Katalog

6 EYLÜL 1988**** CUMHURİYET/13 Arabesk Türk' geceleıi ANTALYA (AA) Turistik tesisierde "Tiirk Gecesi" adı altında duzenlenen ve şark egzotizmini çağrıştıran, fesli ve göbekli eğlencelerin Turk kültüru ile bağdaşmadığı belinilerek, bu tür etkinliklere başka bir isim verilmesi istendi. Akdeniz Turistik İşletmeciler Derneği (AKTİD) Sözcusü Tnrgay Alp, turizm sektöründe bir animasyon yöntemi olarak bu tür eğlencelerin de yer almasının yararlı olduğunu belirtti. Arabesk kültürün, Türk kültürü ile benzerlik gostermedi|ini kaydeden Turgay Alp, "Bu lur geceler. Türkiye'nin lanıtımı için de çok öncmlidir: turistiere, 'Türk kiiltuni budur' diyerek dansöz \e fes çıkanrsak, ülkeraizin yanlış tanıtımına prim veımiş oluruz" dedı. 3 silah fabrikası açılıyor ANKARA (ANKA) Sanayi ve Ticaret Bakanı Şükrii Yüriir, MKE'nin Kayaş av fişeği, Elmadağ dinamit ve Kırıkkale muhimmat imalat tesislerini yann açacak. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya gore, Kayaş av fişek tesisleri 18 rnilyar li] raya mal oldu. Askeri ve sivil amaçlı kapsüller, askeri proteknik malzeme ile gösterifişekleriüretilecek olan tesiste 630 personel **Y*. çalışacak. T İ I İ P r I f l 7 İ S m Ingiltere'nin en unlü dans gruplarından bin Çeşitli türlerde dinamit, TNT, I I I I C 1 m t i a i I o l a n jiiier KızJarı Convent Gorden'da yapacakbarut, saniyeli fitil üretecek olan ları gösten öncesı tıyatronun önünde poz verdıler. 1885te kurulan topElmadağ dinamit tesislerinin TNT lulugun başında şu anda Poremy Vernon var. Bu arada dansçılardan bölumüne 4.7 milyar, dinamit bobin de kızına dans sevgisını aşılayabılmek içın onu yanmdan ayırmıyor. lümune 13.5 milyar lira harcandı. (Fotoğraf: AP) Bu tesiste de 633 kişi çalışacak. Toplu İntiharlara Son Petrol Ofısı, trafik kazalanyia ilgili olarak, 'Toplu İntiharlara Son" kampanyası başlattı. Son beş yılda 32 bin ölu, 300 bın yaralı, 385 bin kaza ve 150 mllyar liralık maddi hasaria trafik kazalannın korkulu boyutlara ulaştığı belırtilen törende bir konuşma yapan Petrol Ofisi Genel Müdüru Mehmet Gurlekin, karayollannın mezarlıklara çıkan yollar haline geldiğını soyledi OLAYLAREN ARDENDAKI (Baştarafı l. Sayfada) GERÇEK Kimyasal silah bilmecesi lar. Kimyasal silah kullanıldığına ilişkin bir kanıt bulamadıklannı söylüyorlar. Biz de aksini söylüyona." Bu arada Irak Dışişleri Bakanı Sadun Hammadi "miittefikleri" ABD'nin sert tutumunun kendilerini ne kadar şaşırttığını şu sözcüklerle ifade ediyor: "ABD'nin bu tavn bize karşı bir kampanya başlatıldığı izlenimi uyandırmıştır. Ancak bunun neden yapıldığı bizim için bir bilmecedir. Hayreüer içindeyiz. Anlamak mumkün degil. Neden?" Bölgeyi yakından izleyen bir diplomat bu soruya şu yanıtı veriyor: "ABD İran'a karşı Irak'ı kötiinün iyisi diye destekledi. Irak da ABD'nin bu desteğinin açık çek anlamına geldiğini sandı. Şimdi Irak'a bunun boyle olmadığı hatırlatılıyor." Diplomat, ayrıca, "ABD, Irak'ın fazla harekeüenmesini istemiyor" diye ekledi. Son zamanlarda ABD basınında tran'ın "tarihi bir mütteflk" olarak değerinin önemini vurgulayan yazıların sayısı artmaya başladı. Hatta Washington'daki Irak diplomatik çevreleri ABD'nin "yeniden İran'a açıhmının" yollarının yapılmaya başlandığıru düşünüyorlar. Bu konudaki projeksiyonları şöyle özetlemek mümkun: 1. tran son sekiz yılki savaşla önemli darbeler yemesine rağmen ağırlıkh bir jeopolitik giiç. tran'ın bu durumunu daha da güçlendiren unsur, bazen gözden kaçan zenginliği. Aynca BM'nin 598 sayılı kararım kabulii ABD'de "devrimin sona erdiği" şeklinde algılanıyor. Yönetim içindeki İran lobisi artık tran'ın degerinden söz ederken "gunah işlermiş gibi" davranmıyor. 