Katalog

Dünya kadınlarının hak arayış günü Haber Merkezi 8 Mart Dünya Kadınlar Günü, ülkemizde çok renkli bir yelpazeye aynlmış bulunan çeşitli kadın örgütlenmelerinın ayrı ayrı ve ortaklaşa koyduklan etkinliklerle, haftaya yayılmış olarak kutlanıyor. Bu çerçevede Türkiye çapında sayısı belki de yüzü aşan açıkoturum ve şenlik niteliğinde kapah salon toplantısı ile çeşitli etkinlikler ve bir de yürüyüş var. Ankara'da 8 Mart'ı Türk Kadınlar Birliği bugün saat 10.30'da yapılacak bir basın toplantısı ile açacak. Demokrasi İçin Kadınlar Derneği'nin basın toplantısı ise saat 11.00'de başlayacak. İstanbul'da Türk Anneler Derneği "Kadının Türkiye'de ve Dünyada Sosyal Yaşamdaki Yeri" adh bir panel düzenledi. Yabancı konuşmacılann da katılacağı panel saat 13.0017.OO'de İTÜ Maçka G Anfisi'nde yapılacak. Yıldız Üniversitesi ile Türk Kadınlar Birliği'nin ortaklaşa düzenledikleri "Türkiye'de kadın çağdaş mı?" konulu açıkoturum Yıldız Üniversitesi Sabancı Kütüphanesi'nde saat 14.00'te başlayacak. Şükran Ketenci'nin yöneteceği panele Nedret Güvenç, Gülsiin Karamustafa, Prof. Türkân Saylan, Deniz Som, Birsen Yılmazer konuşmacı olarak katılacaklar. Türk Kadınlar Konseyi'nin "Değişen dünyada Türk kadım" konulu paneli Marmara Üniversitesi Rektörlük binasında saat 10.00'da başlayacak. Panele Jale Toker'in oturum başkanlığında, konuşmacılar Prof. Toktamış Ateş, Prof. Giinsel Koptagei, Prof. Aysel Ekşi, Av. Tennur Koyuncuoğlu katılacaklar SHP İl Örgütü'nün toplantısı saat 12.00'de Pangaltı İnci Sineması'nda. Duygu Asena, Fatma Girik, Güler Tanyolaç, Mustafa Özyiirek, Nurettin Sözen'in konuşmaları yanında, Deniz Türkali ve Banu gibi sanatçıların katıhmı ile toplantı aynı zamanda bir şenlik niteliğinde olacak. Feministler 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nü eğlence ve sohbetle kutlayacaklar. Saat 18.00*de Cihangir Yeni Bizans Sanatevi'ne kadınlan sohbete ve tartışmaya, eğlenmeye beklediklerini duyurdular. Kadınlar Dayanışma Yürüyüşü, 11 mart cumartesi günü saat 13.00'te Üsküdar Bağlarbaşı güzergâhında yapılacak. Kadın dayanışmasını dile getirmek üzere düzenlenen yürüyüşe çeşitli kadın örgütlenmeleri, Ayrımcılığa Karşı Kadın Derneği, Demokratik Kadın Derneği, Feminist Dergisi, İnsan Hakları Derneği İst. Şube. Kadın Koraisyonu, Kadın Kültür Evi, Kaktüs Dergisi, hemşirelerin Nabız Dergisi çevresi düzenleyici olarak katılıyorlar. 10 mart cuma günü İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi'nde Türk Kadınını Güçlendirme ve Tanıtma Vakfı Başkanı Semra Özal konuşacak. "Çalışan kadının sorunlan ve Türk Kadınını Giiçlendirme ve Tanjtma Vakfı'nın bu konudaki çalışmalan" konulu konferans saat 10.30'da başlayacak. Aynı saatte Etap Oteli'nde SHP İstanbul Belediye Başkan adayı Nurettin Sözen'in çeşitli kesimlerden çalışan kadınlar ve temsilcileri ile sohbet toplantısı olacak. Sözen kadın temsilcilerden sorunları, beklentileri ve önerileri alacak. 10 mart günü saat 19.30'da Sosyalist Parti'nin paneli var. 11 mart cumartesi saat 15.00'te SHP Üsküdar ilçesinin kadın şenliği. Pazar günü Bakırköy Bahar Düğün Salonu'nda saat 13.0017.00 arasında DKD'nin şenliği var. Ortaköy Kültür Merkezi açılırsa DEMKAD'ın şenliği 13.0016.00 saatleri arasında gerçekleşecek. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği, Başbakan Turgut Özal'a bir telgraf çekerek imzaladığı uluslararası sözleşmelerdeki kadın hakları ile ilgili yasal değişiklikleri gerçekleştirmesini istedi. "Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcıüğın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi"nin imzalanmasına karşüık bu sözleşmeye ilişkin yasalanmızda bulunan pekçok kadın hakkı aleyhine hükümlerin değişmediğine işaret edilen telgrafta, hükümet gereken yasa değişikliklerinin bir an önce yapılması yolunda uyanldı. Muhalefet partisi liderlerinin bu yasa değişikliklerinin Meclisten geçirilmesi için hazır olduklarım açıkladıkları anımsatıldı. CUMHURİYET/16 8 MART 1989 20 dernek Hukukı Nisvan'danbugüne: Değişen ne? kadın hakları için çalışıyor Türkiye'de kadınlar evin dışına ilk adımı Tanzimat sonrasında attı 19O8'de İkinci. Meşrutiyet'in ilanıyla birlikıe (oplumun her alanında bir örgütlenme canlılığı görüldü. Bu örgütlenmede kadınlar da yer aldılar. Feminist örgütlehn ilk habercisi sayılabilecek örgütlerden Tealîi Nisvan, Müdafaai Hukukı Nisvan cemiyetleri bu dönemde kuruldu. Türkiye'nin ilk kadın pilotu da 'kadınlann da erkeklerin yaptığı her işi yapabileceklerini göstermek isteyen' Belkıs Şevket Hanım'dı. ANKARA (Cumburiyel Biirosu) Kadın hak ve özgürlüklerini savunan 20 kadar örgüt, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nü bu yıl daha etkin kutlayacak. Ankara'da "Bedenimiz Bizimdir" konulu panelde kadın sorunlan tartı$ılacak. Kadın Dayanışma Derneği Başkanı Müzeyyen Aytaç, "Kadınlann ortak ezilmişlik bilincine kavuşmasının zamanı geldi de geçiyor" dedi. Aytaç, Cumhuriyet muhabirine, "Kadınlar tek başınalıktan kurtanlmalı, yalıtılmışlıktan sıynlarak ortak bir bilince sahip olmalıdır. Kadın haklanna ilişkin doğnı sonılan sormalıyız" diye konuştu. Aytaç, sözlerini şöyle sürdürdü: "1800'lü yıllarda Amerika'daki kadın işçi ve emekçilerin 12 saatlik işgünü ve düşük ucreti protesto gösterileriyle başlayan kadın hareketi, 1908'de Nen Yorklu dokuma işcisi kadınlann işten çıkanlmalanyla, 1910'daki Kadın Enlemasyonali'ne kadar gidiyor. Bu enternasyonal Clara Zetkin'in büyük çabalanyla oluşuyor." Aytaç, 8 Mart için "Bedenimiz Bizimdir" konulu bir panel düzenlediklerini de belirtti. tnsan Haklan Derneği Kadın Komisyonu da bugüne değin kadın haklarımn yanında çeşitli etkinlikler gerçekleştirdi. Kadın Komisyonu Yönetim Kunılu üyesi Ayşe Kurtgözn, birçok panel düzenlediklerini, broşürler hazırladıklannı söyleyerek, 24 ve 25 mart günlerinde yine kadın konulu toplantılar duzenleyeceklerini, 19 mayısta da birçok kadın derneğinin katılımıyla bir kurultay toplanacağını belirtti. İHD Kadın Komisyonu üyeleri, parlamentoda temsil edilen partilerin milletvekilleriyle görüştüklerini, kadın sorunlarının çözümü için neler yapabileceklerini tartıştıklannı kaydetti. Bağımsız Demokrasi İçin Kadın Tartışma Grubu, hiyerarşik bir yapılanma içinde yer almamak için, çahşmalannı "başkansız" olarak sürdüren gruplar arasında. Grubun bugün düzenlediği yemeğe, diğer kadın örgütleri de çağnldı. IHD Kadın Komisyonu ve Nükleer Savaşın Önlenmesi tçin Hekimler Derneği üyesi Ozen Asut, kadınlann hep banşın ve savaşa karşı