Katalog

6 OCAK 1989 EKONOMt CUMHURÎYET/9 Dolar (satış) Mark (satş) Ata Ura (satış) M. BANKASl'NDA Dolar (döviz alış) Daiar (efektif saöş) Mark (döviz alış) Mark (efektif satış) interbank faizi: TÜRKİYE'den îhracatçıya sağlanan doğrudanparasal destek 1989'da büyük daralma gösterecek EKONOMI NOTLARI ALTINDÖVİZ OSMAIS ULAGAY i SERBEST PİYASADA DÜN 1850 1036 164.500 BUGÜN 1827.84 1850.00 1021.71 1034.10 25.00 Teşvîkli îhracatın zor ydı İhracata 1988 yılında 1 trilyon liraya yakın doğrudan parasal destek ENİS BERBEROĞLU ANKARA thracattadoiru sağlandı. Bu rakam 1989 yılında 400 milyar liraya inecek. Buna dan parasal desteğe makas geidi. karşılık, ihracata yönelik üretim yapanlara sağlanacak ucuz elektrik, 1988 yılmda ı trilyon liraya yakm fueloil ve kömür desteğinin faturası yıllık 200 milyar lirayt bulacak. doğrudan parasal teşvik alan ihracat kesimine 1989 yılında ta; nacak parasal teşvik tutarı 4ı M milyar lirayı aşmayacak. Ancak ihracata yönelik üretim yapan sanayi kesimine verilecek ucuz elektrik, fueloil ve kömür desteğinin faturası 200 milyar lirayı bulacak. İhracat kesimine tanınan başlıca teşvikler vergi iadesi ödemeleri, destekleme fiyat istikrar fonu primleri, kaynak kullanımı destekleme fonu primleri, vergi, resim ve harç istisnaları ile kurumlar vergisi istisnalarından oluşuyordu. Bu teşviklerden vergi iadesi ödemeleri yıl sonu itibarıyla sıfırlandı. Bağlantısı yapılan ihracatın vergi iadeleri nisan ayına kadar sürecek. Destekleme fiyat istikrar fonu prim kapsamında olan mal sayısı 70'ten 110'a yükseltildi. Ama kurumlar vergisi istisna tavanı 4 katına çıkarıldı. 1988 yıhnın ilk 11 aylık kesin verilerine göre ihracatçıya 616 milyar lira tutannda vergi iadesi ödemesi yapıldı. Aynı sürede destekleme primi ödemeleri 283 milyar lirayı buldu. Kaynak kullanımı destekleme fonu primleri ise 10 ^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^ lan fueloil'i 250 lira dolayındaki ihraç fiyatı üzerinden alacaklar. Komurde ise henüz fiyal belirlemesine gidilmedi. Enflasyonla Savaşta Yeni Bir Fırsat ! j Firma bazında Üretim asamasındaki ihracat teşviklerinin hesaplanmasında firma bazında hareket edileceği de kaydediliyor. Sektörler ve firmalar arası girdi maliyetlerinin farklı olduğuna işaret eden yetkililcr, bu konııda şu bilgiyi verdiler: "Örneğin demirçelik sektönınde bir ton urelimin ortalama 500 kilovatsaal eleklrik enerjisi girdisi oldugunu biliyoruz. Ama farklı teknolojiler nedeniyle bazı firmalar 450 k«h, diğerleri 600 kv.h elektrik kullanıvorlar. Bu durunıda her firmanın teknolojisine göre ucuz eleklrik girdisi sağlanacak. Eğer bu yöntem sektör içi huzursuzluğa yol açarsa sektör ortalaması saptayabiliriz." Vergi iadeleri ödemesinin yılın ilk 4 ayında sürmesi nedeniyle ihracatta yılın ilk yansında ciddi bir gerileme beklenmiyor. Ancak özellikle parasal tesviklerir. büyük ölçüde azalacağı yılın ikinci yansında ihracat te^viği için kur politikasından başka araç kalmayacağına işaret ediliyor. Emisyon 77 tnilynr daraldı ANKARA (ANKA) Emisyon hacmi 4 ocak günü 77.1 milyar lira daha daraldı ve 4 trilyon 197.6 milyar lira düzeyine indi. Emisyon hacminde, ay ortası maaş üdemelerinin etkisiyle 4.7 trilyon lira düzeyinin aşıldığı 15 aralıktan sonraki dönemde meydana gelen daralma da 511.1 milyar liraya ulaştı. Üretim teşvikleri nasıl