Katalog

2 HAZİRAN 1989 EKONOMİ CUMHURİYET/11 TURKIYEUen ALTINDÖVİZ SERBEST PIYASADA DUN Dolar (satış) 2093 Mark (satısj 1056 Ata Ura (satış) 163.000 M BANKASI'NDA BUGUN Doiar (dövız alış) 2088.67 Dolar (efektıf satış) 2114.00 Mark (dövız alış) 1053.82 Mark (efektıf satş) 1066.60 1 ons altın (S) 361.70 Interbank faızt % 91.87 Konut hayalî suya düşüyor ğ Yenıyönetmelikle birlikîe, konut kredisi taliplerinin, ğ Konutbirlik Başkanı Oğuz Soydan, ' 'Bu koşullarda fl5 mılyon liralık bir kredi için alıcı arsa, proje ve bir /kimse kredi kullanamaz. Bu kadarparası olan kişinin ^fbolum inşaatın tamamlanması payı ile birlikte 26.8 ^f kredi almasına gerek kalmaz. Kendi sorununu V milyon liralık bir tasarrufa sahip olması gerekiyor. T kendisi çözer. Toplu Konut Idaresi, kredi vermek Kredinin kullanılabUir duruma gelmesi için ayrıca inşaatın istemediğini açıkça söyleyemiyor. yüzde 40'ının tamamlanması gerekiyor. Bu yonetmelik işlemez"dedi. ABDURRAHMAN YILDIRIM Yenı vonetmelıkle birlikte toplu konut seferberlığı donemı de kapatıldı. Yenı sıstemde 6O'ı bulan alıcı pa>ının bir yıl onceden bir defada yatınlması ve açılacak kredinin ancak inşaatın yuzde 40'ının bıtırılmesınden sonra kullandırılması toplu konut umudunu başka bahara attı Yenı yönetmelikle 15 mılyon liralık kredinin alınabıimesı ıçın 26 mılyon 800 bın lıralık bır tasarrufun yapılması gerektığı hesaplandı Bu koşullarda kımsenın kredı kullanmayacağını bıldıren Konutbırlık Başkanı Oğuz Soydan ıse "Bu kadar parası olan kişinin kredı almasına gerek kalmaz. Kendi sorununu kendisi çozer. Kaldı ki 15 mılyon lira>ı bıze ge'tirse 100 metre karelık konul ihtiyacını karşılanz" dedı. Salı gunu Resmı Gazete'de yayunlanarak yururluğe gıren yenı yönetmelikle en çok talep edılen 81100 metre kare konutlara açılacak 15 mılyon lıra kredı için bır yıl önceden alıcı payı hesabına 9 mılyon lıra yatınlması ve kredinin de asgarı inşaat sevıyesının yüzde 40'a ulaşmasından ıtıbaren kullandırılması esası getırıldı 6180 metre kare konutlar ıçın 6 mılyon lıra alıcı hesabına yatınlması ve inşaat sevıyesinın yuzde 30'a gelmesınden sonra kredinin kullandırılması öngöruldu. Yenı yönetmelığe gore, kredı gen odeme taksıtlen, memur maaş artışlanna endekslenerek arttınhyor ve gen odeme 20 yılda tamamlanıyor. 100 metre kare konutlar için yeni kredı lımıtlerı ve alıcı payı oranlan ıle yaptığımız bır hesaplama kredinin ancak 26 mıl>on 800 bın lıra harcama yapıldıktan sonra kullanılabıleceğını ortaya koydu 15 mıl>on lıralık kredı ıçın bankaya 9 mılyon lıra >atırmak gerekıyor Buna ortalama 5 mıl>on lıralık arsa payı ve ortalama 2 mılyon lıralık planproje masraf payı da eklendığınde ıhtıyaç duyulan fon 16 mılyon lırayı buluyor Kredinin kullanılabılır duruma gelmesi ıçın ayrıca inşaatın yuzde 40'ının tamamlanması gerekıyor 1989 yılı başında 270 bın lıra olan metre kare bırım malıyetlerıyle, 100 metre kare konutun yuzde 40'ının ınşası da 10 mılyon 800 bın lıra tutuyor Böylelıkle kredı kullanabılır duruma gelmek ıçın bır kooperatıf uyesının 26 mılyon 800 bın lıra bır para hazırtaması gereğı ortaya çıkıyor Bu durumda kredı sıstemının yuruyup yurumeyeceğı konusunda göruşlerını açıklayan kooperatıf yonetıcılerı ıse "bu iş bitti" mesajını verdıler Kentkoop Genel Sekreten Muammer Niksariı, "Bu yönetmelikle yalmzca zenginler konut sahibi olabilir" derken, Konutbırlık