Katalog

CUMHURİYET/10 HAVA DURUMU meteoroto|i Genel Mudürlügu nden afınan bılgıye göre yurdun kuzey kesımlen parçalı bulutlu yann Trakya kesımı yer yer yaSmurlu dığer yer ler az bulutlu ve açık geçecek HAM* SICAKLIĞI Değısmeyecek RUZGAR Kuzey ve batı yonlerden hafif ara sı ra orta kuvverte esecek Derazienmız de ruzgâr kıble ve lodos Doğu Ak denız ve Doğu Karadenız'de gun ba tsı ve karayelden 35 kuvvetınde sa atte 1021 denız rmlı hcla esecek DE NİZ Çallantılı yer yer mutedıl dal galı olacak Dalga yukseklığı 05 ıla 1 m , açıklarda 152 m goruş uzak iıfiı 10 Adana Adapazan Adıyaman HABERLERİN DEVAMI TURKIYE DE BUGUN A 28° 9°Oıyart>al<if A A A A S S A 22°14°B*me 25° 12° Erancan 24° 7°Erzurum 18° 4" Esloşetı» 24° 9°Gaaanle<) 24° 10° &resun 7 NtSAN 1989 DUNYA'DA BUGUN Amsterdanı Amman Atına BaOdat Barcelona Basel Belgrat Berin Bonn Bruksei Budapeşte Cenevıe Cezayır Odde Dubayı frankfurt &TO Helsınkj Kahıre Kopenhag Kflln Lefloşa Afyon Ajn Ankara Antakya Antalya Artvın /Vdın Battear Blteak A BmQöl Bctfe km dolayında bulunacak Van golu nde tıava az bulutlu ve açıkgeçecek Ruzgar guney ve batı yonlerden hafif arasıra orta kuvvette esecek Gol kuçuk dalgalı olacak Gâruşuzaklıfiı 100 km dolayında bulunacak Bolu Bursa ÇanakJole Çorum Denzlı B A A A A A B A A B A 25° 8°Malatya A 22° 7° 5 20° 8° B 24° 12° B 24° 12° 25° 10° Gumuştune B 20° 6°ftae B 21° 12° 20° 4°Samsun 18° «"Hakkân A 24° 10° 26° 8°S«rt 25° 15° Ispa/ta B 22° 12° 22°14°&nop 28° 14° istanöul S 21° 5° 28° 18° Sıras 20° 12° Izmır A 20° 14° 16° 3° letcmlağ 18° 3°Kars B 23° 13° 26° 8°Trataxı 18° 4° Kastamonu B A 20° 4° 25° 7°Tuncef 26°10°Kaysen A 24° 6° 20°M°Usal< 29° 16° Kırklarelı A 18° 2° 25° 8° Van 21° 17° Konya S 26° 4° 22° 8°Ytegat 25° 7"Kutah»a 24° 6° Zongulda* B 28° 18° 27" 16° Manısa 20° 15° K Maraş 16° 3° Mersın 15° 4° Mujla 25° 8°Muş 24° 13° Nığde 26°23°Ordu A A A A 26° 22° 23° 24° 14° 10° 12° 14° Y 14° A 24° A B A B Y Y Y A A B 20° 24° 16° 18° 14° 16° 18° 14° Aaçık BbuluDu GguneşK Kkarh SSJSII YyaJmurtu Kahııy 16° 16° B 18° A 23° A 25° Y 16° A ?3° A 6° A 22° Y 16° Y 16° A 24° A 6° Y 13" B 20° 8 15° Y 8° A 18° Y 16° Y 19° B 8° Y 17° B 14° A 25° B 22° B 21° Şam A 26° TelfeTv A 20" A 22° Tunus Varşwa B 10° Venedk Y 18° B 15° Vıyana VVashıngton B 16° Ztınh A 16° Unıngrad Londra Madnd Mılanc Momreai Moskma Munıh New Yort Osto Pans Prag Rıyad Roma Sotya MUŞERREF HEKİMOĞLU ANKARA^AIVKA BULMACA 7 8 9 SOLDAN SAĞA: 1/ Yanyana dızılmış Ievhalara ucu topuzlu sopalarla vurularak çalınan Afrıka kokenlı bır çalgı 2/ Yenıçeıılık zamanında askere venlen aylık Denıze doğru uzanan dar ve alçak kara parçası. 3/ Uyku Iterbıyum elementının sımgesı. Italya'da bır ırmak 4/ Kıra Hatay ılınde bır ova ve göl 5/ Tuzlu hamurdan yapılan ınce uzun çubuk 6/ Tellı balıkçıl 7/ Dahıl Yuzeyı ışığa karşı duyarlı bır madde ıle kaplı kâğıt uzenne kalıptan çekılmış resım kopyası 8/ Argoda lıra 9/ Mustahkem yer Magnezyum demır sıhkat bıleşırnlı taş yapıcı bır mıneral YUKARIDAN AŞAGIVA: 1/ Kanunı Sultan Suleyman'ın şıırlennde kullandığı mahlas 2/ Ağaçta ılk olgunlaşan meyve. Sığır vebası 3/ Bır muzık bölumunun buyuk bır ntım serbestlığıyle yorumlanacağını oelırten tenm 4/ Akderuz'de, hapıs hanesı ıle unlü kuçuk bır Fransız adası XVIII yuzyılda Avrupa'da moda olmuş süsleme tarzı 5/ Doğu Anadolu'da kullanılan bır tur kuçuk zurna Inen, ınmış 6/ Asya'da bır korfez 7/ Dılbılgmndekı sozcuk turlennden bın Su Puskurtu 8/ Hafif esıntı 9/ Kullanılması önlenmış, el konulmuş Gece Kanlı döviz bürosu baskını Tahliye istemlerine ret tstanbul Haber Servısı Kabataş set ustunde Hasan Ku^'a aıt dövız burosunu basıp yaklaşık I mılyon Alman Markı'nı gasp etmek \e olay sırasında buroda bulunanlardan Cesım Alagoz'u oldurmekten haklarında dava açılan 9 sanığın yargılanmasına