Katalog

26 MA YIS 1989 EKONOMI CUMHURİYET/11 TÜRKİYE'den ALTINDÖVİZ SERBEST PİYASADA DÜN M a ı (satıs) 2102 Marfc (satş) 1052 Ata U n (saüş) 165.500 M. BANKASİ'NDA BUGÜN Datar (dövız alış) 2089.66 Dotar (efektıf saüş) 2115.00 I t a k (döviz alış) 1044.05 Mvfc (efektıf saüş) 1056.71 1 M H «ttm (S) 364.75 İnterbank faizi: 35.00 ABDURRAHMAN YILDIRIM Sanayici ikııa olmuyor Hükümet kınma Bankası aracılığıyla gerçekleştirilecek. • Yatınmı teşvik için aynca yatınm indirimi malrahı enflasyona endekslenecek. Böylelikle indirim matrahlanrun enflasyon karşısında erimesi önlenecek. Daha az vergi ödeyecek özel sektör için bu yeni bir kaynak* olacak. • Enflasyon oranının düşürülmesi için, arzı arttınna yönünde ithalatm kolaylaştınlması da etkili olacak. İSO meclis 'oplantısında Çelebi ve Tigrel'den sonra söz alan sanayicilerin görüşleri şöyle: Yavuz Doğan: Biz yatırımları nereden yapacağız? Satacak villamız da yok. Yatınmlann fazla olacağını sanmıyorum. Mutlaka teşviki gerekli. Kısa vadeli ekonomi k tedbirlerde erken secimin gölgesini görüyoruz. Nurullah Gezgis: Tigrel'in cevabında jetonun düştüğünü görüyoruz. 'Biz plan yaparız, gerçekleştirüraesi hükümete aittir' diyor. Biz de sanayiciler olarak hükümet potitikalanna karşı değiliz. Bu politikalar içinde bazı yanlış uygulamalara karşıyız. Bu planla yeni hükümetin sanayiye sahip çıkması gerekli. Bu hükümet, 1989'dan beri sanayiye sahip çıkmamıştır, sadece başanlanna sahip çıkmıştır. Plan hedefleri sanayi yatırımlarına bağlı. Sanayicinin ise olanaklan kısıtlı, moralitesi bozuk. Hükümet sanayiye sahip çıkmadığı takdirde plan hedefleri tutmaz. Sayın bakan hükümetin sanayiye ne ölçüde sahip çıkacağını söyleyebilir mi? Tabii ekonomiyle ilgili dört bakandan biri olarak. Tıpkı koalisyon hükümetlerindeki gibi." İthalattaucuzluk EKONOMİ NOTLAM değerlendirmesi: OSMANULAGAy Devlet faizi yükseliyor ANKARA (AA) Devlet iç borçlanma senetlerinden 6 ay vadeli bono faizi önceki gün yapılan ihalede yuzde 54.94'e yükseldi. 6 ay vadeli bono faizi en son 26 nisanda yapılan ihalede yuzde 42.42 olarak belirlenmişti. Bu yıl 6 ay vadeli bono faizi 18 ocakta en yilksek yüzde 60.16 olmuştu. Hazine önceki gün 100 milyar lira tutannda bono sattşa çıkardı. Faiz indirimi 8ürüyor tSTANBUL (AA) Çok subeli özel bankalann, 1 yıl vadeli mevduat faizini yüzde 64'e indirmelerinden sonra, kamu bankalannda da aym orana doğru iniş hızlandı. Onde gelen kamu ve özel bankalann değişik vadelere uyguladıklan faiz oranlan 25 mayıs itibarıyla şöyle: •» işBantas Akbank YapıKred OsmankB. Garanti B Türttbank Pamukbank ZirutB. EratafcB. Tfltank Haftbınk Şafcarbank Sünıertank Vakıftv EBtank 44 44 43 44 43 46 48 46 45 47 46 46 46 45 46 51 51 51 51 52 54 56 53 52 54 53 53 52 52 52 54 54 54 54 56 57 59 56 54 57 56 56 55 55 56 64 64 64 64 64 67 69 66 65 66 66 66 65 65 64 Dolarda dııraklaıııa devri Ekonomi Servisi Mark ve yen karşısında geçen günlerde son 3 yılın en yliksek düzeyine çıkan ABD Dolan, dün Uzakdoğu ve Avrupa borsalannda gerüeme egilimine girdi. Dolar, Tahtakale'de 13 lira birden gerileyerek 2102 liraya düştü. Tokyo Borsası'nda 141.45142.60 yen arasında dalgalanan dolar, günü 0.65 yen değer yitirerek 142.35 yenden kapadı. Dolar, Londra'da 2.0115 marktan 2.0002 marka geriledi. tngiliz Sterlini, lngiltere'de faizlerin >Tlkseltilmesiyle birlikte değer kazanmaya başladı. Londra Borsası'nda önceki gün kaparuşta, 1.5695 dolardan işlem gören sterlin