ışleyecek? • Ihracatçı üreticiler, geçen yılın iınalat ve ihracat rakamlarını hesaplayarak DPT'ye başvuracak. • DPT ihracatın üretim içindeki payıtu gdz önüne alarak bir belge düzenleyecek. Belgede firmanın ne ölçüde ucuz elektrik, fueloil veya kömtir kullanacağı aynntüı yer alacak. • Fırma drnefin elektrik faturası geıdifcinde elindeki belgeyle TEK'e başvurarak indirimli tarifeden yaıarlanacak. • Üretim aşamasındaki ihracat teşviklerinde sektör bazında degil firma bazında hareket edüecek. milyar lirada kaldı. Böylece 11 aylık parasal ihracat desteği tutarı 909 milyar liraya ulaştı. 1989 yıhnda ihracatçıya tanınan tek parasal desıek ise destekleme primleri olacak. Bu kalemden yapılacak ödemeler için 386 milyar lira ayrıldığı öğrenildi. Geçen yıl Merkez Bankası ve Eximbank'tan ihracatçıya 250 milyar liraya yakın ucuz kredi verildi. Bu yıl Eximbank"ın ihracat kesiminin rotatif biçimde finansmanı için 300 milyar lira kaynak ayırdığı kaydedildi. Merkez Bankası reeskont desteklerinin de yine Eximbank aracılığıyla kullandınlması planlanıyor. Söz konu vuracak. DPT'de ihracatın üretim su yeni yöntemin kredilere hız kaiçindeki payı göz önüne alınarak zandırması bekleniyor. bir belge düzenlenecek. Bu belgede firmanın ne ölçüde ucuz elekÜretim aşamasında trik, fucloıl veya kömür kullanaleşvik sistemi bileceği aynntılı biçimde yer 31 aralık tarihinde çıkan yeni alacak. Firma. örneğin elektrik fateşvik kararnamesine bir tebliğle açıklık getirilmesi bekleniyor. th turası geldiğinde elindeki belgeyracatm "üretim aşamasında le TEK'e başvuracak ve belgede tesvigini" öngören yeni sistem yer alan eleklrik tuları kadar 1 edinilen bilgiye göre şöyle iş cent indirimli larifeden yararlanaleyecek: cak. Böylece ucuz elektrik kota İhracatçı üreticiler, geçen sını 1 ayda veya 1 yıl içinde kulyılki imalal ve ihracat rakamları lanabilecek. İlk belirlemelere gönı hesaplayarak DPT'ye baş re ihracatçı üreticiler, TtiPRAŞ' Posta çeki kullanımı ANKARA (AA) Posta çeki hesabı açtıranlarm sayısının ülke çapında 22 bine yaklaştığı bildirildi. Geçen yıl posta çeki hesaplarmdaki yıllık ciro trilyona dayandı. Geçen yıl posta çeki hesaplarına giren miktar 984 milyar liraya ulaştı. Bu rakam, 1987 yılmda 410.2 milyar lira olarak gerçekleşmişti. 1.1 trilyonluk menkul kıymet ANKARA (ANKA) Sermaye Pivasası Kurulu (SPK), 1988 yılmda 334 şirkete 1 trilyon 137.5 milyar liraltk menkul kıymet ihraç izni verdi. SPK verilerine göre, ihraç izinleri tutannda 1987 yılına göre yüzde 66.7 oramnda bir artış gözlenirken, izin alan şirket sayısmda 41 azalma oldu. SPK I987'de toplam 375 şirkete 682.5 milyar liralık ihraç izni vermişti. Petrol ucuza geliyor Beyaz eşya satıştanna fon getirilmesi gümrüksüz satış mağazalanndan alışveriş yapmaya gelenlerin tepkisine yol açtı. Fonu duyan btrçok vatandaş altşveriş yapmaktan cayarken bu mağazalardan Doğubank gibi yerlere mal akışının da yavaşladığı belirtilıyor 10 dolar sınırında Mevduat 22 trilyvnu aştı ANKARA (AA) Bankalann toplam mevduatı, 916 aralık tarihleri arasmda kaydedilen 130.2 milyar liralık artış sonucu 22 trilyon 94.9 milyar liraya ulaştı. Mevduat hacmi, 9 aralıkta 21 trilyon 946. 