Katalog

10 HAZİRAN 1989 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Özbekistarida ölüsayısı 80'e, yaralısayısı da 800'e ulaştı Etııik çatışma yayılıyor Fergana kentinden sonra, Kokand kentinde de kızgın kalabalıklar, resmi binalara saidırıp, polise ait silahları ele geçirdiler. Güvenlik önlemleri yetersiz kalıyor. Dış Haberler Servisi Sovyetler Birliği'nin Özbekistan Cumhuriyeti'nde yaklaşık iki haftadır süren ÖzbekMisket çatışması tehlikeli boyutlara ulaşarak sürüyor. Sovyet Hükümeti'nin yayın organı tzvestia Gazetesi dün verdiği haberde ölü sayısının 80'e, yaralı sayısımn da 800'e çıktığını bildirdi. Gazete, binleıce güvenlik görevlisinin varlığına rağmen öfkeii gruplann polis karakollarına saldırılar düzenlediklerini yazdı. Özbek liderler ve Halk Temsilcileri Meclisi'nin Özbek üyeleri, Meclisin önceki gün Fergane Vadisi'ndeki etnik çatışmayı ele almak üzere basına kapalı olarak düzenlediği birleşime gönderdikleri mesajda, bölgede "Özel durum" ilan edilmesini istediler. saldırılarından kaçan 10 binden fazla Misket Türkü kışlalara sığınmış durumda. ö t e yandan önceki gün Halk Temsilcileri Meclisi'nin birleşiminde bir konuşma yapan Özbekistan temsilcisi Adil Yakubov, bölgedekı ağır yaşam koşullarının etnik çatışmanın patlak vermesine uygun toplumsal ortamı yarattığını söyledi. DUNYADA BUGUN ALİSİRMEN Olanaksız Türkiye'de, Humeyni için hiç de diplomatik gerek yokken, hatta diplomasinin ana kurallarından biri olan karşıltklılık ilkesine de aykırı olarak, bayraklar yarıya indiritirken, Tahran'daki büyükelçiliğimizin saldırıya uğraması, kamuoyunda şok etkisi yaptı. Böyle bir davranışın Türkiye'de büyük tepkiyle karşılanması doğaldır. İran'da Türkiye Cumhuriyeti ile Atatürk'e yağdırılan bu hakaretlerden doğrudan doğruya yonetimin sorumlu tutulamayacağı söylenebilir. Ancak saldırının iki saat sürmüş olması da son dereçede anlamlı bir olay. Acaba İran'da yönetim, başkentın göbeğindeki bir olaya iki saatten daha çabuk müdahale edemiyor mu? Ve acaba bundan böyle bizler, İran ile İslami yönetimi hakkırvdaki düşüncelerimizi, Humeyni ile ilgili görüşlerimizi burada, Türkiye'de dile getirirken, Tahran'daki diptomatlarımızın can güvenliğinı düşünerek çekingen davranmak durumunda mı kalacağız? Tahran yönetiminin Atatürk karşıtı, hakaretleri de içeren yayınları karşısında, Türkiye'de kimse İran Büyükelçiliği ya da konsolosluğu önünde gösteri yapmaya kalkmıyor da acaba İran'daki bu dirençli Türk düşmanlığı, halk arasında neden bu denli yaygınlaşıyor? Sorunun yanıtını aradığınızda, İran'da hepsi de İslami yonetimin denetiminde bulunan yayın organlarında, sürekli olarak Atatürk, laiklik ve Türkiye düşmanlığı yapıldığını görürsünüz. Tahran'dan gelecek dolarların hatırına, İran'a Amerikan silahlarının sokulması olayına aracılık etmiş demeyelim de daha hafif deyişiyle bu silahların topraklarırnız üzerinden geçirilmesine göz yummuş olan Özal ıktidarı, aynı zamanda bir bölüm İranlı mülteciyi, Humeyni yönetimine geri vermek yolunu da tutmuştu. Böyle bir davranışın ne anlam taşıdığını belirtmeye bilmem gerek var mı? Salman Rüşdü'nün katli fetvasının günler boyu Türkiye'deki İran misyonlarının duvarlarında adeta suça çağrı gibi asılı bulundurulmasına da yine Özal iktidarı seyirci kalmıştı. Bütün bu nafile gayretlerin de Türkiye ile İran arasında değil yakın ilişkiler, iyi komşuluk ilişkilerini bile kurmaya yetmeyeceğini