Katalog

Cumhuriyet Sıra "İlahi Komedya"da Saiıibı: Cumhun>«t MatbaAcıltk ve Gazfleohk Turk Anonım Şırkeiı adına N » * r NwU • Gcncl Yayın Mudurıl: H n > C « m l , M u e s s m Müduru: Eotiar l'pkhgil. \aıı Ijlcrı Mudüru Ofcay Goarasn. • Haber Mcrkezı Muduru taKın Bıyrr. Sayfa Dıucnı Yoheımenı Alı W , 9 Temsıkıler ANKARA. A i m c l T«». 1ZMİR HikıtlM (.nmkaja. A D A N V Cdal Bm$tanft)(. KunNıl H.t)xrtc!> Krttan 4k)ık)ı/. i>ı> Habcrlcı t.rgun Ratn. 1 kımomı < cngi/ lurhan. Mılui' i çlal l slrt. Sp<'' Ujııiînunt \bdulkinlir \ utrtnun. Du/vllmc Krfik l>urhw>, Ara^lırma ^ahın Mpa>. 1 Saıdıka Şuk> nın k e l « c \ ^url Hahcrlcn Necdtl l>o£aıı. I>ı" Va/ıUr krfrm ^'alı^aıı. 0 koordınduır 4hmrl korulsan. # MJII Işki hrnl Kfkvl. 0 M u l u ^ h f Bvlrnl Vnrr A BuMl'lanlama v t g i OMnanhr^t>£lu 0 KcUaıı V * lor»n. I l N.ıvınİJT Hulıı U ı o l # IJjrc l l ı ı s n ı a (.urrr. Kkımo Oadrt (, riik. HIILMMCÎII Naıl lıul fcm .r >«vmı C umhurıyci MaıbajaU « Cjuncıdık T A Ş Turk (X«Jı Cad 39/ f t 34331 Kt PK 246Uuntml Tcl 512 05 05 (21) haı>. Tclcx 22246 Fu (1) 526 60 72 # Suro/ar «ııkafi: Zıya Ookalp BK InlılapS No I9<4. Td 133 II 4147. Telm 42344 F u (4) 13.1 II 41/42» • Umir. H Zıya Bi> 1352 S 2 3 . Td 13 12 30. Tck< 52359 Fa* (51) 195360 # A4a««: Inomj Lad 119 S No I kıı I. Tcl 19 37 51 (4 hal). Telu 62155, F u (71) 19 37 52 TAKVtM: 10 MAKT 1989 Imsak: 4.54 Güney 6.18 ögle: 12.19 tkindi: 15.34 Akşam: 18.11 Yatsı: 19.30 Rüşdü'den sonra Dante Muhafızları 13. yüzyılda "İlahi Komedya"yı kaleme alan ünlü Italyan yazan Dante'yi Muhammed'i "Cehennem"de göstermekle suçluyorlar. Özür dilensin: Humeyni yandaşları îtalya'da Ravenna kenti Belediye Başkanı'mn Dante adına özür dilemesini isîiyor, aksi halde Dante'nin mezarını havaya uçuracaklarını söylüyorlar. NİLGÜN CERRAHOĞLU da gömülu olan ve 13. yüzyılın ROMA Dante AUghieri de Salman Riişdii gibi Humeynirilerin öfkesinin baş hedeflerinden birine donüştü. Şair, düşünur ve tarihçiliğinin yanı sıra halyan dilinin babası kabul edilen Dante, dünya edebıyatının ölümsüz yapıtlanndan "İlahi Komedya"sında Muhammed'i "Cehennenıe" koymaktan huküm yedi. Böylece Salman Rüşdü gibi Islam'a küfür etmiş olan Dante de Îranlı Devrim Muhafızları Pasdaran tarafından kara üsteye alındı. Devrim Muhafızları, Ravenna'nın komünist Belediye Başkanı Mauro Dragoni'ye yazdıkları bir mektupta adına özür dilememesi halinde, ttalyan kültürünün en buyük simgesi sayılan ünlü yazann mezarını havaya uçuracaklarını bildirdiler. Hafta sonunda ellerine geçen mektubu, ciddiye alıp almama konusunda bir sure tereddüt eden halyan otoriteleri, her ihtimale karşı Uniu yazann mezarını sıkı güvenlik önlemleri ile korumaya aldılar. 