7 milyar lira düzeyindeydi. Toplam mevduattaki artışa paralel olarak vadeli tasarruf mevduatı da, bir haftada 215.1 milyar lira genişleyerek 16 aralıkta 12 trilyon 204.7 milyar liraya yukseldi. Vadeli tasarruf mevduatı, 9 aralıkta 12 trilyon 25.6 milyar lira düzeyinde bulunuyordu. Gtimrüksüz satışı fon çarpü Ekonomi Servisi Gumrüksüz satış mağazalannın yaptığı satışlarda başlayan fon uygulaması, satışlan bıçak gibi kesti. tstanbul Çobançeşme'de bulunan toplam 17 gümrüksüz satış mağazasında satışlar yaklaşık bir hafta içinde yüzde 50 düşerken, "mağazalardan Doğubank'a mal akışının azaldığı" ve gerçek ihtiyaç sahiplerinin alışverişinin ağırlık kazandığı belirtildi. Bu arada Simtel Grubu Genel Sekreteri Adnan Mutlu, dövizli satış mağazalarına hayır diyenlerin "kaçakçılann ekrneğine yağ sürduklerini" öne sürerek, "Dövizli satış mağazaları Ortak Pazar'a giriş için yabancı firmalarla Türk sanayiinin mücadelesinde en güzel rekabet prova modelidir" dedi. İstanbul Çobançeşme'de bulunan 17 gümrüksüz satış alışveriş yapmaya başladığım" söyledi. Bir diğer satış mağazası mağazasındaki satışlar, burada satılan mallara fon Ünimetal'in Müdürü getirilmesinden itibaren bir hafta içinde yüzde SOdüştü.taş ise fonların satışlarCengiz Erüzerindebulaşık yıkama makinesi ve klima satışlarında 200400 mark arasında değişen fon uygulamasının ar. dından her 10 alıcı müşterıden en az beşinin alışverişten caymaya başladığı ifade ediliyor. Nettur'a bağlı Gümrüksüz Satış Mağazası Müdürii Reşat Yerdemir, daha önce satış limitini 2000 marktan aşağıya çekmek istediklerini, bunu yapamayınca da fon uygulamasının başlatıldığını belirterek, "Alıcı sayısı 10'dan beşe düştü. Satışlanmızın yüzde 7080'i beyaz eşya denilen ürünlerden oluştugu için fon, satışlanmızı etkiledi" dedi. Nurol Satış Mağazası Müdürü Sertaç Nigiz, mağazalardan alışveriş yapıp bunu Doğubank gibi yerlerde satanların giderek daha az alışverip yaptıklarını, "bunun 30 aralıkta çamaşır makinesi. yerine gerçek ihtiyaç sahiplerinin üreticileri rahatsız edici boyutta olduğunu" ifade ettiler. Bu arada, elektronik ve beyaz eşya üreticilerinden Simtel Grubu adına bir açıklama yapan Genel Sekreter Adnan Mutlu, "Türkiye'de başka beyaz eşyacılann oldugunu ve her gün yenilerinin ekleneceğini" belirterek, '•Tiirkiye Ortak Pazar'a girerken, hâlâ devlet konıması ile kâr sağlama çalışmalannı bir yana bırakıp çagdaş viiksek kalite ve ucuz maliyetli mallar ile rekabet şanslarını aramak en geçerli yoldur" dedi. "Dövizli satış mağazalanna hayır diyenler. kaçakçılann ekmeğine yağ siirmektedir" diyen Mutlu, açıklamasında daha sonra şu görüşlere yer verdi: "Turkive'de Kapıkule, İzmir, Trabzon başta olmak üzere en aşağı 20 yerde daha bu mağazalann derhal açılması vakit geçirilmeden ele alınmalıdır. " Tarişbank kredisi 12 milytır lira ÎZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Tarişbank Genel Müdürü Mustafa Günenç, 1989 yılmda üreticilere dağıtılacak olan kredi miktarımn 3 milyar liradan 12 milyar liraya çıkartıldığını bildirdi. Günenç, dün düzenlediği basın toplantısında, özellikle Tariş'e bağlı kooperatif ortaklarma yönelik olacak kredi dağmmmda "daha çok kaynak sağlamayı" amaçladıklarını söyledi. ki esas etkisinin biriki ay içinde görüleceğini vurguladı. 