devam edıldı Samklann suçlamalan kabul etmedıklen duruşmada talılıye ıstemlen reddedıldı Istanbul 3 Ağır Ceza Mahkemesı'ndekı dunku duruşma olay lı başladı Duruşma salonunun önunü dolduran taraflann \akinları arasında laf atmalar sonucu meydana gelen yumruklaşmada adının Suleyman Nazıf olduğunu söyleyen bır kışının ağzı kanadı Sıkı guvenlık önlemlerı altında başlayan oturumda ıse geçen oturumda dınlenemeyen sanıklardan Hakan \ e Erdal Arapgırii kardeşler ıle Şenol Turan'ın sorgulan yapıldı Bu uç sanık da gasp ve öldurrne olayıyla hıçbır ılışkılenrun ve bılgılerının olmadığını belırterek suçlamalan kabul etmedıler Bu arada soyulan dövız burosunun sahıbı Hasan Kuş, yargıçlann huzurunda olay sırasında sılahla kendısım kontrol eden kışının sanıklar arasında bulunan Şenol Turan olduğunu söyledı Şenol Turan ıse Hasan Kuş'un kendısım daha önceden tanıdığını belırterek ıddıaların doğru olmadığını savundu madıklan konusunda bılgılı olmadıklannı anlattılar Bu arada ulkücu mafya lıderlennden olduğu ıfade edılen tutuklu sanıklardan Murat Oztabak kendısım gozaltına almaya gelen polıslerden Suleyman Ogut'un yılbaşı olması nedenıyle gozaltına ahnmadan once bır hafta ızın verdığmı, fakat daha sonra başka bır ekıp tarafından yakalanarak gozaltına alındığını bıldırdı Polıs memuru Suleyman Oğnl ıse Oztabak'ı gozaltına almaya gıttıklerınde ıkı kışı olduklarını, bu nedenle de kendısıne bır hafta sonra gozaltına alınacağını soyledığı nı, hemen sonra durumu başka bır ekıbe bıldırerek öztabak'ı yakalattığını anlattı OzalDemîrel senaryoları (Baştarafı 1. Sayfada) ya devam ettığını de kaydettı "Turkıye'nın sıyası ve ekonomık açıdan degerlendınlmesi" başlığını taşıyan toplantı, Turkıye'de yerel seçım sonuçlarından sonra gırılen platform dolayısıyla yoğun ılgı gördü FMC'den Chemıcal Bank'a kadar ABD'nın dev şırket lennın en az bırer temsılcı ıle ka tıldıklan toplantıda ılk konuşmayı Turkıye'nın ABD Büyukelçısı Dr. Şuknı Elekdağ yaptı Seçım so nuçlarının Turkıye'de ıstıkrar ve tabıatıyla yatırım ıklımını etkıleyıp etkılemeyeceğı konu^unda Amenkan kamuoyundan gelen ısrarlı sorular karşısında yerel seçım sonuçlannı değerlendıren Büyukelçı Elekdağ, seçmenlenn kayda değer ölçüde sol göruşe rağbet et medığını, sosyal demokratların oylarını sadece yüzde 3 5 arttırdığını soyledı Elekdağ, Turkıye'de sosyal demokratların son yülarda gözle görunur bır şekılde merkeze kaydığını, nıtekım SHP'nın "Piyasa guçlenmn ışleriıgını pragmatik açıdan takdır eden. dığer yandan da sosyal programlara daha fazla ağırlık veren" bır ekonomık model benımsedığını soyledı Refah Partısı'run kaydettığı yuzde 2 5 oranındakı artışın Islami canlanmamn sıyası bır güç olarak ıvmeden yoksun olduğunu kanıtladığını söyleyen Elekdağ, Washıngton Post ve New York Timestâ kısa bır süre önce bu konuda yayımlanan ıkı yazıyı "manzarayı carpıtmakla" suçladı Elekdağ, konuklara A N A P ve DYP'nın toplam yuzde 47 2'hk oranıru ıse şöyle ızah ettı "Seçım sonuçlan, Turklenn buyuk bır çogunlugunun Ataturk refortn ve ılkelenne baglı, laık ve demokratık det let şeklınde kararlı, Batı yanlısı bır dış polıtıka ve pıyasa ağıriıklı pragmabk ekonomik polilikalar ızlenmesını ısteyen ılımlı muhafazakârlar olduğu gozlemını gecerlı kılmaktadır. Gorunur bır gelecekte Turkıve'de hukumet polıtıkalannı merkezdelu ılımlı + muhafazakâr goruş şekıllendırecektır Ozetle bu seçım, merkezın zafen olmuştur." Büyukelçı Elekdağ'dan sonra kürsuye gelen DPT Musteşan Ali Tigrel, Turkıye'dekı son ekonomık gelışmelerı anlattıktan sonra, enflasyon konusunda doğru yolda olunduğunu, enflasyonun yıl sonunda yuzde 50'lere dusebüeceğım söyledı Tigrel, "Bugun, bundan altı ay oncekınden daha lyimserim" dedı Tigrel, bır ışadarrumn seçım sonuçlanna atıfta bu lunarak yönelttığı "vatınm pohtıkalan değışır mı?" sorusuna hıç uzatmadan tek kehmeyle "hayır" yamtını verdı Alı Tıgrel'den sonra konuşan ABD Dışışlen Bakanlığı Istıhbarat ve Araştırma Daıresı Yakındoğu Dırektoru George Harrıs ıse aynntılı bır seçım değerlendırmesı yaptı Turkıye'de geleneksel olarak yuzde 60, 70 oranında "üımh, muhafazakâr, merkez sağ" ıle yuzde 30, 40 oranında "refonnist, elitıst ve kalkınmada devlete dönuk merkez sol" ıkı sıyası eğılım bulunduğunu ılen suren Harns, askerı müdahalelerın dahı bu manzarayı değıştıremedığını kaydettı 1980'lere gelınceye kadar sıyası arenada bırısı sağda dığerı solda ıkı lıder bulunduğunu, ama 1980'den sonra bu dengenın Özal yanlılan ve Özal alevhtarları şeklınde uç verdığını kaydeden Harrıs, "Ozal seçımı kavbettı. Bu kesın, ama kım kazandı? İşte bunu anlamakta guçluk çekıyoruz" dıye konuştu Sol oyların ıkı çeyre ğının SHP'de, bır çeyreğının de Ece\ıt'te toplandığını kaydeden Harrıs, Ecevıt'ın gıderek guçlen dığını duşunduğu bır dönemde elındekı çeyrekten vazgeçmesının beklenemeyeceğım belırttıkten sonra, "Parnsı Ecevnt'in tam kontrolu altında. Gerekırse bu konuda karar alabılır. tnonu ıçın bu daha zor. çunku partısı daha az kontrolu altında" dedı 6 0 YIL ÖNCE Cumhuriyet Radınlarm intihap hakkı "ıntıhap etmek ve edılmek ıçın Turk olmak şarttır" dıye Italyaya gıtmek uzere bır madde vardır Ankaradan şehnmıze gelen Muntehıpler erkek olacak Dahılıye Vekaletı Musteşan dıye bır kayıt da yoktur. Hılmt Bey bır muharnnmızın Layıhaya, kadınlar ıntıhap suallenne cevaben atıdekı edılmez dıve bır kayıt beyanatta bulunmuştur koyamazdık Tabıı layıha Buradakı bazı ışlerımızı kesbı kanunı vet ederse, her bıtırdıkten sonra, hafta larafta yenıden tecdtdı lazım sonunda halyaya hareket gelecek ueledıye ıntıhabattna edeceğız. Seyahatımız bır ıştırak eıınek ve ıntıhap aydan bıraz fazla devam edılmek haklarma kadınlar edecektır Bu muddet malık olacakiardır zarfmda, ttalyanın Ancak, kadınlar ıntıhabata umumıyetle ıdarı ve ınzıbatı ışlırak etmekle beraber, teşkılatmı tetkık ettıkten ıntıhap edılebılmek ıçın sonra avdet edeceğız. namzet gosterılmelerı Elyevm Buyuk Mıllet lazımdır Fırkaya, kadınlar dahıl olmamakla beraber, .Meclısmde bulunan yenı hepsı bu rejımın ^beledıyeler kanunu * layıhasmda, kadınlara mtıhaptaraftarlarıdır Bu ıtıbarla " namzet gosterılırlerse tabıı hakkı sarahaten verılmış ıntıhap da edılebıleceklerdır değıldır Yalnız layıhada 7 NİSAN 1929 Samklann tahliye ıstemlerının reddedıldığı duruşma ıncelemelerın tanımlanması ıçın ılen bır tanhe bırakıldı. Yaklaşık 6 ay önce meydana gelen olayla ılgılı olarak sanıklar hakkında açılan davada, Cesım Alagoz'u oldurmekten sanık Aydın Aydıner'ın ıdamı, dığer sanık lar Suleyman Varol, Şenol Turan, Murat Oztabak, Hakan Arapgırii, Erdal \rapgıriı, Metın Sagıroglu, Fethı Dursun \e Osman Hacı Sulejmanoğlu'nun ıse gasp \e öl durme suçlanna yardım ve azmet tırmekten 20 yıldan az olmamak uzere hapısle cezalandırılmalan ıstenıvor Sanıklardan Erdal Sorgulann tamamlanması son Arapgırlı'nın dışındakı tum sanıkrasında dınlenen 20 kadar tanık lar ıse tutuklu olarak yargılanı ıse samklann olaya karışıp karış yorlar Izmir DevSol operasyvnu: 30 kişi gözaüuıda tZMİR (Cumhunyet Ege Burosu) Izmır, Karşıyaka ve Bornova'da duzenlenen DevSol operas yonlarıyla ılgılı olarak 8'ı oğrencı 30 kışının gozaltına alınarak sorgulanna başlandığı bıldırıldı Kızddere olaylarının vıldonumu nedenı ıle Ege Ünıversıtesı kampusunda bır grup oğrencının protesto eylemının ardından başlatılan DevSol operasyonu Alaybey tersanesının karşısında bır ınşaata, uçlarında patlayıcı madde bulunan pankartın asılması olayından sonra sıyası pohs tarafından genışletıldı Ege Unıversıtesı'nde Kızıldere olaylarının yıldonumu nedenı ıle duzenlenen foruma katıldıklan