Katalog

CUMHURİYET/12 DÖVİZ KURLARI Dövizin Cinsı 1 ABO Ooları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şılini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danımarka Kronu t Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 İsveç Kronu 1 İsvıçre Frangı 100 Italyan Lıreti 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinan 1 Sterlin 1 S. Arabistan Föyali Oöviz Alış 2245.50 1748.58 169.95 1195.24 56.92 306.73 526.38 352.34 1058.95 348.79 1379.89 163.38 15.96 7578.21 3623.12 598.74 Döviz! Satış • 2250.00 1752.08 170.29 1197.64 57.03 307.34 527 43 353.05 1061.07 349.49 1382.66 163.71 15.99 7593.40 3630.38 599.94 4 EKİM 1989 Efektıf Alış 2243.25 1718.85 169 78 1194.04 55.95 303.66 517.43 351.99 1057.89 345.30 1378.51 160.60 15.80 7449.38 3619.50 588.56 Efektif Satış 2256 75 1757.34 170.80 1201.23 57.20 308.26 529.01 354.11 1064.25 350.54 1386.81 164.20 16.04 7616.18 3641.27 601.74 Ttirkiye kredî peşinde Hazine, para Özellikle New York bankerpiyasası, yaz başından beri Türkiye'nin yoğun kredi arayışına sahne oluyor. ŞEBNEM ATİYAS NEW YORK Türkiye, ABD piyasasında, yaz başından beri yoğun kredi arayışı içinde. Türkiye'nin kredi anlaşmaları için aracı kuruluşlara tanıdığı siırenin kısalığı, anlaşmaları tehlikeye düşürebiliyor. fki haftada 200 milyon liralık bir anlaşmayı kotarması istenen Citicorp, bu süre içinde bağlantıları tamamlayamadığı için, Hazine talebini geri çekti. New York bankerleri arasında, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Citicorp Yatınm Bankası arasında meydana gelen anlaşmazlık bugünlerde günun konusu. Hazine, temmuz sonunda Citicorp'u 200 milyon dolarlık bir kredi anlaşması hazırlamak üzere aracı banka olarak görevlendirdikten sonra, bu görevi geri aldı. Hazine'nin kredi anlaşmasından vazgeçmesine neden olarak, Citicorp'un anlaşmayı verilen süre içinde gerçekleştirememesi gösterildi. Citicorp yetkilileri ise Turkiye'nin kendilerine iki hafta tanıdığını, bu süre içinde anlaşmayı gerçekleştirmelerinin imkânsız olduğunu, kendilerine bir hafla daha ekstra zaman tanınmasını istediklerini, Hazine'nin bunu reddettiğini bildirdiler. İFR (International Financing Review) Dergisi, 5 ağustos sayısında, CiticorpTurk Hazinesi anlaşmazlığına geniş yer veren bir makale yayimladı. Makale anlaşmazlığın nedeni olarak şunları gostehyordu: "Son zamanlarda piyasada hızla artan Türkiye kredi anlaşmalarındaki fiyatlar göz öniine alındıgında, Hazine, (Citicorp'un onerdıği) fiyat koşullanndan pek memnun degildi. Kredi Libor'un yiizde 1 iizerinden fiyatlandı. Birçok banka, özellikle kiiçıik katılımlarda, Citicorp'un komisyon almasından holanmadıklarını da dile getirdiler. Ama bazılan bu fi\attan anlaşma yapmanın imkâosız olduğunu öne sürdu. Üç yıllık bir kredi anlaşması söz konusuydu. Bir banker, 'Türkiye için üç yıllık kredi anlaşması yapılması münıkundur tabii, ama muhtemelen iki hafta içinde değil' dedi." Türkiye'nin (29 temmuz itibanyla) bu yıl içinde aldığı kredi tutan 879.52milyon dolar. EKONOMÎ 4 EKİM 1989 yağdıracak ÇAPRAZ KURLAR $ S S $ 1.8788 B. Alman