Katalog

PAMUKBANK Kredi Çocuğunuzun okul taksidini düşünmeyîn... Cumhuriyet 66. Yü; Sayı: 23275 Kurucusu: Yunus Nadi "Bizim hemen ödeyin. iyi PAMUKBANK bankadır 600 TL. (KDVdaha>9 Haziran 1989 Cuma Sol Türkiye'nin Tahran Büyükelçiliği basıldı, araçlar hasar gördü kanat toplanttkihma çıkış arayışı esaldım TAHRAN/ANKARA (Cumhuriyet) Türkiye'nin Tahran Büyükelçiliği dün öğle saatlerinde Hizbullah yanlısı bir grubun saldınsına uğradı. Ölen ve yaralananın olmadığı saldırı sonrasında büyükelçilik bahçesine giren kişiler, Türkiye aleyhine sloganlar atarak camları kırdılar, elçilik bahçesinde elçilik görevlilerine ait 12 aracı tahrip ettiler. Bu arada, IRAN Esnek dış Devletin politika kalemi Humeyni'nin Dini lider Ayetuüah Humeyni'nin ölümünden bu yana ilk basın toplantısını yapan Iran Meclis Başkanı Rafsancani, ülkesinin daha esnek bir dış politika izleyeceğinin işaretlerini verdi. Sovyetler Birliği ile yakınlaşmaktan söz eden Rafsancani, cumhurbaşkanı seçiminde aüaylığını koyacağmı resmen açıkladı. 12. Sayfada sağlığında da Iran'ın en güçlü isimlerinden sayılan ve şimdi tüm gözlerin üzerine çevrildiği Rafsancani'nin suskunluğu 4 gün sürdü. 200yabancı gazetecinin sorularını yamtlayan meclis başkanı, adeta 'ben buradayım' mesajı vermek istiyordu. ZAFER ARAPKİRÜ'nta Tahran'ın Firdevsi Caddesi'ndeki Türkiye Büyükelçiliği önüne gelen Hizbullah yanlısı 3040 kişilik bir grup, "Kahrolsun Türkiye", "Kahrolsun Atatürk" ve "Kahrolsun Evren" diye slogan attı. Gösteri nedeni olarak Türkiye'deki bazı yayın organlarında Humeyni'nin cenaze töreni ve Iran aleyhine çıkan yazılar gösterildi. Tahran 'da görev yapan Türk gazeteciler tartaklandı, ellerindeki fılmler alındı. Türk gazeteciler tartaklanarak ellerindeki filmleri alındı. Büyükelçiliğimize girişilen saldından sonra tran'ın Ankara Maslahatgüzarı Majit Bizmark, Dışişleri Bakanlığı'na çağrüarak, Türkiye'nin "endişe ve tepkisi" bildirildi. Tahran'ın Firdevsi Caddesi'ndeki Türkiye Büyükelçiliği önüne gelen ve sayılan 3040 kişiyi bulan (Arkası Sa. 12, Sü. Tde) SHFde tasfiye korkusvı ANKARA (Cumhuriyet Bıiros«) SHP'de genel merkezin yetkilerini arttıran duzük değişikliklerinin kurultayda onaylanmasının ardından eski Genel Başkan Aydın Güven Gürkan önderliğinde bir grup milletvekilinin genel merkezin olası tasfiye kararlanna karşı bir arayışa yöneldiği ortaya çıktı. Gürkan ve bir grup sol kanat milletvekilinin bir araya gelerek "durum degerlendirmeleri" yapmaları toplu istifa söylentilerine yol açtı. lstifalar konusunda Abdullah Baştiirk, "23 kişinin istifa söykntfleri doğru mu?" sorusuna, "Aşağı ynkan öyle" derken, Aydın Güven Gürkan ise söylentilerin doğru olmadığını, yalnızca, "Knrnltay'dan sonra nasıl ki MYK topiantı yapıyorsa, bizlerin de benzer toplantılar >apmamız doğaldır" diye konuştu. Gürkan, kulislerde dolaşan istifa söylentileri konusunda ise "Kendi aramız(Arkası Sa. 10, Sü. 5'te) SESSÎZLİĞİN SESİ SHP'nin sol kanat milletvekilleri, genel merkezin yetkilerini arttıran tüzük değişikliğinden sonra Aydın Güven Gürkan 'ın evinde bir araya geldiler. Gürkan, SHP'den ayrılıp partileşme yönündeki