Katalog

6 AĞUSTOS 1988 HABERLER CUMHURİYET/11 Kaçıyorlar diyeceğiz Başbakan Özal dünyanın hiçbir yerınde ana muhalefet partisinin seçimlerden kaçtığının görülmediğini, iktidarın da seçimleri öne almak istemesinin alışılmış bir şey olmadığını söyleyerek, "Meydanlarda, bunlar seçimden kaçıyor, diye bangır bangır bağıracağız"dedi. İstanbul Haber Ser\isi Başbakan Turgut Ozal, DYP'nın anayasa değışıklığıne evet demesı halınde "oturtıp konusacaklannı" sövledı Ozal, "Don>ada hiçbir ana muhalefel partısi erken seçime hayır dememiştir. Bızdeki çok garip bır dunım. Bunu da mevdanlarda bangır bangır bağıracagız" dedı Cumhurbaşkaıu Evren'le haftalık olağan goruşmesını yaptıktan sonra bır basın toplantısı duzenleyen Başbakan Ozal, cumhurbaşkanı>la anayasa değışıklığı konusunu hıç goruşmedıklerını söyledı Erken seçım talebının ANAP'tan olduğu kadar muhalefet partılerınden de geldığını soyleyen Ozal, SHP'nın önce yerel seçımlerı, ardından da genei seçımı kazanıp ıktıdara gelme formullerı hazırladığını oğrendıklennde "Hodri mejdan" dedıklenm kaydettı "Tabiatiyle secımlenn erkene alınmasının iktidar larafından i!>(enmesı pek alışılmış birşe\ degıl. Ama bir seçımin erkene alınabilmesi, bundan da muhaiefelin kaçması gorulmuş şe> degıl" dı>en Ozal muhalefet partılennın hem seçimden hem de referandumdan kaçtığını soyledı Referandumdan ı,ıkacak sonucu olduğu gıbı kabul edeceklerını belırten Ozal, bu sonıxun ıktıdar partısının galıbıyetı ya da yenılgısıyle ılgısının olamayacağını \urguladı ve "*na muhalefet partisi lideri. bunu bır nevi Ozal'a guvenoyu sajıyorum diyor. Va tersi olursa ne olacak? Referandumdan evet çıkarsa ana muhalefel liderinin durumu ne olacaktır? Bizım bo\le bir iddiamız >ok" dıye konuştu SHP'nın anayasaya »ığınarak seçimden kaçtığını ve bo>le bır durumun dünyanın hıçbır yerınde olamayacağını kaydeden Ozal, "Bunu labii meydanlarda so>leyeceğiz. Bangır bangır bagıracagız" dedı • DV P ıle .'gılı olarak da, once temmuzda ekımde erken seçime hazırız dedıklerını, hiçbir onşart aramadıklarını soyleyen Ozal, "Şimdi kendilerine gore birtakım şartlar getirıyorlar, meçhul ifadeler kullanıyorlar. Ben kendilerine tavsiye ediyorum, gelsinler rey versinler. Gruplanm serbest bıraksınlar. tahmın ediyorum 300'den fazla re> olacaktır. Ama ifade ediyorum. bizim referandumdan hiçbir endişemiz >ok. Ortada hiçbir pazarlık >ok. Evet deyip gelirler, ondan sonra konuşuruz. Ama seçim yasaklan ve propaganda konusunda genel seçimlerdeki ilkelerden başkasını kabul etmemiz mumkun değildir" dedı Seçımı erkene alma gerekçelerını de açıklay'an Ozal, 5 sene ıçın sevıldıklerını, seçımı bır an once vapıp kalan 4 senelerınde ıcraat yapmak ıstedıklerını belırttı Seçımın erkene alınmasının ıkıncı nedenını ıse Ozal şöyle açıkladı "1984 senesinde mart ayında seçımi, layin edilmış yoneticilerin yerine bir an evvel seçilmışlerını getırmek için yaptık. Ama anayasaya gore bundan sonra butun seçimler mart ayına gelecekli. Şimdi anayasa degişıkligi kabul edilmezse hep kışın seçim yapmak zorunda kalacagız." Ozal, ana>asa değışıklığının 300'den fazla oy alması halınde Cumhurbaşkanının bu değışıklığı veto edeceğmı sanmadığını söyledı ve "Bu konu benimle Sayın Cumhurbaşkanının arasında herhangi şekilde muzakere edılmemişlir" dedı Ozal, referandumdan hayır oyu çıkması halınde erken genel seçımın gundeme gelıp gelmeyeceğıyle Peki boyle