Katalog

3 EYLÜL 1988 KÜLTÜRVAŞAM KİM KİME DUM DUMA BEHIÇ AK CUMHURİYET/5 Şimdi de çocukları okuyacak 19451975 yılları arasmda "Doğan Kardeş"le büyüyen kuşaklar, dergiyi artık çocuklarına da okutabilecek. Uzun yıllar Vedat Nedim Tör tarafından yönetilen derginin yeni yayın yönetmeni Turhan Ilgaz. Ilgaz, "Doğan Kardeş"i, zengin mirası üzerinde günümüz koşullarına uyarlayacak. ANNA TURAY Doğan Kardeş Dergisi, 13 yıllık bir aradan sonra yeniden yayın dünyasına dönüyor. Doğan Kardeş'le buyüyen kuşaklar, 1945'ten 1975 yılına kadar uzayan bir dönemde zevkle okuduklan, ülkemizin neredeyse tek çocuk yayını olan bu dergiyi artık çocuklarına da okutabilecek. Yayın hayatına 43 yıl önce, 23 Nisan 1943'te başlamıştı Doğan Kardeş. Admı bir çocuktan alıyordu. Yapı Kredi Bankası'nın da kurucusu olan Kâzım Taşkent'ın Is viçre'de bir dağ kasabasında tatildeyken çıg kazasında yaşamını yıtiren oğlu Dogan Taşkent'in anısını yaşatacaktı. Doğan Kardeş, uzun yıllar Vedat Nedim Tör tarafından biçimlendirildi ve yonetildi. 30 yıllık sureç içerisinde haftada bir, ayda bir ya da 15 gunde bir çıktığı zamanlar oldu. Ancak butun donemlerinde saygın bir kimlikle yayın yaşamını surdurdü ve son yıllara kadar "egiticilik" oğesi hep on planda kaldı. Cemal Nadir'in, Allan Erbulak'ın, Mıstık'ın karikatur çizdiği, Orhan Veli'nın şiir yazdığı bu dergi, uzun yıllar okurlarıyla, yani çocuklarla bütunleşerek şısında geçiren bilgisayar çağının çocukları, 2000 yılının yetışkinleri için çok farklı ilgı alanları var günümüzdt. Butun bunlann arasında okumaya aynlan süre de giderek kısalı>or. Doğan Kardes vaym programını saptarken çeşitli semtlerin ilkokullarında yaptıkları araştırmalar doğrultusunda, çocuklann isteklerinden yola çıkmayı hedeflemişler. Turhan Ilgaz, "Dergiyi öncelikle 'egiticilik' işlevinin ağır bastığı bir dergi olarak düşunduk, ama bizim eğitim sistemimizi, çocuklann zaten yogun bir ders programı bombardımanı içinde yeterince yorulduklannı goz onune alarak 'eğlendirerek egitmeyi' tercih etlik. Didaktik olmamaya çalıştık. Günümüzdeki çocuklar boyle bir ta>ra haklı olarak lepki gosteriyorlar" diyor. Doğan Kardeş'in eylul ayı içinde çıkacak olan ilk sayısı hazırlanırken yakın çevrede bulunan çocuklarla elbirliği içinde çalışmalar yapılmış. tkinci sayısından itibavarhğını surdurdü. Çocuklar Do lar arasında çeşitli yarışmalar du ren de isteyen her çocuk istediği ğan Kardeş'le beslenirken, bir yan zenleyen dergi, yine çocuklardan her şeyi gönderebilecek dergiye. dan da Doğan Kardeş'i beslediler. gelen istek uzerine Turkiye'ye ilk Doğan Kardeş'in kapıları okurlaDoğan Kardeş'in okuyucuları ara kez bir filin gelmesine de oncüluk nna açık olacak. İlkokul çağı çosında yıllar sonra sanat ve kultür etmiş. Dönemin Hindistan başba cuğuna seslenmeyi amaçlayan Doyaşamında önemli yer tutacak pek kanı, Türk çocukları adına yapı ğan Kardeş Dergisi, üç ana