Marto 6.3730 Fransız Frangı 2.1205. Hollanda Florini 1.6272 Isviçre Frangı $ 1374.38 t 140.71 $ 3.7503 £ 1.6135 4EKİM1989 italyan Lireti Japon Yeni S. Arabistan Riyali $ ALTIN GÜMÛŞ AUş Satıs Cumhuriyet 174.000 176.000 fleşat 195.000 205.000 24 ayar altn 26.440 26.500 22 ayar bitafc 23.450 26.000 18 ayar altn 19.830 19.875 900 ayar fümuş 385 410 Vakıftank altını 139.500 140.500 M.Baniası 1 Ons t 36620 TL. kıterbartc Ort. Faa (%) 19.80 SERBEST PİYASADA DÖVİZ Alış 2250 ABODolan Bat Alman Markı 1195 isviçre Frangı 1372 1053 Hollanda Ronra 3525 ingıte Sterlinı Fransg frangı 350 A.Şılinı 169 S.A RıyaJi 588 Dövc Int. ($) = 2244 Satış 2255 ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Hazine bugün 1.2 trilyon lira iç borç ödeyecek. tç borç odemelerinin emisyon iizerindeki etkisini azaltmak için çaba harcanıyor. Hazine'nin büyük bolümü bir yıldan kısa vadeli bonolardan olusan iç borç ödemeleri sırasında açık piyasa işlemlerine ağırhk verilecek, yeni borçlanmaya da gidilecek. Merkez Bankası ve Hazine çevreleri, iç borç ödeme tarihinin memur aylıklarından iki hafta önceye rastlamasını "büyük bir kriz" doğmasını engelleyici en önemli etken olarak görüyorlar. Borç ödemesinin, piyasadaki nakti aniden arttırmaması için var olan olanaklar ve kullanılacak yöntemler şöy le özetleniyor: " İhalesi geçen hafta yapılan 400 milyar liralık iç borçlanmadan bugün 290 milyar lirahk nakit girişi, Borç ödemeleri için Hazine'nin Merkez Bankası'ndalri 600 miiyar liralık mevdnatı ve Ziraat Bankası'nda bulunan naktinden yararlanılması, Daha önce çıkanlan 2, 3 ve 4 yıl vadeli tahvülerin açık piyasa işlemlerinde sabşının hızlandınlması." Geçen haftarun son, bu haftanın ilk gunünde açık piyasa işlemlerinde toplam 400 milyar liralık satış gerçekJestiğini belirten Merkez Bankası yetkilileri, bu hafta da bankalardan talebin yoğun olacağı kanısı taşıyorlar. 1198 1377 1058 3550 352 171 593 Otomobil fiyatları (TL) Ford Taumn F Taunus 1.6 GL F.Taunus 2.0 GLS FT 2 0GLSOt.Vit. Renatft R12Toros(4V.) R9 Otomatik Vıtes R11 GTS R11 TXE Flash AİKtM 18.170.000 27.462.000 29.739.000 THHMZ 89 14.860.000 24.105.000 22.620.000 25.405.000 3EUn 27 738.000 31.889.500 3BdmS9 15.985.000 23.595.000 26.795.000 Artaf (H) 1.00 7.23 Art*(4fe) 7.57 4.31 5.47 DUNYA BORSALARI Londra 18827 Mark 1.6335 I.Frangı 141.00 Yen 63885 F.Frangı 2.1248 H.Ftorini •fokyo 14065 Ven * 1.8773 Mark * 14053 Vfen * 115275 I.Frangı SMta Londra: 1.6106 Dolar * New Vbrk: 1J6135 Dolar * Önceki kapanıs değerlendır. 3 EKİM 1989 M t a (ons = 31.1 gr.) Londra 36550 $ Zürih: 365.40 $ Hong Kong. 36650 $ * New York: 36650 $ * New York (aralık) 372.10 $ • • • i t (ons = 31.1 gr.) Londra: 5.23 $ * New York: 5.22 $ * Londra (Brent): 18.32 * Londra (Dubai): 16.05 * New York (WTI): 2001 B o m Endakstori Tbfcyo (Nikkeı Dow): 3536637 * Londra (Ft100) 2280.9 * New York (Dow Jones) 2727.01 Etkâr dağıtmak Banka şubesinin önünde kuyruk çilesi yaşayan yaşlı emekli, efkarını sigarasından çektiği derin nefes ile dağıtiyor. YATIRIM FONLARI NE GETİRDİ? KaMma Iş Yatnm1 kıterton1 tnterfon2 interfon3 