Katalog

$ PAMUKBANK iyi ba n ka d ı r 65. Yıl; Sayı: 22981 Cumhuri 26 trilyon batık IMF raporuna ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Uluslararası Para Fonu'nun (IMF), temmuz 1988 raporunda bankacılık kesiminde 2 ile 6 trilyon lira dolayında "batık kredi" bulunduğu tahmin ediidi. Raporda, miktarı kesin olarak bilinmemekle birlikte toplam kredilerin yüzde 10 ile yüzde 30'u arasında tahmin edilen batık kredilerin alınan tedbirlere rağmen bankacılık kesiminde etkisinin sürdüğü belirtildi. IMF, hükümete, bankaların kredi maliyetierini düşürecek ve kamunun da iç borçlanma maliyetini azaltacak yeni bir mali sistem önerisinde bulundu. Fon uzmanlanna göre Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisiile Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu kesîntilerinin kaldınlması ve munzam karşılık oranının yüzde lffa düşürülmesi halinde banka kredi faizleri 14 puan aşagt çekilecek, iç borçlanma maliyetlerinde 7.5 puanlık bir indirim sağlanacak. Operasyonun toplam maliyeti 2% milyar lira düzeyinde hesaplanıyor. IMFnin temmuz 1988 raporunda, banka kredi faizlerine ilişkin bir analiz eki yer aldı. Özel kesime açılan banka kredi faizlerinin yüzde 100 ile yüzde 120 düzeyinde olduğu anımsatılan raporda, şu görüş dile getirildi: iyi bankadı r IUKBANK Kurucusu: Yunus Nadi 350 TL.rgprdahmYI Ağustos 1988 Çarşamba Özal'dan büyük iddia: Enflasyonu benden başka indirecek yok Batık kredi düğümü Yeni sistem IMF raporunda, kamuya toplam maliyeti 296 milyar lira göre kesin miktarı bilinmemekle birlikte banka kredilerinin maliyetinin yüzde düzeyinde olan bir mali operasyon toplam kredilerin yüzde 10'u ile 30'u 120'yi bulduğu hesaplanarak, bunun arasında tahmin edilen 'batık krediler', yüksek olduğu ve faizlerin yüksekliğine, önerildi. Fonun önerisine göre yapılacak operasyon, iç borçlanmanın maliyetini sorun olmaya devam ediyor. IMF'nin dolaylı vergilerle bankaların pahalı 26 trilyon dolayında tahmin ettiği çalışmasının neden olduğu savunuldu. yüzde 7.5 azaltacak, bankaların kredi faizlerini ucuzlatacak ve batık kredilerin batık banka kredileri, Hazine'ye göre IMF, bazı tedbirlerle kredi faizinin tahsiline de yardımcı olacak. 1987 sonu 1.2 trilyon olarak saptanmıştı. yüzde 14 ucuzlayacağını savunuyor. "Türkiye'de faizlerin yüksekliğine mali sistem üzerindeki dolaylı ve dolaysız vergiler ve bankalann yüksek genel maliyetleri yol açıyor." IMF hesaplarına göre haziran 1988 itibarıyla tasarrufçuya net yüzde 52.6 faiz kazandıran 6 ay vadeli mevduat hesaplarından finanse edilen bir kredinin, bankaya maliyetleriyle başa baş bir kazanç getirecek biçimde pazarlanması ancak yüzde 110.7 faiz düzeyi ile mümkün olabiliyor. Net faiz getirisi yüzde 58.2 olan bir yıllık mevduattan karşılanacak kredilerde aynı başa baş faiz oranı ise yüzde 122.8'i buluyor. Tasarrufçuya ödenen ile kredi müşterisinden tahsil edilen faizler arasındaki fark 6 ay vadeli mevduatta 58 puan, bir yıl vadelilerde ise 64.6 puanı buluyor. IMF raporunda bankaların kamunun iç borçlanma araçlanmn başta gelen müşterileri olduğuna işaret edilerek şöyle denildi: "Bu nedenle bankaiann maliyetleri Hazine bonolan için asgari faiz duzeyini belirliyor. Bankalar üzerierine bindirilen vergi ve diğer mali yukleri otomatik olarak mali sisteme ka>dıran kuruluşlardır. Bu nedenle vergi yüklerini, batık