Katalog

31 OCAK 1989 KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR iSMAtL GVLGEÇ CUMHURİYET/5 JacquesYves Cousteau yeni bir kampanya başlattı Güney Kutbu'ndan SOS flnlü okyanus kâşifı Cousteau, Güney Kutbu 'nda sanayi tesisleri kurulması tasarılanna karşı bir kampanya açtı. Fransız bilim adamı, madenlerin işletilmesi ve petrol kuyularının açılmasımn Güney Kutbu'nun ölümü demek olaeağmı söyledi. Kiiltür Servisi TV'de gösterilen belgeselleriyle ulkemizde de tanınan ünlü okyanus kâşifi JacquesYves Cousteau, Guney Kutbu'nun (Antarktika) ticari yönden kullanılmasına ve "sömürülmesine" karşı bir kampanya başlattı. Kısa bir süre önce Fransız Akademisi uyeliğine de seçilen Cousteau, International Herald Tribune'den Barry James'le yaptığı söyleşide, 15 yıl once Guney Kutbu'nu Fılme almasından bu yana meydana gelen değişiklikleri de anlattı. Merkezi Paris'te bulunan Cousteau Vakfı'nın da başkam olan Fransız bilim adamı, ozon tabakasının delinmesinden daha önemli sorunların söz konusu olduğunu vurguladı. Güne> Kutbu'nun gelecegiyle neden bu kadar yakından ilgileniyorsunuz? COUSTEAU Bu konuda kaygılıyım, çünkü Güney Kutbu Antlaştnası 1991'de sona eriyor. Antlaşmayı imzalayan taraflar, geçen haâranda Yeni Zelanda'nın Wellington kentinde Antarktika'daki madenlerin işletilmesi konusunda birleşmişlerdi. Çevrenin korunması amacıyla anlaşmaya işletmecilerin uyması gereken birtakım koşullar yazılraış olsa bile bu çok ürkütücü bir şey. Bu koşullar yeterli degil rai yani? COUSTEAU Hayır, mesele bu değil. Bu koşullara uyulacağını hiç sanrmyorum. Madenci madencidir, dünyarun hiçbir yerinde değişmez. Güney Kutbu'nda çalışmaya başlamadan önce eldiven takıp ayakkabılannı temizleyeceklerini sanmak, aşırı iyi niyetlilikten başka bir şey değildir. 15 yıl önce Güney Kutbu'nu filme almıştınız. O günden bu yana Guney Kutbu'ndaki durum kötıiye mi gitti? COUSTEAU Bir ölçüde evet. Gerçi Guney Kutbu'nun kendisi korundu, ama çevresindeki sular ayıbahğı avı için, son zamanlarda da Ruslar tarafından balina avı için kullanıldı. Bilim merkezleri, yıllardır kirliliğin artmasına kaygısızca izin verdikleri için eleştirilebilir. Ama yine de nın bedeli insanlık için çok ytiksek olacaktır. Maden bulmak için Güney Kutbu'na gitmek o kadar gerekli mi? COUSTEUA Sanmıyonım, ama bazı insanlar bulabilecekleri her yerde kâr peşinde koşarlar. Neden kendi normal hammadde kaynaklarımızın dbşına çıküması gerektiğini anlayamıyorum. Ayrıca gelişmekte olan ülkeleri de düşünmeliyiz, onlar kendileri için hayati derecede önemli olan bu urunleri ihraç ederek ayakta duruyorlar. Güney Kutbu'nda madenlerin işletilınesine karşı kampanyayı nasıl yürütmeyi düşünüyorsunuz? COUSTEAU Eğer Güney Kutbu Antlaşması'nı imzalayan 15 ülkeden 4 ya da 5 tanesi, WelIington Antlaşması'nı onaylamaya yanaşmazsa anlaşma yüriirlüğe girmez. Yoksa 1989 sonundan başlayarak anlaşma geçerli olacaktır. Bence kamuoyunu harekete geçirerek, ülke yöneticileri üstünde etki yaratabilir ve anlaşmayı imzalamanın genel çıkarlara aykırı olduğunu kavramalannı sağlayabiliriz. Burada sıradan insanlara iş düşuyor. Zaten kampanyamızı bu insanların seslerini duyurabildikleri ve sağduyunun sesine kulak venneye en yatkın ülkelerde yoğunlaştıracağız. P I K N I K PİYALE MADH4 ...APTAt OLDUKU