1321 yılından beri Ravenna'sonunda yazdığı "tlahi Komedya" ile tarihe geçen Dante'nin 700 yıl sonra Humeynici engizisyonca mahkum edilmesine yol açan olay, Ravenna Belediyesi'nin "Daale'nin yapıdan" üzerine düzenlediği bir sempozvumdan kaynaklandı. Söz konusu sempozyumda, "yarattıgı bolüculükten" dolayı Dante'nin yapıtında Cehenneme mahkum edilen Muhammed'e ait bolümlerin tartışüması, Devrim Muhafızlannı kızdırmaya yetti. Sıradan Stalinizm Dtş Haberier Servisi Sovyetler Birliği'nde, Gorbaçov'un demokratikleşme reformu ile birlikte birçok kulüp ve dernek kurulmaya başladı. Polıtbüro üyesi ve eski KGB şefı Çebrikov'un geçenlerde bu kuruluşların faaliyetlerinden yakınmasına rağmen Sovyet vatandaşları bu tür derneklere, giderek daha aktif biçimde katılıyorlar. "Der Spiegel" dergisinde yer alan habere göre Sovyet tarihçi Yuri Afanasyev ve arkada$lan tarafından kurulan "Memorial" (Anılar) adlı dernek Stalin döneminin ayrıntılı ve derinliğine araştırılması ile uğraşıyor. "Memorial" derneginin uç yöneucisinden biri olan Afanasyev, toplumun bütünüyle "Stalin bataklıgından kurtanlması" ıçin çalıştiklannı soylüyor ve derneğin çeşitli burokratik engellemderle karşılaştığını anlatıyor. Afanasyev, "Der Spiegel" dergisinin yaptığı söyleşide çeşitli konularda şu görüşleri savunuyor: Açık toplum: Memorial derneği, tarih arastırmasında tekel kurmak istemiyor. Tam aksine perestroykarun çoğulcu ilkelerine uygun olarak demokratik yasa ve ölçülere dayalı açık bir toplumun kurulmasını istiyor. Stalinizmin köklerinin kurutulması için geniş bir toplumsal hareketten yanayız. Ancak Memorial derneği üyeleri şimdiye dek kendilerine dUşman bir çevrede yaşadıklannı düşünüyorlardı ve dernek şimdi onlara belli ölçüde bir özkorunma sağlıyor. Gerçekte üyelerimiz birçok bölgede akıl mantıkla açıklanamayacak büyük bir direnişle karşılajıyorlar. Sovyet tarihçiAfanasyev "Staliniztnin köklerini" araştırıyor Moskova, Lahey kararlarını kabul etti CENEVRE (AA) Sovyetler Birliği, Lahey Adatet Divanı'nın insan hakları davalarında verdiği hukümleri, bundan sonra kabul edeceğini bildirdi. Sovyet Dışişleri Bakan Yardımcısı Anatoli Adamişin ülkesinin Uluslararası İnsan Hakları Sözleşmeleri'nde yer alan, çözülemeyen sorunların Adalet Divam'nda ele alınmasını öngören maddeler üzerindeki çekincelerini kaldırdığını söyledi. Dante'nin suçu: îranlı Devrim Michael Romm'un "Sıradan faşizm" filmini ilk görüşte rahatsız olmuştum. Faşizmdeki birçok şey kendi yaşadıklanmıza benziyordu. Yapısı ile de faşizm "Sıradan Stalinizm" ile karşılaştınlabilir. Ancak yine de "Stalinizm eşittir faşizm" denemez. Politik motifleri çok farkhdır. Stalinizmin Sovyet insanının düşünce ve duygu dünyasında derin kökleri vardır. yüzden yalnız Memorial degil, kendiliğindenliği ve bağımsızlığı içeren her kıpırdanmayı kendileri için bir tehdit olarak görüyorlar. Arşivleri açmak: Eğer toplumumuz bir gün Stalin'in suçlarının boyutlannı herkesin rahatça görebileceği açık arşiv ve kütüphanelere kavuşursa bu bizde gerekli olan değişime hüyük katkı saglar. Ancak bunu Memorial tek başına yapamaz. Bilinçli ve eleştirel bir vatanda$ toplumunun, devleti geriletmesi bütün halkın sorunu olmalıdır. Geçmiş hepimizin: Temel ilkemize göre, geçmiş hepimizindir. Geçmiş bugünkü ve