17 satış mağazasının her birinin daha önceleri günlük ortalama cirosunun 1520 bin markı (yaklaşık 1520 milyon lira) bulduğu, bunun tüm mağazalar için günlük 250340 milyon liralık bir ciro demek olduğu hatırlatılıyor. Satışların en az yüzde 70'inin beyaz eşyadan oluştugu göz önüne alındığında, toplam 17 mağazanın günlük beyaz eşya satışının daha önceleri 200 milyon lirayı aştığı anlaşılıyor. Mağaza yetkilileri, bu cironun yarı yanya düşebileceğini, böylece günlük cironun da 100 milyon liranın biraz üstünde kalabileceğini ifade ettiler. Mağaza yetkilileri, cironun yıllık hesabında ortaya 30 milyar lirayı geçen bir rakamın çıktığını, bunun da "yerli ANKARA (ANKA) Ham petrol fiyatlarının giderek ucuzladığı ve doların da çok hızlı değer kazanmadığı bir dönemde akaryakıt fıyatlanna yapılan zam şaşkınlıkla karşılanırken, Türkiye'nin petrolün variline odedi^i fıyatın 10 dolar sınırına indiğı belirlendi. Türkiye, geçen yılın ekim ayında So\yetler Birliği \e Suudi Arabistan'dan varili 10.6 dolardan, Kuveyt'ten de 10.8 dolardan petrol aldı. DİE \erilerine dayanarak yapılan hesaplamalara göre ekim ayında Çin Halk Cumhuriyeti'nden ithal edilen petrolün variline 11.7, Irak petrolüne 12, Iran petrolüne de 13.5 dolar ödendi. Ekim ayında I milyon 560 bin tona ulaşan ithalattaki ortalama birim fiyat ise 11.8 dolar oldu. On aylık durum TUrkiye'nin 1988 yılının ilk oıı ayındaki ham petrol ithalatı 17.9 milyon tona ulaşırken, birim fiyat 15.5 dolar oldu. 1988'in aynı döneminde ise varili ortalama 18.6 dolardan 15.8 milyon ton petrol alınmıştı. Türkiye, ocakekim dönemi toplamına göre en ucuz petrolü 10.8 dolarlık birim fiyatla Kuveyt'ten aldı. En pahalı petrol ise Libya'dan ithal edildi. Libya petrolünün variline 19 dolar ödendi. Bu arada. Libya'dan sadece şubat ayında petrol alındığı ve bu ülkeyle fiyat konusunda çıkan anlaşmazlık yüzunden petrol ithalatının söz konusu aydan itibaren durduğu belirtildi. Tofaş ın fiyatları (TL) Eski Serçe Şahin Kartal Doğan Şahin (dizel) Kartal (dizel) 7.728.000 11 063.000 12.052 000 14.260.000 18.998.000 19941.000 Yeıri 8.579.000 12.167.000 13.340.000 15.663.000 21.114.000 22149.000 Zam (%d) 11.0 9.9 10.6 9.8 11.0 11.0 Borçlu ülkeler atakta MEXICO CITY/NEYV YORK (AA) 3. Dünya ülkelerinin dış borç sorunu, Venezüelia'run kısmi moratoryum kararı almasıyla 1989'un ilk günlerinde tekrar gündeme geldi. Geçmiş yıllarda dış borçlarını c.teleme veya menkul kıymet karşılığı ödeme yoluna giden Latin Amerika ülkeleri yaklaşık 450 milyar dolarlık borçlarını ödemek için yeni arayışlar içindeler. Venezüella'nın ticari bankalara olan anapara borçlannın geri ödemelerini 17 ocaktan itibaren durduracağım ilan etmesinin ardından, Latin Amerika ülkeleri, soruna çözüm bulma arayışlarına hız verdiler. Venezüella'nın yeni seçilen Devlet Başkanı Carios Andres Perez, Meksika ve Brezilya Devlet Başkanları ile Latin Amerika'nın, ortak dış borç sorunu da dahil, bölgesel sorunlarını görüşmek üzere Mexico City'de temaslarda bulunuyor. Perez'in, alacaklıları dış borç geri ödemelerini kolaylaştırmaya zorlamak için Latin Amerika ülkeleri arasında birlik sağlanmasına çalışacağı bildiriliyor. Dış borç ödemelerini şimdiye kadar hiç erteletmemesiyle "örnek borçlu" olarak gösterilen Kolombiya. Venezüella'nın kararından da cesaret alarak 1.7 milyar dolar fînansman sağlayamazsa, dış borç ödemelerinin bir kısmını 90 günlüğüne erteleyeceğini duyurdu. Meksika'nın yeni Devlet Başkanı Carios Salinas de Gortari, ülkenin dış borç ödemeleri vükünün Başbakan Özal önceki gün düzenlediği basın toplantısında j enflasyon konusuna da değinmiş ve şöyle konuşmuş: "İstikrar devamlı olmakla beraber, enflasyonist baskılar 1988 ! yılı içerisinde artmıştır. Biz hükümet olarak serbest bir ekono \ mik sistemin gereklerine uygun tedbirleri aldık. Bu tedbirler uy j gulandı ve biraz önce Devlet İstatistik Enstitüsü'nün açıkladığr gibi enflasyonda ilk ciddi azalma eğilimi aralık ayında görülmüştür. 