Genel Başkanı Oğuz Soydan, "Dehşet verici bir olay, perde kapatıldı" dıye konuştu. Yönetmelığın bu halıyle ışlemesının mumkun olmadığını savunan Oğuz Soydan şoyle devam ettı. "9 milyon aba payı yanında 5 milyon arsa payı \e 2 milyon lıra da proje payı koydugunuzda 16 milyon Ura ediyor. Bir kere arsası olan ve kredi kullanmak isleyen bir kooperatife girmesi ıçın adamın cebınde 16 milyon lira hazır parası olması gerekiyor. Ondan sonra da inşaatın yuzde 40'ını karşılayacak. Bir kere bu kadar parası olanın kredi kullanmasına gerek yok. Bıze gelsin, biz kendisinı 16 milyon lira ile konut sahibi yapanz. 9 mılyon alıcı payını bankaya yatırsa faizi ayhk odemderinı karsılar. Geri odeme sıkıntısından da kurtulur. Bu haliyle bu yonetmelik işlemez. Toplu Konut ve Kamu Ortaklıgı İdaresi de 'Ben konut kredısı vermeyı duşunmuyorum' diyemiyor, bunu açıkça söyleyemiyor. Boyle yapıyor." EKONOMT NOTLARI OSMAN ULAGAY İsyeç'ten Türkiye'ye Bütçe ve Enflasyon STOCKHOLM Turkıye'de yuzde 60'ların üzerınde seyreden enflasyonu aşağı çekecek harıka ılacın ıthalat olduğu ıdaıası suruyor mu bılmıyorum, ama hafta başından berı bulunduğum Isveç'ts yıllık enflasyon oranı yüzde 6'yı aştığı ıçın sosyal demokrat hukumetın bazı cıddı onlemlere yönelmek gereğını duyduğunu bılıyorum Aslında Isveç'ı herhangı bır açıdan Türkıye ıle karşılaştırmaya kalkısmak pek anlamlı bır ış değıl sanırım kışı başına mıllı gelırın 20 bın dolan aştığı, gelır dağılımının oldukça düzgün olduğu, ucretlerın topiam katma değerdekı payının yüzde 70'e yaklaştığı ve sosyal demokratların ulkeyı yönetmesının adeta alışkanlık halıne geldığı Isveç, özellıkle bu sonuncu özellığı nedenıyle belkı çoğu Avrupa ülkesınden de farklı bır nıtelığe sahıp görünuyor Isveç'te sosyal demokratlar 1932'den 1976'ya kadar süreklı olarak ıktıdar olmuşlar 197682 donemınde ıktıdarı ele geçıren Isveçlıierın deyımıyle "bur/uva partılerı" ıse özellıkle ekonomının yönetımınde başarısız olunca sosyal demokratlar ıktıdarı yenıden ele geçırmışler ve "burjuva partılerı"nın bıraktığı enkazı temızlemeye koyulmuşlar Sosyal Demokrat Partı 1982'de ıktıdarı devraldığında Isveç'ın butçe açığı, mıllı gelırın (GSMH'nın) yuzde 13 ünu aşmış durumdaymış enflasyon ıse yüzde 9'u buluyormuş 1982'de yüzde 15 gıbı, Isveç ıçın çok yuksek oranlı bır devalüasyona gıderek İsveç sanayıınm rekabet gucunü arttırmaya yönelen sosyal demokrat ıktıdar, bır yandan da dev bütçe açıklarını kapatmaya başlamış Sosyal demokrat ıktıdar donemınde bütçe gelırlerı ve gıderlerı şoyle bır seyır ızlemış Gellr 1982/83 1983/84 1984/85 1985/86 1986/87 1987/88 1988/89 1989/90 191 221 261 275 320 333 365 386 GMer 278 298 329 322 335 337 354 375 Butçe deıtgesi 87 77 68 47 15 4 11 11 GSMH'ye oranı % 131 % 103 % 83 % 52 % 16 % 04 % 10 % 0.9 Emisyonda 5 ayiık artış ANKARA (AA) Pıyasadakı kâğıt para mıktarı yılın ılk beş ayında ] trılyon 71 9 mılyar lıra arttı. Merkez Bankası verılerıne gore, geçen yıl 31 arahkta 4 trılyon 485 1 mılyar lıra duzevınde bulunan emısyon hacmı, 31 mayısta 5 trılyon 557 mılyar lıraya ulaştı. Emısyondakı aylık değısımler mılyar lıra olarak şuyle. 