Katalog

CUMHURÎYET/8 HABERLERİN DEVAMI HAVA DURUMU Meteoroloıı Gsnel MudürUığu nden ^ > alınan bılgıye göre butun bölgelenmız r yi parçalı az bulutlu Marmara ıle yurdun ^ ıç keamlen sabafı saatlennde yer yer /O, yojun olmak uere sısiı geçecek HA s ~ VA SICAKLİĞI Batıda artacak dojuda .1 deöışmeyecek RuZGÂR Kuzey ve do "**• Ju yonlarden haffl, ara sıra orta kuvvet teesecek Demzferde yıldızvegundo fiusundan 35 zaman zaman 6 kuvve ünde saatte 1021 zaman aman 28 denamılıruzlaesecek DENLZ Mutedii yer yer kaba dalgalı olacak Oalga yuksek hflı 1 ZS zamar zaman 4 m göru$ uzaklıjı 10 km Marmarada sts anında sıra orta kuvvette esecek Göl mutedıl oalgalı olacak Guruş uzak 1 km'ran altında olacak Van S6lunde l C 10 km dolayında bulunacak * hava Parçan u bulutlu geçecek Ruz = ac gâr kuzey ve doju yunlerden hafif ara O " ^ 17° S 13° 1°£dıme A 10° S 8» 5« B 3° S 10° Jp GaaanifB TURKIYE'DE BUGUN 9° 1° Manısa 15° 3"KMafas 8° 3° Mersın 4° 12»Mu0la 10° 4° Mıs 8° 10° A tr A y J° V Rs° B 5 ° 2° ıfekldn 8 3° 6° Saıreun * 11" 3° Snrl A 18° 5°!spar& S 13° "Sınop A 17" S '0° 3° lantr ^ B 3° 1 ( • . • Kars B S * l * «asamonu S 1° 3° Trateon S 6° 6° Tuncel. S 9° 1° K«»5»ı S 14° 1 U s * 5 4° 1° Hırioartı S 9° 3 van S 16° S 11° r Ytagat A 8° 4° anya A y 2°Malatya B 6° 3° ZonguiDak A acı* B SUHJBI, K <ai S sst V yaflmunu A S B B S A A A A A A 8 S A A A A A S S A B S B S A 14° 1° 9° 1° 17° 8° 12° 1° 4° 3° 8° 4 ° 10° 4° 10° 3° 11° 4° 10° 1° 10° 4° 3° 7° 14° 2° 11° 4° 5° 4° 1 f 3° 5° 5° 5° 6° 12° 3° DUNYADA BUGÜ'J Amsleraam Y ' 0 ° 1 Amman A 9° Atna A 17° Bafdai A 17° Bjrtetona A 18° Basd K 1° Bdgrad A 13° Berlın Y 7° Bonn Y 9° Brute« Y 9° Bcjdapeşte B 11° K 1° Ccnevte A 23° Cezayr A 3î° Cıöde A 32° Outuy Y 11° A 17° K 1° A 23° Kahıre K T° Y 10° A 16° Londrc Madnd Mılano Montreaı Moskova Munh New York Oslo Pans Praj Rıyad Roma Srtya Şam > l Avıv Tunus venedık Vyana Zufh K 1° Y 10° A 17° A 14° B 9° B 0° Y 12° K 1° K 0° ¥ 11° Y 8° A 30° A 17° A 12° A 18° A 19° A 20° Y 5° A 15» B 8° 6° K 7" ANKARA NOTLARI MUST4FA EKMEKÇI 22 MART 1988 Korkudan Korkmak... Siyasetsiz ekonomî (Baştarafı 1. Sayfada) lerae konusunda her turlu tedbıri alacağını deklare etmesıne rağmen, sıyası terahler nedenıyle bu pobtıkalar uygulanamamıştır Bu arada bır taraftan butçe açıklanm kapatmak ıçm para arzı normalın uzennde artarken, dıger taraftan da yuk sek faız polıtıkası uygulanmış ve bu ıkı unsur bıroınnı tahrık ederek ıüketimın artmasına sebebıyet vermıştır Bence ekonomının bu noktaya gelmesınde hukumetın en önemlı ha tası budur Tabiı kı yıllann ıhmalını 23 yılda kapatma duşuncesıyle kamu yatırımlanna ağırlık verılmesı de, kaynak yetersızJığı doiayısıyla tekrar kısır dongu şekhndc para arzının artrnasna sebep olmuştur Dolayısı>la 3 esasa bağlayabılınz Para arzı, tuketım eğılımı ve kaynak yetersızlığı Sayın Dınçkok, siz ne dıyorsunuz? DtNÇKOK Ekonomık pobtıkaların ve ekonomı yöneıımımn başanlı olabılmesı ıçın her şeyden e\vel ılkelenn orta vadelı bır perspektıf ıçınde tanf edılmesı gerekır Bu lanf açık ve net bır şekıldc yapılırsa ve herkes taratından bılınırse, hem yurutülmesı hem de benımsenmesı daha kolay olur Bugün ekonomının yönetımınde bır "takım çalışması" göruyoruz Fakat tahmın edıyorum kı bu ana ılkelenn tanf edılmemış olması takım çalışmasının verımını duşuruyor AD1GUZEL Efendım Omer Bey'eavnen ıştırak edıvorum Ancak şunu da ılave etmek ıstıyorum HDkumetın temel felseresı serbest pıyasa ekonomısıdır Ama buna bağlı kararlar matematık kesınlıkte değıidır Yanı ekonomık kararlar bu felsefe ıçmde toptan gozden geçinlmelı ve neye öncelık venlmek ıstenıyorsa, yenı baştan, nasıl 198O'de 24 Ocak Kararları orlava çıktıysa, bugünun şartlanna göre de yenı bır kararlar man zumesı belırlenmelıdır Ancak bu ka rarlar Ömer Bey"ın de dedığı gıbı orta \e uzun vadelı hedeflen mutlaka koymalıdır. Yoksa gunluk ledbırlerle, böyle 3'er aylık tedbırlerle geleceğın kunulacağına ınanmıyorum man perspektıfi ıçınde bakarsanız Türkıye ekonomık açıdan en buyük hamleyı, en buyuk ılen atılımı son yıllarda yapm.