Katalog

13 OCAK 1989 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Karamanlis alternatif A Tİı\A (Cumhuriyet) Yunanistan 'da yaşanan siyasi ve sosyal krizin sürmesiyle, iktidardaki yerini korumaya çalışan PASOK Başkam ve Başbakan Andreas Papandreu'nun popülerliğini yitirdiği guzleniyor. Bu çerçevede, skandal olaylan patlak vermeden önce PASOK yanlısı, ancak şimdilerde bağımsız bir siyaset izkyen haftalık 'Tahidromos' Dergisi'nin konu ile ilgili yaptığı nabız yoklaması, Papandreu için hiç de iç açıcı gözükmüyor. Tahidromos Dergisi, Atina ve Pire seçim bölgelerinde yaptığı kamuoyu araştırmasında, eski Cumhurbaşkanı Konstantin Karamanlis'in Papandreu'ya alternatif olduğunu ortaya çıkardı. Araştırmaya veriten yanıtlar Karamanlis 'e yüzde 46.43, Papanderu'ya ise yüzde 34.95 oranında oy getirdi. Ordu,intifadayı bastıramaz İsrail savaş uçakları, Güney Lübnan'daki Filistin mevzilerini dün yeniden bombaladı. Başbakan Şamir, BM'nin doğrudan görüşmelerin gözetimini üstlenmesini kabul edeceğini resmen açıkladı. Dış Haberler Servisi Guney Lübnan'da Şii milisler arasındaki kanlı çarpışmalar hızını kaybederken, İsrail uçakları dün bu bölgeye yeni bir hava saldınsında bulunarak bazı Filistin mevzilerini bombaladılar. Öte yandan, tsrail Genelkurmay Başkam, işgal altında tuttukları Batı Şeria ve Gazze'deki Filistin ayaklanmasını ordunun bastıramayacağını, çünkü bunun politik bir sorun olduğunu söyledi. AP'nin haberine göre İsrail Parlamentosu'nun Dışişleri ve Savunma Komisyonu'nda önceki gun bir konuşma yapan İsrail Genelkurmay Başkanı General Dan Şamron, Batı Şeria ve Gazze'deki olaylar yüzünden ordunun yıprandığını söyledi. İsrail ordusunun intifadayı bastırma yeteneğinin sınırlı olduğuna işaret eden Şamron, "Ayaklanmayı tamamen durduracak bir giic vok, çünkü bu hareket temelde ulusal bir mücadele ve bu nedenle siyasal bir özelliği var" dedi. Şamron'un sözlerinin komisyonda tartışmalara yol açtığı, eski genelkurmay başkanlanndan Rafael Eitan'ın "Kolektif cezalandırma ayak Israil GenelkurmayBaşkanı, Filistin ayaklanmasının "siyasal"sorun olduğunu söyledi DUNyADABUGUN Muhalefet liderleri uzun bir aradan sonra yeniden Çankayrfnın yolunu tutup Sayın Evren ile görüştüler. Ana muhalefetin lideri inönü, Sayın Evren'den yolsuzluklara el koymasını istemiş. Hemen belirtelim ki temelinde anti demokratik olan 1982 Anayasası Çankaya'ya önemli yetkiler tanımıştır. Ancak Sayın Evren şimdiye dek bunları kullanma yolunu tutmamıştır. Sayın inönü çeşitli olaylar dolayısıyla birçok kez başvurduğu Sayın Evren'in artık böyle bir süreci işletmeyeceğini bılmeli ve pek demokratik olmayan bu yöntemden vazgeçmeliyrjı sanırız. Ana muhaletetm lideri bilmeli ki bu tür şikâyetler kendisine pek prim kazandırmıyor. SHP, Meclis içinde ne yapacağını daha doğru saptayıp kendi iç çekişmeleriyle boğuşacağı yerde, daha doğru dürüst muhalefet yapma yolunu tutarsa sanırız daha olumlu karşılanacaktır. Eğer Sayın İnönü, Sayın Evren'e başvurularını ve şikâyetlerinı sonuç alamayacağını bilerek yapıyor ve Çankaya'nın bu yetkileri kullanmadığmı