12 aylık endekslerle yapılan mukayeseye göre Kasım ayında tuketici fiyatlarında yüzde 87.5 olan artış, yıl sonunda 12 aylık devre itibarıyla yüzde 75.2'ye inmiştir. Genel toptan eşya fiyatla., rı kasım ayında 12 aylık yüzde 80 seviyesinden aralık ayı sonunda yüzde 69.7'ye düşmüştür. 1988 sonunda başlayan bu düşüşün önümüzdeki aylarda da devam edeceğini ümit ediyorum.." Sayın Özal'ın bu sözlerini okuyunca, "Enflasyon Lobisi Bir Kez j Daha Gülerken" başlıklı Ekonomi Notları'nı hatırladım. Üşenme ( dim, açtım, baktım. 5 Ekim 1987 tarihinde yayımlanmış o yazım. Yıllardan beri Sayın Özal ne zaman "enflasyonu kontrol altına'. aldık, inişe gecti, bundan sonra artık başını kaldıramaz" faian gibi laflar etse tam tersi oluyor, bir süre sonra enflasyonun yeniden azdığı görülüyor. Bu nedenle Sayın Özal'ın önceki günkü' sözlerinin, "eflasyon lobisi"ni fazla kaygılandırmadığını, tersine, umutlandırdığını ve güldurduğünü tahmin etmek mümkün. Hangi rakama bakarsak bakalım Türkiye, 1980'den sonra en, yüksek enflasyonu 1988 yılında yaşadı. DİE'nin verilerine göre, tuketici fiyatlanyla yüzde 75'i, toptan eşya fiyatlarıyla yüzde 70'i •. buldu 12 aylık fiyat artışları. Bu rakamı uluslararası bir perspektiie oturtmak için 1988 yılında OECD ülkelerinde ortalama yıllık, enflasyon oranının yüzde 3.5 oldugunu hatırlamak ve gene ön, ceki gün gelen bir teletee göz atmak yeterli: "Seul (AA) Güney Kore'de geçen yıl fıyatların yüzde 7.2 ora / nında arttığı açıklandı. Bu rakamın ülkede son beş yılda yaşa. nan en yüksek enflasyon hızı olduğu bildirildi..." ' Türkiye'de çarşı pazara çıkan pek çok kimse, fiyat endeksleri > nin gerçek enflasyonu yansıtmadığını söylüyor. DİE Başkanı Sa • yın Güvener de bu iddiaların doğru olabileceğini belirtiyor. Fi • yat endekslerine yansıyan rakamlar doğru olsa bile, Türkiye ulus lararası ölçülere göre korkunç bir enflasyon yaşamakta. Bu oran' da bir enflasyonu aşağı çekmek için her şeyden önce toplum! daki ve piyasalardaki "enflasyonun daha da tırmanacağı" bek' lentisini kırmanın ve tersine çevirmenin zorunlu oldugunu Sa ; yın Özal ve yakın çevresı dışında hemen herkes anlamış ' görünüyor. Özellikle önde gelen işadamlarının, bir Vehbi Koç1', un, bir Sakıp Sabancı'nın, bir Feyyaz Berker'in, bir Ali Koçman'ın, • enflasyon beklentisinin kınlması için çeşitli kesimlerin görüş birliği içinde hareket etmesi gereğini dile getirmeleri; bu amaçla geci' ci bir süreyle fiyatların dondurulmasının bile işadamlarınca düşünülebilmesi, enflasyon beklentisini kırma açısından ilginç bir fırsatın gündeme geldiğini düşündürüyor. \ Bir kere 12 aylık fiyat artışlarının aralık ayında 1012 puanlık ; düşüşler göstererek toptan eşyada yüzde 70'e, tuketici fiyatlarında yüzde 75'e gerilemiş olması bu açıdan önemli. 