2. İran'la ilişkilerin yeniden duzene konulması ABD'ye 10 Amerikalı rehineyi de geri getirecek. İran geçen gunlerde Washington'a "ABD'deki mal varlıklarırun serbest bırakılması durumunda rehine konusunda yardımcı olunabileceğini" önerdi. Geçmişi 197981 yıllanna uzanan bir karar, tran'ın ABD'deki milyarlarca dolarlık mal varlığını dondurdu. tran isleri uzmanlan bu mal varlığımn serbest bırakılmasımn Körfez Savaşı sırasında olduğu gibi "temel siyasi karar" anlamına gelmeyeceğini, hatta bu karann alınmasıyla ileride İran'ın rehineler konusunda yardımının sağlanabileceğini belirtiyorlar. Whitehead, Perez de Cuellarla görüşmesinden sonra çıkışta gazetecilerin sorularını yanıtlarken, "Türkiye'ye kaçan Kürtlere karşı Irak'ın kimyasal silah kullanmış olduguna dair ellerinde kesin kanıt bulunduğunu" açıkça belirtti. Whitehead, açıklamasının Turkiye hükümetinin açıklamalanyla çeliştiğini ifade ederken, ellerindeki verilerin Türkiye"deki kendi kaynaklarından sağlandığını ve kesinkes güvenilir nitelikte olduklannı sözlerine ekledi. ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı, "Tiirkler farklı sonuçlar alnuşlar" biçiminde bir de eleştiride bulundu. Gazetecilerin, "Türkiye'nin bu konuda dikkaünin çekih'p çekilraeyecegi" sorusuna VVhitehead, "Şimdilik böyle bir niyelimiz yok" yanıtını verdi. Whitehead daha sonra şunları ekledi: "Irak'ın kimyasal silah kullandığına ilişkin kesin delillerimiz var. Bunlan Turkiye'deki konsolosluğumuzun görevlilerinden aldık. Onlar böVgeye çeşitli görevliler gönderdiler. Kaçan lann anlattıkları hikâyelcr ve kim olduklannı açıklayamayacağımız kaynaklardan bu sonuca varmış bulunuyonız. Bu nedenle oraya bir heyet gönderraek gerektiğine inanıyoruz." Öte yandan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü tnal Batu'nun önceki gun BM'nin heyet gönderme girişimin1 de bulunduğu takdirde Türkiye nin bu talebe "olumsuz" yanıtım vereceğini açıklaması, Iraklıları çok sevindirdi. BM'deki Irak misyonu, açıklamayı kendi iddialannı destekleyecek bir kanıt olarak derhal basın bildirisi haline dönüştürdü ve diplomatlara dağıttı. Iraklılar, Türkiye'rün de araştırma heyeti fıkrini yanhş bulduğunun altını özelükle çizdiler. HABERLERİN DEVAMI CÜNEYT ARCAYUREK yazıyor UFUK GÜLDEMİR üsleri bulunmaktadır. Vaşington ŞEBNEM ATİYAS ve Moskova, böyle bir soruna WASHINGTON/NEW YORK yabancı kalamazlar. îdeolojik, Irak'ın Kürt azınlığına karşı siyasal ve stratejik boyutlan bukimyasal silah kullarup kullanmalunan olaya, Stockholm'den dığı tartışrnası giderek büyuyor. Londra'ya kadar başkentler de Türkiye'nin, yetkili ağızlardan iildeğişik nedenlerle yaklaşıyorlar. keye kaçan Kürtlerde kimyasal siTürkiye, bu ilgi ağının içindedir; lah izine rastlanmadığını defalarca çünku Milli Misak sımrlan için açıklamasına rağmen, ABD Dışişde Kürt kökenli yurttaşlârımızm leri Bakan Yardımcısı John VVhivarlığını artık "resmi ideoloji" tehead, BM Genel Sekreteri'ni önbile yadsıyamıyor. ceki gün ani olarak ziyaret etti. Whitehead, ziyaretinden sonra Bu durumda on binlerce Irak Türkiye'nin bulguları ile ABDlı Kiirdün Türkiye'ye sığmması ninkilerinin çeliştiğini söyledi. elbette sorunlarını da birlikte ta Whitehead, Türkiye'ye kaçan şıyacaktır. Daha şimdiden ulus Kürtlere karşı Irak'ın kimyasal silararası kapsamda tartışmalar lah kullandığına dair ellerinde kebaşlamıştır. Sonın yalnız Bağdat sin karut bulunduğunu da öne sürile Ankara arasmdaki ilişkileri du. Dışişleri Bakanı George nkUemekle sımrlı kalamazdı. Shultz da KongreMe yaptığı koJütün dünyanm gozleri bu böl nuşmada, Türkiye'nin