gelecek kuşakların ortak malıdır. Ancak bu Afanasyev: PORTRE AFAJVASYEV 55 yaşındaki Sovyet tarihçi Yuri Afanasyev, halen Sovyetler Birliği'nde surdurülen anti Stalinist kampanyanın onde gelen ve uzerinde en çok tartışılan isimierinden birisi. Afanasyev, temeli Moskova'da atılan ve ülke çapında bir dernek olan "Anılar" örgütünün kuruluş kongresine başkanlık yaptı. "Anılar" Derneği, Stalin dönemi baskılarımn eksiksiz olarak ortaya çıkarılmasını ve Stalin kurbanlarına maddi tazminat verilmesini amaçlıyor. Afanasyev aynı zamanda Stalin kurbanlan adına dikilecek anıtın çalışmalarını da yurüten "Anılar"ın üç yöneticisinden biri. dikkate alınırsa Memorial, yeni hata ve suçları, yeni şiddet uygulamalarım ve cinayet çağrüarını önleyecek etkin bir güce kavuşabilir. Üyeler arasında iletişimi ve kamuoyunu çalışmalarımız hakkında bilgilendirmeyi sağlayacak bir yayın organına da ihtiyacımız var. Maddi tazminat: Stalin kurbanlan ve gerıde kalan yakınlarına devlet yardım elini uzatmalıdır. Ancak her şeyden önce parti nihayet olanlar için sorumluluğunu üstlenmelidir. Ve bu sorumluluğu yansıtarak, maddi tazminattan daha iyi bir ifade tarzı da göremiyorum. Sıradan Stao'nizm: Sovyet bölgesel fılm yönetmeni Michael Romm'un "Sıradan Faşizm" filmini birçok kez seyrettim ve daha ilk görüşümde, o zamanlar anlayamadığım bir rahatsızlık duydum. Ama daha sonra faşizmdeki birçok şeyin kendi yaşadıklanmıza benzediğini fark ettim: Semboller, törenler, sloganlar, kutlamalar ve şarkılar. Ama, yalruzca biçimleri ile değil yapıları itibarıyla da sıradan faşizm ve sıradan Stalinizm karşılaştınlabilir. Totalitarizm ve tekelleşme tutkusunda her ikisinin de birçok rjenzer yönü var. Ancak yine de basit bir şekilde Stalinizm, faşizmle eşittir denemez, tarihsel ve toplumsal nedenleriyle, politik motifleri çok farklıdır. Stalinizmin kökleri: Stalinizmin, Sovyet insanının duşünme bicimi ve duygu dünyasında derin kökleri vardır. Bu, bir dereceye kadar anlaşılıp hoşgörülebilecek halkStah'nizmidir. tnsanlar Stalinizm şartlannda yaşadı, başka bir şey bilmiyorlardı. Acı şeyler vardı, ama iyi şeyler ve büyük heyecanlar da vardı ve bütün bunların hepsi Stalin'in adıyla sıkı sıkıya bağlantıhydı. OKM Sıradan FaşiznCle açıldı Istanbul Haber Servisi "Hasan Huseyin'i Anma Gecesi"nde slogan atıldığı gerekçesiyle 26 şubat sabahı kapatılarak kapısı Beşiktaş Kaymakamlığı'nın emriyle mühürlenen Ortaköy Kültür Merkezi (OKM), dtin akşam iizeri açıldı. OKM Basın Bürosu'ndan Gül Gö'ker, yönetmen M.Romm'ün ünlü filmi "Sıradan Faşizm"in bugünden itibaren OKM'de de gösterime gireceğini ve fılmle birlikte, "Dünyada Faşizm" isimli bir de fotoğraf sergisinin OKM salonlannda yer alacağını söyledi. Kapatma karanndan sonra yapılan basın toplantısı sonrasında 28 kişiyle birlikte gözaltına alınan ve çıkarıldığı DGM'ce serbest bırakılan OKM yöneticisi Çetin Yılmaz da, merkezin yeniden açılmasım sevinçle karşıladığtnı söyledL Salman Rusdü (1947 re Romano" aracılığı ile