Katalog

10 HAZİRAN 1988 **** HABERLERİN DEVAMI CUMHURIYET/15 Bir Mahkeme Karan... basının sansür edılemeyeceğmı hukme bağlamıştır Davacı tarafın yenı yasa değışıklığını bu hususun mümkun kılacağı yolundakı duşüncesı, mevcut anayasa kurulları karşısında kabulü şayan görulememıştır Basının sansür edılemeyeceğı hükmü bulunmaktadır Tedbır yolu ıle muayyen bır yayının durdurulması halınde fıılen sansür uygulanmış olacakbr Anayasanın ıhlalı sonucunu verecek boyle bır karara vanlması mumkun bulunmamaktadır Yasa koyucu de Medenı Kanun'un 24 maddesını değıştırmış, 24/A ve 24/B maddeler sevk etmeyı ve yasalaştırmayı duşunmüş, ancak basında vakı yayınlar uzenne 24/B madde yasalaşmamıştır 24/B madde de öngörulen dava çeşıdı bellıdır Bu değışıklıklere gore tedbır yolu ıle yayının durdurulmasmı sağlamak mümkün bulunmamaktadır Bu maddede şahsıyet haklarmın tecavuze uğraması halınde açılacak dava nevılen de tespıt edılmışbr" (Baştarafı 1 Sayfada) Ozal ne yapacak? Yazarımız Uğur Mumcu da dun yapılan duruşmada, "Vuralhan avukatlarının tedbır ıstemelen, bundan sonrakı yayınlanmızt sansur etmeye yönelık, anayasaya tumüyle aykırı, sansür nıtelığınde ve bu nedenlerte hukuksal dayanaktan tamamen yoksun" demıştır Nıtekım Ankara 2 Aslıye Hukuk Mahkemesı'nın karan bu açıdan son derece yerınde olmuştur Basının dördüncu kuvvet olarak ıktıdar odaklarını denetleyebılmesı, demokrasılerm olmazsa olmaz koşuludur Bu denetırnın serbestçe, herhangı bır baskı altında kalmaksızın ışleyebıldığı toplumlarda demokrası var demektır Ankara 2 Aslıye Hukuk Mahkemesı'nın karan, bır başka noktaya daha dıkkatı çekmıştır Basın özguriuğunun sınırlarının genışletılmesı yalnızca yasa koyucudan beklenemez, bağımsız mahkemeler de verdıklerı kararlarla bu alanda olumlu kaikı yapabılırler (Baştarafı I. Sayfada) kanlığı adavlığının" ıpuçlarını aradılar Ozal da kongre hazırlıklannı yaparken beledıye başkanlannı tstanbul'a toplayarak yerel seçım konusunda nabız yokladı 1 A N A P Buyuk Kongresı öncesınde de ABD'ye gıden özal'ın, dönuşunde Istanbul'da duzenledığı ANAP MKYK'nın son toplan tısı ıle ANAP ıl başkanhğı ve beledıye başkanlarınm katıldığı ıstışare toplantısı, ANAP kuhslerıne bıraz olsun renk geOrdı Mıllıyetçı muhafazakâr ıttıfak ıle lıberal kanadın basına da yansıyan çekışmelerının ıl kongrelen sonrasında yatışması ve ardından grupların buyük kongrede, "anahtar lıste" çıkarmayacaklarının bellı olması, kongre heyecanını sondurdu Gozler, Başbakan özal'ın ABD'de al dığı kongre sonrasına dönuk hesaplarına yoneldı Nıtekım, toplantılar ıçın tstan bul'a gelen ve Trabya Otelı'nı dol duran partı yönetıcılen, öncekı gece sabah saatlenne değın odalar da gruplar halınde toplanarak olasılıklan konuştular Bır mılletvekılı, "Başbakan sıyası cızgısını belırleyecek lısteyı hazırlıyor Cumhurbaşkanı adayı olacağı ıçın bu MKYK lıstesı onun sıyası vasıyetıdır" derken, oda toplantılannın en önemlı konusu özal'ın oımhurbaşkanlığı adaylığı oluyor Başbakan ıle bırlıkte ABD'ye gıden ANAP Genel Başkan Yardımcısı Eyup Aşık, gecenın en çok ılgı gören kışısı oldu Aşık, Mehmet