kredilerini ve yük IMF Temmuz '88 raporunda yeni 'mali sistem' önerdi Faizler yüksek IMF raporunda ttiraf v e iddia: Ben kendim söyledim. Enfl'asyonda başarı sağlayamadık dedim. Ama bugün Türkiye aç mı? Yapılanlar, gelişmeler niye ele alınmıyor? Hep bir tarafa yükleniliyor. Enflasyonu birden indirmek sakıncah. Ama ben indiririm. Benden başka da bunu indirecek kimse yoktur. Bunu iddia ediyorum, özal'ı kızdıran soru: Siz enflasyonu düşüreceğini vaat eden ancak bunu başaramayan iktidara oy verir misiniz? vermezsin. Ve özal'ın cevabı: O zaman sen oy Referandum beklentisi: Tüm partiler ve "sol amigolar" referandumda 'hayır' denmesini savunuyorlar. Bu ufak ağırlık değil. HAKAN KARA GÖCEK Başbakan Turgol Özal gazetecilerle yaptığı sohbette, "Enflasyonu benden başka kimse indiranez, bunu iddia ediyorum" dedi. "Siz enflasyonu diişiireceğini vaadeden, ancak bunu başaramayan bir iktidara yeniden oy verir misiniz?," sorusuna sinirlenen Özal, bu soruyu, "O zaman sen oy vermezsin," diyerek cevapladı. Son IMF raporuyla ilgüi detaylı yorumlardan kaçınan Başbakan Özal, "Başınrokumanuşlar, sadece istedikleri yönünü almışlar " demekle yetindi. SHP'nin Anayasa Mahkemesı'ne başvurmaktan "korktuğu" için vazgeçtiğini savunan özal, bu partinin "uzun siire muhalefete talim edecegini" belirterek "Türki (Arkası Sa. 8, Su. 5te) ye'de solun iktidara gelmesi miimkün değil," dedi. Referandumda tüm partilerin ve "sol amigolano" hayın savunduğunu belirten Turgut özal, sözlerinden hayır çıkma olasılığırun güçlü olduğu imajının çıktığının söylenmesi üzerine, "evet, tüm partiler ve sol amigolar ufak agırlık degil" dedi. Dün gazetecilerle birlikte Tersane Koyu'nda öğle yemeği yiyen Başbakan özal, Türkiye'de muhalefetin milletin gerisinde kaldığını ve ekononıi konusunda net göruşler ortaya atamadığım belirterek Türkiye'deki sol oylar konusunda şu değerlendirmeyi yaptı: "Tiirkiye'de solun iktidara gelmesi miimkün degil. Bir kere Ecevit başanlı oldu. Ancak o zaman da sag parçalanmıştı. (Arkası Sa. 13, Sü. l'de) Piyasada tehlîke çanları Durgunluk: Istanbul Sanayi D a r a l m a : Müteahhitler Odası 1988'in ilk yarısında ellerindeki müşteri senetlehni kapasite kullanımının son dört kırdırarak ayda yüzde 15 faiz yılda ilk kez gerilediğini belirledi. üzerinden tefeciye borçlanıyor. Ekonomi Servisi 4 Şubat Kararlan'yla birlikte uygulanmaya konulan sıkı para politikası sonucu piyasalarda başlayan durgunluk, imalat sanayiine de sıçradı. tstanbul Sanayi Odası'nın araştırmasına göre 1988 yılının ilk yarısında imalat sanayiinde kapasite kullanım oranı son dört yılda ilk kez gerileme gösterdi. Piyasadaki para sıkıntısı inşaat sektöründe bazı muteahhitlerin "tefeci faiziyle" çalışmaya başlamalanna yol açtı. İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından yapılan araştırmaya göre imalat sanayiinde, yıllardan sonra ilk kez kapasite kullanım oranı geriledi. 