kanıtlamayı amaçlıyorsa, geçmişte yaptığı ve karşılıksız kalan başvurularla bu gerçeği zaten kanıtlamıştır. Bunu sürekli yinelemenin bir anlamı da artık kalmamıştır. Aynı şekilde Sayın Demirel de Özal'ı veTFfT'yi Sayın Evren'e şikâyet etmiş. Ama politika kurdu olan ve bir zamanlar "kendim için bir şey istiyorsam namerdim" diyen Süleyman Bey, bu tür davranışların uyandırdığı tepkiyi bildiğinden, görüşmeden sonra "kimseyı Çankaya'ya şikâyet etmem" diye açıklama yapma gereğini de duymuş. Sayın Demirel Özallar'dan sözederken "Bunlar Çankaya yolunu kendilerine açık tutabilmek için her yolu denerler" buyurmuş. Sayın Demirel haksız değil. Ne var ki Sayın Özal bu yolları ustası Süleyman Bey'den öğrenmiştir. Antlardadtr, 12 Eylül öncesinde de Sayın Demirel Çankaya'yı kendilerinden olmayanlara kapalı tutmak ve Sayın Çağlayangil'in Köşk'teki günlerini uzatablrrek için her yolu denemiş, hatta bir ölçüde 12 Eylül darbesinı b\le kolaylaştırmıştı. Öyle görünüyor ki Sayın Demirel şimdi de aynı yöntemi deneyecek ve Özal'ın Çankaya'ya çıkmasını önlemek için her şeyi göze alacaktır. Nitekim, siyaset sahnesine döndüğünden beri yeniden istikrarsızlaştırma yöntemini uygulayan Demirel, Özal'a yolu kapatabilmek için cumhurbaşkanının halk tarafmdan seçilmesi önerisini getirebıliyor. Özünde parlamenter sisteme aykırı hükumler taşıyan, ama başkanlık sisteminin dengelerini de getırmeyen, daha çok Alman VVeimar Anayasası'nı anımsatan yarı başkancı 1982 Anayasası'nı bir yandan olduğu gibi korurken ğte yandan cumhurbaşkanının halk tarafmdan seçilmesi hükmünü getirmek, Türkiye'nin tarihi ve sosyal gerçekleri de göz önünde tutulduğunde ülkemizin yarım yamalak demokrasisine büyük darbeler indirecektir. Baskıcı ve başkancı bir sisteme varabilecek böyle bir yolu bir parlamento üyesinin önermesi ise daha da şaşırtıcı olmaktadır. Eğer cumhurbaşkanını halkın seçmesinden amaç, ulusal istencin (milli irade) daha iyi yansımasını sağlamak ise bu öneriyi bir parlamento üyesinin getirmesi halinde kendisine çok haklı olarak şu soru sorulabilir Acaba siz üyesi bulunduğunuz parlamentonun da ulusal istencin yansıdığı bir forum olduğuna inanmıyor musunuz? Bu soruya parlamentodaki çoğunluğun, gerçekte ulusal istencin şu andaki doğrultusunu yansıtmadığı ve geçmişte aldığı oyla da orantılı olmadığı yanıtı verilebilirse de bu yanıt da cumhurbaşkanını halka seçtirme önerisini haklı gösteremez. Türkiye'nin gündemindeki sorun, Çankaya'da kimin oturacağı değil, ülkede demokrasinin nasıl egemen kılınacağı, yolsuzlukların nasıl ortadan kaldınlabileceği, ekonominin nasıl düzeleceği ve hiç değilse vasama görevini hakkıyla yerine getirebilecek bir parlamentonun nasıl oluşturulabılecegı, ülkede yurttaşın yasalara güven duymasını sağlayabılecek biçimde, usulüne uygun yasalar çıkarmasını beceren bir iktidarın nasıl işbaşına getirilebileceğidir. Bütün bu gerçekleri görmezden gelerek Çankaya'ya kendi yandaşı olmayan kişilerin çıkmasını önlemek amacıyla her şeyi yapan davranış gerçekten pek alasüleyman bir davranıştır. Süleyman Bey'in taktiklerini yadırgamıyoruz, davranışları