Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyel 12'LERİN ZİRVESİ YAREV Sahıbı: Cumhun>« Matbaacılık ve Gazetecıhk Turk \nonım Şırkcıı adına Nıdir Nidi 0 Gene! Yayın Muduru Hısan Oraıl. Muessese Muduru Eraint l ş»Wlıgıl, Ya2i Işlcrı Muduru Okı> GonensiD, 9 Haber Merkez Muduru. Yılçın Baycr, Sayfa Ouzenı Yönetmenı Aü Aotf, • Temsüakr ANKARA AhnM Tm. İZMİR HHanei Çctmkıyı. Iç Polmka. Otel Ba^ug*. D15 HabCTİCT Eıjtra BaJa. Ekonomı. Cenfiz Turtan. !} Sendika. Şofcnıı Krteoa, Kültur Cdd iTıta. Egıum G a a ı ^ytan. Habcr tajınna tsmet Bertan, Yun Habcrlcn N « d « Dat«n. Spor Danı$manı AMaludir Vnrrirmn. DLE Ymiar K m n Çıta^un, Vajurrra %kin \Jp«y. DıUdtme Abdidalı V u a 0 Koorüınator Uuaci Korafau, 0 Malı Isler Erol Erkat # Muhasebe Buloıt ta» # Bu«ePlanlama. Stogi Onnmbe»«ojhı 0 Rekiam Ane Tocao. 0 Ek Yayuüar Hdljl Akyoi 0 Idare Huscvüı Gunr. 0 lşta™ Öndcr Çdfc, 0 Buplşicm Sail Iml 0 Pmond Srrji Azson w? Jjnjfi Cumhunyn Malbaaolılc % Gazrttalık TAJ Turk OcaJ) Cad 39/41 t fot 34334 Ist PK H6Isanbul Td 512 05 05 (20 haı). Teta. 22246 FUL (II 526 60 72 0 Burolar Ankm: Zı>a Gokalp BN lnkılap S No 19/4, Td 133 11 4147, Tdo. 42344 Fax 14) 133 0? 65 0 lımlr H Zı>a BN 1352 SJ/3. Ta 13 \2 30. TÜEL 52359 Faı. (51) 19 53 60 : Inonü Cad 119 S No 1 Ka: 1, Tel 19 1~! 52 (4 haı). TtiaL 62155, Fax (71) 19 r> 52 TAKVIM: V KASIM 1989 Imsak. 5 18 Guneş: 6.46 Oğle: 11.53 Ikindi. 14.28 Akşam: 16.51 Yatsı: 18.15 Gözler Elysee Sarayı'nda SABETAY VAROL PARİS AT ulkeleri liderlerini yarın bir araya getirecek zirve öncesinde, önceki gun Moskova'yı ziyaret eden Fransa Dışişleri Bakanı Roland Dumas'nın, Mibail Gorbaçov'a güvence vermeye çalıştığı bıldirildi. Yarın akşam Elysee Sarayı'nda yapılacak "yemekli" olağanüstu 12'ler zirvesi, çılgınca bir hızla gelişmeye devam eden dünya konjonktüründe tum dikkatleri uzerinde toplamaya aday. Önceki sabah "Europe1" adlı Fransız Radyosu'na ayrıntılı bir demeç veren Sovyet Hukümeti Sözcusu Gennadi Gerasimov, Avrupa'da mevcut sınırlarda değişiklik istemenin, "istikran bozacağını" söyledi. Gerasimov, geçen hafta kullandığı "Yalta'dan Malta'ya" ifadesinin Avurpa'yı yeniden paylaşma anlamına gelmediğini de vurguladı. Avrupa Topluluğu, son gelişmeler ışığında, gerçek anlamda bir "döniım noktası"yla karşı karşıya bulunuyor. 2. Dunya Savaşı sonrası düzen yıkılırken yeni duzenin ne olacağını kimse kestiremiyor. Bu yuzden, birçok "kehanet" ortaya atılıyor. Örneğin, Malta açıklannda yapılacak "yüzer" zirve, bir anda "karamsariar" tarafmdan Avrupa'nın yeniden paylaşım hazırlığı şeklinde değerlendirildi. Gerçi, AT Dönem Başkanı ve önümuzdekı cumartesi günü yapılacak toplantının "ev sahibi" Fransa, Malta'daki BushGorbaçov buluşması yüzunden "endişe edecek bir dunım olmadığını" belirtiyor, ama gene de bu "yüzer" zirve öncesinde Batı Avrupalılar bir araya gelerek "kaderlerini kendi ellerinde tuttuklannı" vurgulamayı ihmal etmiyorlar. Aynı