Katalog

CumhurİYet ABD Büyükelçisi Abrarnowitz: Sahıbı Cumhdtıvct Matbaacılık \t Gazctecılık Turk Anonım Şırkeıı adına Nadir Nadi 0 Genel Va\m Muduru' Hasan Cemal. Muessese Muduru Emınr tşaklıgil. Yazı Işlerı Muduru Oka> Gonensın, 9 Haber Merkezi Muduru Yalçın Bayer. Sa>la Duzenı 'luneımenı Ali Var. • Temsılaler ANKARA \hm« Tan, tZMtR Hikmel Çttinksya. t<, Polıuka C«M Ba^uiK. Dıs Haherler Erırun Bala. Ekonomi Ccngu Turtıaıı. I; Scndıka Şoknuı Krirncı. Kultür CHal LsKr. Eğltur. Gcma) Şayian. Haber \raştırma Ismct Berkan. Yun Habcricn N«cdef Dofan. Spof Danışma.'u \bdu&ad]T ) ucetnua. DLZ Yaniar Ktmn Çakjfcan. \ra4nrma Şalıın Mf*y. Du2flone \M>0alı İ u a # Knoniınalör Ahnm konıisuı. 0 Maj l s ,n Eral Erkıt • Muhasebe BaılnM 'tata 9 Bul«Planlama S » ( j Oanube^otta 0 Rcklam Ayjf Toran. # Ek Yavuüar \k.ol # Idaır H05r.ni (,ura # Ukeuru: OMkr Çcük. • Bıigılşlem Nail InL • Prrsond Sr^i âraz/T ve >0Min Cunıhunwi Maıoaaaijk * Gazrlcalık T \ Ş Turk Ocafc Cad 39^41 M334 la PK 246lsuntMı] Tei 512 0! 05 |2U haıı. Tefc» 22246 Fax (I) 526 60 72 V Burolar Ankmra. Zıya Cokalp Bh Inkıiap S No 19/4. Tel 133 1 4!»\ Td«. 42344 Fax. (4) 133 1 05 65 0 I H M H Zj>a Blı 1352 & i 3. Td. 13 12 30, "fcteı. 52359 Fsu. (51) 19 53 60 : Inönu Cad 119 S No I Ka! I. Td 19 3" 52 (4 hatı Tdex 62155, Faı f71) 19 3^ 52 TAKVIM: 1 KASIM 1989 Imsak: 5.01 Guneş: 6.2 7 Oğle: 11.53 Ikındi: 14.41 Akşam: 17.08 Yatsı: 18.29 Ermeni tasarısı 1990 şubatında gündeme gelebiUr ABD*nin Ankara Büyükelçisi Morton Abramomtz ile Washington'dakidiplomatik kaynaklar, Ermeni tasarısının 1990'da 24 nisandan önceki iki ay içinde Ermeni lobisi tarafından ABD Kongresi gündemine getirilebileceğini öne sürüyorlar. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Ermeni soykırımı iddialarına ilişkin karar tasarısının ABD Senatosu Genel Kurul gundemine 1990'ın şubat ayında gelmesı bekleniyor. Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, Washington'dan tasarının soykırım günü olduğu öne sürulen 24 Nisan'dan önceki iki aylık donemde yeniden ele alınacağı doğrultusunda sinyaller aldıklannı bildiriyorlar. ABD Büyükelçisi Morton Abramowitz'in önceki gün Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Tugay Özçeri'yle yaptığı göruşmede de aynı beklentiyi vurguladığı öğrenıldi. ABD Büyükelçisi Morton Abramowitz dün TürkiyeAvrupa Topluluğu Karma Parlaniento Komisyonu Başkanlık Bürosu'nun yabancı uyeleriyle bir araya geldi. Hollanda'dan Piet Dankert, Federal Almanya'dan Gerd Lemmer ve ttalya'dan Luciano Vecchi'den oluşan üç kişilik parlamenterler heyeti, ABD Büyükelçiliği'ne giderek Morton Abramovvitz'den Washington'daki temaslan hakkında bilgi aldılar. Buyukelçi'nin gerek Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Özçeri'yle, gerekse Avrupalı parlamenterlerle yaptığı goruşmelerde, Beyaz Saray'ın tasan metnini yumuşatarak hem Ermeni topluluğunu hem de Türkiye'yi "kızdırmayacak" bir "ara formiıl" bulma çabası içinde olduğunu bıldirdiği öğrenildi. Bu goruşmelerde, Bush yönetiminin Senator Dole üzerindeki "telkin gücü"nu kullandığını da belırten Abramowitz, "Dole, tasannın gundeme getirilmesini gelecek yıla bırakma eğilimi