olaylar gösteriyor. İran'dakı İslam Cumhuriyeti yönetimi ile iktidarın içinden de kaynaklanan tüm baskılara karşın, hâlâ laik niteliğini tümden yitirmemiş olan Türkiye Cumhuriyeti'nin iyi ilişkiler kurabilmesi olanaksızdır. Çünkü İran İslam Cumhuriyeti'ne egemen olan düşünce, halkının çoğunluğunu Müslümanların oluşturduğu tüm ülkelerde şeriat düzeninin kurulmasıdır. Mollalar bu düşünceyi yaşam a geçirebilmek için ellerinden geleni yapmaktadırlar. Ve İran İslam Cumhuriyeti'ndeki düşüncenin antitezi ise Türkiye Cumhuriyeti'nin kendisidir. Türkiye'de sağlanacak her gelişme, istikrara doğru her adım, her başarı, İran islam Cumhuriyeti'nin ideolojik alandaki başarısızlığı olacaktır. Şeriat ile değil, çağdaş degilse bile ona yakın yasalaria yönetilen Türkiye'de yaşamın her alanda İran'a oranla daha ileri düzeyde olması hiç kuşku yok kı mollaları fena halde tedirgin edecektir İran ile Türkiye arasında yapılacak bir kıyaslamanın, bazı zihinlerde yaratacağı sorulan önlemek isteyen mollaların Türkiye'ye karşı topluluklan şartlandıracak bir propagandaya neden böylesıne dört elle sarıldıklarını anlamak güç olmasa gerek. Bu gerçeği görmemek için kör olmak gerekir. önümüzdeki dönemde Türkiye ile İran arasındaki ekonomik ilişkilerin de Özalın umduğunun tersine Tahran'ın savaş günlerindeki sıkışıklığından doğan düzeye hiçbir zaman varamayacağını da görmemek için kör olmak gerekir. Türkiye Cumhuriyeti'nin sorumluluk mevkiinde bulunan kişileri bu gerçekleri doğru olarak görüp gereken politikayı oluşturarak yürürlüğe koymaları gerekir. Hiç kuşkusuz böyle bir politika, düşmanca girişimleri içermemelidir, ama soğukkanlı ve mesafeli olmalı ve Tahran'a cumhuriyetin temeline yönelik girişimlerinin karşılıksız kalmayacağı, Ankara'nın elindeki kozların hiç de küçümsenmeyecek değerde olduğu hissettirilmelidir. Böyle bir politikanın şimdiye kadar neden uygulanmadığını anlamak da oldukça güç. Bugüne değin süren vurdumduymazlık acaba salt ekonomik beklentilerden mi kaynaklanıyor, yoksa devrim sözcüğünü duyduğu zaman tüyieri diken diken olan Özal'ın iran'daki kan gölü karşısında devrime övgüler düzen dünya görüşünden mi? BBC'MİN SOVYETLER YORUMCUSU HASLETT: Olayların sorumlusu glasnost EDİP EMİL ÖYMEN • LONDRA Özbekistan'da ozbekler ve Misketler arasında patlak veren çatışmalar dikkatleri bir anda Sovyetler Birliği'nin bu Orta Asya cumhuriyetine çevirdi. BBC'nin Doğu Avrupa ve Sovyetler Birliği uzmanlanndan Malcolm Haslett, bölgeye yapmış olduğu ziyaret ışığında gelişmeler hakkında Cumhuriyet'in sorularını şöyle yanıtladı: Misketler de Ozbekler kadar Türk asıllı sayılmaz mı? Çatışma için ırksal bir neden yok herhalde? HASLETT Misketler, Türkleşmiş Gürcülerdir. Türkçeye yakın bir dil kullanırlar. Gürcistanda Türkiye sınınna komşuydular. 1944'te Stalinin emriyle Orta Asya'ya göç ettirildiler. Nedeni de 2. Dünya Savaşı sırasında doğuya, Kafkasya'ya doğru ilerleyen Nazi ordusunun, Kafkasya halklarında ne tür bir etki yapacağının kestirilememesiydi. Türkiye"nin de savaşta hangı tarafa kayacağj belli değildi. Stalin, Kınm Tatarlannı, Kuzey Kafkasya'dan lngus ve Çeçenleri, Misketleri, olası birer işbirlikçi olarak görerek göç ettirdi. nir. Ozbekler, hayata sakin bakan, telaşsız insanlardır. Son olaylar, Baltık Cumhuriyetleri, AzerbayeanErmenistan olaylan ile aynı zjncirin bir halkası sayılır mı? HASLETT Gorbaçov ne kadar inkâr etse de