Katalog

CUMHURİYET/10 HAVA DURUMU Ifleteoroloıt Gene! Müdürtüğü'nden alman bılgıye göre. bOtün bölgdenmız çok buluflu Marmara'nın dogusu Karadenız, Iç Anadotu Doiu«Gun«to9uAna<Wub6lgetenyle0oğu AkrJenız yapşlı oBçecek. Vağıyar geneükle yajmur ve yer yer sajarak şekfnde obcak H M SKAKUĞI Azatacak RÛZGÂR: Guney ve bat yonteroen orta kuvwtte zaman zaman tanveU vetasas&rei fırtna şektnte esecek Oeniaerdetabteve lodostan 35 zaman zaman 67 hnvetmde saatt 1021 » r a n aman 2333 denc tnılı maa esecck. OENİZ: Demz mutdıı yer yer kaba dakjak otacak. Oalga ytt çok bukıdu ve yajmurtu geçecek Rüzgâr guney ve öat yemerden hatıı. satdiği 12 5 yer yer 35 m. doiaymoa bufcna ara sıra orta kuvvetle aman zaman uıvveti esecefc. Gt* kaba dalgalı olug. cak. aOruş uzakkSı 10 km Marmara. Knade görü; uakfcfr 10 km. yağış amnda 35 km Oolayında olacak. riz ve AMmiz'de yafrs anında 35 km. dotaynda butmcak. Mn göıunae hava. parçalı HABERLERİN DEVAMI TÛRKİYE'DE BUGÜN Adana Mapaan Mıyaman Atyon /vjn Ankara Antakya Amalya Aftvm *dın Bafctasr Btoak Bngol Brtfc Boftj Bursa Çanaktale Çorum Demt 20° 5°Manısa Y 20° 10° Oyartatar 14° 9°KMaraş Y 16° W E*ne 12° 1° Mersın Y 20° (PEraraan 5°4° MujU B 17° PErzurum 13° 5°Muş Y 3° 5° EskışctMr 20° 6°N>0<te Y 15° 8°GaaantBp 17° 5°0n)u Y 20° 11° Gkesun B 17° 9°GuımişlHneY 16° 3°(te Y 16° 7°Hakkan Y 8°2° Samstuı A 21° 10° Isparta B 16° 6°Siırt 8 17° 9°iaanbul B 15° 10° Sınoç B 15° 3 ° İ z n * A 20° 9°Swas Y 12° 1°Kars Y 3°5°letanla« y 12° 1° Kas&menu Y 14° 4 TrataKi Y 14" 4°Kaysen Y 12° 2°Tuncelı B 17° 9° Kırttlarelt B 15° 8°Uşak 8 17° 10" Konya Y 14° 4°Van Y 18° 5°Kutahya B 16° 4°Ytegat A 19° 8°Malalya Y 14° (PZonguldak A 19° 9° 19° 10° 19° 8° A 18° 8° Y 12° 5° Y 12° 2° Y 1«° 6° Y 17° 7 Y 18° 6° Y 20° 6° Y 14° 8° Y 12° 2° B 15° 10° Y 18° 7° Y 9° 2° B 17° 5° Y 7°3° Y 12° 2° Y 16° 10° * 26 MART 1988 DÜNYA'DA BUGÜN Amsterdam Amman Alina Bağdat BanDelona Basel Belgrad Bertn Bonn Bruksel Budapeşte Cenevre Cezayır CKMe Dubayi Funkfurt Gım? Heian. Katire Kopenhag Köln Lefkosa Y A A A B B B Y Y Y Y B A A A Y Y Y K Y Y Y 13° 22° 21° 33° 14° 9° 14° 7° 10° 14° 14° 9° 23° 34° 33° 10° 20° 3° 23° 6° 9° 20° Untngrad K 1° Y 14° Londra A 21° Madnd A 21° Mlanc Montreal B 7° Moskova Münırı NewYoriı Oslo Y 14° Paris Y 10° Prag A 34° Riyad A 19° Roma B 14° Solya A ?V Sam A 25° Tel Avıv A 23° Tunus Y 5° Varşova B 16° Uenedik Y 8° Vryana vVâshıngion Y 15° Züntı Y 10° MEHMED KEMAL POLITİKA VE OTESI ? . •Berlin . . •P»rts g^. J ' Uadrit Özdemirin Otokopileri Şair Özdemir Asaf'la hemşeri olduğumuzu bilirdim, ama hiç konuşmamıştık. Orada doğmu? sonra ver elini Anadolu; kaymakam babası ile dolaşmış durmuş. 1923 yılmda Hacı Bayram'da doğuyor. Doğduğu ev için, Resimleri eski kitaplarda kalacak kafesli, cumbalı bir ev' der. Sokağın ucunda boyasız, kararmış tahtalı bir mescit vardır (Hem mescit hem Ogüst tapınağı). Ölümünden bir yıl kadar önce hemen hemen her hafta buluşuyorduk. Gelip beni gazeteden alıyor, bir arabaya atlayarak Asmalı Mescit'teki Yakup'a gidiyorduk. Bana Özdemir nedense şiir üreten bir fabrika gibi gelirdi. Durmacasına şiir yazar sanırdım. Ölümünden sonra kitaplarına bakıyorum: Bir Kapı Önünde, Yalnızlık Paylaşılmaz, Benden Sonra Mutluluk, Yuvarlağın Köşeleri, Dün Yağmur Yağacak, hepsi beş kitap. "Nesir yazar mısın" diye soruyorum. "Yazarım, geceleri. Bir sepetim var onun içine atanm. Bir gün hepsini düzene sokacağım." Eşinin Ça' adıyla çıkardığı yazılar, herhalde, bu sepete attıkları olacak. Tamamlanmamış, bölük pörçük yazılardan beni saran, okuru ilgılendiren parçalar almak istiyorum. Nurullah Ataç'la bir konuşmasını anlatıyor, Ataç şöyle demiş: "Ben bir sey çalamam, ilkin tutuklanmaktan çok korkarım.