bir başarı Ozal'a ılgılı bır soruya ıse "Hayır, kesincumhurbaşkanlığı yolunu açar likle gelmez" karşılığını \erdı mı? Özal muhalefetle pazarlık yapmayacaklarını tekrarladv ANKARA'dan YALÇIN DOĞAN ANKARA Cumhurbaşkanı Kenan Evren Meclısten bugun geçmesı beklenen referandum kararına herhangı bır "polıtık ağırlık' koymayacak Bunun anlamı şu Meclıs kararı onay ıçın önune gelır gelmez, çok büyuk bır olasılıkla karan hemen ımzalayacak İmzalayacak da, Evren'ı duşunceye göturen bır başka konu var "Başbakar. Özal acaba neden boyie davranıyor? Mart ayında yapılacak seçimleri kasım ayına almakla neyı hesaplıyor?" Cumhurbaşkanı'ndakı temel soru bu Aynı soruya Başbakan Ozal'dan aldığı yanıtların da "tatmınkâr olduğunu soylemek guç' Evren Başbakan Ozal'ın 'y e n ı arayışlara gırdığı, yenı yontemler uyguladığı" ınancında Ama bu yöntemler Turkıye'ye ne sağlayacak'' Evren bu soruya da pek bır yanıt veremıyor Ozal neden boyle davranıyor? Neden boyle bır polıtıka ızlıyor' Yerel seçimleri bırkaç ay one almakla ne kazandığına ınanıyor'' Cumhurbaşkanı'ndakı bu sorular yıne Cumhurbaşkanı'nda "açık" kalıyor Evren'in Özal soruları... Konu daha sonra TurkAmerıkan ılışkılerıne kayıyor Turkıye'de var olan Amerıkan uslerındekı modernızasyon ve bunun bır parçası olarak dınleme sıstemının gelıştırılmesı, antenlerın güçlendırılmesınde Ozal ıle Carluccı anlaşmaya varıyor Ozal artık yönetımı terk etmeye hazırlanan Amerıkan yönetımine onemlı bır ödun verıyor Amerıkalıların uzun suredır peşınde koştukları "dınleme tesıslerının gelıştırılmesı proıesı" de onlara rahat bır nefes aldırıyor Başkentte son bırkaç gun Meclıs tartışmaları ve Yuksek Askerı Şura toplantılanyla geçıyor Yuksek Askerı Şura'da Meclıs çalışmaları, Mechste de^ura çalışmalarına donük ılgıler bırbırını ızlıyor Ornegın, Yuksek Askerı Şüra'nın son günunde Özal sohbette generallere "referandumda oy pusulalarının rengınden" soz edıyor Generallere 'Evet ıle hayır sıyahbeyaz olsun, ne dersınız9" dıyor Generaller "olabılır" havasında karşıhk verıyor Yıne şura toplantısına ara verıldığınde öncekı gun Humyet gazetesıne demeç veren kendı Hu Belki artık vadesi geldi ERBtL TUŞALP ANKARA DYP Genel Başkanı Sulej man Demirel, yerel seçımlenn "13 kasımda mı, gelecek yıl 26 martta mı" yapılması tartışmasınm Başbakan Turgut Ozal tarafından amaçlı olarak tırmandırıldığını söyledı Demirel, "Ozal'ın referandum başansı ona Cumhurbaskanlığı yolunu açar" dedı DY P Genel Başkanı "Biz de >erel seçimler yapılsın diyoruz. O bunu durust olmayan seçim yapılsın manasına alıyor" dıve konuştu DYP Genel Başkanı Süleyman Demırel'e yönelttığımız sorularla Demırel'ın yanıtları şöylc '• Yerel seçimlerin dort a> once mi, dort a> sonra mı yapılması tartışması sizce siyasi tansiyonu niçin bu kadar >ukseltti? Tartışmajı kım çıkardı? DEMtREL Tartışmayı hukumet buyutuyor Turgut Özal buyutuyor. Hukumet, 'Mademkı seçım ıstıyorsunuz, başka şeklıne razı olmuyorsunuz, seçimler 26 martta olsun' demıyor. Bız seçimden kaçmıyoruz, ama durust seçım yapılsın diyoruz. Sıyasette bır kere seçimden kaçılmaz. Seçimlerin one alınmasına karşı çıkılamaz. Böyle duşunmek, olayı böyle yorumlamak yanlıştır 1984 seçimleri dıyecek olurlarsa, o seçımlenn yapıldığı şartlar ortada. Sıkıyöneum altında yapılmış seçımlerdır O gunün ustunden 4 5 yıl geçmıştır Zaman ıçınde yerel yonetımlerden şıkâyetler olmuştur Varsın