halihazırgeye çevrilmiştir. Sevr Anttaş daki tuıumunda direnmesi için ması 'nı guncelleştirmek isteyen "geçerii nedenleri olabileceğini" dış çevrelerm defırsat bu fırsat ifade etti. diyerek çabalara giriştikleri izABD'de gözlenen olgu, yönetileniyor. min bu konuda Kongre'ye kıyasla daha yumuşak bir tutum izleAncak şu gerçek iyi bilinme diği. Bunu Shultz'un sözlerınden lidir ki stğmmak isteyenlere sı de anlamak mumkün. nır kapılarımızı kapasaydık, doABD Kongresi Adalet Komiteğacak tepkıler ve sorunlar bu si'nde Shultz'u sorguya çeken günkünden kat kat daha büyük üyelere, ABD Dışişleri Bakanı'nın olacakt'ı. yamtı şöyle oldu: "Kimyasal silah kullanılıp kulAnadolu'ya bugün bile Sevr landmadığı tartışması, topraklaözlemiyle bakanlar, bu paçavra nnda çok sayıda mülteci olan yt tarihin çöp tenekesinden çı Türkiye'nin bu konuda kaıul bukarmak ve yırtılmış parçalarını lunmadıgıoı açıklamış olmasınbirleştirmek isterler. Son on yıl dan kaynaklanıyor. Oysa bizim da bu çabanın yoğunlaştığı gö de elimizde kesin kanıt var. Hem rülüyor. Türkiye'nin bu çabala bölgede inceleme yapan diplomara bakarak uygar dünyanm in tımızdan hem de açıklamaya mesancıl kurallarına sırt çevirmesi zun olmadığım kaynaklardan. beklenemez. Guneydoğu'da top Dün de tngilizler kimyasal silah raklanmıza sığınanlara yönelik kullanıldığına üişkin kanıtlar bututum ve davranışımızın dengeli lunduğunu açıkladılar. Şimdi onve tutarlı olması, her türlü kötü laria beraber bir BM heyetinin giniyeti boşa çıkaracak ölçüleri derek konuyu araşurmasını teşvik koruması gerekiyor. Sığınmacı ediyomz. Irak Dışişleri Bakanı ile lara düzenli ve yeterli koşullar görüşmemde bu konuda duygulasağlanması bu alanda ilk önlem nmızın ne kadar güçlü olduğunu dir. Bu kamplarda yaşanacak ifade ettim. Kimyasal silah kullaher olayın Batı dünyasmda bü nımının hiçbir mazereti olamaz." yüteçle televizyon ekranlarma Shultz, kimyasal silah kullaııyansıtılacağı bilinmelidir. Olum madıklannı söyleyen Irak'ın "yasuz propagandaya kaynakhk lan söylediği kanısında edecek fırsat lann yaratılmasın olmadığım" belirterek, "Herkes dan kaçımlmalıdır. söylemesi gerekeni söylüyor. Ancak kimyasal silah kullanılmasıGüneydoğu'daki olay, bun nın ağır yaptınmlara bağlanmadan sonraki gelışmelerde Türki sını sağlamak için çok ısrarlı da>ye'nin yararına ya da zararına ranacağız," dedi. Shultz, ayrıca, bir seyir izleyebilir. Marifet, is "Türkiye BM'ye miiltecileri muter istemez ortaya çıkan bu ol ayene izni vermeye gönüllü mü" guyu uzun süreden beri var olan biçimindeki soruya da "Tahmin sorunların çözümünde olumlu ederim ki sorunun yanıtı evet" bir etken olarak kullanabilmek karşıhğını verdi. "Kürtler Türkiye'nin Irak'la tir. ilişkilerinin daha da kötüleşmeGüneydoğu'da çoktan berise mesi için bu konuda yeterince akvecen, sıcak, insanal bir orta tif davrenmadığı kaygısını taşımın yaraulmasına gereksinim yor. Bu düşünceyi paylaşıyor büyumektedir. Son olaylar böyle musunuz" sorusuna Shultz'un yabir ortamın doğuşuna başlangıç nıtı şöyle oldu: oluşturabilir mi? "Tüm uluslann kendine özgü Sorunun yanıtı büyuk ölçude pozisyonlan vardır. Birçok şeyi Ankara'nm ve bolge yöneticile göz önüne almak zorundadırlar. Törkler inanıyorum ki topraklarinin tutumlarına bağlıdır. nndaki mültecilerin muayeneleri • #• • sonucunda bu açıklamayı yaptı BM'deki Türk misyonu yetkilileri ise, Genel Sekreter'le görüşmesinden sonra yeni misyon başkanı Mustafa Akşin'in Perez de Cuellar'ı ziyaret ettiğine dikkat çekerek, buna rağmen Irak konusunda Genel Sekreter'den bir talep gelmediğini ısrarla vurguladılar. Akşin'in New York'a atanmasmdan bu