taşıyor" dedi. Öte yandan, Cumhuriyet muhabirine bilgi veren Dışişleri kaynaklarınca, Türkiye'nin Washington Buyukelçüiği'nden Ankara'ya ulaşan bılgılerin, tasarının •'buyük olasıhkla" 1990 yılı şubat ayında Kongre'de yeniden ele alınacağı doğrultusunda olduğu kaydedildı. Başta Senatör Robert Dole olmak üzere tasarıya destek veren çevrelerin, konunun göruşulmesini erteleyerek iki ayn amacı gerçekleştirdiğini savunan Dışişleri kaynakları. bu ertelemenin "Türkiye için dikkat ve temkinle değeriendirilmesi gereken bir siire yaratüğını" ifade ettiler. Dışişleri kaynaklan, Cumhuriyetçi Parti'nin tasanyı destekleyen üyelerinin "sureyi uzatarak hem Ermeni lobisinden daha çok maddi destek saglama amacını gerçekJeştirdiğini hem de vönetimle tasanyı kabul ettirme amaçlı bir pazariıgı yüriitebildiklerini" savunuyorlar. Bu goruşe göre Senatör Dole, "her türlü tdkine açığım" sozleriyle Bush yönetimine, "uzlaşmaya hazır" olduğu izlenırnini vermeye çalıştı. Dışişleri kaynaklan, şubat 1990'a kadar geçecek süre içinde Türkiye'nin tasarıya karşı yurütmeyi planladığı etkinlıği şöyle anlatıyorlar: "Türkiye, çabalannı hem Washington Buyükelçiligi düzeyinde, hem Ankara'dan dile getireceği tepkilerle surdürur. Özellikle kamuoyunun, akademik ve mesleki kuruluşlann \e basının duvarlılıgını seslendirmesi sürmeli. Öte yandan Türkiye bu sin\allere kapılıp (gafil avlanmamak) için temkini elden bırakmamalı. Dole'un uygun gördüğu bir anda tasanyı yeniden ortaya çıkarabilecegi unutulmamalı. Ermeni lasarılan konusundaki deneyimimiz bunu gösteriyor." Türkiye'nin, Ermeni Tasarısı karşısında Bush yönetiminin daha etkin bir tavır almasını sağlamak amacıyla yururluğe koyduğu yaptırım paketinin ise geçerliliğini sürdüreceği öğrenildi. Dışişleri kaynaklan, ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsu'Margaret Tutwiller'ın geçen hafta bu önlemleri açıklamasından "rahatsızlık" duyduklarını belirtiyorlar. Türkiye ile ABD yönetimi arasında bu önlemlerin basına açıklanmaması yolunda anlaşma olduğunu belirten Dışişleri'ne yakın kaynaklar, Washington'un aykırı yöndeki davramşımn yadırgandığını ifade ediyorlar. Gorbi kısır döngüde KADRİ GÜRSEL FRANKFURT So\yetler Birliği, milliyetçi hareketler \e grevlerın tehdidi altında reformları nasıl surdurecek? Sadece Kremlin'deki yoneticileri değil, Batılı gozlemcilerı de son zamanlarda meşgul eden soru bu. Merkezi New York'ta bulunan DoğuBatı Guvenlik Arastırmaları Enstitusu'nun Frankfurt'ta düzenlediği >nlhk konferansa katılan ünlu Fransız So\yetolog Dr. Helene Carrere d'Encausse'a bu soruyu yönelttik. Paris'teki Sıyasal Bilimler Enstitusu'nun Sovyet ve Doğu Avrupa Araşcırmalan Direktörü olan d'Encausse, milliyetçi çalkantıların Sovyetler Birliği'ni bir kısır dongüye soktuğu görüşünde. Perestroyka surecini tehdit eden en canalıcı sorun olarak görduğu milliyetçi hareketlere karşı en etkili ilacın "kısa vadcde uygulamaya sokulacak ekonomik iyileştirme önlemleri" olduğunu savunuyor, ancak bir dış gözlemci olarak bunun nasıl yapılabileceğini "tarif edemiyor". D'Encausse'un parti içi çekişmelerden, reformistlerle muhafazakârlar arasındaki kavgalardan yana kaygısı yok. D'Encausse