1988 1989 Ocak 4 3621 29302 Şubat 29379 4765 3 29855 49946 Maıt 31160 5 285 9 fesan 3 337 9 5 557 0 Mayıs Bankacılarmevduatfaizinde % 6O'ıkritiknoktasayıyor Dolar munzam faizleri düşürüldü ANKARA (ANKA) Dolar cınsınden açılan dövız teıdıat hesaplan munzam karşıhklarına hazıran ayında uygulanacak faız oranları duşuruldu Döviz tevdıat hesaplan munzam karşılık faizleri mayıs ve hazıran ayları ıçın şöyle belırlendı: % Mar» ABO Dolan 4 7500 4 8437 F Alman Marto 34063 3 0312 Fransız Frangı 4 3437 4 2187 Hollanda Flonnı 3 5937 3 3437 Isvtçre Frangı 4 0625 3 2185 Faiz îndirimîne enflasyon engelî FARUK BESKİSİZ Enflasvondakı belırsızlık, faızlenn yenıden tırmanışa geçebıleceğı endışesını yarattı Uzmanlar, enflasyon hızının devam etmesı halınde şu anda negatıfe geçen faizlenn, "yeniden çılgın bir tırmanışa geçebılecegini" belırtırken, bankacılar da olaya daha temkırüı yaklaşmalanna rağmen aynı göruşü paylaştılar Bankacılar, faızlenn yuzde 60'm altına dusmeyeceğını behrterek "Enflasyon 1988 du/e>inin ustune çıkarsa faizter yuk»eltılebı)ir. Faızler tam serbest denılirse kaos olur. Merkez Bankası olayı koordıne etmeli" dedı ler Kredı faızlennın son durumu, faızlenn kademeh olarak duşurulmesı konulannda göruşlenne başvurduğumuz çeşıtlı ünıversıtelerden oğretım üyelen ve bankacılar, enflasyon hınnm kesılmemesı durumunda faızlenn yenıden arttınlmasının gundeme gelebıleceğı görusünü paylaştılar Ekım kasım aylarında gündeme gelecek yuzde 85'le açılan 1 yıllık hesaplann anapara ve faız ödemelen öğıeüm uyelennce kaygıyla karşılanırken, bankacılık temkınlı bır yaklaşımla bunun "hesaplan altust" edecek bır gelışme olmayacağını dıle getırdıler.' Prof. Selçuk Abaç bankalann bu yıl 1988'de olduğu gıbı kârlı olmayacaklanru, son zamanlarda mevduat faızlerım duşurerek, "geçmişte yapılan hatalan tekrar ettiklerini" soyledı Emısyondakı genışlememn ekonomik bınmlerının elındekı lıkıtı arttırdığını belırten Abaç, "Bu fazlalık da bankalara gitti. Bu, olayın birinci aşaması. tkinci aşamada emısyon, fiyatlan arttıracak, bu kez inişe geçen faızler yeniden yukselecek. Bankalar faizleri duşurerek maliyet baskısından kaçmak istiyorlar, ama bu kez likıdıte baskısı altına girebilirler. Şu anki mevduat alosına guvetıiyoriar, ama ekim kasım ayında enflasyon hızının devam etmesi ve Merkez Bankası'nın kısıtlı da olsa sıkı para politikası uygulaması bu gidışı cıddi olarak durdurabılır. Bugun yapılanlarla faizlerin aşın yukselmesine zemın hazırlanıyor" dedı Dr. Oztın Akguç de Prof Selçuk Abaç'ın ekım kasım ayında faizlerin yenıden tırmanışa geçebıleceğı goruşunu paylaşırken, bankalann ekım kasım dönemınde hesaplan ödese de ödemese de yenı kavnağa ıhtıyaç duya caklannı ıfade ettı 1988 ekım kasım donemınde bankalara 3 İhracat kredisi ucuzladı AVKARA (A A) Turk Exımbank, sevk öncesı ihracat kredısı faızlerını bırer puan düşurdu. Fırma lımıtı de 3 5 mılyar lıradan 4 mılyar lıraya çıkanldı Sevk öncesı kredı ıçın ayrılan kaynağa da hazıran ayı ıçın 150 mılyar lıralık ek yapıldı. Mart ayında başlayan sevk öncesı ihracat kredı uygulaması kapsamında mayıs sonuna kadar 278 fırmaya 201 mılyar 326 mılyon lıra kredı kullandırıldığını kaydeden yetkılıler, hazıranda talebm 150 mılyar lıranın üzerıne çıkması halınde kaynağı arttırabıleceklerım söyledıler Tefeciye talep yüksek Bankalarda kredı faizleri, duşurulen mevduat faızlerını beklendığı ölçude ızlemezken, tefecı pıyasasında da son bır ıkı aydır faızlenn aynı düzeyde kaldığı öğrenıldı Bır ıkı ay önce yuzde 810 aylık faızle borç veren tefecılenn halen bu oranı