1984 yılından beri sürekli yükselmekte olan ve 1987 sonunda yuzde 75.2'ye yükselen kapasite kullanım oranında üst limitlere varıldığı belirtilmişti. tSO'nun 1988 yılının ilk yarısına ilişkin olarak hazırladığı araştırmanın ilk sonuçlarına göre ise kapasite kullanım oranında gerileme başladı. İSO Meclis Başkam tbrahim Bodur, bu gerilemeyi açıklarken, bugunlerde kesin sonuçların almacağını ve düşme oranının ortaya çıkacağını söyledi. Ekonomiyi daraltıcı 4 Şubat Kararları'nın en çok etkilediği inşaat sektöründe ise para darlığı çeken müteahhitler sonunda "tefeciye düştü" Özellikle konut yapan bazı muteahhitlerin "piyasanın sıkışıklıgından" dolayı ellerinde ANKARA'dan YALÇIN DOĞAN rakamlan eleştiren İzmirli sanayiciler: "Hukümetin enflasyon hesabıyla batarız' nün "enflasyonu artnrdığı" gerekçesiyle cezalandınldığını savundu. Kamu sektörüne iş y'apan muteahhitlerin ödeneklerini alamadıklarını ve bu nedenle banka faizi ve tefeci faiziyle çalışmak zorunda ka'.an bazı arkadaşlan bulunduğunu belirten Sami San, "Biz işimizi faizsiz bitirirdik. Bu, müteahhidin iflası demektir. Devlet mutlaka bir tasfiye kararnamesi çıkarmalıdır"dedi. (Arkası Sa. 13, Sü. Tde) Güvensizlik: Resmi Gerileme ANKARA 1) Sokaktaki vatandaş artık telefonla daha az konuşuyor. 2) Sanayici artık daha az elektrik kullanıyor. 3. Devlet artık daha az dış kaynak kullanma eğilimini taşıyor. Türkiye'nin ekonomik tablosunda "ne, nedir?" sorusuna karşılık olmak üzere üç ana nokta var. Üç ana noktada üç ana kısıntı var. Sokaktaki vatandaştan devlete kadar uzanan halkada herkes payını alıyor. Aldığı payı, devlet dahil küçültmeye başlıyor. İşte. bu göztemi üstü kapalı bir biçimde saptayan (Arkası Sa. 13, Sü. 4te) ki müşteri senetlerini kullandıklan ve aylık yüzde 15 faiz üzerinden borçlandıkları belirlendi. Toplu Konut Fonu'ndan kredi alan kooperatiflerin de müşteri senetlerini yüzde 8090 oranında kullandıklan bildirildi. Türkiye İnşaat Müteahhitleri Sendikası (TİMSE) Başkam Sami San, muteahhitlerin 1988 yılına kadar işlerini bankaya ve tefeciye gitmeden yaptıklarıru, 4 Şubat Kararları'yla birlikte inşaat sektörü REFERANDUM '88 Inönü: Köşk'e adayımız olacak SHP Genel Başkam Erdal Inönü, Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in görev I süresinin uzatılmasma ilişkin göruşler hakkında, "Cumhurbaşkanlığı konusunda herhangi bir zorlamayı yanlış göruyorum. Zamanı gelince TBMM'de karar verilir. SHP'nin de o zaman bir adayı olacaktır" dedi. İnönü'nün de katıldığı, Hacı Bektaşi Veli'yi anma törenlerinde, Devlet Bakanı Mehmet Yazar ve ANAP Genel Sekreteri Akın Gönen protesto ediidi. Yazar ve Gönen'in konuşmaları sık sık "Açız", "Bolluk masalını özal'a söyle" biçiminde söz atmalarla kesildi. 7. Sayfada Mafya lideri gizlice geldi tSlkücü mafyanın lideri Alaattin Çakıcı, F. Almanya'dan Türkiye'ye gizlice geldi ve kendi adına düzenlenen bir kumarhane açılışına katıldı. Polis kumarhaneyi bastı, ancak Çakıcı 'yı yakalayamadı. mafyanın en öndeki adı durumuna gelen Alaattin Çakıcı'nın sekiz Ulkücu mafyanın lideri olarak aya yakın bir süredir yaşadığı Febilinen Alaattin Çakıcı'nın Fede deral Almanya'dan kaçak olarak ral Almanya'dan Türkiye'ye ka Türkiye'ye döndüğü öğrenildi. lsçak olarak girdiği ve polis tarafm tanbul'a 7 Ağustos 1988 günü gedan yapılan bir baskından kaça len Çakıcı'nın, 10 ağustos çarrak kurtulduğu öğrenildi. Çakıa' şamba akşamı Fındıkzade'deki nın 7 Ağustos 1988 gününden iti bir kumarhanede oturduğu kubaren tstanbul'da olduğu ve 12 mar masasına cebindeki Federal ağustos gecesi kendi adına düzen Alman Markı ve Hollanda Gullenen bir kumarhane açılışına ka deni turünden dövizlerini bıraktıldığı belirtildi. Çakıcı'via ilgili tıktan sonra 2 milyon Türk Liraoperasyonda 60'ın üzerinde kişi sı da