reformların alternatifî olmadığını, gunün birinde Ligaçev de iktidara gelse aynı doğrultuda reformlan uygulamak zorunda kalacağını söylüyor. D'Encausse'un savunduğu diğer bir görüş de perestroyka ve glasnosttan artık geriye donüş olamayacağı. Rejimin dayandığı değerler sisteminin çöktüğünü belirten d'Encausse, Sovyetler'de artık yeni bir döneme girildiğini kaydetti. Ünlu Sovyetolog sorulanmıza şu yamtları verdi. Ünlü Fransız Sovyetolog Carrere d'Encausse, SSCB'deki gelişmeleri Cumhuriyet için değerlendirdi DR. CARRERE D ENCAL SSE'UN DEĞERLENDİRMELERİ Ulusal tehdit Sovyetler'de bugün temel sorun, ulusal sorundur. Bütün birperestroyka süreci bu sorun yüzünden ortadan kalkabilir. Sadece ulusların yaşadığı derin hayal kırıklığı yüzünden değil, birbirlerine duydukları nefret yüzünden de sorun giderek ağırlaşıyor. Ktstr döngü Perestroyka surecini kurtarmak için benimsenecek en acilyol, kısa zamanda ekonomik durumu düzeltmektir. 510 yılda değil, en kısa zamanda. Gelecekyıl veya 8 ay içinde. Süreç bir kısır döngüye girdi. Ekonomik gerilik ulusal sürtüşmeleri besliyor. İşsizlih Ekonomik reformlar, örneğin emeğin daha verimli kullanılması Müslüman cumhuriyetlerde çok geniş bir nüfus kesiminin işsiz kalmasınayol açacaktır. Cumhuriyetlerin kendi kaynaklanm kendi kullanması da cumhuriyetler arasında dengesizlik yaratacak. D'Encausse "SSCB'nin işi zor " Sovyetler'de bugün temel sorun, ulusal sorundur. Bütun bir perestroyka sureci bu sorun yüzünden ortadan kalkabilir. Sadece ulusların yaşadıkları derin hayal kırıklığı ve tatminsizlik yüzünden değil, birbirlerine karşı duydukları nefret yüzünden de sorun giderek ağırlaşmaktadır. meleri önemli ölçude beslemektedir. Ayrıca ekonomik reformlar, örneğin emeğin daha verimli kullanılması gibi (1 iş için 5 kişinin değil, 1 iş için 1 kişinin kullanılması) Müslüman cumhuriyetlerde çok geniş bir nüfus kesiminin işsiz kalmasına yol açacaktır, bu Perestroyka surecini tehlike cumhuriyetlerde ışsizlik halihazırye atmadan ulusal sorunları çöz da zaten vardır. mek mümkün mü sizce? Dengesizlik D'ENCAUSSE Bu sorunu çözmek için benimsenecek en acil yol, en kısa zamanda ekonomik durumu düzeltmektir. 510 yılda değil, en kısa zamanda. Gelecek yıl veya 8 ay içinde. Sorun bunun nasıl yapılacağıdır. Surecin bir kısır döngü içine girdiğini düşünüyorum. Sovyetler'in ekonomik yönden gerilemesi ulusal sürtüşCumhuriyetlerin kendi kaynaklanm merkezi planın kullanımına sunmayıp kendileri için sarf etmeleri cumhuriyetler arası dengesizlikleri arttıracaktır. Örneğin nüfusu az ve kaynaklan yeterli Baltık cumhuriyetleri dışında kaynaklan sınırlı ve nufusları yuksek cumhuriyetler için sonrç dramatik olacaktır. Cumhuriyetlerin ta lepleri de birbiri ile çatışma içindedir. Sorun, reformların en kısa süre içinde hayata geçirilmesıdir. Ancak reformlann son derece hızlı biçimde uygulanması Sovyetler Birligi'nin bazı kesimleri için son derece yıkıcı sonuçlar yaratabilir Mesela Azerbaycanlılar, belli olçulerde haklı olduklarını da duşünüyorum. Topraklarından çıkan petrolu kendileri için işletme hakkına sahip olduklannda kendi kendilerine yeterli hale gelecekler ve kimsenin yardımı