Katalog

27 NİSAN 1988 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURİYET/5 MÜZİK FÜJZ AIİ HAYVANLAR ismiL GVLGEÇ Tanç besteîedi, Güneş çaldı konserlerinde, Ruşen Güneş, Cengiz Tanç'tn kendisi için bestelediği viyola konçertosunun dünyada ilk çalınışmı gerçekleştirdi. Güneş'in en çarpıcı özelliği, çağımızın müziğine ilgi duyması. Bazı solistleri dinlerken, daha doğrusu hem dinleyip hetn seyrederken siz de onlarla birlikte ıstırap çekersuüz. Çalgüannı çalaıken yüzlerini acı ile buruşturur, zor pasajlarda ne kadar zoriuk çektiklerini tüm mimik ve jestleriyle belli eder, bölüm aralannda mendillerini çıkarıp terlerini siler, kısaca yaptıkları îşin işkenceden farksız olduğunun altını iyice çizerier. 2223 Nisan 1988 lstanbul Devlet Senfoni Orkestrası konserlerine solist olarak katılarak Cengiz Tanç'ın kendisi için bestelediği viyola konçertosunun dünyada ilk çahnışuu gerçekleştiren Ruşen Güoeş ise yukandaki solist tanımının tam tersi bir görünüm sergüer. Ruşen Güneş viyola çalarken, sanki hiç önemli ve zor bir iş yapmıyormuş gibidir. En zor pasajları bile raüthiş bir rahatlık ve kolaylıkla çalar. Yapüğı işten keyif aldığıtu, zorluklann onun için birer engel olmadığını, tam tersine zorlukla.n çaldığı eseri daha da ilginçleştiren öğeler olarak kabul ettiğini görürüz. Ruşen Güneş'in viyola ile kurduğu ilişkinin sıcaklığ), kolaylığı, müzikten bunca zevk alması doğal olarak dinleyiciye de yansır. Ruşen Güneş, Ankara Devlet Konservatuvan'nda Necdet Remzi Atak'ın keman öğrencisiydi. Viyolaya geçtikten sonra Frederick Riddlc ve VVilliam Primrose gibi büyük ustalarla çalıştı, onlann beğenisini kazandı. 17 yüdan beri yaşadığı Londra'da, Kraliyet Operası Orkestrası (Covent Garden), Ingjliz Oda Orkestrası ve Londra Filarmoni Orkestrası'ran viyola grup şefi olarak tanınan Güneş, solo konserler vermeyi, oda müziği yapmayı hiçbir zaman bırakmadı. Cengiz Tanç'ın viyola konçertosunun ilk yorumu Ruşen Güneş'ten İDSO'nun geçen haftaki KİM KİME DUM DUMA BEHÎÇ AK BESTEd, SOÜST VE ŞEF Cengiz Tanç'ın (solda) viyola konçertosunu yorumlayan Ruşen Guneş (ortada) 17 yıldır yaşadıgı Londra'da Kraliyet Operası Orkestrası, Ingilız Oda Orkestrası ve Londra Filarmonı'nin viyola grup şefi olarak tanınıyor. Orkestrayı yöneten Emın Güven Yaşlıçam (sağda) da halen Filarmonici Romani adlı itaiyan orkestrasınm şeflığini yapryor. (Fotograf: Lale Fıtoğlu) Kendi kurduğu Amoroso Oda Müziği Topluluğu ile verdiği konserlerin programına daima Türk eserleri de alan Güneş, Türkiye'nin tngiltere'deki resmi olmayan müzik elçisidir. Ancak, Ruşen'in en çarpıcı özelliği, müziği sürekli bir serüven gibi algılaması, çağımızın müziğine ilgi duyması, Türk bestecilerinin eser yaratmalanna yardımcı olmasıdır. Ruşen Güneş, Türkiye'de her yü orkestrayla konser veremiyor, ama verdiği zaman da bir Türk bestecisinin eseriyle dinleyici karşısına çıkma yürekliliği gösteriyor. Yureklilik diyorum, çttnkü ülkemizde hâlâ çağımızın müziğine açık bir dinleyici kitlesi oluşmuş değil. Senfonik orkestralanmınn yılhk programlanna bir göz atacak olursanız, çağdaş bestecilerin, çağdaş Türk bestecilerinin yapıtlarına ne kadar az yer verildiğini görürsünüz. Oysa müzik dinlemek de bir ahşkanhk, bir eğitim meselesidir. Tıpkı dil öğrenir gibi duya duya, dinleye dinleye müzik sevgisi gelişir ve kaliteli