(..) Açık söyleyeyim, kahveyi gerekirse çalarım. Kahvesiz duramam çünkü. Ben kahvesiz isem, şurada kahve var deseler, kapıdan girer, pencereden sızar, her türlü cezayı göze alır, kahveyi çalarım." Bir bayram günü, ulu bir yönetici gençlere, 'Bir gün gelecek sizler de bizim gibi..' diye bir şeyler söylüyor. "Hüngür hüngür ağladım" diyor. Kimseler ölümü sevmezdi Şairler yazmadan önce Yıllar sonrası Sait Faik'e bir mektup yazıyor: "Sait, bugün 253 lira 29 kuruşluk bir makbuz imzaladım ve 200 lira aldım. Elli üç lira yirmi dokuz kuruş stopaj. Ölümünün yirmi beşinci yılmda Milliyet Gazetesi Sanat Dergisi'nden (1980)." Sait Faik'le ilgiti bir anısını daha şöyle anlatır: "... O gün sabah hava güneşli idi, öğleye doğru bulutlar yağmur getiriyor (Mayıs ortalarında bir gündü). Sait Faik'in cenaze töreninde, camiden mezarlığa yönelirken gene güneşlenmiş hava. Zincirli Kuyu'dan dönüşte, dağıla dağıla Beyoğlu'na doğru gidiyorduk; Fikret Ürgüp, Safter Torun, Enver Orhon, bir de ben... Sözleşmiş gibi, Mutfak'a geldik. Çöktük. Hava bulutlarla kaplı, ama yağışsızdı." O yıllar şaşıyor: 'Gece Kadıköy'den Pendik'e gezmeye taksiyle 50 liraya gidiyorsun. Kastamonu'ya 15 liraya otobüs kalkıyor' Ya şimdi binlikler de işe yaramıyor. 'Bir gün Ankara'ya giderken yarı yolda bir kır kahvesinde dinlenmiştik. Kalkacakken ılerıde bir ilin ne kadar çekeceğini sorduk bir köylüden. Verdiği yanıtı hiç unutmayacağım: Yürüyüşünüzü görmeden bir şey diyemem. Bozulduğumuzu belli etmedik. Otomobille gideceğiz. Yarım saat sürer. Bu günde.' Kitaptaki yazılara 'otokopideneme' diyor. Yazıları eşi Yıldız Arun, ölümünden.sonra derlemiş, topariamış bir kitap yapmış. Eşinin adı Arun, Özdemir'in de yasal soyadı Arun. Müsveddeler olduğu gibi korunmuş, varsa başlıkları, notlar, tarihler eklenmiş. Cağaloğlu alanında önünde bir kamyonet duruyor. Bakıyor ki üstünde 'Ne söylersen bir eksik' yazıyor. Çok hoşuna gidiyor, dilinden düşürmüyor: "Ne söylersen bir eksik." Bir zamanlann şiir matineleri, şimdi yok! 'Edebiyat, şiirgünleri, geceteri, toplantılart yapardık. Bir grup şair, öykücü, rbmancı bir tiyatro grubu kümelenmiştik. Çağrılara seve seve giderdik. O zamanlar bir tür 'canlı yayın'dı bu matineler, suareler. Çok sürmedi.' uzaklarda oimalıyım, çok uzaklarda Bir yakın'ın öldümü. |9Sk A ac* 8 Muilu K «art S a » Y yaJmufH * Kahlre* OLAYLAREV Gergin ARDENDAKl (Baştara/ı 1. Sayfada) deki iki odalı evinde fırar haberi sonrası görüntü böyleydi. Baba H»yri Karahan, oğluna "teslim.ol" çağnsında bulunarak "vınünudan yakalansalar bari..." diye dilekte bulunuyordu. Üç kardeşti Karahanlar. En (Baştamfi I. Sayfada) küçükleri olan Mustafa Karahan rü'nün yansız ve demokratik bir 1981 yılmda 15 yaşmdayken TtKKO kişi olması özlenirken, önce Büdavasından tutuklanmış ve yedi selend Ulusu'nun sonra da Özalne yattıktan sonra 22 yaşında tahliın dış polıtika danışmanı olarak ye olmuştu. Anne Zehra Karahan da görev yapan Sayırt Cem Duna' oğluna işkence yapıldığı gerekçesiymn, başlangıçta taraflı bir izlele dilekçe verdiklen bir süre sonra tutuklanmış ve oğluyla birlikte Metris nim yaratması doğaldır. Gönül Askeri Cezae\i'nde 15 gün tutuklu isterdi ki TRT'ye atanacak yeni yatmıştı. Geçen salı günü mahkemegenel müdür, ülkede demokratik kimliği ve yansızlığıyla güven ya ye gilmişler ve Zeynel Karahan'ın müebbet hapse mahkum olduğunu ratmış ve tanmımş bir kişi olsun. öğrenmişlerdi. Sonra da kendi deyişBu fırsat kaçırılmıştır. leriyle "dünyayı başlanna yıkan" fî• Yine de başlangıçtaki bütün rar haberini polislerden öğrenmişlerdi. Anne Karahan, duygulannı "ogolumsuzluklara karşm Sayın lum leslim ol.." diye seslenerek şöyle Cem Duna'nın bundan sonraki tutumu, görevinde değerlendiril dile getirdi: "Bcn ne diyeyim. Hastayım. Çok mesi için başlıca ölçü olacaktır. Eğer, TFT'nin yeni Genel Mü Uzulüyonım bu dunıma. Nastl kaçar oradan onu anlamryorum. Yani o dürü, Sayın Toskay'ı örnek alkadar askerin içinden nasıl kaçar? mazsa; Türkiye'nin demokrasi Bunda bir is var diyorum yine de. yolunda