Katalog

12 EKÎM 1989 • • • * CUMHURİYET/17 Turizmde kapasite artıyor ANTALYA (AA) Antalya'da eylül ayı sonu itibanyla 46 bin 647'ye yüksekn turistik belgeli yatak kapasitesinin, önümüzdeki turizm sezonunda 87 bine ulaşmasinın "beklendiği bildirildi. Akdeniz Seyahat Acentalan Derneği (AKSAD) tarafından yapılan ve yatırım halindeki tesisleri kapsayan araştırmaya göre 1990 turizm sezonunda bölgedeki turistik belgeli tesis sayısı 420'ye yükselecek. Bu tesislerin 45'ini tatil köyleri, 56'sım ise 4 ve 5 yıldızlı oteller gibi lüks tesisler oluşturacak. Tesislerin bölgedeki turistik merkezlere göre dağılımı şöyle olacak. Kent merkezinde 100, Alanya'da 124, Kemer'de 95, Side'de 65, Kaş'ta 13, Kalkan'da 19, Demre'de 2, Finike ve Serik'te ise 1. AğaHan Mimarlık ödülleri KAHİRE (AP) 1989 yıh Ağa Han Mimarlık ödülleri açıklandı. ödüle değer bulunan 11 çalışma içinde ÇanakkaJe'deki Gürel Yazlık Tatil Köyü de bulunuyor. Ağa Han ödülleri son 25 yıl içinde yapılmış ve en aandan 2 yıldır hizmette olan mimari eserlere veriliyor. Bu yılki özel ödülü Kahire'nin eski valisi Ynsuf Sabri AbuTaleb'e Kahire'yi yeşillendirme çalışmalanndan ötürü verildiği bildiriliyor. Çanakkale"deki Gürel Yazlık Tatil Köyü'ne ise ödülün "ailenin gereksinimlerine ve çevreye uynm" konusundaki başarüamdan dolayı verildiği bildirildi. Ödüllerin pazar günü Kahire1 de düzenlenecek bir törenle Hüsnü Mübarek'in eşi ve Ağa Han tarafından sahiplerine verilecegi bildiriliyor. gezdirirken, acaba aklından lezzetli bır kaz kızartması mı geçiyor dersiniz? İlk akla gelen gerçi bu, ama Eva ile Emma çok iyi arkadaşlar. Ûstelik profesyonel oyuncular. Bu numarayı Hamburg'daki sirkte her akşam yaparak seyircileri şaşırtıyorlar. (Fotoğraf: AP) y 1 1 W » U U U l neOi'nce düzenlenen bir yarışmada, Hank VVilliams Jr'a iki ayrı ödül verildi. Williams, Yılın Vokal Olayı ve Yılın Muzik Videosu dallarında ödül aldığı törenden sonra söylediği Country şarkılanyla izleyicileri coşturdu. (Fotoâraf: AP) CİftP ÖdÜI AB P' n i n Nashvilte kentjnde Country Müzik Der isimlerjn de bulunduğu Pariiament Superband dün Istanbul'a gekii. 19851e kurulan ve çıktığı her turnede farklı bir kadro oluşturan Pariiament Superband yarın ve cumartesi günü İstanbul Belediye Konser Salonu'nda, 16 ve 17 ekimde ise Ankara An Studyolan'nda konserler verecek. Piyanistbesteci Gene Harris'in lideıiiğini yaptığı caz topluluğunda James Moody, Jeff Hamilton, Herb Ellis, Benny Goodman, Jerry Dodgion, James Morrison gibi unlü müzisyenler de bulunuyor. Farklı külturlere sahip çok sayıda ülkede konserler vermeyi amaçlayan ve geçen yıl da fartdı bir kadroyia ulkemize gelen Pariiament Superband, Türkiye'de konserler verdikten sonra Sovyefler Birliği'ne gidecek. (Fotöğraf: Lale Filoglu) Pariiament Superband HABERLERIN DEVAMI ANAP Ayakta Kalabilir mi?.. (Baştarafı 1. Sayfada) Veliaht hesapları (Baftarafı 1. Sayfada) kaya'ya çıkmaktan caydırmak amacıyla yola çıktıklannı, bunun Türkiye ve parti açısından sıkıntılar yaratacağı endişesi içinde olduklannı söyledi. Karaduman şöyle konuştu: lemli'nin bu gruptan koparak özal'a yakınlığı ile bilinen eski Bakan Sudi Türel ile dirsek temasma geçtikleri öğrenildi. Bu.gnıp, Özal sonrasında veliahtın gruba danışılarak kararlaştınlmasını ve aday olması halinde özal'a oy verilmesini savunuyor. Aynca, milliyetçimuhafazakâr kesimin iki genel başkan adayı Hasan Celal Giizd ile Mehmet Kececiler'i uzlaştırma çabaları hızlandı. Keçeciler ile Güzel'i bu hafta başında bir evde bir araya getirdiler. Bu göriişmede taraflar kongreye tek adayla gidilmesinin yarannı savundular. Ama, Keçeciler'in çekilmeyi kabul etmesi söz konusu olmadı. Mehmet Keçeciler, Cumhuriyet muhabirinin görüşmeye ilişkin sorusuna, "Çekilme varit degildir. O kendi yoluna, bcn kendi yolnma" yanıtını verdi. lerin devam edecegi anlamına