koruduklan hem gazete ılanlarınddn hem de borç veren kuruluş yetkıhlerınden öğrenıldı, bunun, talebın yuksekbğınden kaynaklandığı belırtıldı Uzmanlar, bankalarda kredıbılıtesı olmayan, "zor dnrumdaki kuruluş ve sanayicilerin" tefecı pıyasasında borçlanmaya gıttığını ıfade ederek, "Buraya yoneienlerin riskinin yuksek olması nedeniyle faızler aynı seviyesini koruyor" dedıler Tefecilenn yuzde 10 komısyon aldıklan da göz önune alındığında yuzde 10 faızle uç aylık borçlanmaya gıden bır sanayıcının ayda yuzde 13 gıbı astronomık duzeyde faız ödedığı ortaya çıkıyor Bu arada, bankacılar kredı faızlennın ancak ekım kasım aylarında bankalann yuzde 85'lık mevduat yukunden kurtulduktan sonra duşurülebıleceğını, mevduat faızlennın bu dönemde yenıden yukselmesı halınde ıse kredılerde faız düşuşunun söz konusu olamayacağım vurguladılar trılyon lıralık bır mevduat yatırıldığını ve bunlann yüzde 50'smden fazlasının 1 yıllık hesaplar olduğunu belırten Akgüç, "Sadece faiz odemesi için ikı trilyon lıra cıvannda para gerekiyor Bankalar ellerindekı paranın çıkmamasını ısteyeceklerınden faizleri yukseltecekler. Faızlerde yenıden çılgın bir tırmanıs yaşanabılır" dıye konuştu Prof Ozer Ertuna ıse faızlenn negatıfe geçtığını, şu anda faızde değıl enflasyonda bır belırsızlığın soz konusu olduğunu vurguladı Ertuna, bankalardakı paranın çekılmemesı ıçın alternatıflerın de bulunması gerektığını hatırlatarak, "Enflasyonun kontrol altına alınmaması halınde faızlenn yeniden yukseimek zorunda kalacağım" soyledı Sarı maden talep bekliyor Ekonomi Servisi Dunya malı pıyasalannda hısse senedı fiyatlan son 20 ayın en yuksek düzeyıne çıkarken ve yüksek faız oranlanna rağmen enflasyon tehdıdı de hâla gundemdekı yennı korurken, altın ve gümuş bu gelışmelere son 3 yılın en duşük düzeyıne ınerek yanıt venyorlar Dolann değer yıtırdığı ve enflasyonun tum dünyada cıddı bır tırmanışta olduğu dönemlerde yatırımcıların 'sığınağı' olarak bılınen altının onsu halen 365 dolar cıvannda ışlem görüyor Altın yılbaşmdan bu yana 45 dolar veya yuzde 11 oranında değer yıtınrken, bır yıl oncesıne oranla değer kaybı yuzde 20'yı buluyor Uzmanlar, dolann başta Federal Alman Markı ve Japon Yenı olmak uzere önemlı para bınmlen karşısında hızla değer kazanmasının (yılbaşmdan bu yana ortalama yüzde 8 5) altının performansını olumsuz yönde etkıledığını belırtıyorlar. Uzmanlar, altın ve gümüşte arz fazlasının da söz konusu olduğunu ve arz talep dengesının sağlanması ıçın talebın yüzde 87 artması gerektığını ıfade edıyorlar Altın uzmanlan, dünyanın buyük ekonomılennde faız oranlarının enflasyonun uzennde seyretmesı nedenıyle yatırımcıların daha yüksek getırı arayışında olduklannı, ancak enflasyonun tırmanması halınde altına addı bır talebın başlayabıleceğını söylüyorlar Ancak şımdılık bırçok uzman, altının ons başına yüzde 350 dolara kadar gerıleyeceğını ve uzun \adede 400 dolara doğru tırmanışa geçeceğını tahmın edıyor Oeğerlı maden borsalan, talep daralmasına karşın canlılığını koruyor Al Baraka sigortacılıkta Ekonomi Servisi Al Baraka Turk'un Genel Mtidurü Yalçın Öner, Al Baraka'nın sıgortacılık alamnda faalıyet gostermek uzere hazırlık yaptığmı açıkladı ö n e r hazırhklan surdurulen sıgorta şırketımn adının Bereket Sıgorta olacağını belırttı öner ayrıca Al Baraka grubunun eylul ayından ıtıbaren Çın 'de de faalıyet