R I SÜM.EN/1? HIZU GAZETECI NECDETŞEN "Sessiz Dunya"nın yaratıcısı Jacques Yves Cousteau,~bütün dünyada otduğu gibı Türkıye'de de yıllar önce gösterilen "Sessiz Oünya" adlı belgeseliyle tanmmıştı. bunun şimdilik ciddi bir bozulmaya yol açtığını sanmıyorum. Madenlerin işletilmesi yuz misli daha kötü sonuçlar yaratabilir. Nasıl? COUSTEAU Bir kere, hiç kuşkusuz çevre kirlenmesi olacak. Sonra petrol sızıntılan meydana gelecek, Antarktika'da iklim o kadar sert ki tesisleri bu felakete karşı korumakta buyuk güçlük çekecekler. Güney Kutbu'nda yaşam öylesine naziktir ki çevreye petrol saçılması bitkiler ve hayvanlar üstunde yok edici bir etki yaratacaktır. Madenlerin işletilmesi ya da petrol kuyulanrun açılması ister isıemez ortahğa bir toz bulutu saçacaktır. Bu toz tabakası buz yuzeyinin ustune yerleşecek, buzun yansıtıcı eıkisıni azaltacak ve böylece buzlann erimesine yol açacaktır. Bu da beraberinde hızla Güney Kutbu'nun ölümunü getirecektir. Bunun ne gibi sonuçlan olabilir? COUSTEAU Buzlann erimesi, okyanuslann düzeyinin yukselmesini daha da arttıracaktır. Bu da durumu bir kat daha vahimleştirecektir, çünkü zaten havanın ısınması gibi bir olgu söz konusu. Zaten doğal olarak buz tabakalarırun yok olduğu bir dönemde yaşıyoruz, fosil yakıtlannın yakılmasırun yol açtığı sera etkisi de ustüne tuz biber ekiyor. Okyanuslann düzeyinin yükselmesine katkıda bulunacağından, bu çetin, nazik ve fırtınab kıtarun işletmelere açılmaya çalışılması Peki. Günev Kutbu Antlaşması'nın süresi sona erdiğinde ne yapılmah? COUSTEAU Insanlığın gelecekteki çıkarı açısından evrensel bir ihtiyat deposuna ya da parka dönüştünilmelidir. Ozon tabakasımn korunmasına Uişkin nluslararası anlaşma bu ay başında yüriıriuge girdi. Bu, dünyanın çevre sorunlannı daha ciddiye almaya başladığının bir belirtisi değil mi? COUSTEAU Ozon tabakası sorununun bu kadar önemli olduğundan emin değilira. Çok daha büyük çaplı başka sorunlara özen gösterilmedikçe ozon tabakası konusundaki anlaşma beni fazla etkilemez. Ne gibi sonınlar mesela? COUSTEAU Nufus artışı. Her 10 yılda bir dünyaya bir Çin ekliyoruz. Çevreye verilen zararın ana kaynağı budur. Ama çevre sonınlanna ilişkin bilinçlilikte bir gelişme görulüyor. Cesaret verici değil mi bu? COUSTEAU Cesaret verici, çünkü yıllardır söylediğimiz şeyler en sonunda kavranmaya başladı. Cesaret verici değil, çunku bütün bunlar daha erken kavranmadı. Daha erken kavransaydı çok büyuk zararlar önlenebilirdi. ÇİZGİLİK KÂMtL MASARACI AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL OHUSLA, İNTİHfiR £T/rieyjE GÖKHAN GÜRSES Tîyatro ve TVbaşarı ödülleri Kültür Servisi Tiyatro ve TV Yazarları Derneği, bu yıl ilk kez vereceği "Tiyatro ve TV Ödülleri" yönetmeliği ile ödül jurilerinı açıkladı. Ülkii Ayvaz, Recep Bilginer, Lütfü Ay, Emre Kongar, Cüneyt Gökçer, Mıicap Ofluoglu ve Nuri Akyol'dan oluşan tiyatro ödülleri jürisi ile Vedat Tiirkali, Osman Karaca, Hayati Asılyazıcı. Selçuk Erez, Arsal Soley, Ani tpekkaya ve Egemen Baykal'dan oluşan TV ödülleri jürisi haziran ayı içinde ödüllerin sahiplerini belirleyecek. Istanbul Hilton Exhibition Convention Center'de 12 şubattarihlerindegürKieildseanshalindeduzenlenecek^ Herbıe Mann Konserleri, dünyanın en ünlü caz ustalarını İstanbul seyircisinin karşısına çıkaracak. Herbie Mann, kendisini dünyanın dört bir yanında Küba'ya, Hindistan'a, Jatnaıka'ya ve Ortadoğu'ya göturen "müzikal yolculuklarıyla" tanınıyor. 