şekilde, ABD Başkanı George Bush'un, Malta sonrası müttefiklerine "bilgi verecegi" açıklandı. Geçen hafta içinde, "Yalta'dan Malta'ya" deyimini kullanarak sansasyon yaratan Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Gerasimov, önceki sabah Fransız radyo istasyonu "Europel"in davetlisiydi. Gerasimov, SSCB'nin Avrupalıların alacağı tavrın, "sağduyu, islikrar ve sınıriann değişmezliği yonünde olmasım" dilediğini belirtti. Sözcü, Berlin Duvarı açılmış olmakla birlikte, "iki Almanya arasındaki sınınn varlığım konıduğıuıa" bir kez daha dikkat çektı DAlmanya'da kurulan yeni hükümette KP üyesi olmayan 11 üye bulunuyor Komünist Partfye darbe Bu Başbakan Hans Modrow liderliğinde kurulun cağı arada, Krenz'in bugun sunahükümet programında olyeni hükümet, bugün Halk Meclisi'nde dukça radikal reformlar önerdiği bildirildi. güvenoylamasına sunulacak. Krenz'in, Reuter, program taslağmı gören hükümet programında ekonomi, politika, yetkililere dayanarak verdiği hayönetim, toplum, dış politika ve savunma berde, başlıca değişiklik noktalakonularında oldukça radikal reformlar nnı şöyle sıraladı: Ekonomi: "Ortak girişim. yaüönerdiği bildirildi. Balıkçılardan protesto • İZMIR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Gencelli yöresine yapımı tasarlanan termik santrala karşı yürütülen çeşitli eylemlerin yanısıra pazar günü yapılacak miting için de hazırlıklar sürüyor. Yöre belediyelerinin referanduma gitme yaklaşımlannm ardından, oy kullanma işlemi başladı. Bir hafta süreyle yaklaşık 100 bin kişinin oy kullanacağı belirtilirken, yöre balıkçılan düzenledikleri toplantılarla santral yapım karannı protesto ederek, "kendi kendimizi kurşunluyoruz" dediler. Yeşiller Partisi balıkçılara yaptığı çağnda, tüm balıkçılan motor ve tekneleriyle İzmir Körfezi'ne protesto gezisine çağırdı. DİLEK ZAPTÇIOĞLU BONN Demokratik Almanya'da yeni hükümet kuruldu. Başbakan Hans Modro» liderliğinde kurulan yeni hükümet bugun Halk Meclisi'nde güvenoyuna sunulacak. 26 kişilik yeni kabinede Komünist Partisi üyesi olmaj'an 11 bakan bulunuyor. KP üyesi olmayan bakanların sayısı, Demokratik Almanya'da ilk kez bu kadar yuksek bir sayıya ulaştı. Öte yandan eski kabinedeki 46 bakandan 27'sinin meclisten de istifa etmeleri istendi. Meclisteki sandaiyesini kaybeden eski bakan 'MACARÎSTÂN Avrupa Konseyi'ne üyelik başvurusu lar arasında önceki De\let Başkanı Erich Honocker ve karısı Margot, eski Başbakan Willi Sloph ve eski Meclis Başkanı Horst Sindermann da bulunuyor. Politburo üyesi Günlher Schabowski dün akşam televizyonda seçimlerin 1990 sonbaharından önce yapılmayacağını açıkladı. Yönetimin zamana ihtiyacı olduğunu vurgulayan Schabowski muhalif gruplarda parti kurmak için böylece sure tamnmış olacağını belirtti. Politburo üyesinin sözleri Demokratik Almanya'da, yakında çok partili sisteme geçileceği anlamına geliyor. nm ortaklığı ve kâr transferi artık bize yabancı