gelir" ifadesini kullandı. A N A P Ankara Milletvekili Alpaslan Pehlivanlı da Başbakan özal'ın önceki gün parti grubunda yaptığı konuşmayı, "Genel başkanlığa veda mesajı" olarak değerlendirdi, Mehmet Keçeciler'in, adaylığını açıklamakta erken davrandığını söyledi. Pehlivanlı, "ANAP'ın küçülmemesi, daralrnaması için" genel başkanlık konusunda müdahalede bulunulmamasını istedi. özal'dan sonra genel başkanın belirlenmesi konusunda Karaduman gmbuyla Güzel ve arkadaşları aynı görüşü paylaşıyorlar. Olaganüstü kongreye değin "dengelerin bozulmanıası ve sorunsuz atlanlması" amacıyla Ali Bozer'in Başbakanlığı, Orhan Demirtaş'ın genel başkanlığı sürdürmesi ve böylece genel başkan adaylaAdaylann uzlaşmasını savunan nnın olaganüstü kongrede eşit koANAP'lı milletvekilleri şimdi de şullarda mücadele etmesi ni savuHasan Celal Güzel ile Mesut Yıl nuyorlar. maz'ı bir araya getirme çabası içiAyrıca kulislerde, liberallerin, ne girdiler. özal veliaht tayin ederse Mesut Güzel'i destekleyen milletvekil Yılmaz ve arkadaşlannın kurulalerinden eski Genel Başkan Yar cak hükümete güvenoyu vermeyedımcısı Eyüp Aşık, Cumhuriyet ceği ve hükümeti düşürme yönünmuhabirine "Ümit ederim kong de tavır alacakJarı öne sürülüyor. reye tek adayla gireriz. Çok adayla girilecek kongreden biiyiik za Ankete tepkiler rarla çıkılacagının adaylar da Özal'ın anket düzenlemesi parti farkında" dedi. Aşık, şu anda içinde tepkilere neden oldu. herkesin " N e alabüirim degil, ne özal'ın milletvekillerine daha önverebilirim" diye düşünmesi ge ce haber vermeden anket yapmarektiğini savunarak, veliahtın par sı ve özellikle üçüncü soru bazı ti yetkili kurullarında belirlenmesi milletvekillerini kızdırdı. Milletve*gerektiği söyledi. Aşık, kongrenin killerinin önemli bir bölümünce 45 gün beklenmeden 15 gün içe Özal'ın, "Başbakan olarak beıüm risinde yapılmasını istedi ve "An göstereceğim adaya oy verir mikette Başbakana 'veliaht' tayin et siniz?" sorusuna yer vermesi "vemesi için cesaret verici bir yanıt liaht tayin etmeyi düşündügü" biçıkmadı" dedi. çiminde yorumlandı. Mehmet Keçeciler, özal'ın anket düzenlemesini "Bizim için yeni bir usul değil" diye değerlendirdi. Keçeciler, "Sayın Özal karar arifesindedir. Ama 3. soruyla kendisinden sonra birisini işaret etmeyi düşündügü ortaya çıkü " biçiminde konuştu. Eski Bakan Biilent Akarcalı ise, "Anket, Başbakanın bir alışkanlıgı. Heyecansız şekilde grubun nabzını alıyor" dedi. ANAP Genel Başkan Yardımcısı Metin Gürdere de anket yapılmasımn iyi olduğunu belirtirken, "Belki arkadaşlarımız 3. soruda tereddüt etmiş olabilirler ve 1 ve 2. soruda olduğu gibi destek vermemiş olabilirier" diye konuştu. nin pek fazla sesi de çıkmayabilir. Ama bu, işin bittiği, her şeyin tıkır tıkır işleyip devam belediyeleri yitirerek bir bakıma yerel iktidara edeceği anlamını taşımaz. İlk genel seçimveda etmiştir. İktidar nimetlerine alışkın bir de iktidara veda edeceği açık olan bir partiparti açısından son derece olumsuz bir du nin hele uzaktan kumandalı bir biçimde yörumdur bu. Bir yerde ANAP'ın partileşebil netilmesi çok zor bir iştir. Gitgide küçülen bir mesinde büyük rol oynayan kan damarları partide, disiplin sağlamanın, grubu bir arakesilmiştir. Belediyeler eliyle çıkar dağıtımı da tutmanın güçlüğünü deneyimli siyaset sekteye uğramıştır artık. Tıkanan kanallar, adamları çok iyi bilir. Artık seçim şansı olmaparti örgütünün de ister istemez etkisizleş dığını bilen bir milletvekili ile milletvekili olmesini gündeme getiriyor. ma şansını yitirdiğini gören tabandaki bir Turgut Özal'ın Çankaya'ya çıkışı, bu ka parti yöneticisine laf anlatmak, deveye henramsar tabloyu nasıl etkiler? Liderin cumhur dek atlatmaktan daha çetin bir iştir. Bugün ANAP'ta dikkatler daha çok Özal'ın başkanı oluşu, ANAP'ın karanlık geleceğini cumhurbaşkanlığı sonrasında