bütün bu olaylar arasındaki ortak nokta glasnosttur. Gorbaçov, tarihe ve sosyal sorunlara yeni biı bakış açısı, yeni bir yorurn ve değerlendirme getirdi. "Sorunlan kabul edelim, bu konuda açık olalım" dedi. Bu açıklık nedeniyle, eski kırgınlıklar, eski kinler ve bastırılmış nefret duyguları da ortaya çıkma fırsatı buluyor. Sovyetler Birliği'nde etnik çatışma için raüthiş bir ortam var. özellikle de Orta Asya Cumhuriyetlerinde, haritaya bir göz atmak yeter: Bütün farklı halklar birbiri ile iç içe, Fergana Vadisi'nde ozbekler, Kırgızlar, Tacikler, Misketler, Ruslar, Ukraynahlar hepsi bir arada yaşıyor. Bir Tacik köyü, özbek bolgesinde olabiliyor ya da tersi mümkün. Karşıtlık ve zıtlık için ortam hazır. Hatta sınırsız. Resmi makamlar açısından en büyük terslik şu: Artık sorun, Misketler ile o z bekler arası çatışma değil. Çatışmalarda artık hükümet aleyhtan bir hava seziliyor. Polislere saldırılar oldu. Misketlere saldırılan önlemeye çalışan güvenlik kuvvetlerine öfkelenen ozbekler, bu kez onlara saldırm?ya başladı. Ermenistan'daki olaylan hatırlayın. Başlangıçta göstericilerin ellerinde Gorbaçov'un resimleri vardı. Ama Gorbaçov onlardan yana çıkmayınca, aleyhine döndüler. Aym şey Azeriler için de oldu. Moskova, bir tarafı ya da öbürünü desteklemedikçe kimseye yaranamayacaktır. Butto, refortn hazırliğında İSLAMABAD (UBA) Bir tslam ülkesinin ilk kadıtı başbakanı olan Benazir Butto, kadın bakanlan ile birlikte ülkesinde kadın hakları konusunda reform hazırlıklarma girişti. Dev/et Bakanı Begüm Negana Server, îslamabad'da yaptığı açıklamada Butto hiikümetinin "tslamın belirttiği şekilde kadın haklanm ve ayncalıklarını korumak için yakında kapsamlı bir program hazırlayacağını" büdirdi. Türkiye'ye gitmek istiyonız MOSKOVA (AA) Sovyet lideri Mihail Gorbaçov, SSCB'de üst düzeydeki kurumlarda hiçbir şekilde darbe tehlikesi bulunmadığım ve Komünist Parti Merkez Komitesi'nin siyasi buro ile aym tutumu izlediğini açıkladı. Halk Temsilcileri Meclisi'nde yaptığı konuşmada Gorbaçov, meclisteki çalışmalar sırasında değişik görüşlerin "sosyalist sistem çerçevesinde" ortaya atılabileceğinin kanıtlandığını bildirdi. Mecliste birçok temsilcinin kendisinin her yurtdışına çıkışında neden 'darbe havasının' hâkim olduğu yolundaki sorulanna yanıt olarak yaptığı konuşmada, Gorbaçov, "fıkir çoğulculuğunun " benimsenmesinden memnunluk duyduğunu belirtti, ancak birçok kişinin "psikolojik olarak" bu gibi tartışmalara hazır olmadığını da vurguladı. Gorbaçav: Darbe tehlikesi yok ö t e yandan AA'nın bildirdiğine göre Sovyet özbekistan Cumhuriyeti'nin Fergana bolgesinde özbeklerle Misket Türkleri arasmda çıkan ve ölümlere yol açan kaıılı olaylardan sonra çok sayıda " ö z a l durum"un, sıkıyönetim Misket Türkü Moskova'ya geldi. ilanının bir önceki aşaması olduSSCB Devlet Başkanı Mihail ğu ve askerlerin birçok idari yetGorbaçov ile görüşmek istediklekiyi üstlenmeleri anlamına geldirini söyleyen Misket Türkleri, AA ği belirtildi. Söz konusu mesajı muhabirine yaptıklan açıklamaokuyan Gorbaçov, özbekistan'da, özbekistan'da kendilerine hada durumun "çok karmaşık" olyat hakkı tamnmadığını belirteduğunu söyledi. rek, Türkiye'nin kendilerini ülkelzvestia'da dün yayımlanan ha ye kabul etmesini isjedüer. berde Fergane kentinden sonra Misket Türkleri AA muhabiriKokand kentine de sıçrayan etnik çalışmalarda tçişleri Bakanlığı ve ne şunlan söylediler: polis binalarına saldırılar düzen"1944 yılında haksız yere ynrlendiği, binlerce kişiden oluşan dumuzdan edOerek değişik cumöfkeli kalabalığın polise ait silah huriyetlere dağıtıldık. Bu durum, ları ele geçirdiği ve polisi, tutuk bizim istegimizle meydana gelmelu bulunan 12 kişiyi serbest bırak di. Şimdi bizleri her yerde hor gömaya zorladığı bildirildi. "Kont myorlar. Giirciıler, Gürdstan'darol dışı kalan unsurlann saldın ki topraklanmıza yerieştiklerinden lan giderek şiddetkniyor" deni bizleri isterniyor. Ozbekler ise (ya len haberde 550 ev ve 300 aracın pasaportlannıza Özbek yazdınrsaldırganlar tarafından tahrip sınız ya da Özbekistan'ı terk ederediidiği kaydedildi. siniz) diye baskı yaparak, bizi asiKokand kentinde özbeklerin mile eüneye çalışıyorlar.' Misketler ile Ozbekler arasındaki çausmanın ana nedeni ne olabilir? Her iki gnıbun da Sünni olması nedeniyle, Azeriler ile Ermenilerde oldugunun aksine dini bir zıtlaşmadan söz edemeyiz herhalde? HASLETT Misketlere bir ay kadar önce Gürcistan'a dönme izni verildiği öne sürülüyor. Ancak izin, eski yurtlanna dönmek için değildi. Radikal genç Misketlerin buna karşı çıktıkları ve hırslarını özbeklerden aldıkları anlaşüryor. Aslında olaylara Tacikler de karışmış. Misketler 150 bin kişilik Çin'deki son gelişmeleri de besaba katarak küçük bir azınlık. Herhalde daha iyi eğitira gör Orta Asya bölgesindeki Turk toplumlan içinde bir müş ve atılgandılar. Bu da herhalde yöre halkını huzursuzluk gelişebilir rai? öteden beri tedirgin ediyordu. HASLETT Çin'in batısında son iki ay için Özbeklerle Misketler arasında fark sadecc de Sinkiang bolgesinde etnik çatışmalar olduğu haberleri alınıyor. Uygurlar, Urumçi gibi büyük kentbundan mı ibaret? 1 HASLETT Her şeyden önce dil farkı vardı. lerde Çinlilerin egemenliğinden hoşnut değil. Çin deki azınlıklann durumlannı değerlendirmeleri için Ayrıca her azınlık, pişmanlık da getirir. Misketler, yerlerinden yurtlanndan aynlmanın ruh hali ile da şimdi uygun bir zaman mıdır? Çin makamlarımn ima daha atak ve girişkendiler. Bunun da özbek her türlü hoşnutsuzJuk gösterisine hoşgörü ile yaklerde bir ölçüde kırgınlık yaratmış olması bekle laşmayacaklannı tahmin zor değil. Dayanışmakoalisyona açık Dış Haberler Servisi Polonya'da geçen pazar günü yapılan seçimJerin galibi Dayanışma Sendikası lideri Lech VV'alesa ile tçişleri Bakanı Czesla» Kiszczak başkanlığındaki Danışma Konseyi'nin önceki gün düzenlenen toplantısında, taraflar parlamentonun boş kalan üyelerini belirlemek üzere ikinci tur seçimler düzenlenmesi konusunda anlaştılar. Millet Meclisi (SEJM)'nin 450 üyesinden yüzde 65'i Komünist Parti ve bağışıklanna aynlmış durumda. Millet Meclisi ve yeni oluşturulacak senato üyelerini belirlemek üzere geçen pazar günü yapılan seçimlerde Dayanışma adaylan büyük başarı kazanmış, ancak Komünist Parti adaylannın çoğu yüzde 50 oy barajını aşamamıştı. 100 üyeli senato için Komünist Parti adaylan ile birlikte serbestçe yanşan Dayanışma adaylan 92 sandalye kazanmış, SEJM içerisinde muhalefete ayrılan 161 sandalyenin 160'ını da garantilemışti. 