mİBffoft4 İktisat Yat1 İktisat Yat2 iktisat Dolar Fon iktisat Mark Fon Garanti YaM Garanti Yâtr2 Esbank Fon YKB Yat. Fonu YKB Sekttr Fon YKB Hisse Fon YKB Kamu Fon YKB Likıt Fon YKBKarmaFon YKB Döviz Fon VatafFon1 Vakrf Fon2 MaviFon Beyaz Fon vfotn Çikış HSoau Bugunku Deftbn değeri (%) 37.129 26.132 29.417 24574 12S99 26.057 22.161 11.739 10507 2aO66 37.209 26.187 29.452 25.004 11015 26.088 22.190 11.717 10530 28.113 13.419 29206 27590 22.233 29.211 22.016 18509 22.360 11.208 21.625 57594 19.705 25.472 0.21 021 0.12 0.12 012 0.12 0.1? 013 0.19 022 017 015 0.13 013 0.14 678 013 0.13 014 010 0.12 011 0.12 013 Çek kırdırma ıııalıkeıııelik Ilaçta 10 ayhk Emeklilerin "çekkırdıramama"sıkıntılarısürerken Emekliler Derneği de emekli haklannı yargı yoluyla arama kararı aldı. Dernek idare mahkemesinde dava açtı. ÜMİT OTAN İZMİR Üç aylık maaşları yerine yalnızca 300 bin lira ile yetinmek durumunda bırakılan emekliler, dün de bankalanna giderek mudurlerle goruştüler, ancak bir sonuca ulaşamadılar. Değişik banka yetkilileri, yaşlı insanlann yalvar yakar durumlarına çok üzuldüklerini, ancak yapacak hiçbir şeyleri olmadığını, durumun hükumet sorunu olduğunu belirürlerken emekliler, kamuoyunun ilgisizliğinden yakındılar ve "aldahldık" dediler. Emekliler Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği ise idare mahkemesinde dava açtı. ödediklerini, kendilerine hechangi bir değişiklikle ilgili bilgi ulaşmadığım söylediler. Eşrefpaşa şubesi yetkilisi, kendisine bir çok ricacı emeklinin geldiğini, ancak onlara yardımcı olabilecek hiçbir yetkisınin oiraadığını belirtti. Bazı şube yetkilileri de dun bir çok emeklinin bankalanna geldiğini, durumda bir değişiklik olup olmadığım sorduklarını anlattılar. neği Başkanı Kayhan Balcı da, emekli aylıklarının her ay ödenmesıyle ilgili yaklaşımlannın kabul gormediğini, kendilerine yapılan haksızlıklan protesto etme girişimlerine bile izin verilmediğini belirterek şunları söyledi: "Bir insanı köşeye sıkıştınyorsunuz ve ona hiçbir savunma hakkı \ermiyorsunuz, olayı protesto etmek isleyip bir çelenk koymayı bile çok görüyorsunuz. Bu nasıl iştir? Üç aylarını 300 bin lirajla geçirmek zorunda kalan hepsi yaşlı. çogu kiracı olan binlerce kişinin duşüruldüğü durum karşısında tiim tnsanlanmızı uygulamayı kınama>a çağınyorum." Dernek avukatı Esin güven, idare mahkemesine yurutmenin durdurulması ile ilgili yaptığı başvuruda şu görüşlere yer verdi: "Dernek üyelerinin haklannda alınan ekonomik kararlara karşı görü^lerini kamuoyuna bildirmeleri en doğal haklarıdır. Kamuoyu yaratmak için çelenk koyma istemi ile devletin ülkesi milletiyle bölünmez bütünlüğü tehdit edilmemektedir." Ekonomi Servisi TOFAŞtan sonra, Renault ve Otosan da ürettiği otomobillere yılın beşinci zammını yaptılar. Ford Taunus marka otomobillerin fiyatı yüzde 1.0 ile yüzde 7.55 arasında değişen oranlarda arttınhrken, Renalut'nun zam oranlan yüzde 4.31 ile yüzde 7.60 arasında oldu. önceki gün de TOFAŞ, ürettiği otomobillere yüzde 7.55 ile 8.57 arasında değişen oranlarda zam yapmıştı. Nasoto'dan yapılan açıklama Oto zamları tamamlandı ya göre, Ford Taunus 1.6 GL için fiyat verilmezken, mayıs sonunda üretimine başlanan Taunus S modellerin fiyatı, 21 milyon 321 bin liradan, 22 milyan 931 bin liraya yükseltildi. Ford Taunus 2.0 GLS'nin fiyaü da 33 milyon 28 bin liradan 35 milyon 477 bin liıaya çıktı. RenaultMais'ten yapılan açıklamada da, Renault 11 TXE Flash'm fiyatının 25 milyon 405 bin liradan 26 milyon 795 bin liraya yükseltildiği kaydedildi. 