Keçecıler ıle bırlıkte otururken esprılen ıle herkesı guldürdü ve etrafındakılere kırmızı guller dağıttı Zaman zaman elını ceketınm cebıne atarak, " l i s l e y e bir bakayım" deyıp arkadaşlannın lıste merakları ıle alay eden Aşık, "Giderken makıneknn yanından geçme, beynını yıkarlar dediler. Coca Cola makınelerının yanından bıle geçmedıra, ama yıne de Amerika benı etkiledi" dıye esprılı konuşmalar yaptı Kongre öncesı heyecansızlığın, ANAP genel merkezının uzenne "olu toprağı" serpılmışcesıne ha reketsızlıkten kaynaklandığını savunan A N A P ' l ı l a r , O z a l ' ı n MKYK üye sayısım 50'den 60'a çıkarmasının önemlı olmadığı kanısında Nıtekım, ANAP Genel Başkan Yardımcısı tbrahım özdemır'ın de kısa bır sure önce partı örgutune, "Yerel seçıme hazırlanın" genelgesı gönderdığı öğrenıldı Yerel seçımlenn gelecek yıla kalmasının 1992'de yapılacak genel seçımler le yerel seçımlenn tanhlenmn bırleştınlmesı amacım tehlıkeye duşureceğı savunulurken, Özal'ın cumhurbaşkanlığı seçımını de ge nel seçımlerle bırleştırme hedefıne dıkkat çekılıyor Kısacası, Özal cumhurbaşkam adayı olacak mı sorusu ANAP'ın en önemlı gun dem maddesı UĞUR MUMCU (Baştarafı 1. Sayfada) GOZLEM Kıtaplar boyle yazar Sıyasette de bu kural geçerlidir SHP Genel Başkanı Inönü, son genel seçımlerde boyle bır hata yapmıştı ANAP, seçım yasasını değıştırıyordu Buna karşı muhalefet partılen, "Seçımlen boykot edenz" deselerdı, yasa belkı gerı çekılecektı Inönü nedense boyle bır karar almaktan çekırvdı Sonuç Değıştırılen yasa ıle ANAP, "azınlık oylanyla çoğunluk ıktıdan" oldu Bu seçım yasası ıle seçımlere gırmek, "yığınakta yapılan hata"yö\, ANAP bu hatayı değerlendırerek yenıden ıktıdar oldu Sayın Inönü ve kurultayı' Istanbul'suz" toplamayı kararlaştıran partı yönetıcılen, yenıden "yığınakta hata" yapıyoriar Olası sonuç, bölünme ve parçalanmadır Bu nasıl göze alınır? Bu koşullardakı bır partı kendısıne nasıl ıktıdar yolu açar? Partı partıyse, örgüt örgutse, seçmen gerçekten seçmense tutulacak yol bellıdır Partı yonetımını bu yanlışmdan döndürmek Bunun ıçın ıl başkanlan, hemen bır araya mı gelııier? Partı seçmenlerı genel merkeze telgraf üzerıne telgraf mı yağdırırlar? Mılletvekıllerı, genel başkanla konuşup, Istanbul'suz toplanacak bır kurultayın partıyı ıkıye böleceğını mı anlatırlar? Parb örgütu, otobüslerle akın akın Ankara'ya gelıp, partı yönetımıne sorumluluklarını mı hatırlatııiar? Bır büyük yanlış yapılıyor Öyle bır yanlış kı partıyı bölünmeye, parçalanmaya süruklüyor Bu yanlışa karşı çıkmak, en azından bu sorumluluğa ortak olmamak gerekır Partı partıyse, örgüt örgütse, seçmen gerçekten seçmense, ne gerekıyorsa o yapılır ve partı bu yanlıştan elbıriığı ıle döndürulür Döndürülemıyorsa, SHP hıç de layık olmadığı bır yazgıya do§~u adım adım surüklenır Sayın Inönü, daha bırkaç ay önce Ankara'da Yenımahalle örgütü ıle ılgılı bır sorunu ıstıfa gerekçesı yaparken bugün nasıl oluyor da Istanbul'suz bır kurultayı göze alıyor? MSB dekı sınav Mıllı Savunma Bakanlığı'natoasınlaılışkıler uzmanı" alınması ıçın bır sınav açılmış Sınav ıle ılgılı duyuru 