yürüyüşünü kolaylaştıKendisi E1S kogdşunda kalıyordu. racak bir tutumu benimserse; siBurası en ust kattı. Nasıl oldu da yasal iktidarın değil, laik ve dekaçmayı başardı? Bir lürlu aklım almıyor. Daha önce gittim; oglum kenmokratik devletin genel müdürü disine işkence yapıldığını söyledi. olduğunu unutmazsa; hem ülkeÇıktım dOekçe verdira. Aynı gün Anyeyararlı olabilecek, hem de kikara'} a da dilekçe gönderecekken, şisel başarısma giden yolu açapolisler yakaladı. Üsküdar karakobilecektir. lunda bir bekçi beni saatlerce dövDeneyler göstermiştir ki bir dn. Ben de ayakkabımla onun kafamakama getirilen insan, yasala sını yardım. Beni de allılar Metris'e rı değil de kendisini o makama 15 gün yatüm. Ne diyeyim. Teslim getiren siyasal giicün adamı olur otsun. Vanılmadan yakalansın. Ama sag olarak dönsün. Ne diyeyim, ben sa kişiliğini kısa sürede yok etde anneyim. Vurmasınlar Zeynel'imektedir. mi.." Sayın Cem Duna'ya, demokOğullannın teslim olmasım isteyen rasiye giden yolda TKT'nin ö'neanne baba, Zeynel Karahan'ın cezamini ammsatırken başarılar dievinde karakalemle yaptığı kendi leriz. portresine bakarak ağlıyorlardı. GERCEK GENİŞ ÇAPU 0 K M S Y M Metris'ten kacan 29 hükümlü ve tutuklunun yakalanması için Istanbulda emniyet birimleh geniş çaplı bir operasyon baştattılar (Fotoğraf: Ali Tevfık Berber) Metris'ten büyük firar (Baştamfı 1. Sayfada) çisinin olay hakkında bilgilerinin alındığı oğrenildi. Firarın ortaya çıkmasından sonra 1. Ordu Komutanı Orgeneral Dogan Giireş Metris'e gelerek, cezaevi yöneticileriyle toplantı yaptı ve bilgi aldı. İncelemelerini saat 16.00'ya kadar sürdüren Orgeneral Güreş, cezaevi önundeki gazetecilerin ısrarlarına karşın, herhangi bir açiklama yapmadan cezaevinden aynldı. Bu arada cezaevinde balunanlardan bazılannın avukatı ve yakmları da Metris'e gelerek bilgi almaya çalıştı. Cezaevi içinde ise bir panik yaşandığı gözlendi. Grup halinde askerlerin bazı tutuklu ya da mahkumlan sırayla, idare binasına götürüp getirdiği göriıldü. Bu sırada fotoğraf çeken gazeteciler ise "fotoğraf çekmck yasak" diyerek askerler tarafından engellenmek istendi. Kaçış olayınuı ilk duyulduğu anlarda yetkililer 60 metre uzunluğunda tünel kazıldığını belirtirken daha sonra bu rakam 30 metreye indi. Ancak Milli Savunma Bakanlığı, tçişleri Bakanhğı ve lstanbul Valiliği yetkilileri firariler tarafından kazılan tunelin uzunluğu hakkında kesin bilgi vermekten kaçındılar. Edinilen bilgilere göre firarilerin cezaevi kanalizasyonundan yararlanarak 30 metreye yakın tünel kazdıkları oğrenildi. Kacan tutuklu ve hükümlülerden TİKKO üyeleri aralannda eski başbakanlardan Nilıat Erim'in koruma görevlisi Aslan Küçükali'nin öldürülmesi eyleminin de bulunduğu çok sayıda öldürme, silahlı gasp, soygun, bombalama, bombalı pankart asma, güvenlik kuvvetleriyle çatışmaya girmek gibi 100'den fazla eylemden dolayı yargılanmışlardı. öteki örgüt üyeleri ise benzer eylemlerin sorumluları olarak yargılarup mahkum olmuşlardı. Firarilerden Kemal Özer w Ali Çam'ın da 11 cinayet eyleminin sanığı oldukları belirtildi. Emniyet Genel Müdürü Sabahattin Çakmakoğlu yaptığı açıklamada, her türlü önlemin ahndığını belirterek kaçanlann yakalanması için geniş bir operasyon başlatıldığını bildirdi. Çakmakoğlu, "Güvenlik gıiçleri iilke genelinde her türlü tedbiri almak surethle arama yapıyor. Çabalann kısa sürede neliceleneceğine inanıyorum" dedi. kümlüler, havalandırma tabir edilen boşluga iple inmişler. Burada, dışanda cezaevi idaresinin daha önce kazmış olduğu kanalla bağlantılı mazgallan kaldınp kanala ulaşmışlar. Görülduğii kadanyla, bu mazgallar bir insanın rahatça hareket edebileceği ölçülerde. Bu kanaldan da yararlanılmış ve bir bölümü geçebilmek için 2030 melre kadar bir tünel kazılmıs. Kaçış böyle gerçekleşmiş." la Abant'a giden Başbakan Turgut Özal, Metris'teki firarla ilgili olarak