sözcükler olmayacak" denilen programa göre, katı merkezi planlama gevşetilecek, küçük fırmalar özelleştirilecek, devlet işletmelerinin yöneticilerine daha fazla özerklik verilecek. Politika: Yeni örgütlenme, toplantı ve basın yasalan çıkanlacak, yürutme, yargı ve yasama ayrılacak, avukat ve hâkimlere geniş özerklik verilecek, Anayasa Mahkemesi kurulacak, devlet güvenlik örgütlerinin büyuklük ve yetkileri sımrlanacak. Yönetim: Devlet örgütu ve ekonorrıik birimlerde çalışanların sa yısında köklü indirimler yapılacak, yerel yöneticilere büyük özerklik verilecek. Toplum: Hükümet ve parlamentoda bir kota aynlması da dahil kadınlar, devlet, ekonomi ve politikada daha fazla temsil edilecek, eğitim sisteminin her duzeyinde köklu değişiklikler yapılacak. Dış PolitikaSavunma: Askeri doktrin yeniden belirlenecek, Avrupa için yeni silahsızlanma önerileri getirilecek, zorunlu askerlik yerine sivil alternatifler getirilecek, Bonn'la her alanda ilişkiler muazzam biçimde geliştirilecek. F. Almanva Basbakanı Helmut Kohl, dün parlamentoda bir konuşma yaparak, hükümetin Demokratik Almanya'ya karşı politikasım açıkladı. Hükümetin Demokratik Almanya'ya sağlık hizmetleri ve döviz darboğazının aşdması konularında yardımcı olacağını soyleyen Kohl, ulaşım ve çevre alanlarında da işbirliği teklifinde bulundu. Batı'dan doktor ve sağlık personeli yollanarak Doğu'da göç sonucu ortaya çıkan sıkıntıların giderilebileceğini bildiren Kohl, Doğu Alman Markı'nın, Batı Alman Markı'na çevrilmesi konusunda özel kararlar alınabileceğini ima etti. "Sosyalizmin yenilgiye uğradıgı apaçık bir gerçektir" diyen Kohl, Doğu Berlin yönetimini sistem değişikliğine çağırdı. Kohl'den sonra söz alan Sosyalist Enternasyonel Başkanı ve Sosyal Demokrat Parti Onur Üyesi YVilly Brandt ise Başbakan'ın "sosyalizmin yenilgisine'" dair sözlerini eleştirdi. "Yenilgiye uğrayan diişünce, demokratik sosyalizm değil, bürokrasinin iktidanna dönüşen komünist sistemdir" diyen Brandt, "Stalin'i sosyalist olarak nitekmek neredevse Hitler'i özgüriiik savaşçısı olarak tarif etmekle aynı anlama gelir" şeklinde konuştu. 11 milyon ağaç fidesi • YOZGAT (Cumhuriyet) Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı'nca uygulanmasına karar verilen "yeşil kuşak projesi" ile Yozgat'a 11 milyon adet değişik türde ağaç dikilecek. 10 bin 854 hektar alana karaçam, sarıçam, meşe ve kanşık çam fidesi dikimi iki yıl sürecek ve 2 milyar lira harcanacak. Projenin tamamlanmasından sonra yılda 117 bin metreküp maden direği, 111 bin metrekup tomruk ve 39 bin ster yakacak elde edilecek. TtisBASIN STRASBOLRG (AA) Macaristan, Avrupa Konseyi'ne tam uye olmak için dün resmen başvurdu. Doğu bloku uyesi bir ülkeden gelen bu ilk istek, Konsey Genel Sekreteri Catherine Lulimiere'e, Macaristan Dışişleri Bakanı Gyula Hom tarafından iletildi. Horn, başvuru dılekçesini sunduktan sonra gazetecilerle konuşurken ulkesinin, 1990 yazının