı bulan opera plağı pıyasaya suruldu Kendıne özgu üslubu, sesını buyuk bır ustalıkla kullanışı, ustun sahne egemenhğı, özellıkle eskı operaları çağdaş bır yorumla değerlendınşıyle tanınan Leyla Gencer, 1985 vıhnda Pans'tekı resıtalınden sonra bır "div»" (ılahe) olarak nıtelendırıldı Repetuarında 70'ı aşkın opera bulunan sanatçı hakkında F.CeUa, "Leyla Gencer: Bır Primadonnanın Gerçek Romanı" adlı bır kıtap da TARİHTE BUGÜN MÜMTAZ ARIKAN 18 Temmuz yazdı Italya'da Donizetti'nın yenıden "YENİ ROMAN"IN ÖNCÜSÜ.. canlandırılışının önculerı arasın13OZ 'DE 8U6UMj UNLU FKANSIZ ROMANC'SI da yer alan ve geçen yıl Turkıye'NAVHAUE SAKRAUTE DO&MUŞTU SORBONUE YE de Devlet Sanatçısı unvanı verılen OKFORD'PA MutCUK. OĞR£NHAIIJI TAMAfiALAYAN Leyla Gencer'ın aldığı 36 ödul SAISISAUTE (SAK'or') , BI& SURE AVUKATLIK YAParasında 1967 Italyan CommenMfŞ PAHA SOMG4 rAMAMEN BOE&ıyATU* UĞ&4Çdatore, 1973 Donizetti Derneğı, ILK K(TA8l r"TROPıSM£Sn(piOf'ıZML£fZ), 1975 ttalya Plak Eleştırmenlen ve HASBRClSr OLMUfru ADINİ, Uluslararası Floransa Le Muse, GÖSTE&bl&l TEPHJ ~ 1977 Uluslararası La Madonına LEfZbEN ALAN KCmP, KLASffC ANLAT/MIN OTBodullerı, 1986 Mılano Kentı Altın S/MPE, ZAMAN, YE&, K/i/ZAIcr&Z ÇıZlMl VE Madalyası sayılabılır STAAJDART BıtZ OLAY Ö&ZUSU IÇEHMEMBKTE.YOt SARRAUTE, YAPrrLARIYLA "YE.Ni &OMAM*AKtfa/MIH OHCULEft/NOEN SAYtLArtŞ; 8AŞKA SıR GO&E Çj PAUL £ARmE~) "ANTl &OMAN*Ct AtırELENOtRlLMIŞn totursuz Mr toptuiuk Montreal Caz Balesı, l e Fıgaro" tarafından "Kusursuz bır topluluk Duyarlı ve bılınçlı dıye tanımlanmış Başka bır gazeteye gore Montreal Caz Balesı'nın "dmamızmı esnekhğı ve ustalığı tartışmaz Montreal Caz Balesi 3 gecefestivalde Cazla modern dansı ve dans tiyatrosunu bırleştıren topluluk, bu akşamdan başlayarak Açıkhava Ttyatrosu 'nda 3 gosterı sunacak. JAK DELEON Açıkhavada cazbale """ Pans, Le Figaro: "Kusursuz bir topluluk. Duyarlı ve bilinçli." Le Monde: "Çok genç ve çok deneyımlı danscılar, cazın alışılmış kahplanna scplanmıyorlar kesinlikle." Hong Kong, Dance Shovvease: "Montreal Caz Balesi, caz kavramının alışılmış boyutlannı zoriuyor. Cazın erışilmez stiline >enı yorumlar kazandıran genç koregraflarla çalışıyor bu topluluk." AvustraKa. Sunday Times: "Solıstlerden topluluğa, inanılmaz yetkinlikte bir dans unitesi!" Tokyo "Montreal Caz Balesi' nin dunyada eşi >ok!" Lıste uzayıp gıdıyor, övgüler dız boyu, tek "karşı eteştiri" (ya da yenı deyışle "olumsuzlama") yok. Vıdeo kasetten ızledığım kadarıyla gerçekten de cazla modern dansı (ve dans tıyatrosunu) bırleştırmış, hatta (belkı Harlem Dans Tıyatrosu gıbi) "sentez"lere yönelmış bır topluluk Montreal