olmadan ülkelerini kalkındırabilecekler. Ancak bu genel bir durum değildir. Örneğin Ozbekler pamuk ureticisidirler. Ürettikleri pamuğun bütün geliri kendilerine bırakılsa, bunun yaşamları için yeterli olabileceğini sanmıyorum. Dünya pamuk pazarı tamamen parsellenmiştir ve pamuk fiyatlan da düşüktür. GorbaçovBush zirvesi gemide • Dış Haberler Servisi ABD Başkanı George Bush ile SSCB Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov, 2 ve 3 aralık günlerinde bir zirve toplantısında bir araya gelecekler. Akdeniz'de ABD ve Sovyet donanmalanna ait iki gemi uzerinde gerçekleştirilecek zirve ile ilgili acıklama, dün Beyaz Saray'da Başkan Bush tarafından yapıldı. Birkaç saat sonra da Moskova'da Sovyet Dışişleri Bakanı Eduard Şevardnadze tarafından doğrulandı. tki liderin 1990 yılı başlarında yapacağı "resmi" zirve öncesi gerçekleştirilecek "yarı resmi" nitelikli toplantıda bir karar alınmayacağı, ancak kapsamlı bir gündemle bir araya gelineceği bildirildi. Öte yandan zirve haberini, resmen açıklanmadan bildiren V/ashington Post Gazetesi iki liderin, Sovyetler'in serbest piyasa ekonomisine geçmesi için ABD'nin nasıl yardımcı olabileceğini görüşeceklerini öne sürdü. Çözüm zor Acilen uygulanacak ekonomik reformlar belki ulusal sorunları kokunden halledemez, ama gerginliğin azalmasını sağlayabilir. Ancak rejimin bu hızlı ekonomik gelişmeyi nasıl sağlayabileceğıni gosteremiyorum. Gerçek bır çözum gosteremiyorum. Eğer Sovyet yöneticileri en kısa zamanda en etkili yoldan çözume gitmezlerse, ki bu konuda ciddi olarak hiçbir şey yapmıyorlar, topyekun bir çöküntu kaçınılmazdır. Bir şeyler yapmak zorundalar. Örneğin yeni bir anayasa yazmak gibi, çünku etkisi uzun suredir pratikteki geçerliliğini yitırmiş durumda. Butun Sovyet cumhuriyetleri için aynı ölçuyü getirmeyen bir sistem geliştirilmelidir. Sovyet sistemi eskisinden daha az uniform olmalı ve cumhuriyetlerin farklı gelişmişlik duzeylerine kendısini uydurabilmelidir. Sovyet sistemi içinde kendi guçleriyle bir şeyler yapabilecek olan cumhuriyetlere daha fazla bağımsızlık vermek, desteğe ihtiyacı olanlara daha fazla yardımcı olmak gibi. çude bir tehdit oluşturabilir? D'ENCAUSSE Sovyetler Birliği'nde son dönemde yaşanan ulusal çalkantılar yaklaşık iki >ıl önce ilk olarak Azerbaycan'da başladı ve sonra değışik biçimlerde diğer Sovyet cumhuriyetlerine sıçradı. Musluman cumhuriyetlerde milliyetçi hareketler diğer cumhuriyetlere oranla daha az örgütlü, daha kendiliğindenci ve çok daha tehlikelidir. Çunku si>asi bakımdan örgutlu guçler, karşıtlarıyla bir biçimde görüşmeye oturabilirler, kendiliğindenci biçimde patlak veren ve şiddet olaylarıyla beslenen milliyetçi hareketler için aynı şeyi gerçekleştirmek zordur. Sovyet cumhuriyetleri, ne bugünkü karışık durumlarını sürdu Sovyetler Birligi'ndeki mil rebilecek ne de krizle baş edebiliyetçi hareketler rejim için ne ol lecek güçteler. Pravda'ya yeni yüz • MOSKOVA (AP) Sovyetler Birliği Komünisı Partisi yayın organı Pravda gazetesinin yeni Yayın Muduru İvan Frolov, yabancı gazetecilere yaptığı açıklamada politburo toplantıları sonrası politburo uyeleri ile yapılacak göruşmeleri yayımlavacaklarını beiirterek Pravda'nın, partinin politikalarının özünü halka açıklayan bir gazete olacağını kaydetti. KGB'yi protesto Dış Haberler Servisi Moskova'da polis KGB'yi protesto etmek için toplanan 1000 kadar göstericiyi kaba kuvvet kullanarak dağıttı. 