başından itibaren 23'lerin tam üyesi olmak istediğini bildirdi. Horn, ulkesinde 1990'da yapılacak olan ilk çok partili seçimlere, Avrupa Konseyi'nin gözlemci heyeti göndermesini isteyeceklerini de belirtti. Avrupa Konseyi'ne girebilmek ıçin çok partili sisteme sahip olmak gerekiyor. Üyelik başvurusunu alan Genel Sekreter Lulumiere de Macaristan'ın başvurusunun, Macaristan'daki reform sürecinin aynı hızla sürmesi halinde, "bir yıl içinde" sonuçlandınlabileceğini ifade etti. Doğu rüzgârı İtalya'ya ulaştı NtLGÜN CERRAHOĞLÜ ROMA Doğu'dan gelen rüzgâr, Berlin duvarıyla birlikte ltalyan Komünist Partisi'ni de (IKP) yıkıyor. Gramsci tarafından 1921 Livorno Kongresi'nde, sosyalist partiden ayrılarak kurulan İKP de kayıplara karışmak üzere. Önceki gün yaptığı merkez yönetim toplantısında ltalyan Komünist Partisi'nin adını degiştirmeyi öneren genel sekreter Achille Occhetto ile Gramsci, Togliatti, Longo ve Berlinguer'in partisi tarihe karışıyor. Önümüzdeki yıl başında yapılacak olağanüstu kongrede partinin adını değiştirmeye hazırlanan ltalyan komünistlerinin bu kararının ltalyan solunu altüst ettiği görülüyor. Bazı gözlemcilere göre parti içinde bölunmeler beklenirken, kimi, burıdan ttalyan Sosyalist Partisi ve lideri Bettino Craxi'nin faydalanacağını, kimi de bu tarihi karardan en çok ltalyan sosyalistlerinin yara alacağıru ileri sürüyor. Komünistlerin bu vesileyle kendilerini tamamen yenileyerek ilk kez inandıncı bir "sosyal demokrat" alternatif oluşturacaklarını ileri sürenler bundan en çok Craxi'nin zarar göreceğini söylüyorlar. İKP'nin, içinde bulunduğu kimlik bunalımından bir daha kolay kolay çıkamayacağını iddia edenBÖLL'NMÜŞLÜGÜN StMGESl Dogu Berlin'de tarihi Brandenburg kapısı yıllardır kentin bölünmuşlüğiinün simgesi oldu. Almanya ler ise bölünen bir komünist parda şimdi berkes Dogu Berlin hukümetinin bu kapıyı açmasını bekliyor. (Fotograf: Reuter) (Arkası 14. Sayfada) Çevre konferansı • ANKARA/ FRANKFURT, (ANKA) Birinci Uluslararası Çevre ve Sağlık Konferansı, Federal Almanya'nın ~ Frankfurt kentindeki \ Sheraton Oteli'nde yapılacak. Federal Almanya Çevre, Doğa Koruma ve Reaktör Güvenliği Bakanı Prof. Dr. Klaus Topfer'in girişimi üzerine, Dünya Sağlık örgütü (WHO) Avrupa Bölge Direktörlüğü'nce düzenlenen konferansa, 32 ülkenin çevre ve sağlık bakanlan katılacak. 68 aralık tarihleri arasında gerçekleştirilecek konferansta, ekolojik dengenin bozulmasının insan sağlığı uzerinde etkileri ele alınacak. Reform ilerliyor Almanya baştan başa büyiik bir coşku ile çalkalanıyor. Kitleler Doğu Batı bölunmesinin sona ermek üzere olduğu umudu ile sokaklara dökülüyor. Doğu Almanlar Batı'ya akıyor, soydaşlannı sevgi ile kucaklayan Batı Almanlar ise bu olguyu, Alman birliğinin simgesi olarak göruyor. Bu duygusal patlamanın ne yana yöneleceği çok önemlidir. Halen Federal Alman ve Demokratik Alman hükümetleri, bu büyuk coşkuyu kontrol altına