borçlandığı ileri sürüldü. gözaltına alındı. tstanbul polisinin, Çakıcı'nın 12 Eylül öııcesinde Şişli bölge Şaşkınbakkal'daki Kulüp Martı'si ülkucü militanlarından olan ve 1982 yılından itibaren ülkücü (Arkası Sa. 8, Sü. 6'da) Alaattin Çakıcı HALİL NEBİLER Demirel: Türkiye mutsuz, güvensiz İşçi, memur, esnaf, sanatkâr ve emekli ailelerinin temsilcileriyle bir kahvaltı yapan Demirel'e göre, Türkiye'nin iki önemli problemi var: "1 Mutsuzluk: Üikenin yarısmdan fazlası sıkıntıdan patlayacak hale gelmiştir. 2 Geleceğe güvensizlik: lş bulamayan, tedavi olamayan, evi olmayan, geleceğine güvenle bakamayan mutlu olamaz" Tiirkiye'de orta gelir gruplannın GSMH'den yüzde 3035 pay aldığını, bu payın yüzde 6065 olması gerektiğini söyleyen Süleyman Demirel, "Bugün el emeğinin, göznurunun, ahnterinin karşılığını aldığını söylemek mümkün değildir" dedi. 7. Sayfada x sektörde suren toplu ış ^V sözleşmesi görüşmeleri teker teker uyuşmazlıkla sonuçlanırken, halen sözleşmesi süren ışyerlerinde de artan enflasyonun getirdiği geçim zorluğu işçilere her gun yeni protesto biçimlerini ögretiyor. MESS ile TürkMetal arasında 90 bin işçı için yapılan toplu pazariık uyuşmazlıkla biterken, sendika işçilere "Greve hazır ol" çağrısı yaptı. TürkMetal Başkam Özbek, MESS'in tutumunu eleştirirken de "Kötek istyor özel lar, kötek atacak gücumuz var" diye konuştu. SEKA işyerlerinde ise sendika son grev hazırtıklarını sürdürüyor Selülozİş Sendikası, SEKA'da 2 eylülde grevin başlayacağını, hukümetin sorunlara ilgı göstermeyerek kendilerini "adeta greve fttiğini" öne sürdu Oun en ilginç protesto ise Taşkızak Tersanesi işçilerinden gelöi. Işçiler yetmeyen ücretleri protesto için bordrolarını Milli Savunma Bakanlığı'na postaladılar ve sendikaları Harblş'ın yönetimıni de yeterince çaba göstermemekle suçladılar. Haterlerl 6. Sayfada Uyuşturucu mafyasına ağır darbe Abdullah Cantürk gözaltına alındı Ifyuşturucu mafyasının önde gelen isimlerinden Abdullah Cantürk Hollanda'da bir havaalanında yakalandı. Türkiye, Cantürk'ün iadesini istedi. Cantürk de Hollanda'dan siyasi sığınma hakkı talep etti. AMSTERDAM (AA) Uyuşturucu mafyasının önde gelen isimlerinden Abdullah Cantürk, Hollanda polisi t a r a f m d a n o n Araçlar helikopterlerle izlenecek Referandum AN AP'a iç barış getiriyor Parti içindeki eğilimler, aralanndaki çekişmeyi referandum sonrasına kadar dondurma kararı aldılar. tttifak yanlılan teşkilatla sıkı bağ kurma peşinde, ANAP, referandum stratejisini "Bu hükümet için bir güven oylaması değildir" görüşüne dayandıracak. 7. SayMa ÖZAL'A BÎLGİMARMARtS'ten HİKMET ÇETİNKAYA'aın yazısı 7. Sayfada Trafiğe büyük gözaltı İçişleri Bakanlığı Trafık Daire Başkam Abdullah Aldoğan, son günlerde artan kazalara karşı, bugünden itibaren, trafığin yoğun olduğu bölgelerde seyreden araçlann havadan izlenmeye başlanacağını söyledi. Alpdoğan, "Yılda 400 bin araç trafiğe giriyor, ama altyapı aynı durumda. Gayet tabii ki bu artışa paralel olarak kazalarda da artış olması doğaldır" dedi. ANKARA (Cumhuriye! Bürosu) İçişleri Bakanlığı Trafik Dairesi Başkam Abdullah Akdogan, özellikle son günlerde artan trafik kazalanyla ilgiü olarak yeni önlemlerin alındığını belirterek "Yanndan (bugünden) itibaren trafiğin yoğun olduğu bölgelerde seyreden araçlann havadan helikopterle izlenmeye başlanacağını" açıkladı. Aldoğan, son