yazar hakkında verilen ölum hükmunu kınadıgını açıklamasına rağmen, Müslumanlann kitaba karşı gösRavenna Belediyesi'ne iki say terdiği tepkiyi anlayışla karşılafalık el yazısı ile gönderdikleri dığıru bildirdi. mektupta, Muhafızlar "RavenÖte yandan Anglosakson ülkena'nın da tslam'a karşı yönelli leri dışında, "Şeytan Ayetleri"ni len kıifurterie işbirliği yapügı" ve anadilinde basan tek Batı ülkesi dolayısıyla kentin belediye baş olan îtalya'da, kitabı yayımlayan kanından "dünya karauoyu "Mondadori" Yayınevi'nin Paöniinde Dante'nin yalan söyledi dova kentindeki bir dükkânı ğini ve bundan boyle tlahi Ko kundaklandı. Olayın 13 milyon medya'nın Muhammed'e ilişkin lira değerinde bir zarara yol açböltimiiniin sansur cdilmcsi" is masına rağmen, ttalya'da besttendi. seller listelerinde birinci sırayı Bu arada hafta başmda Vati koruyan Rüşdü'nun kitabı peykan da yayın organı "Esservato nir ekmek gibi satılıyor. al derneğine bağımsızlık tanınmak istenmedi. Ancak bızim asıl hedefimiz buydu, bu konuda toplumu özendırmek ve örnek olmaktı. Ancak Stalin kurbanlarının anısını sonsuza dek garanti altına alacak böyle bir hareket bazılarının işine gelmiyor ve bizi kısıtlamaya uğraşıyorlardı. Tarih ve iktidar: Bazıları tarihin deşilmesi üzerine içgüdüset olarak kendi varlıklarını koruma ve iktidarlannı sürdürme duygusuna kapıhyorlar. Bizde devlet yıllarca totaliter bir tavır geliştirdi ve kamuoyunun odev ve haklarım belirlemeye alıştı. Ancak devlet yetkilileri yedinci hisleriyle aslında kendilerine ait olmayan bir şeÖrnek olmak: Başta Meraori yi aldıklarını fark ediyorlar. Bu W ASH1NGTO.N (Cumhuriyet) Richard Perle'nin önayak olmasıyla Türkiye'nin lobisini yapmak üzere kurulan "International Advisers" şirketi, Amerika'daki tsrail lobisi AlPAC'nin eski müdUrleriııden Morrey Amitay'i danışmanlığa getiriyor. AIPAC (Americanlsrael Political Action Comittee) Amerika'daki en güçlu lobilerden birisi. Bu örgüt seçim dönemlerinde adayların geçmışıni dikkatle inceliyor ve eğer geçmişlerinde anti semitik bir tutum varsa şiddetli bir kampanya başlatıyor. Amerika'da, "AlPAC'nin tepkisini çeken politikacılann kariyeri söner" diye bir inanış vardır. Amita>, Perle ile birlikte Türkiye yılda yaklaşık 800 büı dolar ödeyeceği International Advisers şirketinin danışmanlar kurulunda yer alacak. Perle'nin danışmankk şirketine danışman Göksu'da sazhorozu olmak zor Dünyada nesli tükenen canlılar arasında olan ve Türkiye'de sadece Göksu Deltası'nda yaşayan sazhorozu, henüz koruma altına alınmış değil. DHKD, uluslararası öneme sahip bölgede, yapılaşmanın derhal durdurulmasım istedi. HAKAN KARA İZMİR Dünyada giderek nesli tükenen sazhorozunun yanı sıra, her göç döneminde 300 kuş türünün uğrak yeri olan Silifke'deki Göksu Deltası'nda yapılaşmaya karşı tepkiler sürerken TBMM Çevre Komisyonu, Mersin Valiliği'ne yazı göndererek olayla ilgili olarak aynntılı bilgi istedi. Doğal Hayatı Koruma Derneği Başkanı Nergiz Yazgan ise, bölgenin mutlaka