18 haziranda yapılacak ikinci tur seçimlerde, SEJM içerisinde Komünist Parti ve bağlaşıklarına ayrılan 299 sandalyeden boş kalan 33'ünün sahipleri belirlenecek. Aralannda Başbakan Mieczlaw Rakowski'nin de bulunduğu 35 kişilik "Ulnsal Iiste"deki adaylardan yalnızca ikisi yüzde 50 oy barajını aşabildi. SEJM'deki 264 sandalyenin sahipleri ilk tur seçimlerde belirlendi. tkinci tur seçimler tamamıyla Komünist Parti adaylan arasında düzenleniyor. Yetkililer, ilk turda seçilemeyen listenin değiştirilebileceğini belirtiyorlar. Danışma Konseyi toplantısından sonra yaptığı açıkla mada, Walesa, "Polonyalılar Hükümet ve Dayanışma'nın büdirisinde 'koalisyon önerisine karşı çıkılmadığı' belirtildi J\IBRIS Gücu'ne altıay ek süre NEW YORK (AA) Birlesmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Kıbns'taki Banş Gücü'nün süresinin altı aylık bir süre için uzatılmasım, 15 üye ülkenin tam katılımı ile kabul etti. KKTC Cumhurbaşkam Rauf Denktaş ile Rum yönetimi lideri Yorgo Vasiliu, pazartesi günü gerçekleşmesi beklenen görüşmelerini bugün yapacaklar. Lefkoşa'daki BM sözcülüğü, Cuellar'ın Kıbns'taki özel temsilcisi Oscar Camillion ve siyasi yardımcısı Feisel'in, New York'a gitmek üzere adadan ayrılacaklannı belirterek görüşmenin bugün yapılacağını açıkladı. Mısır'da tutuklamalar KAHİRE (AA) Mısır Içişleh Bakanı Zeki Bedr, ülkenin senatosu niteliğindeki Danışma Meclisi için bugünkü seçimler öncesinde tutuklamalar yaptldığı yolundaki haberleri doğruladı. Zeki Bedr, dün seçim sandıklannı denetlerken gazetecilerin sorularım yamtladı. Bedr, muhalefetteki El Wafd Partisi'nin yaym organı olan gazetede ve bu gazeteye dayanarak uluslararası ajans bültenlerinde yer alan tutuklamalara ilişkin sorulan yanıtlarken, tutuklanan kişilerin kimlikleri ya da hangi siyasi gruba bağlı oldukları konusuna açıklık getirmedi. SAVUNMA BAKANLARI TOPLANTISI SONA ERDİ Mutabakat Dayanışma lideri Lech VVatesa (sağda) ve tçişleri Bakanı Czeslaw Kiszczuk (sotda) başkanlığındaki Birlesmiş Milletler Güvenlik Danışma Konseyi önceki gün toptenarak ikinci tur seçimlerinin 18 haziranda yapılmasına karar verdi. Konseyi'nde bir konuşma yapan masa basına oturduklannda her zaman bir çozum bulmuşlardır" şeklinde konuştu. Toplarıtıdan sonra yayımlanan ortak bildiride de "tktidar tarafından seçim sonrastnda getirilen koalisyon önerisine, dunırnun ciddiyeti açısından karşı çıkılmaması uygun görâldii" şeklinde bir ifadeye yer verildi. Dayanışma taraftarlannın yuvarlak masa »oplantılarında karara bağlanan iki meclisli parlamentonun işlerlik kazanabilmesi için Komünist Parti adaylannın da bu organlarda temsil edilmesi gerektiği goruşünde olduklan bildirildi. Bu arada AA'nın Reuters'e dayanarak verdiği habere göre, Komünist Parti içindeki reformcu üyelerin, KP'yi terk ederek, yeni bir sol eğilimli parti kurmak istedikleri bildirildi. Reuters Haber Ajansı'nın reformcu bir ideolog ve KP lideri VVojdech Jaruzelski'nin destekcisi olarak tanımladığı bir kaynak, 17 üyeli KP Poütbürosu'nun "büyük bir çoğunluğunun" bu fîkri benimsediğini söyledi. to seçimlerinin sonuçlanmn Komünist Parti için acı olduğu, ancak ulkede reform sürecınin daha da güçlendiğini kanıtladığı belirtildi. Polonya'da pazar günü yapılan parlamento seçimleriyle ilgili ilk yorumhaberde, Komünist Partinin Polonya'da reformları gerçekleştirdiği kaydedilerek, ülkenin bugiın yeni bir siyasi ortam içine girdiği belirtildi. El Salvador'da bakana suikast SAN SAL VADOR (AA) El Salvador'da, devlet başkanı ile bakanlar Kurulu arasmda koordinasyonu sağlamakla görevli Bakan Jose Antonio Rodriguez Porth, dün evinin önünde, yoldan geçen bir otomobilden açılan ateş sonucu öldü. Askeri sözcü, Porth'un koruma görevlisiyle, şoförühün