ştır Yanılgı olmaması mumkun değıidır Ama geçmışle kıvaslandığı takdırde Ozal donemı en basarılı, en ıddıalı ve en az >anılgılı donemdır Sayın Adıguzel, sizce Ozal nerede >anıldı? ADIGUZEL Ozal daha uzun vadelı, daha ıstıkrarlı bır dönem bek lıyordu Yanı bu kadar sık seçımterın olacağı bır donem geçıreceğını sanmıyordu Eğer seçımler bu kadar sık olmasavdı, Özal'ın takıp ettığı ekonomık program daha başarılı olurdu Ama sık seçım yapmak mecburıyetınde kaldı Bu secimieri Turkıye'nın gundemine sokan Sayın Ozal'ın kendisi değil mı"" labılır Hemen arkasından bana göre Turkıye'de bır verımlılık kampanyası açılması lazım ve ışgucunden tu'un. kavnak kullanımına kadar ve rımlılığı arttırmak mecburıve tındeyız Savin Dinçknk. ennasvono aşağı çekmek ıçm azce ozel sektor ne gıbı fedakârlıklar yapmalı? DtNÇKOK Turk ekonomısı ıçmdeiözei kesımın büyukluğü nidır kı enflasyonun önlenmesınde bır özverıde bulunabılsm Enflasyonu özel sektor yaratmıyor COŞKL ^Özel kesımın ekonomı ıçındekı buyukluğu yuzde 34 DİNÇKOK Temel polıtıkalar hukumet tarafından vapılıyor Bız ozel sektor olarak enflasyon 'çınde taraf değılız Enflasyonu olusturan değıl, ona aracılık yapan, enflasvonu aktaran kesımız Enflasyonu va raıan, genel ekonomık polıtıkalar, hukumet polıtıkalandır Fıyat artış ları, kur polıtıkaları, ıthalat gırdılen, KIT zamları, elektrıksu fiyatları gıbı nedenlerle bu bıze yansıyor ve bız de urettığımız malların fivatlarını arttırarak bunu aktanyoruz Özel kesımın yapabJeceğı en buyuk ozverı yatınmcılık kabılıyetmı jenıden ka zanması, yatırım japabılmesıdır Sayın Gezgın, enflasjonun asağı çekılmesı ıçin sızce özel sektor ne gıbi ozvenlerde bulunabilır? Partileşmenin sancısı ADIGUZEL Hayır, şartlar Sa)in özal'ı o noktaya ıttı GEZGİN Şımdı hadıse şu Sa >ın Ozal'ın bır yanılgısı söz konusu değıl Ancak Turkıye'nın sıyası ıstıkrarı açısından Sa>m özal ANAP'ı partıleştırmek, sağlam bır partı yapınak mecbun\etmde>dı Partıleşmeyı ve sıyasal tercıhlerı ön plana alarak bazı uygulamalar yapılmıştır Sıyası partı olmanın dışında yüksek faız polıtıkasıyla bazı «osval dengelenn bo zulmasına, vahut da sosyal dengele n gözardı etmış olması da eklenebıhr Sızler her fırsatla enflasyonun çok ciddı bır sorun oidugunu ve muttvvzı oranlara çekılmesı gertktigını vurguluvorsunuz. Ama ole yandan da bu hakumetın enflasvonu onlemek ıçm devreve soktuğu araçların hemen tumune karşı çıkıvorsunuz. Dolayısıvla sız acaba reçeieje mı karşısınız? Eger oyle*s« sızın reçetenız nedır? Ennasyonun duşmesi ıçin sızler ne gibı ozvenlerde bulunmaya hazırsınız? ADIGUZEL Onerımız, vergı gelırlennın artmasıdır Devlet borçlanarak vatırımlarıru veya carı harcamalarını karşılamak yerıne, bır yandan devlet kendı tasarruf ılkelerını uygulamalı, dığer yandan da mümkun olduğunca fazla vergı sağlamalıdır GEZGIN Enflasyonun aşağı çekılmesı konusunda para polıtıkaları veterlı enstrumanlar değıldırler Her şeyden önce hedeflenn tespıtınde ve o hedeflere uvum aravışında hukumetın ınandırıcı olması gerekır Enflasyonun aşağı çekılmesınde hukumetın ınandıncılığı cok onemlı Ama maalesef bunu gorernıyoruz Doiayısıyla sanavı kesımının hem enflasyondan şıkâyetçı olup hem de enflasyonun aşağı çekılmesı ıçın alı nan tedbırlere karşı çıktığı şeklınde bır çelışkı söz konusu değıidır Hukumet enflasyonu aşağj çekme konu sunda ınandırıcı bır psıkolojık ortam yarattığı takdırde sanayı kesımı de her türlu ozverıde bulunmaya hazırdır Nıtekım bu ozvenyı 1982'de göstermış ve enflasvon eğnsı aşağı çekı lebılmıştır tnandıncı ortam yaralılsa şu anda ne gıbı ozvenlerde bulunabılırsıniz? GEZGtN Yuksek faıze taham mul etmek de dahıl olmak uzere ış letmelenn özkaynaklarım gelıştırebıl mesı ıçın bazı ozel varlıklanm saiıp elde edeceğı kaynakları ışıne katması, ılave etmesı gıbı en ekstrem fedakârlıklara.bıle hazırdu^ Yapması, arzu ettığınden değıl, menfaatı gereğıdır Çunku enflasyon surdukçe ozkaynaKİarı enmektedır Enflasyonıst ortamdan ancak ıstısnaı olarak bırıkı sektor vararlanmıştır Hangı sektörler enflasvondan son donemde v^rarlandı? GEZGİN Otomobı! sektoru Çımento da ekienebılır. Y* vergfler? GEZGİN Bır ulkede asgan ücretlı yuzde 25 »ergı venrken mılyarlık ranllar verg) dışı tutuluyorsa o ülkede vergı kayıplannın olması doğaldır "Emegin ranttan daha fazla vergılendınldıgi bır ortamda elbette vergıden kaçma yollan" aranacaktır Turkıye'de buyük bır toprak rantı vardır Sayın Adıguzel'ın dedığı gıbı ınşaat sektöru gıbı kesımler vergı zıyanında başta gelmektedır Toplu mun çok buyuk, göz alıcı ısraf uy gulamalannda bu kesımı görmek