Caz Balesi Caz olgusunun yeryuzunu sarstığı bu demlerde (aslında kımı seyırcı "moda" olduğu ıçın, kımı "nostaljik takıldığı", kımı de düpeduz "cazsever" olduğu ıçın ızler caz muzığuu) caz, balenın son derece önemlı bır ışlevı var. Gunumuzün en populer ve entelektuel muzık turlennden bırı>le dansın ve mımın (artı dans tıyat rosunun) sentezleştırılmesı. Hıç de kolay değıl, ama Montreal Caz Balesi bu ışın üstesınden geliyor. Günumuze değın Richard Levi, Howard Richard, Maurıcıo VV'ainrot. Brian Mac Donald, John Cranko, Ferenc Barbay, Robert North gıbı yetkın koregraflarla çalışan topluluk (deyım yenndeyse) "Vurduğu yerden ses getiriyor"; en azından onde gelen bale eleştırmenlennın kalemıne gore "dınamizmı. esneklığı ve ustalığı tartışılamaz Montreal Caz Balesf nin" ( V .Roldan, El V Pais, Uruguay) Istanbul Festıvah'nde genış bır göstcn yelpazesı sunuyor topluluk Metheny'nın muzığıyle "Vedalar", Tom VVaits'ın bestesını temel alan "Yuksek Topuklu Kadın", Astor Piazzola'nın "Libertango"su ve Stan Kenton'ın "Bıg Band" parçası ılk ıkı akşamın prograny Son akşarn Stravinskv'nın "Ebony Concerto"su ve "Ateş Kuşu", Janes Joplin'm muağınden derlenen "Janıs for Joplin" ve yıne Kenton'ın "Big Band"ı var repertuarda Şunu eklemek gerek "Ebony Concerto" ve "Ateş Kuşu" (hele dansa uyarlanması çok zor olan "Ateş Kuşu") Stravınsky hayranlanna ılgınç gelecektır kuşkusuz Bıhndığı gıbı, geçen yılkı festıvalde ızledığınuz "İlkyaz Ayini" (koregrafı Maurice Bejart) Stravınsky'nın muzığı ustune kurgulanmıştı "Janis for Joplin"ın koregrafı Robert P^orth'un da kendı alanında (dans tıyatrosu) "en buyuklerden biri" olduğu goz ardı edılmemelı Filistinti yönetmene Kıulüs Odülü İsrail'de duzenlenen Kudus Fılm Şenlığı'nde En lyı Kısa Fılm Ödulu, Filıstinlı yonetmen Raşıd Maşravı'ye verıldı. 1980'den bu yana 12 şaire ödül verilmişti Toprak Odülü artık yok Kultur Servisi 20 Ağustos 1979'da vıtııdığımız şaır Omer Fanık Toprak anısına eşı ve vazar Furuzan Toprak tarafından 1980 yıiında kurulan Toprak Şıır Ödulu artık venlmıyor. Furuzan Toprak, ulkemızdekı ılk ozel şıır odulu nıtelığını de taşıyan Toprak Şıır Ödulu'nu bu yıl noktaladığını açıkladı Ilk aşamadakı amacının, şaır ve yazar Omer Faruk Toprak'ın anısını dırı tutmak, onu genç kuşaklara tanıtmak, "kultur açtsmdan bır hayli çorak olan ulkemize" az da olsa bu yoldan bır kultur hızmetı vermek olduğunu belırten Furuzan Toprak, odule son vermesmın nedenını şovle açıkladı "Bugun oduller çoğaklı. İşe holdingler kanştı, one milyonlar suruldu. Boylece bu tur gırısımler espnsinı yitırdi bence. Bu \uzden, odul sa>fasını kapatıyorum." Toprak