40 kadar kişi gözaltına alındı. Resmi olmayan "siyasi tutuklular gününü" belgelemek ve Stalin döneminde haksız yere tutuklanan ve öldürulenleri anmak için bir protesto gosterisi düzenleyen 1000 kadar Moskovalı pazartesi gecesi Moskova'nın merkezindeki KGB genel merkezi önünde ellerinde yanan mumlarla toplandılar. Görgu tanıklan, bir saat kadar sessizce devam eden gösterinin, 500 kişilik bir grubun, insan hakları savunucularının en gözde toplanma yerlerinden biri olan Puşkin Meydanı'na yüriimeleri ile bozulduğunu bildirdiler. Bu göstericiler kasklı ve coplu Sovyet polisinin saldmsına hedef oldular. Ligaçev de gelse W j / KGB'yi protesto etmek için toplanan 1000 kadar göstericiyi Sovyet polisi dağıttı. 40 kadar kişı gözaltına alındı. (Fotoğraf: Reuter) Washinqton Tasarıya yönetimden ilk tepki WASHINGTON (Cumhuriyet) ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Raymond Seitz dun Temsilciler Meclisi Avnıpa ve Ortadoğu Alt Komitesi'nde yaptığı konuşmada, Ermeni soykınmı karar tasarısına kuvvetli ifadelerle karşı çıktı. ABD yönetiminin Ermeni karar tasarısına ilk kez bu duzeyde ve bu kararlılıkla karşı çıkması, Turk diplomatik cevrelerince olumlu karşılandı. Seitz, komitedeki oturumda yaptığı açış konuşmasında önce Doğu Bloku'ndaki önemli gelişmelere değindi, hemen ardından da söziı Türkiye'nin Ermeni karar tasarısına, tepkisine getirdi. Bakan yardımcısı, şunları söyledi: "Sizi, son on yılda demokrasinin giiçjendirmek için hıziı ve gerçek bir ilerieme gostermiş önemli bir dost ve muttefikimiz ile menfaaderimizi ciddi tahribatriskialtına sokan bir gelişme hakkında uyarmak isüyorum. Bildiginiz gibi, Türkiye ortak savunma ile ilgili bazı faaliyetlere bazı ksıtlamalar koydu. Bunu senatodaki Ermeni 'soykınmı' karar tasansı ile ilgili yapü. Bu önlemleri üzüntüyle karşüıyor ve askıya alınmasını diliyoruz. Yönetim Ermeni karar tasansına kuvvetle karşıdır. Muttefikimiz Türkiye soykınm suçlamalannı reddetmekte ve bonun kabulünü ülkenin bütünlüğune kasteden ilk adım olarak görmektedir. Ermeni Amerikalılalann kaygılanna duyarsız degüiz, ama bizzat tarihçiler dahi Osmanlı Imparatorluğu'nun çöküş döneminde Dogu Anadolu'da olanlar konusunda hemTıkir dtgiller. O döneme ait tarihi belgeler şimdi akademik araştırmaiara açık. Biz de bu yargıyı beklemeliyiz." Gorbaçovdan Özal'a sözlü mesaj SSCB Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov'un Ankara Büyükelçisi Albert Çernişev aracılığıyla gönderdiği mesajda, Türkiye ile ekonomi ve ticaret alanında sağlanan gelişmelere büyük önem verdiği belirtildi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Sovyetler Birliği Devlet Başkaru Mihail Gorbaçov, Turgut Ozal'a iki ülke arasındaki ekonomik ve kültürel ilişkiler konusunda sözlü bir mesaj gönderdi. Mesajın önceki akşam Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in veda resepsiyonunda SSCB'nin Ankara Büyükelçisi Albert Çernişev