dun 1^767 dolara yükseldi. Borsacılar, bu gelişmeyi merkez bankalannın müdahalelerini surdürmelerine, Japonya Merkez Bankası'nın faiz oranlanru yükselteceği yolundaki söylentilere ve kâr amaçh satışlara bağlıyorlaı. Borsacüar, Japonya Merkez Bankası'nın reeskont oranlannı yanm puan arttırarak yüzde 3'e çıkaracağı yolundaki söylentilerin de giderek yoğunlaştıgını ve bunun borsadaki gelişmelerde etkili olduğunu belirtiyorlar. Uzmanlar da tngiltere'nin faiz oranlanrun yüzde 14'e çıkarmasından sonra F. Almanya ve Japonya'mn da faiz oranlanm yükseltmelerinin beklendiğini kaydediyorlar. Bu arada Fransa Maliye Bakanı Pierre Beregovoy, dolann değerindeki arüşlar üzerine sanayileşmiş önde gelen 7 ulkenin maliye bakanlan arasında bir "oiaganiistü hal toplanüsı" yapılmasına gerek olmadığıru bildirdi. Ote yandan ABD ekonoraisi, yılın ilk üç aylık döneminde yıllık bazda yüzde 4.3 oranında büyüdü. ABD'nin büyüme oranı geçen yıl son 4 yıllık döneminde en üst düzeye çıkarak yüzde 3.9 olarak kaydedilmişti. ABD ekonomisine ilişkin verilerin dolann değerini olumlu etkilemesi bekleniyor. Amerikan para birimi Tahtakale'de ise 13 lira değer yitirerek 2102 liraya düştü. Tahtakale'de Federal Alman Markı 2 lira değer yitirerek 1052 liraya düşerken, tngiliz Sterlini 10 liralık düşüşle 3380 liraya geriledi. Kapalıçarşı'da Ata Lira 500 liralık düşüşle 165 bin 500 liraya gerilerken, 24 ayar külçe altının gramı 105 lira değer yitirerek 24 bin 820 liradan satıldı. Merkez Bankası denetimindeki altın piyasasında altının onsu 363.15364.75'ten işlem gördü. Sanayici "Pembe Plan"a kuşkulu bakıyor. 6. Beş Yılük Plan'da yer alan yüzde 7'lik kalkınma hızına karşıiık enflasyonun yüzde 10'lara indirilmesinin ancak imalât sanayiinde yeni yatınmlara bağlı olduğu açiklandı. Buna "carşılık sanayiciler, olanaklannın ıcısıtlı, morallerinin bozuk olduğunu ve yatınm yapılacak güvenli bir ortam bulunmadığını, bundan dolayı da plan hedeflerinin tutturulmasında "kuşkulan oldnğnnu" ifade ettiler. Sanayiciler, "planda siyasi yaklaşımlann etkili oldugu kuşkusunu taşıdıklannı da" belirttiler. tstanbul Sanayi Odası'ntn (İSO) önceki gün yapılan meclis toplantısında 6. Beş Yıllık Plan tartışıldı. Devlet Bakanı Işın Çelebi ile DPT Müsteşan Ali TlgreTin de katıldıklan toplantıda tartışmayı bir konuşmayla başlatan İSO Yönetim Kurulu Başkanı Nornllah Gezgin, plan hedeflerinin gerçekleşmesinin 1989 sonuclanna bağlı olduğunu soyledi. Gezgin, "Sryasi orUmın kanşık oMuğu bir donemde plan tartışması talihslzliktir. Planda siyasi yaklaşımiann etkisi olacagı kuşkusunu taşıyorum" dedi. Planda ongörulen yüzde 7'Hk buyüme hedefı için imalât sanayiinin yüzde 10 buyümesinin sağlanması gerektiğine işaret eden Gezgin şöyle devam etti: "80'Ii yıllarda imalât sanayiinde sabit sennaye >aünmlannın büyiime oranı yüzde 8 iken, bunun önamiudeki 5 yıl için yüzde 10'a vannası mümkün olur mu olmaz mı? Bizira kuşkumuz var. sanayiciyi uyardı 'Kore Modeli' Özal Modeli', Açık Toplum ve Kalkınma Geçen gün Boğaziçi Üniversitesi'ndeki bir konferansta TÜSİAO Başkanı Cem Boyner, Güney Kore'nin Hyundai firmasının nasıl dünya çapında bir otomobil devi haline geldiğini anlattıktan sonra Türkiye'nin sanayileşmede bir atılım yapabilmesi için orta ve uzun vadeli bir strateji belirlemesinin gerekli olduğunu belihmiş, "Türkiye, 1020 yıl sonra dünyada nasıl bir konumda olacak?" sorusunu sorrnuş. Galiba Boyner, Özal hükümetinin böyle bir