yana ilk kez Genel Sekreter'le bir araya geldiği, bu görüşWhitehead ayrıca, Irak'a eko menin sadece taruşma ve yeıki vernomik ambargo kararı verilip ve me ziyareti olduğu belirtildi. rilmeyecetinin de, bölgeye gidecek ö t e yandan, New York Times, heyetin varacağı sonuçlardan son Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Inal ra kesinleşeceğini belirtti. Batu tarafından yapılan ve BM Genel Sekreterlik yetkilileri "Türkiye'nin BM araştırma heyede, Irak'ın henüz BM Genel Sek tini istemedigi" yolundaki açıklareteri'ne heyetle ilgili bir yanıt ver masına geniş yer verdi. mediğini bildirdiler. Yetkililer, Batu'nun açıklaınasından alınTürkiye'ye başvurmak için Irak tılar yapan gazete, bu açıklamaın yanıunın beklendiğini belirtti nın, "Irak'a karşı ABD tarafından ler. Bu yetkililere göre, bölgede in getirilen suçlamalara karşı, ılımlı celeme yapması öngörülen heyet Arap ulkeleri tarafından başlatıyola çıkmaya hazır. lan kampanya ile aynı zamana ANKARA'dan YAlçtH DO&kN Silopi gergin nı çiziyorlar: "Biz Osmanlılardan bu yana hep sizleri destekledik Son dönemde, Araptar Osmanhları savaş sırasında arkadan vururken, biz İngilızlerle savaştık. Size her zaman, her alanda yardıma hazırız. Ayrıca bizim vatandaşlarımızı kendi ütkenıze kabul ettiğiniz için teşekkür ederiz". Barzanı, PKK olaytnda da "her türlü yardıma hazır olduklarını" iletiyor Ankara'ya... Belkı PKK'nın altını özelükle çizmiyor. Ancak söylenenlerden çıkan anlam bü yönde. Özünü aktardtğımız buluşmanın ötesinde, Ankara'da bir başka değişiklik gözleniyor Iraktan gelen Kürtlerte ilgilt. Irak'ın bu insanlara kimyasa! silah kullanıp kullanmadığını araştırmak uzere Türkiye "Kızılhaç'ı göreve çağırryor". Daha önce aynı konunun araştınlması amacıyla Birleşmiş Mılleöer Güvenlik Konseyi'ne üç ülke "siyasal bir heyet oluşturulması" için çağrıda bulunuyor. Türkiye konuyla ilgili "taraf" değıl. Ancak kimyasal siiah kullanılıp kullanılmadığını araştıracak "siyasal heyet" Türkiye'ye gelecek. Ve belki de ış daha sonra "Türkiye'nin de şu ya da bu biçimde dahil olacağı siyasal bir nitelik kazanacak". İşte, bunu öntemek üzere Türkiye Kızılhaçtan bir heyet istiyor. Kızılhaç'a başvurarak, bu yöndekı tıbbı araştırmanın yapılmasını gerçekleştirmek üzere Türkiye'ye bilim adamlarından oluşan bir heyeti çağırıyor. Bu gelışmeler sırasında, Ankara'da ordu üst kademesindeki rahatsızlık sürüyor. "Belki arada terörist sızması olabilir" kaygısı ordu ust yönetiminue nenüz dağılmış degil. Kaygının dağıtılması işini Başbakan Özal üstteniyor. (Baştarafı 1. Sayfada) ta hükümet kuvvetlerinin 24 yeni saldm yaptığını bildirdi. Dışişleri Bakanlığı, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Siyasi Komitesi'nin Türkiye'nin sığınmacılara karşı tutumunu "takdirle" karşıladığjnı açıkladı. Başbakan Turgut Özal, bugun Diyarbakıı'daki çadırkentte inceleme yapacak. Silopi'de Habur Sınır Kapısı yakınındaki çadırkentte bir Iraklmın ölumu, 3'ünün de yaralanması olayıyla başlayan gerginlik sürüyor. Giriş çıkışların yasaklandığı çadırkentte bannan Barzani yanlılan, aralarına casusların sızdığını one surdüler. Barzani yanlılan, lrak"a donmek isteyen Saddam yanlılarının bir an önce çadırkentten uzaklaştırılmasmı istediler. Barzani yanlısı grupların liderleri şunları söylediler: "Olay günu, slogan atılması Türkiye Cumhuriyeti aley hine bir hareket değildi. Barzani'nin posterinin çıkartılması ve bunun yırtılması, bizi sinirlendirdi. Resmi yırtan kişi, bizimle birlikte Türkiye'ye sığındı. Bunun gibiler Saddam'ın casuslandır. Biz, Turkiye'den çok memnunuz. Birfer siyasi mulleciyiz." Olay sırasında ölen