sorulara, "Toplantüarda en aykırı düşünceler dile getiriliyor" dedi. CÛNEYTARCAYÛREK yazıyor Bir Arpa Boyu Yol... ANKARA Erken seçimle cumhurbaşkanı seçimi arasındaki bağlantının arkasında önemli siyasal hesaplar yatıyor. Siyasal taktikler aranıyor, önümüzdeki beş ayın altın değerde olduğu kanısıyla, her parti çıkar sağlayabileceği öğeleri araştırıyor. Dunkü Daily Nevvs'da çarpıcı bir manşet vardı: "Cumhurbaşkanı seçimiyle genel seçim 'iki ayn' konudur" diyordu İnönü Oysa gazeteye verdiği demeç baştan sona okunduğunda eskiye oranla daha değişik görüşler öne sürmüyordu. Bir yandan DYP'nin cumhur(Arkası Sa. 10, Sü. i'tt) nattan 12. Sayfada TARİHÎ ŞEHtTLER YARATlRtt. Sayfada UFUK GÛLOEMİR'ln haberi 1 2 . Sayfada WASHINGTON: 'YAS BAYRAĞI' RAHATSIZLIĞI Ekonomi Servisi Uluslararası Para Fonu'nun (1MF) Türkiye ekonomisinden beklediği performansı göremediği ve ekonomik gidişte endişesi bulunduğu için son Türkiye ziyaretine büyük öncm verdiği belirtildi. Çeşitli Oniversitelerden öğretim üyeleri IMF ziyaretine ilişkin yaptıklan açıkiamalarda, "IMF'nin, Türkiye'deki birçok insatun yanıbnı aradığı sondarla gekU|iııi" ifade ederek "Gelir dağdımımn bn derece boznlması IMF reçeteleriyle (Arkası Sa. 15, Su. 6'da) IMFnin kaygısı boşadeğil Bilim adamları '50 ahret sorusu'nu değerlendirdi Pekiırden kaçış başladı İki yeni birliğin Pekin 'e gelmesinden sonra kentte durumun görece sakinleştiği gözleniyor. Buna karşılık Şanghay ve Çin'in öteki kentlerinde gösterici binlerce öğrenci barikatlar kurarak çatışmaya hazırlanıyor. thş Haberier Servisi Çin Halk Cumhuriyeti'nin başkenti Pekin'de binlerce kişinin katledilmesinde görev alan 27. kolordunun çekilip yerine yeni birliklerin gelmesiyle azalmaya yüz tutan gerginlik ordu birliklerinin bu kez Pekin'de üniversitelerin bulunduğu Haidian semtine müdahaleye hazırlanmalanyla yeniden arttı. Çin'in öteki kentlerinde de olayların sürdüğu, ulke çapında üretimin adeta felç olduğu, birçok işyerinde grevler ve işi yavaslatma eylemleri yapıldığı bildiriliyor. Bu arada hakkında Moğolistan'a kaçtığı seklinde dedikodular çıkartılan Basbakan LJ Pcng, katliamın yapıldığı pazar gününden bu yana ilk kez televizyonda göriindü. Çeşitli çevreier iktidar dengesinde ağırhğın su sıralarda sertlik yanlılarında olduğunu ve Disiplin Komisyonu Başkanı Kiao Şi'nin "yıldızımn parlamaya başladıgı" göruşünü savunuyorlar. Bazı çevreler Kiao Şi'nin bir süre önce "aşın liberal" olduğu (Arkası Sa. 12, Sü. l'de) Pekin'deüniversitekampusunu basmaya hazırlanıyor İZMİR'DEN HİKMET ÇETİNKAYA'nın yazw 9. Sayfada SHPGenelSekreteriBaykal: Ozal seçime hazırlanıyor SHP Genel Sekreteri Deniz Baykal'a göre Başbakan Özal, "Ilan edilmemiş bir seçim kampanyası yürütüyor." Baykal, "îşçiye zamlar, memura köylüye vaatler bunun kesin kanıtıdır" dedi. Baykal, "boykot" yerine "seçime katılmama"yı tercih ediyor. "Oyu 21 küsur olan bir partinin cumhurbaşkanı seçmesine katılmamak, yapıcı bir eylemdir." AHMET TAN'ın söyleşisi 9. Sayfada Petrolİş raporu Gelir dağıkmında Nijerya'dan geriyîz 1988'de bir asgari ücretli 1 kg. et için 2.5 gün çalışırken, ortalama ücretli ise 1 gün 5.5 saat çalışmaktadır. 