yaklaşımı benimsememesini de bir eksiklik olarak nitelemiş. Cem Boyner'in bu sözleri üzerine söz alan Devlet Bakanı Işın Çelebi ise Boyner'in yaklaşımını "açık toplum" ilkesi bakımından tehlikeli bulduğunu belirterek, "Kore örneğini vermek mesele değil. Bence bizım modelimiz Batı'nın çoğulcu demokrasisi, demokrasi içinde kalkınma olmalıdır. O zaman 1020 yıllık plan yapamazsınız. Yaparsanız parlamentonun ne önemi kalır" demiş. Bu ilginç söz düellosundan sonra Sayın Çelebi ile konuşma olanağını buldum. Kendisi açık toplum ilkesinin 20 yıllık plan anlayışıyla bağdaşmayacağı görüşünü tekrarladı. Buna karşıiık 5 yıllık plan anlayışına sahip çıkmanın önemini vurguladı. Kore örneğinin kullanılmasına ise şiddetle karşı çıkarak, bu modeli savunmanın açık toplum anlayışıyla bağdaşmadığı görüşünü tekrarladı. ANAP'ın da açık toplum serbest ekonomi anlayışına sahip çıktığını, bu nedenle 20 yıllık bir plan anlayışına karşı çıktığını belirtti. Daha sonra Cem Boyner'le de konuştum. Boyner, söz konusu konferansta Kore modelinden değil yalnızca Hyundai örneğinden söz ettiğini; 20 yıllık bağlayıcı bir plan da önermediğini, Türkiye'de çeşitli kesimlerin ve partilerin "consensus"u, yani görüş bihiğiyte belirlenecek bir sanayileşme stratejisinin eksikliğini dile getirdiğini anlattı. Boyner, Türk sanayicisinin, yıllardan beri orta ve uzun vadeli bir perspektıfle önünü göremediği için Türk sanayiine uluslararası alanda atılım yaptıracak çapta ve nitelikte işlere girişemediğini, tersine riski dağıtmak amacıyla pek çok ise birden girdiğini ve hiçbirinde dünyada söz sahibi olacak konuma gelemediğini belirtti. Bu tartışmayı bıraz açarak sürdürmenin yararlı olacağını düşünüyorum. Bir kere "Kore modeli" denen olayı, ayrıntılara girmeden özetlemeye çalışırsak ne görürüz? Sanırım öncelikle şunları görürüz: • Güney Kore, dünya pazarlanndaki olası gelişmeleri hesaba katarak bir sanayileşme stratejisi belirlemiş, Japonya'da olduğu gibi devletin ve bürokrasinin rehberliği attında kaynaklarını hedef seçtiği alanlara yönlendirerek bugün ABD'ye 500 binin üzerinde otomobil ihraç etme noktasına gelmiştir. Bunu yapabilecek özel sektör kuruluşları geliştirilmiştir. • Güney Kore, bilgi ve teknolojinin bugünün dünyasında bir sanayileşme atılımı için zorunlu olduğunu kavramış, eğitime de büyük kaynak ayırarak ileri teknoloji içeren elektronik sanayii gibi alanlarda da Japonya gibi dünya devleriyle boy ölçüşme yarışına girmiştir. • Güney Kore, son yıllarda ihracatını 50 milyar dolann üzerine çıkartırken, yüzde 67 dolayında bir enflasyonla yüzde 10'un üzerinde reel büyüme hızları sağlamayı başarmıştır. • Sanayileşme atılımının öncesinde kapsamlı bir toprak reformu gerçekleştirmiş olan Güney Kore'de gelir dağılımı, Dünya Bankası verilerine göre Türkiye'den çok daha iyidir. Güney Kore'nin atılım yapmasında önemli rol oynayan düşük ücretler, son yıllarda hızla yükselerek dolar bazında Türkiye'deki ücrellerin hayli üzerine çıkmıştır. • Güney Kore'deki ekonomik atılım otoriter bir yönetim altında gerçekleşmiştir; ancak şimdi demokratikleşme yolunda adınv lar atıldığı gözlenmektedir. Şimdi bir de 1980'lerin Türkiyesi'nde neler olmuş, "özal modeli" nasıl sonuçlar getirmiştir: • Türkiye, ünlü "24 Ocak" kararlarıyla dış rekabete açık, ihracata öncelik veren, piyasa mantığını egemen kılmayı amaçlayan, "plan" kavramını ise çöpe atan bir anlayışla ekonomisini yönlendirmeye zorlanmıştır. Bu zorlamada