kişinin adının Beşir olduğu belirlendi, ancak soyadı oğrenilemedi. Ölen genç Silopi'de toprağa verıldi. AA'nın haberine göre, yetkililer, çadırkentte konan girişçıkış yasagınm kısa sürede kalkabileceğini söylediler. Başbakanlık'tan yapılan açıklamada. bugün Diyarbakır'da halka hitap edecek olan Başbakan Turgut Özal, cuma namazından sonra Dicle Nehri kenannda kurulan çadırkentte incelemeler yapacak. Bu arada, ikisi Hakkâri'nin Yüksekova ilçesinde, dığerleri Diyarbakır, Mardin ve Silopi'deki toplam 5 çadırkentte sığınmacıların yerleştırilmesi işlemi tamamlandı. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, A\rupa Parlamenterler Meclisi Siyasi Komitesi'nin 13 eylülde Cene\re'de yaptığı toplantıdan sonra yayımlanan basın bildirisinde, "Türk hükümetinin, Irak'tan kaçan Kürt mültecileri kabul etmek suretiyle on binlerce insanın güvenliğini sağlamasıy la ilgili süratli kararının takdirle karşılandığı ifade edilmişlir" denildi. Barzani ile Buluşma... ANKARA Barzani'nin en yakın adamları, geçenlerde önemli bir Türk yetkiliyle bir Ortadoğu başkentinde buluşuyor Iraklı Kürtlerin Türkiye'ye sığınmalanna i2in verilmesi üzerine, Irak Kürdıstan Demokrai Partisi Lıderi Barzani Ankara'ya "Size istediğiniz her türlü yardıma hazınz" mesajını gönderiyor. Irak'lı Kürtlerin Türkiye'nin Güneydoğu bölgesinde yerteşmelerine izin vetttmesi, Ortadoğu'da ve "Kürt Sorunu" çevresınde belli bir politika değişiktiğini gündeme getiriyor. Bunun ilk adımı Barzani'den geliyor. Yeni değil. bundan yaklaşık bir buçuk yıl kadar önce... PKK'nın köyiere silahd basksntart yoğunlaştırdığı bir dönemde "Barzani ile PKK arasında görüş ayrılığı" doğuyor. Daha öncelen sık s.k bir araya gelen Barzani ile PKK'nın lideri Apo, son bir buçuk yıl içinde artık birbirierini görmez otuyotiar. Barzani, köytere ve masum insanlara kanlı baskınları onaylamıyor. Yani. Irak Kürtlerinde tavır değişikliğr kendisıni geçen yıldan bu yana gösterıyor. Son olarak Irak'ın Kürtleri bombalaması ve onlann Turktye sınırtannt aşarak bizim bölgelerimize girmelerınin hükümet tarafından "resmen kabulii", Barzani'yi Türkiye'ye yeniden yaklaştınyor. Böyle bir yakınlaşma Barzani'nin Türkiye'ye bir mesajıyla somutlaşıyor. llginç bir butuşma gerçekleşiyor bir Ortadoğu başkentinde. Önemli bir Türk yetkilisi Barzani'nin yakın adamlartyla buluşuyor. Buluşma hem değişik Kürt gruplannın bundan sonraki politikaları, hem de Türkiye'ye yönelik bakışlan açtsından önemli ıpuçlart taştyor. Barzani'nın adamları özette şu noktanın altı Hakkari'den izlenimler Çocukların isimleri (Baştarafı 1. Sayfada) da 100 kişiye sorsanız 1960, 1975 yıllarında doğanlann yüzde 4050'sinin adı ya Ferman'dır ya Havar. Şimdi de öyle oluyor işte. Bugunlerde doğanlann adları da öyle olacak. Şirvan Mecit'in anlatmaya çalıştığı şey çok açık. Bugün başlarma gelen şey, daha önce 1960'ta, 1975'te de gelmiş ve o zaman da başlarına gelen olavı "Ferman", yani katliam diye tanımlayıp "Havar", yani imdat istemişler. Bebelerine Turkçe'de katliam ve imdat anlamına gelen bu sozcukleri ad yapmışlar. Çevremizde kalabalık bir grup var ve dayanamayıp soruyorum: Yenilmek, kaçmak, sığınmak kaderiniz mi sizin? 