yürütülen mücadelenin yanında yer aldığını belirterck, kadın haklarında geride kahndığmı savundu. Kadının Sosyal Hayatını Araştırma ve Inceleme Derneği Başkanı Ayia Ertüzün, derneklerinin kadın haklan ve kadının yaşama koşullannın düzeltilmesi için uğraş verdiğini kaydetti. Ertüzün, Türkiye"deki kadın nüfusun özelliklerine ilişkin istatistik verilerin toplauması ve değerlendirilmesi için çahştıklannı, seçilen pilot bölgelerde, sağlık ve eğitim hizmetleri verdiklerini ifade etti. Demokrasi Mücadelesinde Kadın Derneği (DEMKAD) üyesi Tiirkan Aykotef, derneklerinin kadın haklannın savunuculuğunu yaptığını, bu amaçla toplantı ve seminerler gerçekleştirdiklerini söyledi. Demokratik Kadın Derneği (DKD) üyesi Nesrin Ulu, derneklerinin bir yıllık bir geçmişi olduğunu belirterek, çalışmalannı şöyle anlattı: "Daha önceki yıllarda 3 şenliğimiz, bunun yanı sıra çeşitli paneller. tartışma gunlerimiz oldu. Sendikalarda alternatif kadın örgiitlenmesi çalışmalanmız gerçekleşti. 8 martla da bir haftalık bir program başlatıyoruz. Diğer demokratik kitle kuruluşlan, halkevleriyle ortaklaşa toplanblanmız olacak." ALPAY KABACALI Türkiye'de yüzyıllarca geçerli olan "kadının yeri evidir" görüşu \e uygulamasında ilk değişiklik 19. yüzyılda oldu. Tanzimatın ilanından ve Batı'yı örnek alarak yenikşme (reform) girişimlerinin başlatılmasının ardından, eğitim öğretim alanında kadınlara birtakım küçük olanaklar sağlandı: 1842'de Avrupa'dan gelen ebeler, Tıbbiye'de ilk ebelik kursunu başlattılar. 1858'de kimi il merkezlerinde kız riişdiyeleri (liseleri), 1869'da Yedikule'de Kız Sanayi Mektebi kuruldu. Bu sonuncusu, Tophanei Âmire'ye bağlı ve ordu gereksinimlerini. karşılamaya yönelik bir okuldu. 187O'te, kız rüşdiyelerine öğretmen yetiştirmek üzere İstanbul'da DâriilmnalHmai (Kız Öğretmen Okulu) açddı. 1886'da İsıanbul'da üç yeni sanayi mektebi daha görüyoruz. Rüşdiyelerden bir yıl fazla öğretim veren bu okullarda el becerileri, aşçrlık, tatlıcılık, çocuk bakımı derslerine ağıriık veriliyordu. ilk roman ve oyun örneklerini veren Tanzimat dönemi yazarlan da kadının toplum içindeki durumunu bir ölçiide de olsa yansıttılar. Evlenme geleneklerini ve kölelik kurumunu eleştiren, çok kadınla evliliğin sakıncalanna değinen ilk yazılara bu yıllarda rastlandı. Terakki gazetesinin haftada bir yayımladığı Terakkii Muhâdarat (187071), kadınlar için çıkarılmış ilk süreli yayındı. Giderek kadınlara yönelik gazete ve dergi sayısında artış görüldü. 18801900 arasında çıkan bu yaymların başhcaları Aile, Hanımlar, Parça Bohçası. Siikufezâr. Hanımlara Mahsus Gazete, Hanımlara Mahsus Malumat'tır. İlk kadın romancımız Fatma Aliye (18621936), aynı dönemde yetişti. Bunda babası Ahmed Cevdel Paşa'nın konağındaki yaşama biçimi büyük etken olmuşsa da bir kadın ronıancının ortaya çik Üniversiteli Kadınlar Perneği karşı çıkıyor Üniversiteli Kadınlar Derneği Başkanı Birten Gökyay ise Dünya Kadınlar Günü 'nün kutlanmasına karşı çıkarak, kadınlan ayrı bir yaratık olarak görmediklerini, dolayısıyla da Kadınlar Günü'nü kutlamayacaklannı söyledi. Başkanlığını Hikmet Beskisiz'in yaptığı dernek, izin alabildiği takdirde 11 mart cumartesi günü bir miting yapmayı kararlaştırdı. Dağımk bir yapı gösteren