Basın Danışmanı Can Pulak aracıljğıyla, "Devletimiz güçlüdür, eninde sonunda hepsi yakalanacaklardır. Kaçışlan konusunda soruşturma açılnuşUr ve aramalar sürmektedir" biçiminde bir açıklama yaptı. özal, firarla ilgili sorulara yanıt vermedi. Bonn muhabirimiz Enis Berberoğlu'nun bildırdiğıne göre, Federal Almanya gezisini sürdüren tçişleri Bakam Mustafa KalenjJİ, Metris Cezaevi'nden kaçanlarla ilgili olarak İçişleri Bakanlığı Müsteşan ve Emniyet Genel Müdürü ile birer telefon görüşmesi yaptı. Kalemli daha sonra olaylann gelişimi hakkında şu bilgiyi verdi: "Bana verilen bilgiye göre, birinci kattaki mahkumlar koguşlannın demir parmaklıklannı kesmişler ve 29 kişi havalandırmadan zemin kata inerek kazılan bir lünelle kaçmışlar. Yöneticiler olayı saat 8.00'de sabah yoklamasında fark etmişler, tçişleri Bakanlığı na da saat 10.30'da haber vermişler. Bu haber üzerine Emniyet Genel Müdürlüğü bütün valiliklere talimat geçti. Bütün çıkışlara bilgi verildi. Havaalanlanna eşkaUeri UetUdi." Kalemli'nin Metris rıran üzerine Federal Almanya gezisini yanda keserek bugünkü Köln toplantısından sonra yann Türkiye'ye döneceği bildirildi. Yoğun aramalar Metris nrannın cezaevi yönetimi tarafından öğrenilmesiyle birlikte, tüm polis ve jandarma ekipleri önlemler almaya başladılar. tlk olarak Metris Cezaevi'nin çevresi abluka altına alındı. Daha sonra polis ve jandarma ekipleri tstanbul'un tüm giriş ve çıkışlannı tuttular. Ayrıca cezaevi çevresindeki kahvehaneler, bekâr odalan, oteller, işyerleri arandı. Kaçış, Ankara'daki Emniyet Genel Müdürlüğü'ne amnda bildirildi. Polis yetkilileri, cezaevinden kaçan 29 kişinin adlannı, fotoğraflannı ve hangi örgütlere mensup olduklannı tüm sınır kapılanna teleks mesajları ve faks aracılığıyla bildirdiler. Kaçışıa bildirildiği saatten itibaren yurtdışına özellikle batı ve kuzeybatıdan yapılan çıkışlar sıkı bir biçimde kontrol altına alındı. • • • UGUR MUMCU (Baştarafı 1. Sayfada) GÖZLEM yon programı"n\n 12. sayfasında, "Çanakkale Savaşlan'mn yıldönümü sebebiyle, Faisal Finans Kurumu tarafından hazırtanan belgesel pmgram"\n ekrana geleceği yazılmıştır. Program ile ilgili "yayın formu"nun incelenmesinden, programın üç ayrı denetim aşamasından geçtiği anlaşılmaktadır. Programın yayımlanmasına izin verenler, Mehmet IIgaz, Dış Kaynaklar Müdürü Faruk Bayhan ve TV Daire Başkanı M.T.Akköprülü'öür. TRT'de 12 Eylül ürünü kadroların ektikleri tohumlar şimdi şimdi yeşermektedir. Bu yüzden, Çanakkale Zaferi ile ilgili bir programın bir İslamcı kuruluşa "ihale" edilmesi, ulusal tarihimizin bu yolla çarptınlması hiç de şaşırtıcı degildir. 12 Eylül döneminde TFTT'de Atatürk'ün sözleri sansür edilmedi mi? Atatürk devrimlerinden söz eden programlar yayımdan kaldırılmadı mı? Bu programların yayımlanmalarını isteyenler yerlerinden birer birer sökülüp atılmadılar mı? Bunların hepsi oldu. Sayın Macit Akman'tn genel müdürlüğü günlerinde "Cumhuriyetin Getirdikleri" adlı programdan çıkarılan bölümler, o günden bu güne kadar TRT'de nasıl bir kadronun görev başında olduğunu göstermeye yetmektedir. Hangi bölümler çıkanlmıştı o günlerde? Atatürk'ün sağlığında çok partili yaşama geçilmesini isteyen sözleri.. İzmir suikastı.. Hilafetin yeniden getirilmesi için İslamcı çevrelerin girişimleri.. Saltanatın kaldınlmasının Atatürk devrimlerinin en büyük adımı olduğunu belirten tümce.. Tekke ve zaviyelerin kaldırılması ve din adamlannın giysileri ile ilgili hükümet kararı.. Menemen olaylan.. Bu olayları yaratanlann amaçları ve eylemleh.. Atatürk'ün kurduğu O/7 ve Tarih kurumlan.. Atatürk döneminde izlenen ekonomik siyaset.. Osmanlı döneminden kalan dış borçlann ödenmesi., Hatay'ın anayurda katılması.. Atatürk'ün Türkiye'nin ikinci Dünya Savaşı dışında kalmasını isteyen sözleri.. Bu bölümler, Televizyon Dairesi Denetim Müdürlüğü'nce programdan çıkarılmıştır! Bu bölümler