11 şubat günlü Tercüman Gazetesı'nde yayımlanmış Duyuruda 'konusunda tecrubelı MB deneyımlı Grtekaday1 arandığı da yazılmış Aynı duyuruda, ayrıca parantez ıçın Ozal yine tek (Baştarafı 1. Sayfada) sık hareketçı eğılımın onderlerınden olarak bılınen Mustafa Taşar'a seslenerek "Mustafa da bılıyor" dedığı öğrenıldı Özal, daha son ra Ittıhat ve Terakkı'den bu yana kurulan ve dağılan partılen örnek verdı Demokrat Partf nın dağılmasını da anlatan Özal, geçmışten ders almak gerektığını vurgulayarak ANAP'ın onumuzdekı donem bırlık ve beraberlığmı koruması gerektığını söyledt Özal, ıkıncı ola ğan buyük kongrenın, "bıriik ve beraberlığın tescıh" olacağmı ka> dettı Özal, her koşutda ANAP'ın yaşatılmasını da ısteyerek MKYK'dan lıstenın hazırlanması bıçımıne ılışkın önerılerını sordu özal, "Kimse bırbırinı suçlamasın. Iisteyı ben haziriavacagıma gore birilennı suçlamak ıstenı>orsa benı suçlasınlar" dıve konuştu Başbakan Özal'dan sonra uyeler göruşlerını anlattılar ANAP Ge *I Başkan danışmanlarından ve areketçı eğılımın temsılcısı olarak bılınen Mustafa Taşar, delegeye söz hakkı tarunması gerektığını belırterek başbakanın önereceğı lıstede yaptlacak ışaretlemede her hangı bır sınır getırılmemesını ıstedı Istanbul MıUetvekılı Levla \fenıay Koseoglu da 40 kışılık MKYK ıçın 60 ısım önenlmesını savundu Köseoğlu, tuzuk gereğınce MKYK'ya genel başkan kontenjanı olarak seçılecek 10 uye ıçın de 20ısım önenlmesını ıstedı Lıberal eğılımı temsılcısı olarak bılınen Genel Muhasıp Bedrettın Dogancan Akyurek ıse 60 kışılık lıste önerısıne karşı çıkan tek kışı oldu Akyurek, "Mademkı Sayın Başbakana ıtimat ettıgımızı sovluyoruz. O zaman Başbakan MKYK'ya secılecek 40 kışı ıçın 40 ada> gostersın Yedekler ayrıca yazâsın" dedı MKYK'nın hareket çi eğîhmındekı üyelen Akyflrek' ın bu önerısıne "deiegenın ıradesine ambargo koymak olur. Boyle bır usul demokraük degıldır" dıyerek karşı çık..Iar Özal, uyelen dınledıkten sonra deiegenın ıradesıru ortaya koyacağı bır yöntemle lısteyı hazırlayacağını, 60 aday gostenlmesı yolundakı goruşlerı benımsedığını behrttı Daha sonra bu yönde tuzuk değışıklığı vapılması karan alındı Tuzuk değışıklığı ıle MKYK S0 u>e MİT raporu den oluşacak Lıstenın soyadı sıra lamasına göre hazırlanması gorusu de benımsendı Ancak MKYK, Özal'ın hazırlayacağı lısteye nasıl oy verıleceğını karara bağlamadı Özal'ın MKYK'ya seçılecek 40 uye ıçın 60 aday gösterme goruşu nu benımsemesı hareketçımuhafazakâr ıttıfakın zaferı ola rak nıtelendı MKYK toplantısı bıttığınde Genel Başkan Yardımcıları Guneş Taner ıle İbrahım Ozderaır ve Teşkılat Başkanı Cengız Tuncer'ın duşunceh ve üzgun oldukları göruldu Toplantıda ayrıca Özal'ın hazır layacağı lıstenın ıl başkanlan tarafından önerılmesı de kararlaştırıl dı Başbakan özal MKYK toplan tısı bıttıkten sonra duzenledığı basın toplantısında, ANAP yönetımıne çok sayıda partılının aday olmak ısteyeceğını belırterek, ANAP'ın yenı bır partı olduğunu, bu nedenle onumuzdekı dönemde partıyı sağlam tutmak gerektığını söyledı Uruğ davasında eksüre istemi ANKARA (AA) Genelkurmay eskı Başkanı, emeklı