1988 yılının ilk dört ayındaki fiyat artışlarının hayli yüksek olması (örne \ ğin DİE Türkiye tuketici fiyatları artışı 1988'in ocak ayında yüzde 6.0, şubat ayında yüzde 5.4, mart ayında yüzde 7.4, nisan ayın, da yüzde 4.9 olmuş) da 12 aylık oranı düşürmeye devam etme açısından ilginç bir fırsat yaratıyor. Önümüzdeki aylarda aylık fi, yat artışlarının yüzde 34 arasında tutulabilmesi halınde 12 ay, lık enflasyon oranlannın düşmeye devam etmesi mümkün gö1 rünüyor. j İkinci önemli fırsatı ise özel sektörün bu konudaki yeni yakla' şımı yaratıyor. Özel sektörün, inandıncı bir "toplumsal görüş birliği" çerçevesinde fiyat artışlarını geçici bir süreyle de olsa> sınırlama ya da dondurma eğilimini kabul etmesi halınde, bu dav» rarnşın enflasyon üzerinde olumlu bir şok etkisi yapması müm. kün görünüyor. DİE'nin 1988 yılı toptan eşya fiyatları endeksinin > dökümüne baktığımızda böyle bir olanağın bulunduğunu daha' iyi anlıyoruz. 1988 yılında özel sektörde ve kamu kesimindeki' fiyat artışları şöyle olmuş: ' Özetsaktüı 'hpian KMUsekttrü %73.4 Genel Artış %69.7 %60.3 Tarım %64.0 %64.0 Madencilik %126.5 %109.8 %59.6 %73.1 %60.9 imalat sanayii %79.1 %58.3 • Gıda %84.0 %71.0 %69.0 %63.7 • Tekstil %62.6 %41.9 %97.3 • Kâğıt %69.1 %72.4 • Kimya %64.2 %88.7 • Metal eşya %93.3 %92.6 %89.2 %271 Enerji %27.1 Görülüyor ki 1988 yılında, rekabet ın yoğun olduğu tekstil ve^ özel durumu olan madencilik dışında, fiyat endekslerini yukarı doğru çeken kesim özel sektör olmuş. Özel sektör sınırlı fiyat artışlarına razı edilebildiği takdirde enflasyonla mücadelede bir. hamle yapılması mümkün görünüyor. ( "Enflasyon beklentisini" kırmak için ortada yeni bir fırsat var. Bir yandan kamu kesiminde azami disiplini uygularken diğer yan, dan "serbest piyasa her sorunu çözer" dogmatizminden kurtu^ lacak bir iktidar için önemli bir fırsat bu. | Fırsat ortada, ama nerede o iktidar? J Finansman bonosuna ilgi ANKARA (ANKA) Şirketler, 1988 yılının son günlerinde finansman bonosuna büyük ilgi gösterdi. Aralık ayının ikinci yansında 7 şirket toplam 37.5 milyar liralık finansman bonosu çıkarmak Uzere Sermaye Piyasası Kurulu'na başvurdu. SPK'ya finansman bonosu ihraç başvurusunu yapan şirketler, Türk Henkel, Otosan, Mako Elektrik, Eskişehir Çimento, Çayırova Cam, Topkapı Şişe ve Paşabahçe Cam Şirketleh oldu. Doğan 15.6 milyon Ekonomi Servisi Otomobilde Tofaş ve Otosan da yıhn ilk zamlarını dün açıkladılar. Tofaş, ürünlerine yüzde 1011, Otosan ise yüzde 10 zam yaptı. Yeni zamla Doğan otomobilin fiyatı 15 milyon 663 bin liraya, Türkive'nin en pahalı otomobili olan Ford Taunus otomatik klimalının fiyatı ise 26 milyon 956 bin liraya yukseldi. Yeni zamla Tofaş'ın ürettiği ve Türkiye'nin en ucuz otomobili olan Serçe'nin fiyatı da 8 milyon 579 bin liraya çıkarak 10 milyon lira sınırına dayandı. Şahin otomobilin fiyatı 12 milyon 167 bin liraya çıkarken, Şahin dizelin fiyatı da 21 milyon 114 bin liraya çıktı. Otosan ürünlerinden Ford Taunus 1.6 GL otomobilin fiyatı da yüzde 10'luk artışla 16 milyon 790 bin liraya yukseldi. hafifletilmesine yönelik çalışmalarının desteklenmesi için ulusal birlik çagrısında bulundu. Gortari, bundan böyle önceliği dış ödemeler yeıine, ülkenin kalkınmasına vereceklerini, gayri safı milli hasılanınyüzdeS'inindış borç faiz ödemelerine ayrılmasının kabul edilemeyeceğini vurgu ladı. Bu arada. Meksika gazetelerinde yer alan haberlerde, ülkenin dış borçlarını ödeyebilmesi ve kalkınmasını sürdürebihnesi için 33 milyar dolardan tazla yeni krediye ihtiyacı olduğu