programdan niçin çıkarılır? Nasıl çıkarılır? Kimler çıkarır bu bölümleri? Aynı dönemde E164 sayılı "İftara Doğru" progfamından çıkarılan bir bölümü de aktaralım. Sıvas Kongresi'nde iki fikir çatıştı. Birincisi "Biz bunca düşmanla başedemeyiz. İngiliz ya da Amerikan mandasına girmeJiyiz." İkincisi "Hiçbir devletin mandası kabul edilemez. Türk milleti hür ve bagımsız yaşayacaktır." Bu iki düşüncenin birincisi, milletin güvenini yitirmiş aydınlar ve özellikle istanbul hükümetinden, ikincisi de Türk milletine ve onda yaşayan değerlere inançtan kaynaklanıyordu.. Evet, bu sözler, sansür edilmiştir. Bunun gibi "Artık Atatürk'ü İslam dinine ve İslam dinini de Atatürk'e düsman gösterip.." biçimindeki sözcükler de denetimden geçmemiştir. Aynı günlerde Atatürk'ün sözlerinden oluşan "Cumhuriyet'e Doğru" adlı programın birincisi de 'yukandan" geldiği söylenen bir emirle kaldırılmıştır. 12 Eylül'de ekilen tohumların Faisal Finans Kurumu'nun Çanakkale programında yeşermiştir. Ne bekleniyordu ki? Atatürk'ün TRT eliyle sansüründeki "patent" 12 Eylül TRT yönetiminin elindedir. Atatürk'ü sansür eden Faisal Finans Kurumu, bir İslamcı kuruluştur. Prens Fa/sa/'dan aldığı pay senetlerini Türkiy^ de 93 ortağa dağrtan SaJih Özcan, aynı zamanda Suudi krallarını "Halife" yapmak isteyen "Rabıta Örgütü"nün kurucu meclis üyesidir. Faisal Finans ve Al Baraka adlı bu iki İslamcı banka SEKA'dan tonlarca gazete kâğıdı alıp, bu kâğıtları İslamcı yayınlar yapan yayın organlanna ve yayınevlerine vererek, İslamcı yayınlara destek oluyorlar. politizasyonu" olgusu ile bütünleşiyor. Böyle bir süreçte, bir Başbakanlık danışmanı, yayımlarında "tarafsız" olması gereken TRT Genel Müdürlüğü'ne getiriliyor; bir ilginç raslantı aynı gün, eski Anayasa Mahkemesi'nin Başkanı, emeklilik işleminin daha mürekkebı kurumadan Başbakanlık danışmanlığına atanıyor! Sormak gerekir beylere ve paşalara.. TRTde 12 Eylül döneminde ne ekildi ki bugün ne biçilmek isteniyor? Su kanalından kaçış Kaçışla ilgili olarak konusan tstanbul Emniyet Müdürlüğü'nün üst düzey bir yttkilisi, kacan hükümlülerin, kaldıkları 1516 numaralı koğuşların dış pencere demirlerini kestiklerini söyledi. Yetkili, kaçışı şöyle anlattı: "Kesilen demirlerden sonra hü Tünelle 6 firar (Baftarafl 1. Sayfada) lından yararlanarak ihata duvannın dışma ulasan bir tünel elde etmişlerdi. Burada tek kişinin çıkabileceği büyüklükte bir delik açan sanıklar kaçmayı basarmıştı. Kazıda, samklar bir bidonun boş gövdesinden yararlanarak toprağı kazmışlar ve bidonun dış kapağını kürek gibi kullanmışlardı. Kazı işleminde sandalye bacağı ve çekiçten de yararlanılmıştı. Şemsi Özkan ve Toptaşı Cezaevi Aralannda, adından daha sonra çok söz ettirecek MLSPB örgütünün önde gelen isimlerinden Şemsi Özkan'ın da bulunduğu 9 siyasi tutuklu 9 Aralık 1977'de Toptaşı Cezaevi'nden güvenlik görevlileriyle silahh çatışmaya girerek kaçmayı basarmıştı. Fehmi Gökcek, Süleyman Polat, Levent Beğen, Kerim Mete Sonatılgan, Hasan Şensoy, Şemsi Özkan, Hasan Aksu, Hüseyin Balkır ve Sefa Kflçmaz cezaevinden kaçmışlardı. Taner Akçam kacıyor Ankara Merkez Cezae\ı'ncie kalan Taner Akçam ve 5 arkadaşı 12 Mart 1977'de pencereden atlayarak kaçmayı başardı. Taner Akçam ile Zeki Şeril, Sadık Özer, Şadi Güven. Ali Rıza Salman ve Mazaffer Erbaş adlı bir hükümlü cezaevinden tünel kazarak kaçtılar. Ali Rıza Salman elinden sakat olduğu için hemen yakalanırken, Muzaffer Erbaş'ın adi tutuklu olduğu belirlenmişti. Kaçış için yandaki marangozhaneye bir tünel kazılmış, buranın demir parmaklıklan kesilerek iple aşağıya inilmişti. Tahliye edilenin yerine 1 Mayıs 1978'de sol görüşlü Nebil Rakuma ile Hacı Demir Kaya fırar için tahliye edilen iki kişinin yerine geçme yolunu seçtiler. Firar olayı Bayrampaşa Cezaevi'nden gerçekleştirildi. Aynı cezaevinden 31 Ekim 1978'de gerçekleşen bir başka firar olayında