Orgeneral Necdet Uruğ'un Başbakanlık aleyhıne açtığı 200 mılyon lıralık tazmınat davası konusunda Başbakan lık tarafından ek sure talebın de bulunuldu Danıştay 10 Daıre Başkanı Şerafettin Kaya'dan alınan bılgıye göre, 1 aylık cevap suresı dışında, en fazla bır ay da ek sure ısteme hakkı bulunan Başbakanhğın bu ıstemı en kısa zamanda karara bağlanacak 10 Daıre'nın, Necdet Üruğ'un açtığı tazmınat davasıyla ılgılı ılk ıncelemesı bır sure önce tamamlanmış ve daıre, kendısının görevlı, Başbakanhğın da hasım olduğuna karar vererek bunu Başbakanlığa teblığ etmıştı ANKARA'dan YALÇIN DOĞAH Ayrıca Cumhurbaşkanhğı seçımıne donuk tahmınler var Cumhurbaşkanlığı seçımıne dönuk tahmınlerle yerel seçım tarıhının 'bırbırının ıçıne gırmış olması' var Nıhayet, 1820 hazıran tarıhlerınde yapılacak ANAP kongresını ızleyen gunlerde beklenen "kabıne değışıklığıne" ılışkın tahmınler var Başbakan Özal'a yakın kaynakların degeflendırmestne göre, 'Özal'ın bu yıl yerel seçımlen yapmaya nıyetı yok" ANAP'lıların kulakları Anayasa Mahkemesı'nde SHP'nın yerel seçım yasasının ıptalı amacıyla Anayasa Mahkemesı ne basvurusundan çıkacak sonucu merakla beklryor Hatta Anayasa Mahkemesı nden ıptal karan çıksa, 'ANAP'lılar sevınecek' Ozal'a göre, bu yıt yerel seçım o kadar zayıf bır olasılık kı, belkı gelecek yılın ılk üç ayında bıle yerel seçım olasılığı yıne çok düşuk Ama bu arada çok ılgınç bır tez gelıştırıyor ANAP 'Yerel seçım tarıhını Cumhurbaşkanlığı seçımınden sonraya bırakmak Önce Cumhurbaşkanlığı seçımını yapmak, yerel seçımı bundan daha sonra gercekleştırmek" (Baştarafı I Sayfada) Cumhurbaşkanı Kenan Evren'ın süresı 7 Kasım 1989'da sona erıyor Anayasanın 102 maddesıne göre, 'Cumhurbaşkanımn görev süresının dolmasından otuz gün önce Cumhurbaşkanlı ğı seçımıne başlanır ve otuz gun ıçınde sonuclandınlır" Yıne aynı maddeye göre Cumhurbaşkanhğı adayları ılk on gün ıçınde Meclıs Başkanlığı'na bıldırıhyor Ilk ıkı oylamada üçte ıkı çoğunluk bulunamazsa, üçüncu oylamada Cumhurbaşkanı seçımı ıçın salt çoğunluk, yanı 226 yetıyor Her oylama arasında üçer gun bulunuyor Poviz taşıyor Özal, muhalefet partılerının lıderlennın bır dönem "Borç batağına gırdık" şeklınde eleştınlerde bulunduğunu hatırlatarak "Turkiye'dc kim ne derse desın, hangı partı lıderı ne soylerse soylesın bunlann hıçbır kıymetı harbıvesı yoktur" dedı Özal, gazetecılenn sorusu uzenne de Cumhurbaşkanı Evren'ın GAP ıçın ayn bakanlık oluşturması önerısını şımdılık duşunmedıklerını kaydettı Ozal, "Zaten GAP'a bakan devlet bakanlıgımız var" dedı Ozal'ın basın toplantısında 2000'e Doğru dergısının yazıışlerı muduru Fatma Yazıcı, "Istanbul Muftuluğu Fetva Kurulu uyesi tbrahım Kuçuk Doğu Pennçek'ın katlinin vacip olduğunu soyledi. Turkiye şer'ı hukumlere gore mı yonetilıyor?" dıye sorunca Özal sert bır bıçımde, "Başka işınız >ok mu sizın? Siz kendı ışınızle uğraşın" karşılığını verdı Özal'ın bu sözlerı ANAP'hlann alkış larıyla karşılandı Yazıcı, sorusu na cev ap alamadığını söyleyıp usteleyince, "Sız hadıse çıkarmak ıstiyorsunuz. Bilimın ışlerıyle ugraşmayın" dıye özal'dan daha