gostermeye başlayacağmı açıkladı. KISA SUT ve Et Sanayıcılerı Bırlığı (SETBtR) Yoneum Kurulu, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ah Bozer'le Istanbul Dıvan Otelı'nde 7 hazıranda "SETBİRAT Ihşkılen" konulu bır toplantı yapacak YAŞAR Grubu şırketlerınden Pınar Sut ıle Hacettepe Unıversıtesı Beslenme ve Dıyatetık Bolumu, ılkokul oğrencılen arasında "Çocuk, Beslenme ve Sut" konulu bır şıır ve kompozısyon yarışması duzenledı Bankalarda 797 milyarlık batık Bankalar Bırlığı verılerıne gore, 1988 yılında tahsılı Tahsilı gecikmış alacaklar gecıkmış alacaklar 797 MHymTL Hh«Tl • mılyar lırayı buldu. Ulusal mtsal Tfc*ti tanlalan Uitr .Tkarat Baric^an tıcaret bankalan arasında KMMI BMİoriflfi TMrfye'de KWIAWK tartafc Demzctfifc Bankası 23 274 3 756 ArapTurk Bankası kamu bankalarının 249 Eöbank 74810 Btrleşık Turk Körfez Bankaa mılyar, ozel bankalann Sumerbank 7151 Chermcai Mıtsut Bank 160 mılyar lıralık tahsılı Zıraat Bankası l Osmanlf Bankası gecıkmış alacağı Emlak Bankası 99 545 Topiam 23 274 bulunuyor, Sumerbank Halk Barckası Töbanic 21230 TMdıe'de şate acaa baokatar 1988'de 100 milyar lıra Bank Meiiat • Vakıflar Bankası 47 746 188 zarar ettı. Topiam Adının açıklanmasını ıstemeyen bır buyuk bankanın genel muduru ıse ekonomıde 'genişleme' dönemıne gınldığım ve artan para hacmının bankalara yoneldığını belırttı Enflasyonun 1988 duzeyını aşması halınde faızlen yukseltmelennın gündeme gelebıleceğını ıfade eden genel müdür şunları soyledı "Faizler yuzde 60'ın altına duşmez. Eğer faizlerde yenıden çeşıtli bankalar farklı faiz uvgulaıiarsa Merkez Bankası'mn mudahalesı gerekir. Zaten onlar da kontrollerini yaparlar." Yapı ve Kredı Bankası Genel Mudur Yardımcısı Tayfun Bayaat şu anda bankalarda 2728 trılyon lıraFiyat artışı ücret maliyetf aıtışı lık kaynak bulunduğunu, ekım 196065 %36 %59 kasım ayındakı ödemelenn "he196570 44 46 saplan altust etmeyeceğini" ıfa197075 80 de ettı Bayazıt, kârlı olarak plaa7 197580 105 110 se edemedıklen parayı ıstemedıklennı, faızlerdekı gelışmelenn enf198087 76 74 lasyona dığer alternatıf yatırım Istenen duzeye çekılemeyen enflasyon, bir yandan gerçek ücalanlanndakı duruma bağlı olduretı kemırırken dığer yandan Isveç'ın uluslararası rekabet gücüğunun altını çızerek şöyle konuşnü olumsuz etkılıyor ve sosyal demokrat hukumet şımdı bu sotu "Taze para akısı azalırsa ve runa çare arıyor Ne var kı çözum pek de kolay görünmüyor bankalardan para çıkışı bızlanırsa faizlerin yukseltılmesi gundeme gelebilır. Bazı bankalann likıdıte sıkıntısı da faiz yukseltılmesınde etkili olabilir. Bazı bankalar yuzde 65, bazılan da y uzde 85 verirse Merkez Bankası'mn bu olayı koordıne etmesı gerekir. FaZURİH (AA) ö n d e gelen 10 Uluslararası Para Fonu (IMF) ve ızlen serbest bırakıyonız deriene sanayıleşrnış ulkeden oluşan Dunya Bankası'mn nasıl ışbırlığı kaos olur." G10'lann tsvıçre'dekı toplantısın yapabıleceğı konulannın son geda dolann durumu ve enflasyonıst lışmeler karşısında geri planda baskılar gundemm ağırhklı konu kaldığı belırtılıyor tarım oluştuıuyor. Dolann hızla değer kazanmaBugun sona erecek ıkı gunluk toplantıda 10'lar grubu ulkelerı sı, enflasyonıst baskılann dunya nı malıye ve ekonomıden sorum çapında artması ve uluslaraıası tıcaret dengelennı bozması karşıoluştu 1987 sonu ıtıbarıyla Zıra lu bakanlar temsıl edıyorlar at Bankası'nda 