müzikten zevk almak öğrenilir. Çağımızın müziğini henüz benimseyemememiz, bu konuda yeterince alışkanlık edinmemiş olmamızdan kaynaklanıyor kanımca. Cengiz Tanç'ın, Çağnşımlar, Doğaçlama, Sentez vb. (bu eserler yasak savar gibi birer kez yorumlannuş, ardından rafa kaldınlmıştır örneğin) gibi senfonik eserleriyle Türk bestecileri arasında kendine özgü bir yeri, özgün bir dili vardır. Orkestra renklerini, çalgıların tırularının özgün bileşimlerini çok iyi kullanır. Orkestra yazısında hiç boşluk yoktur. Müziğin temel öğelerinden en önemlileri olan ritmik ve dinamik gerüimi hiç gevşetmez. Geleneksel malzemeyi, evrensel yapı içinde eritmeyi, malzemeden çağdaş bir bakış açısıyla yararlanmayı bilir. Cengiz Tanç'ın, Ruşen Güneş için bestelediği viyola konçertosunu Emin Güven Yaşlıçam yönetti. İDSO ve şef gerçekten canla başla yaptıkları çalışmayla partisyonu tstanbul dinleyicisine en iyi biçimde tanıtmaya çalıştılar. Şef Emin Güven Yaşlıçam, tstanbulluların yabancısı değil, ama o da Ruşen Güneş gibi yurtdışında yaşıyor. Halen Filarmonici Romani adlı itaiyan orkestrasınm şefliğini yapan Yaşlıçam, 198788 mevsiminde Polonya'nın çeşitli kentlerinde Nevit KodauYnın çello konçertosunu yöneterek, Türk bestecilerinin eserlerini yurtdışında tanıtan sanatçılarımız arasında yerini alıyor. Yaşlıçam'ın tstanbul'da yönettigi konserlerin öteki eserleri Şostakoviç'în Festival Uvertürü ile Mozart'ın41 nolu "Jüpiter" senfonisiydi. ''/'/,. P İ K N I K PIY4LB MADK4 HIZLI GAZETECİ \ECDET SSE V G£Rİ PÖMÜfÛN JIK <yjM'.£RİHPE AUÛAN KTrM ..5BR\1B YORSUNIUK Jt MORAl Boettcher ve Güneş'in iki güzel resitali Geçen hafta tstanbul Devlet Senfoni Orkestrası ile Dvorak'ın çello konçertosunu yorumlayan Alman çellist Wolfgang Boettcher, 19 Nisan 1988 salı akşarru Atatürk Kültür Merkezi'nde Judith Ulug eşliğinde bir de resital verdi. Geleneksel AlmanAvusturya çello müziği dağannın en güzel eserlerinin yer aldığı bu resitalde Beethoven'ın op. 69 La Majör Sonatını, Bach'ın Do Majör Solo Çello tçin Süitini, Schubert'ın "Arpeggione" Sonatını ve çağdaş Polonyah besteci Augustin Bloch'un "Supplicazioni" başuklı eserini dinledik. Boettcher, 18 yıl Berlin Filarmoni Orkestrası'nın solo çellisti olarak çahşmış. 18 yıl sonra Berlin Yüksek Müzik Okulu'nun Çello sınıfının başına geçmek için orkestrasından ayrıldığında aylarca gözüne uyku girmediğini söyleyen sanatçı ayrıca Karajan'ı seven orkestra üyelerinden biri olduğunu ısrarla vurguluyor. 24 Nisan 1988 pazar günü Emirgân Beyaz Köşk'te yine piyanist Judith Uluğ eşliğinde bir resital veren viyolacı Ruşen Güneş de oda müziği yapabilmek, özgür olmak için uzun yıllar süren orkestracılı Tteni Koregraflar1 Yanşması g ş %X rice Beıart'ın yaptığı Yeni Koregraflar 'Yarışması'nın finali 5 mayısta Lofl fili zan'da yapılacak Philip Morris udülü, Basın Ödülu ve Bejart Ballet Lausanne Ödulü'nu kazanacak fınalistler arasında John Mead, Claudio Sitva Bernardo, Charles Vodoz, Myriam Naısy ve Kaori Fujii yer alıyor. Ptıilip Morns Ödulu'nü aian koregrafın yapıtı, Beıart'ın İstanbul Festivali'ne katılacak 20. Yüzyıl Balesi tarafından AKM'de de sahnelenecek. Woltgang Boettcher ğı bırakan muzisyenlerden. Ancak Ruşen Güneş'in orkestradan kopması pek uzun ömurlü olmayacak anlaşüan; çünkü sanatçunıza BBC Senfoni Orkestrasrnın viyola grup şefliği