sert bır karşılık aldı manîığı" şu Yerel seçımlerde, ANAP'ın kendısını ıktıdara getıren yüzde 36 oy oranının da altına duşmesı Ozal'ın Cumhurbaşkanlığını engelleyebılır Ustelık kamuoyu yoklamaları şu sıralarda ANAP oylarının yüzde 36'nın da altına ındığını gösterıyor ANAP, ışte bu noktada, partının oy oranları ıle Özal'ı ' rıske etmek ıstemıyor" Cumhurbaşkanlığı seçımlerıne öncelık vererek yerel seçımden elde edılecek oy oranını "bu etkıden arındırmak" ıstıyor Yerel seçım sonuçlannın Özal'a herhangı bır engel oluşturmasını ıstemıyor Bu hesaba göre, seçım 7 ekımANAP'ın gelıştırdığı bu yenı de başlamış oluyor 17 ekıme dek formul tutar mı? Zaten yuzde 36 adaylar bıldınlıyor Ilk ıkı turda üç oy var Daha da ınıyor bu oran te ıkı çoğunluk bulunamadığını aşağıya. Inmedığını düşunsek bıdüşünürsek ve her tur ıçın üçer le, yenı Cumhurbaşkanı Özal olagün hesaplarsak en geç 26 ekım caksa, yuzde 36 ıle temsıl edılen de Turkıye'nın sekızıncı Cumhur bır gruptan seçılmış olacak O zabaşkanı seçılmış olacak ve yenı man Ozal'ın CumhurbaşkanhğınCumhurbaşkanı 7 kasımda göre da "temsıl gucü' hesaplanmayavıne başlayacak cak mı? Önce yerel seçımlerı yapmak Işte, şımdı burası çok krrtık Eğer < 'zal Cumhurbaşkanı ola ve partılerın o andakı sıyasal gücaksa, kı başta Semra Hanım ol cune bakarak Cumhurbaşkanlığı mak üzere çevresı bunu çok ıstı seçımıne gıtmek, sanırız Cumyor, yerel seçımlerı Cumhurbaş hurbaşkanlığı seçımı uzerındekı kanı seçımınden sonraya bırak tartışmalara golge düşürmemek açısından, daha yararlı olacak manın 'ANAP'hlara gore de 'sozleşmelı otabılır" kaydı da yer almış Yazılı sınav 3 mart gunu yapılmış Sınava bın kız dort aday katılmıştır 4 mart gunu de yazılı sınava gıren butun adaylar mulakafa çağrılmıstır O gun oğleden sonra "mulakata gırenlerden gıda muhendısı Alı Rıza Kuranel sozleşmelı personel olarak atanmıştır ve kendısıne hemen mulakat a gırdığı gun bırkaç saat ıçınde sozleşmelı ışçı per sonelın şubat 88'den 11 gunluk ve 75 Mart 1988 maaşı karşıhğı 839986 sayılı çek ıle 806 bın 552 lıra odenmıştır Mıllı Savunma Bakanlığı Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlıklannda ılk defa devlet memurluğuna atanacaklar ıçın mecbun yeteriık ve yanşma sınavlan" adlı yönetmelığın 24 uncu maddesıne göre sınavda başarı gosterenlerın lıstesının sınav bıtım tarıhınden en geç 30 gün ıçınde bakanlığın ana gırış kapısına asılması gerekır Kazananlardan atanması yapılacaktann da en geç 15 gun ıçınde başvuruları gerekır Demek 4 mart gunü oğleden sonra hem 'mulakat" yapılmış hem de bütün ışlemler tamamlanmış ve kendısıne ödeme de yapılmıştır Yazılı belgeler bunu gostermektedır Bır adayın sınava gırdığı gün ışlemlerını tamamlayıp ışbaşı yapması herhalde çağ atladığımızın en somut göstergesıdır Aslına bakarsanız gıda muhendısı Alı Rıza Kuranel şubat ayından sınava gırdığı tarıhe kadar fiılen aynı görevı yapmakta TBMM'dekı bütçe gorüşmelerı başta olmak uzere, her yerde 'bakanın basın danışmanı" otarak çalışmaktaydı 1983 yılında zıraat fakultesını bıtıren Kuranel once lletışım Yayınlan'nda daha sonra da Soz Gazetesı nde çalışmıştı Söz Gazetesı kapanır kapanmaz da Kuranel, bakan Vuralhan'ın yanında görulmeye başianmıştı Sınava katılanlardan basın yayın yuksekokulu mezunu Turtıan Şa nın, Asken Yuksek Idare Mahkemesı ne başvurarak sınav ışlemının ıptalını ıstedı MSB Basınla ilışkıler Uzmanı gıda muhendısı KuraneTe. 