koruma altına alınmasını ve yapılaşmanın engellenmesini istedi. Dünyada soyu tükenen canlılar arasında olan sazhorozunun Türkiye'de sadece Göksu Deltası'nda yaşadığı belirtiliyor. Yapılan son sayımlarda bölgede 6065 sazhorozunun yaşadığı saptandı. Ancak Göksu Deltası, burada yaşayan çok sayıda kuş türünün yanı sıra, göçmen kuşlar için de önemlı.bir uğrak yeri Bölgede göç döneminde 250300 kuş türü görmek olası. Bu açıdan Göksu Deltası gerçek bir kuş cenneti. Ancak bu statüye sahip değil ve koruma altına alınmamış. Taşucu Belediyesi'nin burada verdiği inşaat izniyle bölgenin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirten Doğal Hayatı Koruma Sazhorozu Türkiye'nin önemü kus alanianndan biri olan Göksu Deltası r»da yaşamaya çalışıyor. Derneği Başkanı Nergiz Yazgan, TBMM Çevre Komisyonu üyesi şart olduğunu belirtmişlerdi. Yabu girişimin mutlaka engellenmesi bn alanda yapılaşma sonucu normal şartlar altında vaşamak ve SHP Milletvekili Güneş Giir pılaşmanın hemen hemen 200 gerektiğini söyledi. mumkün değildir. Ancak kurutu seler bölgenin kuşlar için önemli metre batısında ise kuçük bir Doğal Hayatı Koruma Derne larak yerleşime açılması da alanın bir yaşam ortamı oluşturduğunu akarsu üstüne yapılmış olan beği, daha önce Daîyan'daki caret ekolojik açıdan elden çıkması an belirterek, "Valilikten bilgi gel ton köprü, yörede yol yapımı için ta caretta kaplumbağaları için lamına gelir" görüşü dile getiril mesinin ardından konuyu }enid«n calışmaların başladığının bir gösbaşlatılan kampanyanın bir ben di. ele alacağız" diye konuştu. tergesi. zerini Göksu Deltası için başlatTBMM Çevre Komisyonu Diğer yandan bölgede turü giBölgenin gerçek bir kuş cennemaya hazırlarurken, TBMM Çev mektubunda Göksu Deltası'nın derek tükenen sazhorozu için belli ti olmasına karşın bu statüye sare Komisyonu konuyla ilgili ola "Türkiye'nin önemli kuş alanla donemlerde "özd av partilerinin" hip olmamasını eleştiren Doğal rak Mersin Valiliği'ne yazı gön nndan biri" olduğunu belirterek, duzenlendiği öğrenildi. Deltanın Hayatı Koruma Derneği Başkanı derdi. Yazıda "Göksu Deltası'n bölgedeki gelişmeler hakkında hemen hemen tam ortasında Dal Nergiz Yazgan ise "Burası için bir da yapılaşmaya izin verilmesi, bu Mersin Valiliği'nden komisyona yan'ın kuzey sahilinde yükselme an önce koruma önlemleri alınalanın kurutulması ile aynı anla "geniş kapsamlı" bilgi verilmesi, ye başlayan inşaatın yetkilileri ise malıdır. Yoksa bölgede yaşayan ma gelecektir. Zira alan tamamen imar durumu ve ruhsat gibi konu çevrede drenaj yapılarak kurut sazhorozunun yanı sıra birçok ensulak alan hakindedir. Yaz ve kış ların açıklanması istendi. maya gidileceğini, kurutmanın der kuş türü ve kuşlann yaşarnası için çok eherişli olan bu alan yok oiup gidecektir" diye konuştu. Dünyada türü giderek tükenen sazhorozunun Türkiye'de yalnız Göksu Deltası'nda yaşadığını belirten uzmanlar, sazhorozunun yanı sıra yalıçapkını, turaç, dikkuyruklu ardıçkuşu gibi birçok