Katalog

27 OCAK 1989 * • • • HABERLERİN PEVAMI 'Yedirdiler' (Baştarafı I. Sayfada) sağlanmasını, soruşturmanın bizzat savcı tarafından yurutulmesini ve Binbaşı Cafer Çağlayan'ın tutuklanmasını istedi. (Baştarafı I. Sayfada) Savcılık, Yeşilyurt Köyti'nden hangi köşeye, hangi konuya ba beş tanığın ifadesini aldı. Koylükarsanız bakm, sorunlar yu ler şikâyet dilekçelerindeki ıddiamaklaşıyor. Türkiye Cumhuri ları yinelerken ifadesi alınan 5 asyeti'nin tarihinde eşi az görülür kerin, 'insan dışkısı yedirmedikbir bunalımın gun geçtikçe yay leri", sadece 'yediririz' dedikleri gınlaştığını ve bireyleri sararak öğrenildi. Cizre'deki operasyonlarkitleleri etkilediğini görüyoruz. da gözaltına alınanlardan, aralaEn köıüsü, bu etkinin yaraı rında birı kadın iki kişinin evintığt tedirginliği dağıtacak rüz de öldürülduğü kahveci Ramazan Öğün'ün de bulunduğu dokuz kişi gârlann esmemesidir. Hiç kuşkusuz bu rüzgârları dün salıverildi. estirecek; kirlelerde umut, iyim İnsan Hakları Derneği Genel serlik, inanç ve coşku yaratacak Başkanı Nevzat Helvacı başkan1 olan toplumsal güç, siyasal mu lığındaki heyet, dün Güneydoğu ya gelerek incelemelere başladı. halefettir. SHP Milletvekili Fuat Atalay, Ne yazık ki Türkiye'de muha Korgeneral Hulusi Sayın'ın, "Halefet bu işlevi yapmakta yeter beri yazanlar PKK'ya hizmet siz kalıyor. veriyorlar" diye konuşmasına tepMuhalefet. Türkiye'de uygu ki gösterdi. Atalay, Yeşilyurt Kölanan ve "altematifsiz" olduğu yü Muhtarı Abdurrahman Müşsöylenen "ekonomik modeVin tak'ın, şikâyetini geri alması için içine sığmaya çabalamakla, bu ikna edilmeye çalışılmasını da yolda etkin çevrelere güvence "ikinci vahim hala" diye nitelenvermeye çahsmakıadır. 12 Ey dirdi. lül'ürt bürokratik ve resmi göruşlerine ters düşmekten de dik Can güvenliği katle sakınmaktadır. istiyorlar Bu yaklaşım biçimi taktik niYeşilyurt olayıyla ilgili olarak telikleriyle elbetie savunulabilir; ama yalnız bu yaklaşımların kı beş askerle bir astsubayın önceki str döngüsü içinde dönenen mu gün ifadelerinin alınmasından halefetin kitlelerdeki büyük po sonra dun de şikâyetçi köylülerle tansiyeli edilginliğe mahkum et tanıkların ifadeleri alındı. İfadeler alınmadan önce cumhuriyet me tehlikesi büyüktur. İkıidarlaşmak için önce top savcılığına başvuran Yeşilyurt köylumdaki derin, yaygın, yoğun lülerinin avukatı Hasip Kaplan, "müvekkillerinin can güvenliğinmuhalefeü etkinliğe ve devinime den endişe duyduğunu" belirterek. dönüstürmek gerekir. Bu yapılmadan ikıidar çevreleriyle uzlaşmaya yönelmek, güçsüzlüğe güçsüzlük katmak olur. Türkiye'de yaşanan bunalıtn (Baştarafı I. Sayfada) bir yönden bakmca umutsuzluk ledi. Özal'a Yeşilyurt'taki olay ve karamsarlık yaratabilir; ama konusunda yöneltilen sorular ve ters yönden bakmca bir gebeli yanıtları şöyle: ğin sancıları gibidir; yeni bir " Adalet Bakanlığı ve Bölge oluşumun potansiyel gücüdür Valiligi Yeşilyurt köjündeki "pisve demokrasi yolunda tarihsel lik yedırme' hadisesi ile ilgili sobir fırsattır. ruşturma yapıyor Bu konuda Muhalefet, bu evrensel yasa söylemek islediğiniz bir şey var yı öğrendiği gün, toplumu boy mı? dan boya saran umutsuzluk ve ÖZAL Soruşturma yapılıedilginlik; umuda ve etkinliğe yor. tjzüldüğüm bir nokta daha dönüşecektir. var. Bu konular