IMF ve Dünya Bankası da önemli roller oynamıştır. • Sayın Özal'ın "serbest ekonomi" dediği düzeni ve bu düzenin gereği olduğu ileri sürülen 'kemer sıkma' politikalarını topluma kabul ettirmek için Türkiye, 12 Eylül askeri yönetiminden geçmek zorunda kalmıştır. • 12 Eylül yönetimi, anayasal düzeni, 'açık toplum' ilkesiyle hiçbir şekilde bağdaşmayacak biçimde yeniden düzenlemiş, özellikle çalışan kesimin haklarını ve özgürlüklerini ciddi biçimde sınırlandırmıştır. • 1983 seçimlerinde iktidara gelen ve "serbest ekonomi açık toplum" savunucusu olduğunu belirten Özal yönetimi, açık toplum ilkeleriyle açıkça çelişen bu yasal çerceveyi değiştirecek hemen hiçbir şey yapmamıştır. Tersine fikirlerı nedeniyle mahkum olanların, yakılan ya da yasaklanan kitaplann, sansür edilen yayinların sayısı ANAP iktidarı döneminde rekcr düzeylere tırmanmıştır. • Bu düzen içinde ücret ve maaşlann satın alma gücünde yüzde 50'leri aşan düşüşler olmuş, ücretlimaaşlı kesimin, çalışanların milli gelirden aldığı pay yüzde 35'lerden yüzde 15'lere inmiştir. • Bu düzen içinde sermaye kesimine buyük birikim olanakları yaratılmış, ancak bu birikimler Türkiye'ye yeni bir sanayileşme atılımının ufuklannı açmamış, dışa dönük sanayileşme alanında yarını güvenceye alacak bir atılım yapılamamıştır. Buna karşıiık kalıcı yatırıma değil, vurkaç işlerine eğilimli bir kesim ortaya çıkmış, rantiyeler palazlanmış, gelir dağılımı aşın ölçüde bozulmuştur. • Kamu harcamalarıyla ve hesapsız altyapı yatınmlarryla pompalanan büyüme, sonunda yüzde 8O'lere tırmanan enflasyonu gündeme getirmiş ve bu büyümenin sürdürülemeyeceği de ortaya çıkmıştır. Gelinen noktada ekonomideki çıkmazın rejimi tehlikeye düşürmeden nasıl aşılabileceği yeniden tartışılır olmuştur. Kısacası 1980'lerde Türkiye hem açıktoplumhedefınden uzaklaşmış, hem de bu sayede sağlanan sermaye birikimiyle yeni bir sanayi atılımı yapamamıştır. Bu koşulları yaratan ANAP yönetiminin bir bakanının şimdi uzun vadeli bir plan perspektifi içinde bir sanayileşme stratejisi geliştirilmesi önerisine, "açık toplumla çelişir" diye karşı çıkması ne yazık ki fazla inandırıcı olmamaktadır. Bu beyana ancak Sayın Çelebi'nin kişisel görüşü olarak değer vermek olasıdır. Planlama, kalkınma ve demokrasi arasındak'i ilişkiyi pazartesi günkü yazımda DPT Müsteşan Sayın Ali Tigrel'in görüşlerine de yer vererek ele alacağım. Ali Tigrel ile Bakan Çelebi sanayicilere Pembe Planı anlatbtar. Sanayici bngün sanayici olmamn pişmanlığını vaşıyor\ Yeni yabrun neden yapsın? Öniınü göremiyor. Bununla birlikte 89'un oluşumu önumüzdeki 5 yılın oluşumunu etkileyecektir. 89*da ise belirleyici bir politika goremiyonız. Magdur edilen geniş halk kitleleri mi korunacak, yoksa enflasyon mu aşağı çekilecek? Enflasyonu yukan çeken tavırlar görülnyor. Enflasyonun gittikçe artacağından kuşku duyuyonız. Talep artışından söz edUiyor. Hangi sanayici 89'un istikrarsız ortamında yatınm yaparak lalebi karşılayacak? tş âlemi ve bürokraside 1984'lü yıllann beyecanını görmek mümkün Jiegil." Gezgin'in bu konuşmasının ardından kursüye gelen Devlet Bakanı Işın Çelebi, yaklaşık 20 dakika süren slayt gösterisiyle 6. Beş Yıllık Plan'ı tanıtu. Çelebi, yılbaşından beri 50'ye yakın karar aldıklannı, bu kararların ekonomiye etkisinin 34 ay içinde görüleceğini söyledi. Çelebi'nin, DPT Müsteşan Ali Tigrel ile birlikte İSO Meclisi'nde ve dün sabah Sheraton Oteli'nde düzenlediği sabah kahvaltısında