da Etem GUIer, Seyfi Kambur. Bahri Kahraman ve sol görüşlü Cabir Aygün kaçmayı başarmışlardı. Ferhat Tüysüz Bayrampasa Cezaevi'nde 2 Kasım 1978'de gerçekleştirilen firar olayında 13 ülkücü ziyaretçiler arasına karışarak kaçmayı basarmıştı. Aralannda "Bir gün canım sıkıtdı, öldürecek adam aradık" şeklinde ifadesiyle ünlü ülkücü Ferhat Tüysüz'ün de bulunduğu hükümlü ve tutuklulann kaçışı ile ilgili olarak Emniyet Müdürü "Bu kaçma değil, salıvermedir" diyordu. Firar olayı bir görüşmc kabininde demir parmaklıklar kesilerek gerçekleştirildi. Buca'dan 3 kişi 4 Şubat I979'da Buca Cezaevi'nde kalan sol görüşlü hükümlü Muzaffer Baken ile Necdet Gögüs ve Mehmet Avcı adlı tutuklular ziyaretçilerin arasına katılarak firar etmişti. Yanm kalan tünel 19 Ekim I979'da lstanbul Pasakapısı Cezaevi'nde kalan sağ görüşlü hükümlü ve tutuklular tünel kazarak kaçma girişiminde bulundular. Ancak 9 metrcbi kazılan tuııcl ı,iM>a bir nıctre kala güvenlik kuvvetlerinin yaptığı genel arama sırasında ortaya çıkanlmıştı. Artvin'de 15 kişi Aralannda Alaattin Karalar ve Mehmet Korkmaz isimli ömür boyu hapis mahkumlarının da bulunduğu 15 kişi, 29 Ekim 1979'da Artvin Cezaevi'nden tünel kazarak kaçmıştı. 15 metre uzunluğundaki tüneli kazarak cezaevinden kaçmayı başaran firariler uzun süre aranmışlardı. Ağca kaçınlıyor Abdi İpekçi cinayeti faili Mehmet Ali Ağca, tutuklu bulunduğu Kartal Maltepe Askeri Cezaevi' nden 23.11.1979 gecesi kaçınldı. tpekçi'nin katili Ağca'nın lcaçınlmasıyla ilgili olarak cezaevinde görevli 2 subay, 1 astsubay ve 11 er tutuklanmıştı. Van'dan iki firar olayı Van Kapalı Cezaevi'nde 15 Mart 1980 ve 30 Mart 1980 tarihlerinde gerçekleştirilen iki firar olayında tünel kazılarak 58 tutuklu ve hükümlü kaçmayı başardı. Bir grubun banyo ve duş kenannda açtıklan tünelden haberdar olan tutuklular, revir parmaklıklanru keserek kaçtılar. Kaçanlann bir kısmı kısa süre sonra yakalanmıştı. Osmaniye'de ve Adana'da firarlar 25 Mart 1980 tarihinde Adana Osmaniye Cezaevi'nde 8 tutuklu ve hükümlü, gardiyanlan etkisiz hale getirerek kaçmayı başarıyordu. Aynı gün Adana Cezaevi'nden de iki hükümlü kaçmayı basarmış, biri de kaçar ken yakalanmıştı. Adana'da 11 kişi 9 Haziran 1980 günü Adana Cezaevi'nde yapıyan sayımda çeşitli tarihlerde 11 hükümlü ve tutuklunun cezaevinden firar ettiği anlaşıldı. Bir yetkili, kaçanlardan birinin sol, 10'unun sağ görüşlü olduğunu belirtmişti. Armagan ve Pehlivanoglu 26 Temmuz 1980 tarihinde de, Ankara Mamak Askeri Ceza ve Tutukevi'nden, "toplu kıyım" suçundan yargılanarak ölüm cezasma çarptınlan Isa Armağan ve Mustafa Pehlivanoğlu adlı hükümlüler kaçmışlardı. Kaçaklardan Pehlivanoğlu daha sonra yakalanarak idam edildi. Çarşafla kaçış Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'nde 1 Eylül 1986'da .gardiyanların dikkatsizliğinden yararlanan, biri Uç idam cezası hükümlüsü olan Hüseyin Yeniyapan, biri yine iki idam cezası hükümlüsü olan Arap Ali Demir ile, biri de hırsızlıktan 10 yıla mahkum olan Osman Manas cezaevinden dışarıya çarşaf sarkıtarak kaçmayn başarmışlar ve üç hükümlü de bir hafta içinde yakalanmışlardı. Krrincan'da 8 kişi S'i idam, 3'ü de ömürboyu hapis cezasına mahkum Dev Yol ve Kurtuluş'tan 8 kişi 6 Haziran 1987 günü Erzincan 1 Nolu Askeri Cezaevi'nden 83 metre tünel kazarak kaçtı. 