şıkâyetler devam etsın dıyemeyız Bız bır tek şeye karşı çıkıyoruz. Yerel seçimler one alınsın ama, seçimler durust olsun dıyoruz Bız de seçım yapılsın diyoruz O bunu durust olmayan seçım yapılsın manasına alıyor Nasıl böyle anh>or, anlamak mumkun değıl Aslolan namuslu olmaktır Ben sana 'Namuslu olacaksın' şartıru koyarsam acayıp olmaz mı? Durust seçımın manası, sö>lendığı zaman anlaşılmış olması gerekır Bo>le olması lazınıken adam durust seçım yapmayacağım dıyor Ama Sa>ın Ozal once anayasa degışıklıgı, sonra pazarlık dıyor. Pazarlığa açık yani?.. DEMİREL Durustluğun pazarlığı olur mu kardeşım? Gorulmuş, duyulmuş şey mı 9 Radyo ve televızyon boyle kaldığı surece, Turkıve'de yapılacak seçımlenn demokratık nıtelığı olmaz Demokratık nıtelığı olma>an bır seçime halkı davet etmek, haksızlık olur Ayıp olur Boyle bır davetle halkı abdestsız namaza çağırmak arasında bır fark yoktur Sizce Sa>ın Ozal'a halkoylamasını bıle goze aldıracak etken nedir? DEMİREL Belkı vadesi gelmıştır Ve o da bunu bılıyordur Mesele şudur Martta vapılacak seçım kasımda yapılsın dıye referanduma gıdılıyor mu 1 24 mılyon insan bunca emek, bunca para harcavarak memleket ıçın hayatı önemı olmayan bır konu ıçın referanduma goturulur mu? Bu, re ferandumu yozlaştınr Martta yapılacak bır seçımın kasıma alınması hayatı önemı haız değıl kı Ama kendılerı ıçın, kendı ıflas et mış pohtıkalan ıçın onemlı SHP'yi suclaması anlaşılıyor Cumhur da, sizi suçlamasını anlamak pek kolay degil. DEMİREL Benı suçlamaya ne hakkı \ar kı, ben de bu memleketın vatandaşıyım Yanı varlı ğını benım yokluğuma bağlamışsa, kusur bende mı 1 Uzlaşmaz tutumunun ana nedemnı aramak gerekır Insanların buna gore karar vermelerı gerekır Bır taraftan barışçıyız, kavgacı değıhz dıyor, bır taraftan da uzlaşmaz tutumunu sürduruyor Meseleyı oluruna, çıkanna goturmek ıktıdarların ışıdır Yokuşa surmek ıktıdarların ışı değıldır Yokuşa suruyor Herkesın gözu onunde yokuşa suruyor İktıdann surekli olarak kamuoyunu erken seçim tartışmasına sokmasını nasıl karşılıyorsunuz. 1987'de erken milletvekili seçimleri, şımdi erken yerel seçimler.. DEMİREL Demokrasılerde erken seçime başvurmak doğal bır yoldur Sıvası hayatta da gayet tabıı bır hadısedır Ama bunun şartları değışık Erken ya da normal suresı ıçınde olsun yapacağınız seçımın nıtelığı öneınlıdır. Seçım kelımesını telaffuz ettığınız anda, onun bunyesınde durustluk olduğunu kabul etmışsınız demektır Seçım durustluk ıle mundemıçtır. Demokrasılerde adam durust olmayan bır seçım yapacağım dıyemez Hıç kımse dıyemez Açıkça, Demirel ÖzaVın son günlerdeki politikasını yorumladu Ozal, Yuksek Askerı Şura toplantısı sonrasındaki bir sohbet sırasında gonerallere soruyor. "Bu referandumda pusutaların rengını sıyahbeyaz yapalım; ne dersınız?" Aynı soruyu kendı mılletvekıllerıne de soruyor Oy pusulalarının rengıni onlarla da tarîışıyor. "Kırmızı yapalım evetı, Sayın Başbakanım" diyenler de çıkıyor. "Mavı olsun, halk mavıye alıştı" diyenler de. Aslında, aynı soru herkesın kafasında açıktı Cumhurbaşkanı'nda bıle yanıtsız kalan bu soruların başkentın her kesımınde yanıtsız kalması çok doğal Omeğın, ABD Savunma Bakanı Carluccı de oncekı gün Ozal'la göruşurken, konu bır ara ıster ıstemez Amerıkan ve Türk seçımlerıne gelıyor Carluccı Amerıka'da "bızım adayımız Bush kazanır" göruşune ağırlık verıyor Ardından Ozal a yerel seçimleri soruyor Ozal