5 trılyon 159 mılDaha once bu toplantırun esas sında sanayıleşmış ulkeler, kalkın>ar, Iş Bankası'nda 4 trılyon 440 gundem maddesını oluşturması makta olan ulkelenn sorunlarını mılyar, Akbank'ta 2 trılyon 395 ongorulen 3 Dunya ulkelennın bır yana bırakıp kendi dertlerıne mılyar lıra mevduat bulunuyordu dış borç sorununun çozumu ıçın eğılmış durumdalar Mılyar Isveç Kronu olarak ıfade edılen bu rakamların da gösterdığı gıbı ıktıdarı çok büyük bır bütçe açığıyla devralan sosyal demokratlar, bır yandan kamu harcamalarında cıddı dısıplın sağlayarak, dığer yandan butçe gelırlennı makul olçulerde arttırarak bütçe dengesını sağlamayı, hatta 1962'den berı ılk kez bır butçe fazlası vermeyı başarmış Ne var kı bütçe dengesındekı ve genel olarak kamu malıyesındekı bu başarıya karşın Isveç'tekı Sosyal Demokrat Partı ıktıdarı enflasyonu ıstedığı duzeye ındırememış Halen yüzde 65 dolayında seyreden 12 aylık enflasyon oranı, yüzde 4 olan OECD ortalamasının haylı uzennde Isveç yönetımı bu oranları bırbırıne yaklastırmak ıstıyor, ama butce cephesındekı başarısına rağmen enflasyon cephesınde ıstenen sonucu alabılmış değıl Demek kı butçe dengesını sağlamak enflasyon cephesınde hedefe varmak ıçın her zaman yeterlı olmayabılfyor Her ulkenın kendı koşulları altında farklı sonuçlar ortaya çıkabılıyor Turkıye"de oyle yuzde 6'larda değıl yuzde 60'larda dolaşan ve tırmanma tehlıkesı gosteren enflasyonu aşağı çekmek ıçın ıthalata yonelmenın çare olduğunu savunan ıktıdarın karşısında, enflasyonu bütçe denklığı sağlayarak önleyeceklerını söyleyen ve bunu oldukça basıt bır olaymış gıbı gosteren muhalefet lıderlerının yaklaşımı da bana fazla ınandırıcı görünmüyor doğrusu Sayın Inönü ve Sayın Demırel'ı Isveç'e hareket etmeden hemen önce ıkı ayrı toplantıda dınleme olanağını buldum, her ıkısı de adeta sözleşmış gıbı, enflasyonu bütçe denklığıyle önleyeceklerını söyledıler Türkıye'nın bugünkü durumunda bütçe denklığını sağlamak da çok zor bır ış, ama ayrıca enflasyon olayı bu kadar basıte ındırgenecek bır olay değıl Isveç'te butçe denklığının sağlanmasına karşın enflasyonun ıstenen duzeye çekılmemesınde sanıyorum verımlılık artışlarıyla desteklenmeyen ucret artışlarının ve ıç taleptekı canlanmanın rolu ağır basıyor Bu nedenle bır kısır donguye gırılmış Ilk bakışta aşın gorunen ucret artışlan yıllardan berı ılk kez 198087 donemınde fıyat artışlarının gerısınde kalmış 1960'tan bu yana Isveç'te ucret ve fıyat artışı gostergelerı şöyle gelışmış G10'ların toplantısı Dolan tartışacaklar Borsada işlemler OncMse Akçımento ArçeJık Aymar Baotaş Br« (MkHalat Ornsa ÇıAurova E Denclı Cam Döktaş Eczacıtası Y Ege Bıracılık Ege Gubre Ereğlı D Ç 2100 6700 3300 2400 3100 3750 7800 14400 4250 2625 11600 1075 16400 13300 8000 5900 3625 3500 1925 10600 5600 5000 5350 3550 1800 1150 3225 3350 1900 1750 3750 6000 3150 3250 2100 6000 1475 910 Erajıaç.ffw*g GoodYear Gobrj Fatjnkaim Guney Bıracılık Hektaş tzmtrDÇ bocam Kartonsan Kav KepezEI KoçHoldıng Kordsa (BU) Koruma Tar KoçYatmm Melas Nasas Olmuksa Otosan Pmar Sut Sarkuysan Srfaş TDeımDök Tdetaş TS8ffl(»75HB) Tİ5B(CH»75B0U TŞışe Cam T Sıemens Yasas hİMBfttan:. NMin MMeksl 880 920 970 840 770 Bugunku enduşı* 2075 6800 3400 2300 3075 3650 7800 13900 900 4175 2500 11600 1075 16600 12300 7800 860 5600 3500 870 3650 1925 11000 5400 4850 5450 3500 1775 940 