ve slogan attıkları savıyla 8 öğrencı gozaltına ainıdı Bu arada unıversıte çevresındekı operasyonlarda aynca 4 kışının de sıyası polıs tarafından sorguları yapılmak uzere gozaltına alındıklan oğrenıldı Pankart asma olayıvla ılgılı olarak da 15'ın uzennde kışının gozaltına alındığı oğrenıldı Edınılen bılgıye gore kent ıçınde ve Bornova Karşıyaka ılçelerınde toplam 30 kışının gözaJtında olduğu belırtıldı UGUR MUMCU (Baştarafı 1. Sayfada) GOZLEM Sofyudaki komünist faaliyet Geçenlerde meydana çıkanlanmevkıını ıstemeğe teşvık eden gızlı komunıst teşkılatı tahrıkcuyane rısaleler tevzı ederek propagandada hakkında yapılan tahkıkat netıcesınde maksatlan uçuncu bulunuyorlardı Zabıtayı enternasyonalın emrı altında aldatmak ıçın tahrıkatçılar komunıst şebekesını yenıden propagandalarma ıçkı aleyhınde mucadele susu tesıs etmek olan Moskova verıyorlardı Beş kışı tevkıf memurlanmn ekserısı ele olunmuştur geçmıştır Komunıst tahrıkatçıları mart aymda Orhamyede gızlı bır konferans aktetmışlerdı Köylu ve ameleyı vergılerı vermekten ımtmaa ve komunıstler ıçın ıktıdar 30 YIL ONCE CumhuriYet İşçi Bankası tasarısı 7 NİSAN 1959 Kıbrıs için (Baştarafı 1 Sayfada) gozden geçırıldı. Taraflar Genel Sekreter'ın, şımdıje kadar sarf edılen çabanın yararlı oldugu yolundakı gonışlennı pa>laşüJar. Taraflar hazıranda sonuç elde elmevı hedefleyen gonışmelere devam edılmesınde anlaştılar ıle ılgılıdır Sermayesı 300 mılyon lıralık olan Işçı İşçi Sıgortaları Kurumu ıle Bankası'nın vuzde 55 hıssesı ılgılı ıkı kanun tasarısının kuruma, yuzde 45 hıssesı hazırlıkları Çalışma hakıkı ve hukmı şahıslara tkı lıder, Genel Sekreter'ın, heBakanlığı'nca tamamlanmıştır teşmıl edılecekttr defi başanlacak bır anlaşmanın Bunlardan bırı, kurumun yenı Işçı Bankası menkul ve temel ogelennı tek tek tanımlaran Teşkılat Kanunu tasarısıdır gayrımenkul mal karşılığı bır anlaşma taslagı oluşturulmaTasarı kurumun adını tıcan kredılerde ve ıkrazlarda sı goruşunu paylaştılar. Bunu badeğıştırmekte ve yenı ısım şarmak ıçın majıs sonunda taslağı bulunacaktır Kendısı sınaı, oluşturmak uzere taraflar Genel "Sosyal Sıgortalar Kurumu" tıcarı, malı ve sosyal olmaktadır Bu suretle Sosyal teşebbuslerde bulunacak veya Sekreter'ın yardımcılan de bırlikte Sıgortalar hızmetlerı sadece kurulmuşlara ortak olacaktır baglavıcı olmayan bıçımde çalişmayı kabul ettiler tkı lıder aynışçı vasfına haız olanlara munhasır kalmayacak, daha Sıgortatı ışçılere 25 yıl surelı ca hazıran başında Genel Sekremesken kredısı açacaktır terın davetıyle yeniden buluşmagenış bır kıtleye teşmılı yı, gerekırse anlasma taslağını laBanka ayrıca bına ınşa sağlanacaktır edecek, satın alacak, satacak, mamlamavı, statusunu belırlemejı Dığer kanun tasarısı, ve nasıl uvgulanacagını saptamakurumun tesıs edeceğı banka kıraya verecektır Kauçuk ve lastik sanayıı ışsız kalma tehlıkesı isyerlennden bazılan başgostermıştır faalıyetlennı olu sezona Şehrımızde kurulu kauçuk gırdıklert ıddıasıyla durdurma ışçılerı sendıkası bu ış yoluna gıtmektedırler yerlerını tesbıt etmek uzere Şımdıden bu ış kolunda 60'a harekete geçmış yakın kuçuk fabrıka ve atolye bulunmaktadır Bu konuda faalıyetlennı tatıl etmek uzere Bolge Çalışma Mudurluğu'nun bır an evvel harekete geçmış faalıyete geçmesı bulunmaktadır Buralarda beklenmektedır çalışan 5000 kusur ışçının Lastik iş kolunda buhran \ı kabul ettiler." GEÇEN YIL BUGUN Cumhuri e< Thatcher'la sıkı pazarhk 7 NİSAN 1988 Ingıltere Başbakanı Margaret Thatcher uç gunluk resmı bır zıyaret ıçın dun Ankara'ya geldt Ikı ulke arasındakı resmı goruşmeler bugun başlayacak Thatcher'm özellıkle askerı ıhaleler konusunda Turkiye'yı "ıknaya" çaba gostereceğı, özal'ın ıse Turkıye'nın AT Uyelığı ve NATO ıçındekı konumu ıle ılgılı konularda yardım ısteyeceğı