Türkiye'deki kadın örgütleri arasında bugüne değin adlannı duyurmuş ve bir ses oluştunnava çalışan yaklaşık 20 kadar dernek ve kuruluş bulunuyor: "Kadın Dayanışma Derneği, Her Türlü Aynmcılığa Karşı Kadın Derneği, Demokrasi Mücadelesinde Kadın Derneği (DEMKAD), Demokratik Kadın Derneği (DKD), tnsan Haklan Demeği Kadın Komisyonu, KaktüsSosyalist Feministler Grubu, Radikal Feministler Grubu, Feminist Dergi Grubu, Perşembe Grubu, Kadın Çevresi Grubu, Bağımsız Demokrasi tçin Kadın Tartışma Grubu, Ankara Feministler Grubu, Kadının Sosyal Hayaüm Aıaşbnna ve İnceleme Derneği, Soroptimistler Kulübü, Türk Kadınlar Birliği, Türk Kadınlar Kültür Derneği, Anneler Derneği, Türk Kadınını Tanıtma ve Güçlendirme Vakfı." Kadın HaktaniN Koruma Dernegi uernegın ıleri gelen üyeleri, toplu halde Yeşilköy'de, Fethi Bey'in "tayyare"si önünde görülüyor. Müdafaai Hukukı Nisvan Cemiyeti üyelerinden Belkıs Şevket tianım, o gün (30 Kasım 1913) beş on dakikalik bir ucus yaparak 'uçağa binen ilk Türk kadım" olmuş ve hükümet, bir 'temile" olarak resmini Askeri Muze'ye koymuştu. ması, Ahmed Midhat Efendi'ye Falma Aliye Hanım Yahnd Bir Muharrirei Osmaniyenin Neş'eti başhklı kitabını yazdırtacak 01çüde önemli bir "olay"dı. rı Tealîi Nisvan (Kadınlığm Yükselnıesi), Müdafaai Hukukı Nisvan (Kadın Haklannı Savunma), Osmanlı Kadınlan Terakkiperver, Asri Kadınlar cemiyetleriydi. Müdafaai Hukukı Nisvan Cemiyeti üyelerinden Belkıs Şevket Hanım. "erkekler gibi hayatta kadınlann her şeyi yapabileceklerini göstermek" üzere, 1913 kasımında Fethi Bey'in "tayyare"siyle beş on dakika uçmuş ve bu olay, basında geniş yer almıştı. Elliyi aşkın üyesi bulunan bu dernek, aynı yıl üyelerinden Bedriye Osman Hanım'ın telefon şirketine memur olarak girmesi yolunda çaba harcadı ve başarıya ulaştı. Balkan ve Birinci Dünya savaslan sırasında yardım amaayla kunılan (Hilâli Ahmer Kadınlar Şubesi, Muhtaç Asker Ailelerine Muavenet Cemiyeti) ya da İttihat ve Terakki'ye bağlı olarak çalışan (İstihlâkı Millî Kadınlar Cemiyeti) derneklere de rastlandı. Bunlardan İstihlâkı Millî Kadınlar Cemiyeti'nin (ya da Muamelâtı Dahiliye İsfihlâkı Kadınla; Cemiyeti Hayriyesi) kurduğu, !ıem "asker çamaşın" diken. hem müşterilere hizmet veren terzihanede dört makastar ile elli işçi çalışıyordu. Ittihatçıların oluşturduklan kadın kurucusu bulunmayan Osmanlı Kadınlan Çalıştırma Cemiyeti Islamiyesi ise birçok atölye açarak kadınlara iş bulmakla kalmadı, urdunun geri hizmetlerinde çalıştırmak üzere gönüllü kadın askerler derleyerek Birinci Kadın İşçi Tabnru'nun oluşmasına katkıda bulundu. Ayrıca nüfus artışı politikasına yardım etmek amacıyla, evlenmeleri kolaylaştıncı çalışmalara yöneldi. Kadınlann 1908 sonrasındaki somut kazanımlarından biri. 1910'da tnas Darülfiinunu'nun (Kızlar Üniversitesi) açılmasıydı. Kimi işkollannda çalışmaya baslayan kadınlara, erkek nüfusun savaşa katıldığı yıllarda yeni iş alanları açıldı. Bu oluşum, kadın işçilerin haklan konusunu gündeme getirdi. Öte yandan 1917'de yürürlüğe giren Hukukı Aile Kararnamesi, kadınlara ilk kez boşanma hakkı tanıdı ve "çok kanİı" evliliği kadının onayına bağladı. tkinci Meşrutiyet döneminde kadın gazete ve dergilerinin sayısı alabildiğine arttı. Bunlann kimisi erkekler