mumkündur "Gayrimenkul uzerinde spekulasyon vspanlann mutlaka vergilendirilmca gerekir." Sayın Başbakan, uyguladığı polıtıkada kumaz olanlara değıl, akılcı olanlara şans tanınacağını defalarca ıfade etmıştır Oysa bır kesım kı, kurnazlıklannı değerlendırmek fırsatını buluyorsa, burada bır yanlışlık var dem"ktır İhracatçı sermaye şirketi çöziim değil Sayın Geıgın, sizın temsil ettıginiz kesım vergı kaçınvor mu? GEZGtN Sanayı kesımı çoğunlukla anonım şırket yapısındadır Kurumlaşmış vapıdakı fırmaların vergı zıyanı en asgarı duzeydedır Bu sıstemın gereğı vergı zıyanına sebebıvet verebılmek ıçın uırçok kışının katkısı gerekmektedır Sanayı kesımı vergı ayanma en az sebebıyet veren kesımdır Vferal Hanım, sızın bır de "çıkış yolu ne olmah?" dıye bır sorunuz Olması gerekır Bence dışa açık ekonomılerde tek çıkış yolu guçlu bır sanayıden geçer Hukumetın bu fıkrı benımsemesı gerekır Turkıye'nın dövız gelınnı sadece ihracatçı sermaye şjrketlennde aramak yanhştır Bunlaıın da yararı vardır Ancak yeterli olmadıkları da ortadadır Hukumet sanayıcıye değıl, ama sanayıye sahıp çıkmalı, orta boydakı çeşıtlı sanayılerı de ıhracata yöneltmenın yollannı bulmahdır Bugun gelışmış ulkeler bıle sanayılenne sahıp çıkmaktadırlar Mesela bır Japonya1 Yenın dolar karşısında buyuk değer kazanmasına rağmen Amerıkan arabası Japonya'ya gırememektedır Sayın Coşkun, sizin eklemek ıstediğiniz bir şey var mı? COŞKUN thracat konusunda var Teşvıklerın ıhracatçıva verılmesı, beklenenı vermedı Hayalı ıhracat konusu devamlı gundemdedır Mesela Tahtakale*yle serbest kur arasındakı makasırr en fazla açıldığı ocak. ayında hayalı ıhracatın en yüksek duzeye çıktığı söylenıyor Bunun polısıye tedbırlerle önlenemeyeceğı orta dadır Bu durumun ancak teşvıklerın yatırım ve uretım bazına kaydınlmasıvla, sanayıye yönlendınlmesıvle, yanı ekonomık tedbırlerle önlenebıleceğıne ınanıyorum Büyuk ıhracat şırketlerının beklenenı vermedığı ortadadır Bu rahatsızlığın duzeltılmesı lazımdır Adana'ya gıderken llhan Selçuk Benım setamlanmı söyle, dedı, sonra şalgam suyuyla rakı ıç> Adana'da ıkıncı aksam "Eskı Onoaşı/ar"da, emeklı oğretmenlerın, çalışan oğretmenlerın çağrılısıydık '!A/tetere mahsus" yazılı ıkıncı kattaydık Adanadakı acıKoturuma katılan Prof Cevaf Geray, Alı Bozkurt, Bınalı Seferoğlu, Hüseyın Ulutaş oğretmenlerle bır aradaydık Cumhunyet'ın Adana temsılcısı Celal Başlangtc, Adana'da dınletısı olan SadıkGurbuz, Cumhunyet Kıtap Kulubü yönetıcısı Ürun Kıtabevı Sahıbı Zuhal Bayıldıran, Insan Hakları Derneğı'nden savunman Ülkü Tolunay, Elıf Tuncer, emeklı öğretmen Mujgân Özcan, Şenır Ikız, Azız Erdem, Kasım Avcıoğlu, savunman Alı Şahtn Yenı Adana Gazetesı nden Mahmut Demırel Babacanoğlu, oldukça kalabalık bır topluluk Bır ara alt kattan bır çağrı geldı "Sayın Ekmekçı Stzı Adana da buyüğümüz Orhan Kemalm rakı ıçtığı Arasta ortamı'nı yaşamanız ıçın alt kata bırkaç dakıka ıçın çağrıyoruz Saygılar" Gıtmemek olur mu. gıttım Alt katta, daha çok tek başına gelenler mı var 9 Yooo, "Aılelere mahsus ' sözü bıraz havada kalıyor Orhan Kemal, o yörenın çocuğu, anlatıyortar llhan abı de burada, Insan Hakları Derneğı'nın açılış törenınde bulundu "Wo//a"dıye çağırıyorlar bır arkadaşiarım Açık oturumda konuşan Cüneyt Canver, o gecekı yemeğe gelmemıstı O, Adana'da çevresıne dalmış olmalıydı "Kolcuoğlu"ndakı yemekte vardı ılk gun Kolcuoğlu lo.antasında Turgut Bey ın ayrı ayrı, Erdal Bey'ın Hasan Celal Bey : ın fotoğrafları vardı Guzel sıcak bır hava, çoğu Cumhunyet okurları insan Hakları Derneğı Adana Şubesı'ne gıttım Orası da tıklım tıklım dertlılerle, tutuklu yakınlarıyla Ir îan Hakları Derneğı Adana Şubesı Başkanı savunman Mehmet Şerıfoğlu, Adana Cezaevı'nde açlık grevı yapan tutuklularla ılgılı bılgı verdı Tutuklulann açlık grevını sürdurme nedenlerı arasında, tek tıp gıysı sorunu da var Tek tıp gıysı kalkalı ne oldu 7 Savcının, Adalet Bakanı'nın genelgesınden haberı yok m u ' Yasal yayınları, neden cezaevıne almıyorlar'' Insan Hakları Derneğı Şube Başkanı Mehmet Şenfoğlu, Cumhunyet ıle daha bır ıkı gazete, dergının tutuklulara venlmddığını söyledı Olayları yakından ızleyen Cumhunyet muhabfrı Ufuk Tekıri\e konuşuyoruz Açlık grevıne gıdenler ayrıca, "Yemekienn kaktesı düzeltılsın olanak yoksa evlerden yıyecek getınlmesıne olanak tamnsın", "Sıyasal