bolunılan başvuru uzerine Mohini'yi den oluşacak: îletişim, eğitim ve çok ad yer alıyordu. eğlence. İletişim bolümu çocuklaDerginin eski sayılannı karıştı 1950 yılının aralık ayında Turkinn birbirleriyle ve çevreleriyle ilerırken. örneğin Suna Kan ve tdil ye'ye göndermiş. O zaman 5 yatişim kuracaklan bolüm olarak taBirel'in gelişimlerini butun do şında olan Mohini'yi çocuklar sevinç çığlıklarıyla karşılamışlar. sarlanmış. Mektup, şiir, karikatur nemleriyle gözlemek mümkün. köşeleri, kitap ve oyuncak değiş Suna Kan 7 yaşındayken öğrenim Doğan Kardeş okuyuculan arasıntokuşu köşesi hep bu bölumde yer görmekte olduğu yurtdışından da açılan bir yarışma sonucunda 1 alacak. Çocukları da ilgilendıren "Kemanım" adlı bir şiir yazıp Birtanem soyadı verilmiş Mohini ciddı haberler, örneğin İranIrak göndermiş Doğan Kardeş'ine. tdil ye. savaşının bitmesi, onlann anlayaBiret Fransa'dayken arkadaşlanyDoğan Kardeş'in yeni yayın yö cağı bir dille kısaca verilirken, Anla Doğan Kardeş aracılığıyla mek netmeni Turhan Dgaz, "Sanıyokara Hayvanat Bahçesi'nin dotuplaşmış sık sık. Doğan Kardeş rum ağır bir rniras devraldık. Çiinğum yapan genç zurafası Ayşe de Marşı'm da 8 yaşındayken tdil Bi ku Dogan Kardeş'i sunacağımız derginin iletişim sayfaları arasınret yazmış. Yazar Pınar Kiır ilk kez kuşağın ebeveynleri de bu dergiyda yer alabilecek. Çocuklann yap6 yaşındayken annesi aracılığıyla le buyuduler" diyor. Çocuklar katıkları ve yine kendilerinin yazabir şiir yazmış dergiye. "Ağaçlar" dar anababalara beğendirebilmek cağı röportajlar da yine bu bölüadlı bu şiirin üstünde Pınar Kür' de sorun olacak yeni Doğan Karmun parçalan arasında. un kardeşleriyle birlikte çektirdi deş'i. Tabii bir de bugünün koşulği bir fotoğraf da yer almış. ları, gerçekler var. Gunlerinin büEğitim bölumu çevre ve doğa Yayın yaşamı süresince çocuk yuk bir bölumünu televizvon kar bilincini geliştirmeyi amaçlayan "Bizi Yaşatan Doga", Anadoludan kaynaklanan efsanelerle yola çıkan ve Turkiye'yi tanıtmayı amaçlayan "Dohı Dolu Anadoiu**, çocukları dünyaya açmayı amaçlayan "Başka Ülkeler Başka İnsanlar", Türkçeyi doğru kullanmayı amaçlayan "Dilim Sende" köşelerinden oluşuyor. Bu bölumde spor, müzik ve arkeoloji gibi konular da yer alacak. Çocuklann çok sevdikleri bir başka ilgi alanı, uzay da çizgi romanlarla sunulacak. Zekâ geliştirici olması koşuluyla bilmece, bulmaca, oyun gibi köşeler de eğlence bölümunde yer alacak. Bilgisayarın öykusü "Taşkafa ve Bilgisayar" adlı bir çizgi romanla anlatılacak çocuklara. Ailelerle çocuklar arasındaki sorunları çozmede yardımcı olmayı amaçlayan bölüm ise "Biz Bir Aileyiz" adını taşıyor. Turhan Ilgaz, derginin genel ilkelerini belirtirken, "Çocuğu diıalist bir dünya göriişünde koreltmekten alabildiğine uzak durmaya çaltşıyoruz" diyor. "Derginin genel pedagojik yaklaşımı dunyayı iyi kölu, guzel çirkin, zengin fakir gibi kutuplar arasında