hakikaten tahkik • • * edilmeden de çok açık bir şekilde yazüıyor. Yani belki ilerde şu konuları da düşunmemiz lazım. Yarın bu tahkikatlar netice (Baştarafı I. Sayfada) vermediği, doğru olmadığı anlataraf ülkelere ziyareue buluna şıldığı takdirde bu yazılan yazılann ifade ettiği mana ne olur? biliyor. Zannediyorum, gazetelerimizin • Komitenin toplantılan gizli oluyor ve ziyaretlerinde en az iki en önemli vazifesi, konuları tahüye gorev yapıyor. Taraf ülke hü kik etmeden, ispat etmeden bu kabüyük ithamları kümeti haberdar edildikten son dar ra ziyarette bulunabiliyor. Ancak yapmamaktır. Açjlmıştır, böyle bir istisnai durumlarda taraf devletin şey duyulunca hetnen soruşturma yetkili makamları komitenin ziya açılmıştır. Doğrudur. Biz hiçbir ret tarihi ve ziyaret için onerilen zaman işkencenin yanında olamayer konusunda ıtıraz maksadı ile yız. Bizim insan haklarıyla ilgili komite nezdinde girişimde bulu olarak getirdiğimiz birçok yeniliknabiliyor. Bu girişimler için çok ler vardır. Ama bir taraftan da önemli gerekçeler ileri sürülmesi memleketin birliğini, bütünlüğünü düşünmek ve bu konu için çagerekiyor. • Komite her ziyaret soııunda lışan insanlan hakikaten rahatsız bir rapor hazırlayarak varsa öne etmemek lazım. Eğer böyle birşey jilerini de ekleyerek, ilgili tarafa yapümışsa, gerekli cezayı görecekgönderiyor. Rapor gizli tutuluyor, tir. Ama yapılmamışsa o vakit bu ancak taraf devletin işbirliğinden yapılan yayınlann ifade ettiği makaçındığı ya da komite önerileri na ne olacaktır diye de bir tarafni yerine getirmemesi durumlann tan düşünmek lazım. NOTLAR dilekçesinde şu göruşlere yer verdi: "Miivekkillerimin sindirilmesi veya bir komplo ile tecziyeleri için birtakım gayretlerin sarfedildiği. yasadışı işlemler yapıldığı yönıinde emareler bulunmaktadır. Gözdagı verilerek muşteki tanıklann etkilenmesi, masum insanlann suçlu konumuna sokulması gibi iki tur yasadışı uygulama girişinıleri bulunmaktadır. Böylesi bir durum vatandaşın hak arama 6ıgiirlüğünü kısılladıgı gibi delilleri karartma çabalan da görülmekledir. Can güvenliklerinin tehlikede olduğuna dair ciddi emareler vardır. Bu nedenle, müvekkillerimin bulunduğu Yeşilyurt Köyiı ile ilgili güvenlik kuvvetlerince yapılacak soruşturmalann savcı nezaretinde yapılmasını. muşteki tanıklan ile sanıklann bir an önce dinknerek yüzleşlirilmelerini, sanıklann tecziyeterini, sonışturmanın sağlığı açısından ve delillerin karartılmasının önlenmesi için sanıklann tutuklanmasını dilerim." yinelerken Mahmut Diri adli yurltaşın da şunları söylediği öğrenildi: "Başımıza gelenlerin hepsi doğrudur. Bundan başka köyün yamacında bulunan bagım da askerler tarafmdan tahrip edilmiştir. Bunu da burada şikâyet ediyonım. Doç yolu dediğimiz köyün yolu bir siire önce dozerler larafından açılırken yolun kenarına büyük kayalar çıkartılmışlı. Askerler. köyü sardıklan gün bu büyuk kayalan benim bağıına yuvarladılar. Şimdi bağım bozulmuş dunımda. Aynca yeni doğum yapmış kanmı da evden alarak köy meydanına getirdiler." CUMHURİYET/15 GERCEK Korkudan korkmamak gözaltı, işkence" korkusuna karşılık acaba nasıl bir mantık bu şikâyeti, daha araştırma bile yapmadan "Bu iddialar kişilerin kendilerini savunmak islemelcrinden kaynaklanıjor" yaklaşımına oturtabiiir? Kendini