gunlerde artan trafik kazalarında altyapı eksikliğinin büyiik önemi olduğunu da bildirerek "Yılda 400 bin araç trafiğe giriyor. ama altyapı aynı durumda. Gayet tabii ki bu artışa paralel olarak kazalar(Arkası Sa. «, 5ü. 2'de) TRAFİĞE 5 YILDA 31 BİN KURBAN TRAFİK DUN DE 25 CAN ALDI 8. Sayfada Abdullah Cöntür* . ceki gün Amsterdam'ın Schipol Havaalanf nda yakalanarak gözaltına alındı. Interpol'ün, hakkında "ulusla rarası tevkif müzekkeresi" yani kırmızı bülten çıkarttığı Abdullah Cantürk'ün (34) yakalanmasından hemen sonra Türk makamları, Türkiye'ye iadesi için Hollanda'ya resmi başvuruda bulundular. Adalet Bakanlığı'nın Cantürk'le ilgili resmi evrakı hazırlattığı öğrenildi. Bu arada, Türk makamlarının iade talebinde bulunmasından hemen sonra Abdullah Cantürk'ün de Hollanda'dan siyasi sığınma istediği bildirildi. (Arkası Sa. 13, Sü. 6'da) Referandumdan Ne Çıkar? B e y a z mı, kahverengi mi? Evet mi, hayır mı? Bu soruların karşılıkları tartışılmaya başlanırken iki noktanın altı çizilebilir. Birincisi, halkoylamasının kendiliğinden "özal iktidarına evet mi, hayır mj?" sorusuna dönüşmesidir. Başbakan Özal'ın ters yöndeki tüm çabasına karşın bu durum kaçınılmazdır. Pek az kimse 25 eylülde sandık basına giderken, "Yerel seçimler dört ay önce mi, sonra mı otsun" diye düşünecektir. Oyunun rengini seçerken, "Özal'a evetmi, hayır mı?" sorusunun yanıtına bakacaktır. Vurgulamak istediğimiz ikinci nokta, kamuoyu yoklamalarında ANAP'la ilgili olarak belirgmleşmeye başlayan ilginç bir eğilimdir. Şöyle özetlenebilir bu eğilim: Seçim araştırmalarında bir zamanlar ANAP'ın "birinci parti" olacağına ilişkin inanç hep ağır basar(Arkası Sa. 13. Su. Vde) HASAN CEMAL • ABD'nin Bush'a ihtiyacı var' Reagan, 'Sahip olduklarımızı korumak ve kaybetmemek için, Amerika'mn Bush'a ihtiyacı var" dedi. 3. Sayfada • 650 bin Filistinli, evinde hapis tsrail işgali altındaki Gazze şeridinde sokağa çıkma yasağı dün de sürdü. 3. Sayfada • Yaz şenlikleri ve biz Avrupa'da ftlm festivalleri tüm hızıyla devam ediyor. 4. Sayfada • SEKA greve itiliyor' Selülozİş Sendikası yönetimi, hukümetin tavrını suçluyor. 6. Sayfada • Sanayi zor dönemeçte Sanayi kuruluşlartntn kârlıhklart erimeye başladı. Ekonomide Yalçın küçıtk, Bilgesu Erenus ve 15 sanık, Ankara DGM'de yargılamyor. II. Sayfada • Beşiktaş SiyahBeyazlılar yılan hikâyesme dönen sağbek sorununu, Boluspor'un genç oyuncusu Recep'i transfer ederek hallettiler. Sporda imparatorluğu A vustralyalı basın devi Murdoch, ABD'deki Triangle yaymlarını 3 milyar dolara satın almak için anlaştı. Gö'zler yine Murdoch 'un büyük basın yayın tekeline çevrildi. Arka Sayfada • 15 yazıya 256.5 yıl hapis istendi. Kürt mülteci var ım? Haber Merkezi Irak ordusundan kaçan Kürt Peşmergelerin Türkiye'ye sığınmalan konusunda Dışişleri Bakanlığı "sayılan az" derken, Olağanüstü Hal Bölge Valisi Hayri Kozakçıoglu. "kesinlikle" iltica olmadığını söy, ledi. Türk hükümetinin geçen günlerde Şemdinli'nin 2 kez bombalanması nedeniyle Irak'ı protesto edeceği öğrenildi. Dışişleri: Sayıları az. Bölge Valisi: Kesinlikle iltica yok. • Murdoch tran ile Irak arasında ateşkes kararından sonra Irak ordusu kuzeydeki Kürt Peşmergelere karşı saldırılarını yoğunlaştırdı. Irak ordusundan kaçan çok sayıda (Arkası Sa. 13, Sü. Tdt) 1 Sayfada IRAK'TAN KÜRTLERE BARIŞ ÖNERtSl