1980'de orkestrasız sadece flütü ile bir dünya tumesine çıkan Herbie Mann için yeni bir dönüm noktası oldu o yıl. Başanlı olunca Vana Vasconcelos'u da yanına alarak Brezüya ile 20 ytl sonra bir köprü daha kurdu. Böylece, birbiri üstüne enstruman ekleyerek, en yeteneklı Amerikalıları ve Brezilyalılan seçerek "Jasıt Brazz" doğdu. "Jasıl Brazz" Herbie Mann'ın son albümünün de adı. (Fotoöraf: Uygar Gurkan) Tiyatro başarı ödülleri, en iyi yönetmen, oyuncu, çevirmen gibi 8 ayn dalda verilecek. TV ödülleri ise 9 dalda sahiplerini bulacak. TARtHTE BUGÜN MÜMTAZARIKAN TRTN/N/LK TELEVİZYON YAYINL 1968'DE BUGÜN, TÜRKJYE KAOYO TÇ1SVİZYON MU İLK TELSVIZYON YAYINIMI YAPMIÇTt. MtTHAr PAŞA CADOESI'NOBKI STÜDyOOAN, ANtcAHA'NlN SO ICİLOMEmeUK ÇEVRESrNE YAPILAN YAYIN, ÇOK ÎLICEL KOŞULLARDA 6eHÇ.eKLEÇrı/SİUrORC>U.AKŞAM HABE&LERJNl\ RAPYO SPİKERL6RİHOEN ZAf=EH. CİLASUN(J9331976) OKUMUŞTU. 1963 "TEN BE£l RA&YOM ÇALtŞAAAKTA OLAN CJLASUN (SOLPA) BU if 'ÇİH SeÇILMİÇTİ İLK YAYINLAg HAFTBPA ÜÇ GÛN YfiPtLMtŞ, PAKET Ç Ş, MlfTİ. TELElf/ZYOtoUN İLK NAKLEN YAYINI İÇİN DOKT YIL OAHA GEÇMeSl G£J£EKYWeKTEYC>İ. * 7ANIN YEDİ GUNU YAPIIAC4K YAVIN İSE 1994'TB BAŞLATtLACAKTt. 1968'DE İLK ĞÖfZUNTÛLEK ^EfZtLİRKEU, THr'NIN BAÇlNDA APNANÖZföAK VAftOl.. 60 YIL ÖNCE Cumhuriyet 31 Ocak 1929 teberru ettiği para ile alman battaniyelerle diğer tebernıat yarın tevzi edilecektir. eylemeksizin tenkil edecektir. Löjurnal gazetesinin Madritten istihbarına nazaran filo dün için hazırlanmış olan isyana yardım edecekti. İsyan hareketi Madritte, Sevilde, Valansta akamete mahkum olmuştur. Bilbaoda bir piyade alayı isyana muzaheret maksadiyle çıkmış ise de hemen kışlasına dönmüştür. îsyan hareketinin sebebi bahriyede yapılan yeni terfiler ile kuçük zabitlere karşı ittihaz edilmiş olan zecrî tedbirlerdir. Cazetecileri kabul eden M.Primo dö Rivera jeneral Orgazın 3 tabur ile Siyudat Keale gitmiş olduğunu asilerin mukavemetlerinin kırılmış bulunduğunu, işgal etmiş olduklan istasyonlan, umumi binaları terk etmiş olduklarını söylemiştir. M.Primo dö Rivera ile Maliye nazın, tspanya bankası müdurü ve borsa müdurü vukuat zaruri kıldığı takdirde kambiyo borsasına müdahale etmek hususunda mutabık kalmışlardır. Saat 4'te matbuat verilmiş olan ve Siyudat Kealedeki vaziyete dair bulunan eyi haberleri teyit etmekte olup mezkur mahalle Jeneral Orgaz mevki kumandanlığmı ele alarak girmiştir. Hususi bir mahkeme kısa bir tahkikat icra edecektir. Nota hükümetin bu isyana teesüf etmekte olduğunu ve bir daha bu gibi ahvalin tekerrühine meydan vermiyeceğini beyan suretiyle nihayet bulmuştur. Olaylann içindeki tipler Andre Gelpke'nin sergisinde, Almanya'nın belirli bir bölgesinden sosyal olaylann içindeki tipler yansıtıhyor. 