tutuklular tır arada kalsın, adı suçtan yatanlar koğuşuna venlrnesın" dıyorlarmış Bu ıstekler, halk deyışıyle atla deve değıl kı görevlılerın açlık grevlennı kışkırtma nıte ğındekı davranışları anlamsız Cezaevı Muduru "Sıyasılenn ısteklen bıtmek bılmıyor Konu bızKr) boyutlanmızı asb", II Savcısı Alı Galıp Dtnçer, "Şekeriı su venlırse eylem uzar, o halde eyitmı neden uzatalım0" dıyesılermış Açlık grevındekılerın adları da şöyle Hasan Akbaba Mehmet Gül (süreklı mıde ılacı kullanıyormuş), Alı Nurdoğan Koröğlu (dış etlerı sayrı, dış macunu dış fırçası kullanmasına ızın verılmıyormuş) Hüseyın Cevher (verem) Gazı Ersoy 1982 de mıde kanaması geçırmıs), Suleyman ÇoİPk Hasan Acar, Halıl Kınk (ıkı kez açık kalp amelıyatı geçırmıs aşın zayıflıyormuş 4550 kıro arasıymış kılosu) llker Dılcan, Irfan Huyutemız Okurlar, açlık grevlerıne karşı olduğumu bılırler, kaç kez yazdım Ancak, görevlılerın de hukumlulerın, tutukluların açlık grevlerıne gjtrnelerıne neden olacak tutumlardan kaçınması gerektıgını duşunurüm Cumhurıyet'ı neden vermıyorlar ıçerıye bakalım1' Belkı, verseler de bu "Ankara Notlan"n\ keserek, verırler Oyle yapıyorlarmış çok kez Buna hıç ama hıç hakları yok1 Onlara "Adana kebabı verın" ya da "domuz etı venn1" dıyen mı var 7 Ama ıçendekılerın ınsanca yaşaması yaşatılması ıçın her cabayı gostermelıyız1 Adana kebabı da vermelıyız, ısteyene domuz etı de Savunmanlar dun ılk kez açlık grevındekı tutuklularla göruşturulmedıler< Sayrı grevcılere bır şey mı olmuştu 9 Cezaevı muduruyle savcı dun bır toolantı yaptılar, ne olduğu oğrenılemedı Kıtap kulubu yönetıcısı Zuhal Bayıldıran Annenın senı yıkadığı leğenı bulup müzeye koyduracağım' diyor, bayıldım onu okurken Leğenı nereden bulacak 7 Çocukluğum gıbı, o da yıtıp gıtmıştır "Abece Dergısı'nın Adana'da duzenledığt 'öğretmen orgutlenmesı" açıkoturumu yapılmadan Adana Valılığı toplantıyı duzenleyenlere gözdağı verme gereğı duymuştu nedense Valılık 1631988 gunlu yazısıyla "Herhangıtır slogan attlma/nası' afış ve pankart asılmaması', 'el ılanı ve brosur dağıtılmaması "ıdeolojik konuşmalara yer venlmemesı' 'valılık emırlenne rıayet edılmesı" koşuluyla toplantıya 'ızın venldığı" beiırtılıyordu Yazıyı ' teblığ eden" Mehmet Keklık'U Mehmet Keklık "Dernekler Bınmı Komısen "ydı Panelı, yanı açıkoturumu, bır dergı duzenlıyordu Valılığın boyle stnırtamalar toymaya nakkı var mıyd ı ' Abece yonetıcılerı, Alı Bozkurf\a, Bınalı Seferoğlu bır süre önce, SHP Genel Başkanı Erdal Inönu'ye DYP Genel Bakanı Suleyman Demınel'e gıdıp, örgutlenme" konusunda gorüşmuşlerdı Demırel 'Bız, hüırıyetı herkes ıçın ıstıyoruz, oğretmenlerın her ulkede olduğu gıbı ör < gütienme hakkına saygılıyız demıştı Erdal Inönu de "Öğretmenler, grevlı toplusozleşmeh sendıka hakkına kavuşacaklar Bız ıktıdara gelseydık, bunu gerçekteştırecektık' bıçımınde konuşmuştu Adana da öğretmenler, oyle tıklım tıklım Kervansaray Duğun Salonu'nu doldurmamışlardı Ama Mersın'den Tarsus'tan gelenler vardı Ne de olsa 12 Eylul'un getırdığı bır yılgınlığı bır korkuyu da sezmemek olanaksızdı Kımbılır gelenlerı ne güçluklerle toplamışlardı, toplantıyı duzenleyenler? Konuşmada buna dokundum Azız Nesın'm son çıkan "Korkudan Korkmak' yapıtma değındım Azız Nesın'e göre baskıcılar korkutanlar gerçekte korkuyorlardı Şöyle dıyordu Azız Nesın " Bılınçlı olarak ve kısılığını koruyarak korkudan korkmaktan kurtulmanın ılk kosulu ınsanın karşı gelmede haklıhğına kendısının ınanmasıdır Haklıhğına ınanmış ınsanlann çok ve toplu olarak orgutlenerek eyleme geçmelerı korkudan korkma duygusundan ınsanı kurtarır Toplumun urunu olan bıreyler aynı zamanda toplu olarak ve ortaklaşarak kendı toplumlarını da uretırler Örgutlu toplum, bıreylerın salt sayısal toplamı değıl bu sayısal toplamla bırlıkte artı topluluğun gucü demek olan, ' o sayısal gucun üstunde bır guce sahıptır Bu yuzden bırey olarak tek tek duyduğumuzu korkudan korkuyu orgütlu topluluk olarak kazanacağımız gucle yenebılınz Yalnızlık ve teklık korkudan korkunun dostu, örgutiuluk de kon\udan korkunun duşmanıdır Bu yuzden korkudan kon\uyu yaratan egemen gucler bıreylerın orgütlenmesıne engel olmak ıster ve ellerıne geçen her fırsatta örgutlen dağıtır, prgut kurmayı yasaklar ya da yozlaştınrlar BlTTt OLAYLARIN ARDENDAKI GERÇEK 20 yıllık diplomat Başbakan Turgut Ozal'ın