betırtılıyor Denktaş ve Vasılıu, Genel Sek reterlıkten ayrılırken basına ayn ayrı goruşmeden memnun kaldıklannı ıfade ettiler Vasılıu ve Denktaş bugün New York'tan aynlacaklar Denktaş'ın bugun tekrar Genel Sekreter'le buluşması beklenıyor Ote yandan Denktaş goruşmeye gırmeden once Rum tarafının Guvenlık Konseyı'nı Kıbrıs konu sunda harekete gınşımlerını eleştırdı Denktaş bu tutumların Ge nel Sekreter'ın ıyı nıyet mısyonunu reddetmek anlamına geleceğı nı belırterek Vasılıu'yu bu tutu Y mundan vazgeçmesı ıçın uyardı Dun sabah goruşmeden önce BM Guvenlık Konseyı yenı dönem Bayan IhatOutr m y başkanı \e Sovyet Daımı Delegetngıltere'nın başlıca yayın sı ıle goruşen Denktaş Guvenlık kurumları ve onde gelen Konseyı'nın Kıbrıs ıçın daha akgazetelerınden kalabalık bır tıf çalışması onensınde özellıkle gazetecı grubu ızlıyor Bayan Rum Dışışlen Bakanı YakavouThatcher ve Turkıye'ye gelen nun lobı çalışmalarının rol oynatngılız gazetecılerıne bu sabahdığını kaydettı Guvenlık KonseTurkıye'dekı ekonomık ve yı'nın Kıbrıs konusunda daha ak sıyası durum konusunda bır tıf rol olması yolunda, mart sobrıfing verılecek Bayan nunda Sovyetler Bırlığı, beş daıThatcher'm Başbakan Özal mı delegeye bır onende bulunmuş tarafından onuruna verılecek ancak bu önerı reddedılmıştı Sovyetler Bırhğı halen Guvenlık Konolan akşam yemeğınde yapacağı konuşma Ingılıere'de seyı'nın Kıbrıs ıçın aktıf rol oyna ması goruşunu desteklıyor naklen yavımlanacak Bütün parlamenter rejımlerın elbette bırer parlamentosu var Her demokratık ülkede yıne elbette bır parlamento var Orneğın Amerıka'da ve Isvıçre'de parlamento vardır, ama bu rejımler "parlamenter sıstem' değıllerdır Amerıka'dakı rejımın adı "başkanlık s/stem/"dır Isvıçre'dekının adı "mechs hukümetı sıstemı" Her parlamentolu rejım de demokratık sayılmaz Örnek çok Nedır oyleyse "parlamenter sıstem rın temel özellığı' Bu sıstemın anayurdu Ingıltere'dır Ingılterede monarşıyı sınırlayan sıyasal gelışmelerın urünu olan parlamenter sıstem, sorumsuz bır devlet başkanı ıle güçlu bır yasama organı temelıne dayanır Anayurdu Ingıltere olan bu sıstem, çeşıtlı ulkelerde başka başka sıyasal koşullarda uygulanmaktadır Bu sıstemın belırleyıcı "Yerel secımlerde Ozal'a protesözellığı, çeşıtlı ulkelerde hemen hemen aynıdır Bu ozellık, başto o>u >enldı" dıyen Harrıs, bakanların sıstemdekı önemlı konumlarıdır "Ozal'ın geleceği ne olacak soruBu sıstem, cumhurbaşkanlarını ıkıncı plana ıter, başbakansu yanıtsız kalmaya devam edıyor" ların kışılıklerını ön plana çıkarır dıye devam ettı ve seçımlerden asıl Parlamenter sıstemde yürütme ıkı başlıdır, ancak başbakan, kazançb çıkanın Demırel olduğukraldan, kralıçeden, devlet başkanından daha etkın ve daha nu kaydettı ANAP'ta bır erozyo yetkılıdır nun kaçınılmaz olduğunu öne suBu sıstemde kurumsal olarak, yasama organı ıle yürütme ren Harns şöyle konuştu organı bırbırlerıne eşıt tutulur Uygulamada yasama organı daha "Bu durumda Ozal ve Demırelüstundür in guçlerını bırleştırmesınde teoBu sıstemde cumhurbaşkanının yasama organınca seçılmesı, rık yararlar var Bunu \apariarsa sıstemın mantığına uygun duşer sag oylann 6'da 5'ını alırlar. Her Klasık parlamenter sıstemın anayurdu Ingıltere'de parlamen ne kadar aralanndakı ılışkı nedetonun "kadını erkek erkeğı kadın yapmaktan başka' butunyetnı\le bu guçse de cumhurbaşkankılere sahıp olduğu söylenır Kralın ışleyeceğı bır cınayetten başlıgı seçımı sırasında bır ışbırlığı bakanın sorumlu olacağı, "kralın, başbakanı oldurmesı halın mumkun Demırel gecmışte cumde de bu cınayetten kımsenın sorumlu tutulamayacağı" da an hurbaşkanlıgı koltuguna ılgı du>duğunu gosterdı Ozal, başbakalatılır nı olarak kalabılır Bu senaryo ıle Tabıı, parlamenter sıstemı eleştırmek ıçın şaka ıle karışık sagın bujuk bolumu