Şıır Ödulu, 1980 yıiında kurulduğunda, yanşmaya katıtacak yapıtlarda şu ozelhkler aranıyordu "Insanın insanla. dogavla ve (oplumla üışkilennı ve ınsan, doğa, tuplum gerceklerını ınsancıl bır vaklaşımla somuruye karşı çıkarak işleyen, dıl ozeni ve TÜRK VE DÜNYA KARİKATÜRÜNDEN Kultur Servisi israil'de duzenlenen Kudus Fılm Festıvalı'nde En lyı Kısa Fılm ödulu'ne, "Sığınak" adlı yapıüyla Fılıstınlı yonetmen Raşıd Maşravı değer görüldu lsraıl ışgalı altında bulunan Gazze Şerıdı'nde yaşayan Maşravı, "Sığınak" adlı kısa filmınde, ışgal altındakı Batı Yakası ve Gazze Şerıdı'ndekı Arap ışçüenn durumunu anlatıyor. Ancak Filıstinlı yonetmen, guvenlık gerekçesıyle, 10 bın dolarîık ödülunu almak ozere Kudus'te duzenlenen ödıil törenıne katılamadı Fılmın yapımcısı Beşır Abu Rabıa, Gazze Şendı'nden çıkıp Israıl'den geçmenın tehLjkelı olması dolayısıyla Masravı'nın Kudus'e gıdemedığını belırttı Kudus Fılm Festıvah'nın Buyuk ödulu'nu ıse "Yeşıl Tarlalar" adlı filmıyle lsraıllı yonetmen lzak Zepel Yeşuron aldı Yeşuron'un filmının, ışgal altındakı topraklardakı 19 aylık Arap ayaklanmasını konu alan ılk lsraıl filmı olduğu behrtıldı. Bugune kadar Toprak Şıır Ödulu'nu 1980'de "Huznun Is>an Olur"la Ahmet Telli, "Kendinın A\cısı"yla Metin Altıok, I981 yıiında "Filizkıran Fırlına!ır">la Hasan Huseyin Korkmazgıl, I982'de "Kimlikleriniz Lutfen"le Kemal Ozer, 1983 yıiında "Gul Sevgıli Yurdum" ıle Alı Puskulluoğlu, 1984 198S'te "Şiır Sıcagı"yla Ali Yuce, 1986 I987'de "Ocak Kalın Alagoz"le Rıfat llgaz kazandılar Ayrıca uç şaıre mansıyon, ıkı saıre de Başarı Odulu verıldı 1982 yıiında "Gecede Kanal Sesleri" ıle Huseyin Yurttaş, "Ayrı Beraberlikler" ıle Ahmet Ozer ve "Gomlegım Levla Desenli" ıle Ömer Faruk Toprak 20 Ağustos Abduikadir Budak mansıyon aldılar 1987 yıhnda ıse "Dillerim 1979'da yıürmıştık Lâl" ıle Haşım Şahin ve "Dajler soyle>iş becerılerı taşıyan, lum Dayler" ıle Hasan Mcrcan Başabunlarda bclirli bır başarı çizgısi rı Ödulu'ne değer gorulduler ne erişmış olan >apıta odul venOte yandan, 1983 yıiında Omer hr." Toprak Şıır Odulu'nun seçıu Faruk Toprak'ın şıırlerını notlar kurulunda bugune kadar Berna ve açıklamalarla "Tıım Şiirleri" Moran, M. Başaran, Azra Erhat, adı altında Adam Ya>ınlan'ndan Tekın Sonmez, Alpav Kabacah, yayvmlayan Furuzan Toprak, 31 daha sonra Hasan tzzettin Uına Mart 1989tarıhındede25 Kutuprtıo, Sennur Sezer ve M. Y. Bilen hanc Haftası kapsamında Bostan>er aldılar Furuzan Toprak da cı Şenesenevler'de bır Omer Faseçıcı kurulda kurucu uye olarak ruk Toprak Halk Kutuphanesı açılmasını sağladı bulundu. Serdar Kutca Lubomir Mihailov (Bulgaristan)