alabilmiş değiller. Kitlelerin coşkusu çabuk bir siyasal birleşme istemine dönüştüğü takdirde askeri paktların çözülmesı yolunda buyuk bir baskı doğacaktır. Oysa halen Batı ve Doğu için bu paktların devamı çok önemlidir. Yeni ortamda Federal Almanya hukümetinin çok usta ve yaratıcı bir politika izlemesi zorunludur. Öte yandan kısa vadede en önemli sorun ise D. Almanya'daki değişimlerdir. Ancak D. Alman parlamentosunda şimdiye dek alışılmamış tartışmalar da gözlendi. Örneğin bir milletvekili yolsuzluklar için soruşturma açılmasını isterken komünist partisi adına konuşan bir yetkili de , partinin piyasa ekonomisine yaklaşmaktan yana olduğunu söyledi. D. Almanya'da siyasal devrim oluyor. Bu devrim şimdilik duzenli ve barışçı biçimde gelişiyor. En önemli ozelliği ise gerçek bir devrim olması. (15 kasım) Gazete okur ankeli • DİYARBAKIR (AA) Dicle Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmaya göre, öğrencilerin yüzde 10'u hiç gazete okumuyor. Gazete okumayanlann büyük bir bölümü mimarlık fakültesinde bulunuyor. Dicle Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Tülin Söylemezoğlu ile uzman ömer Satıcı'nın, Dicle Üniversitesi'ne bağlı 6 fakültede yaptıkları araştırmada, kız öğrencilerin yüzde 12'sinin, erkek öğrencilerin ise yüzde 10'unun hiç gazete okumadığı belirlendi. BERLIN Açıl Brandenburg aoıl... iki Almanya'da herkes, bölünmüş Berlin'in yıllardır simgesi olan görkemli kapının açılmasını bekliyor. GÜNER YÜREKLİK BATI/DOGU BERLtN Şimdi bütün gözler D. Berlin'deki tarihi Brandenburg Kapısı'nda. Tüm dünyanın gözleri bu kapıda. Şimdi herkes, bölünmüş kentin yıllardır simgesi olan bu görkemli kapının da açılmasını bekliyor. Son iki gündur Brandenburg Kapısı'nın önü tarihi anı yakalamak isteyen binlerce meraklıyla, amatörprofesyonel fotoğrafçılarla ve tüm dünyadan radyoTV ekipleriyle dolu. Sınıriann açılmasıyla bir haftadır yaşanan halk şenliği, olduğu gibi Brandenburg Kapısı'mn önüne taşındı. 20'li altın yıflan anımsatarak laterna calanlar, küçük standlarda yiyecek, içecek satanlar, gitarlanyla müzik çahp dans edenler, gösteri yapan hokkabazlar ve etrafta koşuşan çocuklar, tarihi Brandenburg Katoğrafçıları da mankenleriyle birlikte duvar önünde tarihi enstantaneler yakalamaya çalışıyorlar. RadyoTV ekipleri sürekli yayınlar yapıyorlar, kapının açılacağı anı tüm dünyaya duyurmaya hazırlanıyorlar. Meydanda, tüm dünyadan gazeteciler, TVmuhabirleri, kamera timleri ışıkları yakılmış onlarca spot göze çarpıyor. Kulaklara, çeşiüi dillerde verilen haberler geliyor. Heyecan ve gerilim giderek büyuyor. "Ne zaman açılaoık? Kim açacak? Gorbaçov da geiecekmiş açılışa, duydunuz mu?" gibi söylentiler dolaşıyor ortalıkta. Isı sıfır derecede. Soğuk mu soğuk. Ama yine de dağılan yok. Tarihi aru kaçırmamak için Federal Almanya'nın diğer kentlerinden gelenler var. Büyük bir heyecan içinde bekleyiş. Saatler uzuyor, akşam oluyor, fakat kapının