bırleşmış olarak olur. Bu olur mu? Kuşkulanm "Başkanlık sıstemr'nm de anayurdu Bırleşık Amerıka'dır var. Ama uzerinde durmaya da Bu sıstemın ana ozelhğı yürütme ve yasama organı arasındeğer." dakı karşılıklı dengelerdır SHP'nın yerel seçımde aldığı oy Amerıka'dakı başkanlık rejımınde yürütme tek başlıdır, bu baş, oranının, eğer bu bır genel seçım halk tarafından seçılen cumhurbaşkanıdır, ayrıca bır başbakan olsaydı onu tek başına ıktıdara geyoktur tırmeye yetmedığını, Turk basınıBu sıstemde etkılı ve yetkılı olan başkandır ABD'nın eskı başkanlarından Abraham üncoln'un "Yedı ha na göre ancak 195 mılletvekılı çıkarabildığını kaydeden Harrıs, 12 yıra karşı bır evet, evetler kazandı" özdeyışı Amerıka'dakı sısteEylul rejırmnce ongörulen "ıki bumın nasıl ışledığını anlatmaya yetmektedır çuk partı" sıstemının bu yonde Bu sıstemde başkan, yasama organına karışamaz, yasama oluşturulan seçım yasasına rağ organı da baskanın yetkılerını kısıtlayamaz men tutmadığını ılen surdu Har Başkanlık sıstemınde başkanı halk seçer ns, "Turkiye daha parçalı bir parSıstem, yasama organı ıle baskanın yetkılerını karşılıklı denlamenter arenaya donuyor" dıye ge sıstemıne dayandırdığı ıçın bu rejımde cumhurbaşkanının konuştu Daha sonra cumhurbaşhalk tarafından seçılmesı doğaldır kanlığı seçımıne değınen Harns, "Başkanlık sıstemı" dışında örneklerı Güney Amerıka ve Af erken seçımlerın kasımdan once rıka'da gorulen başkancı sıstem"\er de vardır Bunlar, başkan yapılması halınde kasımda cum hurbaşkanhğı seçımımn guç olalık sıstemının yozlaşmış modellerıdır cağını kavdetn Harrıs, "Eger duTotalıter sıstemler, hep "başkancı sıstemlere" dayanırlar Fransa'da uygulanan sıstem "yan başkanlık sıstemı"dır Bu rumda bır değışıklık olmazsa Ozal başbakanlıkta kalır ve cumhursıstemde başkanı, halk seçer Yetkısız ve sorumsuz devlet başkanlarının halk tarafından se başkanının kımın olacagına o karar verir" dedı Bır askerı darbe çılmesı, parlamenter sıstemın dayandığı mantık ıle bağdaşmaz ıçın durumu olgun görmedığını Cumhurbaşkanının halk tarafından seçılmesı, başkanlık sıstekaydeden ve henuz "sıstem mının amacına, ışleyışıne, ruhuna ve felsefesıne uygundur çalışıvor" dıven Harrıs, "ama koTurkıye'de sözde parlamenter sıstem yururlüktedır alısyonlar dönemimn başladıgı Parlamenter sıstem, bızım gıbı bın bır yasakla kuşatılmış ala soylenebılir" dıye konuştu turka demokras'lerde değıl, örneklerı Batıda gorulen çogulcu demokrasılerde uygulanır Sıstem, komunıst paıtılerının kurulabıldığı, düşünce yasaklarının kalktığı, ışçı sendıkalarıyla sıyasal partılerın örgutsel bağlar kurabıldıklerı rejımlerde yerleşebılır Şımdı "ıkı sandık kuralım, bınnde cumhürbaşkanı seçılsın" dıyenler ya parlamenter sıstemın ne olup ne olmadığını bılmeyeANKARA (Cumhnriyet Burocek kadar sıyasal bılım konusunda körkutük cahıldırler ya da "ekonomılenn ve sıyasetın mılıtanzasyonu" adı verılecek "başsu) Turkıye Buyuk Mıllet Mechsı'nde Surt Mılletvekılı Abdurrekancı sısteme" şımdıden yeşıl ışık yakacak kadar aymaz' Marco Polo, Ankara Hılton'un bır saionuna adının verıleceğını düşünür muydü acaba? Geçen akşam SevdaCenap And Vakh yönetıcılerıyle gece yarısına doğru buluştuk o salonda Pembe güller ve mumlarla donatılmış bır masanın çevresınde Ankara Sanat Festıvalı'nı parlatan yıldızlar, Ispanyol ve Sovyet dıplomatları vardı Bır gece önce Bıanco Del Rey'ın guzel danslarını seyrettık Büyük Tıyatro'da Iberık Yarımadası'nın dağlarından sesler, grtarlar, sonra flamenkolar Başkentlıler güzel saatler yaşıyor bahar akşamlarında Konserier, sergıler, oyunlar, baleler Her zaman yazarım, kımı günler ıtfaıyecılere benzıyorum, bır sergıden çıkıp otekıne gıdıyorum Nereye yetışeceğımı şaşırıyorum. Vakko'da Nadıde Akdenız ın sergısı var Kocaman kaktüsler, bılmıyorum