1125 3150 3300 1975 1700 3550 6000 3100 3275 810 760 2000 6200 1425 1 Haziran 1989 8ugun*u BugurKu Slen En coksoz Ağırkkiı en yıisek kapanış mıktarı yapılan fiy ort fiy 2175 2175 33090 2100 2123 7000 7000 1775 6900 6900 3400 750 3400 3400 3400 2400 2400 2356 2300 21450 3125 3098 3125 2250 3100 3800 3650 3350 3650 3701 7800 7800 803 7800 7800 143O0 13900 8485 13900 13990 900 900 200 900 900 4225 4175 4874 4200 4203 2650 2650 10650 2550 2565 11700 11600 11627 2950 11600 1075 1075 2273 1075 1075 17000 16600 27068 16700 16751 13400 13300 13300 13113 2770 7950 7800 5262 7840 7850 870 861 870 8250 860 5700 5650 1600 5650 5650 3575 3575 2200 3575 3540 900 882 870 5000 870 3650 3650 3650 450 3650 1925 1925 9418 1925 1925 11000 11000 11000 1280 11000 5450 5400 2300 5450 5437 4950 4850 1680 4850 4893 5550 5500 6298 5500 5488 3550 5330 3550 3538 3550 1800 1797 8750 1800 1800 970 970 2400 950 948 1150 9800 1125 1125 1125 3175 3175 3169 3175 991 3300 3300 1525 3300 3300 1975 300 1975 1975 1975 1725 8M25 1701 1700 1700 3800 3600 26110 3600 3645 6050 6000 11700 6000 6016 3125 3125 6866 3125 3115 3350 3300 2554 3300 3275 810 810 5580 810 eto 770 770 92480 770 766 2100 2100 6748 2025 2047 6350 6300 4910 6300 6270 1450 1425 7100 1425 1432 İenHucnH: H .1.S3S/ 35.513 ....121 248 812 Ekonomi Servisi 1988 yılı ıtıbarıyla bankalann tahsılı gecık mış alacakları 797 mılyar 213 mılyon lıra olarak gerçekleştı Tahsılj gçcıkmış alacaklarda Emlak Bankası 99 5 mılyar lırayla ılk sırada yer alıyor. 1988 yılında Sumerbank 100 mılyar, ArapTurk Bankası 20.9 mılyar lıra zarar ettı. Bankalar Bırlığı verılerıne gore 1988 yıünda Akbank 1988 yılında ozkaynak ve kredıde ılk sırayı alırken, kredı hacmı en buyük banka Zıraat Bankası oldu Başlıca gostergeler uzennden yapılan değerlendırme şoyle: Kâr. 1988 yılında kârı en yuksek banka Akbank oldu Geçen yıl 306 1 mılyar lıra kâr eden Ak bank'ı 172 1 mılyar lira kârla Zıraat Bankası, 166 6 mılyar lıra kârla Vakıflar Bankası izledı. 1987 yılında en fazla kâr eden ılk uç banka 167 9 mılyar lırayla Akbank, 81 3 mılyar lırayla Vakıflar Bankası, 78 5 mılyar lırayla da Etıbank olmuştu Zarar: Geçen yıl ıkı banka zarar ettı. Sumerbank'ın zararı 100 mılyar, ArapTürk Bankası'mn zararı 20 9 mılyar lıra oldu. 1987 yı Bank of Bahraın and Kuvvaıt Bank of Credrt and Commerce 6 907 Aztl baakalar Adabank Akbank BNP Ak Bankası Demtrbank Egebank Eskısehır Bankasi Fınansbank Iktısat Bankası Koç A r a n k a n Bank Mıliı Aydın Bankası Banco dı Roma 649 2356 3 421 • • • Banque inöosuez Cıîıbank N A. Credit Lyonnaıs Habıb Bank Lımıted Hoiantse Bank Unı N V Manufacturers Hanno Trust Saudı Amerıcan Bank * Netbank Pamukbank ' Standa'd Chartered Bank 20 965 The Cnase Manhattan Bank The First Nat Bank of Boston 1679 Turk Bankası Lırrated Topiam 356 400 Kredi: Zıraat Bankası, kredı hacmınde de ılk sırayı aldı En fazla kredı hacmıne sahıp ılk uç bankanın 6 trılyon 365 8 mılyar lıravla Zıraat Bankası, 3 trılyon 526 mılyar lırayla Iş Bankası ve 3 trıl yon 81 5 mılyar lırayla Emlak Bankası olduğu göruldu 1987 sonu ıtıbarıyla Zıraat Bankası'mn 4 trılyon 675 mılyar, Iş Bankası'mn da 2 trılyon 823 mılyar lıra kredısı bulunuyordu Geçen yılın ocak ayında Anadolu Bankası'yla bırleştırılen Emlak Kredı Bankası ıse 1987 sonundakı 1 tnlyon 716 mılyar lıralık kredısıyle uçuncü sırayı