odaklaşıyor. olumlu yöne çekebilir mi? Halef kim olacak? Herkes bu sorunun yanıBu soruya evet demek olanaksızdır. özal, Çankaya'ya çıkıp ANAP'ı oradan mı tıyla uğraşmaktadır. Bir tür post kavgasıdır söz konusu olan. yönetecek? Oysa, asıl soru, ANAP'ın geleceğiyle ilgiBu konuda da kimsenin kuşkusu yok. Hem hükümetin hem partinin tpterini perde lidir. Yani ANAP ayakta kalabilecek mi, siarkasından elinde tutmak isteyecektir. An yasal varlığını koruyabilecek mi? cak, anayasaya aykırılığı bir yana, bunu baÇok zor! şarmak da kolay olmayacaktır. Özal Çankaya'ya çıksa da çıkmasa da duPartiyi ve hükümeti kime teslim edeceği rumun pek değişeceğini sanmıyoruz. başlı başına bir sorundur. Bölünme korkusu ANAP'ı karanlık bir gelecek bekliyor. ve gelecek kaygısı içindeki ANAP grubuna Belki de Sayın Özal, ANAP'ın bu önleneçok aykın olmamak koşuluyla kendi istediği meyen inişini gördüğü için, Çankaya'ya çıkbirini dikte edebilir Özal. Başlangıçta kimse maya hazırlanıyor, ne dersiniz? UGUR MUMCU (Baftarafı I. Sayfada) GOZLEM CUNEYT ABCAYUBEK yazıyor (Boftarafı 1. Sayfada) Keçeciler'in dışında patronluğa gelebilmek için kuliste türlü fırıldaklar çeviren Hasan Celal Güzel, Mesut Yılmaz gibi isimler de partiye verilecek yeni biçimi Özal'ın saptamasından kaygı duyuyorlar. Ne yapacağı, kime ağırlık vereceği bilınemeyen bir ınsanın son dakikada hepsini dışlaması olastlığını unutmuyorlar. "Başlarına neler geleceğinin" biHIKMET ÇETINKAYA linci içindeler. Özal, gruptan yeHam hayaller ve (Baştarafı 1. Sayfada) ni başbakan için peşin güvence bugün alırsa, içlerinden birini tercih genel başkanlığına getırilmesiÖzal'ın bugün uygulamaya ça edeceğini, ama o kişinin belki de nin daha uzlaştırıct olacağı kanısı lıştığı projeye düne kadar sade kendisı olmayacağını görüyorlar. belirginleşti. Özellikle ANAP'lı liberaller, ce güçlü bir varsayım gözüyle bakılıyordu. Anketteki soru Özal'dan kurtulmak, siyasal ik genel başkanlığa Güzel'in geti"Biz bir kulüp değiliz. Statüko'niyeti' ortaya koydu, gözlerini balleri için önlerine çıkan son fır rilmesinin yararlarını saymaya gerçeğe kapamak isteyenlere sat. Ya olacaklar ya olamayacak başladılar. Böylece, tabanda gö cu partiler kulüp gibi. Onları desışık tuttu. ANAP kulisınden alı lar. Tabii aralarında ikilemler ya rülen çatlamanın, yani disiplin tekleyenler Fenerbahçe ve Benan bilgilere göre tepeden ine şıyor. Güzel kazansa yarışı, Yıl kuruluna verilen kimi liberallerin şiktaş'ı tutar gibi yapıyorlar. Ama cek bir başbakan adayına ANAP maz Bey mesut olmayacak. Me bu yönteme 'evet' dedikleri göz yeni yetişen gençler böyle düşünmüyorlar. Statükocu partiler, grubu 'sıcak' bakmıyordu. sut Bey başbakanlığa ve sonra lendi. ANAP içindeki liberal kanat yerlerini muhafaza edemezler. Böyle bir sonuç doğaldt. Grup liderliğe gelse, Güzel beyimiz ta 'müstakbel lider' isimleri siv mutsuz olacak. Son günlerde Hasan Celal Güzel'in Özal'dan Onun için bölünmeyelim, parçarilirken çevrelerinde destekleyen Güzel'le Keçeciler'i uzlaştırma sonra genel başkanlığa getiril lanmayalım." ANAP bugün 21.8'lik oyla ikçemberler oluştu. Grup içindeki çabaları bir başka hedefi vurma mesine sıcak bakıyor. Onlar için grupların eğilimlerini almadan ya yönelik. Ya Keçeciler ya da tek koşul, parti içinden yok olup tidarda. Özal bunun ayrımında. Özal'ın tek başına başbakan ata Güzel özvehde bulunur, öteki silinmemek. Yani kutsal ittifakçı Bir erken seçim olsa ANAP'ın oyları daha da düşecek. Büyük masından sonra olayın nereye adına liderlikten vazgeçerse, bir ların hışmına uğramamak. Bize anlatılanlar, "Keçeciler olasılıkla yerel seçimlerdeki gibi varacağını hemen herkes biliyor leşen iki güç Mesut Yılmaz'ı vudu. Özal'ın yeni başbakanla ilgi racak ve özellikle muhafazakâr genel başkan olursa, biz gide üçüncü parti olacak. Cumhurbaşkanlığı yolunda li son