1963"te net aylık ortalama ücret ile 32.8 gram altın alınabiliyordu. Şimdi ise 3.1 gram alınabiliyor. 13. Sayfada HASTA YIKURTARMAK KatNam kurbanlan Tienanmen Meydanı'na askerienn saldınsı sırasında öldürulen yuzlerce Çinii'nin cesedı, meydana yakın bir hastanenin bahçesinde İÇİN 1 2 . Sayfada Fransız Devrimi'nin 200. yıh Devrim hâlâ güncel Devrimin simgeleri Osmanlı gözüyle 16 Louıs (jıyotının öııunde JjeVrim Bizim Radyo susuyor Kurulduğu 1958 yuından bu yana yasadışı Türkiye Komünist Partisi'nin propagandasım yapan D. Almanya merkezli Bizim Radyo, yayınlanm yarından itibaren durdurma kararı aldı. Habcr Merkezi Demokratik Almanya'nın baskenti Doğu Berlin'den 31 yıh aşkın süredir Türkçe olarak yaym yapan ve yasadışı Türkiye Komünist Patisi'nin görüşlerini yansıtan "Bizim Radyo" 11 Haziran 1989 Pazar gününden iıibaren yayınına son vereceğini duyurdu. Bizim Radyo Yaym Kurulu'nun Duisburg'daki Birlik Enformasyon Merkezi aracılığıyla yaptığı açıklamada, 1 Nisan 1958'de, "Somut tarihscl koşulların sonucu" yayınına başlayan Bizim Radyo 'nun, yayınına son verme (Arkası Sa. 15, Sü. Vde) Hükümet sözünü tutarsa ne kadar verecek? Memurun kayıp hesabı Vıllar 1983 1984 1985 19S6 Aylar 8.İE kentsel yâsiersktaı 632.8 664.6 Memur %115 zam beklîyor Netmttf indeks fefttiM. Hükümetin vaadini yerine getirmesi durumunda memur maaslarına en az yüzde 115'lik bir ar293 0 1837.2 290 3 100.9 73.123,tış yapılması gerekiyor. Uzmanla1987 337 4 350 1 2134.8 87.379.1(0.7 rın hesaplamalarına göre geçmişteki enflasyon kayıplannın göz 427 7 2932.8 463 5 1Û6.744.92.3 1988 önüne alınması ve enflasyonun 7 535 3 90.4 592 1 37469 133.594.yüzde 60*1 aşmaması halinde bu 12 4848.3 766 2 535 3 69.7 yüın ilk altı ayında 178 bin 670 lira Zam hesabı Yukarıdakı tablo, memurlann 1964 yılından ben uğradık maaş alan 5'in 2'sinde bir memuları kayıplan belirlemek amacıyla yapıldı. Kayıp hesabını yaparken baş run maaşının ikind altı ayda 384 langıç tanhının büyük onemı var 1983'ün 31 aralık günu baz alınırsa zam bin 442 liraya çıkması gerekiyor. Hükümet kaynaklı hesaplamaoranı büyükölçudedüsüyor Oysa 1 Ocak 1984ünbazalınmasıgerekıyor 14095 222 7 65.853223 8 1ÖG.5 104.7 1549,9 244 9 63.981.256 4 12 1 7 1 7 1 7 1 7 100 103 4 129 6 158 0 177 8 24.957.32744,35.745.43.091.48.182, 100 131 2 143 2 172 7 193 1 100 126.8 110.5 109.3: azoı 1000.0 1124.9 Memurun geçmişteki kaybına bu yılın muhtemel enflasyon oranı olan yüzde 60 eklendiğinde yuzde 134.3 rakamına ulaşılıyor. Memurlar yü başında zammın bir bölümünü almıştı. Hükümetin, memurlara verdiği 'geçmişteki enflasyon kayıplarını da telafı etme' sözünü tulması durumunda önümüzdeki ay memurlara yüzde 115 zam verilmesi gerekıyor. larda, başlangıç için bir günlük fark gerçek ücret kaybı hesabında çok önemli değişiklik yapıyor. Aynı şekilde 6 aylık dilimler olarak uygulanan ücret artışlarının, yıl sonundaki ücret ya da gerçek olanı ile yıl ortalamasına göre hesaplanmasına bağlı, yine gerçek ücret kaybı oranını önemli ölçüde değiştiriyor. Memurun gün farkı ile doğan büyük kaybı bir yana, hükümetin başlangıç hesabına