2.5 metre derinliğindeki tüneli kazmak için çıkan loprağı cezaevi çatısına taşıyan hükümlülerin, 1 metre çaplı tünelde hava alabümek için gazete kâğıtlarından boru yaptıklan, tüneli aydınlatabilmek için de sigara yaldızlanndan elde ettikleri bağlantıyı kullandıklan belirlenmişti. MSB de toplantı Metris Cezaevi'nden 29 siyasi tutuklunun firanndan sonra, Milli Savunma Bakanlığı'nda yoğun bir çalışma içine girildi. Milli Savunma Bakanlığı Müsteşan Korgeneral tbrahim Türkgenci başkanlığında yapılan toplantılardan sonra Bakanlık Askeri Adalet Daire Başkanlığı'ndan iki kişinin tstanbul'a gönderilmesi kararlaştınldı. MSB Genel Sekreterliği'nden dün saat 17.00 sıralarında yapılan açıklamada şöyle denildi: "2425 mart gecesi Metris Askeri Cezaevi'nden sol fraksiyonlara mensup 29 tutuklu firar etmiştir. Firarilerin yakalanması için bolgede sıkı güvenlik onlemleri alınmış ve güvenlik makamlannca geniş arama faaliyetlerine başlanmıştır. Kaçış olayıyla ilgili arastınna, idari ve hukuki sahalarda çok yönlü olarak devam etmektedir." Prof. Baysal'ın açıklaması Sayın Mehmed Kemal, ikinci kez, mercimekle ilgili yazınızı okudum. Hayret doğrusu. Hiç olmazsa yazdığınız gazetenin başka bölümlerinde benim verdiğim bilgilere dayanılarak yazılanlan okusaydınız, böyle yalan yanlış bir şeyler yazmazdınız. Benimle ilgili yazdıklarınız tümüyle yanlış. Benimle ilgili bir şeyler yazacaksanız, gerçek gazeteci Sayın Uğur Mumcu gibi. önce doğru belgeler toplayıp oyle yazın. Beslenme ve diyetetik bılim dalı öğretimi Amerika'da geçen yüzyılda başladı. Bugün, bılim ve teknolojinin en geliştiği ülke de Amerika deği! mi? Demek ki bilim ve teknoloji, bilimse) beslenmenin uygulandığı ülkelerde gelişiyor. Bugün sizin küçümsediğinız beslenme uzmanlarının (diyetısyenlerin) en iyi örgütlendikleri, en iyi çalışma alanı buldukları ülke, Japonya Demek ki bılim ve teknoloji, meyhane beslenmeciliğiyle değil, bilimsel beslenmeyle ilgili. Mercimekte protein olup olmadığını nereden bilıyorsunuz? Siz hiç besin analizi yaptınız mı, hatta analiz edilişini gördünüz mü? Lütfen konu sıkıntısı çekip yalan yanlış yazılarınızla 37 yıldır okuduğum, herkesin almaya korktuğu dönemde bile, öğrenci kantınine aldırttığım Cumhuriyet Gazetesı'nden bizi soğutmayın. Saygılanmla. TRT'de 7., BBCdc 4. haber Metris Cezaevi'nden firar olayını, TRT 19.00 haber bülteninde 7., İngiliz BBC Radyosu ise yine 19.00 haber bülteninde 4'üncü haber olarak duyurdu. TRT'nin 19.00'daki ana haber bülteninde, Milli Savunma Bakanlığı'mn konuya ilişkin açıklaması iki cümle halinde verildi. BBC ise "Dünya Servisi" yayınında her saat başı yer alan haber bülteninde İranIrak savaşı, Ermenistan olaylan ve İsrail'deki çatışraalann ardından, Metris'ten firar olavım 4'üncü sırada kullandı. BBC'nin haberinde tstanbul'daki yoğun güvenlik onlemleri ve aramalardan da söz edildi. 9 saat sü Gazetelere telefon eden bazı kişiler, kaçış eyleminin TKPML/TİKKO militanîannca gerçekleştirildiğini öne sürdüler. tstanbul'da gazetemizi arayan kimliği bilinmeyen bir kişi, bu yolda iddiada bulundu. Dün saat 16.30 sıralarında gazetemizin İzmir bürosunu Adana'dan aradığım söyleyen ve kendisini "TİKKO militanı" olarak tanıtan bir kişi ise şöyle konuştu: "Ybldaşlanmızın kaçışı 9 saal sürdü. Hepsi şu anda güvenlik içinde yerlerine ulaştı." Kimliklerini açıklamayan bu kişiler, aynı mesajı diğer gazetelere iletmek üzere gazetelerin telefon numaralannı da sordular. Hafta sonunda dinlenmek amacıy Sibirya'dan kaçtılar (Boştarafı 1. Sayfada) şil binalar. İşte bu yeşil binatardan sağdaki, yani Sultançiftliği yönündeki, siyasi tutuklu ve hükümlülerin "ikantetgihı" Metris Askeri Cezaevi; soldaki ise idare ve duruşma salonlanrun bulunduğu bina. Sağda, yola paralel dizilen ve ortasında bir boşlukla kare oluşturan bir cezaevi. Cezaevi'nin arkasında ise tel örgülerle çevrili çok geniş bir arazi var. Nizamiye girişinde kum torbalarından oluşan siperler arkasında nöbetçi askerlerin beklediği demir kapı Metris1 in girişidir. Metris Askeri Cezaevi 66. Tümen'e bağlı topçu alayının bir birımi olarak 21 Nisan 1981 yıhnda açıldı. Çevresinde sekiz gözetieme kulesi bulunan cezaevınde 24 saat nöbet tutuluyor. 