belirtiliyor. Latin Amerika ülkelerinden Arjantin de, 2 milyar dolarlık yeni bir kredi alabilmek ve dış borç ödemelerini erteletmek amacıyla alacaklılarla anlaşmaya çalışıyor. ism*«ı. m n u Anka.a. 117 21 15 5 hdt 7 DÜNYA BANKASI i Dış borç faizi arttı ; Kalkmmakta olan ulkelerin kredi kaynağı Dünya \ Bankası'nın uyguladığı yıllık faiz yüzde 7.59'dan yüzde • 7.65'e çıkarıldı. ı «ASHINGTON (AA) Kalkınmakta olan ulkelerin en büyük finans kaynağı olan Dünya Bankası. verdiği kredilere uyguladığı faiz oranını 1982 yılından bu yana ilk defa yükselterek yıllık yüzde 7.59'dan yüzde 7.65'e çıkardı. Açıklamada, faiz oranlannın arttırılmasının kredi alanlara yıllık II milyon dolarlık yük getireceği tahmin edüdi. Dünya Bankası. kalkınmakta olan ülkelere de daha çok alt yapı projelerini finanse etmek amacıyla her yıl ortalama 19 milyar dolarlık yeni kredi kullandmyoı, Banka bu kredileri uluslararası piyasalardan karşılıyor. Türkiye. son yıllarda Dünya Bankası'ndan en fazla kredi kullanan ilk 5 ülke arasında bulunu\or. Türkiye, bu yıl geçen yıl olduğu gibi yaklaşık 1 milyar dolar tutarında kredi almayı planlıyor. KISA KISA BP'yi Türkiye'de bir numara haline getiren kişi olarak nitelenen Alf Popper'ın, BP satış organizasyonuyla yetkili olarak Hong Kong'a atandığı belirtildi. TİTİDER İthalatçı ve Ihracatçılar Derneği'nin 1. Olağan Kongresi, 7 Ocak 1989 çumartesi günü saat 10.00'da İstanbul Sheraton Oteli Balo Salonu'nda yapılacak. UTE Holding bünyesinde iki yeni yazılım şirketi kuruldu. Yazılım Sistemleri A.Ş. ve Mikroyazılım Sistemleri Şirketi olarak kurulduju belirtilen şirketlerden Yazılım Şirketi, bajpmsız yazılım alanında ileri sistemlerin Türkiye temsilciliğini yürütmek, saıış sonrası eğitim, gerektiğinde yazıhmların Türkçeleştirilmesini hedefliyor. ŞAHlNLER Holding'in yurtdışındaki iştiraki Arco Regenbogen Moden GMBH firması Batı Almanya'dakı 50. HazırGiyim Mağazası Wuppertal kentinde açıhyor. Borsada işlemler1989 «Ocak şOnceksesars «aor Akcımento Anadolu Cam ArçeHk Bagfaş Bokı Ç!mer*o Brisa Çelık Halat Çimsa Çukurova Elek Döktas Ege Biracılık Ereğli D.Ç. GoodYeat Subre Fabıikalan Hektaş İzmir D.Ç Izocam Kartonsan Kav Kepe; Elektrik Koc Holding Kordsa Koruma Tafifn Köytas Metas Nasas Olmuksa Otosan Pınar Süt Rabak T.Demif Ook. Teletaş T.lş Ban. (8) T.Şışe Cam T Sıemens 2200 1550 3950 1400 10500 4250 4275 4200 7250 3000 5300 5800 5600 2475 6000 1325 17300 6450 3175 3800 4550 1175 750 2300 2900 1150 1375 2425 3400 1575 1150 4200 650 Bugünku Bugünku Bugunkj en dusi en ytaek kaparş 2200 1550 3875 1350 10500 4100 4175 4200 7200 3000 5200 5750 5550 2450 6100 1300 17400 6250 2950 3750 4400 1125 750 800 2275 2875 1175 1375 2375 3400 1575 1150 4200 670 1550 3950 1450 10600 4300 4250 4250 7300 3000 5300 5850 5600 820 2450 780 6100 1325 17400 6450 3000 3750 4475 1150 760 B30 2275 2925 1175 1400 242E 3400 1575 1150 4200 570 Iştem miktan 8800 1530 1900 14950 450 1710 1570 12500 2300 1189 2030 11635 1550 1800 En çok söz. ağırhtdı Yapılan fiy. ortfiy. 2200 1550 3900 1350 10600 4150 4200 4200 7200 3000 5250 5850 5600 820 2450 780 6100 1325 17400 6250 3000 3750 4400 1125 760 820 2275 2900 1175 1400 2400 3400 1575 1150 4200 670 1550 3913 1375 10588 4195 4213 4206 7236 3000 5250 5825 5596 820 2450 780 6100 1317 17400 6291 2980 3750 4421 1126 757 820 2275 2903 1175 1388 2400 3400 1575 1150 4200 670 I Entnl/nni rOIOKOpl m cn 2200 KDV değişiklikleri Ekonomi Servisi tstanbul Defterdan Kemal Civelek, ocak tarihinden iıibaren bazı gıda mallarımn perakende satışı durumunda KDV oranının yüzde 10 olarak uygulanacağına ilişkin düzenlemenin yürürlüğe girdiğini hatırlattı. 