karşısında şaşırmıyoruz da. Yalnızca demokrasi adına üzülüyoruz, hepsı bu. Her Şeyi Göze Almak AUSIRMEN Kamdağ'da bımahm BELGRAD (AP) Yugoslavya'nın Karadağ Cumhuriyeti Komünist Parti üst düzey yetkililerinin istifası, önceki akşam olağanüstü toplanan parti merkez komitesi tarafmdan kabul edildi. Ülkenin en küçük ve yoksul cumhuriyeti otan Karadağ'da iki gün süren kitlesel gösteriler, Komünist Parti üst düzey yetkilileri ile kolektif cumhurbaşkanlığı üyelerinin toplu halde istifa etmelerine yol açtı. lanmayı dunJurur" göruşunu savunduğu öğrenildi. Ancak bu göruşe İşçi Partisi milletvekillerinin karşı çıktığı, topluca cezalandırma yönteminin daha çok sivili protestocuların safına çekmekten başka bir sonuç vermeyeceğini vurguladıkları bildirildi. Öte yandan İsrail Başbakanı tzak Şamir, son üç gündür tartışmalara yol açan yeni tutumuna açıklık getirerek, BM'nin Ortadoğu sorununun çözümü için yapılacak doğrudan görüşmelerin gözetimini üstlenmesini kabul edeceğini resmen açıkladı. Şamir, bu konudaki tavrını bir ABD Kongre heyetini kabulü sırasında yaptığı konuşmada açıkladı. Lübnan polisi, Güney Lübnan'ın en onemli kenti Sayda'run doğusunda bulunan bir yöredeki Ebu Nidal liderliğindeki bir fraksiyonun mevzilerini bombaladığını bildirdi. İsrail uçakları son 24 saat içinde Lübnan'a ikinci kez saldırıda bulundular. tsrail jetleri önceki gün de Sayda kentinin kuzeydoğu Şiıler arasındaki çatışma hızmdan çokkaybetti, o kadar ki fotoğrafta görüldüğü gibi bazı sunda bulunan El Fetih mevzilerini bomba EMEL milisleri bir mola anında yüzlerinden maskelerini çıkartarak gazetelere göz atıp çarlamışlardı. pışmaların basında nasıl aktarıldığmı okumak fırsatını buluyorlar. (Fotoğraf: Reuter) Kimyasal Silahlar Konferansı sonuç bildirisi 'DoğuBatı uzlaşması'şeklindeyorumlanıyor Süperler sonuçtan memnun dığını sordu. Hiçbir ülkenin karşı çıkmaması üzerine bildirge son biçimiyle proje olmaktan çıkıp kesin metin sayıldı. 149 ülkenin sonuç bildirgesini kabul ettiği Dumas tarafmdan açıklandı. Roland Dumas daha sonra yaptığı basın toplantısında, bu konferansta "DoguBatı çekişmesi" olmadığına dikkat çekerek, "Aslında kuzeygiiney çekişmesi de olmamışlır. Bazı bölgesel giiçlükler bir yana bırakılırsa, gerçek anlamda kuzeygiiney çatışması olmadığı da söylenebilir" dedi. Dumas, "Kimyasal saldın olursa, bu konferans sonrasıoda, eskiye oranla ne olacak?" sorusuna, "Konferans çeşitli kararlar aldı. BM Genel Sekreteri'ni >etkilerini genişletti. thlal olması halinde. uluslararası toplulugun mahkum etmesi yanında, şimdiden, BM nezdinde soruşturma yüriitme yetkisi veriyor" sozleriyle karşılık verdi. ABD Delegasyon Başkanı General William F. Burns, Amerikalılar'ın bu konfrens sonucundan "son derece memnun" ayrıldıklannı söyledi. Yeni ülkelerin Cenevre görüşmelerine dahil edilmesine taraftar olmadığını, çünkü bu görüşmelerde belli bir noktaya gelındığını, her şeyın sıfırdan başlamaması gerektiğini belirtti. General Burns: "109 ülke sözcülerinin yaptığı konuşmalar teker teker incelenmeli, sonuç bildirgesi bu bağlamda ele