dış polıtıka danışmanhğını yapan Cem Duna, Ankara Unıversıtesı Sıyasal Bılgıler Fakultesı'n den mezun oldu Kısa bır sure TUSlAD'da çalıştıktan sonra Dışışlerı Bakanlığı'na geçen Duna, 20 yıl sureyle çeşıtlı ıç ve dış görevlerde bulundu 12 Eylul dönemınde Başbakan Bulent Llusu'nun dış polıtıka danışmanhğını yuruten Duna, Londra Büyukelçıhğı'ne müsteşar olarak atandı Türkıve'ye döndukten sonra Başbakan ÖzaJ'ın dış polıtıka danışmanlığı görevını ustlenen Duna, yaklaşık 2 5 yıldır bu görevı surdüruyor özal'ın çevresınde, hem teknık adam hem de dış polıtıkayı olusturan ekıp arasında önde gelen ısımlerden bın olarak tanınıyor Duna, Özal'jn dış polıtıkaya vönelık en önemlı toplantılarına ve göruşmelerıne katılan dıplomatlann önunde yer alıyor Evlı ve ıkı çocuğu olan Duna, lngılızce bılıyor POKTRECİM DUNA ANKARA'dan YALÇIN DOâAN (Ba^tarafı 1. Sayfada) Cumhurbaskanı Evren ıle Başbakan Özal son haftalarda yaptıkları haftalık gorusmelerde 'TRT Genel Mudurluğu" konusunu ele alıyor Başkentın kulısferıne yansıyan bılgılere göre Cumhurbaskanı Evren önce "Turgut Ozgkman" uzerınde duruyor Ancak Özal, ' Bır başka adayım var, onun uzerınde de bıraz duşunelım" dıyor ve ıkı yıldır kendısının dış polıtıka danışmanlığını yüruten Cem Duna nın adını verıyor Boylelıkle hem Cumhurbaskanı hem de Başbakan bırbırlerıne verdıklerı ısımler uzerınde karşılıklı duşunmeye baslıyor Ama 'duşunme kapalı kapılar ardında ' kalıyor Yaklaşık ıkı hafta dısanya hıçbır şey sızmtyor Ancak geçen hafta sonu artık ış ıster ıstemez fıılıyata doküluyor Çünku dun toplanan TRT Yuksek Kurulu yasa gereğı üç genel müdür adayının ısmını TRT'den sorumlu Devlet Bakanı Adnan Kahvecı'yebıldırmekzomnda Gerçı adaylar TRT Yuksek Kurulu'ndan çıkıyor Bu ışın 'yasal kılıfı" Ama pratıkte 'hukumetın ıstedığı genel müdür olur' ılkesınden hareketle, hukümetten Yuksek Kurul'a "btldırılmesı gereken uç aday arasında mutlaka Cem Duna da bulunsun' denıyor Bu arada önce Devlet Bakanı Adnan Kahvecı, sonra Başbakan Ozal Cem Duna ıle göruşuyor Duna şaşkın boyle bır onenden Ozal ıse kararlı Yaklaşık yırmı yıldır kendısını' buyukelalığe ' hazırlayan ve yuzüp yuzup artık kuyruğuna geldığını duşunen Duna ıçın boyle bır önen tam bır surprız nıtelıgınde Özal açısından ıse 'TRT'de güvendığı bır ısmm bulunması onemlr" TRT su anda Turkıye'nın en çok tartısılan kurumlarından bın ' Tarafsız vayın ılkelennı zorlamakta olması' nedenıyle muhalefet halk ve yazılı basın tarafından en çok eleştırılen kurumlann başında gelıyor Hatta örneğın DYP Genel Başkanı Suleyman Demırel tarafından Turkıye de demokrasının yerleşmesını önleyen kurum' bıçımınde tanımlanıyor TRT hemen herkesın boy hedefı Her gun 'tarafsızlığı çığnedığı" gerekcesıyie hallaç pamuğu gıbı aiılan TRT'nin basına Özal şımdı 'en yakınlarmdan bırını" getırıyor Iste, dıs polıtıkadakı ıncelığıne karşın Cem Duna'nın ' en büyuk engelı ve golgesı' de bu olsa gerek 'Bırkaç yıldır Ozal ın en yakınlarmdan bırı olusu" Bır açıdan bakıldığında Duna herhalde ' TRT'yı daha cağdas ' kılabılecek yapıya sahıp Herhalde 'TRT'dekı Türklslam sentezıne son verecek' dunya goruşune sahıp Ama buna karsı "tarafsız yayın ılkelennı' korurnak soz konusu olduğunda neyapacak' Yıllardır dıs polıtıka danışmanlığını ustlendığı Ozal'la arasına ' tarafsızlık uğruna karakedı mı gırecek yoksa ANAP ıktıdarının TRT yı naşıl kullanageldığı duşunülurse Ozal'a "boyun eğmek zorunda mı kalacak"? ' Parlak dıplomatın parlak TRT Genel Müdüru" olabılmesı bu celıskıyı cözmesındekı becensınde yatıyor Baskent kulıslennde adaylar ara sında once Tunca Toskay'ın adı dolasıyor Acaba kulısler ' kendı adını, kendısı mı yaymak" cabasına gırıyor' Oysa uç aday arasında Toskay'ın yenne eskı Devlet TiyatrolarrGenel Muduru ve TRT Yuksek Kurulu'nun üyelennden Turgut Özak man ın adı ıvıce yerleşıyor Neden Ozakman? Cunkü, Ozakman Cankaya Koşkü'ne ve ozellıkle Cumhurbâskanlığı Genel Sekreterıne yaktn bılınen bır ısım Ama Cem Duna yarışı onde göturuyor Kadrolar yeterli Sayın Adıguzel, o halde sızc gore h « a ekonomık polılıkaiarda, kadroda değıl... ADIGUZEL Hayır, kadrovla ılgılı sovlemıyonjm Aslolan, herhangı bır kadronun ıdare edebıleceğı doğ nı kararlann alınmasıdır Hangı kadro olursa olsun onu doğru tatbık etmesını büır Turkıve*de yeıışmış kadrolar vardır Bugun ışbaşında