açılacağına dair herhangi bir isaret yok. "28 yıl bekledik, biraz daha bekleriz, ne olacak" deniyor ve halk şenliğine dönüsen uzun bekleyiş surüp gidiyor. Doğudan hoparlörlerle, duvarın o gece yıkılmayacağını duyuran anonslar bile yeterli olmuyor, şenlik devam ediyor. Brandenburg Kapısı'mn öbür tarafında, doğuda ise daha sakin bir atmosfer. Karşıdan gelen spot ışıklan, gözleri kamaştınyor sadece. Sessiz bir bekleyiş var D.Alman vatandaşlarında. '•Bu kapıda bizim bütün bir tarihimiz var. Açüıncaya kadar bekkyecegiz ve muUaka bu kapıdan gececeğiz" diyorlar. Soğuktan birbirine sokulmuş yaşlı bir çift, "Şu anda gençlik gunlerimizi yaşar gibiyiz. Tanıştıgımızda bu kapıda buluşurduk. Bu kapı yaşamımızın bir parcası" diyor. çekleştirilen "Brandenburg Tor", önce kente giriş çıkışları kontrol etmek, askerlerin firanm önlemek, ayakbastı parası ile getirilen mallardan gümrük almak için inşa edilmişti. Berlin'in o zamanki 18 giriş çıkış kapısından biriydi. Bir süre sonra üzerine konulan "Dört Atlı Zafer Arabası" anıtıyla, "Zafer Kapısı'' adını alır ve zaferden dönen orduların altından geçip resmi geçit yapüklan önemli bir tarihi görev üstlenir. Kimler gelip kimler geçmez bu kapıdan? Prusyalılar, Almanlar, Fransızlar ve son olarak da Naziler... 27 Ekim 18O6'da Prusya Zaferi'nden dönen Napolyon Bonapart, Berlinlilerin tezahüratlan arasında tüm ihtisamıyla bu kapıdan geçmişti. Giderken, "Dört Atlı Zafer Arabası" anıtıru da beraberinde götürür. Prusyalılar "At hırsm" derler Napolyan'a. Anıt 1814'te tekrar Berlin'e geri getirildi. Sonra kayzerler, krallar geçtiler kapımn altından. Güçlerini bu kapının görkemli görünüşüyle sergilediler. Mart 1919 ayaklanmasında komünistler silahlarıyla Brandenburg Kapısı'mn üstünde, zafer arutının altında mevzilendiler. Ve tepesinde banş amblemi taşımasına rağmen hep savaşlara tanık olan kapı, en utanç verici günlerini 33'lü yıllarda yaşadı. Hitler'in faşist SA güçleri, ellerinde mesaielerle bu kapıdan geçerek gövde gösterilerini yaptılar. Altı yıl sonra dürryayı ateş ve kana bulayan savaş patlayıncaya dek "Brandenburg Tor" daha nice faşist kitle gösterisine sahne oldu. 1945'te ise ağır hasar görmüş harabeler arasındaki cılız görüntüsü tarih albümlerine girmişti. 1953'te Doğu Berlin'de çıkan halk ayaklanmasında da ilk gidilen ve bayrak dikilen yer yine bu kapıdır. 13 Ağustos 1%1'de duvann çekilmesiyle Brandenburg Kapısı Doğu Berlin sımrları içinde kalır ve etrafı yasak bölge ilan edilerek 28 yıl ayak basılmayan derin bir sessizliğe gömülür. Berlin'in ve Berlinlilerin yaşamlannın tarihi bir parçası olan Brandenburg Kapısı da şimdi özgürlüğüne kavusacağı günleri bekliyor. Thatcher sorun yarattı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) tngiltere Basbakanı Margaret Thatcher'ın iki gün önce Avam Kamarası'nda yaptığı konuşmada Doğu Avrupa ülkeleriyle Avrupa Topluluğu (AT) arasmda Türkiyei ninkine benzer bir ortaklık