18.4 1988 gün ve 1403 sayılı avans ve kredı senedıyle beş günlük bır yurtdışı gezısı ıçın 2 mılyon 328 bm TL ödenmıştır Basınla ilışkıler uzmanlığı ıçın gazeteye venlen duyuruda bu görevın kadro derecesı 9dur, 9 derecede kadro karşılığı ışçı olarak çalışan gıda muhendısı Kuranel'e venlen yurtdışı geçıcı görev yolluğu 2 derece bır devlet memuru ıçın öngörulen tutardır MSB Basınla ilışkıler Uzmanı Kuranel den bu konuda bır açıklama rıca etsek nasıl olur7 Herhalde lyı olun Jîayına tedbir, sansürdür ^Baştarafı 1 Sayfada) nn devam ettığıni ileri surerek yayının durdunılmasını ıstemekledır. Anavasanın 26 maddesı duşunme ozgurlugunu ve 2JS maddesı de basının sansür edılemeveceğını hukme baglamıştır. Davacı tarafın yenı yasa degışıklıgım bu hususun mumkun kılacağı yolundakı duşuncesı mevcut anavasa kurallan karşısında kabule şavan görulememıştır. Basının sansür edılemeveceğı hukmu bulunmaktadır. Tedbır yolu ıle muayyen bır vayının durdurulması halınde fulen sansür uygulanmış olacaktır. Anayasanın ıhlalı sonucunu verecek boyle bır karara vanlması mumkun bulunmamaktadır Vasa koyucu da Medenı Kanun'un 24. maddesını degıştırmış, 24/A ve 24/B raaddelein sevk etmeyı ve yasalaştırmayı duşunmuş, ancak basında vakı vavınlar uzenne 24/B madde yasalaşmamıştır. 24/B maddede ongorulen dava çeşıdı bellıdır. Bu degişıkliklere gore tedbır volu ıle yayının durdurulmasını sağlamak mumkun bulunmamaktadır Bu maddede şahsıyet haklarmın tecavuze ugraması halınde açılacak dava nevılen de tespıt edilmıştır." Yargıç Acar, "Muhtemel bır tecavuz tehlıkesıne karşı tedbir alınmasının" olası olmadığını da kaydettığı karannda, şu goruşlere yer verdı "Ibraz edden deullere gore de bu konuda açılmış bulunan davalar bulunmaktadır Davalann devamı sırasuıda taraflann dehllennın toplanacağı ve hangı tarafın haklı olduğunun tespıt edıleceğı tartışma.ızdır. Muhtemel bir tecavuz tehUkesıne karşı tedbır alınması mumkun degıldır Davayı gormekte olan dıger mahkemelenn delıl toplavacağı ve bu delıl durumuna gore gerekıyorsa bu konuda karar alabıleceklerı tabııdır. Davacı taraf, yayın vuku bulduğuna gore, bu yayınla ılgılı yasada ongorulen davalan açmakta serbesttır, yazı yayımlamak da davacı tarafın iddıasına gore tazmınat ısteme hakkı doğurduğuna gore o yola başvurulması gerekır. Açıklanan gerekçeye gore yerınde gorulmeyen ihtıyatı tedbır ısteğının reddıne karar verilerek. taraf vekıllennın vuzlenne karşı açıkca okunup, anlatıldı." Öte yandan Mumcu avukatlan Gulçın Çaylıgıl, Oznur Gundoğdu ve Fikret llkız, mahkemeye sun dukları dılekçede şu goruşlere yer verdıler "thtıvatı tedbır taleplen hakkında yasalanmızda genel hukumler vardır Medenı kanun'un 24 maddesıvle ılgılı degışıklık tasansında boj lesıne ozel hukumlerle ve ıhtı>atı tedbır yoluyla vayını