ender ve nesli tehlikede olan türün de burada banndığını vurguladılar. Ayrıca goçmen kuş türlerinden tepelipelikan gibi türlerin konaklama alanı olması nedeniyle uluslararası öneme sahip olan Göksu Deltası, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakükesi Fen Bilimleri Eğitim Bölümü tarafından hazırlanan rapora göre, denizkaplumbağalarımn Türkiye kıyılanndaki 10 onemli yumurtlama bölgesinden biri. Bu alanın mutlaka "koruma altına" alınması gerektiğini belirten Doğal Hayaıı Koruma Derneği Başkanı Nergiz Yazgan, Türkiye'nin imzaladığı "Bern Sözleşmesi"yle "türü tehlikeye duşmuş hayvan ve bitkikrin yaşam ortamlarını, iireme alanlannı konıma>ı taahhüt ettiğini" anımsattı. Yazgan, AT'ye üyeolmakisteyen bir ülkenin, imzaladığı böylesi uluslararası anlaşmalara sadık kalması gerektiğini söyledi. Doğal Hayatı Koruma Derneği tarafından hazırlanan yazıda şu gorüşlere yer verildi: "Karadeniz ve Akgöl arasında \ apımına başlanan tatil köyü inaatı derhal durdurulmab, yapılmış olanlar bölgeden kaldınlmalıdır. İki göl arasında kopriiniin kaldırılması, bölgenin bozulmamış karaklerinin korunması bakımından çok önemlidir. Bölge tabiatı koruma alanı ilan edilmelidir. Alınması gereken önkmler ise şunlardır: Yol yapım dahil her lörlu inşaal ve yapılaşma yasaklanmalıdır." Mayıs aymda Turkiye'de Adana Çukurova Üniversitesi'nde gerçekleştirilecek Uluslararası Kuşlan Koruma Konseyi toplantısmda Göksu Deltası veTürkiye'de kuş cennetleri ele alınacak. Doğal Hayatı Koruma Derneği Başkanı Nergiz Yazgan, "Umarız bu toplantıda dünyada 112 ülkede şubesi bulunan ve kuş dernekleri arasında en yaygını olan bu konsey uyelerine, Göksu Deltası'nın koruma altına alındığını söyleyebiliriz. Toplantıdan sonra tüm konsey üyeleri Göksn Deltası'nı gezmeve gidecek" diye konuştu. "Şeytan"ı çevirene tehdit STOCKHOLM (ANKA) Hint astllı İngiliz yazar Salman RüşdU'nün geniş tartışmalara yol açan ve başta tran olmak uzere Islam dünyasında yoğun tepkiler alan "Şeytan Ayetleri" adlı kitabınm Isveçce çevirisini üstlenen yazar Yusuf Jhelumi de olümle tehdit edildi. Çevirmen dışındaki kitabı yayına hazırlayan kurulun da tehdit altında olduğu bildiriidi. Stockholm 'ün Huddinge semti Katolik Kilisesi'nden rahibe Helene Müller ise kitaba Islam kurallanm içeren bir ek konulmasım önerdi. Ülkede yaşayan yüz bin dolayında Müslümanın tepkisini göz önüne almak gerektiğini belirten rahibe, böylece çevirmen ve yayınevinin tehdit altında olmaktan kurtulabileceğini ifade etti. Macaristan Başbakanı Nemeth'in açıklaması: Talabani terörist değü WASHINGTON (Cumhuriyet) Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu Avrupa ve Ortadoğu Alt Komitesı üyelerince yöneltilen Kürtlerle ilgili her soruyu yanıtlayan ABD Dışişleri Bakanhğı, Iraklı peşmerge lideri Celal Talabani'yı terörist değıl, isyancı olarak nitelemenın daha doğru olacağını bildirdi. Bir komite üyesi, Dışişleri'ne, "Talaoani'nin Hashington ziyaretinin amacı nedir?" sorusunu yöneltti. ABD