basın mensuplanna yaptığı açıklamalarda 6. Plan'la ilgili görüşleri anahatlarıyla şöyle: • Plan döneminde büyüme hızını yüzde 7'ye çıkartmak ve dönem sonunda enflasyonu yüzde 1314'e indirmek için arzı arttırmak, kamu harcamalannı kısmak ve iç tasarrufları arttırmak gerekiyor. Yeni vergi getirilmeyecek. Tasarruf artışı özel sektör kanalıyla sağlanacak. özel sektör bu tasarruflannı devletin de teşvikiyle yatınmlara yöneltecek ve arzı arttıracak. • özel sektörün yatınm artışını sağlamak için orta vadeli kredilere agırlık verilecek. Bunun için de orta vadeli krediler, Merkez Bankası kaynağı yerine bütçeye konulacak. Bu kredilendirme bütçeden Eximbank ve Türkiye Kal İSTANBULAMCARA (AA) tş çevreleri ve bilim adamlaıı, çok sayıda tüketim malı ile bazı ara mallarda gümrük vergileri ve fonların düşürülmesini, enflasyonun artışmın önlenmesi, oluşması beklenen talep canlıhğı karşısında yerli sanayinin aşın fiyat konusunda uyanlması amaçlanna yönelik düzenlemeler olarak nitelediler. Sanayiciler, işadamlan ve öğretim üyeleri, görüşlerini şöyle özetlediler: Nurullah Gezgin (tstanbul Sanayi Odası Yönetim Knnılu Başkanı): Vergi ve fonları düşüruIen mallar arasında lahana, hıyar gibi ürunlerin de bulunması, psikolojik olarak iç piyasada ücret artışıyla oluşacak talep canlanmasına karşı, sanayi kesimine bir uyarı niteliğinde değerlendirilebilir. Yani hükümet, "G«rekirse ber türiii malı ithal ederiz" mesajmı vermiş olabilir. Tabii daha gerçekçi bir değerlendirme yapabilmek için hükümetin bu düzenlemeleri ne amaçla yaptığını açıklaması lazımdır. Ancak bize göre temel amaç sanayi kesimini uyarmakür. Yalım Erez (lstanbul Tkaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı): Listelerde yapılan degişiklik incelendiğinde, OECD, GATT ve AVnin gümrük resimlerinin indirilmesi yolundaki isteğinin karşılanmaya çalışüdığı görülmektedir. Tanm ürünlerinde, bazı yerli sanayi mamullerinde gümrük ve fon indirimi, esasen fıiü ithalatı olmayan veya az olan nıallarda herhaııgi bir ithalat aruşı yaratmayacaktır. Hazine'ye gelir sağlamayı amaçlayan gümrük resimleri ve fonlar da devletin gelir kaybını göze alarak yaptığı indirimler, piyasada arzın arttınlmasım amaçlayan bir politikamn sonucudur. Gelir fonksiyonu olan yüklerin azaltılması, ekonomi dışı bazı siyasi maksatlara yönelik olarak yorumlanmaya müsaittir. • F.Almanya Endüstri Fuarı Ekonomi Servisi F.Almanya Endüsri Fuarı "Türkiye 89" Lütfi Kırdar Spor Salonu'nda açıldı. F.Almanya'nın 6 eyaletinden 148 kuruluşun ürünlerini sergileyeceği fuar 30 mayısa kadar sürecek. Geçen yıl 117 F.Alman firmasınm katıldığı fuarda, bu yıl plastik işleyen makinelere daha çok yer verildi. Dıracatta sanayinin payı azaldı ANKARA (AA) Devlet Istatistik Enstitüsü (DİE), mart ayında ihracatın 1 milyar 105 milyon 355 bin dolar, ithalatın da 1 milyar 209 milyon 190 bin dolar olarak gercekleştiğini açıkladı. Geçen yılın mart ayında, ihracat 952 milyon 505 bin dolar, ithalat da 1 milyar 318 milyon 501 bin dolar olmuştu. Böylece üç aylık ihracat 1988 yılının aym döneminin yüzde 1 üzerine çıkarken, ithalat yüzde 5 alANKARA (AA) tında kaldı. Bankalardaki toplam Geçen yıl ocakmart döneminmevduat, 28 nisanS mayıs de 2 milyar 802 milyon 893 bin tarihleri arasında 625.6 dolar olan toplam ihracat, bu yılın eş döneminde 2 milyar 830 milmilyar lira azalarak 28 yon dolara yükseldi. trilyon 184.4 milyar liraya geriledi. Gerilemede, thracatta sanayi ürünlerinin paKurumlar Vergisi ödemeleri yı azaldı. tlk üç aylık ihracatta sanedeniyle ticari mevduatın nayi ürünlerinin payı, geçen yılın çekilmesi etkili oldu. aynı dönemindeki yüzde 79 luk Vadesiz ticari mevduatta düzeyinden yüzde 74'e geriledi. bir haftada 480.5 milyar Geçen yılın ilk üç ayında 2 millira azalma kaydedildi. 