bılınen yanıtmı Amerıkalıya da yınelıyor ' Referandumda oyumuz artacak Sonra da yerel seçimleri kazanacağız Muhalefet seçimden kaçıyor Bu onlara pahalıya mal olacak" Carluccı daha sonra Moskova'dakı anılannı aktarıyor "Sovyetler'de onemlı değışıklıkler oluyor galıba Benı son gelıştırdıklerı bır uçağa bındırmek ıstedıler Hatta benım pılota bu uçağın nasıl kullanılacağını öğrettıler Sonra bana, 'Hadı bının' dedıler Ben bıraz urktüm 'Eğer sızın savunma bakanınız Yazov da bınerse, bınerım' dedım Sovyetler her geçen gun ılgınç hale gelıyor' kuk Danışmanı Orhan Onar'ı arıyor Buyuk bır kızgınlıkla "Sız nasıl olur da böyle bır demeç vertrsınız" dıye soruyor Özal'ın danışmanı Hürrıyet gazetesıne verdığı demeçte "kendısıne hıç danışılmadığından" yakınıyor Özal Orhan Onar'a "Derhal bunu tekzıp edın" tahmatını verıyor Onar da galıba bu yönde harekete geçıyor "Ben öyle demedım de, böyle demek ıstedım " gıbılerınden Evethayır ıçın referandum sırasında kullanılacak oy pusulalarının rengını Ozal kendı mılletvekıllerıyle de tartışıyor "Kırmızı evet olsun Sayın Başbakanım, çunku kırmızıyı bızım halkımız sever" tezlerınden tutun da "Halk mavıye alıştı, yenıden mavı yapalım evet oy pusulalannı" dryenlere kadar özetledığımız somut olaylar dışında, bugün Meclıste anayasa değişikliği oylamasına gıdılırken, "transfer dedıkodulan" başkentte ayyuka çıkıyor Ancak, bu lafların hıçbırı kanıtlanamıyor Sadece referandum ya da yerel seçım tarıhının one alınmasıyla sınırlı olmayan bır bıçımde, Turkıye çok onemlı olaylara doğru hızla yol alıyor durust olmayan seçim yapacağız dıyorlar Son kamuoyu yoklamalan da 1987 milletvekilleri seçimlen de DEMtREL Evet cumhurANAP'ııı o) tabanının daraidıgını gosteriyor. Bu oylar sizce nere başkanlığı yolunu açar Ama referandumda yuzde 50'den bır tek ye gidiyor? ov noksan alırlarsa, ıstıfa etmeleDEMİREL Bu oyların bır n de gerekır İşın rısklı yanı budur kısmı DYP'ye. bır kısmı SHP'ye Bugun milletvekili transferı gıdıyor Bır kısmı da muallakta kalıyor Muallakta kalan oylar ko yaşanacak mı? tudur Sıyasetten soğumayı ıfade DEMİREL ' Sanmıyorum eder Sonu<, olarak ANAP'ın oy Olmaması lazım tabanı daha çok daralacaktır ANAP'ın siyasi geleceği referanduma bağlı mı? DEMİREL Bağh Bunlar referandumu asamadıkları takdırde ıstıfa etmeye mecburdur Bakın referanduma gıden bır adam ıddıa sahıbıdır Bır ıddıa ıle referanduma gıdıyor demektır Eğer boyle bır ıddıası yoksa, uzlaşması lazım Uzlaşmıyor, bunu reddedıyorsa, demokratık bır seçımı reddediyor demektır ANAP'ın son bır haftadır ızledigı tırmandırma polıtıkası ile cumhurbaşkanlığı seçımının bır ilgisi var rnı? DEMtREL Var tabu Eğer herhangı bır şekılde başarı umutları varsa, yüzde 35'lık umutları varsa, rısk alarak gınştıği bir ısle polıtıkalarının bır ılışkısı vardır Atasoy ve Karaevli Özal'a yanıt Başbakan Turgut Özal'ın muhalefetın ılk başta anayasaya evet demesını seçım yasasındakı duzenlemelerı ancak bundan sonra muhalefetle görüşebıleceğını söylemesı uzenne DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel, Cumhuriyet muhabirine şöyle dedı: "tpler şimdi de onnn elinde sonra da onun elinde. lyi niyet sahibi olsaydı sonra yapacağım şimdi yapardı. İ>i nıyet sahibi değildir. Sonınu olumlu hale getirmek iktidara duşer. Oysa olmaza goturmuşlerdır. Evvela şu olsun sonra bu olsun demek yerine, gelın hepsıni konuşalım uygarlığını