almıştı Tahsili gecikmiş alacak: Emlak Bankası, 99 5 mılyar lıralık tahsılı gecıkmış net alacakla ılk sırada bulunuyor Bu bankayı 74 8 mılyar lırayla Etıbank ve 54 9 nulyar lırayla Yapı ve Kredı Bankası ızlıyor 1987 sonunda tahsı'ı gecıkmış net alacağı en yuks*k oanka Anadolu Bankası olmuştu Bu bankanın tahsılı gecıkmış net alacakları 207 4 mılyar, Denızcılık Bankası'mn 80 3 mılyar, Zıraat Bankası'nın ıse 78.4 mılyar lıra duzeyınde bulunuyordu Anadolu Bankası'mn ıçınde bulunduğu durum, bırleşmeyle oluşturulan Emlak Bankası'nı da etkıledı ve Emlak Bankası tahsılı gecıkmış alacak sıralamasında ılk sıraya oturdu Ulusal tıcaret bankalan ıçınde kamu bankalarının loplam 248 mılyar 812 mılyon, bankalann 160 mılyar 412 mılyon lıralık tahsılı gecıkmış alacağı bulunuyor DÖVİZ KURLARI Dovızın Cınsı 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şılını 1 Batı Alman Markı 1 Belçıka Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fın Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Flonnı 1 Isveç Kronu 1 Isvıçre Frangı 100 Italyan Lıretı 1 Japon Yenı 1 Kuveyt Dınan 1 Sterlın 1 S Arabıstan Rıyalı Dövız Alış 2088 1570 149 1053 50 270 472 310 935 312 1227 145 67 68 73 82 35 47 87 77 37 91 55 45 Ddvız Satış 2092 86 1573 83 150 03 1055 9 3 50 45 271 01 473 82 311 3 9 937 24 313 54 1230 01 145 74 7 851 1466 7051 57 3293 84 557 01 1469 7065 70 3300 44 558 13 Efektıf Alış 2088 67 1543 98 149 73 1053 82 49 49 270 47 464 83 310 77 935 37 312 91 1227 55 142 98 14 41 6931 69^ 3293 84 547 54 Efektıf Satış 211400 1589 72 151 55 1066 60 50 96 273 75 478 61 314 54 946 71 316 71 1242 43 147 21 1484 7137 07 3333 78 563 77 ÇAPRAZ KURLAR S S S S 1 9820 B Alman Markı 6 7210 Fransız Frangı 2 2330 Hollanda Flonnı 1 7014 Isvıçre Frangı S 1436 02 Italyan Lıret $ 142 47 Japon Yenı $ 3,7497 S Arabıstan Rrya E 1,5769 $ Şefcerbank Tekstf Bankası Turk Dış Tıcaret Bankası Turk Ekonomı Bankası Tunzm Bankası T İhracat Kredı Bankası Türk Tıcaret Bankası T Garantı Bankası 1 118 • T Kaikınma Bankası T Imar Bankası 9 345 Topiam T İş Bantıası 28 261 > Azd bankalw T tthaiat ve İhracat Bankasıi 726 Sınaı Yatı ve Kredı Bankası T Tunzm Yat ve Dış Tıc B a n Turk Merchant Bank T Tutunculer Bankası 6 407 T â n a ı Kalionma Bankası Uluslararas End veTic Ban 12 911 Yatırım Bank Yapı ve Kredı Bankası 54 919 Topiam 160 412 Genel topiam Topiam lında ıse Denızcılık Bankası 24 3 mılyar, Çaybank da 81 mılyon İıra zarar etmıştı Mevdual: Zıraat Bankası, 8 trılyon 389 7 mılyar lıralık mevdua 9048 m uflunma ve vaurm u n u u 581 ' Kaımı bankaian 7 026 ıller Bankası 98 5494 247 013 9 347 261952 6 390 88 522 94 912 797 213 ALTIN GÛMÜŞ Alış Cumhunyet Reşat 24 ayar altın 22 ayar bılezık 18 ayar altın 900 ayar gumuş 1 ons altın (S) 161000 173 000 24 350 21 780 18 260 Satış 163 000 178 000 24 400 24100 18 300 SERBEST PİYASADA DÖVİZ ABO Dolan Batı Alman Markı Hollanda Flonnı Isvıçre Frangı Ingılız Sterfını Fransız Frangı (M Bankası) 395 361 70 425 Alış 2090 1054 935 1217 3320 310 360 80 Satış 2093 1056 940 1222 3350 312 (Londra) 44C.I 18 650.30 ( I n k 1 653.9S) tıyla ılk sırayı aldı Zıraat Banka sı'nı 6 trılyon 115 9 mılyar lırayla Iş Bankası ve 3 trılyon 681 5 mılyar lırayla Akbank izledı 1987 yılında da sıralama aynı şekılde /MURATA FAKSIMILE İstantol: 175 44 S3 *nUl r a. 123 0 8 * •ursa: 152 20S Afana: 122 533