Dışişleri Bakanlığı, yanıtında Kurt sorununun çok boyutlu bir konu olarak ele alındığının işareüni verdi. Celal Talabani'nin ABD'ye "Kiirt davasına destek sağlamak için geldiğini" kaydeden Dışişleri, "Kiirt temsilcilerle ilişkiyi siırdttrecek misiniz?" sorusuna ise "İlke olarak, İran ve lrak'taki bellibaşlı tüm siyasi liderlerin göruşlerini dinlemek gerektiğine inanıyoruz" karşılığını verdi. ABD Dışişleri BUDAPEŞTE (AA) Macaristan Başbakanı Miklos Netneth, ülkesinde yıllardır uygulanan katı devlet sosyalizminin bir geleceği olmadığını ve siyasi reform atılımlarında Batı'nın örnek alınması gerektiğini söyledi. Nemeth, 1949'da yürurluğe giren Stalinist anayasanın değiştirilmesi için yapılan gorüşmeler sırasında, dun parlametoda yaptığı konuşmada, "Burokratik ve aşın merkezivetçi sosyalizm modeli, devlet sosyalizminin iıtşası ve tek parti devleti bir çtkmaza girmiştir" dedi. "Demokrasi ve çogulculuk olmadan yapamayız" diyen Miklus Nemeth, Macar toplumunun onemli bir kesiminin, çok partili sistemin demokrasinin bir garantisi olduğunu duşündüğünü soyleyerek, "Batı ülkelerinin çok geniş bir demokrasi deneyirai bulunuyor. Bu deneyimler, yanlış yollara sapmak istemeyen herkes için bircr hazinedir" dedi. Tartışılmakta olan yeni anayasanın aralık ayında parlamentodan geçmesi bekleniyor. Devlet sosyalizmi çıkmazda Turizm ve Eliza testi ANTALYA (AA) Antalya 11 Hıfzıssıhha Kurulu'nun aldığı kararla, yöredeki turistik tesislerde çalışan personel AIDS taramasından geçiriliyor. Sağlık mudürlüğü yetkililerinden alınan bilgiye göre, Hıfzıssıhha Kurulu'nun aldığı kararla turizm personelinin AIDS testinden geçmesi zorunlu kılınıyor. Turistik tesis personeli, AIDS testini özel kuruluşlarda yaptırabileceği gibi sağlık müdürluğü ekiplerinin denetimleri sırasında da yaptırabiliyor. Antalya'da AIDS testi özel sağlık kuruluşlarında 85 bin liraya yapılırken, sağlık müdürlüğünde test karşılığı olarak 10 bin lira alınıyor. Karpıız suyu meşrubat oldu ADANA (A A) Çukurova Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada, karpuz suyunun da diğer meşrubat gibi şişelenerek satılabileceği ortaya çıktı. Ziraat Fakulıesi Tarım Ürünleri Teknolojisi Bölüm Başkam Prof. Dr. Ahmet Canbaş, amaçlarmın karpuzu mevsimlik ürtin olmaktan çıkartarak yılın her gününde bulunabilir hale getirmek olduğunu söyledi. Bezmi Alem'in iptali Danıştay'da Milli Eğitim Bakaniığh YÖK'ün Bezmi Alem'in kuruluşunu iptal kararının "hiçbir hukuki dayanağı olmadığını" öne sürerek, Danıştay 8. Dairesi'nden kararın "geçersiz sayılmasını" istedi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosn) Bezmi Âlem Üniversitesi'nin kurulmaması yolundaki YOK Yürutme Kurulu karanndan sonra Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı'yla YÖK arasındaki çekişme büyüyor. Bakanlık YÖK'ü Danıştay'a gönderdiği bir yazıyla "hukuki olmayan bir karar almakla" suçladı. Bakan Hasan Celal Güzel adına bakanlık musteşarı ve YÖK genel kurulu üyesi İbsan Sezal imzasıyla