denemesi. geleceği karı kanadın benimsemediği Dışişlen riz" biçimindeydi. Oün ise Güzel formülüne destek verdiklerini yürüyen Özal, o nedenle ANAP şık, hatta sorunu daha karmaşık Bakanı "ekarte" edilecek. grubunu bir milletvekili toplulubiçime dönüştürdü. Özal'ın gizliden gizliye yürüt açıkça belirttiler: Eğer Güzel, Özal'dan son ğu gibi değil, kameleri kötü bır Anket soruları önlerine gelir tüğü bir başka plandan acaba gelmez ANAP milletvekillerinde haberleri var mı? Cumhurbaşka ra genel başkan olursa, parti bö öğrenci dersliği gibi görüyor. Onlara anketler doldurtuyor, kim ne ki befli belirsiz kanılar yargıya dö nı Özal, aşağıda iki de bir deği lünmez. yapmak istiyor, el yazılarıyla tek Şu soruyu yönelttik: nüştü. Özal, kafasındaki başba şik görüşler yansrtacak bir baş...# Keçeciler, örgütü elinde tu tek saptıyor. kan adayına gereksindiği deste bakan istemıyor. Şöyle etliye sütMehmet Keçeciler'in aylardır ği grupta bulursa, o isim. bir sü lüye karışmayacak, yüzeyde tuyor. Özellikle İstanbul, Ankara re sonra kuşkusuz ANAP lideri ANAP'taki grupları çevresinde ve İzmir'de. Keçeciler'in ağırlığı üzerinde durduğu "disiplin içinde çözeriz" sözü var. Günü gelolacaktı. Liderliğe hevesli isim toplayacak bir insan arıyor. Bel karşısında ne olur? diği için anımsatalım: Yanıt şöyle oluyor: lerle arkalarında toplanan millet ki de buldu. Özal'ın gözde ismi, Kimse unutmamalıdır ki Sayın Özal'ın ANAP gruvekilleri için bu gidiş, pek çok Oltan Sungurlu. Hükümet, bu is'idealin' düş aşamasında donup mi Güzel'le Yılmaz'a neden yeğ bunda yaptığı ankette "göstere ANAP'ta MKYK, partiyi hükükalması demekti. lemesin? Onlar parti ve yönetim ceğim başbakan adayını destek metten çekmek yetkisine sahipGrup, Özal'ın son oyununa de Özal'dan farklı düşüncelere ler misiniz?" sorusu da vardı. tir. Keçeciler'in bu sözlerinde pargelmekten kaçınıyordu. Başba sahip iki kişi. Ya Sungurlu? Sanırız, bu soruya verilen yanıt kan adayından kaynaklanan kar Özal'la hemen hemen her konu 'evet', 'hayır' olarak yüzde 50 idi. ti örgütünden aldığı bir güç varmaşa birden somutlaşıyor, kuş da aynı doğrultuda. Hatta içine Yani yarı yarıya. Ama partinin dı ve kimi çevrelere de gözdağı kusuz başta Özal ve partiye ege sindiremediği görüşlerde duygu bölünmemesi için iki tarafın an veriyordu. Keçeciler'in formülü şuydu: • men olmayı düşleyenleri rahatsız lannı bastırıp Özal gibi düşünme layış göstermesi gerekir. ANAP genel kongresi bir ediyordu. Muhalefetin ilk fırsatta, sini becerebilen bir siyasetçi. Bir Keçeciler genel başkan hem de demokratik yollardan yıl, belki de daha fazla süre, Ol olursa, partiden ayrılmalar söz genel başkan seçmeden önce bir başbakan atanabilir. Biz buaşağıya indırme planlarını bugün tan Sungurlu ile hem başbakan konusu olur mu? önemsemez görünen Özal, par lığı hem de partiyi "yukarıdan di Kutsal ittifakçı kanat nu bir baskı unsuru görmeyiz. tideki karmaşanın bir bölünme lediği gibi yönetmek" varken, ya ANAP'ın genel görünümünü bo Ancak kongrede parti yönetimiye, parçalanmaya kadar uzana ramaz doğalı ötekilere niçin yan zuyor. Bu olay bizi özellikle bü ni ele geçirirsek, atanan başbacağını biliyor. Aksine inansaydı, tutsun Özal? yük kentlerde etkiledi. Özfatura' kanı ve bakanları. yani hükümeti son grup toplantısında bir çeşit Bu karışık tabloyu göstermek nın İzmir'de çizdiği imajı hâlâ düşürme yoluna gideriz. Keçeciler ve arkadaşları HaVasiyet' içeriği taşıyan konuşma istemiyorlar. Fakat yukarısı bıyık. üzerimizden atamadık. Keçeciler sında sık sık bölünmeden kaçın aşağısı sakal. Nereye 'şey' yapa olayı da böyle. Eğer parti yöne san Celal Güzel'e sıcak baksamanın erdemine değinmezdi. cağını bilemeyenler topluluğu bir timinin başına Keçeciler gelirse, lar bile uyumlu havanın ötesinde bir gerçeği tartışmaktan geri Bölünmeyı hissetmeseydi, iktidar