28 yar 214.2 milyon dolar olan sananisanda 3 trilyon 981 yi ürünleri ihracatı, bu yılın eş dömilyar lira olan vadesiz neminde yüzde 5.4 oranında azaticari mevduat 5 mayısta 3 larak 2 milyar 95.6 milyon dolara &İrencl gfateriteriM W dntotl Çin'de öğrenci göstenlerine işçilerin ve bazı özel sektör girişimcilerinin katılması, bazı uzmanlarca 'yeni bir mu düştü. trilyon 500.5 milyar liraya halefet partisının temelleri' olarak yorumlanıyor. geriledi. İlk üç aylık ihracatta tanm ürünlerini payı ise yüzde 18.5'ten yüzde 22.7'ye yükseldi. Mart sonu itibarıyla tanm ürünleri ihracatı yüzde 23.7 orarunda artışla 641.4 milyon dolara ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye tş Ekonomi Servisi Çin'de ya yal huzursuzfnk siyasi kay naklıdır. çe açıklannın kapatılmasından, gösterilerin hükümetin sorunla yükseldi. Geçen yıl aynı dönemBankası bankamatik şanan siyasi bunalımın, ülkedeki Sürdüriilen ekonomik politikada merkeziyetçi ekonomik idarenin nndan sadece bir bölümünü oluş de tarım ürünleri ihracatı 518.5 hizmetlerini genişletti ve ekonomik sorunlan çözmeye yö ise bir degişiklik olması bekle terk edilmesine ve ekonomide özel turduğunu belirtiyorlar. Çin lide milyon dolardı. kart sahiplerine para neük çabalan baltaladığı yorumu nemez" şeklinde konuşuyor. kesim faaliyetlerine daha fazla yer ri Deng Siaoping'in reformlannın yatırma, havale ve virman yapüıyor. Çin'de enflasyon oram son 40 verilmesine vanncaya kadar pek Çinülileri ekonomik olarak devletişlemlerini yapmak hakkını Bazı Çinü ve yabancı ekono yılın en yüksek düzeyinde, yüzde çok tedbiri içeren bir program uy ten bağımsız hale getirdiğini savutanıdı. Bundan böyle para mistler, iilkede iktidara kim gelirse 30'larda seyrederken, bu durum, guluyor. nan bu uzmanlar, isçilerin ve küyatırma işlemi sadece şube Ancak ülkede özellikle son za çük özel girişimcilerin de göstengelsin, ülkedeki dev ekonomik so özellikle işçilerin reel gelirlerinde içine yerleştirilmiş kartlı runlan çözmek için mevcut poli önemli yıpranmalara yol açıyor. manlarda yoğunlaşan siyasi ger ler içinde yer almasını özel sekgiriş sistemi olan tikalann izleneceğini öne sürüyorÇin yönetimi, başta enflasyon ginlik, ekonomik programlann iş törün gelişme hızına bağlıyorlar. bankamatiklerde, havale lar. olmak üzere ekonomik sorunlar leyişini yavaşlatıyor. Çin'in sanayi üretiminin halen yapılabilecek. Batılı bir uzman, "Çin'deki sos la mücadele etmek amacıyla, bütBazı gözlemcüer de, Çin'deki yüzde 37'sini gerçekleştiren kolekWASHINGTON (AA) ABD tif ve diğer özel girişimlerin payı Hazine Bakanı Nicbolas Brady tanın 1993'te yüzde 50'yi geçeceği rafından geliştirilen ve üçüncü tahmin ediliyor. Bu oran 1983'te dünyanın dış borç yükünün hafif» toyı*1M9 yüzde 23'tü. Uzmanlar, Çin'de letilmesini amaçlayan planın uyEnçakste. hjjırkMı devlet sektörü ile özel sektör ara gulamaya geçirümesi konusunda Öncdo» Bugünkü Bugünfâ EugOnku İşlem Döviz Döviz Dovizin EfeMit Efekttf anstepaa endüş* enydett kapantş mıktan yapılar Sy ort.fty. sındaki uçurumun gittikçe geniş çok önemli bir adım atıldı. o = Satış Alış Satış Cinsi Alış 