Bezmi Âlem Üniversitesi'nin kurulup kurulmayacağı yolunda karar verecek olan üanıştay 8. Dairesi'ne gonderilen yazıda vakıf üniversiteleri konusunda bakanlığın onay merkezi olduğu belirtilerek şöyle deniliyor: "Yükseköğretim Yüriilme Kurulu 7 Mart 1989 larih ve 09.11.403 sayıh karan ile Bezmi Âlem Üniversilesi'nin kurulmasına izin verilmesi hakkındaki 87.36.877 sayıh karannı kaldırdığını Bakanlığımıza 7.3.1989 gün ve 5018 sayıh yazısı ile bildirmiştir. Ancak bu işiemin hiçbir hukuki dayanağı yoktur. Bilindiği üzere 2547 sayıh kanunun ek madde 3'ün son fıkrası gereğince 'Yükseköğretim kunılu belgelcr uzerinde gerekli incelemeler yaptıktan sonra bunlan görus ve önerileri ile Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı'na sunar.' Vakıf Yükseköğretim Kunımları Yönelmeliği'nin 8 v e 9 . maddeleri Bakanlıgımızı bu konuda onay makamı olarak belirlemektedir. Diğer taraftan bu işlem usul >öniinden karma bir işlem olup bu işiemin lekamulü ve sonuçlandınlntası Bakanlığımıza ait bir husustur. Bu cihetle. idarenin karma işlemlerinde, iradesi birlesen idari otoritelerden birinin re'stn işlemi kaldırması söt konusu olamaz. İşiemin kaldırılması Bakanlığımızıa onayı ile mümkun olabilir. 2ira idari işlemlerin kaldınlmasında, işiemin tesisinde takip olunan usul ve prosedüre riayet etmek idare hukukunun bir ilkesidir. Bakanlığımız Bezmi Âlem Lnivtrsitcsi'nin kuruluşu konusunda vermiş bulunduğu 13 Kasım 1987 ve 33819 sa>ıiı kuruluş onayını kaldırmamıştır. Durumu bilgilerinize arz ederim. Saygılarımla." Müsteşar İhsan Sezal, Danıştay'a gönderdiği başvuru dışında bir açıkiama vaparak konuyla ilgili göruşlerini ^öyle dile getirdi: "YÖK Yüriilme Kurulu Bezmi Âlem L ni>cn>itesi konusunda yetki aşımında bulunmuş ve genel kurul tarafından göriişülmesi gereken bir konuyu genel kurulu toplamadan ve ınelere haber vermeden, Yıiksek İdare Mahkemesi'ne etkide bulunabilecek bir karar tasarrufunda bulunmuştur. YÖK üvcsi olarak bu usulsuzlüğü halırlalmak ve alınan kararın geçersiz olduğunu belirtmek hukuki bir yanlışlığa yol açmamak bakımından şart olmuştur." Bezmi Âlem Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Prof. Dr. Şaban Karataş. YÖK Yurütme Kurulu'nun Bezmi Âlem Üniversitesi konusunda karar vermeye yetkili olmadığını savunarak, Bezmi Âlem Üniversitesi'nin bir hukümet tasarrufu olduğunu söyledi. Prof. Dr. Karataş, "Hükumel bu lasarnıfuna sahip çıkacaktır. Hukumelle cumhurbaşkanlığı arasında bir lakım imza meselelerinden dolayı git gel oluyor. Bu mevzuda da olabilir. Ama hükümet bu işin içindedir. Ve bu üniversile yünıyeceklir" dedi. ÎSTAHBUL (AA) "Ozon tabakası"yla ilgili araştırmalar yapan İngiliz biliın adaını Joseph Ferıvan, ozon tabakasındaki deliğin henüz çok buyük boyutlarda olnıadığtnı bildirdi. "Ozon Tabakası ve Ardtndaki Gerçekler" konulu konferansta konuşan Ferınan, ozon tabakasındaki zedelenmenin insan yapısı kloro ve kloroflorokarbonlarm yayıiımından kaynaklandığını söyledi. Ozon tabakc&ı deliği