de ölümüne yol açan saldınyı henüz üstlenen olmadığını belirtti, ancak "Bunu Earabundo Martı Ulusal Kurtuluş Cephesi'ne bağlı gerillalann yaptığına eminiz" dedi. Yorum haberde, "Bugıin hiçbir siyasi güç, Polonya'yı içinde buÖte yandan Sovyet Komünist lunduğu krizden tek basına kurPartisi'nin yaym organı Pravda ta taramaz. Polonya'nın geleceği Porafmdan dün yayımlanan yorum lonva nalkının kendi meselesidir' haberde, Polonya'daki parlamen denildi. Pravda'nın yorumu KKTC New York temsilcisi özer Koray ise iki lider arasında yapılan görüşmeler hakkında "Kıbns Federal Cumhuriyeti'nin kurulması için bu müzakereler son şanstır" dedi. Banş Gücü'nün görev süresinin altı ay daha uzatılması ile ilgili Güvenlik Konseyi görüşmelerinde söz alan Koray, federal bir çözüm için yapılan üçüncü tur görüşmelerin sonucunda, "Hâlâ farklı görüşler olduğunu" açıkladıktan sonra, "Türklerin gnvenliğinin saglanmadığı, siyasal eşitliğin bulunmadığı ve siyasal iktidann eşitçe paylasılmadığı bir federal yapının, adaya çözüm getiremeyecegJni" vurguladı. NATO ihtiyaü elden bırakmadı Türk subaylan d? söz konusu bilgisayar manevralanna gözlemci BRÜKSEL Dün Brüksel'de sıfatıyla katüacak. sona eren NATO Savunma BaÖte yandan, dün sona eren kanlan Toplantısı'nda, müttefik temsilciler, DoğuBatı ilişkilerin NATO oturumunda Türkiye'yi deki yeni yumuşama sürecine rağ temsil eden Milli Savunma Bakanı men, ihtiyatı elden bırakmamayı Safa Giray, oturum bitiminde tercih ettiler ve ittifak askeri har yaptığı basın toplantısında, Ankacamalarının her yıl yüzde üç ora ra'nın askeri harcamalarda yüznında arttınlması yolundaki eski de üç arttırım oranının tutturulNATO karannı bu aşamada yü masından yana olduğunu belirtrürlükten kaldırmadılar. Federal ti. Almanya ve Belçika'nın ters yönBasın toplantısında Milli Sadeki girişimlerine rağmen söz ko vunma Bakanı, Konya'da kurulnusu karann işlerliğini koruması, ması öngörülen alçak uçuş jet eğiesas olarak ABD ve Ingiltere'nin tim merkezinin, NATO tarafm"dereyi görmeden paçayı dan "finanse edilsin edilnıesinin" sıvamayalım" yaklaşımından Ankara tarafından gerçekleştirikaynaklandı. Diğer bir deyişle, leceğini ve bunun için "Artılarla NATO, dün, Viyana'da Doğu eksilerin hesaplanmakta Bloku ile sürdürülen konvansiyoolduğunu" söyledi. Giray, buranel silahsızlanma görüşmelerinde da Türk F16 uçaklannın eğitim somut bir sonuç alınmadan, kengerçekleştireceğini ve şu anda böldi askeri harcamalarında indirim gedeki çevre sorunlan konusu HADt ULUENGtN Yunanistaırtia seçim kazanı Sol koalisyon anahtargüç STELYO BERBERAKİS ATİNA Yunanistan'daki genel seçimlere bir hafta kala ülkenin üç büyük partisi de son kartlannı oynamaya hazırlanıyor. Yunanistan'ın siyasi tarihinde belki de en kritik seçimlerin yapılacağı 18 haziran gününün getireceği s o nuçlan, aşağı yukan kestirmek mümkün. Ancak kestirilemeyen, kimin kiminle 'işbirliği' yapıp ortaya nasıl bir 'koalisyon' hükümetinin çıkacağı... tktidardaki sosyalist PASOK, 1981 ve 1985 seçimlerinde yüzde 48 ve yüzde 46 ile iki kez iktidara gelmişti. Ana muhalefet Yeni Demokrasi Partisi (YDP) ise aynı yıllarda yüzde 38 ve yüzde 40 oranında oy alarak 8 yıl muhalefette kalmıştı. Yeni seçim sistemine göre herhangi bir partinin tek basına iktidara gelebilmesi için ikinci parti ile arasında en az yüzde 10 oranında fark olmasını ki bu da birinci gelecek partinin yüzde 46, ikincisinin