4 şubata kadar sürecek sergisinde Gelpke, foto muhabirliğinden gelme ahşkanhklarla konularım bulmakta zorlanmamış. Basm fotoğrafçüarımız bu tür sergileri neden izlemiyorlar? Makine tipinden önce düşünce yapısının geliştirilmesine ihtiyaç yok mu? Andre Gelpke'nin fotoğrafları Basın MüzesVnde sergileniyor MEHMET BAYHAN İstanbul TürkAlman Kültür Enstitüsü'nün çalışması ile Basın Müzesi'nde izlediğimiz sergi, çağdaş Alman fotoğrafını yansıtan altı sergilik dizinin ikincisi. Nurhayat Berker'in yönetimindeki Basın Müzesi, değişik dallarda sergiler ve konferanslar ile önemli bir kültür merkezi olmak yolunda. Siyahbeyaz dengesi tadında Andre Gelpke'nin fotoğraflarında kamavallar, balolar. dans partıleri gibi olaylar içinde bıreylerın davranış bıçimlen yansıtılıyor Fotoğraflar da siyahbeyaz dengesi tadında. lerinin işlerini eleştirerek gelişmelerini htzlandırmak ve sipariş işlerin bağımlılığından kurtulmak amacıyla 1975'te Visum Ajansını kurmuşlar. Ancak üç yıl sonra, daha özgür olabilmek için ayrılmış. Andre Gelpke'nin sergisinde, Almanya'nın belirli bir bölgesinden sosyal olaylann içindeki tipler yansıtılmakta. Karnavallar, balolar, dans partıleri gibi boş zamanın örgütlenmiş eylemleri içinde bireylerin davranış biçimleri. Aşırı doymuş bir toplumda egemen olan modalaşmış, biraz pınltılı ve oldukça basit tekrarlardan oluşan jestler üzerine görsel değerlendirmeler. Önceden tasarlanmış ana düşünce etrafında derlenmiş paragraflar. Hemen tüm karelerde flaş ışığının yalın aktarımı kulla Andre Gelpke 1947 doğumlu. Mimar olmayı düşlerken, inşaatlarda çalışmayı sevemediğinden soluğu fotoğraf eğitiminde almış. Essen'de bir yüksekokulda, fotoğrafın artistik yönune ağırlık veren Otto Steinert'in oğrencisi olmuş. Haber tbtoğrafçılığı eğitimi görmüş. Bir dayanışma içinde birbir tahkikatm bugunlerde hııam bulacağmı, telefon memureleri Ayrıca mevsim boyunca titelefonu geç açmışlarsa evrakı yatroya en çok katkıda bulunmuş tahkikiyede diğer noktalar kişiye de dernek tarafından paralı meyanında bunun da şubei bir "Büyük Ödül" verilecek. aidesince tespiti kabil olduğunu Matbuat cemiyetinin haztrladığı beyan etmiştir. matbaacılık sergisi dün saat Mütevelli hey'etinin yangını geç beşte Türkocağı'nda açümıştır. haber verdiği ve yangın Memleketimizde Turk musluklarında su bulunmadığı matbaacılığımn 200 üncü yıl cihette ateşin tevessü etıiği dönümünu tes'it ve ilk Turk şimdilik tespiı edilen başlıca matbaasmı kuranlardan noktalardandır. Dün de tbrahim Müteferrikanın tezkiri alâkadarlardan müteaddit namı için tesıs edilen bu nılrruş. Siyahbeyaz dengesi tadın serginin küşat resminde Vilayet kimselerin ikinci şube Müdüriyetinde ifadeleri ahnmıs da. Foto muhabirliğinden gelme namına Vali muavini Fazlı, ve bazı ifadelerdeki tenakuzlar aüşkanlıklarla konularım bulmak Şehremaneti namına muavin tamik edilmiştir. ta zorlanmamış. Hamit, matbuat mensuplan ve Henüz kimse tevkif edilmediği Sergiye ilk girişte ABD'den ünlü sair bir çok davelli zevat gibi elyevm zabıta da bu fotoğrafçı Diana Arbus'u anımsa bulunmuşlardır. mes'eleden dolayı tahtı mamak olanaksız. 1971'de intihar eden ve çok nitelikli işler bırakan Evvela Matbuat Cemiyeti Reisi nezarette bulunan hiç kimse de yoktur. bu seçkin kadın, Gelpke'nin dene Hakkı Tarık R; bir nutuk iral diğini yıllar önce çok daha geniş etmiş, iki yüz sene evvelki ilim Evrakı tahkıkiyenin bugün bir çerçevede ve görsel, duygusal ve irfan yoksuzluğu arasında yarın adliyeye verilmesi güçlülükte gerçekleştirmişti. Ge Türk matbaacılığımn kurulmasını, yaptığı tahavülleri muhtemeldir. nellikle sorunları olan tipleri büDün telefon komisen Fuai tün yahnlığı, içtenliği ve yüksek anlatmış ve bunda yegâne