alınmalıdır" şeklinde konuşarak, bu incelemenin aylar süreceğini belirtti. General Burns, iki silah türü arasında bağlantı kurulduğu fîkrine katılmadığını vurgulayarak, "ABD, kimyasal sitahlann nerede olursa olsun yaygınlaşmasından endişe duyuyor. Gerilimli bölgelerde bu silahlann yaygınlasması özellikle endişe verkidir" dedi. Cenevre'deki görüşmeleri yürüten ABD'U büyukelçi Fredenstrof da bir soruyu yanıtlamak üzere soz alarak: A B D ve SSCB yeîküileri, düzenledikleri basın toplantısında kimyasal silahlarla nükleer silahlar arasında bağ kurulmayışını olumlu bulduklarını vurguladılar. SABETAY VAROL PARİS Kimyasal silahların yasaklanmasıyla ilgili uluslararası konferansın bitiminden sonra Sovyet ve Amerikan delegasyon başkanlan birer basm toplantısı düzenleyerek konferans sonucundan memnun olduklannı açıklad\lar. Her iki delegasyon başkanı, bildirgenin beşinci maddesinde, 1978'de BM Genel Kurulu'nun silahsızlanma çalışmalarına atıf yapmasınm, "Kimyasal silahlarla nükleer silahlar arasında bağlantı kurulduğu anlaıruna gelemeyecegini'" ifade ettiler. Konferansın kaparıış oturumunda, Konferans Başkanı Fransa Dışişleri Bakanı Roland Dumas, itirazı olan ulke olup olma HumeynVnin kızı feminist LEFKOŞA <AA) tran 'ın dini lideri Ayetullah Humeyni'nin kızma, "Kadınların haklarının geri alınması" amacıyla "feminist bir dernek" kurmasına izin verildi. tngilizce yayımlanan Tahran Times Gazetesi'nin haberine göre Humeyni'nin kızı Tahra Mostafavi'nin, tran îslam Cumhuriyeti Kadınları Derneği'ni kurmak üzere Içişleri Bakanlığı'na yaptığı başvuru kabul edildi. Gazete, Humeyni'nin kızı Tahra'nın "Kadınların, alınan haklanna yeniden kavuşmalan için çaba sarfetmek gerektiği" fikrini savunduğunu yazdı. yasal silahlarını imha edeceğini açıkladığını hatırlatarak, "Bütün kimyasal silahlanmızı, konvansiyonun imzalanmasından sonra imha edeceğiz. Ancak bu yöndeki niyetlerimizi kanıtlamak için "C'apayesk' kentinde kurmakta olduğumuz imha tesisi hazır olur olmaz, bir bdlüm kimyasal silahımızı bemen imha edeceğiz" dedi. Nazarkin, "Şimdiye kadar Cenevre görüşmelerini yavaşlatan, bazı delegasyonlann hukumetlerinden zamamnda direktif almaması idi. Bildirgeden sonra, direktiflerin zamamnda gelecegine ve müzakerelerin bir an önce sonuçlanacağını umuyoruz" şeklinde konuştu. Sovyetler Birliği sözcusü de Amerikah meslektaşı gibi, "Kimyasal silah"Konferansın sonucu psikolojik olarak biz larla nükleer silahlar arasında bağlantı kuleri etkileyecektir. Oünya kamuoyunu ge rulmadığı kanısında olduğunu" söyledi. tecekteki göruştneler hakkında bilgi sahibi kılacaktır. Yakın zamana kadar herkes Ortadoğu'da Arap ülkeleri kimyasal siCenevre'de vapılan görüşmelerin önemini lahlarını imha eder, tsrail ise nükleer silah küçümsüyordu" şeklinde konuştu. sahibi olarak kalırsa bolgesel dengenin boDaha sonra Dışişleri Bakanı Eduard Şe zulup bozulmayacağı şeklindeki soruyu, vardnadze'nin ayrılmasından sonra So\yet Sovyet Delegasyon Başkanı, "Bolgesel çadelegasyonuna başkanlık eden V. Nazar tışmalar da dahil olmak üzere tüm çalışkin bir basın toplantısı