teklif edilmiş. Önümuzdeki BBC Senfoni Orkestrası'yla çalışmaya başlayacak olan Güneş, resitalinde MUbaud, Schubert, Stan Golestan ve Mozart'ın eserleri yanında, halen Londra'da Kraliyet Muzik Akademisi Korapozisyon Bölümü Son sınıf öğrencisi olan Sıdıka Özdil'in kendisi İ£İn bestelediği "Bir Türk Teması Uzerine Çeşitlemeler"ini yorumladı. Böylece Güneş, bir hafta içinde Istanbul'da iki Turk bestecisinin kendisi için yazdıkları özgün eserlerin ilk çahruşrru gerçekleştirdi. ÇİZGtLİK KÂMİL MASARACI Llı rl,t>/l<£r1''1^ AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR vnfypUt KEMAL GĞKHAS 16. ULUSLARARASI İSTANBUL FESTİVALTNE DOĞRU Bir yerli, iki yabancı orkestra Kültür Servisi 7. Uluslararası İstanbul Festivali'nin rezervasyonlan Atatürk Kültür Merkezi gişelerinden başladı. Festivalin Orkestra Konserleri bölümunde üç orkestranın etkinlikleri yer alıyor. Festivalin açüışı 15 haziran günü Atatürk Kültür Merkezi'nde Rengim Gökmen yönetimindeki Cumhurbaşkanüğı Senfoni Orkestrası'nın konseriyle yapılacak. Solist olarak piyanist Verda Erman'ın katılacağı konser de Çaykovski'nin "Romeo ve Jülyet" Uvertürü ve 1. Piyano Konçertosu ile Tarcan'ın "Deli Dumrul" süiti seslendirilecek. Türkiye'nin senfonik müzik yapan en eski topluluğu olan Cumhurbaskanlığı Senfoni Orkestrası, bugüne kadar Hans von Benda, Bruno Bogo, MUdos Erdely, Arthur Fiedler, Louis Fremaux, George Hurst, Herman Scnerchen gibi ünlü şeflerce yönetildi, Navarra, Kempff, Arrau, Ferras, Fournier gibi solistlere eşlik etti. 1980'de Uluslararası Gino Marinuzzi Şeflik Yanşması'nı kazanan Rengim Gökmen halen Ankara Devlet Opera ve Balesi Genel Müzik Direktörii. Verda Erman'ın son çauşmaları arasında ABD'de verdiği resitaller, orkestra eşliğinde konserler, Çekoslovakya turnesi, Ankara Sanat Festivali açılış konserine solist olarak katılması, Paris'te UNESCO Evi'nde verdiği konser ve son Güney Amerika turnesi sayılabilir..Fransa'da bir dizi plak dolduran Erman'ın en son çıkan plağı Schnbert'in yapıtlanna ayrıldı. Ünlü Ingiliz şef Edward Downes yönetimindeki BBC Filarmoni Orkestrası, 6 ve 7 temmuz günleri AKM'de iki konser verecek. Çellist Alexander Baillie'nin solist olarak katılacağı ilk konser de Berlioz'un "Le Corsair" uvertürü, Walton'm Çello Konçertosu ve Çaykovski'nin 6 Nolu Senfonisi; piyanist Jannis Vakarelis'in solist olarak katılacağı ikinci konserdeyde programa çıktı, ITV'de de Elgar'ın yaşamıyla ilgili belgeselde rol aldı. Piyanist Jannis Vakarelis ise, PanHelenic, Atina Akademisi, Jaen ve Madrid Kraliçe Sofıa yanşmalannda birincilik aldı. Festivalin ünlü bir orkestrası da, 11 ve 12 temmuz günleri AKM'de çalacak olan Lyon Ulusal Orkestrası. Paris Orkestrası, Fransız Ulusal Orkestrası, Suisse Romande, Brahms'ın "Haydn'ın Bir Teması Üstüne Çeşitlemeler"ni, Mozart'ın 1 Nolu Flut Konçertosu'nu, Bizet'nin "Artesienne"den bir süitini ve Ravel'in 2 Nolu "Dafnis ve Kloe" süitini seslendirecek. 16 yaşında Paris Konservatuvan'nı keman dalında birincilik ödulüyle bitiren Krivıne, Yehudi Menuhin ve Henryk Szeryng'in öğrencisi olarak birçok uluslararası TARİHTE BUGÜN MIMTAZ ARIKA* 27 Nisan FEHMİ BGB'NİN MÜZİK SERÜVENİ.. 