göre dahi 5'in 2'sinde görev yapan bir memurun geçmiş yıllar kaybı ve 1989 yıh enflasyonu Fransız Devrimi üstüne aykırı düşünceler Cevdet Paşa Tarihi'nde Devrim Özel ek bugün Cumhuriyet 'le biıiikte Hıfzı Veldet Velidedeoğlu yazdı iae.6 ŞÜKRAN KETENCİ 1* 60 olarak hesaplanma koşulu ile 1989 yıh ücret artış ortalamasının % 134.3 olması zonınluluğu var. Aynı memurun ocak ayında belirlenmiş bugünku ücretinin üzerine temmuzda yapılacak ücret artışı oranının ise % 1152 oranının altına inilememesi sonucunu getiriyor. DPTnin 1983 yıhnın aralık ayım baz alarak oluşturduğu endekse göre memurun reel kaybı 1988 yıh sonunda yüzde 30.3 olarak gözükuyor. (Arkası Sa. 15, Sü. 1789 Devrimi'nin Osmanlı Üzerinde Yansımaları Devrimin İnsan Hakları Bildirgesi'nden Senedi İttifak'a Bugünün Türkçesiyle Tanzimat Fermanı Yann Cumhuriyet te Fransız Devrimi 200 Yaşında... lnsanlar özgür ve hakça eşit doğar ve yaşarlar... Her türlü egemenliğin kaynağı ulustadır; hiçbirkurum, hiçbirkimse açıkça ondan gelmeyen egemenliği kullanamaz... Herkes suçluluğu saptanıncaya değin suçsuz sayılır... Hiç kimse, dinsel bile olsa, düşüncelerinden dolayı kovuşturulamaz.... Düşünce ve görüşlerin özgürce iletişimi kişinin en önemli haklarından biridir... Özgürlük, mülkiyet, güvenlik ve baskıya karşı direnme... Bu satırlar, Fransız Devrimi'nin en temel belgelerinden biri olan 26 Ağustos 1789 tarihli "Fransız Yurttaş ve İnsan Hakları Bildirges/"nde yer alıyor. Aradan 200 yıl geçmiş. Ama o gün bu(Arkosı So. 15, Sü. Vde) HASAN CEMAL • Ölü sayısı 71 'e yükseldi Sovyetler • Meclisin özelleştirme sorgusu TBMM Birliği'nin Ozbekistan Cumhuriyeti'nde Hava Sektörü KtT Alt Komisyonu toplantısı Türklerin çatışmaları sürüyor. 3. Sayfada özelleştirme sorgusuyla geçti. Ekonomide • OPEC'te 'zoraki' anlaşma OPEC • Ekonomi çöküş tehdidi altında üyeleri arasında yeni uretim miktarları Sovyetler'in radikal görüşlü ekonomisti Shmelev Latin Amerika'ya yapılan yardımın konusunda anlaşma sağlandı. Ekonomide kesilmesini istedi 3. Sayfada • Rıdvan bir yere • Savunma bütçeterinde indirim hazırlığı gidemez Juventus'tan 6 NATO Savunma Bakanlan toplantısı milyarlık transfer önerisine Bruksel'de başladı. 3. Sayfada | yeşil ışık yakan Rıdvan 'a Fenerbahçe Kulübü Başkanı • Pare Pare' doruğa çıkıyor Türk Tahsin Kaya ateş koregraf Timur Ratlas'ın danstiyatrosu püskürüyor. Sporda Belçika'da sahnelenmeye başladı. 4. Sayfada önce mali özerklik özgün üniversite • Fantastiğe yolculuk /. Kanal Gece Sineması 'nda yönetmenliğini Peter Medak 'ın modeline temkinli yaklaşım. Arka Sayfada yaptığı 'Perili Ev' gösteriliyor. George • Cenneti öldürüyoruz Manyas Gölü C.Scott başrolü eşiyle paylaşıyor. 4. Sayfada kirlenmesi devam ediyor. Arka Sayfada UĞURMUMCU GOZLEM "Büyük Sıçrama..." Çın Halk Cumhurıyeti, 1949 yılında kuruldu. Bu tarihten önce Çin halkı, Japonlarla savaşmıstı. Bu savaş, Çin Marksizmine de damgasını vurmuştu. Bu damga, köylülere dayalı devrim ve ulusalhktı. Mao, Çin komünizminde iki büyük slogan kullanmıştı. Bunlardan biri "Yüz çiçek açs/n, bin fikır yarışsın", öteki de "büyük sıçrama"yd\. (Arkası Sa. 10, Su. 4'te)