partisi. Özal arpacı kum kopmalar olur. Mehmet Keçeciler gibi hem gru rusu gibi düşünüyor. CumhurANAP içinde KeçecilerGüzel kalmıyorlar: Cumhurbaşkanı, yeni başbun hem de örgütün nabzını gü başkanı oldukian sonra partinin, hesaplaşmast başlayacak. Annü birlik tutan bir siyasetçi, olay hükümetin dizginleri eline alıver cak bu hesaplaşmayı, Özal'ın bakanı ataması için ANAP kongların nasıl gelişeceği, hangi bo mesini engellemeseler? Arada her iki tarafı yumuşatarak, den resinin toplanıp genel başkanıyutlara varacağını kestırmenın bir bozuluyor yaramazlara. Her geleri gözeterek çözümlemesi nı belirlemesini bekleyecektir. güçlüğünden söz ederken "ga birini elinden tutmuş, koca koca olası. Çünkü kutsal ittifakçı ka Çünkü oaşbakanın çoğunluk yet tabii parçalanma olabilir" koltuklara oturtmuş, bugün ayıp nat içinde Hasan Celal Güzel 'e partisinin genel başkanı olması demezdi. Keçeciler, partinin içi ediyorlar doğrusu. sıcak bakanlar olduğ gibi, libe demokrasinin geleneğidir. ANAP ne düştüğü çaresizliği yumuşak Anket, 1983'te dört parçalı ral kanatta da "Güzel'i isteriz" kongresinin toplanması için 45 itadelerle söylüyor, ama söylüyor. ANAP'ın bugün yüz parçaya bö diyenler bir haylı ağırlık kazanı gün beklenilmesi diye bir şart yoktur. Arkadaşlarımız Özal Çeşitli gruplann yanı sıra Özal'ı lündüğünü bir kez daha kanıtlı yor. hem Çankaya'da hem de partinin yor. Sözlüklerden seçip çıkardıZaten Özal da ANAP grubun cumhurbaşkanlığına adaylığını başında görmek istemeyen bir ğı sözcükleri dinleyen yok. "Ne da yaptığı 'veda' konuşmasında koyduğu gün hazırlıklara başlargruba dikkatleri çekiyor. Demek demek statükoculuk?" Özal'ın bu noktalara değindı. ANAP'ın lar. Özal'ın anket formülüyle başki parti içi çürüme bu noktalara mantığına göre "cumhurbaşkanı genel görüntüsünü çizerken kadar gelmiş. seçilmesini sağlamak demektir." "Biz bölünmemeliyiz, parçalan layan ANAP içindeki gelişmeleÖzal'ın bir başbakan atayarak Ya da "bir insan örneğin Özal mamalıyız" dedi. Özal'ın bu söz rin özeti bu anlattıklanmız... karar verecek miydi, yoksa yüzde 21.8'lik partiyi "kaderiyle baş başa bırakıp" çekip gidecek miydi? Ozal, geleceğini güvenceye almak için atayacağı başbakanı grubun desteklemesini istiyor. Soru, gerçek anlamıyla Özal'ın gelecek kaygısına dayanıyor. Çünkü Özal'ın kafasındaki isme destek araması, bir başbakan atamanın ötesinde önem taşıyor. Partinin geleceğini "yukarıdan aşağıya" bir sistemle düzenlemeyi ön plana alan özal, destek sağlarsa yeni başbakanı, ANAP liderltğine oturtacağını açıklamış oluyor. tepeden inme lider yaratma isteğine karşı, Keçeciler genel başkanlığa kimin layık olduğunu "onu delegeler söyler" diye yanıtlıyor. Özal'ın tersine örgüte bir lider sindimne yerine kongrede örgütün uygun gördüğü kişinin liderliğe getiriimesini savunuyor statükocu değilse, iyiniyet, diyalog, uzlaşma, sağduyu, halk iradesi, hoşgörü bir kenara atılır" demektir. İşte, bu kafayla yıllardır yoğrulan ANAP, şimdi içinden çıkılması zor olayların içinde çırpınıp duruyor. Gün gelecek, kaçamayacak, erken seçime mahkum olacak. O zaman ANAP, güm diye gidecek. İkinci aşama gelecek, artık "İnönü de onu kurtaramaz", Çankaya'dan güm diye aşağfya duşecek. iki güm, eder bir gümgüm. Geleceği tanımlayalım: Özal = gumgüm! IZMİR'den Güçlerinin sanılandan fazla olduğunu savunan Karaduman, "Biz bir aday gösterme egiiiminde degiliz. Ama arkadaşlar arasında aday olmak isleyen olursa karşı çıkmayız, oyumuz gizlidir" dedi. Başbakan Özal'ın ANAP grubunda anket yapmasından sonra ANAP'lı milletvekilleri arasında toplantılar ve kulis faaliyetleri hızlandı. Anketten hemen sonra Karaduman, Meclisteki odasmda bazı arkadaşları ile gö. rüştü. Karaduman ve arkadaşlan son gelişmeleri değerlendirdiler. tkili üçlU gruplar halinde yapılan görüşmelerde özal'ın tavn da yorumlandı. Bu