3800 28300 3928 lediğini belirterek öğrencilenn Akçmento (BU) 4000 3950 3900 3775 1 ABD Doları 2089.66 2093.85 2089.66 2115.00 Uluslararası Para Fonu (IMF), KISA KISA 2925 2950 2950 700 2925 2932 Anadotu Cam 3000 özellikle girişimciler ile kolektif 1 Avustralya Doları 1583.97 1587.14 1557.04 1603.17 Brady planında ilk kez somut ola • tŞÇİ Sağlığı Derneği 5630 6900 6775 6400 6950 6950 6400 kuruluşlarda çalışan işçilerin des rak yer aldığını ortaya koyan bir 150.21 1 Avusturya Şilini 148.71 148.41 148.41 2450 26950 2469 2450 2450 2525 Bagfcş 2450 teğini alacak bir muhalefet parti kararla, plan çerçevesindeki ilk iki tarafından yapılan açıklamada 1 Batı Alman Markı 3100 3200 3100 4200 3100 3130 1044.05 1046.14 1044.05 1056.71 Brisa 3175 11470 4000 4003 3950 4000 4150 4000 ÇelikHalat 1 Belçıka Frangı 50.52 49.91 50.01 49.06 sinin temellerini attığını savunu kredi paketini açıkladı. IMF, Kos asgari ücretin en az 600 bin 7600 7750 7600 4900 7600 7667 Çimsa 7600 liraya yükseltilmesi gerektiği 1 Danimarka Kronu 268.65 268.11 271.36 268.11 yorlar. ÇukurovaEI 15300 14800 29181 14800 14886 ta Rika'ya 52 milyon dolar, Fili belirtildi. 1978 yılında 1989 14900 14600 1 Fın Markkası 469.74 468.80 460.83 474.48 Döktaş 4100 1850 4175 4177 4300 4100 4200 pinler'e de 1.17 milyar dolar kre yılına kadar ücretlilerin Bu arada Çin'in dış borç ana312.04 1 Fransız Frangı 308.92 308.30 30830 2200 2200 2200 1650 2200 2200 Ecz. Yalınni 2200 1 Hollanda Florini 938.33 927.09 927.09 928.95 para ve faiz ödemeleri, (Dış Borç di verdi. Filipinler, Meksika ile geçinme endeksinin yüzde 4000 11500 11480 EgcBiracıM! 10800 11400 11600 114O0 311.24 315.01 1 Isveç Kronu 311.24 311.86 1050 1100 1050 2400 1075 1083 EgeGubre 1050 Servisi) ihracat gelirlerinin yüzde birlikte Brady planının öngördü 5091.4 artarken, asgari ücretin 16900 16972 17200 17000 38520 Etfl. D Ç. 1 isviçre Frangı 16900 16700 1179.60 1181.96 1179.60 1193.90 ğü kolayhklardan en önce yarar yüzde 3618 olduğuna dikkat 10'una ulaştı. Ert D C (NKMI 13100 2460 13000 13033 13000 12900 13000 100 İtalyan Lireti 141.81 146.01 144.26 144.55 lanacak ülkeler arasında sayıhyor çekilen açıklamada, işçi ve 7500 8000 8000 8000 7965 GoodYear 9203 7600 Dış borçlan 40 milyar dolara du. 1 Japon Yeni 14.46 14.89 14.71 14.74 Guney Btracthk 5650 5750 5750 3350 5700 5693 5600 memurlann ulusat gelirden 1 Kuveyt Dinarı 7041.83 7055.94 6922 12 7127.21 ulaşan, yılda 4.1 milyar dolarlık Hefcteş 3650 3575 3600 3600 1500 3600 3595 Öte yandan IMF yönetim kuru aldığı pay da yer aldı. Buna 1 Sterlin 3291.21 3297.81 3291.21 3 3 3 1 1 2 Dış Borç Servisi'nde bulunuyor. 900 900 900 400 900 900 IzmirDÇ 880 1 S Arabistan Riyali 547.77 557.24 558.36 564.00 bocam 3425 3500 3500 3500 1690 3478 3450 Yıllık Dış Borç Servisi miktannın lu, fonun açacağı kredilerin yüz göre işçi ve memurlann toplam 1900 1925 1925 9050 1925 1921 Kartonsan 1875 1992'de 56 milyar dolara çıkma de 2530'unun, dış borç indirimi ulusal gelirden aldığı pay 450 10200 Kav 10200 10200 1O2O0 10200 10200 sı bekleniyor. Çin'in geçen yılki ih nin finansmaıuna aynlması konu 1988'de yüzde I4'e düştu. Kepez Etektrik 5100 5600 5400 5403 5200 5600 13443 ÇAPRAZ KURLAR racat gelirleri toplamı ise 47.5 mil sunu da karara bağladı. Aynca • DIŞBANK Adana şubesi yeni 4500 «25 4600 4600 902 4525 4545 KoçHdding borçlu ülkeler, geri kalan borçla$ 2,0015 B Alman Markı $ 1448.52 itaiyan Lireti 5350 5500 5500 