tarafından çıkarılıyor, kimisi kadınlann "sahibe"liği ve yazarlığı altında yayımlanıyordu. Ayrıca Muamelâtı Dahiliye tsühlâkı Kadınlar Cemiyeti Hayriyesi'nin organı olan Sıyanet gibi doğrudan doğruya kadın derneklerinin sözcülüğünü yapanlar da vardı. Bu dönemi n başlıca gazete ve dergileri şunlardır: Mehmet Rauf un başyazarlığıru yaptığı Mehasin (19081909), Ulviye Mevlana Hanım'ın uzun süre (191314, 191821) çıkardığı Kadınlar Dünyası, Selanik'te Enis Avni'nin (Aka Gündüzt yönetimi altında yayımlanan Kadın (19081909), Osmanlı Kadınlar Âlemi (1914), Hanımlar Alemi (1914), Seyyale (1914), Şair Nigâr Hanım'ın başyazarlığını yaptığı Kadınlık (1914), Kadınlık Hayatı (1915). Fatma Fnat Hanım'ın yönetimi altında çıkan Genç Kadındır (191819). Bu sonuncusu, sütunlarında sansilrün çıkardığı yerleri boş bırakmış, Anadolu'nun işgaline üstü kapah tepkileri dile getiren yazılara yer vepmiştir. İşgali protesto etmek amacıyla düzenlenen mitinglerde, kadın konuşmacılar (Halide Edib, Nakiye, Şükufe Nihal, Münevver Saime vb) coşturucu söylevleriyle kitleleri harekete getirdiler. 1918 yılı sonunda yurdun savunulması amacıyla İstanbul'da toplanan "Milli Kongre"ye katılan elliyi aşkın örgütün ondan fazlası kadın derneğiydi. Kasım 1919'da Sıvas'ta kurulan Anadolu Kadınlan Müdafaai Vatan Cemiyeti ile öteki dernekler, Kurtuluş Savaşı'na katkılarda bulundular. Cephelerde çarpışan ya da cephe gerisinde yararlıklar gösteren kadınlar hiçbir zaman unutulmadı. İkinci Meşrutiyet'ten sonra 23 Temmuz 19O8'de Anayasa'nın yeniden yürürlüğe konulması, halk arasında "hürriyetin ilanı" olarak nitelenmişti. Tanzimat dönemindeki oluşumların bir sonucu olarak, kentli kadınlann belirli kesimi özgürlükten payını almaya hazırdı. tktidara gelen Ittihat ve Terakki Cemiyeti ise siyasal alanda olduğu kadar toplumsal alanda da yeni bir yaşama biçimine geçümesini öngörüyordu. Amaçlardaki bu örtüşme. büyük kentlerde sözü edilmeye değer bir "kadın hareketi"nin doğmasına yol açtı. Öncelikle kadın dernekleri kuruldu. Bunlardan "ilk feminist örgütlenmder" olarak nitelenebilecek bir bölüğü, doğrudan doğruya kadın hak ve çıkarlannı, kadınerkek eşitliğini savunmak amacıyla oluşturuldu. Başlıcala Bütün bunlar, kadınlann Cumhuriyet döneminde toplumun her Ateşkes döneminde çıkanlanla alanında etkin olmalarıruıı (en rın en önemlüeri ise, Sedal Sima azından, etkin olmaya çabalamavi'nin yayımladığı İnci(1919) ile lannın) yolunu açan oluşumlardı. KONUK YAZAR Dr. TÜLİN TARAKÇIOĞLU Dünya kadınlar günü: Eşit haklar, gelîşme ve barış hareket, 1910 Kopenhag Sosyalist Kadınlann ikinci Kongresi'nde doruk noktasına ulaşmıştır. Kongre, 1857, Amerika'da kadın tekstil işçilerinin grev günü olan 8 Mart tarihini Uluslararası Kadınlar Günü olarak ilan etmiştir. 1917 Ekim Devrimi'yle başlayan yeni tarihsel dönemde kadın haklannın sağlanması yolunda daha ileri adımlar atıldı. Kadınlara daha ilert politik haklar tanınması, yasalarla eşit haklar getirilmesi, eşit işe eşit ücret, bunlann başında gelmektedir. 