bulu nan kadro, yetışmış bır kadroaur Bır başka yetışmış kadro da gelebılır Onemlı olan makınenm doğru ışlemesıdır Makıne ıyı çalışıvorsa, onu çalıştıracak kışı nasıl olsa bulunur Ama makıne lyı dızayn edılmemışse, başına en ıyı teknısyenı bıle kovsanız ışletemez. GEZGtN Nıyazı Bey dıyor kı, makınenın bevnıyle devamlı o>nayan, uğraşan başkalan varsa, o vakıt tabu kı makıneyı kullananlar zorlanacaktır Pekı Sayın Gezgm, siz ne dhorsunuz? GEZGtN Ben dıvorum kı kadro yeterlıdır Kadronun yeterlıhğı konusunda benım kuşkum vok Ancak bütun mesele, bu kadronun çalışma koşullarıdır Benım şıkâyetım, bu kadronun sıvası etkıler nedenı\le ça lışamayacak, netıce alamayacak durumlara gırmışolmasıdır Bu kadro, ekonomıyı kendı kuralları ıçınde vönetme fırsatını bulduğu takdırde sorun yoktur Ama bu kadro ekonomıyı "biraz hamıldık" gıbı "bıraz ekonomik. bıraz polıtık" tercıhlerle yon Ieodırdığı takdırde elbette kı kadro değıl, koşullar yetersız demektır Vergivergi Sız kendı temsil ettiğinız tıcan kesımın, vergtlerını duzgun odedıgı kanısında mısınız? ADIGLZEL Havır Ancak bence bunda devletın büyuk hatası var Devlet eşıt vergı polıtıkası gutmektedır Asıl vergılendınlmesı gereken bırçok kesımı vergı dışı bırakmıştır Daha fazla kazanan bırımn vergı vermedığını goren kışı, kendısı vergı verdığı zaman bunu aptallık olarak değeriendırmektedır O Iıalde ver gı oranlarının vukseltılmesı değıl, vergının ^vgınlaştırılması lazımdır Bızım kesımın daha fazla vergı odevebılmesı mumkun, ama herkesle beraber Hukumetın vergı adaletmı sağlaması ve bır fedakârlık soz konusuysa kımın, nıçın hangı fedakârlığa katlandığını bılmesı lazım Asıl vergı alınacak kesımlerden vergi alınmıvurdedinız. Bunlara bırikı ornek \erebılır mısıniz? \DIGL ZEL Mesela ınşaat sek toru, serbest meslek sahıplerı, dok torlar, avukatlar, taız gelırlerı Sayın Coşkun, siz ae Savın 4dıguzel gıbı kendı temsil ettığını/ kesımın tergısınt lam olarak odemedıgıni, kacak olduğunu sovlejebılir mısiniz? COŞKL N Tabıı her sektörde mutlak surette vardır Ama ozellıkle Nıvazı Bev'ın soyledığı gıbı ınşaat sektorunde bu ızlenmektedır Hatta tekstıl sektorunde bıle vergı zıyanı nın devam ettığı sovlenıılerı vardır Zıraı kesımde, serbest mesleklerde vergı kavbı buvuktur Vergi kaçagını onlemek içın ne gibı onlemler gerekb? COŞKl N Bır muhasebecı çok sayıda kuruluşun hesabını tutmakta, ama onun gosterdığı doğrultuda vapılan ışlemler sonucunda herhangı bır sorumluluk taşımamaktadır Bu durum suratle degıştınlmelı ve >emınlı muhasebecılık ve denetçüık sıs temı gelışmış ulkelerdekı modellerden esınlenerek uygulanmalıdır Vergı ka>ıplannı onleyecek bır dığer tedbır de vergının kav naklandığı noktadan ıtıbaren takıp edılmesıdır Nıtekım zıraı kazançlarla ılgılı olarak hukumetın bu yonde aldığı son karar, cesa ret verıcı olmuştur Bır dığer nokta, devletın vergı denetımlerındekı ağır lığını hıssettırmesıdır Ancak bunu vaparken Anadolu'dakı kuçuk tuccarla uğraşmak verme, vergı kavbının voğun olduğu sektor ve bolgelere oncelık verılmelıdır Ozel sektor ne gıbı ozvenlertJe bulunabılir? COŞKUN Oncehkle hukumet vergı polıtıkalannı değıştınp vergı alı nan kesımı daha çok zorlamak verı ne vergı vermeyenlerın ustune gılmelı Ozel kesımde ıse vergının en ıyı şe kılde ödenmes, ıçın psıkolojık de ol^a bır vergı »eferberlıgı başiatılmalı (Baftarafı 1. Sayfada) Son yıllarda "laık ve demokratik furkiye" temetmm yerıne şerıatçtlığa kapılar açan "Türktslam Sentezi"nt resmı ıdeolojı olarak onaylaimak ısteyenlerın etkmiıklerı, televızyon ekranına şu \eva bu bıçımde sık sık yansımaya baslamıştı. tslam dunyasında tek bır şenat devletı kurmak amacıvla bırlıkte adı anılan bır \abana şırkete televızyon ek ranında boy/esıne genış bır olanak tanımanın anlamını va da neden/erını TRT kurumu Genel Muduru Sayın Tunca Toskay'ın açıklığa kavuşturması gerekıyor. Ataturkçuluk, Faısal Ftnans Kurumu'nun bağlandığı ılkelerle taban tabana zıitır Laıklığm karşılı, şerıatçılık, mıllıyetçılığın karşıtı, ummetçılık, demokrasının karşıtı, saltçılık; akıl ve bılımın karşıtı bağnazlıktır Ulusal tarıhtmıze aklın ve bılımın gerektırdığı gıbı bakmak zorundayız. Orlava çıkan sorun bır tek yayına ılışkın yanılgı deÇıldır, Turkıye'yı temelınden ılgılendıren bır davanın özunu ıçermek tedır * * * PORTRE TAHİR ÖZGÜ İktisat