yaptı. Nazarkın, malann diplomatik yoldan çozümünden Sovyet Dışişleri Bakanı'nm, bir bölüm kim yanajız" sözleriyle yanıtladı. Gorbaçov Nobel adayı VİYANA (AA) Sovyet lideri Mihail Gorbaçov, Nobel Barış Ödülü'nü almaya aday gösterildi. Avusturya "Yeşiller" hareketinin eski başkam Bayan Freda MeissnerBlau, Oslo 'daki Nobel ödtil Komitesi'ne gönderdiği mektupta, Gorbaçov'u, ülkesinde insan hakları ve demokratik özgürlükler uğrunda verdiği mücadele dolayısıyla ödülü almaya aday gösterdi. Blau, Gorbaçov'un, "yıllardır donmuş kalıplar içinde kalan totaliter bir rejimi değiştirme" çabalan ve silahsızlanma alanındaki girişimleri dolayasıyla da Nobel'i hak ettiği görüşünü belirtti. Temel Britannica'ya bu kosullarla abone olma süresi 20 Ocak'ta sona eriyor Dünyanın ve Türkiye'nin en geniş kapsamlı temel eğitim ve kültür ansiklopedisi Temel Britannica, şimdiden yüz binlerce öğrencinin başyardımcısı olmaya başladı. Temel Britannica'ya çok uygun kosullarla abone olmak için 20 Ocak Cuma akşamına kadar vaktiniz kaldı. Seçenekleri inceleyin. Size en uygun kosullarla Temel Britannica'ya. abone olun. Başanlı bir geleceğin temelini bugünden atın. Ermenistan'da mucize ETA yöneticisi tutuklandı BAYONNE (AA) BASK bölgesinin bağımsızlığı için mücadele eden ETA örgütünün üst düzeyde bir yöneticisinin önceki akşam Fransa'nın güneybatısmdaki Bayonne kentinde tutuklandığı bildirildi, "Josu Ternera" kod adıyla tanınan Jose Antonio Urutigoechea admdaki kişinin, ETA'nın tspanya kanadmdaki yetkililerinden biri olduğu belirtildL Dış Haberler Servisi SSCB'nin Ermenistan Cumhuriyeti'nde geçen yıl 7 aralıkta meydana gelen deprern felaketinden 35 gün sonra, 6 kişinin enkaz altından sağ olarak kurtarıldığı bildirildi. Sovyet resmi TASS ajansının haberine göre, depremden en çok zarar gören Leninakan kentinde bir apartmanın bodrum katında mahsur kalan 6 kişi. 35 gün boyunca burada bulunan çok sayıda konserveyi tüketerek hayatta kalabildiler. Kurtulanlardan Aikaz Akopyan'ın (resimde) sa|lık eğitimi görmüş olması yüzünden arkadaşlarına baktığı ve masaj yaparak donmalarına izin vermediği bildiriliyor. Kimyasal silahta Belçika bağlaııtısı Dış Haberler Servisi Libya'nın Rabta kentinde kim>asal silah üretimi yaptığı öne sürülen fabrikanm yapımıyla ilgili olduğu sanılan iki Federal Alman firması hakkındaki soruşturma sürerken, Belçikalı bir gemicilik firmasmın sahibi de olayla ilgili olarak gözaltına alıııdı. Söz konusu gemicilik firmasının, Almanya'dan Libya'ya yapılan malzeme sevkiyatım sahte belgelerle gerçekleştirdiği sanılıyor. ,V\'nın haberine göre Brüksel'deki adli kaynaklar, Belçika'nın Anvers kentindeki Cross Link adlı bir firmanın müdürü olan Belcikalı işadamı Josef Gedopt'un yolsuzluk yaptı|ı ve bir çetenin de lideri olduğunun sanıldığını kaydetti. Öte yandan Libya'nın BM Temsilcisi Ali Treiki de ülkesi ile VV'ashington arasında huzursuzluk \e tartışrna konusu olan Rabta'daki fabrikanın yapımında Federal Alman firmaların yardımcı olduklannı söyledi. Alman Dışişleri Bakanı Haııs Dietrich Genscher ise dün gazetecilerle konuşurken, 'Bazı