amıl Beye yangın gecesi telefon olan İbnham Müteferrikanın ifade gücü ile yansıtırdı. Arbus memurelerinin geç cevap verip için konu, fotoğrafin kendisinden hitnmet ve hizmetini hürmetle vermedikleri etrafında tahkikaı yadetmiştir. çok daha önemli ve karmaşıktı. yapılıp yapılmadığını sorduk. Flaşın direkt ışığı ile kişilerini top Hakkı Türk B.; bundan sonra Fuat R "Bizde böyle bir lumun kaosundan çekip çıkanr ve memleketimizde matbaacılığm tahkikat yok" cevabını verdi. gözlerimizin önüne sosyal, kişisel bir tarihçesini yaparak nutkuna Diğer taraftan, Tatavla yapılanndan kesitlerle koyardı. nihayet vermıştir. Muteakıben yangmına dair bazı Rumlar Resiml' "Üyanış" sahibi Ahmeı tarafından hezeyanamiz bir Açıktır ki, Gelpke, Diana Ar thsan B. matbaacılık hakkında deslan yazılarak elden ele bus'un işlerinden çok etkilenmiş. vakıfane bir nutuk irat etmiş, dolaştığı rivayetini de Benzer yolda yürümüş. Ama O şayanı dikkat ızahat vermiştir. zabıtadan tahkik ettık. Zabıta nun kadar derinlemesine değil. Badehu; serginin küşat resmi da bu hususta tahkikat Goethe Enstitüsü'nden bir görev Hamdullah Suphi B. tarafından yapmaktadır. Henüz bir netice li, bu sergiler hazırlanırken en iyi icra edilerek davetliler iki yüz almmamıstır. ler yerine, günümüz çalışmaları sene evel labedilen ilk Turk Tatavla yangınında evleri na genel bakış içerisinde en son kitaplarım hayret ve takdir ile yananlara, tngiliz Sefirinin örneklerden bazılannın seçilmesi telkik ve seyretmişlerdir. Sergi ne özen gösterildiğini söyledi. Bu bu günden itibaren on gıin, sergi, konu sıkıntısı çeken fotoğ umumun ziyaretine açık rafçılanmıza ve özellikle basın fo bulundurulacaktır. toğrafçılarımıza ipuçları verebilir. Sahi, basın fotoğrafçılarımız bu olayları neden izlemiyorlar, katılmıyorlar. Makine tipinden once Tatavla yangını hakkında zabıta düşünce yapısının geliştirilmesine tahkikatı devam etmektedir. ihtiyaç yok mu? Polis Müdurü Şerif B. Türk matbaacıhğınm 200. yıldönümü Darbei hükumet teşebbüsü Madrıd 29 (AA) Jeneral Primo dö Rivera geçen gece bütün Sspanya'da bir isyan zuhur edeceğini fakat bu teşebbusün her yerde akım kaldığını memlekete ve meclise bildirmekle hükümetin kendisıni vazifei sadakatini ıfa etmiş addettiğini beyan eylemiştir. Yalnız GidatRealde isyanının onune geçilememiştir. Burada bulunan birinci hafıf topçu alayı fecirle beraber isyan etmiş, jandarma kışlasını ışgal ' eylemiş, caddelere ve yollara top koymuş ve trenleri durdurmuştur. Hükümet memleketin diğer kısımlarında tam bir huzur ve sükunun hükum surdüğünü temin edecek mevkidedir. Meclis dağılmadan evel yani üç gune kadar isyanı basurmak için lâzım gelen ledbırler alınmıştır. tbrati mucip olacak bir tenkil hareketi için lüzum görülen çareler tatbik edilecektir. Ancak muharrikler ile bu harekete gayri şuuri surette ıştirak edenler askerler arasında fark gözetilecektır. Çünkü askerlerın ekseriyetinin kumanda heyeünin cebir ve tazyiki altında harekete geçtiğini zannetmek icap eder. Yalnız bir alayın bu mecnunane hareketintn İspanyolların hariçte haız olduğu vatanperverlik, millet ve memleket sevgisi gibi haslatlerine ve şöhretine halel iras edemez Hükümet bu hareketi bu kabul kiyam ve isyanların tekernirıine manı olacak ledbırleri itıihaz etmekten sarfmazar Tahkikat IYY