savunacak olsa bu şikâyeti zaten yapmaz. Şikâyetten sonradır ki, Yeşilyurt Köyü bir kez daha basılıp beş el bombası ve tahrip kalıplan buiunmuştur. Şikâyetten sonradır ki, koy muhtarı iki kez gözaltına alınıp dilekçesi geri çektirilmeye uğraşılmıştır. Dağ başında kendini korumak isteyen aklı varsa şikâyet edeceğine susmayı tercih etmektedir. Hangi mantık, "kendini korumak için şikâyef'e vardırır, merak konusudur. Bölgedeki uygulamalardan, muhtar da çok iyi biliyordu ki şikâyeti geri almak, başka davalara yol açıyordu. Örneğin, Siirt'in bir köyünde, bir yurttaş karakolda falakaya yatınlmıstır. Bir gazeteci de köylünün şişmiş ayaklarının fotoğrafını çekip işkence olayını yazmıştı. Sonunda köylü "şikâyetini geri almak" konusunda ikna (!) edildi. Peşinden gazeteye bir açıklama geldi: "Ayağımda dolama çıkmıştı, gazeteci de bunu fotoğraflayıp 'Karakolda dayak yedi' diye yazmış, böyle bir olay yoktur..." Sonunda ne mi oldu? O köylü şimdi "Emniyet güçlerine iftira" suçuyla yargılanıyor. Taybet Uadak, karnında sekiz buçuk aylık cocuğu, kucağında iki yaşındaki oğluvla kapı kapı dolaşıp elektrik verilen parmak uçlarını gösteriyor ve "Karakolda bana eleklrik verildi, tazyikli su sıkıldı" diye anlatıvor. Aynı mantık güdülurse acaba Taybet Dadak da mı "kendini savunmak için «mniyetgüçlerinisuçluyor?" CELAL BAŞLANG1Ç CİZRE DİYARBAKIR Dağın başındasınız. Dunyayla bağlantınızı sağlayan tek telefonunuz yirmi gündür kesik. En yakın yer1 leşim biriraine sizi ulaştıran be ? kilometrelik toprak yolu, iki damla yağmur düşs<! yüruyerek aşmak zorundasınız. Bu koşullarda, buyrun şimdi bir yalan üretin. Örneğin deyin ki, "O köyiimüze geien güvenlik güclerinin komutanı var ya, bir gece köyümüzü basıp hepimize birer birer insan pisliği yedirtti..." Bu dilekçenizi Cumhuriyet Savcılığı'na ve hatta Cumhurbaşkanına, parti genel merkezlerine, lçişleri Bakanlığı'na, Genelkurmay Başkanlığı'na ulaştırın. Ondan sonra da "Bize bok yedirtti" dediğiniz binbaşı ile Cudi Dağı'nın eteklerindeki kuş uçmaz, kervan geçmez Yeşilyurt Köyü'nde birlikie olun. Böyle bir yalanı söylemek için herhalde insanın mangal gibi yüreği olması gerek. Muhtar Abdurrahman Müştak, şikâyetinden sonra, "Korkuyorum" diyordu, "Şimdi burada bana her türlü oyun yapılabilir". Koylüler yedikleri insan pisliklerini anlatırken, "Allahtan hava soğuktu da pislikler donmuştu. Onun için iyice bulaşmadı ağzımıza" diye olayın teknik yanını ayrıntılıyorlardı. Şimdi bu dağ başındaki insan pisliklerini "dayak, Askerlen "Boku yediririz" dedik Araştırma Denetimde dikten sonra şöyle konuştuğu belirtildi: "Savcı Bey ben bu yaşla günde beş vakit namazı imamın arkasıuda kılan bir insanım. Bu lespihi de elimden hiç düşürmem. Yapılan şikâyetlerin hepsi doğrudur. Bu yaştan sonra bana bu boku yedirdiler. Ben de şikâyelçiyim." Öte yandan önceki gün ifadesi alınan beş askerle bir astsubayın da sorgulama sırasında tüm iddiaları reddettiklerT sadece, "köy «Ikokulunun lahrip olması, camlannın kınlmış dunımda bulunması İfade verdiler nedeniyle çcvredeki pisliği göstererek köylulere. bu konularda dikAvukat Hasip Kaplan'ın başvu katli olmadıklan takdirde 'bu borusundan sonra dün Cizre Cum ku yediririz' dedikleri" öğrenildi. huriyet Savcılığı'na çağrılan Yeşilyurt Köyü halkından tmam