görüşmelerde ilk olarak "Şimdilik 16 ekimde yapılacak MKYK toplantısının beklenmesi, bu sure içerisinde cumburbaşkanı adayı çıkanlmaması, Başbakan Özal'ın ANAP'taki genel başkanlık sorununa raüdahale etmesi halinde buna karşı tavır gelişürilmesi" üzerinde görüş birliğine varıldı. Bu görüşmeler sırasında Karaduman'a, "Cumhurbaşkanı adayı olarak çıkmak durumunda kalabilirsin" görüşü de dile getirildi. Ancak Karaduman bunun daha sonra değerlendirileceğini söyledi ve Istanbul'a gitti. Bu arada Karaduman ve arkaÖte yandan ANAP milletvekildaşları arasında yer alan eski Bakan Mükerrem Taşçıoglu, eski lerinin gruplar halinde Adalet BaBaşbakan Yardımcısı Kaya Er kanı ve ANAP'ın eski Teşkilat dem ve eski Bakan Mnstafa Ka Başkanı Oltan Sunguriu'yu ziyaret ederek Güzel ile Keçeciler arasındaki genel başkanlık çekişmesine müdahale etmesi ni istedikleri öğrenildi. tçlerinde "hareketçi" leri, kendisinin seçeceği bir baş eğilimdeki milletvekillerinin de bakana karşı tavır alınmaması, yer aldığı ANAP'lılar, Sungurlu'tepki gösterilmemesı anlamını ya, "Siz teşkilaümızda tanınan birisiniz. Parti içindeki çekişmeletaşıyordu. Şimdi Özal'ın sözterine bir kez rin de dışında kaldınız. Genel Başkan adayı olun" önerisini götürdaha bakalım: dükleri bildirildi. "Ancak aday olmasını önleme güciimüz yok. Meclisin vereceği karara da saygılıyız. Anayasanın verdigi yetkiyi kullanacaktır. Bunu başka bir istikamete çekecek değfliz." Ancak Sungurlu, Başbakan özal'ın cumhurbaşkanı adayı olmadan genel başkanlık çekişmesine girilmesini doğru bulmadığını iletti. Adalet Bakanı Sungurlu'nun ANAP Genel Merkez yöneticileriyle de görüştüğü belirtildi. Edinilen bilgiye göre Sungurlu, ANAP'ın MKYK üyelerine şu mesajları iletti: " Zayıflamış bir partide genel başkanlık çekişmesine girmek yanlıştır. Önerali olan ANAP'ın yeniden eski gücüne kavuşmasıdır. Başbakan, cumhnrbaşkanı adayı olacaksa olaganüstü kongreye tek bir aday ile gidilmelidir. Bugün genel başkanımız görevdedir, buna rağmen genel başkan secmemiz yanlıştır. Başbakan Özal cumhurbaşkanı adayı olacaksa, genel başkanlık için düşündügü ismi cumhurbaşkanlığı turlanna geçilmeden açıklamalı ve merkez karar yönetim kurulunun göriişlerini almalıdır." Sungurlu'nun, bu görüşleri Başbakan Özal'a da ilettiği öğrenildi. Sungurlu, Başbakan Özal'ın önereceği genel başkan adayının etrafında birleşmek gerektiğini de kendisiyle görüşen ANAP milletvekillerine aktardı. Kaya Erdem'in de Sungurlu ile görüştüğü ve kongreye tek adayla gidilmesi görüşünü dile getirdiği öğrenildi. ANAP Zonguldak Milletvekili Veysel Atasoy da Cumhuriyet'in sorularını yanıtlarken, cumhurbaşkanı adayırun son güne bırakılmasını eleştirdi, "Öyle bir makam için doğnıdan doğruya aday olmak gerekir. Özal'ın adaylığını açıklamamasını parti konusunda bir takım endişeleri olmasına baglıyorum" dedi. Atasoy, yeni parti yönetiminin cumhuriyet ilkelerine sonuna kadar bağlı ANAP'lılardan oluşmasını, yeni parti yönetiminin "aşağıdan yukarıya doğru" biçimlenmesini önerdi. Atasoy, Özal'ın kendisinden sonra başbakanlığa aday göstereceği kişiyi destekleyip desteklemeyecekleri biçimindeki soruyu yanıtlarken, "Bu, cumhurbaşkanı olan kişinin tarafsız olması gerektigi imajını zedeleyen bir yaklaşım. Özal elbette cumhurbaşkanı olabilir, ama secildiğj andan itibaren üzerindeki parti hırkasını çıkartması gerekir. Bu tür bir anket bundan sonra da müdahale kocu partiler yerlerini muhafaza edemezler" diyerek bu sözcüğün de anlamını değiştirdi. "Statüko" Latin kökenli bir sözcüktür; "statuqud' diye yazılır. Genellikle "içinde bulunulan durum" anlamına gelir. Bu kavram, devletler hukukunda bir başka anlamda kullanılır. Bu bağlamda statüko, "yürüriükteki antlaşmalarla belirlenen durum" demektir. Bu sözcük, uluslararası diplomasi dilinde, "var olan güç dengelerinin sürdürülmesi" amacn