hangı bahçelerde ureyen bıtkıler, yeşıllıkler arasında çıplak bır kadın, özguıiüğüne kavuşmuş, dogaya dönmüş gıbı Bır başka tabloda da bır kadın ve bır erkek, belkı de yeşıl bır aşk yaşıyorlar ya da ben öyle varsaydım Beymen'de Şırın Iskıt'ın sergısı var Bahar gıbı bır genç kız, baharın coşkusu var resımlerınde, kırmızılar, yeşıller mavıler delırmış gıbı Soyut ve somut çızgıler bırbırınde erımış gıbı Kırmızı bır tabloda Karmen'ın şarkılarını duyuruyor, beyaz tablosunda renklerden arınmanın sadelığını, bu yaşta o sadelığe varmak güzel bır olay Bır nısan sabahı Ortıan Peker'e kavuşmanın sevıncını yaşıycrum Doku'da Mehmet Kıyat altı tablosunu sergılemeye hazırlanryor Babahındıler, Bır Pazar Yerı, Horozlar, sonra sarı bır kadın, bır salkım üzümün ırı bır tanesı gıbı Şeref Bıgalı nın sergısı de süruyor Doku'da Ege'den bır esıntı, yağlıboyalar arasında bırkaç suluboya, Narlıdere'de Bır Sonbahar çok hoşuma gıttı Alıp duvanma asacağım, son ama solmayan bır bahan yansıtıyor Bır süre de Tuncay Betıl'ı seyrettım Doku'da Hüzünlü küçuk kızlar, o huzne karşı n açan çıçeklerle Tuncay Betıl'den bahar günlerıne bır sıtem gıbı Orhan Peker ın keçılerını okşayarak ayrıldım Doku'dan Yokuşu tırmanırken bır kaç gün önce Candeğer Furtun ve Melıke Abasıyanık ıle yaptığımız söyleşıler çınladı kulağımda Seramık dalında boy veren ıkı sanatçımız bır resmın, bır yontunun ya da bır seramığın yaşam bıçımının bır parçası olduğu zaman gerçek değennı bulduğunu anlatıyorlardı Kuşkusuz kültur bırıkımıyle oluşur bu olay Ama mımarlara, yerel yönetıcılere de gorevler düşmüyor mu acaba' Candeğer'ın yapıtlarını başkentlılerın gormemesıne çok üzülüyorum ben Once bır sergıde, sonra başkent yaşamında gormelen gerekır • • • Çokseslı muzık, yaşamımızın bır parçası oluyor gıderek Sevda ve Cenap And Vakfı'nın duzenledığı Ankara Festıvalı büyük ılgı görüyor Kızılordu Korosu'nu dınleyenler, Bıanco Del Rey grubunu seyredenler ya da Idıl Bıret'ı alkışlayanların coşkusuna, doğru yorumlar gerekır HaJkımız güzellikler üreten sanatçıları ozlemle selamlıyor Özellıkle genç kuşaklar Hılton'un Marco Polo salonundakı gece yansı yemeğınde Sovyet orkestra yönetıcı, Dudarova genç dınleyıcılerden şöyle söz ettı Başka ulkelerde hatta benım ulkemde gençler pop müzığıne dalmış, oysa Turkıye'de konserlerde genç kuşakların ağırlığı var Elbet nedenlerı var, arabesk bır ortamda gerçek güzellıklerı yaşamak ıstıyor gençler çırkınlığe karşı dırenmek gücünü güzel ürunlerde bulabılıyor, gıderek derınleşen bır ozlem bu Degerlı pıyanıstımız Idıl Bıret bu özlemı en guzel bıçımde dındırdı konserınde Brahms'ı daha çok sevdık onu dınlerken Federal Almanya'da konserlennden doğru Ankara'ya geldı Idıl Bıret, Brahms'ın konçertosundan sonra ıkı kez "bıs" yaptı, sonra da hayranlarıyla guzel söyleşıler Festval konserlenne Cumhürbaşkanı Evren ve Genelkurmay Başkanı Torumtay da büyük ılgı gösterıyor Başbakan ya da ötekı bakanları gormuyorLm hıç Kımı zaman ılgınç sorular da duyuyorum Yenı Kultur Bakanı'nı tanryor musunuz? Bakanlığın değışık btrımlennde neler olacak bakalım? K^mı kışıler de Tınaz Tıtız yerıne yapılan atamayı Başbakan Özal'ın bır şakası gıbı yorumluyor Önce Sayın Zeybek'ın devlet balennlerıyle ılgılı sözlerı kulaklarda çınlıyor, sonra Kültür Bakanlığı bütçesını engelleyen davranışı anımsanıyor Gazetemızde okudunuz mu acaba, Sayın Zeybek "Türk adımlarına göre bır bale oluşturmak" tan soz edıyor Çağdaş Turk balelerınde dansedenler yabancı adımlar mı atıyor acaba^ Bu duşünce bıçımıyle kultur yaşamında nasıl bır gelışme beklenebılır? Geçen pazar TV'de Devlet Sanatçısı Hıkmet Şımşek'ın müzık soyleşısını ızlerken çok duygulandım Macar bestecı Franz üszt altı ay geçırıyor Istanbul'da Nurı Zıya sokağında bır nota basımcının evınde kalıyor Istanbul'da