gostermemıştir. Dunımu bu hale getiren kendileridir." Anavatan Partısi seçım ışlerı gorevhsı Veysel Atasoy, Meclıstekı milletvekili dağılımımn referandumu getırdığını behrterek, bazı beledıyelerde fazla yatırım nedenı ıle malı açıdan sıkıntı olduğunu söyledı Atasoy, erken yerel seçım yapmak ıstemelennın nedenınm cumhurbaşkanlığı seçımı ıle ılgılı olmadığını savunarak, "Mesele anayasamn duzeltilmesi meselesidir" bıçımınde konuştu Anavatan Partısi Grup Başkan\ekılı Ahmet Karaevli de Cumhunyet muhabirine, "Referanduma doğru gidiyoruz. Kararlıyız" dedı ve DYP'nın anayasa oylamasına ılışkın grup kararı almasının yanlış olacağını one surdu "DYP oylamaya katıhrsa bazı milletvekilleri bizim yonumuzde oy kullanabılir. Bunu bir bılgıye dayanarak soylemıyorum, lahmın ediyorum" dıyen Karaevli, DV P'nın, mılletvekıllerının bırlığını sağlayamamaktan korktuğunu savundu CÜNEYT ARCAYUREK yaayor Özal ve Çankaya'nın Tavrı ANKARA Dun saatler boyu partılerde kulıs son ıkı gundür eteğındekı butun taşları doktuğu ıçın mı suskundu yoksa yenı bır sıyasal fırtına öncesının sessızlığı mı yaşanıyordu9 Doğrusu sabah saatlerınde, hatta oğleden sonraya sarkan dakıkalarda bu durağanlığa bır teşhıs koymak zordu Geçmışte kalan benzerı olayları anımsayanlar ıçın "gecelenn neler getıreceğı" elbette bellı olmaz Ztra kılıtlenen kımı sorunlann akşam uzerlerı başlatılan bır gırışımle bıçım değıştırdığıne, sıyasetçı mantığına ters duşmeyen buluşlann bırden oldu bıttıye bağlanan sonuçtarı, tumuyle değıştırdığıne tanık olmuştuk Bu kez, bugun saat 10 00'da anayasa değışıklığı ıçın Meclıste oylamaya gıdılmeden önce, bır gece yarısı benzerı oluşmalar ızleyecek mıydık, bılemıyorduk Bu yüzden ANAP çoğunluğunun asılacağı, muhalefetın dışında kalacağı oylamaya doğru belırgın tempoyla yuruduğumuzu kabul edıyorduk Zaten olayın akışını değıştırecek "yenı bır gırışım" ancak Ozal'dan gelebılırdı Istanbul'dan döner donmez haber sızmasını onlemek ıçın dar çerçevede tuttuğu yenı bır gızlı toplantı yapabılır, Demırel'e "resmen' Seçım Yasası'ndakı onkoşulları hemen göruşup karara bağlamayı onerebılırdı Oysa Ozal, dünku demeçlerınde anayasaya oy verılmedıkçe seçım kuralları uzerınde 'pazarlığa yanaşmayacağını" bır kez daha açıklamıştı Pazarhğı da reddedıyordu, muhalefet gorüşlerını "dıkkate alabılırdı ' SHP kararlıydı Demırel'ın demokrasınin gereğı saydığı koşullardan vazgeçmesı beklenemezdı Gerıye kalan olasılık, Ozal'ın 300 ya da ustunde oy sağlamasıydı "Kımsenın bılmedığı pazarlıklarla" DYP'den yedı sekız, SHP'den de bır ıkı mılletvekılını ekleyerek halkoylamasız seçime gıdebılmesıydı Nıtekım son demecınde yönetıcıler mılletvekıllerıne guvenmedığı ıçın ılk oylamada DYP'lılerın oylamaya gırmelerıne ızın vermedıklerını vurguluyordu ' ANAP doğrultusunda oy kullanacakları" önlemek ıçın bu karar almmıştı DYP'de sayısı kesınlıkle saptanamayan kımı mılletvekıllerının 'seçım mı halkoylaması mı" duraksaması geçırdığı bıhnıyordu Fakat grup oylamaya katılmama kararı aldıktan sonra bır milletvekili herkesın gozu önunde Ozal lehıne nasıl oy kullanacaktı? O milletvekili daha kursuye yurürken belkı ANAP'lılar alkışlayacaktı, ama başta DYP, yanı sıra SHP sıralarından "kaç para, ne kadara ' gıbı cıddı sataşmalardan nasıl kurtulacak, krıtık oylamadakı bu davranışının ustune duşen ' şaıbe" gölgesını nasıl kaldıracaktı7 Çok şey görüp geçırmış Demirel, bu tur olası