2530 yaşlanndaki Mehmed Muhsin veriyor yanıtı: Ne kaderi, ne kaçışı? Binlerce şehit verdiğimiz topraklardan kalkıp geldik. Neden? Zulümden. Zulüm bu zulum. Türkiye sizi sevgiyle karşıladı. Turk halkı size kardeş gibi bakıyor. Yönetimin tutumu değişirse ne yapacaksınız? Allah kerim... Suustü peşmerge kampında henüz çadırlar kurulmamıştı. Sabahın ilk saatlerinde kampta dolaşıyoruz. Bir gün once kestıkleri keçilerin etleri iplere dizilmiş. Bayat ekmekleri ıslayıp güneşe koymuşlar yiyebilmek için. Yüzlerce duman tutuyor ve yuzlerce demlikte çay, yuzlerce tencerede çorba pişiyor. Binlerce kişinin bulunduğu 3035 dönümlük Suüstü kampındaki binlerce ses birleşip bir tek sese dönüşüyor. Ağıta, ağlamaya. Üç yaşındaki Cegir Vahid'S o ara görüyoruz. Turuncu, ucuz bir eşofman eskisi var üzerinde. Söğüt dallarından yapılmış konik bir kafesteki kekliğiyle oynuyor. Keklik ottükçe Cegir gulüyor. Babası Vahid İbrahim, ezik ezik konuşuyor: Keküğini kurtardı Saddam'dan, araa dayısını kurtaramadı. Vahid Türkiye'nin cumhuriyetle yönetildiğini biliyor. Başbakanının Turgut adında, şişman, gözluklü biri otduğunu biliyor. Kaçıp canını teslim ettiği ülke hakkında başka bir bildiği yok ve "Öğreneceğiz. Madem ki buradayız, buramn her şeyini öğreneceğiz" diyor. Beyaıt Bacı'ya donuyovuz. Güzel yüzlu bir Kurt kadııu. Kurtçe, Türkçe, Arapça veya Ingihzce, hangi dilden olursa olsun okuma yazması yok. Hiç makyaj yaptın mı? O ne? Hiç uçağa bindin mi? Yok. Alışverişi sen mi yapardın. eşin mi? Para kullandın mı hiç? Yok. Biz onunla konuşurken biriki adım otemizden bir kahkahadır kopuyor. Biri bir fıkra anlatmış, ona gülüyor peşmergeier. Botan Muhsin'miş anlatan. Rica edince bize de anlatıyor Saddam Hüseyin'e ilişkin da kullanacak. Kullansın. Haklıdır. Yapfıkrayı: tığı bir devlet için onurdur. Biz de dünya"Saddam ve bakanları, uçağa binip Irak nm her köşesine Türk devletinin onunınu üzerinde dolaşmaya başlıyorlar. Gezi sıra anlatacağız." sında bir bakan cebinden 10 dinar çıkarıp Muhsin Salih'e soruyoruz bu kez, "Size aşağıya atıyor. Ne yaptığını soranlara '10 karşı devletin tavn değişirse ne yapacaksıdinar attım, 10 Iraklı sevinsin' diyor. Bu nız?" diye Yanıtı hazır, "Allah kerim..." nun üzerine Iraklılan sevindirme vanşı baş Kaç kişiye sorduysak aynı yanıtı aldık. Bu lıyor. Bir bakan 100 dinar atıp İ00 Iraklı yanıta alışıyoruz. sevindiriyor, diğeri 10 bin dinarla 10 bin Çocuklara yanaşıyoruz. Babalarının ceIraklı sevindiriyor. Derken Saddam 1 mil ketleri altında uyuyorlar. Fazıl Hüsnü Dağ>on dinar atıyor uçaktan aşağıya. '1 mil larca'nın "Çocuk ve Allah" şiirindeki giyon dinarım vardı attım, 1 milyon Iraklıyı bi. "Çocuklar korkunç Allahım / Elleri, sevindirmek için. Bütun Iraklıları sevindir yüzleri, saçlan / Kıvnlmış uyuyorlar / Yok mek isterdim, ama 15 milyon dinanm yok' sana ihtiyaçlan." Onlann şimdi sute, madiyor. Olaya başından beri sessiz kalan pi maya, sıcak bir yatağa, birkaç sene sonra lot kanşıyor lafa: 'Butün Iraklıları sevin okula ihtiyaçlan var. Ya Muhammal Seyit dirmek çok kolay efendim' diyor. 'Ben şim Celal'in neye ihtiyacı var? Yedi yaşındaki di uçağı yere çakayım, bütün Irak sevinsin!' bu peşmerge çocuğu, plastik tabancasıyla Türkiye'ye sığınan Iraklı Kürtlerin genel Cilo Dağları'na doğru ateş ediyor. Çevirhavasını Ahmed Mustafa ve ailesinin du menimiz aracılığıyla konuşuyoruz. rumu yansıtıyor. Çukurca'dan Yüksekova Büyüyünce ne olacaksın? Suüstu kampına getirilirlerken soğuktan Peşmerge. dört aylık çocukları Vehin Ahmed ölmüş. Peşmerge olunca ne yapacaksın? Çocuğun anası Nadire "Aaah, an" diye in Saddanı'ı vuracağım. liyor mezar başında. Babası Ahmed MusÜlkemıze sığınan binlerce peşmerge neytafa, "Kurtarabilirdik" diyor, "Bir batta le geçinecekler, ne yiyip ne içecekler? Hep niye olsaydı, biraz ılık süt olsaydı..." devlet mi bakacak onlara? Kuzey Irak'taki İmadiye kasabasının eski Lak1 karargâhında bizdeki yüzbaşı rutbelediye başkanı Muhsin Salih'in ağzından besine denk bir rütbeyle komutanlık yapan politik sozler dinlemeye başlıyoruz: Sıddık Şakir'e yöneltiyoruz