gidip gelen katı bir sureç olarak degil. nuanslann mozayiğinde şekillenen bir canlılık, yaşama sevinci olarak anlatmaya çalışmaktır." "Doğan Kardeş" 13 yıllık bir aradan sonrayeniden çıkıyor P Î K N t K PİYALE MADRA ^ ^ HIZLI GAZETECİ NECDETŞEN *LÜTfM MİSl'H ': \ KtZUMMlZ .. UER ŞBYE', UATTA \ \ oüZEHE &&s KAipiRbbiıte Kopesre y YATABhiRCER~A~MA. AKTAM EVB J ÇİZGÎLİK KÂMİL MASARACI AĞAÇ YAŞKEN EGİLİR KEMAL GÖKHAN CÜRSES Türk çizerler Edinburgh Festivali'ndeydi V&1 yitl& de .,f.:> • ; samında Ingıltere ve Iskoçya Karikatürcüler Bırliklerının ortaklaşa düzenledığı uluslararası yarışmalı sergıde Sema Ündeğer (yukarıda) ve Erhan Turgut mansıyon kazandilar Serbest konulu yarışmada Turkıye den 21 çızerın yapıtları yer aldı Ündeğer ıki, Turgut bir yapıtıyla mansıyon alırken. Saıt Oktay, Erdoğan Bozok, Samı Caner ve Mahmut Akgünün ıkişer, Tufan Selçuk'un da bir kankatürü sergılenmeye değer bulundu Yarışmada Yugoslav Ivan Haramııa bırincı. Vjekoslav Klaic ıkıncı KKTC den Hüseyın Cakmak uçüncu oldular. Rafjat edefîifirTl/ Bale dünyasının bir devi devrildi Kinette de Valois: Ashton, ingiliz dans stili ve klasik balesinin kurucusuydu. Margot Fonteyn: Mahvoldum! JAK DELEON İngiliz klasik balesinin kurucusu ve en buyıik koregrafı olan Sir Frederick Ashton, geçenlerde "öte dünyaya" goçtü. Şimdı baleciler arasında bir gelenek vardır, aralarında biri oldüğü zaman "ölüm" sozcüğunu kuUanmazIar, "Biz onu sakladık" derler. Öyle de oldu bu kez: Yalnız ingiliz değil, tum baleseverler Ashton'ı sakladı, yureğine gomdu, tarihe yazdı. Kolay mı, bu çok dar ve "meşakkatli" sanat dünyasından "Bir Ashton Gecti!.." Covent Garden'daki Krallık Opera ve Balesi'nde neredeyse yarım yüzyıldır koregrafiler gerçekleştiren Frederick Ashton için klasik bale dunyası şunları söyluyor: Turk balesinin kurucusu Ninelte de Valois, "İngiliz dans stilinin ve klasik balesinin kurucusu ve psikolojik olarak en iyi doktoru, tum gençlerin murşidiydi Ashton," dıye yazar. Margot Fonteyn'se tek sözcukle özetler acısını: "Mahvoldum!" Oyle ya, klasik bale Ingiltere'de Frederick Asbton'la başlamış, onun özverili gucüyle gelişmiş, bugunku konumuna erişmiştir. 1904 yılında doğan Ashton, ilk kez 1917 yılında Anna Palvova'nın gosterisini izlediğinde baleye tutulmuş, ardından 1921 'de Isadora Duncan'la tanışmış, 1922 yılında da Leonide Massine'in topluluğuna "miirit" olarak katılmış. Rambert Balesi'nın kurucusu Marie Rambert'le tanıştığında gerçekte dansçı değil de koregraf olmak için "yaratıldığını" anlayan genç Ashton, "Bir Moda Tragedyası" başlıklı ilk yapıtıru sahneye koyduğunda inanılmaz alkış aiır. O gun (dahası, o tarih), dünya bale "vaka"sında bir donum noktası sayılmalı; Frederick Ashton koregrafiye, kurama, eğitime eğiliyor, klasik bale sanatçılığının "sahne dışı" boyutlannı ilk kez İngiliz balesine getiriyordu. Ama yetmiyordu, İngiltere, Paris daha çekici v di, hele