12 Eylül'den sonra Sıkıyönetim mahkemelerinde açılan büyük örgüt davaTannın sarukları Metris Cezaevi'nde barındınldılar. DevSol, TKP/MLTİKKO, TDKP, Partizan Yolu, DevYol, MLSPB ve Kurtuluş gibi örgüt samklarının kaldığı cezaevinde duruşmalar da güvenlik açısından idare binasının içindeki salon ve Baştabya'daki spor salonunda kurulan mahkemelerde yapılıyor. Böylece sanıklar duruşmalara askeri bölgeden çıkanlmadan getirilip götürülebiliyordu. Örgüt davalan sırasında birçok işkence iddiası ve cezaevi yönetiminden yakınmalar sık sık dile getiriliyor, cezaevinde uzun sureli açlık grevleri yapılıyordu. Tek tip uygulamasına direnen Metris Cezaevi'ndeki siyasi tutuklulann eylemleri sonucunda dört kişi olmüştü. Cezaevindeki tutuklular tarafından firar edilen koğuşlar, "Sibirya" olarak adlandmlırken, cezaevi sayısız açlık grevlerine sahne olmuştu. 1987 yılmda askeri cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlülerin sivil cezaeylerine nakledilmesi gündeme geldiğinde Metris Cezaevi'yle ilgili olarak da Adalet Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı arasındaki göruşmelerde, önce buradakilerin Sağmalcılar Cezaevi'ne nakledilmeleri gündeme gelmişti. Daha sonra ise bakanlıklar arasında süren görüşmelerde Metris'in Adalet Bakanlığı'na devredilerek sivilleştirilmesi göruşü benimsemiş, ancak bu konuda "herhangi bir yasal düzenleme yapılmamıştı. Metris Cezaevi'nde bulunanların çoğunluğunu hükümlüler oluştururken, geçen salı günu sonuçlanan TKP/MLTİKKO3 davasından sonra yalnızca DevSol davası samklarının yargılanmalan sürüyor. Kimler kaçtı (Baştarafı I. Sayfada) TİKKO nedir? TKPML'nin askeri kaııadı İstanbul Haber Servisi Turkiye İhtilalci İşçi Köylü Partisi (TlİKP)'nin doğu bölge sorumlusu tbrahim Kaypakkaya'nın bu partiden ayrılması sonunda 1972 yılmda kurulan Türkiye Komünist Partisi MarksistLeninist (TKPML)'in askeri kanadı olarak TİKKO oluşturuldu. Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu adıyla hareket eden TİKKO, 1975 yıhndan sonra TKPML içinde meydana gelen bölünmenin ardından TKPML/Partizan ile birlikteydi. 1975 yol ayrımında, ortaya "Halkın Birliği" örgütu de çıktı. Aynı yıilarda "TKPML/Partizan" içinde de bölünmeler meydana geldi ve örgüt, 12 Eylül'e "TKPML/Partizan", "Devrimci Halkın Birliği", "Halkın Birliği*' biçiminde uç örgüt olarak geldi. TİKKO 12 Eylül'e degin sürekli olarak TKPML/Partizan'ın askeri kanadını oluşturdu. 12 Eylül'de önemli darbs yiyen örgütün Federal Almanya'da yaşayan Hüseyin Balkır taraf.ndan yönetildiği ileri sürulüyor. "Ekonomilerin militarizasyonu" modeli, "dinin Mazgirt, TİKKO1 146/1'den idam mahkumu). 13. Resul Yanık (SeyfettinSevim oğlu, 1960 AdanaCeyhan, 168'den 13 yıl, 4 ay hapis). 14. Veli Balaban (HaşimMuhabbet oğlu, 1957 ErzincanÇayırlı TİKKO3 146/1'den idam mahkumu). 15. Ali Yıldız (Keko oğlu, 1960 TunceliHozat TİKKO3 146/1'den idam mahkumu). 16. Memik Horoz (ŞevketHatice oğlu, 1958 Gaziantep, TİKKO3 146/1 ve 59'dan ömür boyu hapis). 17. Halil Gündoğan (CemalAdile oğlu, 1960 Tunceli, TİKKO1 146/1'den idam mahkumu). 18. Hüseyin Karakuş (HamdiMeryem oğlu, 1958 MalatyaDarende, TİKKO1 146/1 ve 59'dan ömür boyu hapis). 19. Hüseyin Yaman (Mehmet oğlu, 1961 ErzincanTercan TİKKO3 146/1 ve 59'dan ömür boyu hapis). 168'den 36 yıi hapis). 3. Mahmut İzcikılıç (MüslimEmudan oğlu, 1956 GaziantepNizip, 168'den 34 yıl 8 ay hapis). \ ' PARTİZAN YOLU 1. Faruk Kızılaslan (Mahmut oğlu, 1960 İstanbul, 168'den 36 yıl hapis). DEVSOL 1. Cenap Özek (Ahmet CengizNevin oğlu, 1957 Ankara, tutuklu olarak yargılanıvor). 1. Osman Can (HamitEsme oğlu, 1959 Yugoslavya doğumlu, 146/1 ve 59'dan ömür boyu hapis). 2. Şaban . Özbek (RamazanKezban oğlu, 1960 59'dan ömür boyu hapis). 3. Kemal Özer (MehmetUlviye oğlu, 1957 ArtvinArdanuç, 168'den 15 ytl hapis). 4. Ali Çam (Musa oğiu, 1955 İçelAnamur, 168"den 13 yıl, 4 ay hapis). 5. Cafer Kılınç (İbrahimFatma oğlu, 1959 SıvasSuşehri, 168'den 15 yıl hapis). KarsArpaçay, 146/1 ve TDKPHK 1. Mustafa Yıldmmtürk (İmamZeloş oğlu, 1950 Kars 168'den 36 yıl hapis). 2. Gazi Yaman (AhmetAyşe oğlu, 1946 Nevşehir,