bu soruları: "Türk devleti bize karşı insanlık görevi "Amelelik yapanz, ırgatlık yapanz, taryaptı. Şimdi bunu AT ve birleşmiş Millet lada çalışırız. Ne iş olsa yaparız vallahi" ler'de kullanacak. Butun dunya kamuoyun diye bir yanıt alıyoruz. Tahran Radyosu Cumhuriyet Ergani muhabirinin haberine gore, Tahran Radyosu, Kurdistan Demokrat Panisi lideri Mesut Barzani'nin İran Cumhurbaşkanı Seyit Ali Hamaney'e bir mesaj gonderdiğini bildirdi. Radyo, Barzani'nin mesajında, Irak'ın Zakhu, Duhok, İmadiye, Şiran, Sadeve ve Barzan bolgelerinde 24 yeni saldırı duzenlediğini, saldırılarda 1500 sivilin olduğunu bildırdığını duyurdu. (Baştarafı 1. Sayfada) parken, elbet son günlere sakladığı bir planın ilk işaretlerini veriyordu. Genelde muhalefetin halrastladığı" öne sürüldu. koylamasını güvenoyuna döKuveyi, Mısır, Ürdün ve Suudi nüştürme stratejisi tuttuktan Arabistan gibi ülkeler, ABD'nin sonra, birden, "Özal giderse tutumunu eleştirmişlerdi. ne gelir" sorusu gündeme geldi. Özal giderse siyasal isAvrupa Parlamentosu tikrar bozulabilirdi. SHP iktidaAvrupa Parlamentosu Genel ra hazır değildi. DYP'nin "esKurulu, Iraklı multecilerle ilgili ki defterleri" yarınlara güvenolarak hazırlanmış ortak bir acil ce vermiyordu. karar tasansını 3 çekimser ve 1 Son gunlerde esen bu rüzaleyhte oya karşı 80 oyla kabul gâıiarı ses kısıklığım gidermek etti. için kapandığı Başbakanlık Daha önce çeşitli gruplar adıKonutu'nda izleyen Özal, birna ayrı ayn hazırlanan tasanlarden neşelenmiş, keyfi yerine da, Türkiye'ye mültecilere sağlagelmiş. Zaten son konuşmaladığı insani yardımdan ötürii teşekrında durmadan 1980öncesikıir edilirken, ortak metinde bu nin "istikrarsız günlerini" paragrafların çıkarıldığı dikkati anımsatıyor, anayasanın halk çekti. eliyle değiştirilmesindeki erdeTasannın oya sunulmasından mi vurgulayarak darbe olasıönce yapılan konuşmalarda söz lıklarını akıllarda taze tutmaya alan parlamenterler, Türkiye'nin çalışıyordu. mültecilere sınırlannı kapamamaÖzal, 25 eylülü güvenoyunsını ve onları geri yollamamasıru dan çıkarıp yalın biçimde anatalep ettiler. Kom'unist parlamenyasa sorununa, erken yerel ter Castellina, Türkiye'yi kimyasal seçime oturtabilse sorun kalsilah konusunda Irak'ın işlediği mayacaktı. Şimdi bir ipucu gösuçları örtbas etmekle suçlarken, rülüyordu. Konuttan da son HıristiyanDemokrat gruptan Fegünlere doğru bu kanının halderal Alman Otto Habsburg, "Bu ka dalga daiga indirilmesine olay Türkiye'nin Ortadoğu'da oyyardımcı olacak "kaynaklar" nadığı rolün onemini bir kere daaranıyordu. ha ortaya çıkarmıştır. ParlamenMuhalefetin güvenoyu zorto olarak Türkiye Ue ilgili konulamasında sanki art düşüncelan ele alırken daha dikkaüi ler saklıydı. Peki ama Özal olmalıyız" şeklinde konuştu. halkoylamasına demokrasinin Daha sonra yapılan oylamada pekişmesi gibi yüce bir düşüntasarı kabul edildi. ceyle mi gitmişti? Başbakanın Tasarıda yer alan önemli madasıl amacı muhalefete halkı delerden bazıları şöyle: araç yaparak çok ağır bir ders " Irak, sivil halkı yok etmek vermek değil miydi? Nitekim için kimyasal silah kullanmaktaÖzal, yasakları halkoylamasıdır. Binlerce sivilin ölümüne nena götürürken demokratik zihden olan bu olay, bir soykınmı boniyetini sergilemekten çok, esyutlanna ulaşmak uzeredir. ki siyasetçileri halk oyuyla def Avrupa Parlamentosu, Irakterden silmeyi amaçlamıştı. iik taki sivil halka karşı uygulanan halkoylaması ile bugünkü arabaslalan ve özellikle de kimyasal silah kullanımını kınar. sında Özal'ın amacı, demokratik anlayışı ve idealleri açı Parlamento, üye ülkelere, Irak'a silah ambargosu uygulamasından kıl payı