bundan yuz küsur yıl önce nota basımcılar var, ünlü bestecı Lıszt gelıyor kalıyor, konserier verılıyor Osmanlı dönemını yalnız alaturka müzıkle değeriendırenlerın bu gerçeklerı de bılmesı gerekır Cumhurıyetın kuruluşundan sonra Mızıkayı Humayun, Cumhurbaşkanlığı Orkestrası'na dönüşüyor, muzık devrımı yapılıyor ve müzık dalında guzel ürünler oluşuyor Kımı çevreler, hatta Türk adımlarıyla bır bale öngören Sayın Kültür Bakanı bu urunlerden hoşlanmıyor, TV'dekı pazar konserlenne, müzık festıvallerını yansıtan programlara ıçerlıyorlar, halkımızın bunlardan hoşlanmadığını one suruyorlar, ama konserlerın kalabalığı coşku vealkışlaronlanyalanlıyor Bence bu programlan çoğaltmak gerekıyor festıvalde guzel bır konserı, uluslararası bır topluluğu çok yaygın bıçımde ızlemek olanağı doğar o zaman Idıl Bıret ı kutlarken Prof Dr Husnü Goksel ıle karşılaştık, gözlerı coşkuyla parlayarak sordu Humeynı'nın boyle bır kızı var m ı ' Yok dedım, bunlar Ataturk'ün kızlan Dışarı çıktık, genç kuşaktan bır kadın grubu, gazetecı, ünrversıte öğretım uyesı, doktor, muhendıs, hepsı güzel konserın coşkusu ıçınde Ben de onlara sordum Humeynı'nın böyle kızlan var mı? Bırı haylı karamsar Yakında burada da olmayacak Yanımda Prof Nermın Abadan Unat, dıkılıverdık Karamsarlık yok, dedım Bakın ben sızden ne kadar yaşlıyım, ama umudumu yıtırmıyorum Bulutları dağıtacağız Dışarda güzel bır nısan gecesı gökyuzüne çevırdım gözlerımı Yıldızlar parlıyor tepemde Eve gelınce, Marquez'ın kıtabını açtım yıne Koleralı Günlerde Aşk Şadan Karadenız'ın çevırısı Geç de olsa bır kaç sayfa okumadan ışığı sonduremıyorum Yarım yuzyıllık bır aşkın öykusu bu kıtap, guzel bır çevırı, saygılı, özen dolu bır uğraşın urunü Okurken çağrışımlar da yapıyor, yarım yuzyıla ulaşan başka aşk öykulerını de anımsıyorum Bır şey daha anımsıyorum, geçende TV'de dınledığım kısa bır söyleşıyı Doğan Hızlan'a Erdal Öz ün bır yayıncı olarak belırttığı umutsuzluğu, kâğıt fıyatlarını duşunce özgürlüğunu engelleyen koşulları Yıne de guzel kıtaplar yayımlamaktan gerı kalmıyor betlı yayıncılar Bulutları dağıtmak ıçın en sağlıklı yontem bu aslında Yozlaşan ortama karşın güzellikler uretmeyı sürdurmek Güzellikler Üretenler OLUM Merhum Kımyager Mustafa Somersan ve merhume Fıknye Somersan'ın oğlu, merhum Y Muhendıs İlhamı Somersan ve merhume Alıs Somersan'ın damadı, merhume Nermın Somersan'ın eşı, merhume Nevın Somersan'ın ağabeyı, Talat Gönensay, Ord Prof Samım Gönensay, Hıfn ve Nusret Gonensay ın yeğenı, Semra Somersan ıle Zehra Erdost'un sevgılı babaları, Prof Dr Cevdet Erdost'un kıymetlı kavınpeden, Ehf ve Olca'nın sevgılı dedelerı Arıkan 2. kez yarpç önünde Y. Mühendis İSTANBUL BAROSU KURULUŞ PROGRAMINDA BUGUN: İSTANBUL GAZETECİLER CEMİYETİ • 14 00 Panel "Basın Ozgurlugu ve Turkiye" Yön Av Turgut Kazan, Prof Dr Çetın ÖZEK, Oktay EKŞt, llhan SELÇUK zak Ceylan'ın olumune neden olan Surt Mılletvekılı İdris Arıkan, bugün ıkıncı kez vargıç önune çıkarılacak 31 mart cuma gunu yargıç önune çıkanlan Ankan ıçın ömur boyu hapıs cezası ıstenmıştı Bır hafta sure ıstemım kabul eden mahkeme heyetı, Arıkan'ın tutuklanmasına karar vermıştı Heyet ayrıca, bugunku duruşmada üç mılletvekıbmn tanık olarak dınlenmesını kararlaştırmıştı Bugunku duruşmada, mahkeme heyetının uygun görmesı halınde, TBMM'de olayın tatbıkatının yaptırılacağı oğrenıldı İ. HAKKI SOMERSAN 5 Nısan 1989 Çarşamba gunu Hakkın rahmetıne kavuşmuştur Cenazesı 7 Nısan 1989 Cuma gunu (bugun), Şışlı Camısı'nde kıhnacak öğle namazmdan sonra Fenköy Mezarlığı'nda toprağa verılecektır Allah rahmet eylesın AİLESİ YASAKLI Mehmet Başaran 2000 hra (KDV ıçınde) Çağdaş Yavınları Turkocağı Cad 3941 Cağaloğlulstanbul YÜZYÜZE AtiUâ Dorsay 2000 hra (KDV ıçmde) Çağdaş Yayınlan Turkocağı Cad 3941 Cağaloğlu Istanbul