110757 14.389 iaO9B7 M.12B7 27.02.89 07.0839 16X987 1002.88 08.02.89 28.0259 22.1087 100389 16.11B7 02.1157 07.0388 07.0358 070358 070358 070358 0201.89 09.0558 24D459 28.0658 100459 10800 2O0O0 10661 9560 9359 11.200 9.784 9806 9596 9890 9.976 zam %3472 11546 11560 9.731 13399 10319 29.169 10477 9.785 9.795 0693 9528 9.294 1O000 44279 10.057 20558 27.954 22.201 21.988 18.785 22329 11.197 21598 57527 19581 25.440 9.713 27.355 Emeklilerin köşeye sıkıştırıldığını, bunun daha yumuşak yapılması için bir çok yol bulunduğunu belirten, tş Bankası'nm adının açıklanmasını istemeycn bir şube müdürü, "Emeklilere her ay ödeme yapılıp birer aylıklan kınlabilirdi. Karşıma gelip yalvar yakar Emeklilerin yoğun olarak aylıklarını aldık olan yaşlı baslı emekliler içimi sızlattı. Ama ları Eşrefpaşa ve ve Hatay İş Bankası şube yet yapacağımız bir şey yoktu" diye konuştu. kilileri, maaşlann 300 bin liralık bolümünü Emekliler Yardımlaşma ve Dayanışma Der Ekonomi Servisi İlaca son 10 ayda yapılan zam yüzde 72'lere ulaştı. 10 ay içinde belli aralıklarla ve en son geçen hafta yapılan zamla vitamin ilacı Supradyn"in fiyatı yuzde 72'lik artışla 3250 liradan 5600 liraya çıkarken, Famodyn 40 miligram ilacın fiyatı da yuzde 67 arttı ve 15 bin liradan 25 bin liraya yükseldi. Geçen hafta Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı'nın yayımladığı listeyle 2102 ilaca yüzde 536 arasında zam yapılırken, yübaşından bu yana yapılan zam da enflasyonla yanşa girdi. Edinilen bilgilere gore 2102 ilaçtan 744'üne yuzde 510, 466'sına yüzde 1015, 282'sine yüzde 1520, 365'ine yüzde 2030 ve 245 ilaca da yüzde 3035 arasında değişen oranlarda zam yapıldı. Eczacılar son yapılan zamda, ilaç üretici firmaların özellikle çok kullanılan ürünlerine yüksek, az kullanılanlara ise düşük zam yapuklannı belirtirken, İlaç İşverenleri Sendikası yetkilileri, "bunun bir maliyet meselesi olduğunu, yerli veya yabancı hammadde kullanım durumuna ve diğer faktörlere göre zam oranının değişebileceğini" belirttiler. Istanbullda kıımkrizi kapıda Işveren baskısıyla sendika birleşmesi t)yeleri işveren baskısıyla istifa ettirilen Banka ve Sigorta Işçileri Sendikası BANKS, Türklş 'e bağlı Basisen 'e katılmaya karar verdi. İsSendika Servisi Üyelerinin büyük çoğunluğunun işveren baskısı ile biriki gün içinde istifa ettirildiği BANKS Sendikası, 21 ekimde yapacağı genel kurul ile Turkİş'e bağlı BASİSEN Sendikası'na katılma kararı alacak. Uzun tartışmalar ve durum değerlendirmesi sonunda, çaresiz kalan BANKS (Banka ve Sigorta İşçileri Sendikası) yönetim kurulunun, istifa etmiş olsalar da 3 ay süre ile daha üyelikleri devam eden Yapı Kredi Bankası çalışanlarının sendikal örgütsüz kalmamaları için bu kararı aldığı belirtildi. Yönetim kurulu belirlemesine göre 21 ekimde yapılacak genel kurul gündemi tek madde. ÇaIışma ve mali raporların okunmasının ardından BASİSEN'e (BankaSigorta İşçileri Sendikası) katılma oylanacak. Yapı Kredi Bankası çalışanlarının işyerlerine getirilen noterler aracıhğı ile biriki gün içinde seııdikalarından istifa ettirilmeleri olayı ile birlikte, BASİSEN'e üye olunması konusunda da işveren kaynaklı baskılar gündeme gelmişti. Ancak işveren baskısı ile işçilerin tek tek BASİSEN'e üye olmaları olgusuna BASİSEN yönetimi de karşı çıktı. BASİSEN, yeni imzalanmış toplusözleşmenin hukuken tarafı olamayacak, işyeri temsilcisi dahi atayamayacaktı. ği tartışması ve pazarlığını yurüttüler. BANKS'ın daha önce Türkİş'e bağlı BASS iie birleşme ve daha güçlü olarak BASİSEN'le görüşme girişimleri, BASS'ın bu birleşmeye yanaşmaması üzerine sonuç vermedi. BASİSEN, BANKS'ın üyeleri ile bağımsız bir şube gibi katılması önerisini ise "milli tip" sendikaya aykın gerekçesi ile reddetti. Sonuçta işveren baskısı ile paralel üye taban Bir yanda işveren baskısı ile çoğunluğunun BASİSEN'e uye üyeleri tarafından terk edilmiş olma girişimi karşısında BANKS BANKS yönetimı, diğer tarafta işverenin adres olarak gösterdiği yönetimi koşulsuz BASİSEN'e BASİSEN'in yönetimi, bir aya üye olma kararı aldı. BANKS ile birleşerek birlikte yakın bir suredir ne yapılabilecekoşullu BASİSEN'e üye olma önerilerini reddeden BASS'ın ise bu yılki genel kurullar sonrası kendi başına BASİSEN'e üye olma eğiümini seçtiği oğrenildi. BASS Sendikası, Yapı ve Kredi Bankası'ndaki sendikasızlaştırma uygulamasını kınadı. BASS Yönetim Kurulu tarafından dun yapılan açıklamada, Yapı Kredi işvereninin, bankada çalışan yaklaşık 9 bin BANKS üyesi işçiyi sendikalanndan istifa ettirdiği anımsatüarak, Yapı ve Kredi'deki uygulamanın, sendikal özgurlüklere karşı bir tecavüz girişimi olduğu ifade edildi. /IriURATA tşSendika Servisi lzmit'te kurulu Pirelli, Good Year ve Brisalastik fabrikalannda çalıTütünbank Fon 04.0758 11.021 20530 20554 012 şan bağımsız Laspetkimtş SenMitsui Fon 15.0758 40000 78.281 78.384 013 dikası üyesi işçiler ek zam isteklerinin reddedilmesi üzerine başFtnans Fon1 200359 9.946 12522 12539 013 lattıklan toplu vizite eylemini 200759 9556 10596 11.010 Ftnans Fon2 013 dün de sürdürdüler. Akşam vardiyasında çalışan toplam bin iş3 Eklm çinin toplu vizite eylemi süresin1989 ce üç fabrikada da üretim durdu. Istanbul'da inşaat sektörüEn çoksdz AJ'rUdı Önofcse Bugunte Buguntai Ekıgıinfcj Işlefn rmktarı Yapılan fiy.ort fiy nün toplam kum gereksiniminin astapaa endi&k enyütaek k a p a m ş yüzde 80'ini karşılayan işyerle5800 5792 5800 152797 5800 5250 5700 7550 7550 7550 500 «aıto Hottnj 7550 6900 7550 rinde 6 ekimde grev başlayacak. 8500 8312 8500 12070 8500 *n»do»uCam 7800 8000 lstanbul Merter'de kurulu Uz7500 7500 7500 215 7500 A.Cam(Nama) 2050 7500 man Dörtler işyerinde çalışan 28 9300 9241 9300 19148 9300 8350 8600 5800 5767 işçi Otomobiltş Sendikası'na 5800 168190 5800 5400 5600 110 20600 20600 18800 20600 20600 20600 OmrtlBU) üye olmalarının ardından işten 6400 4641 6400 6400 5850 6400 6400 Bnsa çıkarüdılar. Yasal görev sürele8639 29303 8650 8650 7950 8400 8650 Ce*Halat rini tamamlayan "emekli sendi7431 31783 7450 7450 6800 7300 7450 Çimsa ' 15400 15387 kacılar"ın yeniden seçilip seçi14100 14200 15400 15400 104944 Ç. Elektnk 9966 6400 6400 6400 6400 6400 5850 Dfltrtaş lemeyecekleri konusuna açıklık 12460 6350 6350 6063 5800 6350 5800 Eczacı Yatnm getirecek dava sürüyor. 13480 30000 30000 EgeBiraakk 27500 30000 30000 30000 35284 2175 2153 2175 2175 2100 EgeGubre 2000 TÜMTIS, SS İstanbul Batı 400 3250 3250 3250 3250 3250 Enka HoUing 3250 77430 Yakası Kumcular Üretim ve Pa72000 71620 Er«0i D.Ç 67000 70000 72000 72000 55815 51000 51239 ErJ.Dç.(Nama) 48000 50000 54500 51000 zarlama Kooperatifi işyerlerin12168 13800 13800 GoodYear 12600 13800 13800 13800 de 200 üyesi adına sürdürdüğü 58730 1074 1080 1080 1080 GubreFab. 1000 1050 toplusözleşme goruşmelerinin 13470 12300 12300 Suney Biraohk 11400 12300 12300 12300 14970 4825 4825 4800 4808 uyuşmazlıkla sonuçlanması üzeHlktaş 4400 4700 31026 1550 1550 1550 1550 1425 1550 rine aldığı grev karannı 6 ekim8150 8150 8150 8000 7996 7500 7850 de uygulayacağını açıkladı. Sen5150 5150 107924 5150 5057 Kamnsan 4725 4800 dikanın İstanbul şubesi yöneti3488 25000 25052 Kav 23500 24000 25500 25000 8550 8550 11705 8550 8493 İepez EleMrik 7900 8200 cileri dun düzenledikleri basın 57669 10600 10395 KoçHoMng 9600 10000 10600 10600 toplantısında bu işyerlerinin İs8200 13370 8200 8200 8200 7550 8200 Kordsa tanbul'un toplam kum gereksi8600 27640 8600 8531 8600 7900 8350 Koruma Tar. niminin yüzde 80'ini karşıladığı1775 11500 1750 1785 1900 1700 1750 Kuytaş 5025 21003 5025 5020 5025 4700 4975 KoçYatınm nı bildirdiler. 1889 1900 12600 1900 1900 1750 1875 2821 sayılı Sendikalar 5750 6000 5750 5750 5750 5250 5750 Mm. Santral 2100 45765 2050 2063 2100 1900 2025 Mtb; Yasası'nda 2 Haziran 1988'de ya2025 45715 2025 1996 2025 1800 1900 Nasaş pılan değişikliğe göre görev sü7250 7285 7250 7245 7250 6600 7200 Oknuksa relerini tamamlayan emekli sen7550 6850 7550 7550 7550 7100 7550 Otosan 3750 3750 3748 3900 9600 dikacıların yeniden ..eçilip seçi3700 3700 Polylen 8700 8700 8700 8700 88863 7950 8700 febak lemeyeceklerini karara bağlaya13300 13260 52090 12300 13000 13300 13300 Sartuysan cak dava suruyor. Teslş İstan6300 6312 5300 6400 6400 6200 6000 Sitaş bul 4. No'lu Şube Başkanlığı'na 4200 4198 29434 4200 4200 4100 4025 T.Demir Ofik. 9500 9501 43108 9550 9550 9300 8700 seçilen Emin İşcan'ın emekli Ttleta; 1200 1200 320 1200 1200 1200 1200 TlşB<CX%7S0Z) sendikacı olarak yasal görev sü5250 5244 20170 5250 5250 5200 4750 T.lş Ban (8) resini doldurduğu, bu nedenle 1000 1023 13000 1100 1100 1000 1000 115 3CH*«75HX; yeniden seçilmesinin yasaya ay3600 3672 51165 3800 3800 3550 3425 T Şışe Cam 2O0OC 19931 11119 19000 19600 20500 20500 T Sıemens kırı olduğu iddiasıyla açılan da1125 1173 48000 1150 1250 1200 1125 vanın dünkü duruşmasında de4150 4150 29520 4150 4150 Yasaş 3800 4150 lillerin toplanmasına karar veril1800 1800 2150 1800 1800 1650 1800 Yapı K Bank. di.Merter Keresteciler Sitesi'nde .15.171.412.075 1J5M1&S kurulu 58 işçinin çalıştığı Uz,1M4 1373.27) ırilllll:1711.51 man Dörtler işyerinden Bağımsız Otomobilİş Sendikası'na üye İstantMil: 175 44 93 «dana: 122 533 olan 28 kişi çıkarıldı. Yasadışı Bursj: 368 687 İzmir: 25 65 30 Antalya: 123 066 Ankara: 118 09 75 direniş yaptıkları gerekçesiyle i>tefı çıkanlan işçilere tazminat FAKSİMİLE ödenmedi. PORSADA ŞLEMLER KONUK YAZAR Bankaları sendikasızlaştırmak ruklemiş, işçilerarası, dolayısıyla sendikalararası dayanışma zayıflaiılmıştır. 1980'de sendikal faaliyetin ortadan kaldınlması, YHK'nın 2364 sayılı yasa ile yaşama geçirilmesi, banka işçilerini sistemli bir şekilde baskı altında tutmuş, toplusozleşmelerden çıkartılan kazanılmış haklar da bu baskıyı güçlendirmiştir. 1980 sonrasında sendika yöneticilerinin haksız yere suçlanması, yıllarca tutuklu kalmaları, üye \e işyeri temsilcilerine dek yansıtılması, işçi üzerindeki baskıyı daha da arttırmıştır. Bundan diğer ışkollarına göre banka işçisi daha da çok etkilenmiş durumdadır. taları getirmiştir. Daha sonra banka işkolunda kıpırdanmalar ve doğruların üzerine gidilmesi birlikteliği pekiştirecek girişimler suasıyla BANKSİS'te, BASS'ta ve son olarak da BANKS'ta yaşananlan getirmiştir. Bugun banka işkolunda kurulu sendikaların kamuoyuna yansıyan girişimlerine bakarak işçi hak ve çıkarları doğrultusunda mücadele verdiklerini soyleyebilmek güçtür. Banka işçisinin henüz sağlıklı bir çalışma saatlerine kavuştuğundan, fazla çalışmanın karşılığını alabildiğinden, dinlenme hakkının tam ve eksiksiz kullanılabildiğinden, gerçekten emeğin karşılıgı ücreti alabildiğinden; çalışma güvenliğinin bulundugundan soz edebilmek güçtür. Bunun sağlanması için şu veya bu şekilde bir mücadele sürduruldüğünden de bahsedebilmek güçtür. Gazetelere verilen çarşaf, çarşaf ilanlarda, sokaklara asılan renkli pankartlarda banka işverenlerinin yasalara da aykın olan "tam gün çalışma. 24 saat çalışma, öğlen tatilinde çalışma" sloganlarını görebilmekteyiz. Yine banka işkolunda çalışan işçilerin bir yılda yaklaşık yuzde 30'unun isteği dışında işyerinin ve çalışma koşullarının değiştirildiğini görmekteyiz. Toplu işten çıkartmalara şahit olmaktayız. İş akdi feshedilen işçinin ye Banka işverenleri, çalıştırdıkları işçilerin hem sendikalı olmasını istemekte hem de bu sendikaların kontrolünün de kendi ellerinde bulunmasma özen ve çaba göstermektedirler. O günden bugünlere işverenlerle kendi sendika yöneticileri arasında 'algülüm, vergülüm'ilişkisinerastlanmaktadır. Budönemler, banka işverenlerinin keyifli günleridir. RACİ BAYÜLKE Eski BASS Genel Başkanı 1963'lerden bu yana banka işverenleri, sistemli bir şekilde banka işkolunda çalışan işçilerin örgutlenmesini ya da sendikal yapı içinde yer almalarım sürekli olarak engellemeye çalışmışlardır. Banka işçilerinin örgutlenmesini önlemede zorlukla karşılaşıldığmda, bu kez banka işverenleri, kendi kontrollerinde örgutler kurulmasına ön ayak oltnuşlar, denetlemek ihtiyacını duymuşlar, denebmleri elden kaybettikleri dönemlerde de işçilere baskı ile ya sendika yönetimlerini değiştirtmek ya da sendikalardaıı üyeyi istifa etmeye zorlaya1983 düzenlemesi böyle bır ortamda ve rak, sendikal örgütü bu yönde çökertme isteklerini elde etmiş bir banka işverenleyi denemişlerdir. rinin bulunduğu ortamda yapılacaktır. Her Banka işverenleri, çalıştırdıkları işçile ne kadar işyeri sendikacılığı işkoluna dörin hem sendikalı olmasını istemekte hem nüştürmüşse de asıl önemlisi elde edilen de bu sendikaların kontrolünün kendi el grev yasağıdır. Bunun yanysıra bankalarlerinde bulunmasma özen ve çaba göster da önemli "şube müdurü gibi unsurun mektedirler. O günden bu günlere işve sendika üyesi olamavacağı yanı sıra kapren/sendika yöneticileri arasında al gu sam dışının genişleme eğilimi de işverenlum/ver gulüm ilişkisine rastlamlmaktadır. leri sevindiren diğer unsurlardır. Bu dönemler banka işverenlerinin keyifli 1983 sonrası bu zorluklann yanı sııa günleridir. Bunda bankalararası rekabetin yüzde 10 barajını geçebilir nitelikteki işçalışanlar arasında da sürdürulmesinin yeri sendikalarımn yöneticilerinin tutumu, sağlanması önemli etken olmuştur. Benim buna bazı bilim adamlarının da gayretlebankam/senin bankan ayırımı rekabeti kö ri, banka işkolunda yeni yapılanmada, ha rine yasal süre beklerüimeksizin yeni işçi alındığım görebilmekteyiz. Banka işkolunda faaliyette bulunan sendikaların sesi çıkmaksızın, müdürlere, kapsam dışı bırakılmış çalışanlara prim, jestiyon, tazminat adı altında önemli miktarda ödemelerin yapıldığını görebilmekteyiz. Son olarak da banka işverenlerinin vadesiz mevduat artışlarının yüzde 5'i oranında büyük ölçüde bu kesime ödeme yapüğına şahit olmaktayız. Banka sendikalarımn üyelerini çok yakından ilgilendiren kamp ve benzeri dinlenme tesislerinin, başka amaçlı tahsislere, üyeleri aleyhine kullamldığına ses çıkartılmadığını görebilmekteyiz. Güvencesiz sendikasız, asgari ücretin 1/3'ü kadar ücret ödenerek tam gün çalıştınlan Ticaret Lisesi öğrencilerinin durumlarına da sessiz kalındığını yine yaşamaktayız. "Reji" veya başka ad ile banka işkolundaki hizmetlerin dışandarf işçi çalıştunlmak suretiyle, emeğin sömürüldüğune de yine bu dönemde şahit olmaktayız. Bu son olayda, Yapı Kredi Bankası işvereni de çalışanı da "sabıkalı"dır. Zira, aynı işveren aynı işçiyi 1985'te ve 1989'da sendikasmdan istifa ettirmeyi başarmışür. 1985'te BASS'tan istifa etmelerini sağlamış, şimdi de BANKS'tan istifa ettirmeyi ve sendikasız bırakmayı becermiştir. Banka işkolunda yasanan bu son olayı, banka işkolunda kurulu sendikalar hafife almamalıdırlar. Beni ilgilendirmiyor dememelidirler. Bizce akılcı bir yaklaşım ile banka sendikaları arasında birlikteliği güçlendirecek bir uvarı olarak görmeleri gerekir. Bu önemli bir fırsat olarak değerlendirilmelidir. Aksi takdirde banka işkolunda sendikadan söz edebilmek güçleşecektir. İşverenlerin banka sendikalarım, bankaların birer zorunlu "seksiyonu" olarak gormelerine olanak tanınmamalıdır. İSS