bır davranışı "Böyle ışın şerefı olmaz" dıye nıtelıyor, 'Ozal devletı gaspettıkten sonra oy ıçın milletvekili satın alarak anayasayı geçırmeye yonelen ınsan durumunagırer" dıyordu İnsan doğasındakı, sıyasetı araç qıbı kullanan durtulerle gelışen kımı dalgalanmaları her ıkı muhalefet partısi yonetıcılerı lyı bıldıklerınden bugun "Özal'ın başvurabıleceğı boyle bır oyuna alet olmamak" ıçın oylamaya katılmamayı yeğleyebılırierdı Gızlı oylamada Ozal'a çıkacak oyun hangı muhalefet partıdı mılletvekılıne aıt olduğunu ılerıde kanıtlayamayacakları ıçın arkadaşlarından kuşku duyma savını ellerının tersıyle ıterek oylamaya katılmamayı uygun görebılırlerdı Özal'ı rahatsız eden muhalefettekı bu tutumdu Gızlı oylamaya muhalefet milletvekilleri katılsa "yapacağım bılırdı" Böyle söylenıyordu Halkoylamasına gıdış guçlenırken "son durumda" herhangı bır değışıklık olup olmadığı sorularma Demirel, dun sabah olumsuz yanıt verıyordu Ozal'dan, DYP'yı kazanmaya yönelecek herhangı cıddı bır gırışım gelebıleceğını sanmıyordu Halkoylamasını o kadar benımsemıştı kı, 'Kazdığı kuyuya duşecek, ustune bır kurek toprak da bız atacağız" dıyordu Halkoylamasının ANAP oylarıyla geçmesınden sonra gozler hem yıne Meclıste olacak hem de Istanbul'a taşınan Çankaya'nın tutumu dıkkatle ızlenecektı Meclıs, anayasadan sonra bugün "başka ışlere bakabılmek ıçın" bır karar alacak Halkoylaması, partılere para yardımı ve ANAP'a uygun bır yenı seçım yasasını goruşecek Çankaya'nın ızleyeceğı olası tutumla ılgılı hukuksal bır tartısmanın ortaya çıkması beklenıyor Çünkü, Özal tuzukmuş, yerleşık kurallarmış gıbı ana öğelere pek aldırmadığı ıçın kendıne gore bır çalışmatakvımı hazırladı Anayasayı çoğunluğuyla kabul edecek sonra halkoylamasındasureyı 120 gunden 45'e ındıren yasayı geçırecektı Meclısten geçtığı gun yasa, Istanbul'a göndenlse Evren de hemen ımzalasa, halkoylaması kcşuluyla 13 kasım tarıhı kesınleşmış olacak Ama bu sırada halkoylamasına gıdış suresı olan 120 gun yururlukte bulunacak Cumhurbaşkanı 120 gun yürurlukteyken 45 günluk yenı sureye göre ayarlanmış, seçım tarihinı 13 kasıma bağlamış anayasa değişikliğıni nasıl onaylayacak? Ya da Ozal a egemen, ıstım sonradan gelsın anlayışına uyarak sure kısaltan yasa daha sonra önüne geldığınde ne yapacak'' Muhalefet kulısınde bu nedenle dun sabah halkoylamasmdakı süreyı azaltan yasa daha once onune gelmeden Evren'in anayasa değışıkhğını onaylayamayacağı gorüşü" ağırlık kazanmıştı Cumhurbaşkanlığı çevrelen "Hele yasalar onumüze gelsın" dıyerek peşın bır kanı söylemeye yanaşmıyorlardı Bır olasılık tabıı, ordu terfı lıstesını goturen Ozal Cumhurbaşkanı ıle halkoylamasına gıdışın nedenlerını, çıkarılacak yasaların ıçerığını goruşmuş olabılırdı Evren'in eğılımlerını alarak başkente dönecektı Ve donduğunde çeç.ıtlı varsayımların ne ölçüde geçerlı olduğunu gosterecek davranışlar gösterebılırdı Özal bu, kım bılebılır? Başka çaresi kalmadı İnönü, ÖzaVın anayasa değişikliği isteğini değerlendirdi: DSP: Yerel seçimler hep kasımda yapılsın ANkARA (Cumhuriyet Burosu) DSP Genel Başkanı Necdet Karababa, "DSP bundan boyle yerel yonelım seçimlerinin beş yılda bır, mart yerıne kasım ayında yapılmasını sağlayacak bir anayusa değişikliğıni uygun bulmaktadır" dedı Karababa, ancak yerel yonetım seçımlennı erkehe alma yetkısını ıktıdarlara sureklı olarak taruyacak bır anayasa değışıklığıne karşı