doçenti İ942 vılında Istanbul'da doğdu 1964 yıhnda Robert Kolej ış ıdaresı ve ıktısal vuksek okulunu bıtırdı \^"l(> yıhnda tstanbul Unıversıtesı iktisat Fakültesf nde doktorasını \aptı 1981 vılında lstanbul İTİA'da doçent oldu 1964 1966 vıllannda vatanı görevını >aptıktan sonra çeşıtlı kamu ve özel kuruluşlarda çalıştı 1983 vılında Anadolu Unıversıtesı'nde goreve başladı Halen Anadolu Unıversıtesı'nın Batı Avrupa'da başlattığı projenın başında yönetıcı olarak görev yapıyor Tahır Özgü evlı olup lngılızce ve Almanca bılıyor Özal, TRTyi Histü kapalr savundu ANKARA (Cumhunvel Burosu) Başbakan Tnrgut Ozal, televızyonun Bınncı Kanalı'nda geçen cuma günu yayımlanan "Çanakkale Belgeselı" ıle ılgılı bır soruyu yanıtlarken bazj gazetelerı elestırdı ve bu konuyu hadıse yapan gazetelerde 18 Mart Zafen ıle ılgıiı en ufak bır yayın bulunmadığını söyledı Özal, dun duzenledığı basın toplantısında bır gazetecının televızyonda yayımlanarrprograma Genelkurmay Başkanlığı'nın tepkı gösterdığım öne surmesı uzerıne kendısının böyle bır tepkıyı duymadığını sövledı "Nereden çıkü o tepki" şeklınde konuşan Özal, gazetecıye "Bu tepkı açıklandı mı Genelkurmay'dan" şek ünde karşı bır soru jonelttı Ozal, aynı gazetecının sorusunu "Bir Genelkurmay yetkılısi" d;yerek değıştırme sı uzerıne de "Kimmiş o yetkıli" dıye sordu öza! şöyle devam ettı: "Şımdi musaade ederseniz, dun (onceki) akşam TRFnın açıklamasını da ben duvdum Aslında o programı seyretmemıştım. Programı sonradan ıstettım, M) reıtım. Bır ınceleme daha vaptım. TRT'nin ozellıkle açıklamasından sonra bunu da o açıklama ıçındekı bır cumleden esınlenerek vaptım. Orada dıjor ki bu iddıalarda buluoanlar acaba 18 Mari Çanakkale Zafen'nden ne şekilde bahsettiler. \taturk'ten bu konuda nasıl bahsellıler dıve bır cumler var. Bu konuyu hadıse yapan gazeteleri incelettim. Ne 18 Mart Zaferi ile ilgili 18 Mart gunu en ufak bir şey var, ne 19 man gunu var. Bunu da bir bilgı olarak ai7 ediyorum." PORTRETURGUT OZAKMAN Tiyatro yazarı Önemli olan siyasi tercih COŞKL N Nurullah Be> ın de dığı gıbı kadro yeterlıdır, kendı ko nularında ıhtısas sahıbı kışılerdır vc Turkıye'de alışılagelmemış bır anla yışla çaiışmaktadırfar Ancak kadro nun yeterli olması veter'lı değıidır Önemlı olan, sıyası tercıhler tedbır lerm önune geçtığınde, burokrat kad ronun sıyası tercıhlere kafa tutabıl mesıdır, ancak bu kadro, sıyası ter ahlere kafa tutacak durumda değıl dır DtNÇKOK Ben şu ıJaveyı yap mak ıstıyorum Onemlı olan resmın butununün herkes tarafından bılın mesı ve net olarak gorulmesıdır Bı am talebımız ve arzumuz, resmın bu tünunu gosterebılecek uvgulamalann ve polıtıkalarm tespıt edılmesıdır Galıba bugun ekonomıyı yöneten ta kıma duşen en buyuk sorumluluk bu oluyor Sa>ın Dınçkok, bunu tam olarak yapıyorlar mı? DİNÇKOK Halen tam olarak yapıldığını goremıvoruz Bu noklada şoyle bır soru sormak ıstıyorum Sayın Coskun... Sizf gore Ozal nerede yanıldı? Ankara doğumlu olan Turgut Ozakman tanınmış bır tiyatro vazarı Devlet Tıyatroları Genel Mudurluğu de vapan Ozakman'ın 1 pek çok tiyatro eser bulunu>or Henuz \J >aşındayken "Masumlar ve Katıller" adlı ovunu Ankara Halkevı Sahnesı'rrde oynadı 1948 ve 1949 yıllarında Ankara'dan yola çıkarak Afyon'a kadar bırkaç arkadaşıyla, ıkı kez yuruverek gıden Turgut özakman, yuruyuşlerının amacı hakkında "Kurtuluş Sataşı'mn menkıbelerını toplamak ısliyorduk" dıyor Devlet Tıyatroları'nda sahneve konan ılk ovunu "Pembe Evın Kaden"nı Özakman, hukuk fakultesındekı öğrencılık yıllarında yazdı Kuçuk Tıyatro'da 1950'de temsıllerıne başlanılan oyun, o yıllarda buyuk ılgı gördu I952'de hukuk fakultesım bıtıren Turgut özakman, bır sure avukatlık yaptı Daha sonra Batı Almanva'da Köln Tiyatro Bılımlerı Enstıtusu'nde tiyatro öğrenımı gördü Özakman, bır kez de basın ataşesı olarak Almanva'da bulundu Ozakman'ın TRT ıle olan seruvenı ıse Almanya'dan döndukten sonra 1960 yıhnda Ankara Radyosu'nda söz ve temsil yayınlan şefı olarak başhyor Tam 10 >ıl suren TRT vaşamında Ozakman Merkez Program Daıresı Baskanlığı na kadar vukselıyor Turgut özakman TRT sonrası vıllannın bır kısmını Ege Lnıversıtesı'nde Guzel Sanatlar Fakultesı tıvatro bölumunde geçırdı Bunu daha sonra Ankara Lnıversıtesı Dıl ve Tarıh Coğrafya Fakultesı Tı>atro Enstıtusu'nde öğretım görevhlığı yaptığı yıllarda