Alman firmalarının, Rabta olayına muhtemelen kanşmalan, dış politikamızda biiyük hasar meydana getirebilir" dedi. Genscher kimyasal silah yapımında kullamlabilecek malzeme ihraç edenlere sert cezalar uygulanmasından yana olduğunu da belirtti. Öte yandan, Arap Birliği örgütu, ABD savaş uçaklarının, 4 ocakta Akdeniz'de iki Libya jetini düşürmesini kınadı. Libya'daki Rabta fabrikasına yabancı yardımı Bulgaristan'da özel girişim Dış Haberler Servisi Bulgaristan'da özel girişimle şirket kurulmasına izin veren bir yasanın yürürlüğe girdiği bildirildi. AP'nin haberine göre Bulgaristan Devlet Konseyi tarafmdan konuya ilişkin olarak yapılan açıklamada, özel işletmelerin 10 kişiye kadar personel istihdam edebileceği bildirildi. Seçenekleri dikkatle inceleyin. Ûdeyeceginiz miktan en geç 20 Ocak 1989 tarihıne kadar 1) Ana Yayıncılık A.Ş.'nin 314447 no'lu posta çeki hesabına. 2) Ana Yaymcılık A.Ş.'nin Yapı ve Kredı Bankası Levent $ubesi'ndeki 11429 no'lu hesabına. 3) Doğtudan başvuru \le, a) Buşukdere Caddesi No: 86. Beyazıt Han, Gayrettepelstanbul adresindeki satış merkezimize, b) Büyükdere Caddesi No: 57. Kat: 2 Maslaktstanbul adresindeki merkezimize yatınn Posta çeki veya banka havale makbuzu fotokopisini yandaki kuponla birlikte gönderin. "Abone Belgesi" adresinize taahhütlü olarak gönderılecektır. ABONE KOŞULLARI: Abone olarak, Temel Britannica'ya sabit fiyatla sahip olabilirsiniz. TEMEL BRITANN1CA \BONE İSTEK KDPONI.I Ödeme Biçhni Pesin 4a>tâksitkn*J1 Saytaksiıie;;?) 12aytaksufc(İTİ!ı Peşinaı (TL) 340.00095.000.56.00043.500.AvlıkTaksıl (TL) Tojtfam (TL) 340 000 95.000.56.000.43.500. 380.000.44S0O0.522.000. • Seçlığıntz o d e m e seklını karşısındakı k u t u n u n ıçıne {X) k o > a r a k ışarelleymız AdıSovadı Ev A d r e s ı : Tetefon(ev) : Posta Kodu : ts Adresı • Telefon(is) • Posla Kodu : TEMEL BRITANyiCA ABONELERİNE Sudan'da açlıktan ölüm HARTVM (UBA) Sudan'm güneyinde üç hafta içinde çoğu çocuk olmak üzere 6 bin kişi açlıktan öldü. Bölgede on binlerce kişinin daha her an açlıktan ölme tehlikesi ile karşı karşıya olduğu bildirildi. 1) Temel Britannica nın her cildi tamamlandıkça abonelere posta ile taahhütlü olarak gönderilecektir. (/. cilı 30 Ocak'ıa yayımlanacak 7. fasikülle tamamlamyor ) 2) Aboneler, Temel Briıannica eklerıne ücretsiz sahip olacaklardır. Ekler tamamlandığında cilt olarak abonelere posıalanacaktır. 3) Temel Briıannica abonelen. uç. ayn donemde duzenlenecek Eğitim ve Kültür Armaganları çekilişlerine doğrudan katılma hakkına sahıptır. ONULMAZ KAVBIMIZ VEHİP BORAHAN'ı kaybettik. 13 ocak cuma öğle namazında Söğütlüçeşme Camii'nden veda edeceğiz. Erken giden thvana Selam olsun erenler ANA YAYINCILIK A.Ş. Büyükdere Cad. Üçyol Mevkii No: 57, Kat: 4 Maslak 80725 İstanbul Tel':(l) 176 95 80 (4hat) Mesleğı : r> Y»ı: . lmza Cıltlenntzı nasıl teslım alnuk *BtiyOTSunuz O Ev üdresıme taahhütlü postayla [J U adresımc taahhütlü posta> la • Istanbul %e Ankara'dak.1 satış mcrkezkrıne geterek elden Ana Yayıncılık A.Ş. ve Encyclopaedia Britannica, Inc. işbirliği ile yayımlanmaktadır. BÜLENTMELİH BORAHAN