ise yüzde 36 almasınıgerektiriyor. Son yapılan nabız yoklamaları hiçbir partinin bu yüzdeleri alamayacağını gösterdi. Buna karşın Yunan kamuoyu için halen 'kapalı kutu' olan sol koalisyon partisinin yüzde 1520 arasında dalgalandığı, ancak bir o kadar da 'kararsız' oyun varhğı görülüyor. Böylece, 300 sandalyelik Yunanistan parlamentosunda 151 sandalye gibi bir çoğunluğu sağlayabilmesi için PASOK ya da YDP'nin sol koalisyon SINASPtSMOS Partisi'nin çıkaracağı milletvekili sayısına gereksinimi olacak. tşte bu nedenle iki büyük parti de sol koalisyonla flört etmeye başladı. Ancak PASOK'lular sol koalisyon partisinin sağ eğilimli YDP ile işbirliği yapma olasılığını düşünmek dahi istemiyor. Yunanistan'ın AT işlerinden sorumlu Dışişleri Bakanı Theodoros Pangalos'un önceki gün ağzından çıkanlar, Yunanistan'ın sol kesiminde olduğu gibi sağ kesiminde de şok etkisi yarattı. Pangalos, sol koalisyon 'SİNASPİSMOS' Partisi'nin YDP ile işbirliği yapması olasılığında PASOK taraftarlannın yollara dökülerek bir bakıma 'silahh' anlamına gelen eylemlere ve ayaklanmalara başlayacağı gibi tehditlerde bulundu. Ve buna örnek olarak bu durumda Atina'nın, Pekin'e dönebileceğini" dile getirdi. Papandreu nihayet boşandı Türk müdahalesr iddiaları sürüyor 14 haziran çarşamba günü Gümükine'de bir "protesto gösterisi" düzenleyeceklerini bildirdi. "Gümülcine Hıristiyan Yunanlılar Heyeti"nin davetinde, "Türkiye'nin şovenist planlanna karşı sabnmızın tükendiğini göstenneliviz. Öfkemizi dile getirecegimiz gösteriye, tnm Hıristiyan Yunanlılar katılmalıdır" denildi. Bu arada Gümülcine'deki bağımsız "Güven" listesinde yer alan Türk adaylar, kendilerini destekleyenlere sudan bahanelerle baskı yapıldığı ve seçim kampanyalarırun engellendiği gerekçesiyle savcıhğa ve bölgedeki jandarma komutanlığına başvurdular. Gümülcine'nin Muratlı köyünde, bağımsız adaylann desteklenmesiyle ilgili olarak önceki gece ve dün sabah polisle gerginlikler cereyanetti. Muratlı köyünde yaşayan Türklerin ifadelerine göre, önceki akşam köy kahvehanesine gelen Yunanlı polisler, bağımsız liste hakkında aralannda konuşan Nevzat Ali ve Oktay Ali isimli Türkleri, hiçbir gerekçe göstermeden zorla karakola götürmek istediler. Köy sakinlerinin, bu durum karşısında polisi engelledikleri öğrenildi. Şevardnadze Doğu Berlin'de DOĞU BERLİN (AA) SSCB Dışişleri Bakanı Eduard Şevardnadze, bir dostluk ziyareti amacıyla dün Demokratik Almanya'mn başkenti Doğu Berlin 'e geldi. Şevardnadze bir günlük ziyaret için geldiği BerlinSchoenefeld Havaalanı'nda Demokratik Almanya Dışişleri Bakanı Oskar Fischer tarafmdan karşılandı. SSCB Devlet Başkanı Gorbaçov'un 1215 haziran tarihleri arasında Federal Almanya'ya yapacağı ziyarete de katılacağı belirtiten Şevardnadze 'nin, Demokratik Almanya Devlet Başkanı ve KP lideri Erich Honecker'le bir araya geleceği kaydediliyor. ATİNA / G Ü M Ü L C t N E ATtNA (AA) Yunanis (Ajanslar) Türkiye'nin Yunatan Başbakanı Andreas Pa nistan'daki seçim kampanyasuıa pandreu, otuz sekiz yıilık esi karıştığı iddiaları bölgede gerginMargaret Papandreu'dan dün liğe yol açıyor. Yunan Hükümet boşandı. Başbakan Papandre Sözcüsü Sotiris Kostopulos, "Yuu'nun Amerikan asıliı eşinden nan hiikümetinin başka bir ülkeboşanmak için açtığı dava nin içislerine müdahelesini hoşdün Atina Sulh Ceza Mahke görmeyecegini" söylerken, Gümesi'nde karara bağlandı. mulcine Metropoliti de 14 haziran