nı izleyen siyasetler için kullanılır. "Status quo ante" statü sözcüğünden üretilen bir kavramdır; "var olan durumdan önceki koşullar" anlamına gelir. Türkiye'deki bugünkü statünün temel metni 12 Eylül anayasasıdır 12 Eylül anayasası, kısıtlı bir demokrasi anlayışına dayalı yasakçı bir düzen getirmiştir. Yasakçı düzenin öteki kuralları da Mussolini ceza yasasmdan alınan ceza yaptırımı içeren maddelerdir. Özal demek istiyor ki: Ben, transformasyondan, yani değişimden, dönüşümden yanayım, bu nedenle statükoya karşıyım. "Değişim" dediği de 24 Ocak kararlarıdır. 24 Ocak Kararları, Türkiye'de "devlet mudahalesiliği"nin alanını daraltmamış; tersine, büyütüp, genişletmiştir. Her ekonomi şu ya da bu ölçüde "karma" özellikler taşır, yine, her ekonomi yine şu ya da bu ölçüde 'müdahaleci'dir. Günümüzde artık, bu "müdahale"n\n doğurduğu sosyal politikalar ile müdahalenin demokratik yol ve yöntemleri izleyip izlemediği önem kazanıyor. Ekonomi 12 Eylül sabahından bu yana "emirkomuta ekonomisi" olarak uygulanıyor. 1984 yılından bu yana çıkarılan yasalarla da devletin ekonomiye müdahalesi arttırılmıştır. Peki, bu model Türkiye'de başarılı oldu mu? Hayır, olmadı. Bu "emir komuta ekonomisi" bozuk gelir bölüşümünü daha da bozmuş, ulusal gelir dağılımındaki adaletsizlik, koskoca Türkiye Cumhuriyeti'ni Afrika ülkeleri ile karşılaştıracak acıklı bir duruma sokmuştur. 'Pazar ekonomisi' IMF borçlarının ödenmesi için hazırianmış bir "tahsil programına" bağlanmıştır. Serbestlik, sözdedir. "Statüko" değişmişse, reel ücretleri düşen, ellerine geçen aylık ve ücretlerin alım gücü yüzde seksenlik enflasyon ile dilim dilim rendelenen emekçiler ve emekliler zararına değişmiştir. Statüko değişmişse, devlet eliyle korunan ayrıcalıklı şirketler yararına değişmiştir; eğer statüko değişmişse, KİT ve bağlı kuruluşları ucuza kapatan yabancı sermaye yararına değişmiştir. Statükoları değiştirecek olanlar ilerici partilerdir. 12 Eylül, bugünkü statükonun ana metnidir. 12 Eylülcüler de bu statükonun bekçileridir. Sayın Özal, 12 Eylül askeri hükümetinin ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı değil miydi? 12 Eylül'ün askeri lideri Çankaya Köşkü'nü boşaltıyor, yerine, 12 Eylül askeri hükümetinin Başbakan Yardımcısı geliyor. Statüko, bu anlamda da hükmünü sürdürüyor. Bugün için Türkiye'de "statükoya karşı olmak", 12 Eylül anayasası ile 12 Eylülcülere karşı olmakla eşanlamlıdır. OzaPm baklası (Baftarafı 1. Sayfada) SHP ve DYP tepelerinde özal'ın cumhurbaşkanlığı ve yerine bırakacağı başbakan konusuna böyle bakılıyor. Bu doğal. Ama doğal olmayan ANAP içinde de bu görüşü paylaşanlann olması. Parti kuruculan eski bakanlar bir iki yıl öncesinin parti kurmayları arasında, Özal'ın Çankaya'ya çıkmak isteme aşkını gemi direğine tırmanmakla eşdeğer görenler o kadar çok ki. Bu tehlikeli ve anlamsız tutkuya yine de özal'ın kendi bileceği iş deniyor. Ama diye ekleniyor, "Kendisinden sonraki yere kimin geleceği konusu ise bizim, yani partinin işidir." Dün Meclis'te test şokunun yarattığı bocalama hâlâ süriiyordu. Test özal'ın Çankaya'ya çıkması kesinleştikten sonraki ANAP'ta kargaşayı adeta tescil etti. Özal'ın bugüne dek "senaryo" diye nitelediği "Özal'ın vdiahtı" konusu önceki günkü "test sorusu" ile gerçek haline geldi. Şimdi iş, bu gerçeği hayata geçirirken kimin söz sahibi olacağıdır. özal'a kayıtsız şartsız bağlıhğını Meclis başkanlığı seçiminde kanıtlamış 180 küsur milletvekili dışındakiler "Veliaht seçiminde kesinlikle rol üstlenmeliyiz" kararındalar. Bunlann sayısı 100 dolavına. Özal sonrasının " A N A P manzarası"nı bu 100 kişi çizecek. Ortaya çıkacak tablonun çok karışık olacağını tahmin etmek zor değil. Özal'ın "Benim sececegim kişiyi başbakan olarak destekler misiniz?" sorusu (ve kaygısı) bu yüzden. Cumhurbaşkanı adayı (?) Özal biliyor