Mev Atalay'ın açıklaması İüt Allunbay, Mahrnut Diri, Salih Kayar, Abdullah Madak, Mehmet SHP Diyarbakır Milletvekili Sait Bozkurt ifade verdiler. Tanık ftıal Atalay, Yeşilyurt Köyü Muhların ifadelerinde daha önce şikâ tarı Abdurrahman Müştak'm önyet dilekçesinde olmayan yeni id ceki gün gözaltına alınarak şikâdialarda da bulunduklan öğrenil yetini geri alması için ikna edilmedi. Savcı Mustafa Sağıroğlu'nun, ye çalışılmasını "Yeşiiyurt olayT'n"askerlerin köye saat kaçta geldi da "ikinci vahim hata' olarak nıği, köyü nasıl sardığı, Muhtar Ab telendirdi. Atalay, Asayiş Bölge durrahman Müşlak ile Kâmil Kolordu Komutanı Korgeneral Miiştak'ı nasıl sorgu}^ çektiği, do Hulusi Sayın'ın önceki günkü baverken gorup görmedikleri, köy sın toplantısında söylediği, "Bazı halkına nasıl insan pisliği gnzete muhabirieri PKK lehine. yedirildiği" yolundaki sorularını devletin aleylıine yazılar yazmayı yanıtlayan tanıklann, dilekçedeki görev almışlar sanki, bunlar beliddiaları aynen yineledikleri bil ki bilmeyerek yanlış bilgiyle oludirildi. yor, ama bazıları da özel nedenYeşilyurt Köyü'nün yaşhlann lerte yazılıyor" sözlerini, "basın dan taruk Salih Kayar'ın ifadesi özgürlüğünü baskı altına alabilealmırken cebinden çıkardığı dok cek yaklaşım" olarak değerlendisan dokuzluk tesbihi savcıya ver rerek şu görüşleri dile getirdi: "Sayın korgeneralin gazele haberlerine ilişkin değerlendirmesi esef vericidir. Özellikle son Cizre ve Yeşilyurt olayında basına yansıtılan haberler lam anlamıyla demokrasiye hizmettir. İnsan haklannı temel tutan bu haberlerin siyasi boyutunu tartışmak yanlıştır. PKK karalanıasıyla bir yere varılamayacağı çok iyi bilinmelidir. Bu anlamda Cumhuriyet Gazetesi, demokrasi adına ömek bir davranış gostermişlir. Basın özgürlüğünü baskı altına alabilecek bu yaklaşımlardan yetkililerin kaçınmasını istiyoruz." Karakollara "Bağımı bozdular" Tanıklardan Abdullah Madak, Mehmet Sait Bozkurt ve köy imamı Mevlüt Altunbay da şikâyet dilekçesindeki iddiaları doğrulayıp (Baştarafı I. Sayfada) makamlarının kararı ile hürriyetlerinden yoksun bırakılan kişilerin içinde bulunduklan tum yer ŞIRNAK/SlLOPt (Cumhurileri ziyaret etmeye yetkili kılınan yet) Siirt'in Şırnak ilçesindeki ve taraf devletlerden de birer üye kömur ocaklarını basan bir grup nin yer alacağı bir komitenin oluş militan, mazot dökerek iki su poturulmasını öngörüyor. mpasını yaktı, bir greyderi otomaTürkiye'den de temsilcilerin yer tik silahlarla taradı. Mardin'in alacaklan komite, herhangi bir sı Habur sınır kapısında ise çıkış için nırlama olmaksızın sivil ve aske sıra bekleyen tankerlere ateş açan ri ceza ve tutukevlerini, polis ka teröristler, iki tankerin yanmasırakollarını ve akıl hastanelerini 48 na yol açtı. saat gibi kısa bir bildirimin ardmÖnceki gün 20.30 sıralarında dan ziyaret edebilecekler. Şırnak kömür ocaklarının çevreKomite, ziyareti sonrasında göz si bir grup militanı tarafından çevlemlerini, hazırladığı bir rapor ha rildikten sonra, militanlardan üçü linde metin haline dönüştürüyor. ellerindeki otomatik silahlarla köBu raporda, komitenin gerek duy mür ocağındaki gorevlileri yere ması halinde önerileri de yer alı yatırdılar. Görevlilere, "aralarında yor. Bu rapor gizli tutuluyor. An korucu bulunup bulunmadığını ve