Mahkeme, Papandreu'nun günü bölgede bir "protesto gösteeşinden dört yü ayn yaşadığı risi" düzenleyeceklerini bildirdi. yolundaki gerekçesini yeterli Batı Trakya'da yaşayan Türklebularak çiftin bdşanmasını rin "sadece dini bir azınlık" oldukararlaştırdı. Gerek Yunanis ğunu yeniden iddia ederek Gütan Başbakanrnın gerekse eşi mulcine'deki Türk Başkonsoloslunin mahkemenin boşanma ğu'nun Yunanistan'daki seçim karanna itiraz etmeyecekleri kampanyasına kanşması konuve kararın süratle temyizi için sunda, hukümetin gerek Ankara : gerekli işlemleri yapacaklan daki Yunan Büyükelçiliği, gerekbildirildi. se Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla Andreas ve Margaret Pa tepki gösterdiğini söyledi. pandreu 1951 yılında ABD'de medeni nikâh i!e evlenmişler Metropolitin tepkisi di. Papandreu, 1961 yılında Öte yandan Gümülcine MetroYunanistan'da eşiyle dini nipoliti, başkanı olduğu "Gümülcikâh da kıyrmştı. Bu arada, uzun süredir sev ne Hıristivan Yunanlılar Heyetigilisi Dimitria Liani ile birlik 'nin seçimlere Türk mudahalesi te yaşayan Papandreu'nun bu olmasını 14 haziran günü bir iüşkisini ne zaman resmileşti "protesto göslerisiyle" kınayacakreceğj konusunda Atina'daki larını bildirdi. ö t e yandan Gümülcine Metrotartışmalaı da devam ediyor. politi de Hıristiyan Yunanlıların İttifakın savunma bakanlan, savunma harcamalarında yıilık yüzde 3 artıştan vazgeçilmemesini kararlaştırdılar. Savunma Bakanı Giray, Konya'da kurulmaması öngörülen alçak uçuş jet eğitim merkezinin Türkiye tamfından gerçekleştirileceğini söyledi. yapılması ilkesini benimsememiş oldu. Ancak toplantı bitiminde yayımlanan ortak bildiride, "DoğuBatı ilişkilerindeki olumlu gelişmeler ve silahlann denetimi anlaşmalan dolayısıyla tehditte azalmalar meydana gelmesi hem kuvvet yapımızın hem de kaynak yönergesinin ileride bir ölçüde gözden gecirilmesini haklı kılabilir" denilerek Batı ittifakının kendi askeri harcamalarında azaltma karan alabileceğine açık kapı bırakıldı. Diğer taraftan gözlemcüere göre, zaten pratikte NATO üyesi on altı ülkeden yalnız sekizi tarafından uygulanan ve askeri bütçelerin yılda yüzde üç oranında arttırılmasıru öngören eski Brilksel kararının bundan böyle çok daha az gerçekleşme ihtimali mevcut. Bu arada, ittifak savunma bakanlannın dün aldığı başka bir karara göre, 1991 yılından itibaren Batı Avrupa'da gerçekleştirilecek NATO manevralarında eskisi kadar çok asker seferber edilmeyecek ve tatbikatların "simulasyonu" bilgisayarlar aracılığıyla yapılacak. Yüksek rütbeli üzerinde çalışıldığı belirtti. Bilindiği gibi, Konya jet eğitim üssünün NATO tarafmdan finansmanı söz konusu. Diğer taraftan, Milli Savunma Bakanı Safa Giray'ın dün yaptığı açıklamaya göre, Hollanda hükümet i tarafından Ankara'ya hibe olarak verilecek olan NF5 uçaklan önümüzdeki on gün içinde Türkiye'ye gelecek. Sayılan kırk olarak öngörülen bu eski savaş uçakları, Hollanda'daki üslerinde tahribata uğratılmış ve söz konusu eylem, sol gruplar tarafmdan gerçekleştirilmişti. Öte yandan Savunma Bakanı Giray, bir tstanbul gazetesinde Madrid mahreçli olarak yayımlanan ve Başbakan Turgut Özal'ın Brüksel'de tspanya Başbakanı Felipe Gonzalez ile yaptığı görüşmede, Türkiye'nin AT'ye yaptığı tam üyelik başvurusunda Ispanya'nın olumlu tutum alması durumunda, Ankara'mn da bu ülkeden kırk nakliye uçağı satın alması için angajmana girdiği yolundaki haberi doğrulamadı.