ızledı 1983 yıhnda Devlet Tıyatroları Genel Mudürluğu'ne getırılen Turgut Ozakman, daha sonra bu gorevınden, suresı uzatılmayınca 1986 yıhnda ayrılmış oldu Cumhurbaşkanlığı kontenjanından TRT Yuksek Kurulu uyehğıne seçılen Turgut Ozakman'ın (,ok sayıda eserı bulunuyor ÇALJŞAMARIN SORULARI/SORUISLARI YILMAZ ŞİPAL "İki Kız Kardeş" Ejim, vcfai eden ilk eşinden (bcnimle evleninceye dek) iki kızı Ue biriikte Sosyal Sigortalar Kurumo'ndao dul ve yetim aylı£ı almaktaydı. ögrenmek istedigimiz ju: E$imln, vefat eden ilk eşinden aldı£ı dnl aylıgını şimdi Ise iki kız karde? alabilir mi? H.G. İZMİR YANIT: Sosyal Sigortalar Kurumu'ndan emeklı aylığı almakta ıken ölenlerın aylıklan yasa ıle behrlenen koşul ve oranlarda gende kalan dul ve yetımlenne kalır ölen sıgortalımn almakta olduğu emeklı aylığının, A) Çocuksuz dul eşe % 75'ı, B) Çocuklu dul eşe °7o $0'sı, C) "18 yaşını, ortıögrenim yapması halinde 20 yafim, yukjekögrenim yapmas halinde 25 yaşuu dokhırmamış olan veya çahşunayacak durumda malul bulonao ve Sosyal Slgortaya, Emekü Sandıklanna tabi çalısmalanndan dobyı gelir veya avlık almayan erkek çocuklaria, j^şlan ne olursa olsun evlı olmayan, erli olmalüa biriikte soaradan boşanan veya duj kalan ve Sosysl Sıgortaya, Emekü Sandıklanna tabi bir tşte çalışmayan, buralardan, gelir veya aylık almayan kız cocuklannın ber birine "!t 25'i" D) Sıgortah babanın ölümü unhınde evulık baglantısı bulunmakla be. raber anaları sonradan evlenen çocuklann her bınne Vo 50'sı oranında aylık kalır Ancak gerek dul ve yetımlere, gerekse yalmzca yttımlere bağlanan bu aylık, ölen sıgortaluıın almakta olduğu ayuğın rutannı gecemez. Bır başka anlatımla, 1) Dul eş ve I çocuk ıçın, dul ese °Jı 50, çocuğa ty 25 2) Dul eş 2 ya da daha fazla çocuklu ıse dul eşe % 50 diger ft 50 çocuklar arasında bölüştürülür 3) ölenın 1 çocuğu varsa ve annesı de başkası üe evüyse çocuğa *>* 50, gende 2 çocuk kdJmışsa ve anne gene bir başkasıyla evlıyse, her çocuğa "?o 50'şer oranında aylık kalır Yasa uyannca eşınızın kız çocuklan evlı değıl, Sosyal Sıgortaya ya da Emeklı Sandıklanna bağlı bır ışte çalışmıyor ve buralardan aylık almıyorlarsa, babalanmn almakta olduğu aylığın % 50'sı bınne, % 50'sı djğenne olmak üzere aktarıhr SORU: Özal nerede yanıldı? CO^KL/N Ekonomık tedbırlerın ışlerlık kazanması ıçın sıyası ıstıkrara ıhtıyaç vardır Doiayısıyla söz konusu olan bır yanılgıdan çok, şartlann getırdığı bır o'tamda sıyası tercıh'ere fazlaca yer venlmış olmasıdır Ekonomınırı bozulmasında ve hedeflerın tutmamasında esas buyuk va nılgı budur DİNÇKOK Yanılgı rölatiftır Br zarnan aralığı ıçınde bakarsanız, Ozal çok az yanıldı 3540 senelık bır za TRT için üç aday (Baftarafı 1. Sayfada) dı Buyukerşen, saât 17 00'desaptadıklan adayların ısım bstesını vermek uzere Devlet Bakanı Adnan Kahveci'nın özel kalemıne gıttı Buvukerşen, bu sırada Başbakanlık Konutu'nda bulunan Kahvecı'yı uzun sure bekledı ve daha sonra önerılen adayların lıstesıru Ozel Kalem MuduIngıltere'de lngılızı.e, haftada 94 pound'dan ılıbaren BARAT 147 44 88 148 43 57 rüne bıraktı AA nın aldığı bılgıye göre >one tım kurulu adayları arasında şımdı kı uyelerden sadece Nuh Kuşçulu yer aldı 6 kışılık jönetım kurulu ıçın önerılen 12 adavın adları şövle "Prof. Mehmel Gonlubol, Prof 4lı Se»im, Lrsın Çamoğlu, Prof. Ahmel Mumcu, Nuh Kuşçulu, Prof Ozcan Ozal, Akın Guvendık, Prof. Şan Ozalp, Guliekın Samancı, Mehmel Ozel, Hacım Komav. Ozcan Oral." DAYANIŞMASA ÇAĞRI Halkbılım anlayışı doğrultusunda amator bır derneğın yapabıleceklerının en iyisını yapmaya çalışan Folktur, bırıkimlerının tumunu bır yangın sonucu yitırmıştır. Nedenı tam olarak anlaşılamayan bo\lesı bır yangın Folktur'u yıigınlığa duşurme>ecektır. Varolan bırliktelığımızle yenı Folktur kurma ınancındayız Desteklerınızı Beklıyoruz. Villa satmak çare mi? Ikınu onemlı husus, ozel kesımın şapkasını onune koyup fevkalade cıd dı duşunmesı lazım Başbakan'ın "V ıllanızı, >alınızı salın" sozunun al tında ozkaynağınıza dıkkat edm esp rısını goruyorum ben \e ozkaynağı arttırıcı tedbırlerın alınması lazım Ozel kesım, para muslukları açılır, kı sa zamanda bu polıtıkalar değışır dıye beklerse, bu bekleyış ıçınde yıkı TOPKAPI SARAYI'NDA Y4ŞAM J.B. Tavernier 700 lıra (KDV ıçınde) Çağdaş Yayınları Turkocağı Cad 3941 Cağaloğlulstanbul FOLKTUR