tarafından iletildiği bildirildi. Çernişev, dün düzenlediği basın toplantısında Bulgaristan'la Türkiye arasındaki görüşmeler konusunda diyaloğun devam edecek olmasını, "çok iyi" bir gelişme olarak niteledi. Çernişev, dün düzenlediği basın toplantısında, Moskova'da imzalanan TürkSovyet Karma Ekonomik Komisyon Protokolü ile ilgili olarak SSCB Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov'dan Özal'a önceki gün sözlü bir mesaj ilettiğini söyledi. Çernişev, Gorbaçov'un, mesajında Türkiye ile ekonomi ve ticaret alanında sağlanan gelişmelere büyük önem verdiğini belirttiğini kaydetti. "Türkiye ile Sovyetler Birliği arasındaki ekonomik ve ticari iHşkilerimizin perspektifi olumlu, ileriye donük ve kaçınılmazdır" diyen Çernişev, sözlerini şöyle tamamladı: "Her iki tarafın da göruşü, iki ülke arasındaki ticaret hacmini gelecek yıl 2 milyar dolara, ondan sonraki bir kaç yıl içinde de 34 milyar dolara ulaştırabilmektir. Türkiye, Sovyetler Birligi'nin öcaretinde önemli bir yer tutacaktır." Albert Çernişev Dışişleri Bakanı Mesut Yılmaz ile Bulgaristan Başbakan Yardımcısı Georgi Yordanov arasında önceki gün Kuveyt'te yapılan görüşmeyle ilgili değerlendirmelerinin çok olumlu olduğunu söyleyerek "Göriışmenin yapılmasında az buçuk bizim de katkımız olduğu görüşündeyim" dedi. Çernişev, dün düzenlediği basın toplantısında, Türkiye ile Bulgaristan arasında doğrudan diyalog baslamasını ve bunun devam edecek olmasını "çok iyi" bir gelişme olarak niteledi ve görüşmelerin devamında iki tarafa da başanlar diledi. Türkiye ile Bulgaristan arasındaki sorunlann karşılıklı diyalog ile çözümlenmesinde büyük yarar gördüklerini belirten Çernişev, bundan önce taraflann önüne diyalog için iki kez fırsat çıktığını ancak bunlann değerlendirilmediğini söyledi. Sovyetler Birligi'nin Türkiye ile Bulgaristan arasındaki sonırüarın çözumünde ne tür rol oynadığına ilişkin bir soruyu yanıtlarken de Çernişev, "tyi niyetle, iyi hizmet yapma politikamıza devam ediyornz. Bize bir istek gelirse çalışınz" dedi. öte yandan Türk ve Bulgar dışişleri bakanlarının Kuveyt'te bir araya gelmelerinin ardından Iran da iki ülke arasında arabuluculuğa talip oldu. Iran Dışişleri Bakanlığı'mn bir yetkilisi, Türkiye ile Bulgaristan arasındaki sorunlann çözümü için iki ülke yetkililerinin Tahran'da bir konferans duzenlemelerini onerdi. Iran Dışişleri Bakanlığı'mn Doğu Avnıpa Genel Müdürü Ali tzadi, Tehran Times Gazetesi'ne verdiği demeçte, Iran'ın "Bulgaristan'daki Türk Müslüman aanlıgın sonınlannın çozumu için" Ankara ve Sofya arasında arabuluculuk yapma isteğini yineledi. PETKIM\le zehirli gaz panigi Petrolİş Sendikası, PETKÎM'de üretim dışı, işeyaramaz duruma gelenfreonvini klorür karışımı 15 tonluk gazın bir tankere kapatıldığını önesürdü. ÜMtT İZMİR PETKİM'de kullanılan freon gazına vini klorür karışması ve üretimde kullanılmaz duruma gelmesiyle, borulardan geri çekilen gazın 15 tonluk bir tankere konulduğu ve geceleri havaya verildiği öğrenildi. Petrollş Sendikası Aliağa Şube Başkanı Mustafa Öztaşkın, TBMM Çevre Komisyonu Başkanı ANAP Milletvekili Ali Talip Özdemir ve SHP Milletvekili Güneş Gürseler'in olaya el koyduğunu