anlaşmasımn imzalanabileceğini ima eden sözleri, Türk ve tngiliz Dışişleri'nde günün konusu oldu. Hükümetin AT ile ilişkilerden sorumlu yetkilileri, Thatcher'ın Ingiliz basınında da farklı yorumlara yol açan konuşmasına doğrudan bir tepki göstermediler. "Doğu Avrupa ülkeleriyle Türkiye'nin topluluk Uişkilerinin aynı kefeye konamayacağmı" belirtmekle yetindiler. İngiliz Dışişleri çevrelerinin ise Türkiye'deki insan haklan ihlallerinin AT ilişkilerine etkisini hatırlatarak, "Benzetmedeo rahatsıziık duyduklan" bildirildi. Cumhuriyet muhabirine bilgi veren hükümet kaynaklan, Bayan Thatcher'ın konuşmasında Doğu Avrupa ülkeleriyle ortaklık anlaş(Arkası 14. Sayfada) Avrupa'nın Avrupa'mn 1992'de sakin bir şekilde birliğe doğru geçmesi gitgide zor gorunuyor. Doğu Avrupa'daki son gelişmeler nedeniyle bu aynı zamanda riskli bir durum da oldu. Artık bazı Doğu Avrupa ulkeleri, örneğin Polonya, Macaristan ve Doğu Almanya, Doğu Bloku ülkesi olarak sayılamaz. Bunlar adeta bir mıknatısla çekilir gibi Batı'ya doğru kaymaya başladı ve 1992 ile birlikte Batı'nın sahip olacağı zenginlik ve refahtan tSbt Oailjı CCrlrgraph 1 pay almaya yöneliyorlar. Ancak Avrupa Komisyonu'nun Başkanı Jacques Delors'un başdondurücu bir hızla "tek pazara" doğru yönelmesi. o kadar da arzu edilir bir etki yapmayabilir. Her şeyden önce Batı AJmanya, AT'de diğer 11 üyenin ihtiyaçlarının farkındaysa da Doğu AJmanya ile daha yakın ekonomik işbirliği kurmak üzere kendi hızıyla hareket etmek zorundadır. (16 Kasım) Tııristik tesis denetimde • BURSA (AA) Çevre Sağlığı ekiplerinin son 6 ay içerisinde yaptığı denetimlerde, gıda maddeleri tüzüğüne uymayan 61 turistik tesise kapatma cezası verildi. Vali Erdoğan Şahinoğlu, çevre ve halk sağlığına önem vermeyen tesislerin sürekli olarak denetleneceğini belinerek, "Halk sağlığına önem vermeyen tesisleri gözünün yaşına bakmadan kapatacağız" dedi. Neler gördü, neler geçirdi? Brandenburg Kapısı iki yıl sonra 200. yıldönümünü kutlayacak. 17881791 yılları arasında yapımı tamamlanmıştı. Carl Gotthard Langhaus tarafından yapımı ger AT'ye etkisi ne olur? Duvar yıkılırken, Batı dünyasının tüm mihenk taşlarını beraberinde götürdü. 1945'ten beri Avrupa buzdolabına konmuş gibiydi. Buzlann çözülmesinden sadece memnunluk duyulabilir. Ama bu işten herkesin kârlı çıktığı söylenemez. Örneğin Avrupa Topluluğu Berlin depremi yüzunden hayli sarsılmışa benziyor. Başlangıçta Sovyet Bloku'na karşı oluşan bu kuruluş, kendisinin erimeye başladığını saptamak ve gerekli sonuçlan çıkartmak durumundadır. Avnıpa Ekonomik Topluluğu bundan sonra eskisi gibi olmayacak. Yoluna devam edebilmek için topluluğun kendjne yeni bir proje icat etmesi gerekiyor. Birkaç gün içinde, iki Almanya'nın birleşmesi de dahil olmak üzere tam tabular yıkıldı. Duvarm sona ermesi askeri ittifakların da çöküşüne neden olabilir. (16 kasım) Brzezinski'nin TheNew York Times gazetesine