Bronislawa Nijinska'nın topluluğu... İngiltere'ye donuş yıllan Frederick Ashton'ı VıeWells Balesi'ne çekiyordu. Ninette de Valois adlı sevgili dostu orada genel sanat yönetmeniydi ve bu ikili VieVVells'in gelişip sonraları Sadler's Wells ve Ingıltere Krallık Balesi'ne donuşmesine onayak oluyordu. lkinci Dünya Savaşı sırasında kendince çarpışıyordu Ashton: İyilikle kotuluğün, çatışmayla uzlaşmanın, simgeler aracılığıyla canlandırıldığı "Dante Sonata"yı sahneliyor, Londra'nın karartma gecelerinde nefıs dans şölenleri.sunuyordu "müdavim" seyircisine. Aslında çok iyi bir karakter dansçısı olan Frederick Ashlon, "Ateşkuşu"ndaki Buyücu, "Uyuyan Güzel"deki Cadı ve "Külkedisi"ndeki Çirkin Kızkardeş rolüyle eleştirmenlerden buyuk övgu almış, kimileri de Aslıton'ın yalnız karakter dansçısı değil, eşi bulunmaz bir "mimodram" ustası olduğunu yazmıştı. Evet, İngiliz balesinin (Ninetle de Valois'yla birlikte) kurucusu, Margot Fonteyn adlı bir yeteneği keşfeden buyuk koregraf, dunyanın " S i r " (şovalye) unvanlı tek bale sanatçısı, Krallık Balesi'nin kırk yıllık genel sanat yönetmeni ve binlerce genç dansçımn eğitmeni, ustası, "mürşif'i Frederick Ashton yok artık. Krallık Balesi'nin bugunku yönetmeni Peter Wrighl şöyle diyor Ashlon için: "Frederick Ashton'ın bedeni yok artık, ama benliği sonsuza dek aramızda yaşayacak. Dünya balesinin ve bakseverinin yureğiııe ektiği bilinc lohumları kuşaklar boyunca yeşerecek. Virminci yiizyılın en önemli sanatçılanndan biriydi Ashton." Frederick Ashton, İngiliz klasik balesinin en büyük koregrafıydı fflıl <afe TARİHTE BUGÜN MÜMTAZ ARIKAN 3 Eylul GUZELLIK BRIDAL BOUQUET BLOOM. 1886 PA BUGUNLOSYONU S/e 6Ü2£LÜtC A Lovely Liqnid, eıtraordinary to Beautify. Bouauet Bloom imparts exquisite beauty to the face, neck, arms, and hands, and is preferred to all face powders and other liquids. In a moment of time it imparts exqmsite beauty, vrith a natural brilliancy, purity, and cbarming fragrance. It removes freckles * d sunbum. 50 YIL Ö>CE Cumhuriyet cevab vererek Meksikanın, topraklan istimlâk için evvelâ bir depozito yatınlması hakkındaki teklifi kabul edemiyeceğini söylemiştir. Hatib, Meksikanın ileride Amerikalılara aid arazıyi istimlâk etmemeği taahhüd edemiyeceğini de kaydetmiştir. Kardenas, Meksikanın polemiğe devanı ettnek istemediğini fakat Amerika ile anlaşmağı arzu ettiğinî iluve etmiş ve Meksika topraklarında çalışan ecnebilerle Meksikalıların müsavi muameleye tâbi tutulması lüzumunda ısrar etmiştir. THE SECRET OF BEAUTY.Bridal LOSYONU REKLAAtt IMG'UZ BASfNfNOA y&e ALMtŞTI. "6BLINİM ÇlÇB/C PeMEn" • ADIMI TAŞIYAN LOSYOM, ŞÖYLE TAHtrtLMAKTAYPI • "&Ü, ZELLI&İN Stg&Ut ıÇeeEAt gU LCSYON; yÜZDE, 8OYUNDA, KOL VE eUSgDE KULLANILDIĞlfJOA, HEM6A/ ETKJStfJİ GÖSTE&MEICTEPfg. TBNE'; 7 &ÜZELUK, SAFLIK YE BÜYÛ' LEYlCı g'& KOKU ve£MEt£T£; GUNEŞ YAMI6I ILE ÇıLLERİ ' YOK g TMBTeDü ' 3 EYLÜL 1938 