1917 Ekim Devrimi, özellikle emekçi kadın hareketinin gelişimine güçlü katkılar sağlamıştır. Kadın erkek eşitsizliğinin temelinde de var olan ekonomik ve toplumsal eşitsizliklerin yanı sıra tarihsel olarak ortaya çıkmı; cinsiyete bağlı eşitsizlikler yatıyor. İşte, kadın haklannın genel insanlık sorunlan içersinde sayılmasırun ana nedeni budur. Böyle olunca günümüzde var olan koşullarda, kadınlann durumunun iyileştirilmesi çabalanmn toplumsalekonomik sistem sorunu çerçevesinde ortaya çıkan çeşitli farklılıklar bir yana bırakılarak ele alınması gerekmektedir. Tüm kadınlara özgü ortak sorunların çözümünün, toplumsal konumu, içinde yaşadığı toplumsal sistem, dili, dini, ırkı ve rengi ne olursa olsun başta kadınlann haklannı elde etmek yolunda yürütecekleri mücadelenin başarısına bağlı olduğu artık açıkçagörülmektedir. İçinde yaşadığımız son on yılda dünya ölçeğinde her alanda çok büyük, çok yanlı değişimlere, dönüşümlere şahit oluyoruz. Kadınlann toplumda erkeklerle eşit haklar istemi mücadelesinde de böyle bir gelişimle karşı karşıyayız. 1975'te başlayan 1985 te Nairobi Konferansı ile birinci evresini tamamlayan bu yeni hareket, kadın haklan yolunda yeni ve kapsamlı bir düşünceyi, yeni ve bütünsel bir eylemi tüm dünya kadınlarının gündemine getirdi. Birleşmiş Milletler'in 1975 yılını Uluslararası Kadın Yılı ilan etmesiyle başlayan, Eşit Haklar, Gelişme ve Barış İçin 19761985 Kadın 10 Yılı ile devam eden ve 1985 Nairobi Dünya Kadınlar Konferansı ile sonuçlanan bu ilk evrede kadınlann sadece kadın olmaktan doğan sorun 16 Aralık 1977 tarihinde, Birleşmiş Milletler, 8 Mart günunu "Kadın Haklan İçin Birleşmiş Milletler Günü" olarak kabul etti. Böylelikle, BM'ye üye tüm ülkelerde de 8 Mart, Uluslararası Kadınlar Günü olarak kutlanmaya başlandı. Kadınlann toplumda erkeklerle eşit haklar elde etme istem ve mücadelesi, bazı istisnalar bir yana bırakılırsa, insanlık tarihi kadar eskidir. Bu mücadele, içinde bulunduğumuz yıl 200. yıldönümünü kutladığımız Fransız Devrimi'nde ilk doruk noktasına ulaşmıştır. Devrim ve onun istemleri, "özgürlük, eşitlik ve kardeşlik", Avrupa'daki tüm kadınlann ümit kaynağı olmuştur. Fransız Devrimi'nin etkileri altında kadın haklan hareketinde iki ana eğilimin ortaya çiktığını görmekteyiz; burjuva kadın haklan savunuculan hareketi ve kadın haklarının elde edilmesini işçi haklarının sağlanmasına bağlayan emekçi kadmlar hareketi. 19. yy boyunca kadın hareketinin yeni boyutlar kazandığı, jığınsallaştığı ve kadınlara özgü istemlerin çağın bellibaşlı sorunlarıyla iyice iç içe geçtiğini görmekteyiz. Bu dönemde kadın hakları hareketinin, çağın genel karakterine bağlı olarak bir yandan burjuva feministler hareketi, öte yandan işçi kadınlar hareketi ile iki kampta toplandığını,.bir önceki çağdaki özelliklerin daha da belirginleştiğini görüyoruz. Burjuva feministlerin 1848 yıhnda, Seneca Falls'de düzenledikleri kadın kongresi feminist hareketin dönüm noktası olmuştur. Bu kongrede erkeklerden yakınmaları içeren "Duygular Bildirgesi" ve istemleri içeren "tlkeler Bildirgesi" benimsenmiştir. Seneca Falls Kongresi'nde en çok üzerinde durulan konulardan birini evlilik müessesesine karşı çıkış oluştuımaktadır. İşçi kadınlann eylemlerinde en önemli noktayı ise eşil işe eşit ücret, çalışma saatlerinin kısaltılması istemleri oluşturuyordu. Bu istemler ilk olarak 1871 Paris Komünü'nde gerçekleşme olanağı bulmuşlardır. 