ki, manzarası bu kadar karışık bir ANAP tablosunun arkasında Çankaya'da uzun süre oturulamaz. Özal, 9 kasımda genel başkanlıktan ve başbakanhktan ayrılınca, parti tüzüğune göre, Teşkilat Başkanı Orhan Demirtaş otomatik olarak genel başkanvekili olacak. Ama bu görev en çok 15 gün. Tüzüğün 36. maddesine göre 15 gün içinde MKYK toplanarak partiyi kongreye götürecek, genel başkanvekilini seçecek. Kongre 45 günde toplanmak zorunda. tşte, özal'ın "Cumhurbaşkanı olursam başbakanı ben seçeyiın mi?" diye sorduğu üçüncü sorusu burada gündeme geliyor. Özal'ın cumhurbaşkanı olarak başbakanı secme yetkisi anayasal bir hak. Böyle olunca, "Benim sectigim başbakanı benimser misiniz?" sözünün arkasında bir sürçü lisan yok ise, önemli bir gerçek var. O da şu: "Benim seçeceğim başbakanı kongrede genel başkan yapar mısınız?" özal önceki gün bu söz ile baklayı ağzmdan çıkarmıştır. Dün Meclis kulisleri ortaya çıkan bu "bakla"nın çevresinde döndü. Özal'ın bir süre çift başlı, yani başbakan "e genel başkan ayrı bir sistemi benimseyebileceği inanışı bir bölüm muhafazakârlar arasında yaygın. Buna göre cumhurbaşkanı partiye görünürde fazla karışamayacağı için iki başlı bir yönetim modeliyle parti ve hükümeti birbirine denetletecek ve dengeletecektir. Bunun için de elinde MKYK mekanizması bulunmaktadır. 50 kişilik bu kurulun 15'i bakan olarak tayin edilebiliyor. "Cumhurbaşkanı Özal" partililerle göruşemeyecektir. Ama her gün MKYK üyesi bir bakanı Çankaya'ya çağırarak parti içi manzara konusunda bilgi alıp partiyi de yönetmesi mümkün olacaktır. Özetle Özal, Çankaya'dan ANAP'ı yönetme formülleri ve bu formülleri kimin eliyle uygulayacağının hesabının son işİemlerini yapmaktadır. özal'ın "direge ürmanması"na evet denmesi kesindir. Ancak kaptan köşküne adam tayin etme hesabı epey gürultü koparacaktır. Çünkü direk tepesinden güvertede ve makine dairesinde kalanlara hükmetmek kolay degildir. Hele de gemi su alıyorsa ve çevredeki gemilerden "seni direkten indireceğiz" bağırtıları yukseliyorsa... Ifaptıgım (Baftarafı I. Sayfada) katıldı. Ikitelli Sanayi Bölgesi'ndeki 31 kooperatifin yöneticilerine arsa tapularını dağıttı sonra da Marmara Bölgesi Küçük Sanayi Siteleri Yapı Kooperatifleri ve İstanbul Esnaf ve Sanatkârlan Dernekleri Birlikleri'nce hazırlanan "Piri Ahi Evran Sofrası"nda yemek yedi. Sağnak yağmur nedeniyle kısa süren törenlerden sonra Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı Idaresi'nce Halkalı'daki Kontrol Merkezi'nde düzenlenen brifinge katıldı. Brifingden sonra, gazetecilerin sorularını yanıtlayan özal, anketin, adaylığını koyacağı izleuimlerine yol açtığımn söylenmesi üzerine şu açıklamayı yaptı: "Eğer Cumhurbaşkanı seçilirsem göstereceğim başbakan adayını tasvip eder misiniz? Soru böyleydi. Bir kere anayasaya göre Başbakanı, s?cüen Cumhurbaşkanı gösterir. Bu doğru bir şey. Ben arkadaşlarımdan soruyorum. Göstereceğim birisi olacak, başka çaresi yok, eğer seçilirsem. Ben gösteriyonım, ama arkadaşlanm tasvip edecekler mi? Bana itimatları var mı? Yaptığım da bir danışmadır. Arkadaşlanma sordum, dedim ki; bu bir danışmadır. Karar ise bana aittir. Neticede karar verirken tabii ki bu konulardan bir tanesi memlekete nerede hizmetim daha iyi olur? Bunu üüşünüyorum. Yoksa, başka bir sebep yok. Tabii Cumhurbaşanı olmak şerefli bir görevdir, ama orda mı daha iyi hizmet ederim, başka bir yerde mi? Benim asıl düşüncem budur. Koltuk meselesi degildir. Karanm önümüzdeki günlerde ortaya çıkacaktır." Başbakan Turgut özal, dün saat 20.05'te İstanbul'dan Ankara'ya döndü. özal havaalanında gazetecilere yerel seçimlerle İlgili bir anısıru aktardı. özal, "lsmet Paşa 1963 secimleri mi tam hatırlayamıyorum, iktidardayken yerel seçimleri kaybetmiş. 'Ne olacak?' diye soran arkadaslanna 'Bu seçilenler meclise gelmiyor ki' karşılığını vermiş" dedi.