5350 5394 Kordsa(8U) 5300 8696 yar dolar olarak gerçekleşti. n uzerindeki faiz ödemelerinin binasında 29 mayıstan itibaren KonınuTanm 3600 3600 3650 3600 3200 3600 3620 $ b.lir) Hansız franaı S 142.05 Japon Yeni 1325 1300 1325 1300 1000 1325 1312 $ 2.2539 Hollanda Fbrinı S 3,7500 S. /ijabistan Riya KM* desteklenmesi amacıyla IMF ko hizmete giriyor. Adana Koç Yatınm 1825 1775 1825 1800 6300 1775 1778 $ 1.7715 İsviçre Frangı £ 1.5749 S talanmn yüzde 40"ına varan oran şubesinin hizmetine girmesi Hong Kong 910 900 900 903 IMaş 900 5700 900 da fondan ek borçlanmaya gide nedeniyle Dışbank yönetim 1100 Nasjş 1100 1100 1100 1016 1100 1150 Borsası'nda panik kurulu üyeleri mayıs ayının Ottsan 3300 3425 3335 3425 3300 350 3300 bilecekler. SERBEST PİYASADA DÖVlZ ALTIN 6ÜMÜŞ ikinci toplantısını Adana PınarSut 1800 1800 1800 1800 1800 1800 1230 Borçlu ülkelerin kreditör ban Büyük Surmeli Oteli'nde Öte yandan Tokyo'nun ardınRabak 1750 1850 1750 1750 1790 Saöş Alış Satş 1775 21100 Alış dan Uzak Asya'daki en önemli kalarla yaptıklan borç erteleme yapacak. Sartuysan 4000 4050 4000 1950 4000 4021 3900 ABODolan Cumtıuriyet 2096 2102 163.500 165.500 Srfaş 5650 6100 6100 6100 100 6100 6100 mali piyasalardan biri olan Hong görüşmeleri sırasında, "başka çare • BİLKOM, Bilgisayar T Demır Dök 3075 3100 3100 3100 3093 3125 3120 Baü Alman Markı 1049 1052 Reşat 173.000 180.000 Kong Borsası'nda, Çin'deki karı bulunamadığı" takdirde, faiz öde Dergisi'nın düzenlediği 6. Tetetaş 3200 964 3217 3200 3225 3225 3300 24 ayar altın isviçre Frangı 1177 1182 24.820 24.770 şıklıklar nedeniyle hisse senedi ya melerinin gecikmjsnıe de imkân Türkiye Bilgisayar Kongresi'ne T.lş Bankaa (A) 35000 35000 35000 35000 177 35000 35000 1550 1600 1550 1575 1583 Tlş Bankası (B) 1550 8250 22 ayar biteak Hollanda Honni 930 tırımcıları arasında panik yaşaıı tanınabilecek. Gözlemcüer, IMF24.400 926 22150 T 3i$e Cam 1900 1975 2075 2075 13600 2075 2060 dı. Borsada oluşan olumsuz psi nin yeni kararlan ile, kreditör ban18 ayar altın Ingılız Sterlini 3350 3380 18 575 18 615 T Sıemens 5250 5300 5500 5400 2900 5500 5428 kolojik ortam nedeniyle, borsa cn kalara borç indirimine yanaşmaYıstş 1275 1250 1257 1225 1225 1275 3250 900 ayar gümüş 400 Fransız Frangı 309 310 430 deksi dün sabah seansırın kapa ları yolunda baskı yapma amacıM5.1M.0 M m kacai: 1.8M.273.«5 Mvıafttart: 1 ons altın (S) 363.15 364.75 (M.Bankası) (Londra) 363 30 nışında 300 puan birde.ı geriledi. nı taşıdığını ifade ediyorlar. Sizttsne SJTS... 780 1». 44WkıÛ648.MI İMBWttt FAKSİMİLE Kurumlar Vergisi tş Bankası'nın bankamatikleri Çin'i ekonomi de zorluyor IMF, Brady planını uyguluyor Borsada ışlemler DOVIZ KURLARI katılıyor. Kongrede Bilkom'un Masa Üstü Sunu ve Hyper Card üzerine bir seminer vereceği ve kendi standında uygulamalı gösteriler yapacağı belirtildi. • TOROS Havayollan, mayıs ayı içerisinde üç adet Boeing uçağı alarak filosundaki uçak sayısını 7'ye, koltuk sayısını da 984'e çıkardı. • BAŞAK Sigorta'nın 6 yıllık aradan sonra düzenlediği acenteler semineri Antalya Dedeman Oteli'nde yapıldı. Seminerde sigorta istihsalciliği ve acentelerin sorunlan ele alındı. • TÖBANK'ın düzenlediği teftiş kurulu semineri 22 mayısta başladı. Krediler ve dış işlemler konusunda meydana geien değişikliklerin tartışıldığı seminer. müfettiş ve mufettiş muavinlerine yönelik düzenlendi. İstMbul: 17S 44 S3 Aatalya: 123 066 Una: 152 206 Uaaa: 122 533 MURATA