1.9. yy sonuna gelindiğinde Clara Zetkin'in sosyalist bir kadın hareketi oluşturma çabalannı görüyoruz. Bu larının kadınlann ortak rnücadelesinin temelini oluşturduğu açıkça ortaya konabilmiştir. Nairobi Dünya Kadınlar Konferansı, 19761985 arasındaki yılları kapsayan BM Kadın 10 Yılı'nın dünya çapında elde edilen deneyimlerinin ele ahndığı, değerlendirildiği, 154 ülkenin kadınlarının ve temsilcilerinin katıldığı ve sonuçlar çıkanldığı çok önemli bir toplantı olmuştur. Eşit haklar, gelişme ve barış belgısi altında toplanan BM Nairobi Dünya Kadınlar Konferansı; 2000 yılma kadar BM Kadın 10 Yılı'nın amaçlannı devam ettirmek üzere yeni belgeler yayımlayarak sonlanmış ve daha sonra da bu belgeler BM Genel Kurulu'nda onaylanmıştır. Bu belgeler kadın sorunlarının çözümü için gelecek on beş yılda hükümetlerin hükümetlere bağımh ve bağımsız kuruluşlann nelere yönelmeleri, neler yapmaları gerektiğini en genel çerçeve içinde sergilemektedir. Günümüzde kadın hakları hareketi başlıca Nairobi1 nin ileriye yönelik stratejileri, hedefleri doğrultusunda (eşit haklar, gelişme ve banş) yeni bir atılıma hazırlanıyor. Bu atılımın başarıya ulaşması yeni bir anlayışla, yani, din.?dil, ırk ve politik görüş farkı gözetmeksizin tüm kadınlann başta cinsiyete bağlı eşitsizliklere karşı kadın sorunları çevresinde birleşmelerini, aralanndaki dayanışmayı güçlendirmelerini ve sorunlanna beraberce sahip çıkmalarını gerektirmektedir. Bu hareket ne için neye karşı olacaktır sorusunun temel yanıtlan, Nairobi'de yapılan toplantıda önümüzdeki on beş yıl için verilmiş durumdadır. Bizim için yeni olan en başta kadın çalışmasında kadınlann cinsiyetlerinden kaynaklanan sorunların önceliği fikridir. Ülkemizde Kurtuluş Savaşı deneyimi ve Atatürk devrimleri sonucunda elde edilen kadın haklan yolundaki kazanımlar temelinde çağdaş bir kadın harekeıi yaratma yolunda bugünün koşullarında bile güçlü bir itilim ve daha şimdiden elde edilen sonuçlar görülmektedir. Ümidimiz, ülkemizdeki tüm kadın çalışmalan yapan örgütlerin, kadınlara özgü genel sorunlartn önceliği anlayışı temelinde hareket etmeleridir. Bu temelden çıkarak da toplumsal konumu, politik düşüncesi, dinsel inancı vb ne olursa olsun kadın ve genç kızlarımızBM kadın haklan kararlan çerçevesinde bir araya gelmelıdırler. HAZIR GİYİM VE KONFEKSİYON İHRACATÇILARINA DUYURU İsveç'e yönelik kısıtlamaya tabi kategorilerde serbest kota dağıtımı için müracaatlar 10 Mart 1989 cuma günü 09.0018.00 saatleri arasında kabul edilecektir. Serbest bölümden firmalann bir veya birden fazla serbest ihracat beyannamesi ile bir defada müracaatta bulunabilecekleri azami limitler ve asgari birim fiyatları aşağıda belirtilmiştir. Kategori No 5 8 9 13 Azami limit 25.000 Adet 10.000 Adet 3.000 Adet 18 Ton Asgari birim fiyat 2.80 DM/Adet 6.00 DM/Adet 5.00 DM/Adet 5.50 DM/KG Yukarıda belirtilen tarihte yalmzca müracaat formu ve serbest ihracat beyannamesi ile yapılacak müracaatlar Türkiye genelinde en yüksek fiyatlı müracaattan başlamak üzere is'af edilir. Bilgisayar girişlerinin sağlıklı olması amacıyla düzenlenen eski müracaat formları ilgili birliklerden temin edilebilir. İSTANBUL TEKSTİL VE KONFEKSİYON, EGE, AKDENİZ, ULUDAG İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERÜĞİ