Katalog

19 EKÎM 1989 EKONOMİ 19 EKM 19Ş9 Döviz Alış 2282.43 1756.10 175.74 1236.88 58.79 317.18 537.54 363.62 1094.69 355.32 1408.04 167.64 16.18 7642.47 3630.20 608.63 Döviz Satış 2287.00 1759.62 176.09 1239.36 58.91 317.82 538.62 364.35 1096.88 356.03 1410.86 167.98 16.21 7657.79 3637.47 609.85 Efektif Alış 2280.15 1726.25 175.56 1235.64 57.79 314.01 528.40 363.26 1093.60 351.77 1406.63 164.79 16.02 7512.55 3626.57 598.28 Efektif Satış 2293.86 1764.90 176.62 1243.08 59.09 318.77 540.24 365.44 1100.17 357.10 1415.09 168.48 16.26 7680.76 3648.38 611.68 CUMHURİYET/13 DÖVİZ KURLARI Dövizin Cinsi 1 ABD Dolan 1 Avustralya Doian 1 Avusturya ŞHini 1 Bat Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarlca Kronu 1 Rn Markkası 1 Fransız Frangı 1 HoHantia Rorini 1 Isvec Kronu 1 Isviçre Frangı 100 Itaiyan Lıreti 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Oinan 1 Sterlin 1 S. Arabistan FSyaTı ÂT kapısında ra 1 at sız 1 k 1 1 Topluluk Bakanlar Konseyi'nde belirginlik kazanan "yenigenişlemeperspektifleri" Türkiye'yi rahatsızetti. AT'nin, Türkiye, Malta, EFTA üyelerini biryana bırakıp, gözünüDoğu Avrupa 'ya çevirmesi, "öncelikler açısından " hatalı bulunuyor. ANKARA (Cnmhoriyet Biirosu) Avrupa Topluluğu (AT) Bakanlar Konseyi'nin toplantısında yoğun tartışmalara konu olan "yeni genişleme perspektifleri" bazı topluluk iılkelerinin başkentlerinde olduğu gibi Ankara'da da rahatsızlık yaratıyor. Türkiye'nin AT üyeliği konusundaki çaüşmalannı yönlendiren yetküiler, Federal Almanya Dışişleri Bakanı Hans Dietrich Gensdıer'in "Büyük Ortak Pazar" olarak özetlenen yaklaşımını "önceUkler açısından hatalı" buluyorlar. Genscher'in Avrupa BirliğTnin reform sürecindeki sosyalist ülkelere açıünasırun hızlandınlmasını öngören girisimlerinin özellikle Fransa ve Federal Almanya arasmda bir tartışma konusu oluşturduğuna dikkat çeken yetkililerin konuyu Türkiye'nin üyelik başvurusu çerçevesinde ele alarak yaptıklan değeriendirme şöyle: "Biz Avrupa BirligPnin genişlemesi düşüncesini memnuniyetle karşılıyoruz. Dar bir biıiik degil. Atlantik'ten Urallar'a kadar uzaoan bir biriik perspektifini benimsiyoruz. Ancak hayalci olunmastna da karşıyız. Macaristan, Polooya gibi üOtderin AT"ye uyumu için halklarfin abşkaniıklannın degişmesi esastır. Bu birkaç knsagın yaşamını etkileyecek bir çaba gerektirir. Oysa hazırda, alışkaolıklan re ydnelimleriyle Avrapa'nın çok daha yakınında olan Türkiye var. Türkiye'nin uyeliğinin öaceliği var." ö t e yandan, Genscher'in "Büyük Ortak Pazar" gjrişıminin topluluk içinde Fransa ve Federal Almanya arasındaki "lideriik" mücadelesini de kızıştırdığı gözleniyor. Fransız kaynaklan, SSCB lideri Gorbaçov'la görüşen Federal Almanya Başbakanı Helmut Kohl arasmda yapılan son görüşmede, "Bonn'un tek pazar jçindeki rolnnü güçlendirerek, toplulugun Dogn'ya açılmasının öncülüğünü iistİenmesi" kararının alındığını savunuyorlar. Ankara ise Bonnun tutumunda "Ortak Pazar dışı kaygılann etlüli oidu|n" görüşünu taşıyor. Türkiye'mn topluluk ülkeleriyle kendi tam üyelik başvurusu çerçevesinde yüriittüğü "dolaylı mozakereleı^de dile getirdiği tutumu Cumhuriyet muhabirine aktaran yetküiler, "Genscher'in özel kişisei girişiminde Ortak Pazar'ın pek umursanmadıgı seziliyor. Bona, şu aşamada Almanya'lann birieşmesine yönelik adımlara öncelik veriyor" şeklinde göruş bildiriyorlar. Aynı yetkililer, Avrupa Birliğinin Doğu'ya açılmasının 2000Mİ yıllann "önemli" bir meselesi olabileceğini de belirterek, Avrupa Topluluğu ile 200 milyar ECLTluk ticaret hacmine sahip EFTA ülkeleriyle Türkiye, Malta gibi ülkelerin başvurusu söz konusuyken, Macaristan ya da Polonya'nın gündeme getirilmesini bir "sapürma" olarak nitelendiriyorlar İSCİ1NİN EVREINİNDEN SÜKRAN KETENd Gazete sayfalannda haber dağılımındaki ağırtığa bakarsak, son haftalar ve hele son günlerde cumhurbaşkanlığı seçiminden başka bir konu ile ilgilenmedik. Bu konuyu düşünerek yatıp kalktık. Güncelliği ve önemi nedeni ile basının bu tartışmayı öne çıkarması doğal ve kaçınıtmaz. Ancak Türkiye kamuoyu, doğrudan bu olayın içinde sorumluluğu olan siyasi partiler, konuya gerçekten gereken özeni gösterdiler mi? Partilerin yönetim kadroları, parlamenterlerin söyledikleri, savundukları düşüncelerin sahibi mi idiler? Gereğini yerine getirdiler mi? Ya bızier? Vatandaş olarak konuya önemi ölçüsünde ilgi duyduk, bize düşen inancımız doğrultusunda gereğini yaptık mı? Demokrasiye inanma ve ilkelerine saygı duyma gereğini yerine getirme ölçüleri içinde not vermeye kalkarsak, bu çok önemli demokrasi sınavında doğrusu hep birlikte kocaman birer sıfın hak ettik. Son seçimde bir öncekine oranla % 14.6 oranında oy kaybetmiş, oyları % 21.8'e düşmüş, son yapılan anketlerde de % 15'in de altına inmiş bir siyasi partinin başkanı, hem de 6 yıllık iktidar ve başbakanlığından sonra cumhurbaşkanlığına aday olmayı düşünememeli. Demokrasi sınavında kocaman bir sıfın hak etmiş ANAP'lı parlamenterlerin oyu ile sayısız kez değiştirilen antidemokratik seçim yasasıyla, cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturmak üzere olan Sayın F3aşbakan Özal'ın da demokrasi sınavı notu elbette kocaman bir sıfır. Peki ya Özal'ın cumhurbaşkanı seçilmesine bu kadar karşı çıkan muhalefet partileri yöneticileri, parlamenterler görevlerinin gereğini yerine getirebildiler mi? Yürürlüktekı hukuk düzenine uygun, ancak gerçek demokrasiye taban tabana zıt bu sonuçta sorumlulukları yok mu? Gerçek demokratik karşı çıkış yolları araclannı etkili kullanabilselerdi Sayın Özal cumhurbaşkanlığında ısrarlı olabilir miydi? Ya halk yığmları? Son anketlere göre % 85'in özal hükümetine, ANAP iktidarına "hayır" diyenlerin karşısında oldukları bu sonuçtan sorumlu değiller mi? % 85 halk çoğunluğu demokratik karşı çıkış yollarını kullansaydı Özal cumhurbaşkanı adayı olabilir miydi? "Halk, örgütsuz gücünü birleştirip demokrasiyi işleterrtiyor, haklarını kullanmıyor, yeterince bilinçli değil" denecek. Öyleyse yetersiz de olsa örgütlenebilmiş olanlar, bütün demokratik örgüttenrneler, odalar, meslek örgütleri, hele de işçiler ve sendikalar ne yaptılar? Sadece ve sadece seyirci, üzülmekten öte. Sayın Özal'ın cumhurbaşkanı olmasını istemeyen çoğunluğun acaba Sayın Özal'a kızmaya hakları var mı? Kim cumhurbaşkanı olmak istemez ki? Olabılme koşullarını yaratabiliyorsa. Cumhurbaşkanı olmasını istemeyenlerin, demokrasinin gereğini yerine getirmemeleri halinde, Sayın Özal a kızma hakları ve lüksleri yok. Bu tabloda Sayın Özal'ı kutlamak, kendimize de bu önemli demokrasi stnavında "geçemez" notunu vermemiz gerek. Önce kendimize karşı biraz dürüst olalım ve istemediğimiz bu sonucu değiştirmek için, "Ben ne yaptım? Biz ne yaptık? Örgütüm, sendikam, partim ne yaptı? Ne yapmadı ya da yapamadı" diye soru sormasını öğrenelim. Başkalarını suçlamaya kalkmak çok kolay. Hemen "Doğru dürüst muhalefet partisi mi var? Hepsi döküluyor. Parlamenterler bir daha seçilememekten korkuyorlar. Parti yöneticileri birbirlerini yemekten, kısır çekişmeden bir iş yapamıyorlar" diye savunmaya, kolay suçlamaya gıtmeye alışmışız. İşçi iseniz bu suçlamayı daha da geliştirırsiniz: "Sendikacı dediğin kurnaz, her oyunun içinde, güçlü ağa. Bir de işin içinde Özal hükümetinin seçilme hakları ile ilgili yasa şantajı var. Sendikacılar susmazsa seçilme yasaları çıkmaz. Tabıı asıl ses çıkması gereken en önemli günlerde susarlar." Peki ya sız işçi olarak çıkar örgutünüzün, aidatınız ve üyeliğinız ile var ettiğiniz cendikanızın gereğini yapması için yönetıcinizi uyardınız mı? "Sendikacılara muhalefet yaptığımızda bizi işverenle biıiik olup işten attırmaya kadar ileri gidebiliyor, bize basla yapıyorlar. Bizim gücümüz mü var? Ne yapabiliriz?" cevabınız hazır Söylediğıniz mazeret değil, bal gibi işin kolayına kaçış. Suçu başkalarına atma alışkanlığı, tembellik. Elbette başkalanna yönelik suçlamalar ve eleştirilerin çoğu doğru ve en azından haklılık payı çok yüksek. Birilerimiz görevlerini, demokrasinin geref ğini yerine getirse, demokrasi işlemeye başlayacak ve gelişe»cek. Diğerlerimize de yansıyacak. Sorun bızim adımıza başkalannın bir şeyler yapmadığı, yapamadığı noktadan başlıyor. Bizi birileri kurtarmadtğında doğuyor. Bizi birilerinin kurtarmasını beklemekten vazgeçip kendi kendimızı kurtarmanın yollarını, çarelerini aramaya başladığımızda, ancak bir şeyler düzelmeye başlayacak galiba. Özal başbakanlığında, hükümetin iktidarında, sürekli hak kaybeden, çok ağır bedeller ödeyen işçiler, bu düzenın böyle sürüp gitmesini istemiyorlarsa, ha'kın en bilinçli, örgütlü ve kimliğı gereğı öncü sınıfı olarak "iş başa düştü" atasözünün gereğini yerine getirmek zorundalar. 600 bin kamu işçisi bahar eylemlerinde toplusözleşmelerınde en az 50 puanlık bir artış getirmeyi başarmışlardı. Arkadan gelen art arda zamlarla alınanlar uçup gitti, değer yitirdi. Daha kalıcı çözümler kaçınılmaz görünüyor. Ancak işçi kıtleleri bahar eylemlerindeki başanlannı kalıcı bir çabaya dönüştüremediler. Sendika seçimlerınde, delege seçimleri hilelerini, yargı denetimi boşluğunu aşmayı henüz öğrenemediler. Demokrasiyi işletmek, haklarını kullanmak, her alanda başkalarından bekJemeye, verilenle yetinmeye alışmış işçimize, insanımıza zor geliyor. Ne çare ki, onurlu, insanca yaşamanın bir başka yolu da yok. Demokrasi Kültürü ÇAPRAZ KURLAR S 1.8453 S 6.2769 $ 2.0850 $ 1.6209 B. Alman Marta Fransız Frangı Hollanda Florini Isviçre Frangı $ 1361.47 Itaiyan Lıreti $ 141.09 Japon Yenı $ 3.7501 S. Arabistan RiyaJi £ 1.5904$ AT92 Freeshoplar kapanacak BRÜKSEL (AA) AT ülkelerinde 1992 yıü sonundan itibaren gümrüklerin kalkmasının gümrtiksüz satış mağazalannın (DutyFree Shops) kapanmasına yol acacağı, bunun da hava ve denizyollannda bilet fiyatlannın yüzde 1023 arasında artmasına neden olacağı öne sürüldü. Uluslararası Gümrüksüz Saüş Magazalan Konfederasyonu yöneticileri, uçaklardan alınan inişkalkış vergilerinin de yOzde 25 arttınlacağını; bu mağazalarda çaLsan 7.200 kişinin işsiz kalacagını; aynca içki, sigara, puro, paıfüm ve hediyelik eşya sanayiinin ağır bir darbe yiyeceğini öne sürdüler. Basın toplantısında, lngiltere'nin viski üretiminin yüzde 33'ünün, Fransa'nın da konyak üretiminin yüzde 20'sinin gümrüksüz mağazalarda satıldığına dikkat cekildi. M.T1N GÜMÛŞ Alış Cumhuriyet Reşat 24 ayar aJtm 22 ayar taleak 18 ayar altın 900 ayar gumuş Vatafbank Altını M.8a*as 1 Ons S 179.000 195 000 27.170 20.375 Satış 181.000 205.000 27 250 20.440 SERBEST PİYASADA DftVİZ Alış A8D Dolan Bau Alman Markı Isvtçre Frangt HoManda Fiorin InoHiz Stertnı Fransız Frangı A.ŞHira SARiyaH 2293 1236 1408 1090 3630 Satıs 2297 1240 1413 1095 3660 Türkiye'ye Almanya engeli Brüksel Komisyonu teknisyenlerinin Türkiye'nin tam üyeliği konusundaki görüşleri raporlastırma çalışması sürcrken, Türkiye'nin başvurusu konusunda onay almakta en çok zorlanacagı ülkenin Federal Almanya olduğu tahmin ediliyor. 24.000 ' 26.700 405 142.000 368.15 430 143.000 369.00 27.15 364 175 600 366 177 605 TL intertunk Ort. Fw (%] Ooviz Int. ($) 2290.00 BORSADA IŞLEMLER Akçunento Alarto HoMino AnadofcıCam Bagf* BckCanmo<BÜ) Brtsa ÇeikHalat Çtrnsa Ç. Elektnk Ooktaş EaYrtnm Efle SıraoliK EgcGübre ErejID.Ç ErO Dç.(Nama) GooOYear Gubre Fab. Guney Btracılık Itak Itaklı^ brtrD.Ç. DDCvn Karionsan Kn Kepu Elektrik KoçHoldmg Kordsa Koytaj KoçYat ttaııt MmacatSM. Metaş Nasaş Olmuksa Otosan Pınar Sut Rabak Sarkuysan Stfa? T. Demtr 06k. Konınu Tar T«Ma$ Tktfl T iş Ban. (B) T»l«»75IO T $ışeCam T Semens T SınaıKal B Yasaş uncrtserskapan 4150 8800 6100 9000 4800 30500 6300 7500 6800 14000 5300 5800 24000 2400 67000 51000 8100 1400 107S0 4500 1950 6600 5400 20000 8500 8700 8100 7900 3000 5800 1850 4800 2050 2200 6000 6400 4700 7100 14250 4700 4200 7700 1800 6700 1400 5000 16500 1500 3000 UBdM 1969 l$iem Ençoksfc AfrrMı murtan Yapılan fty ortfty. 77188 4450 4378 8200 8200 1400 6500 6345 5985 9000 9196 4020 5150 5127 151850 4020 31500 31469 6900 6625 31989 8100 8053 24476 7200 7122 22762 109270 15000 14697 8567 5500 5562 6300 6277 8065 4950 25000 24630 2450 2438 22750 72234 72000 70252 9715 57000 57000 25700 7300 7747 1300 1300 9900 7050 11500 11284 4900 4866 7495 1900 1388 87481 7200 7138 6590 5900 5872 38501 2530 22000 21903 9200 9172 5950 9300 9243 12842 6900 8751 54138 8500 8225 12780 2850 2863 9300 6000 5845 59254 1950 1965 10610 4500 4647 9315 2200 2183 247900 2300 2338 5128 6000 6043 9300 7000 6897 8095 5250 5077 17750 7700 80590 7663 80354 14500 14560 1024 4900 4900 50602 4500 4434 S400 8339 26315 1850 1850 2000 7600 7376 15980 1400 1377 27160 5500 5395 60393 4675 17250 17352 9500 1650 1650 36594 3050 3028 15Jtt.110.7W 1774 Bugunku en&ş* Bugunto BugunMJ s ı y ü t e * kapanış 57000 7300 1300 10500 4750 1800 6900 5600 21000 8900 9000 8000 7700 2S5O 5300 1900 4400 2150 2300 6000 6500 4700 7500 13750 4900 4200 8100 1850 7000 1350 5000 3850 8200 6200 8500 5000 30500 6400 7500 6800 12750 5500 6200 24000 2400 62000 17000 1650 3000 4450 8200 6500 9600 5150 32500 6900 8100 7200 15250 5800 6300 25000 2600 74000 57000 8500 1300 11500 4900 1950 7200 5900 22000 9200 9300 8900 8500 2900 6300 2000 5200 2200 2400 6100 7000 5250 7700 15000 4900 4500 8400 1850 7600 1400 5500 17500 1650 3050 4450 8200 6200 9500 5150 32500 8100 7000 15250 5800 6300 25000 6900 Günün büyük bölümünü birlikte geçirdiğimiz ayakkabıların serüveni 1214 yaşındaki küçük çocuklann ellerinde şekilleniyor. ZAFER AKNAR tZMİR önümuz kış; olmazsa olmaz ihtiyaçlanmızm başında ayakkabılar geliyor. Her gün binlerce adımı birlikte attığımız, günün büyük bir bölümünü geçirdiğimiz ayakkabıların serüveni nasıl başhyor? Hangi beyin, kol yaratıyor vücudumuzun bu önemli koruyucusunu? Yuzyılük Kahramanlar sokağı. En küçüğü üç, en büyüğü on raetrekarelik atölyeler. Aglr kösele ve tutkal kokusu. Çekiç sesleri, parça deri yığmları. Bozuk sokaklar. Kokoreççiler, köfte ekmekçiler. Yüzlerce kol emekçisi. Yıkık dökük, loş ışıklı atölyelerde deri, iplik, kösele, kumas ve tutkaldan, ayakkabının serüvenini başlatıyorlar. Yaşamları başkalannın ayaklaruu sıcak tutmak için. 1214 yaşında ilkokul mezunu genç beyinler ayakçılıkla başlıyor ayakkabı ustalığuun uzun ve zahmetli yoluna. Sutlannda sepetler, o atölyeden öbür atölyeye götü Ayakkabıl minik ellerde rüyorlar ayakkabılan. Biraz tarudığı olanlar tutkal surmekle başlıyor işe; diğerlerinden farkh olarak. Atölyede oturmak bile bir ayrıcalık sayılıyor. Ve yaşlı ustalar kıskançlıkla bildiklerini öğretmiyor yanındaki genç usta adaylarına, yetişip de ekmek kapılannı kapamasınlar diye... Kahramanlar sokağında, sıynhp loş ışıklı ve dar bir atölyeye giriyonız. Tutkal kokusu genzimizi yakıyor. Yuvarlak bir masa ortada, bir usta yanında dört tane çocuk. Ortada piknik tüp. Köseleyi ısıtıp tutkallayıp tabana yapıştırmak görevleri. Takım takıra ayakkabılan alıp tabanını yapıştınyorlar. Bu çocuklar genizleri yakan tutkal kokusu içinde ayrıcalıklı olanlar. Tabanlan yapılan ayakkabılan frezeciye götüren ayakçı ise daha çok toy taban yapıştıranlara göre. Ayakçı Erdal ile konuşuyoruz. Sormaya gerek yok aslında, ilkokul mezunu. Babası getirip bırakmış, "eti senin kemigi Ayakkabı sertvnriAyakkabıcılık, dededen kalma yöntemlerle yurutulüyor. Buna karşın Türkiye ayakkabı piyasasında dünya altıncısı... (rbtoğraf. Zafer Aknar) bcnim" örneği. 2450 74000 57000 8500 1300 11500 4900 1950 7200 5800 22000 9200 9000 8900 8400 2850 6000 2000 4500 2200 2300 6000 7000 5000 7700 14750 4900 4500 3400 1850 7600 1400 5500 17500 1650 3050 .1.8*1.057.0 .1(95.11 (Mafci: 1578.78) SSK primleri Maliye yolıında IŞIK KANSU ANKARA Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı lmren Aykut ile Maliye ve Gümrük Bakanı Ekr e n Pakdemirii'nin aralanna karakedi girmesine neden olan SSK ve BağKurlu'lann sigorta prinılerinin Maliye'ce toplanmasma ilişkin tasan TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'na geldi. Tasan, primlerin, toplandıklan ayı izleyen 15 gün içinde SSK ve BağKur'a ödenmesini öngörüyor. Türktş Genel Başkanı Şevket Yılmaz, SSK primlerüün Maliye'ce toplanmasma karşı çıkarak, "Maliye, SSK'nın parasına göz dikmiştir" dedi. Sosyal güvenlik uzmanları da toplanan primlerin, aradan bir süre geçtikten sonra BağKur ve SSK'ya ödenmesinin, bu kurumları 100 milyar lırayı asan faiz gelirinden edeceğini bildirdiler. Maliye ve Gümrük Bakanlığı, bundan bir süre önce vergi yasalannda değişiklik öngören bir taslak hazırladı. Taslak, SSK ve BağKur primlerinin, Maliye tarafından toplanmasım öngörüyor, ancak toplanan bu primlerin nasıl ve ne zaman bu kurumlara aktanlacağını içermiyordu. Bunun üzerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı lmren Ajknt, taslaga karşı çıktı. Aykut'un karşı çıkması üzerine taslak Bakanlar Kurulu'nda tasanlaşırken üzerinde bir değişiklik yapılarak, Maliyeçe toplanan primlerin tahsil edildikleri ayı izleyen 15 gün içinde ilgili kurumun banka hesabına yatırüacağı hükmüne yer verildi. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'na gelen tasarmın, SSK ve BağKur primleriyle ilgili bölümü şöyle: "Sosyal Sigortalar Kanunu'ıran, Esnaf ve Sanatkâriar ve Diger Bagımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu, Memurlar ve lşçilerie Bunlann Emeklilerine Konnt Edindirme Yardımı Yapılm a s Haklanda Kannnla Çahsanlann Tasamıfa Teşvik Edilmesi ve Bn Tasarnıflann Degeriendirilroesine Dair Kanun'a göre alınan prim, yarthm ve kesintfleriıı beyanı ile tarh, tebüg, tahakkuk, tahsil ve uyuşmazlıgında, verginin tabi oldugu usul ve esaslar uygulanır. Prim, yarthm ve kesintiler Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nca tahsil edilir. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslarla uygulamanın başlangıç tarihi Bakanlar Kurulu'nca belirienir. Bakanlar Kunılu bu yetkisini, belirleyecegi bölgeler, iller ve ilçeler itibanyla farkh tarihler beliriemek suretiyle kademeli olarak da InüianabUir. Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tahsil edilen prim, yardım ve kesintiler, tahsil edildikleri ayı takip eden 15 gün içinde ilgili kurumun banka hesabına yatınlır. Süresinde yatınlmayan bu prim, yardım ve kesinüler için Amme Alacaklannın Tahsil Usnlü Hakkında Kanun hükümleri uyarınca alınan tecil faizi oranında faiz ödenir." Tasarmın, yalnızca BağKur ve SSK'ya olan borçlann değil, tüm primlerin Maliye'ce toplanmasını öngördüğüne dikkat çeken sosyal güvenlik uzmanları, tasarıya ilişkin kaygüannı şöyle dile getirdiler: "Örnegin SSK'da işverenler, primleri, bulunduklan bölgelerdeki banka şubelerine ve kurumun üniteleriiK yaunnaktadıriar. Bankalar, bu primleri Uhsil eltikten DÜNYA BORSALARI Dotar Londra 1A500Mark 1.6227 İ.Frangı 141.40 Vten &2810 F.Frangı 2.0970 H.FIorini lbkyo 142.10 Vfen NewVbrk * 13660 Martc * 14230 Yen * 1.6375 İ.Frangı Sttrtn Londra: 13905 Dolar * New YDric 15750 Dolar * Önceki kaparnş dejerteridır »«hi» U n (ons = 31.1 gr.) Londra: 36aiO $ Zurih: 36a00 $ Hong Kong: 36838 $ * New >bric 367.25 $ • New \W( (aralık): 367.25 $ S i n i ş (ons = 31.1 gr.) Londra: 5.12 $ * New Yortc 5.10 $ Mnl(var») * Londra (Brent): 19.18 * Londra (Dubai) 1657 * New York (WTI): 2069 BcnaEMteksM lbkyo (Nikkeı Dow): 35114.22 * Londra (FMOO): 21533 ' New \brk (Dow Jones): 2638.73 YATIRIM FONLARI NE GETİRDİ? KaUna bdgesia* İş Yatınm İş Yatınm2 İş Yaünm3 lnterfon1 lnterfon2 lnterfon3 H.S0M MH 110757 14.0339 09.1089 19.0987 14.1257 27.0239 07.0&89 1O0238 08.0239 280239 22.1087 1003.89 16.1137 02.1137 07.0188 071088 07.0188 07.0188 07.0338 02.0139 09.0538 24.0439 18.1039 2&0638 10.04.89 04.0738 15.0738 200189 20.0789 09.1Û89 dafiari 1O800 20.000 1O000 10661 0960 9559 11.200 £764 9306 9.596 9390 9376 İ731 10319 10477 9.785 R713 9.795 9.693 9328 9.294 10000 48.279 10444 10057 20558 11.021 40.000 9546 9956 1O100 37544 26677 1Û110 29356 25.438 11235 12.157 26501 22540 11301 10907 28393 11703 29.735 28.466 22391 3O010 22.410 19.140 22370 11.445 22.008 58362 2O104 25.994 21.190 79399 13181 11211 10.437 BngankG Beftitn deOerl 37363 26328 10123 29393 25.269 11251 12.171 26503 22541 11321 10690 21733 11724 29.773 21493 22.723 28547 22.438 19.164 22337 11.468 22.033 59.030 10444 20133 26.029 21.216 80.007 11198 11.226 10329 0.05 017 013 012 066 012 011 0007 0004 067 139 014 015 Q13 m bir gün sonrayı vaJör (faizin başlangıç tarihi) kabul ederek, bu paraya vadesiz rae>duata ait faiz «ygulamaktadıriar. Bu faiz kuçümsenmemelidir. Maliye, tahsil ettigi primleri, tahsil eüildiği ayı takip eden 15 gun içinde SSK'ya ya da BağKur'a ödeyeeektir. SSK ve BagKur, bu süre içinde 100 milyar liranın üzerinde faiz kaybına uğrayacaklardır." Tasanya karşı olduğunu açıklayan Türklş Genel Başkanı Şevket Yılmaz, SSK'nın özerk bir kuruluş olduğunu, SSK'nın parasına Maliye'ce göz dikildiğini belirterek şunlan söyledi: "Şu anda SSK'nın Hazine'den, Maliye'den, Eximbank'tan, belediyderden 1 trilyon 600 milyar lira alacagı vardır. Kunım, emeklilere ödedigi vergi iadesini dahi Maliye'den tahsil edemezken, Maliyece toplanacak primlerin, toplandığı gy ı takip eden 15 gün içinde kuruma verilecegi güvencesi de gelecekte saghklı işlemeyecektir. Bu degişiklige 'evet' diyeceklerin, ceplerindeki mevcut paralannın yannlarda sorgusuz. sualsiz baskalan tarafından gaspedileceğini düşünmeleri lazım gelir. Borsada ^U' dönüşü İMKB Endeksi önceki gün 119 puanlık düşüşten sonra dün 117 puan kazandı. Ekonomi Servisi lstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) endeksi önceki gün 119 puanlık bir düşüşten sonra toparİanarak dün 117 puan kazandı ve 1695.11 puana ulaştı. Borsada işlem hacmi önceki günkü 9.8 milyar liranın üzerine çıkarak 15.1 milyar lira oldu. Ancak geçen haftaki 2030 milyar liralık işlem hacmine ulaşılamadı. Borsa uzmanları, dün bankalann da alıma geçtiğini belirtiyorlar. Borsa'nın en çok işlem hacmine sahip aracı kurumlarından olan ve daha çok yabancı yatırımcılarla çalıştığı söyienen AOGTürk Inrest'in Genel Müdürü Nasullah Ayan, bankaların çözülen mevduatın sistem dışına kaçmasını önlemek için geçen cuma gününden bu yana satışa geçtiklerini belirtti. Ayan, bankaların böylece halka borsanın ne kadar TASARRUF REHBERÎ lnterfon4 İküsatYat1 Iküsat Yat2 Iktisat Dolar Fon Iktisat Mark Fon Garanti Yat:1 Garanti Yat2 Esbank Fon YKB Yat. Fonu YKB Sektor Fon YKB Hisse Fon YKB Kamu Fon YKBLfcrtFon YKB Karma Fon YKB Döviz Fon Vakrf Fon1 Vakrf Fon2 Vakrf Fon3 Mavi Fon Beyaz Fon lütıınbank Fon Mitsui Fon Finans Fon1 Finans Fon2 Zraat Fon1 Iyi yönetilen fon, iyi kazandırır 8 ayrı türdeki menkul kıymetin bileşiminden oluşanfonlann kompozisyonları, gerekli görüldüğünde değiştiriliyor. Kazandırmayan kıymeti, kazandıranla doğru zamanda değiştirilenfonlar, iyi yönetilen fon oluyorlar. Ekonomi Servisi Bankaların oluşturduklan menkul kıymet yatırım fonlarınının birçoğu enflasyonun gerisinde kalırken, yatınmasını en çok sevindiren fon, Yapı Kredi Bankası'run hisse fonu oldu. Borsadaki hareketlenmelerden dolayı geçen yılın ekim ayından bu yana yüzde 184 getiri sağlayan hisse fonu yüzde 71'lik primle Yapı Kredi Bankası Kamu Fon izledi. Toplam 30 yatırım fonundan 17'sinin geçen yılın ekim ayından bu yanaki getirilerini hesaplarken, 88 yılının son ayında ve 1989 yılı içinde ihraç edilen diğer 13 fonun da çıkış fiyatına göre getirilerini hesapladık. tkinci tablonun rekor getirisini 10 Mart 1989 tarihinde ihraç edilen Garanti Yatınm2 sağladı. Fon, 7 ayda yüzde 40 prim yaptı. Bir fon nderden oluşuyor? Bankaların oluşturduklan menkul kıymet yatırım fonları birçok menkul kıymetin bileşiminden oluşuyor. Devlet tahvili, hazine bonosu, gelir ortaklığı senetleri, dövize endeksli tahvil, dövize endeksli gelir ortaklığı senetleri, özel sektör tahvili, finansman bonosu ve hisse seneılerinden oluşan fonlar, bu menkul kıymetlerin bir bileşkesi niteliğinde. Bir fonun kâriıbğını neler etkfliyor? Bir fonun kaderi iyi bir fon yönetimine bağlı. 8 menkul kıymetten oluşan fonlann bileşuni yöneticilerinin inisiyatif ve yatınm yaptığı araçların primine göre değişebiliyor. Örneğin bir fon içindeki herhangi bir menkul kıymetin oranı yüzde 70 iken, o günün koşullannda en iyi getiri sağlayabilecek bir başka yatırım aracı ile değiştirilebilip oranı yüzde 1 'lere indirilebiliyor. Fon yönetiminin önemi burada kendini gösteıiyor ve amacı kârhlık olan bir yatırım politikası izleniyor. Ancak YKB hisse fon, tktisat dolar, tktisat mark gibi fonlarda ağırlık fona adını veren yatınm araçlanndan oluşuyor. Bunun dışındaki bileşimler sürekli olarak değişebiliyor. Fon alırken ndere dikkat «filmeli? Yetkililer bu konuda en garantili sistemin fonun çıkışından bu yana nasıl bir seyir izlediğinin takip edilmesi olduğunu belirtiyorlar. Örneğin 10 bin liradan çıkan bir fonun 20 bin liraya kadar yükselmesinden sonra yeniden 12 bin liraya düşmesi, bu fonun kötü yönetildiğini ortaya koyuyor. mmr Yatırım fonlar ne getirdi? anMin.tt.iMi (*» flnk • •• * tstt YKB 3 Hisse Fon 07/03/88 10658 30010 YKB 4 Kamu Fon 07/03/88 13097 22410 YKB 2 Sefcttf Fon 07/03/88 13297 22691 YKB 6 Karma Fon 07/03/88 13445 22870 22/10/87 16870 28693 Garanti Yat 1 YKB 1 Yaunm 02/11/87 16963 28466 Dçbank 1 Mavı F 28/06/88 12001 20104 Esbank Fon 1 16/11/87 17897 29735 Mitsui Fon 1 15/07/88 48115 79899 19/C9/87 18140 interfon 1 29956 intertonî 14/12/87 15439 25438 Tutfinbank Fon 1 04A)7/88 12892 21190 İş Yadnm 1 13rt)7/87 23191 37944 Vskıtton 1 09U5/88 13457 22008 jktisat Yat. 2 10/02^8 13996 22540 İkttsatYat 1 16n»/87 16617 26501 YKB 5 Ukit Fon 07/03/88 12839 19140 Yeni çıkan f ıtmn •sr oynak olduğunu göstermek istediği belinerek "Ancak dayanamadılar, dün yeniden alışa geçtiler" dedi. Nasullah Ayan, aracı kurumların fıyatları düşürüp daha sonra ucuz fiyattan yeniden alıma geçtikleri, böylece Borsa'mn dalgalanmasında etkili oldukları yolundaki iddialar için de, "Kesinlikle doğru, borsayı bir günliik gören bazı arkadaşlanmız var. Halbuki Borsa'vı 200300 yıllık diişünmeli. Bunlar eninde sonunda gidecekler. Arkadaşlarımm uyanyoruz, yatınma>ı Borsa'dan sogutmayalım diye arkadaslannuzı uyarı>oruz" dedi. Ayan, AOC'nin daha çok ABD, tngiltere ve tsviçre'den yatınmcılarla çalıştığını belirterek son olarak yabancılardan yeni ka>naklar geldiğini ve ahmlara devam edeceklerini vurguladı. 009 014 437 032 012 014 020 011 011 014 013 012 013 013 013 1.03 184.24 71 11 70.65 70.10 70.06 67.81 67.52 66.15 66.06 65.14 64.76 64.37 63.62 63.54 61.05 59.48 49.08 IRKETLERDEN HA • GÜVEN SİORTA deneme üretımine geçen Petlas'ın lum işletme sigortalarını güvence altına aldı. • EMEK SİGORTA Genel Müdürü Mehmet Seven, Alarko Şirketler Grubu'nun üst düzey yöneticilerine "risk yönetimi" konusunda bir seminer verdi. • TÖBANK Genel Müdurlüğü'nü ve 83 şubesini kapsayan otomasyon ihalesinin bilgisayar ve çevrebilimleri kısmını KoçUnisys Bilgisayar Sistemlerı, şube yazılımı bölumunu de Biltinı kazandı. • GOSSARD Türkiye'ye geldi. lhalenin güç kaynağı bölUınunü lngiltere ve Almanya'da tercih ise Eka ve Siemens paylaştı. edilen iç çamaşın markalan • PETROL OFİSİ Petrol ve arasında yer alan Gossard'ın petrol urünleri liberasyon Türkiye mümessilliğini tbrahim uygulamasından beri ilk altı Ayral Limited Şirketi üstlendi. ayda 106 milyar kâr etti. Petrol 1 uı k pazarına >eni giren Gossard Ofısi'nin bu yılki kârının ise iç vamaşırlarının tanıtımı 230 milyar civarında fotomodel Emma Lisney gerçekleşeceği belirtildi. tarafından yapılıyor. îoaıan C * * 17.1t.1W! au ffnh llff**> 1 '"f 9256 9596 9791 9959 9731 20000 9916 20538 48279 9956 11200 10000 10100 11445 11907 10587 13235 13703 26677 13181 25994 58962 11211 12157 10110 10437 23.65 24.08 08.13 32.89 40.82 33.39 3293 26.57 22 13 12.61 08.54 01.10 03.34 Yann: De\1z ae getirdi? YKB 7 Oovız Fon 28/12'88 Iktisat 3 Oolar 08/02/89 İldisat 4 Mark 28/02/89 İnttffon 3 01/03^9 Garanti Yat. 2 10AB/89 İs Yatınm 2 20/03/89 finans Fon 1 Dgank 2 Beyaz F KV04/89 Vatofton2 24AM/89 Finanston 2 20/07/89 İnterfon 4 07/08/89 tş Yatmm 3 09/1089 Zraat Fomj 09/10/89 \*mm