demecL' diktatörlükten çoğulcu demokrasiye başarıyla geçebilen hiçbir örnek olmadığını kaydederek şöyle diyor: "Bazı ülketer bu yönde adımlar atülar, özellikle Polonya ve Macaristan. Ancak başarılı olmaktan halen çok uzaktalar. Özellikle durağan merkezi bir ekonomiyi, isleyen pazar sistemine dönüstürmek son derece zor. tkinci dunım, sadece bir ekonomik ilişkiler sorunu değil, girişimci kültürün gelişmesini gerektirir. Eğer bu geçişler başanlı olursa Avrupa yuvasına doğru büyük adımlar atıimış olur. Sovyetler Biriigi'nin Stalinizme geri döneceğini ummuyorum. Ama yakın gelecekte siyasi, ekonomik ve kültürel kurumlarda köklü dönıisümler olacağı kanısında da degilim. Gerçek şu ki geçmişlen kalanlar nedeniyle Perestroykanın hedeflerini gerçekleştirebilmek için büyük zorluklarla başedilmesi gerekli. Paktların feshine karşıyım ŞEBNEM ATİYAS Daha da ötesi, Avrupa sadece coğrafı bir olay degil; felsefi, kültürel bir gerçeklik... Kültürel ve felsefi bir gerçeklik olarak Avrupa medeniyeti ve Judeo Hıristiyan geleneğin değerleri ile özdestir. Ortak yuva, özgiir seçim ilkesi üzerine kurulmalıdır. Bu, demokrasinin her türhı "izm "den çok daha önemli olduğunu gösterir. Bu nedenle etkin olabilmek için seçme özgürlüğü kunımsallaşmalıdır. Ortak bir ev ancak ve ancak seçme özgürlüğünün e>renseüik ilkesi üzerine kurulduğunda ortak yuva haline gelir. Bir yuvayı paylaşmak için bir yapı inşa etmeliyiz. işbirliği ile kurumsal inisiyatifler almalıyız. tki ittifakın feshedilmesinden yana degilim. Bence bu, anarşi yaratacaktır. NATO ve Varşova paktlan politik ve ekonomik degişikliği yaratırken, coğrafi ve sınırsal istikran koruyacaklardır." THE INDEPENDENT Son 10 gunde Başkan Gorbaçov, komünizmin Doğu Almanya'da çöktüğünü gördü. Araba Sovyet yöneticilerinin gözünde artık hiçbir konuya sınır yok mu? Gelişmenın bu ııoktaya kadar gelmesine izin veren Kremlin için şimdi Almanların kendi kaderlerini kendilerinin Kremlin ne yapacak? saptamasına karşı çıkmanın anlamı yok. Moskova da kısa vadede VVashington gibi istikran korumayı hedefleyecek. Ancak uzun vadede Kremlin için makul siyaset, iki Almanya'nın birleşmesini saglamak ve bunu Sovyet çıkarları için kullanmaktır. (15 kasım) NEW YORK Sovyet lideri Mihail Gorbaçov'un Fransa Dışişleri Bakanı Roland Dumas ile yaptığı göruşme sırasında paktlan feshetme zamanı değil şeklindeki açıklaması VVashington'da "memnunlukia" karşılanırken, eski Başkan Jimmy Carter'ın ulusal güvenlik danışmanı Zbigniew Brzezinski, paktlann feshedümesinden yana olmadığını açıkladı. The New York Tımes gazetesi, Brzezinski'nin bir süre önce Moskova'da Sov'yet Akademisi'nde yaptığı konuşmanın metnini yayımladı. Brzezinski, konuşmasında Gorbaçov'un "Ortak Avrupa Evi" ifadesi uzerinde duruyor. Brzezinski kelime oyunu yaparak "ortak evi", "ortak yuva" yapmaktan söz ediyor. "Ortak yuva" için gerekli şartları sıraladıktan sonra Brzezinski, Doğu Avrupa'da komünist