19O2.'DE BÜGUAJ, UMLU 7AMGO SESTEC'Si FE.HMI EGE POĞMÜÇTV IO yA<f/A//}AY*£EA/ BA&4S/ 774EAF/MOAN KOM/t: KBC HASAAJ EFEMD>< 'fiJ'Af T/yATROSU A/A fCEMANCı OLA/SAfi VESlCEN f=£~f/Ml e<£E, T. DU*Jy/4 SAl/Aft Y/LLAR/A1DA DA SESSrg F/LM OYAjA7~AN SıNEMA LARDA FON MUZ'S' ÇALMIŞT~1. KU&TULUŞ SOMRA BAŞLAYAN OPE&Er MO&ASf OMU DA *v$=5S\~''/'/'/ , Ç£f(7Z.f O£fc£STI?ALAtZDA ÇALffA.1/ÇTT , rSSSj^/'J 1929 DA, £GE GEMıSıKliAI OR.K£ST1ZASINA Gf/S£KI , 5 c . M ', >£C\ ı, SO'LU y/CLA/eoA /ÇApyoYA YE CUMHUSCE' AOLi 1934 'r Hot• VerJış (l/r ı^* "™ V W\\. 20/(1} ' ^ *>• ','j 1HLIĞI Cf?*£ST£ASlUA ATANOl TAAJGO SES / ' / V ^ Vj$l TELER.I YAPMAYA BAÇLAMAS! DA Bü Sl/tAiaİMıiS^y^M.n tAAslAtcrADl/2, "M£HrAH./ gre £EÇK "*" ^ • y<t^t££C£ yAP/rrN/M /L*y •*"•"' , *« tÇmSayın ffftkturkr u Aurele Nıcolet Emmanuel Krivıne Alexander Baillie Edward Downes yanşmada birincilik kazandı. I98l'de geçirdiği bir trafik kazası sonucu kemanı bırakan Krivine, o günden bu yana birçok ünlü or kestrayı yönetti. Kemancı JeanJacques Kantorow, Carl Flesh, Paganini, Kraliçe Elizabeth, Sibelius, Montreal ve Cenevre yarışmalannda kazandığı büyuk ödüllerle ünlü kemancılar arasındaki yerini almış bir sanatçı. Dünyanın en tanınmış flütçulerinden Aurele Nicolet ise solistliğin yanı sıra eğjtmenliğiyle de ünlü. 50 YIL ÖNCE Cumhuriyet 27 Nisan 1938 saat 11 de Atinaya varacaktır. Devlet makamiarı ve halk, Türk devlet adamlanna samimi bir hüsnü kabüle hazırlanmaktadırlar. Şehir, daha simdiden Türk ve Elen bayraklanyla süslenmiştir. Bütun gazeteler, Celal Bayar ve Rüştü Arasın ziyaretlerinden memnuniyetle bahsetmekte ve Elen miltetinin dost ve muttefik devlet adamlannı çok samimi bir heyecan ve derin dostluk tezahürlerile karşılayacağını bildirmektedir. 19381988 se Mendelssohn'un "Ruy Blas" uvertürü, Liszt'in 2 Nolu Piyano Konçertosu ve Elgar'ın 2 Nolu Senfonisi seslendirilecek. 1980'den bu yana sürekli olarak Edward Downes tarafından yönetilen BBC Senfoni Orkestrasf nın en önemli özelliklerinden biri de, çağdaş tngiliz bestecilerine yapıt ısmarlaması ve bu yapıtları her konserinde seslendirmesi. thtisas çalışmalarını Jacqueline du Pre, Fournier ve Rostropoviç'le yapan çellist Alexander Baillie, birkaç yıl önce de Du Pre'yle BBC TV'sin lngihz Oda Orkestrası, Rotterdam Filarmoni ve Bamberg Senfoni gibi birçok orkestrayı konuk şef olarak yöneten, geçen yıl Lyon Orkestrası'nın muzik direktörlüğüne atanan Emmanuel Krivıne yonetiminde çalacak olan Lyon Ulusal Orkestrası'run konserlerine solist olarak kemancı JeanJacques Kantorow ve flütçu Aurele Nicolet katılacaklar. Topluluk ilk konserde Ravel'in " Alborada del Gracioso"sunu, Lalo'nun İspanyol Senfonisi'ni ve Debussy'nin "Dea i z " i n i ; ikin.ci konserdeyse Celal Bayar bugün Atinada Atina 26 (Sureti mahsusada giden arkadaşımız bildiriyor) Başvekilimiz Celal Bayarla Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Aras, maiyellerindeki zevat ve Yunanistanın Ankara elçisi M. Refaeli hamil olan hususı tren, bu sabah Elen arazisine girmiş ve saat 23.15 te Selaniğe vararak istasyonda Makedonya Umumi Vahsi namına M. Kirinis, Atina elçimiz Ruşen Eşref Ünaydın ve Başvekil Metaksasın Hariciye Husus Kalem DirektörU M. Andrulis, Türk, Yugoslav ve Rumen konsolosları ve kesif bir halk kutlesi tarafından karşüanmıştır. Mızıka, Türk ve Yunan marşlarını çalmış, liayan Celal Bayara Selanik gençleri tarafından bir buket takdint olunmuştur. Başvekilimızi hamü olan hususi tren, yarın sabah (bu sabah) GRiP'in