cak taraf devletin işbirliğinden ka Tatar soyadı taşıyan olup çınması ya da komite önerilerini olmadığım" soran militanlar dayerine getirmemesi halinde, komi ha sonra pompaları açtılar ve çevte "aleni beyanda" bulunabiliyor. reye mazot dökerek ateşe verdiler. Şırnak'ta baskın manın sonucunu açıklıyorlardı: "Olay en ince teferruatına kadar incelenecek ve kimse korunmayacaktır. Bu iddialann birçok kısmının yanlış olduğu anlaşılacak..." Hani kimse korunmayacaktı? Daha soruşturma ifade alma aşamasındayken, "bu iddialann birçok kısmının yanlış olduğu" biliniyor. O zaman "Bu iddialurın E.ii savları >a/an gazelc"'ler dogru olan kısmını açıklayın" "Bazı gazete mahbirleri PKK'nın dense "Olmaz, PKK lehine çalışlehine, devletin aleyhine yazılar maktır bu" yanıtı mı verilecek?.. yazmayı görev almışlar sanki" Eğer bu iddialar doğruysa nasuçlamasında. Acaba birisi de lâ neden elini kolunu sallaya salkalkıp size "Yurttaşların şikâyet laya geziyor suçlanan güvenlik lerini mehter lakıını hızıyla değer gorevlileri? Yok eğer yanlışsa nelendiriyorsunuz. Eğer bu işkence den duruyorsunuz hâlâ, şikâyetleri yapan varsa, onları da bu dc çi olanlar hakkında açın "emnimeçlerle koruyorsunuz. Halka yel güçlerine iftira"dan davayı... kötü muamele yaparak devlet Ne o, ne oburu. Kolayı var, bu vatandaş ilişkisini bozanlar, aslın haberleri yazan gazetecileri suçlada bölgede PKK'ya kaynak aktar yın "Bazılan PKK lehine yazılar maktan başka bir şey yapmıyor. yazmayı görev almışlar" diye... Siz de ona destek oluyorsunuz" Yeşilyurf köylülerinin dilekçederse doğru mu söylemiş olur? si, çoktan Cumhurbaşkanlığı "Korkudan korkmak" aşama Koşkü'ne, Bakanlığa, Genelkursını geçip "korkudan may'a ulaşmıştır. Cizre'de işksnce korkmamak" aşamasına gelince görduğunü soyleyen insanlar, şikâyet dilekçesini basmıştı savcı Cumhuriyet'te ad verilerek, yaşlığa Yeşilyurt köylüleri. Olayı larına değin açık kimlikleri beliraraştırmakla gorevli olanlar, da tilerek gördukleri işkence yöntemha olayda adı geçen binbaşının leri aynntılarıyla yazıldı. Karakolifadesi savcılık tarafmdan alınma da işkence gören yurttaşın gazedan önce gazetecileri "PKK lehi teci olarak hakkını aramayı PKK ne haber yazmakla" suçlayıp ar lehine gorev almakla eş anlamlı dından da başlamayan soruştur tutan mantığı doğru bulmuyoruz. Militanlar daha sonra çevrede bu olaylarla ilgili olarak güvenlik lunan bir greyderi otomatik silah güçleri Siirt ve Mardin yöresinde ları ile tarayarak olay yerinden geniş çaplı arama ve operasyonlauzaklaştılar. Yangın sırasında iki ra başladılar. su pompasının kullanılamaz duruma geldiği bildirildi. Teröristle İzmir PKK davası rin olay sırasında "devlet yanlısı" Öte yandan yasadışı PKK örgüolarak bilinen Tatar ailesıni hedef tüne üye oldukları iddiası ile 5'i aldıkları sanılıyor. hakkında idati cezası istenen, Teröristler, Mardin'in Silopi il 10'u tutuklu 26 sanığın yargılançesi yakınlarındaki Habur sınır masına İzmir DGM'de devam kapısından çıkış yapmak için bek edildi. leyen altı tankere de dün 10.00 sıÖnceki duruşmada işkence görralannda ateş açtılar. Otomatik si düklerini iddia eden tutuklu salahlarla yapılan saldırı sırasında mklardan Fatim Aksoy ile tutukiki tanker tamamen yanarken dört suz yargılanan Ahmet Sürel haktanker de