olduklannı açıkladı Karababa dun yaptığı açıklamada şu goruşlere yer verdr "tktidarlara, yerel yonetim seçimlerinin tarihinı kendı sıyasal çıkar hesaplarına gore degıştırme yetkisi tanınmasını, yerel yonetimlerin bagımsızlığı ve ıstikran açısından da demokrası açısından da sakıncah buluyoruz. Yerel yonetimler demokrasınin temelidir. Iktidarlara, yerel yonetimlerin gorev surelerını kısaltma yetkisi tanımak bu temeli onemlı olçude zayıflatır. Ancak mart ayının iklim koşullan bakımından seçimlere uygun bir ay olmadığı da doğrudur. 1984'te yerel yonetim seçimleri martta yapılmıştı diye, bundan boyle de bu seçimlerin mart ayında yapılmasını zorunlu saymak gerekmez. Eğer ANAP iktidan sırf bu nedenle yerel yonetim seçimlerini bu yıl kasım ayına almak istiyorsa, bızce bunun, yerel yonetimlere ve demokrasiye zarar vermeden saglamanın yolu vardır. Vol da şudur: iktidarlara her zaman yerel yonetim seçimlerini erkene almak yetkisinı tanımak yerine, bir gecici madde ile onumuzdeki ilk yerel yonetim seçimlerinin bu yıl veya onumuzdeki yıl kasım ayında yapılması saglanabilir." Bu arada DYP'den koşuisuz deslek \aadi ANKARA (Cumhunyet Burosu) SHP Ge nel Başkanı Erdal tnonu Başbakan Turgut Ozal' aldılar. tNONU Evet, ama burada bır yanlış anlaın ıradesı dışında referanduma suruklendığını söyledı tnonu. "Bu noktaya zor geidi, isteye ma, vorumlama\ar Sayın Demırel'm konuşmarek gelmedi" dedı Inönu, Ozal'ın DYP Genel smı yanlış yommladı Ben gazetelere yenıden Başkanı Sule>nutn Demirel'ın koşuisuz destek va baktım, Sayın Demırel'ın, ılk gunden ben söyadım yanlış yorumladiğını behrterek "Ben ga ledıkierı esas olarak dürüst seçime nza gosterzetelere yeniden baktım. Aslında Sayın mesi biçimindedir Yalnız bır gun, bır açıkhava Demirel'ia ilk gunden beri soyledikleri esas ola toplantısmda şartsız koşuisuz seçime vanz demış. * rak durost seçime rıza gostermesi biçimindedir" Sayın Ozal bunu yanlış yorumladı Ve bu vaadın üstüne atlayarak bu durumda 'Biz de 300 oya dıye konuştu SHP Genel Başkanı Erdal tnönu'ye yonelttı tamamlanz ve kimse de ses çıkaramaz' dedı O zamana kadar durmadan sesıruzı çıkarmayın dıye ğımız sorularla yanıtları şoyle Verel seçimlerin 13 kasımda ya da gele ımalarda bulunuyordu Yanı halkoylaması ducek sene mart ayında yapılması tartışması niçin şunmuyordu Anayasayı DYP ıle bırlıkte değışbu kadar buyudu? Bu tartısmanın sorumlusu tırmek ve sonbaharda seçım yapmak umıdıne kaptırdı kendısını kira? Ozal'ın taktigınde bir yanlış mı vardı ya da tNONU Elbette Başbakan'dan baskası değıl Sayın Ozal basından ben bu tartışmayı ıstı Ozal kandınlmış mıydı? İNONL Hatası TBMM'yı olağanüstu topyor gıbıydı. Hatırlarsanız daha ocak aymın ıtk yaroında Köşk'ten çıktıktan sonra bır konuşması iantıya çağırmadan DYP ile lysee görüşüp anlavardı. Seçımı ekımde yapmayı duşunduğunu söy şamadı, duşunduklerını vapıp yapmayacağını tyı ledı O zaman bakıldığmda durum daha acayıp tartması gerekırdı DYP'nın durust seçım koşutı Basından ben seçımı sonbaharda yapmak lu daha netlık kazanınca, ANAP marttığından istıyordu B« de basından ben karşı çıktık ' Ana vazgeçmeden, söyledıklerıni gerı alamadı. Alayasayı değıştıremezsm' düdık Bunu söylerken de mazdı da Siz seçimlerin dort ay sonra yapılmasını isanayasamn yerel yönetımlenn özerklığının korunması açısından getırdığı ılerı bır durum oîdu tijorsunuz. Sajın Ozal'ın sızi seçiraden