durdurmak, yazım ve basımı onlemek olanaklan )aratılmak ıstenılmıştir. Tasandakı. ıhtıvatı tedbır taleplerı basın dışı tecavuzler ıçın duşunulmuş, nıtekım tasan bu halıyle dahı kabul edılmemıştır Çunku yazım ve basımın durdurulmasını ıstemek. sansür uygulamasını mahkemeler ehyle gercekleştırmek ıçın devam eden çabalann surdurulmesı nıteuğuıdedır. Boyle bır ıhtiyatı tedbır talebı de bu yonuyle 'Basın hurdur, sansür edılemez' (Anayasa madde 28) Hkesine aykındır." Avukat Emin Deger de mahkemeye sunduğu dılekçede, Mumcunun yazılarının devamında kamu yararı bulunduğunu behrttı ve "Medenı Yasa'mn degışık 24/A maddesıne gore, hukuka avkın yayına tedbır konulabılır. Hukuka aykınlığın olçusu de vasada gostenlmıştır. Konuya bu açıdan bakıldığında, yayınımızda Medenı Yasa'nın değişık 24. maddesınde ongonılen ustun nıtelıkte kamu yaran bulundugu gıbı muvekkıl, basına anayasa ıle venlen haber hakkını kullandıgı ıçın, kanunun verdıgı yetkıye dayanılarak yapılmış bır yayın soz konusudur" goruşune yer verdı Gazetemız yazarlanndan Uğur Mumcu soz alarak, Mıllı Savunma Bakanı Vuralhan'ın avukatlarının basın yasası ıle anayasayı bırbırlerıne karıştırdıklarını, anayasada "goralmekte olan bır dava hakkında TBMM'de gonışme yapılamayacağı", basın yasasında ıse bır ceza davası hakkında "yargı yetkisının kullanılmasına ılışkın" yorum >asağı getırıldığını bıldırerek "Vuralhan avukatlanmn tedbır istemelerı bundan sonrakı yayınlanmızı sansur etmeye yonelık, anayasaya tumuyle avkın, sansur nıtelığınde ve bu nedenlerle hukuksal dayanaktan tamamen yoksundur" dedı Mumcu, "Orneğın bu davanın haben de mı yavımlanmayacak?" dıye sordu Vuralhan'ın Mumcu aleyhıne açtığı 175 mılyonluk tazmınat davası Ankara Yenımahalle 4 Aslıye Hukuk Mahkemesı'nde, ceza davası ıse tstanbul 2 Aslıye Ceza Mahkemesı'nde görulüyor *KARU CIKIN ARADA BIR ERHAN IŞIL Eski (Baştarafı 2 Sayfada) Bakan 2 Signal /CLOSEUP DİŞ MACUNU VEYA 2 G i b b s KUTUSU GETİRENE Cumhurıyetımızın kurulması sırasında ve kuruluşundan sonra çagdaş bır devletm kamu malıyesı kurallan konulmuştur Genış kapsamlı yasal düzenleme 1927 yılında yürürlüğe gıren "Muhasebeı Umumıye Kanunu" ıle gerçekleştırılmıştır Bu yasa ıte, devletm her tür gıderlerı ıle her tür gelırlerımn bütçede toplanması ılkesı yerleştırılmış, çeşıtlı vergı ve benzerı kamu gelırlerımn devletçe yapılması gerekse bıle çeşıtlı ışlere tahsısı yasaklanmış, bütçe tasarısının TBMM'de üç aydan az olmayacak bır süre ıçınde ıncelenmesı kuralı konulmuş, butçe uygulamalarının TBMM ve Sayıştay tarafından denetlenmesı kurumlaştırılmış ve her bütçenın süresı dolduktan sonra kesın hesap kanunları şeklınde tekrar TBMM'ye sunulması hükmu konulmuştur Anılan yasa, vergı kanunlarının uygulanabılmesını de TBMM'nın butçe kanunu ıle ızın vermesı ko şuluna baglamıştır Başka bır anlatımla yasal olarak lağvedılmemış olmalarına rağmen vergı kanunlarının tümüne bır butçe yılı kadar ömür tanınmışttr, ömrun bır butçe yılı kadar daha uzatılması TBMM yetkısıne bırakılmıştır Ek ödenekler kural olarak kanun yapılması koşuluna bağlanmıştır Butçe kanunları