hasar gördü. Militanlar kında devlet hastanesinden verilen saldırıdan sonra olay yerinden raporu açıklayan mahkeme başkauzaklaştılar. Saldırının Türkiye nı, iki sanığa 5'er günlük rapor veIrak arasındaki karayolu ulaşımını rildiğini belirtti. etkilemediği bildirildi. Mahkeme aldığı ara kararda, Can kaybı meydana gelmeyen tahliye isteklerini reddetti Batının gözü Cizrede SEMİH İDİZ ~~ ANKARA Türkiye'de insan haklarının "en agır biçimde ihlal edildiğine" ilişkin iddialann son günlerde artması üzerine, Ankara'daki Batılı ülkelerin büyükelçiliklerinin bu konuda doğal olarak sürdürdukleri bilgi toplama çalışmalarını arttırdıkları öğrenildi. Soz konusu çalışmalann şu aşamada, çok sayıda kişinin PKK'ya yardım ettikleri savıyla gözaltına alındıkları ve köylulere insan pisliği yedirildiği iddia edilen Yeşilyurt koyü ve Güneydoğu Anadoîu üzerinde odaklaştığı beliniliyor. Ankara'nın, "AT'ye tam üyelik başvurusu konusunda somut gelişmeler beklendiği bir dönemde Avrupa'da kimi çevrelerin Türkiye'ye karşı kampanya açtıklanm" bildirmesine karşın. bu çalışmalann ağırlıkh olarak bir Avrupa ülkesi olmayan \e Türkiye'nin en yakın müttefiki sayılan ABD tarafmdan yurütüldüğü kaydediliyor. Bu çerçevede ABD Büyükelçisi Robert Strausz Hupe'nin özellikle son günlerde Güneydoğu'da meydana gelen olaylara "özel bir ilgi" ile baktığı ve maiyetinde konuyla ilgili olarak çalışan Amerikalı görevlilere "iddialar konusunda bilgi toplanması" için talimat \erdiği ifade ediliyor. Öte yandan konuyla çok yakından ilgilenen AT üyesi ülkeler arasında İngiltere, Fransa, Federal Almanya ile Danimarka'nın bulunduğu belirtilivor. Konu hakkında Cumhuriyet'e jilgi veren diplomatik kaynaklar ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından yılda bir hazırlanan "tnsan Haklan Raponı"nun geçen yıl şuDat ayında yaşnmlandığını anım»atarak, Amerikan Büyukelçiliğinin Türkiye'deki insan hakları konusuna şu aşamada yoğun bir biçimde eğilmesinin, bu yıl için hazırlanan raporla ilgili olabileceğini belirtiyorlar. Öte yandan Viyana'da geçen günlerde imzalanan AGİK Sonuç Belgesi'nin insan hakları konusunu ülkelerin içişleri olmaktan çıkardığını anımsatan Batılı diplomatik çevreler, ABD ve AT ulkeleri tarafından son zamanlaıda Türkiye'deki insan hakları konusuna verilen önemi şöyle açıkladılar: "ABD, Doğu Blokuna karşı başlattığı yoğun insan hakları kampanyasında, özellikle Sovyeller Birliği'nde görülen gelişmeler ışığında, önemli bir dereceye kadar başanlı oldu. Şimdi Moskova'nın bu alanda muttefiklerine baskılar uygulamasım istiyor. Kongre'nin de yönetim üzerinde insan haklan konusunda agır baskısı olduğu unutulmamalı. Avrupa'ya gelince. AT ulkeleri topluluğa üye olmak istedigini resmen bildirmiş olan Turkiye'nin doğal olarak insan haklan konusunda asgari Avrupai kriterlere uymasını isliyorlar. da komite aleni beyanda bulunabiliyor. • Sözleşmeye çekince konulamıyor. • Komite üyelerinin görevleri sırasında sarfedebilecekleri sözler, yazabilecekleri yazılar ve diğer fiillerinden dolayı hiçbir adli takibata maruz bırakılmıyorlar. • Seyahat özgürlükleri hiçbir şekilde kısıtlanamıyor. Belge ve kağıtlarına dokunulamıyor. Haberleşmeleri sansür edilmiyor. Gümrük kapılannda iist diızey yetkililerine uygulanan kolayhklardan