kacmsüüa ğunu ve bu hukmu korumak gereklıhğınden suclamasının sizce mantığı ne? INONU Sureklı olarak yaptığı budur Bıhareket ettık Sayın Özal'ı hangi etkenler referanduma ra ze sureklı olarak şantaj yapmaktadır Bunun ıçm de seçımın sonbaharda yapılması son derece aetti? İNÖNU Doğal kı, Saym Ozal o noktaya bı önemlıdır Ozal, ekonomı polıtıkasımn bulunduraz zor geldı Oraya ısteyerek gelmedi Çunku ğu zorlukların farkedılmesmı ıstemıyor Bu zorhatırlarsanız, ılk defa anayasayı değıştırmek de luk, bu açmaz kasım ayından sonra daha açık ıstemıyordu tlk soyledikleri ötekı partılenn se bıçımde ortaya çıkacak Yenı zamlar gelecek, çımden kaçmamalanydı. Kaçmasınlar, gelsinler yüzde 80'e dayanan enflasyon yuzde 100'lerle ıfaberaber seçim yapalım. ttıraz da etmesınler, her de edılmeye baştayacak Bızı suclaması korkutma temelme dayanıyor hangı bın anayasa meselesı de çıkarmasın. Ve şu seçımı sonbaharda yapalım ha\asındaydı Hat Bızı 'Kaçıyorsunuz. korkaksınız, hadi gelin' dıta bır ara coştular 'Haziranda yapalım' bıle de ye sonbaharda seçime goturmek ıstıvor Kısaca dıler Bız hıç yanaşmadık Tutarh değıidıler ulkenın ıçınde bulunduğu durumun bır kez daButun yoüarı denedıkten sonra da anayasayı de ha göruldukten, halk tarafından lyı anlaşıldıkğışürmekten başka çarelerı kaJmadığını görduler. tan sonra bır daha seçım yaptırmak ıstemıyor Federal Almanya'da göçmen ışçı hareketıne buyuk emeğı geçen değerlı arkadaşımız Cumhuriyet Kitap Kulübü Gülhane Şenliği'nde K,taPKu.ubu 6 AğKtM 19M Cumartesı Saat 16 0020 00 SELİM SARI'yı eşi, arkadaşımız POLİTİK FİLMLER HAFTASI 2. ve Son Hafta • • • • TİYATRO • GÖSTERİ • SİNEAAA MODASlNEMASI 3370128 RESMI TARIH Luıs PUENZO KAYIP Cosla GAVRAS ATEŞ ALTINDA Roger SPOTTISVVOODE' ROSA LUXEMBURG .Margarelhe Von TROTTA " l r seam htr fftlrrt ddfınuitın u i k PERA146 97 3 8 132 64 26 SİNEMA ŞENLİKLERİNDEN Beyoglu EMEK 144 84 39 15 18 21 TOPLU GOSTERI Kadıkby REKS 336 01 12 15 18 21 MERYEM SARI'yı ve kızları ELİF SARI'yı trafik kazası sonucu kaybettık Aılesının ve dostlarının başı sağolsun ALMANYA'DAKİ ARKADAŞLARI ADINA SEMİH GÜMÜŞ 4 Agustos Perşembe 5 Agustos Cuma 6 Agustos Cumartesı 7 Agustos Pazar ŞİBEBJADA CEL VEGOR KAYIP BABAM IŞ GEZISINDE KAYJP BABAM VE USTAM BABAM IŞGEZISINDE SIBERIADA BELEDIYESI S 4 l » ı M ^ H ı» I ' < V \ DUNTA SİNEMAŞI NF»VORkNFWYORK 12 HAIR VAIINTINO IIII W\l I Jl>mk litnd) 149 93 61 14'' 1*" IX' SİNEMASEVERLERE MÜJDESİ CANNES 1988 EN IYI KADIN OVUNCUODULU CANNES 1988 JUBI BUYUK ı ODULU ŞEHİR İSTANBUL TiYATROLARI AZİZ NESİN Ingiltere'de AUPAİR orgaruzasyonu Tel: 362 39 59 362 40 96 Bostancı'da Bağdat Caddesı'nde kiralık daire Tel 362 20 77 SSK kartımı kaybettım Hükümsüzdur MEHMET BOZKURT CÜZELSANATLARA CİRİŞ KUR5LARI AÇIK'HAVA TİYATROSU'nda 12 AĞUSTOS'tan Baslavarak KESANLI ALİ DESTANI IIUınUMK SİNEPOP StNEMASI nda SEÇME FİLMLfR r ıçesıı •^rmllmr ı i 111»1 KİRALIK DAİRE Kaloriferb Acıbadem 333 66 34 143 70 71 12' YILDIZ SKVASIAItl 14 İMr»R*TOB Star W3rs E/npffe Strık^s BacK Reîurne o f Je<ly V*~ Ç,O • BARftABA MERSHti • ODHIMAV • liNDAMVUSI •TÖMETMEN CHB1S MENGES >J AYRI BIR A W O R L D A P A R T K a d H K A D " ' ö v " 7 " °° (.ISIIIKIMI/ Aııkh.u.ı ln..ıır»su M.ııl.ıv.M I rlınırul I ıv,ılrı>N«ı i.ıksını Suıal ((.tiı'nsı 1,ıksım \ ,ıkkur<ınuı vr I ılih K<%.w Nıııı lıvalrtı^u DİLKUR155S2I 1 * ' JEOUl. DÖ«tjŞt) 19" «MUDEUS BİLIIT SATIŞl AR1 BAŞLAM1ŞTIR