fark yoktu. lannı ve kimyasal silah yapımınÖzal'a göre muhalefet, heda kullanılabüecek malzeme salıle amigolar 25 eylülü yörüngeşını durdurmalannı talep eder." sınden saptırmaya çalışıyorlar. diyelım ki doğru. Ya Keçecıler'in, adının açıklanmasını isIrak Savunma temeyen ANAP'lıların bize Bakanı söylediklerine ne diyelim. Başbakan evet çıkacagına ınanıyordu, hatta muhalefetin cephesinin parçalanarak başta Ecevit ve Erbakan'ın evete çalışacağını sanıyordu. Evet oyları ağır basınca güven tazelediğini ilan edecek, bugün başlıca dayanağı olan yerel seçimi erkene almaya TARIK ERSOY yönelik anayasa değişikliği tezini bir kenara atacak, BAGDAT Irak Savunma Ba1989'da halkın desteğiyle kanı Adnan Hayrallah, Kürtlere Çankaya yolunu tutacaktı. karşı kimyasal silah kullanmadıkOzel söyleşilerde söyledikleri, lannı one sürerek "Kullanmamız bir bakıma Özal'ın gerçek da teknik olarak imkânsızdı. Kimçehresıni açığa vuruyor. Özal yasal silah kullansaydık Türkiyegiderse gelen "ekonomiyi öyle de zarar görurdu" dedi. bir yerde teslim alacak ki" diHayrallah dun Bağdat'ta buluye başlayan açıklamalarında nan çok sayıda yeru ve yabancı gadaha çok zam yapılacağını zetecinin katıldığı bir basın topsöylüyor. lantısı düzenledi. Hayıallah; "Gaz Bir savunu çerçeyesindeki maskelerinizi getirmediğinize bu açıklaması bile, Özal'ın isşaşırdım" diye espriyle başladığı basın toplantısında genellikle kimter hemen ister 1992'de çekip yasal silah kullanıldığı yolundaki gittiğinde yerine gelecek olaiddialan yanıüadı. na bırakacağı "mirasın dehşetini" sergiliyor. MuhaleGazetecilerin, Kürtlere karşı kimyasal silah kullanılıp kullanılfetin enflasyonu hemen aşağı madığına ilişkin "evet", ya da çekeceğinı vaat ettiğinden "hayır" şekiinde net bir cevaP isdem vuruyor. Oysa muhalefet, temeleri üzerine Savunma Bakaalacağı ekonomik ve sosyal nı şunları söyledi: mirasın korkunç içeriğini bili"Bir soruyu e>et ya da hayır diyor ve enflasyonu kısa sürede ye cevaplayamam. Sımrda operasindireceğini söylemiyor. Özal'yon yaptığımız alanın sadece 10 ın bir türlü beceremediğini yakilometreUk bir derinliği var. Oysa pıp, enflasyonu hiç değilse süiddia edildiği miktarda kimyasal reklı tırmanmaktan çıkaracağısilahın guvenlikli kullanım alanı nı, bir noktada durdurmaya en az 60 kilometredir. Türk sınıuğraşacağını anlatmaya çalırına bu kadar yakınken nasıl kulşıypr. lanabiliriz bu silahı. Kullansak Özal, neşeliymiş, "çevre" Türkiye'de de etkilenenler olur. öyle yayıyor. Özal'ın neşesi Bu, teknik olarak imkânsız." çevresınde hayıra yönelişi Hayrallah konuşmasını şöyle frenleyecek parti dışı "yeni surdurdu: savunucular" bulmasından "Savaş devam ediyor: Gaz var kaynaklanıyor. mı yok mu tartışamam. Genel kuTabıi bir de "sürpriz ral bu silahları kullanmamaktır. açıklamalar" adı altında akılBiz buna inanıyoruz. Ancak her ları karıştırma olasılığından. kuralın bir istisnası vardır. Eğer Kamuoyundaki dalgalanihtiyaç olursa bu silahlar kullanılmalar üstü örtülü Özal savuraak için yapılmışdr. Kimyasal sinuculuğu yaparken muhalefelahlan Amerika geniş bir şekilde ti gözden düşürme çabasına Vietnam'da kullanmışlır. Bunu yöneliyor. Sanki çekilen onca söylemekten amacım. kimyasal silahlan bizim de kullanmamız için sıkıntı muhalefetten kaynaklabir gerekçe sağlamak değildir. nıyormuş gibi Sanki Özal, Madem ki kullanılmayacaklar, o zemzem suyuyla yıkanan bir halde neden üreliliyorlar. Her şeiktıdarmış gibi. ye rağmen politikamız bu silahlan Ver ve verdir evet oyunu, kullanmamak \e kullanılmamasıkâğıttan ekmeğe kadar ye nı sağlamaktır." kazığı' 'Kimyasal silah kullansaydık Türldye de zarar görürdü'