mahkemeye verilmiştir. Fakat orada suç sabit olmamışıır. Bu iz üzerinde yürüyen muhafaza teşkilâtı yaptığı takibat sonundtt. deftere geçmemiş 22 ayardan sikke halinde altın bulmuş ve tahkikatı derinleşıirmiştir. Bu sırada yurdun bırçok yerlermde, bundan sonra altınıij alınıp satılmayacağı hakkmda şayialar çıkararak halkın elindeki altmların toplandığı da öğrenilnüş ve bu hususta da tahkikata girişilmiştir. Şu vaziyetten altın alım vesatımı işinin ehemmiyet kesbettiği görülerek mesele esaslı bir şekılde araştmlınaktadır. BÜTÜN DÜNYA EüNiZDE... Radyvdan şikâyet eden mahatte halkı Hatay devlet reisi seçildi Açıkalın, askerı mümessıl Şukru Kanadlı, delege Kole, Vali Abdurrahman Melek, ve bırçok resmî zevatla konsoloslar yer almışlardı. Meclisin en yaşlı azası Adalı Radyoların fazlo Mehmed, Meclisi nutukla çalışmasından dolayı Cihangır açmtştır. halkından bazıları Beyoğlu Bu nutuktan sonra meb'uslar kaymakamhğma müracaat yemin ettiler. Bunu miiteakıb ederek şikâyette bulundukları Hatay devlet reislığine Tayfur gibi Boğaziçi halkından Soktnen, ıttifakla intihab bazıları da vapurda radyo edildi. Karar, seçilen bir çalınmastnın kendilerint ız'aç heyeı tarafından devlet reisme ettıği iddiasile Vilâyete iblâğ edildi. Tayfur Sokmen, şikâyette bulunmuşlardır. teşekkur ederek selâmlartnı Polis, Cihangir civarında bazı tneclise bildirdi. evlere ve apartıman Devlet reisi, yarın merasımi sahiblerine bilhassa geç vakit mahsusa ile meclise gelerek radyoların hafif çalmasını and içecek ve bir nutuk tebİiğ etmiştir. Şırket söylıyecektir. vapurlan için vaki Meclis, devletin resmî isnıiıü muracaatler makul "Hatay" olarak kabul görulmemistir. etmiştir. Yann müstakıl Hatay devletinin bayrağını tesbit edecektir. Altın hojçakçılıgı "ROMEO VE JUUETİN PflOVRSINDA Klasik İngiliz balesinin kurulması ve gelışmesinde büyuk payı olan Sir Frederick Ashton 1985 yılında "Romeo ve Juliet" adlı yapıtının Ingılteredekı ilk sahnelenışının provalarında. Antakya 2 (Hususî muhabirimizden) Hatay meclisi bugün saat 10 da büyük merasımle açılmıştır. On binlerce halk binanın etrafına toplanımş, tezahurat yapıyordu. Meclis salonundu yüzlerce seyirci yer almıştı. Hususî mevkilerinde, fevkalâde murahhas Cevad Gümrük muhafaza teşkilâtı, bir muddettenberi memlekette altın alım vesatımı hakkmda yaptığı tetkikler neticesinde altın alım ve satımını tanzim eden kararname hükumlerine aykın hareket eden birşebekeyi meydana çıkarnnş ve bu bir kaçakçılığa başlangıç telâkkı edilerek Cumhuriyeı Muddeiumuıniliğıne verilıniştir. Bu şebekenin şehrimizde olduğu Meksiko 2 (a.a.) Reisicumhur gibi Anadolunun muhtelıf Kardenas söylediği bir yerlermde de şubelen nutukta Amerikalılara aid bulunmaktadır. Hatta ayni ekılıniş arazinin ıstiınlâkı şebeke avni suçla Samsunda hakkındaki İngiliz notasına Meksika ısrarla dayutmıyn başladı 1937 GENERAL 0 ELECTRIC RİDrOLİRI UnaımlSamnri: DKW ^