söyledi. PETKİM Genel Müdürü Faruk Yağız, milyoniarca ton gazın uretildiği yerde kaçak olabileceğini, ancak konuyu bilmediğini; araştıracağını behnirken Ege Üniversitesi Kimya Fakültesi oğretim uyesi Prof. Dr. Mithat Yüksel, "Vini klorür, cigerierde büyük tahribat yapar. Yavaş ya da hızlı o l a r a k k a B s e r e y°' ****" d e d i Petroltş Sendikası Aliağa Şube Başkanı Mustafa Öztaşkın, işe yaramaz hale geldiği için bir tankere kapatılan, sonra da yavaş yavaş havaya verilen tehlikeli gazla ilgili gelişen olayları şöyle anlattı: "Üretim için katkı maddesi olan freon gazına vini klorür kanşmasıyla freon kullanılmaz duruma geliyor. Borulardan geri çekilen bu kullanılamayacak durumdaki gaz, 15 tonluk bir tankere hapsediliyor. Geceleri de bu gazın yavaş yavaş havaya bırakıldığını ögrendik. 19.10.1989 tarihinde TBMM Çevre Komisyonu Başkanhğı'na ve ana muhalefet partisine konu aktanldı. Çevre Komisyonu Başkanı ANAP Milletvekili Ali Talip Özdemir, bize verdiği bilgkJe valiliğe dunımun araştınlması için gerekli uyarımn yapıldığını bildirdi. Aynı şekilde Çevre Komisyonu Başkan Vekili SHP Milletvekili Güneş Gürseler de konu uzerinde durduklannı belirtti. Tanker şu an PETKİM'in içinde bekletiliyor. Valiliğin konuyla ilgilenmesi üzerine geceleri artık gaz vermekten vazgeçtiklerini ögrendik." ALPET yetkilileri, freon gazının soğutma sistemi sırasında adı geçen gazın karıştığını ve kullanılmayacak duruma geldiğini doğruladılar, ancak gazın dışanya verilmediğini belirterek şunlan söylediler: "İşe yaramaz bileşimi basınçlı bir tankere topladığımız doğrudur. Ancak bu gazı dışanya v«rmiyoruz. Üretimde kullanılamayacak bu gazı dışarı satacağız ya da gereken neyse yapılacak. Dışsrıya verme konusu di>e bir şey yok." PETKİM Genel Müdürü Faruk Yağız ise, milyoniarca metrekup gazın uretildiği bir yerde baz' kaçakların olabileceğini one surdu. Batıda beyinleri meşgul edçn bir soru var. Perestroyka ve glasnost süreclerinden geriye dönüşün mümkün olup olmadıgı. Geriye donuş mümkün mu sizce? Muhafazak&riar ve reformistler • ANKARA (Cumhuriyet arasındaki çekişme nasıl sonuçlaBürosu) Türkiye nabUir? bugünden başlayarak D'ENCAÜSSE MuhafazaIngiltere yurttaşlarına giriş kârlann çözum ürettiklerini düşünmüyonım. Bu yuzden iktidar vizesi uygulayacak. da etkin olamazlar ve aynı za Uygulama Ingiltere'nin TC manda SSCB'nin köklü reform vatandaşlarına 23 Haziran 1989'dan itibaren giriş lara ihtiyaç duyduğunu biliyorlar. Bu yüzden reformistler ve muha vizesi alma zorunluluğu fazakârlar arasındaki çekişmelerle getirmesine "karşılık" veya Gorbaçov'un geleceğı ne niteliği taşıyor. Dışişleri olur, Ligaçev'e direnebilir mi gi Bakanlığı'ndan verilen bi sorularla hiç ilgilenmıyorum. bilgiye göre, turist Muhafazakârlar da gunun birin pasaportu taşıyan İngiliz de iktidara gelirlerse reformları yurttaşları ile yeşil pasaport uygulamak zorunda kalacaklar sahipleri için iki ayn vize dır. uygulaması yapılacak. Geleceğe dönük olarak son 4 yıl Turist pasaportuyla giriş içinde katedilen süreçten geri do yapmak isteyenlere, nüş olabileceğini sanmıyorum. Bu Türkiye'nin gümrük mümkün değil. Çünku toplur.