780 760 820 780 2200 1550 3875 1350 10600 4250 4175 4200 7300 3000 5200 5800 5600 2450 6100 1325 17400 6250 2950 3750 4400 1150 760 820 2275 2875 1175 1400 2400 3400 1575 1150 4200 670 2200 fc |P makinaları 'iZ, Wv T C ZİRAAT BANKASI S 6 OCAK 1989 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI DÖVİZ KURLARI Ç, DÖVİZİN CİNSİ 1 ABODOURI 1 AVUSTRM.YA DOUUtl 1 AVUSTURY» ŞİÜNİ 1 BATI ALHAH MARKI 1 8CLÇİKA FRANGI 1 BAlNMARKA KR0NU 1 FtaMARKKASI 1 FRANSIZ FRAN6I 1 HOLLAMM FUMİNİ 1 İSVEÇJMONU 1 tSVtÇRİ FftANGI 100 İTALTAH LİRETİ 1 JAPOHYElri 1 KAHADA DOLARI 1 KUVEYT DİHARI 1 NOftVEÇ KROHU 1 STERLİN 1 S. AMBİSTAII RİYAÜ DÖVİZ AUŞTl. 1831.50 1593.88 145.59 1023.76 48.74 | 255.00 EFEKTİF 1849.81 1613.04 147.04 1033.99 49.32 268.18 443.91 303.25 916.43 300.48 1218.98 140.77 14.76 1556.43 6556.14 281 55 3334.29 493 48 İ SAttSTL. ALIŞ TL. SATIŞ TL. 820 780 150 UGUN • Gümrük semineri tstanbul Ticaret Odası'nın yeni gümrük giriş çıkış beyannarnelerinin kullanımına ilişkin düzenlediği seminer, saat10.00 ile 15.00 arasında Oda binasmın toplantı salonunda yapılacak. 820 5378 250 630 2131 1290 8150 2600 8250 1415 730 800 4533 984 855 250 1180 1500 2000 300 260 255 438.64 300.25 907.36 296.91 1206.92 139.10 1459 1537.94 6478.25 278.21 3301.28 487.62 1835 16 1831.50 1600.26 1563.64 145.88 145.59 1025.80 1023.76 48.93 48.74 266.06 265.00 440.39 430.31 300.85 300.25 909.17 907.36 298.10 296.31 1209.33 1206.92 139.65 136.46 14.64 14.31 1544.10 1508.77 6504.21 6355.38 279 32 272.93 3307.88 3301.28 48957 ı 478.37 Dövizin Cinsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilirti 1 Batı Alman Markı 1 Belçıka Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 isveç Kronu 1 isviçre Frangı 100 İtalyan Lireti 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Sterlin 1 S.Arabistan Rıyalı Döviz Alş 1827 84 1593 88 145.30 1021.71 48.74 265 00 438 64 299 65 905.55 296.91 1204.51 139.10 14.59 6478.25 3294.68 487.62 Döviz Satış 1831.50 1597.07 145.59 1023.76 48.84 265.53 439.52 300.25 907 36 297.51 1206.92 139.38 14.62 6491.23 3301.28 488.60 Efektif Alış 1827.84 1566.78 145.30 1021.71 47.91 265.00 431.18 299.65 905 55 29691 120451 136.74 14.34 6368.12 3294.68 479 33 Efektif Satış 1850.00 1613.20 147.06 1034.10 4933 268.21 443.96 303.28 916.53 300.52 1219.11 140.79 14.77 6556.80 3334.63 493.54 ÇAPRAZ KURLAR S S S S 1 7389 6.0999 2 0184 1 5174 B Alman Markı Fransız Fıangı Hollanda Florini İsviçre Frangı $ 1314 03 İtalyan Lireti $ 125.27 Japon Yeni $ 3.7484 S Arabıstan Rıyalı £ 1.8025 S ALTIN GÜMÜŞ Cumhunyet SERBEST PİYASADA DÖVİZ Alış ABD Ooları Batı Alman Mar<ı Isvıcre frangı Hollanda Florini Ingılı? Sterlını Fransız Frangı 1848 1034 1216 915 3340 302 Satış 1850 1036 1221 Resat 24 ayar atlın 22 ayar bılezık 18 ayar altın 900 ayar gümüş Alış 162.500 167 500 24 650 22 090 18 485 340 Satış 164 500 172500 21800 24 300 18 600 390 Yasas M«n miktarı: İMKB endeksi: 108.051 .0 .385.47 rşteffl hacmi:... 330.318.500 SödeçıiH: saysı...367 T.C. ZİRAAT BANKASI "(Jücüne erisilmez" 918 3370 304