yararlandırılıyorlar. Sadece yayınlar degil, savcıhga yapılan bir şikâyet de söz konusu. ÖZAL Olabilir şikâyet, ama yani bugün savcıhğa ifade edilen her konu acaba doğru mu? Adalet Bakanlığı yeterince ciddi bulmasaydı, soruşturma açrnazdı. ÖZAL Efendim, her konu açık söyleniyor, savcı suç ihbarı farz ediyor. Tahkikatıru yapıyor. Ama sonunda takipsizlik kararı da verebilir, mahkemeye de verebilir. Ama şu anda mahkemeye intikal etmiş bir durum yok" însan Hakları Derneği İstanbul Şubesi: Siyasal suç sanığını polis sorgulamasın komısyonun ilk çalışmasının, sözleşmelerin uygulanabilmesi için gerekli yasal düzenlemelerin saptanması olduğu anlatıldı. İHD İzleme Koraisyonu, ayrıca adli zabıta örgütünün kurulmasıru, TBMM'de gnıbu bulunan parti temsilcilerinin de katılımıy İa uzman kişilerden oluşan bir komitenin oluşturulmasını da önerdi.Avukat Ergin Cinmcntarafmdan dile getrrilen düzenıeme istemlerinde ikinci istem grubunu, gereken genelge ve talinıatlar oluşturuyor. Bu istemler ise şöyle sıralanıyor. "1 CMUKnın 136. maddesi hazırlık sonışturmasında avukal bıüunması gereğinden bahsetrnekte, ancak bu madde uygulanmamaktadır. Adalet ve İçişleri bakanlıklan, emniyet raüdürlüklerine bir genelge göndererek avukatsız sorguyu yasaklamalıdır. 2 CMUKnın 135. maddesinde yer alan sanığın susma hakkı. gözaltı yerlerinde de sağlanmalıdır. 3 CML'K'nın ek 1. ve onun atıf yaptığı 3005 sayılı yasalara göre siyasi içerikli suçlarda, polisin sorgu yapma hakkı yoktur. Bakanlıklar emniyet mudurluklerine bu yolda bir genelge yazarak bu maddelerin uygulanmasını saglamalıdırlar." İHD İzleme Komisyonu, sözleşmenin 14. maddesi uyarınca, mali yükü devlet tarafmdan karşılanacak, ancak idari açıdar özerk bir hastanenin işkence mağ durlannın tedavisi için hizmete açılmasını, emniyet gorevlilerinin işkenceyi önleme ve sanıkların hakları konusunda eğitilmelerini istediler. İstanbul Haber Servisi İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi İşkenceye Karşı Avrupa Sözleşmesi ve İşkenceye Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi'nin uygulanabilmesi için Türk iç hukukunda düzenlemeler yapılması gerektiğini bildirdi. Dernek, sözleşmelerin Türkiye tarafından imzalanmasına karşın baskı ve işkence olaylannın, karakollardaki ölümlerin arkasmın kesilmediğini belirtti. İHD İstanbul Şubesi tarafmdan yapılan basın toplantısında, dernek bünyesinde ''İşkenceye Karşı Uluslararası Sözleşmeleri ve l'ygulamalan tzleme Komisyonu" oluşturulduğu açıklanarak « Insanlık (Baştarafı 1. Sayfada, sını, pislik \edirilmesi gibi insan hk dışı uygulamaların yapılmasını kabul etmiyoruz. Bunların en ciddi bir şekilde araştırılmasını bekliyoruz. Sorumluların bulunmasını istiyoruz. Bir terörist aranırken yapılan hatalar, konunun esasını unutturacak bir ortam doğuruyor. Yeşilyurt Köyü'nde meydana geldiği söylenen ve milletvekillerimizce de incelenmiş olan dolayısıyla gerçek payı olduğu kanıtlanmış olan olayın araştırılmasını bekliyoruz. Milletvekillerimizin tespitlerinden genel bir tedirginlik havası olduğu ortaya çıkıyor. Sonışturmalann bir an önce kesinleştirilmesini istiyoruz. Büyük bir masum kitleye şüphe ile bakmadan teröristlerin yakalanması huzurun korunması sağlanacakÜT." 379 YIU *CRA PL 467 TB3B»R UYARINCA SKaARA SAĞttĞA ZARABUDîR