ıda kapılannda düzenlenecek gerçek bir uyanış var. Stalin'in bir özel bir belge verilecek. Bu katil olduğunu biliyorlar, rejimin belgenin bedeli 5 sterlin çürüme içinde olduğunu biliyor olarak belirlendi. lar. Sovyet rejiminin kalkınma yolunda kapitalizmden ustün bir yolu, sosyalist yolu izlediği soyleniyor. Artık insanlar bunun doğru olmadığını biliyorlar. • BRÜKSEL (AA) Sovyet rejiminin basarılı bir reFransa'nın Strasbourg jim olduğu soylenıvordu. Gelişkentinde geçen hafta 1990 miş bir toplum, sosyal guvenlik, iş, eğitim, sağlık guvencesı vs. inbütçesi uzerinde özel bir sanlar artık kendi yaşam deneyoturum yapan Avrupa lerinden dolayı bu sistemin başaParlamentosu, Türkiye ile rısızlığa uğradığının farkındalar. Çin'i insan hakları Bu sistemde ısrar etmek, geriye açısından aynı kefeye koydu donerek bu sisteme yeniden guven ' ve gelecek yıl bu iki ülkeye sağlamak, artık imkânsızdır. Ge 1 yapılacak yardımlan riye donüş irnkânsızdır. dondurdu. Parlamento buna karşılık, Doğu Avrupa Parti toplumdan ülkelerinden Polonya ve korkuyor Macaristan'a 300 milyon Diğer yandan geçen yıl bazı | ECU yardım yapılması için parti liderlerinin görevden alın I bütçeye ödenek koymayı maları mümkün oldu ve Sovyet kabul etti. Avrupa toplumu partinin toplumdan Parlamentosu'na yakın korktuğunu anladı. Eskiden topkaynaklar, alınan karann lum partiden korkardı, şimdi parTürkiye ve Çin'e "siyasi ti toplumdan korkuvor. Artık mesaj" niteliği taşıdığı guçlü bir toplumun liderliğe egegörüşünde birleşiyorlar. men olabileceğini biliyorlar. Sov1990 bütçesi hazırlanırken, yetler Birliği, sivil toplumun duözel yardım fonundan ruma egemen olduğu bir sistem Türkiye'ye aynlan 9 milyon değil, ama toplumsal bilinçte ECU'nun (9 milyon dolar) önemli bir değişim var. "rezerv" faslına ahnarak Üçüncü ve en büyuk değişiklik dondurulmasını öngören ve de toplumun değerler sistemine Yunanlı sosyalist guvenini yitirmesidir. Partinin 70 milletvekili Yorgo Papoutsis yıllık iktidarından sonra toplum, tarafından verilen değişiklik dikte edilen değerlerin yeni bir önergesi, 22 cekimser ve 66 dunya yaratmadığını goruyor. aleyhte oya karşı 258 oyla Her Sovyet vatandaşı sistemin kabul edildi. kendisini değiştîrmekte etkili olmadığını goruyor. Bu değerler sistemi çoktuğu için insanlar Sovyet sisteminin sınırlarından daha geniş bir değerler sisteminin ara\ışı içinde. Evrensel bır değer sistemi • ANKARA (AA) olan din gibi. Bu da Sovyetler'de Turk Tarih Kurumu yeni bir entelektuel ikliın ve ahtarafından düzenlenen lak dunyası yaratıyor. Bunun de"Tanzimat'ın 150. ğişmesi mumkun değil. Yıldönumu Uluslararası Geriye dönüş volunda goruleSempozyumu", Ankara'da bilecek butun gayretlere karşın başladı. Türk Tarih Sovyetler bugun artık şepveni bir Kurunıu Konferans sisteme doğru ilerlemektedir. Salonu'ndaki sempozyumun Buıun Sov\et sistemi. ancak bır açılış oturumunda, ilk başarı sayesinde me>ruıvet kazakonuşmayı "Tanzimat'ın nabilir. insanlar ıhtiyaçlaıını karBugunku Onemi" şılayabilir ve maaazalar venıdcn konusunda Ord. Prof. n'.".lla dolar.sa bu, sistemin gozle Reşat Kaynar yaptı. gorulen ba^arısı demckıir. İngilizlere vize başhyor Türkiye'ye yardım dondu Tanzimat sempozyumu