en ufak ayrıntılarına kadar her yıl Resmı Gazete ıle yayımlanmıştır Genç cumhurıyet, devlet bütçesı olayını bu denlı cıddıye almıştır Bütçe dısıplını yasal kurallarına, bazı saptırmalar yaşanmasına karşm, genel olarak 1979 yılına kadar uyulmuştur 24 Ocak 1980 polıtıkaları ıle bırlıkte bu dısıplın ortadan kalkmıştır Vergı ve benzerı yükümlülüklerın ancak kanunla konulabıleceğıne daır anayasa hükmüne karşın, bu mtelıklen. taşıyan bırçok yükumlulük "fonlar" adı altında yürürlüğe konulabılmıştır 12 Eytül 1980 den sonra anayasanın lâğvedılmesı de malı dısıplın ılkelerının çığnenmesını haylı kolaylaştırmıştır 1983 seçımlerınden önce ve sonra 136 kadar fon kurulmuştur Bu fonların büyük bır bölümü, devlet gıderlerını ve gelırlerını bütçe dışına çıkarmıştır 1988 yılında 9 5 trılyon lıra kadar bır parasal büyüklük bu fonlarda ışlern görecek gıbıdır Anılan parasal kaynakların, hangı programları, ne gıbı ışlerı, nıçın ve kımlerın yararına fınanse ettığını bılebılmek olanaksızdır zıra fonlarla ılgılı ıstatıstık veya bılgı yayımlanmamaktadır Denetım genel olarak yoktur Çeşıtlı lonlar arasında yapılan parasal aktarmalar da kamu malıyesını lyıce bıhnemez hale getırmıştır KIT'ler dışında kalan kamu malıyesını, TBMM ve doğal olarak Turk ulusu adına denetlemek ve raporlar vermekle görevlı olan Sayıştay ışlevsızleştırılmıştır Devletm butçelerı, ışçı memur aylıkları ıle öbür özlük haklannı, borç faızlerını, kamu yatırımlannın bır bölümünü, bına kıralarını, taşıt alımlarını, yakıt harcamalarını ve benzerı ödeneklerı gösterır basıt bır gıdergelır tablosuna donüşmuştür Beledıyeler ve ıllerde (yerel yönetımlerde) ve onların ışletmelerınde olup bıtenler hakkında bılgı yok denecek düzeydedır Başta devlet olmak üzere tüm kamu kuruluşları, küçük, orta ve buyuk ıhalelerı, dıledıklerı bedel, süre, bedel artışı vs koşullarını kabul ederek dıledıklerı fırmalara verebıleceklerı bır düzene gırmışlerdır Uygulamalar da bu yonde olmuştur KIT'lerın vergı nrtetıgı kazanmaya başlayan fıyat ve tarıfe zamlan kamu malıyesını karmakarışık etmıştır Artık ortada kamu malıyesı denılebılecek fazla şey kalmamıştır Konumuz açısından çağdaş devletlerın tıtızlıkle gözettıklerı üç ılkeye değınelım Bırıncı ılke, "Hazıne Bırlığı" yanı devletm bır tane hazınesı olması ılkesıdır Ozellıkle 1980 yılından bu yana Turkıye'de bu ılke yok edilmıştır Ikıncı ılke, "Kamu Malıyesının Denetımı" ılkesıdır kı, var ıle yok arasındır Uçüncü ılke açıklık "alenılık" ılkesıdır Bugun Türk kamu malıyesının alenı olmayan bolümü çok buyümüştur Alenı olmayan, bılgı ahnamayan ve denetlenmeyen bır kamu malıyesı ıse kısmen bıle olsa gızlı demektır YuceTann'dan bu gızhlığın "tamamına erdırılmemesını" dılerız Bu kampanya 18Temmuz 1988 tarihine kadar geçerlidir. Sayın Perakendecimiz... Bu kampanyada siz de kâriısınız. Toptancınız ve satış memurianmız sizJere bilgi verecektir. Dr. Özbek Eren ve Dr. Uğur Koca DELTA Göz Khnığı Kontakt Lens Merkezı // 6 1988'den ıtıbaren Turkçu Sokak kayalı Ap 8/5 Bakırköy'de hastalannı kabule başlavacaklardır Tel. 572 46 87 Goz Hastahklan l zmanları